Catalog

SAYFA CUMHURİYET 30 OCAK 2014 PERŞEMBE kultur@cumhuriyet.com.tr 14 KÜLTÜR Brecht bizi savaşa çağırıyormuş... CELÂL ÜSTER Birkaç gün önce, dünya basınında, Brecht’in 15 yaşında yazmış olduğu şiirlerden dizeler yer aldı. Manchester Üniversitesi’nden Stephen Parker, ünlü yazarın 1913 ve 1914 yıllarında arkadaşlarıyla çıkardığı bir dergide yayımlanmış 2 şiirini bulmuş ve yakında yayımlanacak “Bertolt Brecht: Bir Edebiyat Yaşamı” adlı biyografide yer vermişti. Alman imparatorluğunun güçsüz düştüğü ve Dünya Savaşı’nın eşiğine geldiği günlerde yazılan şiirler yoğun milliyetçi duygular taşıyordu: “Alman askerleri, şakırdatarak kılıçlarını / kurtardılar sendeleyen devleti” ... “yüz yıl sonra, bir kez daha dünya / dikiliyor karşımıza ve biz tek başımıza / çağrı uzanıyor Baltık’tan Ren nehrine / birleşelim, güçlenelim diye” ... “Tanrım, savaşlarda ve tehlikeye düştüğümüzde / gerçek Alman askerleri ver bize, çelikten ve demirden / yüz yıl önceki savaştaki gibi.” Gel gör ki, 15 yaşındaki Brecht’i sorgulamak kimin aklına gelirdi ki? Bu sorunun yanıtı dünkü Taraf gazetesindeydi! Haberin baş sayfadaki anonsunda, “Sen de mi Brecht...” dendikten sonra, kültür sayfasında boydan boya “Brecht sizi savaşa çağırıyor” başlığı atılmıştı! Kendimi “İnsaf behey gafiller!” demekten alamazken, Brecht’in “Carrar Ana’nın Silahları”, “Cesaret Ana ve Çocukları”, “Arturo Ui’nin Önlenebilir Yükselişi”, “Şvayk II. Dünya Savaşı’nda” gibi savaş karşıtı oyunları geçti aklımdan. Milliyetçiliğin doruğuna vardığı, okullarda çocukların böylesi duygularla yetiştirildiği dönemin Almanya’sında 15 yaşındaki Brecht’in yazdığı şiirleri kötüye kullanarak bu başlıkları atmak, ya engin bir cehaletten ya da içi boş bir dikkat çekme kaygısından kaynaklanmış olabilirdi... Cumhuriyet, bakanlığın revize ettiği Türkiye Sanat Kurulu Yasa Tasarısı Taslağı’na ulaştı Sanata sıkıyönetim SELDA GÜNEYSU ‘TÜSAK’ı meşrulaştırma girişimi’ Türkiye Sanatçılar Hareketi’nden ‘TÜSAK konferansı’yla ilgili açıklama Kültür Servisi Türkiye da konunun birinci dereceSanat Kurumu (TÜSAK) yasa de paydaşı olan tiyatrodan, tasarısı taslağının bugün Bilopera ve baleden, senfoni orgi Üniversitesi’nde düzenlene kestralarından, korolar ve cek “Sanat Yönetiminde Ye geleneksel sanat müziği, halk ni Arayışlar: Sanat Konseyi müziği topluluklarından, Modeli” konferansında tartışı kültür sanat alanındaki delacak olmasına ilişkin, pek çok mokratik kitle örgütlerinden sanat kuruluşu adına “Türkihiçbir temsilcinin çağrılmaye Sanatçılar Hareketi”nden mış olması düşündürücüdür. açıklama yapıldı. Bunun da üniversite çatısı “TÜSAK yasa altında yapılan taslağının, Devbir konferansa, u 30 kadar let Tiyatrolaüniversal kavsanat kuruluşunun rı, Devlet Operayışa uygun ra ve Balesi ile düşmediği açıkimzaladığı Devlet Senfoni tır. Görülüyor açıklamada, Bilgi Orkestraları’nın ki bu konferanÜniversitesi’ndeki yanı sıra, Güzel sın amacı, iktiSanatlar Genel darın çıkarmak toplantıya bu Müdürlüğü’nün istediği TÜSAK alandaki sanat yasasını kamuyasalarının