Catalog

Pazartesi 21 Eylül 2015 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: SERPİL ÜNAY Bayram ve okul harcaması yurttaşın belini bükecek urban Bayramı ve okulların açılmasına sayılı günler kaldı. Yurttaş artan maliyetler ve zamlanan ürünler karşısında ihtiyaçlarını nasıl karşılayacağını kara kara düşünüyor. Veliler bu yıl eğitim harcamalarını geçen yıla oranla ortalama yüzde 12.7 zamlı yapmaya başladı. Öğrencinin eğitim maliyeti her yıl enflasyon oranından fazla artıyor ve velileri ekonomik anlamda zorluyor. Bu yıl Kurban döneminde hayvan fiyatları, illere göre ve canlı ağırlığa göre değişmekle birlikte hayvan başına büyükbaşta 2 bin 700 lira ile 14 bin lira arasında, küçükbaşta ise 400 lira ile 1400 lira arasında değişecek. Canlı ağırlık fiyatının da büyükbaş hayvanlarda kilogram başına 12 ile 22 lira arasında, küçükbaşta kilogram başına 9 lira ile 19 lira arasında olacağı tahmin ediliyor. Bu yıl Kurban Bayramı’nda ortalama olarak 850 bin büyükbaş, 2 milyon 300 bin küçükbaş hayvan kesimi yapılacak. Hesaplamalara bir yurttaşın kurbanda yaklaşık 1000 TL, okula ilk adım için de 800 TL civarında para harcaması gerekiyor. Bayram alışverişi ile okul alışverişi aynı zamana denk gelince tüketici çareyi bayram harcamasını azaltmakta buldu. Okul masrafları ve bayram harcamalarının birleşmesi nedeniyle satışların düşmesinden yakınan kurban satıcıları, geçen seneye oranla kurban piyasasında yüzde 30 düşüş yaşandığını belirtti. Kurban satıcısı Mehmet Polat, “Fiyatlarımız yem fiyatlarının döviz artışı nedeniyle yükselmesi, çoban masrafları ve çadır kiralarının yükselmesi nedeniyle arttı. Vatandaş da elindeki parayı, kurban alımı yerine okul masrafında kullanmak zorunda kaldı. Bu da satışları düşürdü” dedi. Geçen bayramdan bu yana fiyat değişikliği olmamasına rağmen satışların düştüğünü söyleyen Mısırcılar Çarşısı esnafı Mahmut Yıldız, “Okulların açılması ve bay ekonomi 9 Rusya’nın Kurban Bayramı ile okul alışverişinin aynı döneme gelmesi yurttaşın cebini vura Suriye hamlesi cak. Okul için 800, bayram için ortalama 1000 TL harcama yapmak gerekecek K ramın aynı zamana denk gelmesinin yanı sıra, ülkedeki karışıklıkların da piyasadaki durgunluğa etkisi var. Bu durumun acilen son bulması gerektiğini düşünüyorum. Sene başından bu yana satışın büyük bölümünü turist gelirlerinden elde ettik, yerli vatandaşın piyasada etkisi fazla olmadı. Okul masrafları nedeniyle vatandaş, bayramda harcamalarını kıstı. Hem karışıklıkların hem de döviz dalgalanmalarının acilen durması gerektiğini düşünüyorum” diye konuştu. Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, Kurban Bayramı öncesi piyasalardaki alışverişlerin hız kazandığını belirterek, “Vatandaşlar bilmedikleri yerlerden, merdiven altı yerlerden sağlıksız gıda alışverişi yapmamalı” uyarısında bulundu. Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği (TÜKETBİR) Genel Başkanı Bülent Tunç, birkaç ay önce kırmızı et fiyatlarındaki artışın kurbanlıklara da yansıdığını ve bu durumun özellikle büyükbaş hayvanların fiyatının geçen yıla göre artmasına neden olduğunu kaydederek, bu durumun vatandaşların kurbanlık için küçükbaş hayvana yönelmesine yol açtığını belirtti. Tunç, “Bir büyükbaş hissesine üç küçükbaş alınabiliyor. Bundan dolayı da insanlar kurbanda küçükbaşa yöneldi. Bu yıl kurbanda 3.5 milyon küçük baş kesilmesini bekliyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi (kg) rtadoğu “satranç tahtası”nda, Rusya’nın son hamlesinin zamanlaması “mükemmel”; kimi analistlere göre, ABD hazırlıksız yakalandı (Foreign Affaires, 16.09.2015) Dört yıldır süren savaş Suriye halkını perişan etti. Esad rejimi zayıflama, ordusu yorulma işaretleri veriyor. Rejim Lübnan, Irak, Afganistan’dan gelen, İran destekli Şii milislere daha çok dayanmak zorunda kalıyor. Rusya, büyük güçler rekabeti açısından büyük öneme sahip Ortadoğu’da etkisini artırmak, sıcak denizlerdeki tek askeri üssü, Tartus Limanı’nı, Latakya’daki varlığını korumak istiyor. Öyleyse, Rusya açısından Suriye rejiminin ayakta kalması, eğer kalamayacaksa, rejim yıkılırken, Rusya’nın kendi çıkarlarını koruyacak bir konuma gelmesi gerekiyor. O Uyarı geldi 1000 TL harcanacak Okula ilk adım için 800 lira şart erbest kıyafet uygulamasına geçen bir ilkokula başlayan öğrenci için 505 TL, ortaokula başlayan bir öğrenci için 530 TL, ortaöğretime başlayan bir öğrenci için ise 600 TL harcama yapılması gerekiyor. S Harcamaları kıstık Okul öncesi eğitime kayıt olan bir öğrenci için başlangıç masrafı olarak ortalama 485 TL, ilkokula başlayan bir öğrenci için 680 TL, ortaokula başlayan bir öğrenci için 705 TL, ortaöğretime başlayan bir öğrenci için ise 775 TL harcama yapılması zorunlu. Bağımsız SağlıkSen Genel Başkanı Mehmet Bayraktar’ın verdiği bilgilere göre Türkiye’de en düşük memur emeklisinin maaşı bin 350 TL, ortalama memur maaşı ise 2 bin 200 TL. Bayramda bir hisse kurban payı yaklaşık 1000 TL, okula ilk adımın mali yeti ise 800 TL civarında. Bayraktar, “Kaliteli bir yaşam sürmeye yetmeyen memur ve emekli maaşları dini gerekliliklerin yerine getirilmesini de artık güç kılmaktadır” dedi. Öğrenci velisi Emel Belkut, “Asgari ücretle geçinen bir aile olarak, hem okul masrafları hem bayram bir araya gelince ekonomik olarak çok sıkıştık. Önceliğimiz doğal olarak okul alışverişi oluyor. Çocuğumun ihtiyacı daha önemli. Bu sebeple bayram alışverişi bizim için ikinci planda kaldı” şeklinde konuştu. Geçen aylarda, Rusya’nın bölgeye daha derinlemesine girmesine uygun bir ortam, “Kaos var, koşullar mükemmel” deyimini anımsatacak biçimde oluştu. ABD ve müttefiklerinin “eğit donat” projesi çöktü (The New Yorker 17/09). Suriye rejimi karşıtı koalisyon içinde bir uyum kurulamadığı, Sünni Arap ülkeleriyle Obama rejimi arasında, İran’la yapılan nükleer anlaşmaya bağlı olarak bir güvensizliğin oluştuğu görülüyordu. İran’la yapılan nükleer anlaşma, ABD’nin bölgeye askeri olarak geri dönme olasılığını daha da zayıflatmıştı. Suriye’ye girmek için fırsat arayan AKP Türkiyesi, devletin başındaki kadronun ihtirasının, beceriksizliğinin sonucu patlak veren güvenlik kriziyle içe dönmek, “bir iç savaş olasılığı” ile yüzleşmek zorunda kaldı. Bu sırada Suriye merkezli bir göçmensığınmacı krizi, ürettiği acı görüntülerle dayanılmaz bir noktaya ulaştı. Bu noktada göçmensığınmacı krizi Avrupa Birliği’nin geleceği açısından çok önemli sorunları gündeme getirmeye başladı. Bu kriz içinde Putin rejimiyle geçen yıllarda yakın ilişkiler geliştiren, aşırı sağcı, milliyetçi, ırkçı AB karşıtı partilerin sesi, krizin kaynağında kurutulması için Esad rejiminin restore edilmesi düşüncesine doğru yükselmeye, İngiltere’de, Fransa’da olduğu gibi, muhafazakâr partiler üzerinde basınç yaratmaya başladı. El Nusra ve İslam Devleti gibi terörist yapılara karşı havadan