Catalog

Perşembe 24 Aralık 2015 DUNYA Nitekim Anayasa Mahkemesi parlamentoya gönderdiği yazılı açıklamayla “İşlevlerimizi yerine getirmemiz engelleniyor, bağımsızlığımıza müdahale ediliyor. Potansiyel olarak çok büyük gecikmeler olacak, bu da aslında yüksek yargıyı felç edecek. Mahkemenin sistemik pozisyonu, çoğunluk diktatörlüğünü önleyen nadir garantilerden biridir. Yasaların anayasaya uygunluğunu denetleyen bir kurumun olmadığı bir devlet, demokrasinin standartlarını nasıl yerine getirebilir?” dedi. Yasanın uzmanlara danışılmadan, kamuoyunun tartışmasına fırsat verilmeden apar topar çıkarılmasına Yurttaş Platformu’nun Zambiya asıllı milletvekilli Killion Munyama’nın “Muz cumhuriyetlerine özgü bir acele” tepkisini göstermesi, parlamentoda gülüşmelere yol açtı. Daha önce de PiS, selefi Yurttaş Platformu hükümetinin Anayasa Mahkemesi’ne atadığı yargıçları tanımamış ve Cumhurbaşkanı Andrej Duda sayesinde bir geceyarısı operasyonuyla kendi istediği 5 yargıcı atamaya kalkışmıştı. Jet hızıyla senatonun onayını ve Duda’nın imzasını alması beklenen yeni yasayla bu 5’li Anayasa Mahkemesi’ne monte edilecek. Trump’dan cinsiyetçi saldırı ABD’de 2016 başkanlık seçimlerinin aday adayı Donald Trump, rakibi Hillary Clinton’a karşı cinsiyetçi saldırıya geçti. Trump, rakibinin 2008’de partisinin başkan adayı seçilememesi ile ilgili Yidişçe penis anlamına gelen “schlong” sözcüğünü kullanarak “schlong’landı” dedi. TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Rusya Khodorkovsky’i istiyor Rusya’da 20032013 yıllarında yolsuzluk suçlamasıyla hapis yatan muhalif Mikhail Khodorkovsky yine hedefte. Yurtdışında yaşayan Khodorkovsky hakkında gıyabında tutuklama kararı çıktı. İşadamı bu kez Sibirya’da petrol zengini bir kentinin belediye başkanı öldürmekle suçlanıyor. Trump Khodorkovsky [email protected] Demokrasi darbesi! olonya’da cumhurbaşkanlığının ardından ekimde parlamento seçimlerini de kazanan Hukuk ve Adalet Partisi (PiS), muhaliflerin “darbe” olarak nitelediği devleti ele geçirmeye yönelik adımların en kritiğini gerçekleştirdi. Güçler ayrılığı ilkesini ortadan kaldıracak şekilde yürütmenin yargı tarafından denetlenmesini engellemeye yönelik yeni Anayasa Mahkemesi yasası dün parlamentonun alt kanadında 181’e karşı 235 oyla kabul edildi. AB’den yükselen eleştiriler ve haftalardır Polonya çapındaki protestolara rağmen çıkarılan yasanın en dikkat çekici maddeleri şunlar: Anayasa Mahkemesi’nde kararları hükme bağlamak için 15 yargıçtan 9’unun değil, 13’ünün biraraya gelmesi gerekecek. Daha önce başvurudan itibaren iki hafta karar alınabilirken artık 36 ay bekleme zorunluluğu olacak. Halihazırda 200 dosyanın biriktiği mahkemenin bu değişikliklerin ardından çok daha az sayıda dava başvurusu kabul edeceği belirtiliyor. Hükmün geçerli olması için de yargıçların basit çoğunluğu yerine üçte iki çoğunluğu gerekecek. Bu tartışmalı konularda karar alınmasını imkânsız hale getirecek. Mahkemenin tartışmalı yasaları veto etmesi zorlaşacak. 