Catalog

17 EKİM 2013 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA kultur@cumhuriyet.com.tr KÜLTÜR 15 Bir anda Kültür Servisi 55 yıldan fazla bir süredir New York’ta yaşayan ünlü Türk yazar Erje Ayden, geçen perşembe gecesi New York’ta yaşamını yitirdi. Uzun süredir Parkinson hastalığı bulunan Ayden, 1960’ların ortalarından başlayarak New York “underground” edebiyat dünyasında fırtınalar koparan bestseller kitaplarıyla adını duyurmuştu. “Frank O’Hara’nın Öldüğü Yaz”, “İkinci Cadde’nin Çılgın Yeşili”, “Hauptbahnhof’dan Bir Trene Bindim”, “Balinalar Limanı” ve “Erje Ayden Efsanesi” gibi büyük ilgi uyandıran kitapların yazarı olan Ayden 50 yılı aşkın bir süredir Türkiye’ye gelmemişti. Yalnız ABD’de 2 milyondan fazla satan “İkinci Cadde’nin Çılgın Yeşili” için Herald Tribune’ün ünlü yazar ve eleş u t ş u m l o ’ e n a ‘efs 1960’lı yıllardan başlayarak kitapları New York’ta bestseller olan ve Manhattan’ın “Village underground” kültürünün ünlüleri arasına giren Ayden’in yapıtları Türkiye’de de yayımlanmıştı. tirmeni Seymour Krim şunları yazmıştı: “Ayden’in romanı ‘İkinci Cadde’nin Çılgın Yeşili’, New York’un tek bir mahallesinde, Greenwich Village’da iki ay içinde on binden fazla sattı. Kitabın etkisi öyle yoğun ve çarpıcı oldu ki, Erje Ayden sanat çevrelerinde bir anda efsane olup çıktı. Adı artık Village’ın öteki efsaneleriyle birlikte anılıyor. Eugene O’Niel, Edgar Allan Poe, Edward G. Robinson, Jackson Pollock vs…” Babası tanınmış senatör Hidayet Aydıner, annesi ise bir Kazak savaşçısının kızıydı. Yaşamı ise baştan aşağıya bir romandan farksızdı. Rivayetler onu “Bir Avrupa ülkesinin casusu” olarak Paris’e yerleştiriyor, orada Kuzey Amerikalılarla işbirliğine giriyor, sonra da ABD’ye göç edip yıllarca aktörlük, playboyluk, mezar kazıcılığı ve bilumum olağandışı meslekler yapıyordu. 1964’te kendine has o sade ve çekici sokak İngilizcesi ile üst üste kitaplar yazmaya başlayan Ayden, 1950’li yıllardan başlayarak New York’lu ünlü ressam ve yazarların buluşma yeri Cedar Tavern’in müdavimlerinden biri olmuş; efsanevi sanatçı Willem de Kooning’den ünlü yazar Frank O’Hara’ya, Alan d’Arcangelo’dan Micha el Goldberg’e döneme damgasını vuran pek çok isimle uzun yıllar yakın dost kalmıştı. Ayden’in yapıtlarındaki tat, hemen hemen yakın dönemlerde eserler vererek edebiyat tarihine kalan Jack Kerouac ve Charles Bukowski’den oldukça farklı olmasına karşın, yine de bu isimlerle aynı kulvarda yarışıyordu. Büyük bir şiirsel marjinal dünyanın sesi olan yazar, dehayı ve günceli sadelik içinde yakalamayı beceriyordu. Ayden’in Türkiye’de Piramid Yayıncılık’tan “2. Cadde’nin Çılgın Yeşili” (2001), “Erje Ayden Efsanesi” (2001), “Hauptbahnhof’dan Bir Trene Bindim” (2002) ve “Matador” (2004); Sel Yayıncılık’tan da “Sweet Milk” (2005) ve “Goldberg Paşa” (2005) adlı kitapları yayımlanmıştı. YILIN VAHŞİ YAŞAM FOTOĞRAFÇISI ÖDÜLÜ New York ‘undergrou n Türk asıllı d’unun yazarı Erje Ayden 76 yaşında yaşamını yitirdi ‘Gizemli fil’e büyük ödül Kültür Servisi Güney Afrikalı fotoğrafçı Greg Du Toit, “Fillerin Özü” adlı fotoğrafıyla, bu yılın Veolia Vahşi Yaşam Fotoğrafçısı ödülünü kazandı. Fillerin gizemli ve “hissedilebilen” bir enerjiye sahip olduğunu belirten Du Toit, ödüle değer görülen fotoğrafı, 10 yıllık bir arayışın sonunda tam bir metre uzaklıktan çektiğini belirtti. Fotoğrafı, 10 yıldır yılda 56 kez gittiği Botswana’da bir yere gizlenerek çektiğini söyleyen Du Toit, “Bir gün bir yavru fil tam kameramın önünden geçti ve ben çoktan hazırdım” dedi. “Fillerden özel bir enerji aldığım ve onlarla bağlantı kurabildiğim için konu olarak onları seçtim” diyen fotoğrafçı, fil çok iri bir hayvan olduğu için bu enerjiyi kameraya aktarmanın çok zor olduğunu vurguladı. Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi ve BBC Vahşi Yaşam Dergisi tarafından düzenlenen Yılın Vahşi Yaşam Fotoğrafçısı ödülü dünyanın en saygın fotoğraf yarışmalarından biri sayılıyor. 96 ülkeden 43 bin katılımın olduğu yarışmanın sergisi 18 Ekim’de Londra Doğa Tarihi Müzesi’nde açılacak. n Kültür Servisi İpek Çalışlar’ın, Mustafa Kemal Atatürk’ün eşi Latife Hanım’ın hayatını anlattığı “Latife Hanım” kitabı İngiltere’de, “Madam Atatürk” adıyla yayımlandı. Feyza Howell’ın İngilizceye kazandırdığı kitabı Saqi Books yayınevi bastı. ‘Madam Atatürk’ Tarih Vakfı’nda seminer n Kültür Servisi Tarih Vakfı, Osmanlıca ve Yunanca öğrenmek isteyenler için vakfın Eminönü binasında seminerler düzenliyor. Yunanca seminerleri Yunanistan İstanbul Başkonsolosluğu’nun önerdiği müfredatla, 22 Ekim’de başlayacak 16 Ocak’ta sona erecek. Osmanlıca eğitimleri ise 2 Kasım25 Ocak tarihleri arasında olacak. Contemporary İstanbul İcra Kurulu bir bildiri yayımladı ‘İstanbul Bienali uzatılsın’ Gümüşlük Akademisi İstanbul’da Kültür Servisi 8. Uluslararası Çağdaş Sanat Fuarı Contemporary İstanbul’un icra kurulu, 20 Ekim’e kadar sürecek 13. İstanbul Bienali’nin 10 Kasım’a kadar uzatılmasını isteyen bir bildiri yayımladı. Açıklamada, bu yıl, önceki yıllara oranla daha kısa tutulan bienal süresinin uzatılması durumunda ziyaretçi sayısının 400 bini bulmasının mümkün olduğu belirtildi. Açıklamada, eylül ayı başında açılan bienalin 1 aylık sürede ziyaretçi sayısının 255 bine ulaştığı, bu rakamın 20 Ekim’e kadar da 300 bine çıkabileceği belirtilerek bu ziyaretçi sayısının İstanbul açısından, çağdaş Türk sanatı açısından bir rekor olduğu vurgulandı. Açıklamada, bienal süresinin uzatılarak ziyaretçi sayısının 400 bini bulması durumunda bienalin entelektüel gücünün yanında izlenme gücü bakımından da dünyada bambaşka bir yere yerleşeceği, bu sonucun önümüzdeki yıllar için de çok önemli bir kaynak oluşturacağı belirtilerek bienal süresinin bundan önceki bienallerle eşitlenecek şekilde uzatılması istendi. n Kültür Servisi Yazar Latife Tekin öncülüğünde Bodrum’da kurulan Gümüşlük Akademisi’nin İstan bul şubesi kasım ayında açılacak. Arnavutköy’de açılacak merkez, şair Haydar Ergülen yönetiminde olacak. Akademide, Küçük İskender şiir, Harun Tekin müzik, Müge İplikçi öykü, Mario Levi roman, İdil Akoğlu reklam yazarlığı, Ümit Ünal senaryo, İsmail Gezgin arkeoloji ve sanat eğitimleri verecek. ‘Ben O Değilim’ Roma’da n Kültür Servisi Yönetmen Tayfun Pirselimoğlu’nun son filmi “Ben O Değilim” 817 Kasım tarihlerinde düzenlenen Roma Film Festivali’nin yarışma bölümünde yer alacak. Filmde Ercan Kesal ve Maryam Zaree rol alıyor. Dünya prömiyerini Roma’da yapacak film ülkemizde İstanbul Film Festivali’nde izleyicilerle buluşacak.