Catalog

SAYFA CUMHUR YET 17 MART 2011 PERŞEMBE dishab@cumhuriyet.com.tr 12 DIŞ HABERLER Erdoğan, Akkuyu nükleer santralının nisan sonu veya mayıs başında temelinin atılabileceğini söyledi ‘Kazma artık vurulacak’ MOSKOVA (AA) Rusya’yı ziyaret eden Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Mersin Akkuyu’da yapılması planlanan nükleer santral konusunda “Her şey tamam, kazma artık vurulacak” dedi. Erdoğan, “Nükleer enerjide Rusya ile birlikte attığımız adım ki artık haftalar sayıyoruz, aylar diyemeyeceğim, bir an önce buna başlamak istiyoruz. 20 milyar dolarlık nükleer enerji yatırımına başlıyoruz” diye konuştu. Başbakan, Moskova’da TürkRus İş Forumu Toplantısı’nın kapanış oturumunda yaptığı konuşmada, enerji konusunun iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin en önemli boyutunu teşkil ettiğini belirterek “Önümüzdeki 20 yıl boyunca Türkiye’de enerji alanında yaklaşık 100 milyar dolarlık yatırımın yapılması bekleniyor. Bu, yılda ortalama 5 milyar dolarlık yatırıma tekabül ediyor” diye konuştu. Moskova Devlet Diplomasi Enstitüsü tarafından fahri doktora unvanı verilen Erdoğan, “Türkiye Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Rusya’da yaptığı açıklamada “Nükleer enerjide Rusya ile birlikte attığımız adım ki artık haftalar sayıyoruz, bir an önce buna başlamak istiyoruz. 20 milyar dolarlık nükleer enerji yatırımına başlıyoruz” diye konuştu. Başbakan şu ifadeleri de kullandı: “Öyle bir deprem olur ki 9.5’i de aşar. O zaman ‘yapmayalım’ mı diyeceğiz? “ Rusya ilişkileri, çeşitlenerek geleceğe doğru emin adımlarla ilerliyor. İskenderun’da TürkRus ortaklığıyla yapılan demir çelik tesisi açıldı. İskenderun’da 2 milyar doları buldu yatırım. Bizim müteahhitlik firmalarımız Rusya’da şimdiye kadar 32 milyar dolar değerinde 1200’e yakın proje üstlendiler” dedi. Başbakan, küresel bir soruna dönüşen teröre karşı ancak küresel ölçekli bir mücadeleyle başarı sağlanabileceğini de belirterek “Rusya’yı çok iyi anladığımız bir başka önemli konu da terör. Teröristin kimliği sadece teröristtir. Teröristin, terör örgütlerinin başına Hıristiyan, Musevi, Müslüman, sağcı, solcu gibi sıfatların konulması son derece yanıltıcıdır” diye konuştu. Kafkaslar’daki gelişmelere de değinen Erdoğan, “AzerbaycanErmenistan görüşmelerine Minsk Üçlüsü’nün değil de ağırlıklı olarak Rusya Federasyonu’nun ev sahipliği yapması, burada adeta ipleri kendi eline geçirmiş gibi görünmesini bile ben önemli bir mesafe olarak görüyorum. Bu konuda Türkiye’nin de daha etkin olabileceğini düşünüyorum” dedi. ‘Sabote etmelerine izin vermeyiz’ Erdoğan dün Kremlin Sarayı’nda Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev ile Üst Düzey İstişare Konseyi toplantısına katıldı. Toplantının ardından iki lider ortak basın toplantısı düzenledi. Medvedev toplantıda, “Nükleer santral doğru yapılırsa sorun olmaz. Akkuyu doğru bir şekilde yönetilecek” derken, Erdoğan da “Akkuyu’da atılacak olan adım dünyaya örnek bir yatırım teşkil edecektir. Tabii ki her yatırımın olumsuz bir neticesi olabilir. Olumsuz neticesi olacak diye yatırımdan vazgeçmezsiniz” diye konuştu. Başbakan daha sonra, “Deprem olamaz diye bir şey yok, olabilir. Ülkemiz deprem kuşağında. Ama bu yatırım depreme dayanıklı olarak yapılmaktadır. Öyle bir deprem olur ki 9.5’i de aşar. O zaman ‘yapmayalım’ mı diyeceğiz? İnsanın gücünün yetemeyeceği olaylar olabilir. Ama biz aklın, bilimin, teknolojinin bize verdiği olanaklarla yatırımları yapmaya devam edeceğiz” dedi. Akşam saatlerine Rusya Başbakanı Vladimir Putin ile görüşen Erdoğan’ın gündeminde yine Akkuyu nükleer santralı vardı. Erdoğan konuya ilişkin bir soru üzerine nisan sonu ve