13 [email protected] nilgun@ Polonya’da iktidara geldiğinden beri otoriter eğilimleriyle tepki çeken PiS şimdi de Anayasa Mahkemesi’ni etkisiz hale getirmenin yolunu açtı İspanya’da ‘istikşafi P Tüm dizginler onun elinde Çocukken başrolünde oynadıkları “Ay’ı çalmak isteyen iki afacan” filmiyle ünlenen Kaczynski ikizleri 2000’lerin başından itibaren Polonya siyasetine damgasını vurdu. İkizlerden Lech’in Aralık 2005 – Nisan 2010 arası cumhurbaşkanlığı uçak kazasında ölmesiyle sona ererken, her zaman rolleri ve kartları dağıtan taraf olan Jaroslaw Kaczynski 20062007’deki kısa başbakanlığının ardından bugün PiS lideri sıfatıyla iktidarın tüm dizginlerini elinde tutuyor. Veto edemeyecek Ne cumhurbaşkanı ne de başbakan olan ama onları parmağında oynatan PiS lideri Jaroslaw Kaczynski, Anayasa Mahkemesi’ni komünizmi sonrasında yozlaşmanın kalesi, yolsuzlar çetesi olarak niteliyor, ekimdeki seçim zaferiyle de her türlü değişiklik için halktan yetki aldıklarını savunuyor. Ama Kaczynski’nin bir dönem danışmanlık yaptığı eski Cumhurbaşkanı Lech Walesa tam tersini düşünüyor. Komünist yönetimi bitiren Dayanışma Sendikası’nın lideri Walesa, yasanın çıkmasının ardından demokrasinin tehlikede olduğu uyarısı yaptı. Kamuoyu baskısı oluşturularak referanduma gidilmesi çağrısı yapan Nobel Barış Ödüllü siyasetçi “Bu hükümet Polonya’nın, bugüne dek elde ettiğimiz başarıların, özgürlük ve demokrasinin aleyhine hareket ediyor, üstüne üstlük dünya karşısında bizi küçük duruma düşürüyor. Yurtdışına seyahat etmeye utanıyorum” dedi. Walesa: Demokrasi tehlikede görüşmeler’ başladı ADRİD İspanya’da dört yıldır iktidarda olan merkezsağ “Halk Partisi” (PP) ile ana muhalefetteki sosyalistler (PSOE) arasında; 20 Aralık seçimleri ardından “büyük koalisyon” oluşturmak amacıyla “istikşafi görüşmeler” başladı. Görüşmeleri, seçimden ilk parti çıkmakla beraber hükümet kuracak çoğunluğu olmayan PP lideri Başbakan Mariano Rajoy götürüyor. Yazıya oturduğum saatlerde Rajoy hâlâ ikamet ettiği başbakanlık sarayı Moncloa’da, sosyalist lider Pedro Sanchez’i kabul ediyordu. Görüşmelere girmeden önce saray kapısında gazetecilere poz veren iki liderin yüzü ne var ki sirke satıyordu. Yolsuzluklar nedeniyle TV’de Başbakan Rajoy’a “Şimdiye dek çoktan istifa etmeliydiniz. Oturduğunuz koltuğu hâlâ işgal ettiğiniz için siz şerefsizsiniz!” mealinde sözler sarf eden sosyalist lider Sanchez’e “Eğer isterseniz beni yargıya götürürsünüz. Ama onuruma laf edemezsiniz. Siz aşağılık bir zavallısınız” ifadeleriyle karşılık veren Rajoy’un yarattığı şok hâlâ akıllarda. Bir hafta öncesine dek böyle “şerefsiz!” ve “aşağılık bir zavallı!” sözleriyle atışan liderlerin, bir şey olmamış gibi, şimdi, yan yana oturması zor. Önce de yazdığım gibi İspanya’da sandıktan bir “7 Haziran tablosu” çıktı. Türkiye’de ilk kez 80 milletvekili ile Demirtaş’ın TBMM’ye girmesi nasıl 7 Haziran’da iktidar partisinin tek başına hükümet kurmasını engelleyen sonuç çıkardıysa; 350 millletvekili olan İspanyol parlamentosuna ilk kez “antisistem partisi” Podemos’un 69 vekili ile dalış yapması aynı sonucu yarattı... Bölünen oylar hükümet kurmayı engelleyen parçalı bir yapı çıkardı. Üçüncü parti olan ve seçimlerin tek galibi sayılan Podemos dışındaki tüm partileri kontrpiyede bırakan sonuçlar; İspanya’da benzeri görülmemiş bir belirsizlik başlattı. “Ekonomik kriz”, “Katalan ayrılıkçılığı” gibi boş bırakmaya gelmeyen sorunları olan ülkede belirsizlik ortamı; muhalafete oy veren seçmenler dahil herkeste bizim 7 Haziran sonrasında görülen bir “Ay biz ne yaptık?” bunalımı yarattı. Bu, “Eyvah! Şimdi ne olacak?” kaygısı öyle tanıdık ki, 7 Haziran’ı