Catalog

ELİF BEREKETLİ 50 kuşağõnõn önemli yazarlarõndan, Can Yayõn- larõ’nõn kurucusu Erdal Öz’ün anõsõna ailesi tara- fõndan, Can Yayõnlarõ’nõn katkõlarõyla verilen Er- dal Öz Edebiyat Ödülü bu yõl ilk kez bir eleştir- mene verildi: Nurdan Gürbilek. Cevat Ça- pan’õn başkanlõğõndaki seçici kurulun, sorgu- layõcõ bakõş açõsõ ve coğrafyanõn belirleyici öğe- lerinden “endişe” konusuna getirdiği çokbo- yutlu açõlõm nedeniyle ödüle değer bulduğu Gürbilek, bir eleştirmenin edebiyat ödülüne de- ğer bulunmasõnõn umut verici olduğunu söy- lüyor: “Eleştiriyi edebiyat yapıtlarını ta- nıtan, onlara not veren, kalite kontrol- lerini yapan bir merci olarak görmek- ten, böyle dar, böyle sıkıcı bir işe hap- setmekten kurtuluruz belki.” Eleştiriye nasıl başladınız? İngiliz dili ve edebiyatõ okuduğum için zaten eleştiriye çok uzak değildim. İlk yazõm da öğrenciyken Türkiye Yazõlarõ’nda yayõmlanmõştõ, Bülent Somay’la ortak bir yazõ, materyalist tiyatro anlayõşõ üzerine. Esas yazmaya 12 Ey- lül’den hemen sonra bir grup ar- kadaş birlikte çõkardõğõmõz Akõntõya Karşõ adlõ der- gide başladõm. Yani daha siyasi kaygõlarla ve dene- me yazarak başladõm. Sonra da Defter dergisinde de- vam ettim. Bir edebiyat öğrencisi olarak, kurmacanın bu ka- dar içindeyken romancı ya da öykücü olmak hiç aklınızdan geçmedi mi? Hayõr geçmedi. Yazmaya denemeyle başladõm; hâlâ da denemeye yakõn hissediyorum kendimi. Eleş- tiri, denemenin bir parçasõ; en azõndan benim için öyle oldu. Eleştiriye bakışınızı şekillendiren isimler kimler? En başta Tanpınar, sonra, her ikisi de üniversite- de hocam oldu: Berna Moran ve Jale Parla. Son- ra Orhan Koçak. Çok biz bize olduk; bir de dõşar- dan birini sayayõm: Walter Benjamin. Size göre iyi eleştiri, eleştirmenin kuramsal bakışı kadar yapıtın sesine de yer vermeli. Eleş- tiri anlayışınızın yapıtla karşılıklı konuşmaya dayandığı söylenebilir mi? Biraz öyle. Her yapõtõn bir problemi var; o yapõta özgü, tekil bir problem; orada o yapõta özgü bir ses, hatta birkaç ses birden var. İlk bakõşta hemen du- yulmayan, ama alttan alta kendisini hissettiren o ses- lerin duyulmasõnõ sağlar bize eleştiri; yapõtõ biraz da- ha konuşturmaya çalõşõr. Ama yapõtõ aynõ zamanda da- ha geniş bir bütünün parçasõ olarak görmemizi, bir bağ- lam içinde, o bağlamla ilişkisi içinde değerlendire- bilmemizi de sağlar. İyi olup olmadõğõ da biraz bu- na bağlõ. Eğer bu yorum çabasõnda yalnõzca eleştir- menin sesi duyuluyorsa ya da eleştirmen kendi gö- rüşlerini doğrulamak üzere yapõtõ yağmalõyorsa, ya- põt da sessiz sakin bir kenarda öylece duruyorsa, bu- nun pek bir anlamõ yok. Eleştirmenin tabii ki güçlü izlenimleri, hayranlõklarõ, hatta kõzgõnlõklarõ vardõr; ama iyi bir yorum çerçevesi, eleştirmenin kendi iz- lenimlerini de bir bağlama oturtmasõnõ sağlayan eleştiridir. Sizce “iyi edebiyat”ın sahip olması gereken özellikler neler? İyi edebiyat, iyi edebiyatla ilgili tanõmlarõmõzõ da değiştirebilecek güce erişmiş edebiyattõr. Bir de ta- bii açmazlara cepheden bakabilen, okurunu da ken- dini de kandõrmayan, kolayca tüketilmeye direnen ya- põtlar iyi yapõtlardõr. 27 MART 2010 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR 19kultur@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B Erdal Öz Ödülü Gürbilek’e Kültür Servisi - 50 kuşağõnõn önemli yazarlarõndan Can Yayõnlarõ kurucusu Erdal Öz anõsõna, ailesi tarafõndan Can Yayõnlarõ’nõn katkõlarõyla verilen Erdal Öz Edebiyat Ödülü’nün bu yõlki sahibi eleştirmen Nurdan Gürbilek, ödülünü dün gece Pera Müzesi’nde yapõlan törenle aldõ. Tiyatrocu Cüneyt Türel’in sunuculuğunu yaptõğõ gecede sözü ilk olarak Erdal Öz’ün oğlu ve Can Yayõnlarõ Genel Müdürü Can Öz