Catalog

9 MART 2012 CUMA CUMHURİYET SAYFA ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ 11 Sanayi üretimi 26 ayın en düşüğünde ? TÜİK, sanayi üretim endeksinin, ocakta, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1.5 arttığını açıkladı. Sanayi üretimindeki artış 26 ayın en düşük düzeyinde gerçekleşti. Ekonomi Servisi Büyümenin öncü göstergelerinden sanayi üretimi, 2012 Ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1.5 artışla 120.1 değerinde gerçekleşti. Sanayi üretimi bir önceki aya göre ise yüzde 15 oranında azaldı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2012 yılı Ocak ayı Sanayi Üretim Endeksi’ni açıkladı. Yıllık bazda artış hızı yavaşlayan sanayi üretimi, bir önceki aya göre ise yüzde 15 oranında geriledi. Ocakta madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksinde yüzde 2.2 azalış, imalat sanayi sektörü endeksinde yüzde 0.4 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksinde de yüzde 9.6 artış kaydedildi. Takvim etkisinden arındırılmış endeks ocakta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1.3, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi ise bir önceki aya göre yüzde 3.1 azalış gösterdi. İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük, sanayi üretiminde ilk çeyrekten sonra artış ivmesinin güçleneceği beklentisinde olduklarını söyledi. İflastan Yükselişe Putin Rusyası… Miladın adı, “Duvarın yıkılması”ydı. Neoliberallerin gurusu Francis Fukuyama, “Tarihin sonu” diyordu olanlara. SSCB patronajındaki “reel sosyalizm”, küresel kapitalizm karşısında pes etmişti. Patron Rusya, sistemi dağıtıyordu ve herkes yoluna, diyordu. Şimdi merak edilen bu “Sosyalizmden kapitalizme” geri dönüşü nelerin beklediğiydi. En çok da merak edilen, Rusya’nın ne yapacağıydı. Nasıl bir yol izleyecek, ABD’yi dengeleyen o gücünden geriye ne kalacaktı?.. SSCB’nin dağıldığı yıllarda küresel kapitalizm yükselişteydi. Asya, özellikle Çin ve Hindistan, milyonlarca ucuz, uysal işgüçleriyle hızla sisteme entegre olmuş, çokuluslu sanayi şirketlerinin sanayi üssüne dönüştürülmüşlerdi. Latin Amerika, kısmen Afrika, Ortadoğu hızla küresel meta üretimine dahil oluyorlardı. Şimdi de SSCB ve etkisindeki coğrafyalar kapitalizme açılıyordu. Rusya’nın petrolü, doğalgazı, madenleri küresel firmaların iştahını kabartıyordu. Hızla özelleştirme, iflasın eşiğindeki 130 milyon nüfuslu ülkenin geniş bir pazara dönüşmesini bekliyorlardı. Pusulasız Yeltsin, Rusya’yı teslim alacakları, tam aradıkları adamdı. Ama ummadıkları bir şey oldu. 1952 Leningrad doğumlu Vladimir Putin adlı bir eski KGB ajanı usul usul yükseldi ve 2000’de devlet başkanlığına kadar tırmandı. Batı kapitalizminin hazırlandığı büyük yağma planı, Putin’in gelişiyle bozuluyor, tekere çomak sokuluyordu. Putin yönetimi ile birlikte Rusya’nın petrol ve doğalgaz kaynakları hemen devlet denetimine alındı. Devlet işletmeleri kısmi özelleştirme ve tasfiye ile reforme edilirken, ağır sanayi, silah sanayi ve madencilik, iş makineleri üreten sektörlerde etkili kamu işletmeciliğine gidildi. 