yeniden yaşıyor gibiyim... Güçlü bir “déjà vu/ben bunu daha önce görmüştüm” duygusuna kapılmama yol açan diğer neden, makul tek olasılık olan geniş koalisyon önündeki engeller... Başta da söylediğim gibi “istikşafi görüşmelere” giren liderler birbirinden nefret ediyor. Bir iç savaş yaşamış olan İspanya’nın siyasi kültürü, “gölge ve güneş/sol y sombra” diye ikiye ayrılan boğa güreşi arenalarını andırıyor. Arada “yarı güneş/yarı gölge” nüansları bulunmuyor... Ayrıca bizdeki gibi “uzlaşma geleneği” de sınırlı... “Geniş koalisyonu” malum nedenlerle bizde “sağ” sabote ederken; burada en çok sosyalistler işbirliğinden kaçıyor. PSOE liderleri sağla ittifak yapmaları halinde, tabanlarını, solun yeni gözdesi “Podemos”a kaptırmaktan korkuyorlar. Statüko partilerine rakip yeni partilerin belirmesi, geniş koalisyonun önünde ilave bir engel oluyor. PSOE; PP ile el sıkışması halinde seçmenlerini nasıl Podemos’a kaptırmaktan korkuyorsa, PP de sandıkta 40 parlamenter çıkararak 4. olan merkez sağın yeni oluşumu “Ciudadanos”a seçmen yitirmekten çekiniyor. İspanya, koalisyonlar konusunda Türkiye’den tecrübesiz. Demokrasiye geçişten beri dönüşümlü olarak hep güçlü merkez sağ ve sol hükümetlerle yönetilen ülkede, böyle ilk kez zıt kutupları koalisyona zorlayan tablo çıkıyor. Önce bu sonuçların hazmedilmesi lazım. Ama mevcut liderlerle koalisyon hayal... Bu liderler gidip yerlerine yenileri gelirse; merkez sağ sol koalisyon olasılığı güçlenebilir. Aksi halde görünen tek yol, “tekrar seçim”! Bizim “ileri demokrasi”mizin 7 Haziran dağınıklığını, nasıl topladığını gördük... İspanyol demokrasisi şimdi bakalım ne refleks verecek? Farkı izlemek, Türkiyeİspanya demokrasisi mesafesini ölçmek açısından ilginç bir deney olacak. M ‘Déjà vu’ duygusu Kirchner twitter hesabını vermedi Arjantin’in eski devlet başkanı Cristina Kirchner hükümetin twitter hesabı @CasaRosadaAR’ı bırakmayınca yeni lider Mauricio Macri, @CasaRosada ismiyle yeni hesap açtı. Casa Rosada, başkanlık sarayının adı. ‘Kötüler yeteri kadar kötü değil’ Katolik Kilisesi’nin merkezi Vatikan, hasılat rekoru kıran “Yıldız Savaşları: Güç Uyanıyor” filmini beğenmedi. Vatikan’ın yarı resmi gazetesi L’Osservatore Romano’na göre filmin en büyük ‘defosu’ kötü karakterlerin yeterince kötü olmaması. Eşcinsellere “medeni birliktelik” hakkı verilmesinin ardından bazı bölgelerde Kilise 2 gün yas ilan etti vrupa Birliği ülkeleri arasında, eşcinsel çiftlerin kanun önünde eşit olmasının önünü açan “medeni birliktelik” yasasını kabul etmeyen sayılı ülkelerden Yunanistan’da, beklenen haber önceki gece geldi. Yunanistan parlamentosu ‘medeni birliktelik’ yasasını ezici çoğunlukla kabul etti. Eşcinsel çifler bundan böyle tıpkı heteroseksüel çiftler gibi emeklilik, miras, vergi, nafaka gibi temel haklardan faydalanabilecekler. Ancak LGBTİ (Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Transeksüel, İnterseks) dernekleri yasayı çiftlerin evlat Atina’da aşk kazandı Kilise çıldırdı A edinmesini kolaylaştırmadığı gerekçesiyle eleştiriyor. Meclisin tasarıyı 56’ya karşı 193 oyla kabul etmesinin ardından konuşan Başbakan Aleksis Çipras “Bu kanun gerici ve utanç verici bir uygulamaya son veriyor. Haklarından mahrum bırakılan ve barbarlığı yaşayan binlerce vatandaşımızdan kendim adına özür dilerim. Bu yasa yıllar önce