aldõ. Babasõnõn yayõncõlõk anlayõşõna değinen Öz, “50 Kuşağı” yazarlarõnõn başta Nurullah Ataç olmak üzere birçok eleştirmenin kõlõcõndan geçtiğini ve bu seçici kurulun eleştirinin bugünkü eksikliğine dair bir mesaj vermiş olduğunu söyledi. Daha sonra konuşan jüri başkanõ Cevat Çapan ise ödülü kazanan Nurdan Gürbilek’in kendi öğrencisi olmasõna rağmen ondan öğrenecek çok şey olduğunu belirtti. Aynõ zamanda Erdal Öz’ün doğum günü de olan gecede Handan Börtüçene’ye ait ödül heykelciğini Cevat Çapan’õn elinden alan Gürbilek, esprili bir dille ödülün ağõrlõğõna değindi ve ödülü denemeye ve eleştiriye emek vermiş herkesin adõna aldõğõnõ söyledi. Geceye Enis Batur, İnci Aral, Zeynep Oral, Nükhet İzet İpekçi ve Osman Şahin gibi çok sayõda ünlü isim katõldõ. Cannes’ı ‘Hırsızlar Prensi’ açacak Kültür Servisi - Avrupa’nõn en önemli festivallerinden Cannes Film Festivali, Ridley Scott’õn ‘Robin Hood’ filmi ile başlõyor. Yetkililer, filmin, 12-23 Mayõs tarihlerinde yapõlacak festivalde yarõşmayacağõnõ açõkladõ. Hõrsõzlar Prensi’ni Russell Crowe’un canlandõracağõ, Crowe ve Scott’õn ‘Gladyatör’, ‘İyi Bir Yõl’, ‘Amerikan Gangsteri’ ve ‘Yalanlar Üstüne’ filmlerindeki işbirliğinin devamõ olan filmin 14 Mayõs’ta gösterime girmesi planlanõyor. İstanbul’un eski kadın giysileri Kültür Servisi - Kuruluş çalõşmalarõ süren İstanbul Kadõn Müzesi’nin ilk etkinliği olan ‘18. yüzyõl sonu - 19. yüzyõl başõ İstanbul Kadõn Giysileri: Turhan Sultan Anõsõna’ adlõ sergi 29 Mart’a dek Forum İstanbul’da görülebilir. Osmanlõ döneminde İstanbul’da saray dõşõnda yaşayan kadõnlarõn giyim kültüründen örnekler sunan sergide, kadõn giyim kültürünü yansõtan giysiler yer alõyor. Osmanlõ İmparatorluğu’nun farklõ etnik kimliklerden oluşan zengin coğrafyasõnda yaşayan, Rum, Ermeni, Müslüman, Musevi ve Süryani cemaatlerine mensup kadõnlarõn günümüzden yaklaşõk iki asõr önce İstanbul’da sürdürdükleri yaşamõ yansõtmak amacõyla hazõrlandõ. Rock müziği fotoğrafçısını kaybetti Kültür Servisi - Müzik fotoğrafçõsõ Jim Marshall 74 yaşõnda yaşama veda etti. 50 yõlõ aşkõn süredir The Beatles, Bob Dylan ve Janis Joplin gibi rock ‘n’ roll efsanelerinin fotoğraflarõnõ çeken ve kariyerine beş kitap sõğdõran Jim Marshall, 1966 yõlõnda San Francisco Candlestick Park’taki son The Beatles konserinin kulisine giren tek fotoğrafçõydõ. ‘Yüreğine Sor’ Kültür Servisi - Yönetmenliğini ve senaristliğini Yusuf Kurçenli’nin yaptõğõ, başrollerini Tuba Büyüküstün, Kenan Ece ve Hakan Eratik’in üstlendiği “Yüreğine Sor” filminin müzikleri Kalan Müzik tarafõndan yayõmlandõ. Albümde Doğu Karadeniz geleneksel müziklerinden örnekler yer alõyor. Ayrõca albümde Şevval Sam ve Ayşenur Kolivar’õn yorumladõğõ parçalarda var. Gürbilek, bir eleştirmenin edebiyat ödülüne değer bulunmasının umut verici olduğunu söyledi ‘Eleştiri kontrol merci olmamalõ’ Nurdan Gürbilek’e göre, eleştiride yalnõzca eleştirmenin sesi duyuluyorsa ya da eleştirmen kendi görüşlerini doğrulamak üzere yapõtõ yağmalõyorsa bunun hiçbir anlamõ yok. Farid Farjad Diyarbakır’da Kültür Servisi - İranlõ ünlü keman virtüözü Farid Farjad, bugün Diyarbakõr’da konser verecek. Diyarbakõr Kültür Sanat Vakfõ’nõn organizasyonuyla Dicle Üniversitesi Kongre Merkezi’nde sanatseverlerle buluşacak olan ünlü virtüöze konserinde, eşi Mitra Tavakoli Farjad eşlik edecek. Türkiye’nin çeşitli kentlerinde 2008 ve 2009’da konser veren İranlõ sanatçõ, 2010 Türkiye turnesi kapsamõnda Diyarbakõr’daki konserinin ardõndan 29 Mart’ta Adana, 31 Mart’ta İstanbul, 1 Nisan’da da İzmir’de konser verecek. Aynı zaman- da Erdal Öz’ün de do- ğum günü olan gecede, Nurdan Gür- bilek, ödülü- nü Cevat Çapan’ın elinden aldı. Fotoğraf:VEDATARIK