lağkurumlarından oyu nezdinde vedilerek bu kuve demokratik meşrulaştırma rumların Türkiye girişimidir.” Cumhuriyeti takitle örgütlerinden Açıklamarihinden silinmehiçbir temsilcinin da imzası busini getirecek bir çağrılmadığı lunan 30 kagirişim olduğu” dar sanat kurubelirtilen açıklavurgulandı. luşunun arasınmada, sözü edilen da Adana Filar“Sanat kurumları, aslında birer eğitim ve ay moni Derneği, Ankara Çoksesli Müzik Derneği, Ankadınlanma birimleri olduğu ra Devlet Konservatuvarlılar için, toplumumuzun en değerli unsurlarıdır ve yok edi Derneği, Ankara Halk Tiyatrosu Kültür Merkezi, Antalya lemez” denildi. Filarmoni Derneği, Bursa FiTÜSAK yasa taslağının İnlarmoni Derneği, Devlet Tigiltere Sanat Konseyi modeyatrosu Opera ve Balesi Çalinden esinlendiği söylenmelışanları Yardımlaşma Vaksine karşın, bu modelin, TÜfı, Devlet Tiyatrosu SanatçıSAK yasa taslağı girişimiyle hiçbir ilgisinin bulunmadığının ları Derneği, İzmir Filarmoni Derneği, Sanatçılar Sanatvurgulandığı açıklama şöyle: severler Kültür ve Dayanış“Bu konferansın duyuruma Derneği, Tiyatro Oyunsunda, sanatı yıkım tasarıcuları Meslek Birliği, Türkisı TÜSAK düzenlemesinin, konunun paydaşları tarafın ye Filarmoni Derneği, Türkiye Kültür ve Sanat Hizmetledan da tartışılacağı açıklanri Kamu Görevlileri Sendikamıştır. sı da bulunuyor. Oysa açıklanan program ANKARA Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca Devlet Tiyatroları (DT), Devlet Opera ve Balesi (DOB) ile güzel sanatlar genel müdürlüklerini lağvederek sanat kurumlarını Türkiye Sanat Kurulu’na (TÜSAK) devreden yasa tasarısı taslağında, Türkiye’deki her türlü sanat etkinliği encamı başbakanın iki dudağı arasında olacak. Çünkü 11 kişiden oluşacak olan TÜSAK’ın üyeleri bakanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla atanacak. Öte yandan, bakanlığın revize ettiği yasa tasarısı taslağına gö u TÜSAK’ın üyeleri Bakanlar Kurulu kararıyla atanacağı için, her türlü sanat etkinliği, başbakanın iki dudağı arasında olacak. Edebiyat yapıtlarına verilecek destekler de TÜSAK’a bağlanıyor. Yeni yasa tasarısı taslağı, bugün Bilgi Üniversitesi’nde düzenlenecek bir toplantı ile duyurulacak. ya alınan, bakanlığın revizeye gittiği Türkiye Sanat Kurulu Yasa Taslağı’na ulaştı. Bakanlığın hazırladığı yeni taslaktaki en önemli değişikliklerden birini 25 Aralık tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Edebiyat Eserlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Yönetmelik oluşturuyor. Söz konusu yönetmeliğin ilk hali bir yıl kadar önce Ertuğrul Günay’ın bakanlığı döneminde ya re, artık yazarlara verilecek destekler için oluşturulacak kurul da TÜSAK çatısı altında yer alacak. Ayrıca, revize edilen yasa tasarısı taslağına göre, bakanlıkça her sanat dalında en az birer adet kurulacak orkestra, koro ve topluluklarda görev alacak sanatçılar bakanlık tarafından seçilecek. Cumhuriyet, geçen yıllarda çokça tartışılan, ancak Gezi eylemleri nedeniyle bir süreliğine askı yımlanmıştı. Yönetmeliğe göre özgün edebiyat eserlerini