çıkmalıydı. Bugün bunu kutlamak yerine, binlerce vatandaşımızdan özür dilemeliyiz” dedi. Ancak tasarı ülkenin her kesimi tarafından Çipras özür diledi Cunta anketinde %99 mutlu çıktı Tayland’da cunta yönetimi halkın memnuniyetini anketle kanıtladı! Ulusal İstatistik Ofisi tarafından düzenlenen ve 2 bin 700 kişi ile görüşülen anketin sonuçlarına göre halkın yüzde 99’nun askeri diktadan memnun olduğunu söylüyor. memnuniyetle karşılanmadı. Halkın büyük çoğunluğunun Ortadoks olduğu Yunanistan’da kilise yasayı Tanrı’nın isteklerine karşı gelmek olarak yorumlayarak bu durumun ahlaki ve toplumsal sorunlar yaratacağınu savundu. Ülkenin Kalavrita ve Aigio bölgelerinden sorumlu metropoliti, yasaya tepki için 2 günlük ‘yas’ ilan etti. Koalisyonda tecrübesizler Öpüşerek kutladılar Oylama sırasında meclis binasının önünde toplanan binlerce kişi yasayı partnerleriyle öpüşerek kutladı. SINIFTA BAŞBAKAN VAR İtalya Başbakanı Matteo Renzi, Lübnan ziyareti kapsamında Suriyeli sığınmacıların okuduğu bir okula misafir oldu. Renzi sınıfları dolaşan, çocuklarla el sıkıştı ve sohbet etti. Af Örgütü’nden Rusya’ya suçlama Uluslararası Af Örgütü, Rusya’nın Suriye’deki hava saldırılarında en az 200 sivilin yaşamını yitirdiğini açıkladı. Ünlü insan hakları örgütü 30 Eylül ile 29 Kasım arasında, beş merkezde 25’den fazla saldırının etkilerini incelediğini aktardı. Ermenistan: Ateşkes bitti ürkiye’nin Suriye’de Rus uçağı düşürmesinden beri MoskovaAnkara krizi tırmanırken, Rusya’nın askeri müttefiki Ermenistan da Azerbaycan ile ateşkesin sona erdiğini duyurdu. Ermenistan ile Azerbaycan’ın uğruna savaştığı ve barış anlaşmasına varamadığı Dağlık Karabağ’da son haftalarda Azerbaycan’ın top ve uçaksavar atışlarını artırdığını, tank konuşlandırdığını ve Ermeni askerlerini öldürdüğünü söyleyen Ermenistan Savunma Bakanlığı Sözcüsü Artsrun Hovannesyan, 1994’ten beri geçerli ateşkesin sona erdiğini belirterek “Bu bir savaş. Artık savaş sözcüğünü kullanmamız gerekiyor” dedi. Dün aynı zamanda Rusya, Kafkasya’da ortak hava savunma sistemi kurma anlaşmasını Ermenistan ile imzaladı. T ‘Türk militanların kampını vurduk’ Rusya Savunma Bakanlığı, İdlib’de imha ettikleri “terör kampında” Türkiye ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerinden militanların eğitim aldığını duyurdu. Koordinatları “vatansever Suriyeli muhaliflerden” aldıklarını açıkladı. NYT: Türkiye sınırlarda denetimi sıkılaştırdı ABD’de yayımlanan New York Times gazetesi “sığınmacılar, yabancı savaşçılar ve onlara yol gösteren kaçakçıların döner kapısı” diye nitelediği Türkiye sınırlarında denetimin artmasını haber yaptı. Türkiye’nin Ege Denizi’nde sahil koruma devriyelerini artırdığını, Avrupa yolunda yakalanan sığınmacıların Türkiye’ye geri sokulduğunu aktaran gazete, IŞİD’e lojistik ve savaşçı akışını kesmek için Suriye sınırına da beton duvar inşa edildiğini, hendek kazıldığını, dikenli tel çekildiğini yazdı. Ege’de iki günde 24 ölü Türkiye’den Yunanistan’a ulaşmaya çalışan yaklaşık 30 sığınmacıyı taşıyan şişme bot dün Ege Denizi’ndeki Bulamaç Adası yakınlarında battı. Kazada 7’si çocuk en az 13 kişinin yaşamını yitirdiği belirtilirken, yetkililer 15 kişinin sağ kurtarıldığını bildirdi. Akşam saatlerinde bir kişi hala kayıptı. Önceki gün de benzer bir kazada 11 kişi hayatını kaybetmişti. C M Y B