müdahale etme olasılığının dışında, devreye girmeye niyeti olmayan Avrupa ülkelerinin, “Suriye’de çözüm için önce Esad gitmeli” fikrinden uzaklaşması hızlandı. ‘Koşullar mükemmel’ ‘İyi seçeneklerin en sonuncusu’ Turizme çatışma darbesi Artan çatışmalar nedeniyle Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da otellerdeki doluluk oranı yüzde 5’in altına indi. Çatışmaların ekonomiye maliyetinin de 150 milyon lirayı aştığı belirtiliyor. ‘Ette gümrük vergisi kaldırılsın’ Ulusal Kırmızı Et Konseyi Başkanı (UKON) Ahmet Hacıince, son dönemde kurun aşırı yükselmesi nedeniyle ithal materyalin fiyatının artış gösterdiğini, yüzde 15 olan gümrük vergisinin kaldırılması gerektiğini belirtti. Hacıince besi materyali üretimi konusunda piyasanın istikrarsız olduğunu vurguladı. Hacıince, besi işletmelerinin, yaşanan istikrarsızlıktan dolayı sektörden çıktığını ve bu üreticileri, çok zorlu olan hayvancılık sektörüne döndürmenin mümkün olmadığını söyledi. Kırsal alanlarda tarımla ilgilenen kesimlerin azaldığına işaret eden Hacıince, orta ve uzun vadede yüzde 100 yerli üretimi hedeflediklerini bildirdi. Öte yandan Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü Kurban Bayramı’nda satılamayan kurbanlıkları besicilerden satın alacağını açıkladı. Et ve Süt Kurumu, alım fiyat ve şartlarını Kurban Bayramı’nın ikinci günü açıklayacak. haline gelen Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri, son günlerde artan çatışmalardan büyük zarar gördü. Çatışmalar nedeniyle 7 Haziran’dan bu yana bölgede 171 bina ve 859 araç hasar görürken, ekonomik kaybın da 150 milyon lirayı aştığı söyleniyor. Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa, Adıyaman ve Van başta olmak üzere bölge genelinde geçen yıllarda artan turist akını, şiddet olayları nedeniyle tamamen durdu. Yıllarca saklı kalmış doğal güzelliklerin turizme açıldığı bölge, çatışmalarla gündeme gelince, ziyaretçiler de rotasını değiştirdi. Bölgedeki birçok mesire alanı ise “özel güvenlik bölgesi” ilan edilerek ziyarete kapatıldı. Süreci ile turizm sekÇözüm törünün parlayan yıldızı Bayramı’nda boş kalacak. Bir süre önce Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Kurumunca (UNESCO) Dünya Kültür Mirası olarak tescillenen Diyarbakır Surları’nın yanı sıra çok sayıda kültür ve inanç değerine sahip olan Diyarbakır’a neredeyse turist uğramıyor. Olaylar bitmeli Dedeman Diyarbakır Oteli Genel Müdürü Mustafa Eryılmaz, otellerinde doluluk oranının bu dönem yüzde 5 olduğunu söyledi. Eryılmaz, “Bu bayramda 98 odamızdan 5’i bile dolmayacak. Rezervasyonlar son 3 aydır sürekli iptal ediliyor” dedi. Diyarbakır Kültür, Turizm ve Musiki Derneği Başkanı Kenan Aksu, geçen yıl bu dönemde kentteki otellerde yer bulunamazken, bu yıl konaklayacak turist bulunamadığını belirtti. Mardin’de Artuklu Kervansaray Oteli Genel Müdürü Aytaç Salatan “Turizmin canlanması için bölgedeki olayların bitmesi lazım” dedi. Şanlıurfa Bölgesel Turist Rehberleri Odası Başkanı Kamil Türkmen, yaşanan kriz nedeniyle otellerde işten çıkarılmaların yoğunlaştığını aktardı. l Ekonomi Servisi Selfie çekmenin ÖTV’si yüzde 20 ep telefonu, tablet, bilgisayar ve televizyon gibi teknoloji ürünlerinde artık çoktan alıştık ama “Selfie çubuğunun da Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) olur mu?” demeyin. Çünkü var. Hem de yüzde 20. Teknoyo’nun haberine göre uluslararası vergi ve danışmanlık