mayıs başında santralın temelinin atılabileceğini söyledi. Bazı çevrelerin nükleer santralı sabote etmeye çalıştığını savunan Erdoğan, her türlü önlemi alacaklarını ve hiçbir spekülasyona mahal bırakmayacaklarını kaydetti. Vize kalktı Türkiye ile Rusya arasında Geri Kabul Anlaşması ile iki ülke vatandaşlarının karşılıklı seyahatlerine ilişkin anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle ilgili nota teatisi de dün yapıldı. Nota teatisine, Türkiye adına Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu imza koydu. Buna göre 17 Nisan 2011’den itibaren Türkiye ile Rusya arasında vizelerin kalkacağı açıklandı. ALMAN BASINI ISRARI ANLAMIYOR Türkiye nükleer tartışmayı bayağılaştırdı OSMAN ÇUTSAY ‘Biraz radyasyon iyidir’ demişlerdi Dış Haberler Servisi Japonya’da ortaya çıkan nükleer tehlike, Ukrayna’nın Çernobil kentinde 1986’da yaşanan büyük felaketi akıllara getirdi. Japonya’da radyasyon seviyesi 6’ya çıkarken, Çernobil’de radyasyon seviyesi 7’yi bulmuştu. Çernobil’deki nükleer santralın 4. ünitesinde 26 Nisan 1986 günü erken saatlerde meydana gelen kaza, hatalı tasarımın yanı sıra deney yapmak amacıyla güvenlik sisteminin devre dışı bırakılmasının ardından gelen hatalardan kaynaklanmıştı. Kazayla ilgili çok sayıda rapor yayımlanmasına rağmen ölü sayısı hâlâ net değil. Resmi açıklamalara göre kazayla doğrudan bağlantılı olarak ilk aşamada 31 kişi öldü. Birleşmiş Milletler’e bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ve Dünya Sağlık Örgütü ise kaza sonucu 4 bin kişinin öldüğünü belirtiyor. Çernobil faciası sonrası radyoaktif madde taşıyan bulutlar Avrupa ülkelerinin yanı sıra Türkiye’ye de ulaştı. Yayılan radyasyonun Türkiye’deki etkilerinin resmi makamlar tarafından saklandığı yolundaki suçlamalar bugün hâlâ gündemde. Kazanın ardından Karadeniz’de yetişen çayda kilogram başına 10 bin ton bekörel oranında radyasyon tespit edildi ve çayların imha edilmesi istendi. Dönemin Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral (solda) ise televizyonlara çıkarak canlı yayında çay içti. Aral’ın “Biraz radyasyon iyidir” demesi de hafızalardan silinmedi. Dönemin Başbakanı Turgut Özal, “Radyoaktif çay daha lezzetlidir”, Cumhurbaşkanı Kenan Evren de “Radyasyon kemiklere yararlıdır” Ukrayna’da bugün hâlâ Çernobil’in izlerini taşıyan demekten çekinmemişlerdi. ANLAŞMADA ZAAFLAR TESP T ED LD Akkuyu’da güvenlik riski MURAT KIŞLALI FRANKFURT “Yaşlı” nükleer santralları şebeke dışı bırakan Federal Almanya’da enerji tartışmaları toplumsal bir tepkiye dönüşürken deprem ülkesi Türkiye’nin nükleer santral kurma ısrarı şaşkınlıkla karşılandı. Medyada yer alan yorumlarda henüz bir reaktör bulunmayan, ancak hareket halindeki bir deprem hattında yer alan Türkiye’nin, böyle trajik bir dönemin ertesinde, çevreyi ve halkı tehdit edeceği kesin bir enerji yatırımıyla kirletilmesinin büyük hata olacağına dikkat çekildi. Die Welt gazetesi, bir deprem ülkesi olan Türkiye’de Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın “kararlılığının” altını çizerken Türk basınında bu girişime kuşkuyla bakan yazarlardan örnekler verdi. Türkiye’de henüz bir atom santralı bulunmadığının altını çizen gazete, böyle bir deprem ülkesinde güvenlikli nükleer santral kurmanın çok zor olduğuna dikkat çeken bir yoruma da yer verdi. ANKARA Japonya’daki deprem sonrası ortaya çıkan nükleer facia, hükümetin Rusya ile yaptığı Mersin Akkuyu’daki nükleer santral anlaşmasının yeniden sorgulanmasına neden oldu. Anlaşmada nükleer sorumluluk bölümü bir cümle ile geçiştirilirken atıkların yurtdışına taşınacak olması da riski arttırıcı bir hüküm olarak yer aldı. Türkiye’nin Rusya ile yaptığı