yaratacak yazarlar, aralarında PEN Uluslararası Yazarlar Birliği ve Türkiye Yazarlar Sendikası’nın da bulunduğu kurula başvuru yapabilecekti. Ancak 25 Aralık’ta yayımlanan yeni yönetmelikte yazarlara desteğin hangi kurul aracılığıyla yapılacağı yer almıyordu. Bakanlığın revizyona gittiği TÜSAK Yasa Tasarısı’na göre, yazarlar da artık bakanlıktan destek alabilmek için yeni oluşturulacak Türkiye Sanat Kurulu’na başvuru yapacak. Seçmece sanatçılar bakanlıkta Yeni hazırlanan ve bugün Bilgi Üniversitesi’nde sanat kurumlarının genel müdürlerinin de u Eski tasarıda katılacağı bir olduğu gibi yeni toplantı ile duyetasarıda da sanat yurulacak ni yasa tasakurumlarının rısı taslağı bir önceki tasarıgenel dan çok farkmüdürlükleri lı değil. Yeni kaldırılıyor. tasarıda da saAncak bakanlık nat kurumlarıGüzel Sanatlar, nın genel müdürlükleri lağDT ve DOB’da vedilecek. Ançalışan cak bakanlık, Güzel Sanatlar, “sanatkâr DT ve DOB’da memurlar” çalışan arasından bir “sanatkâr meseçme yapacak. murlar” arasından bir seçme yapacak. Söz konusu sanatçılar, Türkiye’nin adını yurtdışında duyurmak amacıyla bakanlıkça her sanat dalında en az birer adet kurulacak olan orkestra, koro ve topluluklarda çalışacak. Bakanlıkça seçilen sanatçılar, başka hiçbir işleme gerek kalmaksızın oluşturulacak olan Sahne Sanatları Genel Müdürlüğü’ne pozisyonlarıyla birlikte devredilmiş sayılacak. Bu personel hakkında da 657 sayılı Devlet Memurları Yasası’nın maddeleri uygulanacak. Bakanlığın yeni oluşturulacak topluluklarda seçmediği sanatçılar ise pozisyonlarıyla birlikte hiçbir işleme gerek kalmaksızın oluşturulacak KültürSanat Araştırmaları Genel Müdürlüğü’ne devredilecek. Bu şekilde görevlendirilen sanatçıların özlük hakları da bulundukları ilin kültür ve turizm müdürlüğünce yürütülecek. Söz konusu sanatçılardan başka illerde çalışmak isteyenlerin talepleri de bakanlık tarafından değerlendirilecek. Tasarıya göre, ayrıca bir ilde eğer sanatkâr memur kadrosunda boşalma söz konusu olursa, bu boş kadrolar iptal edilmiş sayılacak. Bundan sonra söz konusu kadrolara sanatkâr memur alımı yapılmayacak. Tasarıda yer alan bu maddenin özellikle Anadolu’daki sanat hareketini yok edeceği tartışılırken, yasa tasarısına göre, DT ve DOB’un atölyelerinde çalışan diğer sözleşmeli personel de olduğu gibi TÜSAK’a devredilecek. ŞİRİN PANCAROĞLU ‘KLASİK MÜZİK AKŞAMLARI’NDA Martı Istanbul Ho Müzik Akşamları” tel, “Klasik se sanatçısı Şirin Pa risine arp ncaroğlu ile devam ediyor. Pa ncaroğlu, 10 Şubat saat 20.0 0’de başlayacak dinleti ve sohbet bölümlerinden oluşan etkinlikte , klasik müzik ve geleneksel müz iğim örnekleri bir arad izden farklı a sunacak. Sanatçı, Bach’ta n günümüze, türküden tangoy a eserleri üç farklı arp ile çala cak. Söyleşi bölümünde ise Pancaroğlu, caz yazarı Sade ttin Davran’ın sorularını cevapl ayacak. Üç farklı arpla Bach’tan tangoya FOTOĞRAF VE VİDEO SANATÇISI 17 ŞUBAT’TA BİR SÖYLEŞİYE KATILACAK Nan Goldin !f İstanbul’un konuğu Kültür Servisi Dünyaca ünlü fotoğraf ve video sanatçısı Nan