1998 kriziyle dibe vuran Rusya, kısa sürede toparlandı ve 2000’li yıllarda, Türkiye gibi, yıllık yüzde 7 dolayında büyüme oranları yakaladı. Artık Rusya, yeniden uluslararası alanda bir güç haline geliyor, reel sosyalizmin yerini alan “devlet kapitalizmi” ile hızla güçleniyordu. 2008’de başlayan küresel kriz Rusya’yı da vurdu. Krizden hem finans hem de enerji ihracatında düşüş yönünden etkilenen Rusya, 2009’u yüzde 8 küçülmeyle kapadı (Türkiye, yüzde 5). Kriz ateşine karşı yüksek miktarda döviz rezervini kullanan, ayrıca Rus banka ve firmaları için 200 milyar dolarlık kurtarma operasyonu düzenleyen Putin yönetimi tıpkı Türkiye gibi2009’un üçüncü çeyreğinden itibaren dipten yukarı çıkmaya başladı, 2010’u yüzde 4, 2011’i de yüzde 5’e yakın büyümeyle kapadı. Rusya, Doğu ve Orta Avrupa coğrafyasında Türkiye ile birlikte “yükselen ülkeler” arasında sayılıyor. Kişi başına gelir açısından birbirine yakın olan iki ülke, ekonomik yapıları itibarıyla önemli farklılıklar gösteriyorlar. Büyükşehir Belediyesi, kentlilerin ortak ihtiyaç alanlarını kazanç kapısına dönüştürüp satışa çıkarıyor İstanbul ihale masasında ? Çiçek satış noktaları, sokaklarda otopark, iskeleler ve kafeleri tekeline alıp sonra ihaleye çıkaran İstanbul Büyükşehir şimdi de tuvaletlere el atıyor. Belediye Başkanı Kadir Topbaş, tuvaletleri işleteceklerini belirtirken gayrimenkulleri tek çatıda toplayan GYO çalışmaları olduğunu aktardı. Ekonomi Servisi İstanbul’da kent halkının ihtiyaç alanlarını tek tek kazanç alanına dönüştürüp ihaleye çıkaran İstanbul Büyükşehir Belediyesi, şimdi de tuvaletleri işletecek. Halk Ekmek, İGDAŞ gibi iştiraklarıyla Türkiye’nin büyük holdingleriyle yarışacak konuma gelen İstanbul Büyükşehir, kısa bir süre önce İstanbul sokaklarını adeta işletmeye açarak otoparkları devraldı. Çiçek satış noktalarını da ihaleye açan belediye, Beltur ile de İstanbul’da neredeyse bütün iskelelerde, meydanlarda büfe ve kafeleri işletiyor. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin tüm gayrimenkullerini tek çatı altında toplayacakları bir Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı (GYO) çalışmalarının olduğunu ve bunu da halka TAKSİ PARKLARI GELİYOR ? Taksilerin caddelerde boş gezmemesi için taksi parkları yapacağız. Taksilere yönelik bir de çağrı merkezi olacak. İhtiyaç oldukça merkezin yönlendirmesiyle trafiğe çıkacaklar. İhalesini yapmak üzereyiz. ? İstanbul için trafik denetiminin belediyeye verilmesini arzu ediyoruz. Trafiği polisle, insan gücüyle değil, sistemle kontrol etmek istiyoruz. ? İnşaat hafriyatlarının orman yolları başta olmak üzere yol kenarlarına boşaltılmasının önüne geçmek için damperli araçlara yönelik bir cihaz geliştirdik. Bu sayede bu araçların hafriyatlarını boşaltmak için hangi güzergâhı kullanacağı, hangi saatlerde boşaltma yapacağı gibi unsurları belirleyerek bunun dışına çıkanları cihaz sayesinde tespit edeceğiz. tırım yaptık. Bunun 22 milyar lirası ulaşımla ilgili. ? Otobüs ve metrobüs sayısını