hizmetleri şirketi KPMG’nin vergilerle ilgili güncel konuların işlendiği KPMG Türkiye Vergi blogundan derlenen bilgilere göre ‘Selfie’ çekmek için kullanılan çubuklar, 8526.92 sayılı gümrük tarife ista C Oteller boş kaldı AA’nın haberine göre ayda yaklaşık 200 bin, yılda ise 2 milyonu aşkın yerli ve yabancı turistin ziyaret ettiği Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da çatışmalar nedeniyle turistler Kurban Bayramı için yaptığı rezervasyonları da bir bir iptal etti. Doluluk oranı yüzde 5’in altına inen otellerdeki yataklar, Kurban tistik pozisyonunda sınıflandırılan “uzaktan kumanda etmeye mahsus telsiz cihazları” kapsamına giriyor. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın açıkladığı ÖTV Kanunu’nun IV sayılı listesinde de bu kapsamdaki eşyaların ithalinde ve yurt içindeki satışında yüzde 20 oranında ÖTV uygulanıyor. Hatırlatmakta fayda var, cep telefonlarının satışından 120 TL’den az olmamak kaydıyla yüzde 25 oranında ÖTV tahsil ediliyor. l Ekonomi Servisi Tam bu noktada Rusya’nın Suriye’deki varlığını artırmaya, yükseltmeye başladığına ilişkin haberler gelmeye başladı. Boğaz’dan geçerek gelen gemiler, Irak, İran üzerinden gelen Antanov tipi dev kargo uçakları iki tank tahliye gemisi, bir düzüne zırhlı personel taşıyıcı, tanklar, portatif hava kontrol kuleleri, sandıklarla silah patlayıcı, bin personelin kalabileceği bir yapı için prefabrik plakalar indirmeye başladılar. Ukrayna’da kullanılan “810. Komanda Taburu”nun da Suriye’ye getirildiğinden söz ediliyor. Pilotsuz Rus uçakları, IŞİD dışındaki muhalefetin bulunduğu bölgelerde uçarak istihbarat topluyor, Suriye Televizyonu, Rus personelin, Rus ordusuna ait zırhlı araçların savaşa katıldığına ilişkin görüntüler yayımlıyor. Cuma günü Wall Street Journal Rusya’nın Suriye’ye savaş uçakları, pazar günü de Financial Times hava savunma füzeleri getirdiğine ilişkin iddiaları aktarıyordu. ABD, bu gelişmelere itiraz ediyor ama sesler güçlü çıkmıyor. Belki de Batı, özellikle de Avrupa liderleri giderek Carnegie Endovement for Peace’nin Avrupa Merkezi direktörü Jan Techau’nun saptamasına katılma noktasına geliyorlar: İyi seçeneklerin en sonuncusu.” Bu noktada bir taraftan, sahada, CIA, Pentagon ile çalışan, Türkiye ile ilişkileri olduğu bilinen muhalif gruplarlar üzerinden, ya Rusya ile Batı arasında doğrudan “sıcak temas” tehlikesi, ya da işbirliği ikilemi şekilleniyor, Rusya’nın “sıcak teması” göze aldığı görülüyor. Diğer taraftan Rusya Ortadoğu’da kendine yeni manevra alanı açmaya, eğer bir gün Esad rejimi çökerse, yaratmış olacağı “fiili” durum üzerinden çok daha başarılı bir pazarlık yürütebilecek konuma yerleşmeye başlıyor. Rusya’nın hamlesi bölgede karmaşıklığı (antropiyi) daha da artırıyor. En çok traktör Güneydoğu’ya Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, son 5 yılın verilerine göre, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde traktör sayısının yüzde 34.1 artışla 114 bin 807’ye ulaştığını, bölgenin bu anlamda ilk sırada yer aldığını kaydetti. Bayraktar, 20102015 Temmuz döneminde Türkiye’deki toplam traktör sayısının yüzde 20.2 artarak, 1 milyon 663 bin 914’e yükseldiğini söyledi. Bayraktar, illerdeki traktör sayısının artış hızına bakıldığında ise Ardahan’ın yüzde 74.9 ile ilk sırada bulunduğunu, bu ili yüzde 74.3 ile Şırnak, yüzde 70.7 ile Tunceli’nin izlediğini bildirdi. l Ekonomi Servisi C M Y B