Goldin, 13. !f İstanbul Bağımsız Filmler Festivali’nin konuğu olarak Türkiye’ye geliyor. Goldin, festival kapsamında Sabine Lidl’in “Nan Goldin Yüzünü Hatırlıyorum” (Nan Goldin I Remember Your Face) filminin gösterimine katılacak ve 17 Şubat’ta Salt Beyoğlu’nda gerçekleşecek “Küçük Sohbetler” başlıklı sohbette kendini, işlerini ve ilham kaynaklarını anlatacak. Boston banliyölerinde orta sınıf bir ailede büyüyen Goldin, mutsuz aile ortamı ve özellikle kız kardeşinin intiharından çok etkilendiği bir çocukluğun ardından Tufts Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde eğitim gördü. Sanatçı, kimi zaman, sevgilisinin uyguladığı şiddeti belgeledi, kimi zaman da yakın dostlarının AIDS’e yakalanıp ölüme gidişlerini… Goldin, dostlarıyla kurduğu alternatif ailesinden, postpunk, new wave müzik ortamlarından, 80’lerdeki eşcinsel hareketten ilham alarak fotoğraflar çekti. 19791986 arası çektiği, madde kullanımı, şiddet, kızgın ve agresif çiftlerden kurulu ve otobiyografik unsurlar taşıyan “The Ballad Of Sexual Dependency” başlıklı sergisini Edinburg ve Berlin’e taşıdı. Bu sergi, anların toplamından oluşuyor ve acı, depresyon, şiddet ve cinselliğin iç içeliğini yakaladığı “gerçek” kareleriyle, fotoğraf sanatına yeni bir dil getiriyordu. Teşvik ve ikramiye de yok ‘Ne İstediniz?’ 12 Eylül’le yüzleştiriyor Kültür Servisi 1980 askeri darbesinin toplum üzerindeki olumsuz etkisini anlatan “Ne İstediniz?” adlı oyun 1 Şubat Cumartesi akşamı saat 20.30’da Tiyatro Karnaval Gönül Ülkü Gazanfer Özcan Sahnesi’nde izlenebilir. Apo Kaya’nın sahneye koyduğu oyunda, aralarında Didem Balçın, Olgun Toker, Lila Gürmen, Gürsu Gür, Süleyman Felek’in bulunduğu oyuncular rol alıyor. Mustafa Alabora’nın da bir ara seyirciyle buluşacağı “Ne İstediniz?” seyirciye, geçmişle ve darbenin yarattığı tahribatla hesaplaşma olanağı sunuyor. Öte yandan DT ve DOB’da çalışan tüm sanatçıların yıl içinde aldığı teşvik ve ikramiye ücretleri de kalkacak. Sanatçılar ancak izin almak kaydıyla dizilerde rol alabilecek ya da sanat grubu, koro ve orkestra oluşumları kurabilecek. Bakanlığa devredilmeyen sanatçılar ayrıca TÜSAK’a sunmak üzere projeler hazırlayabilecek ve temsil ettikleri eserlere ilişkin gelirlerden pay alabilecek. n Kültür Servisi Mavi Işıklar grubunun eski gitaristi Fikret Ural’ın kızı Kıvılcım Ural, Dokuzsekiz Müzik’ten çıkan ilk albümü “Rüya Raporları” ile dinleyicisiyle buluştu. İlk bestesini Barış Manço’nun “7’den 70’e” programında 6 yaşındayken söyleyen, 19 yaşında bestelerini arkadaşları ve yakın çevresiyle paylaşan Ural, kendine özgü tarzı ile bağımsız müzik yorumcularının arasına katıldı. Sanatçı, müziğe olan düşkünlüğünün, müziksever bir ailede büyümesinden kaynaklandığını söylüyor. Kıvılcım Ural’dan ilk albüm Kahraman’ın sergisi Galeri Soyut’ta n Kültür Servisi Ekrem Kahraman’ın “Açık Adres” isimli sergisi Ankara Galeri Soyut’ta 14 Şubat’ta açılıyor. Yurtiçi ve yurtdışında 80’in üzerinde kişisel sergi açan sanatçı, pek çok ödülün de sahibi. KAMİL KÜLTÜR l MASARACI ÇİZİK