arttırıp mevcutları yenileyeceğiz. İETT’ye toplam bin yeni otobüs alacağız. ? KabataşMecidiyeköyÇağlayanKâğıthane, GaziosmanpaşaTekstilkentMahmutbey aksında yapılması planlanan metro projesinde de ihale aşamasına geldik. açacaklarını söyledi. Ekonomi Gazetecileri Derneği üyeleriyle bir araya gelen Topbaş şu bilgileri verdi: ? İBB’nin bütün gayrimenkullerini tek çatı altında toplayarak bir gayrimenkul yatırım ortaklığı kurmayı ve bunu halka açmayı planlıyoruz. ? Daha önce 1.16 milyar liraya satılan, ancak ihalesi daha sonra iptal edilen İETT ara zisi için yeni bir ihaleye çıkacağız. İETT arazisi satışında yargı süreci bizim lehimize sonuçlandı. ? İGDAŞ’ın özelleştirme sürecine ilişkin hazırlıklar devam ediyor. Satmış olmak için satmayacağız. Şartları takip ediyoruz. ? İBB’nin bu yıl için yatırım bütçesinin 7.5 milyar, konsolide bütçemizse 19.5 milyar lira. Son 8 yılda 46 milyar lira ya ‘Sağlıkta paralı dönem başlıyor’ Ekonomi Servisi Türk Eczacıları Birliği (TEB), “İntibak Yasası” kapsamında ilaçta katılım paylarının yüzde 1’e kadar düşürülmesinin ilk bakışta ilaçlardan katılım payı alınmayacakmış gibi görünmesine rağmen, Yasa’nın katılım payından muaf tutulan kronik rahatsızlığı bulunan hastalardan da katılım payı alınmasına imkân tanıdığını söyledi. TEB, yasa ile “ilaçta paralı dönem başlayacak” uyarısında bulundu. Türk Eczacıları Birliği Merkez Heyeti’nce yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanı tarafından onaylanan ve içeriğinde emeklileri olumlu yönde etkileyeceği düşünülen düzenlemeler bulunan İntibak Yasası’nın, aynı zamanda bazı olumsuz durumları da içeriğinde barındırdığı iddia edildi. TEB, yasa kapsamında, ilaçta katılım paylarının yüzde 1’e kadar düşürülmesinin ilk bakışta ilaçlardan katılım payı alınmayacakmış gibi görünmesine rağmen; katılım payından muaf tutulan kronik rahatsızlığı bulunan hastalardan da katılım payı alınmasının önünü açacak bir uygulama olduğunu bildirdi. ÖZYEĞİN DE LİSTEDE ilyarderler listesinde Türkiye’den Hüsnü Özyeğin 3 milyar dolarla 377. sıradan, 2.9 milyar dolarlık servetiyle Mehmet Emin Karamehmet de 401. sıradan girmeyi başardı. Listeye 418. sırada Yıldız Holding’den Murat Ülker 2.8 milyar dolarla 481. sırada, sırada Koç Holding’den Semahat Arsel 2.6 milyar dolarla 464. sırada ve Doğuş Holding’den Ferit Şahenk ise 2.6 milyar dolar ile 464. sıradan Hüsnü girmeyi Özyeğin başardı. RUSYA VE TÜRKİYE’NİN EKONOMİK VE SOSYAL GÖSTERGELERİ Rusya Nüfus (Milyon, 2011) Milli Gelir (2011. Milyar $, SAP) Kişi Başına Gelir, $ (SAP) İşgücü (2011, Milyon Kişi) İşsizlik Oranı, 2011, % Enflasyon, 2011, % Bütçe Açığı/GSYİH, %, 2011 Büyüme, (2009, 2010, 2011, %) Cari Denge (Milyar $, 2011) GSYİH (Tarım/San/Hizm, %) İstihdam (Tarım/San/Hizm, %) 138 2.373 17.200 75.4 6.8 9 0.4 (8)(4)(4.3) 90.5 (4)(37)(59) Türkiye 74 1.053 14.200 26.4 10 10.5 1.7 (4,9)(8,9) (8) 77 (9)(27)(64) M Carlos Slim Helu Bill Gates Warren Buffett Slim, milyarder tahtını bırakmadı Ekonomi Servisi Amerikan finans çevrelerinin dergisi