anlaşmadaki güvenlik boşlukları ve stratejik bazı riskler şöyle: yallerin sınır ötesi hareketlerine ilişkin gerekli tüm ilgili onay, lisans, kayıt ve rızaların alınmasında proje şirketine yardım eder” hükmü de bu taşıma esnasındaki tehlikeleri gündeme getirecek. Uranyum atıklarını taşıyan treni koruyan Alman polisi, bu trende sadece 50 kilometre seyahat edebiliyor ve bu sürede bir insanın kaldırabileceği maksimum radyasyona maruz kalıyor. Acil durumda sorumlular belirsiz: Nükleer materyalin taşınmasında tehlike: Anlaşmadaki “Taraflar, nükleer mater çocuklar doğuyor. Çernobil’in olduğu bölgede daha 900 yıl yaşam mümkün değil. Boğaziçi’nin dediğim dedikçileri Bu arada, Almanca konuşulan dünyanın en etkili internet haber sitesine sahip Der Spiegel, Ankara’nın, Japonya’daki nükleer felakete rağmen atom rotasında ısrar ederek büyük risk aldığını belirtti. “Boğaziçi’nin Dediğim Dedikçileri” başlıklı değerlendirmede, deprem bölgesinin birkaç kilometre uzağındaki Akkuyu’da 2013’te bir nükleer santralın devreye gireceğini kaydetti. Türk Enerji Bakanı’nın “Biz üçüncü kuşak santral kuracağız” açıklamalarını da öne çıkaran Der Spiegel’in haber sitesi (spiegel.de) deprem riski altındaki Türkiye’de, dünya çapındaki nükleer tartışmaya, tehlikeleri sumen altı etme, yumuşatma ve bayağılaştırma gibi yöntemlerle tepki verildiğini vurguladı. Türk hükümetinin nükleer enerjiden vazgeçmeyeceği, zaten bu işe daha yeni girdiğini belirten Der Spiegel yorumcusu, yakın bir gelecekte Sinop ve Mersin’de iki nükleer santralın inşa edileceğini de hatırlattı. Bu arada üçüncü bir santralın da yolda olduğu kaydedildi. AB’den Türkiye’ye nükleer takip Birlik, sadece üye ülkelerde değil aday ve komşu ülkelerdeki nükleer santralları da izleyecek... Venezüella, nükleer enerji programını askıya aldı Dış Haberler Servisi Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Japonya’da deprem ve tsunami felaketinin ardından nükleer tesislerin yarattığı tehlike konusunda, “Risk olmayan hiçbir yatırım yoktur. Evinize Aygaz tüpü de koymamak gerekir” derken, bütün dünyada nükleer enerji konusunda endişeler artıyor. AB’nin Türkiye’de yapılması planlanan nükleer santralları yakın takibe alacağı bildirildi. Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler nükleer santrallarda güvenlik testleri yapılması konusunda anlaştılar. Avrupa Komisyonu Enerji Komiseri Guenther Oettinger, Avrupa’daki nükleer tesislerde deprem ve sellerin etkisini test edeceklerini söyleyerek, söz konusu testleri “olağanüstü” diye niteledi. Oettinger, Japonya’da olanlar için “Pratikte her şey kontrol dışında. Önümüzdeki saatler ve günlerde en kötüsünü yaşamamız ihtimal dışı diyemem. Kıyametten söz ediliyor ve bu kelimenin özellikle iyi seçildiğini düşünüyorum” dedi. Oettinger, AB üyesi olmayan İsviçre ve Rusya gibi ülkelerde de AB standartlarına göre testler yapılmasını beklediklerini söyledi. AB Haber’e konuşan AB Konseyi’nden bir yetkili de Türkiye’nin kurmayı planladığı santralları AB’nin yakın takibe alacağını belirtti. Aynı yetkili, “AB sadece üye ülkelerde değil, aday ve komşu ülkelerdeki nükleer santralları da çok yakın takibe alma arzusunda. Japonya’daki kazada görüldüğü gibi sorun sadece o ülkeyi değil herkesi ilgilendiriyor. O açıdan alınan kararların global olması gerekiyor” diye konuştu. İspanya hükümeti de ülkedeki bütün nükleer santrallardaki güvenliği gözden geçirme kararı aldı. Almanya 1980 öncesi inşa edilen 7 santralın faaliyetini durdurma kararı alırken İsviçre de nükleer santral planlarının askıya alındığını duyurmuştu. için talimat verdiğini söyleyerek “Japonya’nın sahip olduğu ileri teknolojiye rağmen nükleer santrallarda