Forbes, 2012’nin milyarderler listesini açıkladı. Listenin başında bu yıl da geçen yıl olduğu gibi Osmanlı torunu Meksikalı telekomünikasyon devi Carlos Slim Helu, 69 milyar dolarlık servetiyle yer aldı. Geçen yılki listede serveti 74 milyar olan Helu, son 3 yıldır ‘dünyanın en zengini’ unvanını elinde tutmayı başaran milyarder oldu. Helu’yu 61 milyar dolarla Microsoft firmasının kurucusu Amerikalı Bill Gates ve 44 milyar dolarla Amerikalı yatırımcı ve işadamı Warren Buffett izledi. Bu yıl listeye giren milyarder sayısı da rekor kırarak 1226’ya yükseldi. Bu sayı 2011 listesinde 1210’du. Listede 35 Türk yer aldı. Listede yer alan milyarderlerin geçen yıl 4.5 trilyon dolar olan toplam servetinin net değerinin ise bu yıl rekor kırarak 4.6 trilyon dolara yükseldiği bildirildi. (10)(27)(63) (25)(26)(49) Moskova En Büyük İl (Milyon kişi) (10) İstanbul (13) Kaynak: IMF, Dünya Bankası, OECD, TÜİK veri tabanları ÖİV’NİN KALKMASI GÜNDEMDE Ekonomi Servisi Ulaştırma Bakanı Yıldırım, özel iletişim vergisinin (ÖİV) kalkmasının gündemde olduğunu, çalışmanın yapıldığını söyledi. Yıldırım, CNBCe’de katıldığı programda “5055 milyar dolar cari açığın yarısını enerji, yarısını da ithal edilen elektronik cihazlar, otomotiv oluşturuyor. Eğer petroldoğalgazımız olsa cari açık sorunu olmaz. Gelir artırıcı önlemleri yerine getirmeden vergileri indireceğiz demek mantıklı değil. İletişimde biraz indirdik. İnternette iletişim vergisini indirdik. İletişimde diğer alanlarda indirim olabilir. Maliye Bakanlığı bu konuda çalışıyor” açıklamasını yaptı. Benzine 10 kuruş zam geldi Ekonomi Servisi En son 20 Şubat’ta 7 kuruş zam yapılan benzine yüzde 2.45 (10 kuruş) zam yapıldı. 95 ve 97 oktan benzin fiyatına 10 kuruş zam geldi. Zamlı tarife dün 24.00’ten sonra yürürlüğe girdi. Zamla birlikte İstanbul’da kurşunsuz benzinin litresi 4.53 liraya çıktı. Öte yandan Financial Times gazetesi, Türkiye için petrol fiyatlarının ‘büyük risk’ taşıdığını belirterek büyük miktarda enerji ithal eden Türkiye’nin ‘özellikle kırılgan’ olduğunu yazdı. Haberde, “Petrol fiyatlarındaki büyük bir artış, zaten yıllık olarak yüzde 10 üzerinde olan enflasyonu körükleyebilir, bu da ekonomik aktivite ve özellikle Türkiye’nin daha yüksek faiz oranlarına yol açabilir” denildi. Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan da, petrol fiyatlarındaki artışla ilgili olarak, “Eğer petrol fiyatları 122 dolar seviyesinde kalırsa, 2012’de en az 10 milyar dolar bir ilave yansıması olacak petrol faturası Türkiye’nin, enerji faturası 65 milyar dolar olacak. Bu tabii son derece önemli bir rakam” yorumunu yaptı. Düzenlemeden vazgeçin Eczacılar, açıklamada “Sürekli ilaç kullanması gereken kronik hastalık sahibi raporlu hastalar maddi olarak çok yüksek meblağlara denk düşen ilaçlarının belirli bir kısmını ceplerinden ödeyerek almak zorunda kalacaklar. Asgari ücretle geçinmek durumunda olan kanser, şeker, tansiyon ve kronik rahatsızlığı bulunan hastaların öngörülen bu katılım payını ödeyecek olmaları biz eczacıları şimdiden endişelendirmiştir” dedi. Açıklamada, vatandaşların anayasada tanımlanmış temel haklarını ihlal edici olan ve halk sağlığı bakımından geri döndürülemez olumsuz sonuçlar doğurabilecek bu düzenlemeden bir an önce vazgeçilmesi talep edildi. Rusya, her şeyden önce, dünyanın en büyük doğalgaz ihracatçısı, ikinci en büyük petrol ihracatçısı ve üçüncü en büyük demirçelik ihracatçısı. Bu özellikleri sayesinde Rusya, Türkiye’den çok farklı olarak, net ihracatçı, cari fazla veren bir ülke. Türkiye’nin, milli gelirinin yüzde 10’una ulaşan 77 milyar dolar cari açık verdiği 2011’de, Rusya’nın döviz fazlası 90 milyar dolara ulaştı. Rusya, dayanıklıdayanıksız tüketim malları üretiminde zayıf olmakla beraber, silah sanayiinde, iş makineleri üreten sanayilerde iddialı ve 75 milyonu aşan işgücünün yüzde 30’a yakını sanayide. Türkiye, 2011’de Rusya’ya 6 milyar dolarlık ihracat yaparken enerji ağırlıklı ithalatına 24 milyar dolar ödedi; Üstünlük 1’e 4 Rusya’da!.. ??? Rusya’da kişi başına geliri, istihdamı yükseltmeyi başaran Putin, hızla Rusya halklarının desteğini arkasına aldı. Bu desteğin azalmadan sürmesi, farklı beklentileri olan ABD ve AB egemenlerinde hayal kırıklığı yarattı. İçerideki cılız liberal muhalefeti olduğundan çok daha güçlü, Putin’i dünya kamuoyuna “despot, hilekâr” göstermeye çabalayan gayretleri ise pek işe yaramış görünmüyor. Geçen hafta sonu yapılan seçimlerde oyların yüzde 60’ını alan Vladimir Putin, ikinci kez devlet başkanlığı koltuğuna oturarak gücünü perçinledi. Putin Rusyası’nda güvenlik konsepti yeniden öncelik alırken Batı’nın komplolarına önlem ve Suriye gibi geleneksel nüfuz alanlarını elde tutmak için militarizm de yükseliyor. Rusya’nın özellikle silah endüstrisine dönük yatırım artışları dikkat çekiyor. TOYOTA 681 BİN 500, CHRYSLER 200 BİN ARACI GERİ ÇAĞIRIYOR Toyota 681 bin 500, Chrysler da 200 bin aracı geri çağırıyor. Toyota, şirketin gerekli parçaları tedarik edildiğinde araç sahiplerinin bilgilendirileceğini açıkladı. Araçların 70 bin 500’ünün 2009 model Camry, 116 bininin 20092011 model Venza ve 495 bin 20052009 model Tacoma pikap olduğu belirtildi. Chrysler da ABD’de 200 bin Jeep Liberty SUV aracını geri çağırdığını açıkladı. ABD’de, kış aylarında buz ve karla mücadelede tuz kullanılmasının bu araçların arka alt kontrol kollarında paslanmaya, bu parçaların kırılarak kazalara yol açabileceği kaydedildi. CEMDAĞ 300 MİLYON TL TASARRUF HEDEFLİYOR Geçen yıl saatte 9 Boğaz Köprüsü’nü aydınlatacak kadar armatür üreten Cemdağ, yapmış olduğu ArGe çalışmalarının sonucunda yüzde 40’a varan tasarruf sağlayan armatürlerin yapımına başladı. Cemdağ Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Cem, “Türkiye’de 6 milyon sokak armatürü var. Çift kademeli sistemle çalışan yüksek basınçlı yeni nesil armatürlere geçerek yılda 300 milyon TL enerji tasarrufu sağlanabilir” dedi. Cem, 2012’de LED teknolojisi ile üretilen armatürlere ağırlık vereceklerini ve bunun için 1.5 milyon dolarlık yatırım yapacaklarını açıkladı. C MY B C MY B