yaşananlara bakın. Japonya’daki nükleer sorunun boyutu bilinmiyor” dedi. Endonezya ise bir fay hattı yakınına inşa edilmesi planlanan nükleer santraldan vazgeçilmeyeceğini duyurdu. Nükleer santral inşa edilmesi planlanan Bangka Adası, 2004’te denizaltında meydana gelen 9.1 büyüklüğündeki deprem ve tetiklediği tsunamide 220 bin kişinin hayatını kaybettiği Sumatra Adası’nın doğusunda bulunuyor. Güney Kore de Japonya’daki nükleer felakete rağmen, nükleer enerji programından vazgeçmeyeceğini bildirdi. Kimya Mühendisleri Platformu’nun anlaşmaya ilişkin değerlendirmesinde “Anlaşmada acil durumlar karşısında taraflar arasındaki sorumluluklar belirsizdir. Radyoaktif atıkların uzun vadeli depolama sorumluluğunun kimde olduğu net değildir” ifadeleri yer alıyor. TAEK’in denetim sorunu: Radyasyon güvenliğinden sorumlu olan Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nun nükleer kazalarıyla bilinen Ukrayna’dan destek alıyor olması sıkıntıyı arttırıyor. Rusya nükleer silah yapabilecek: Anlaşma’daki “Rus menşeli kullanılmış nükleer yakıt, Rusya Federasyonu’nda yeniden işlenebilir” hükmü yer alıyor. Buna göre Türkiye için yasak kapsamında olan nükleer silah üretimi, Rusya için olanak dahilinde olacak. ÇEVREC LER YARGILANIYOR Chavez askıya aldı, Endonezya fay hattına kurmakta ısrarlı Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez, Japonya’daki gelişmeler ışığında ülkesinin nükleer enerji programını askıya aldığını açıkladı. Chavez televizyonlardan yayımlanan konuşmasında, Enerji Bakanı Rafael Ramirez’e yürürlükteki planların dondurulması Nükleer karşıtı olmak suç! ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Dünya Japonya’daki nükleer felaket nedeniyle alarma geçerken Türkiye, nükleer karşıtlarını yargılıyor. Mersin Akkuyu’da yapılmak istenen nükleer santralı geçen yıl TBMM önünde protesto eden Greenpeace, Mersin Nükleer Karşıtı Platform ve Yeşiller Partisi üyesi 58 kişi hâkim karşısına çıktı. Ankara 15. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın 3. duruşmasında savunmasını yapan sanık Can Gölpınarlı, Akkuyu’da yapılmak istenen nükleer santrala karşı topladıkları imzaları TBMM’ye vermek istediklerini, yasal olmayan bir eylemleri bulunmadığını ifade etti. Duruşma, ifadesi alınmayan bazı sanıkların ifadelerinin alınması ve diğer eksikliklerin giderilmesi için ertelendi. Greenpeace, Yeşiller Partisi ve Küresel Eylem Grubu üyeleri, duruşmanın ardından adliye önünde “Nükleersiz Türkiye” ve “Nükleer karşıtlarını yargılayanlar, Japonya’yı gördünüz mü?” yazılı pankartlar açtı. Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Kampanyası Sorumlusu Cenk Levi, Japonya’daki nükleer felaketin bir benzerinin Türkiye’de yaşanmasını istemeyenlerin 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası talebiyle yargılandığını söyledi. Levi, “Sayın Başbakanımızdan ve Sayın Enerji Bakanımızdan nükleer enerji politikalarını yeniden değerlendirmesini istiyoruz. Birçok ülke şu anda nükleer enerji projelerini askıya aldı” diye konuştu. Erdoğan’a göre çevreciler terörist Değerlendirmede, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Akkuyu Nükleer Santralı’yla bir büyük düşünü gerçek yapmaya çalıştığı ileri sürüldü. Çevre korumacıların ve nükleer santral karşıtlarının Erdoğan’ın gözünde en fazla “gülünç” ve hatta bazen de “terörist” olduğuna dikkat çekilen haberde, “Hükümetin atom planları çok riskli” denildi. Birliği ve Çernobil kurbanları tarafından Başbakanlık önünde eylem düzenlendi. Japon halkıyla dayanışma amacıyla yapılan eylemde ayrıca hükümetin sosyal yardımları kesme planları protesto edildi. (Fotoğraf: AFP) Ukrayna’da Çernobil C MY B C MY B