Catalog

SAYFA CUMHUR YET 20 KASIM 2010 CUMARTES dishab@cumhuriyet.com.tr 10 Şirin DIŞ HABERLER NATO devlet ve hükümet başkanları, ittifakın geleceğini şekillendirecek stratejik konsepti onayladı Ebadi de, Barış İçin Bilim Konferansı’na katıldı. ‘Kırmızı kitap’ta uzlaşma ÇİMEN TURUNÇ BATURALP ‘Savaşların asıl kurbanı kadınlar’ ASLI KAYABAL MİLANO Milano’da Umberto Veronesi Vakfı’nca düzenlenen Uluslararası Barış İçin Bilim Konferansı’nın ikinci gününde “Savaş bölgelerinde kadın” konusu ele alındı. Afganistan’da insan hakları için mücadele veren ve ülkesinde savaş mağduru kadınlar için ilk sığınma evini açan Mary Akrami, Afganistan’daki kadınların birincil sorununun burka değil; kadın hakları, eğitim, sağlık gibi en temel haklardan yoksun bırakılmaları olduğunu söyledi. Taliban döneminde kadınların erkeklerden daha çok acı çektiğini söyleyen Akrami, “Taliban yönetimi burkayı zorunlu kıldı, bu gerçek, ama birçok kadın kendini savunmak adına kapandı. Bugün dahi Afganistan’da önemli bir konuma sahip, meslek sahibi çok sayıda kadın örtünmeye devam ediyor. Gerçek sorun örtünmek değil! Çok daha ciddi başka sorunlar var. Birçok kadın halen sağlık, eğitim, ekonomik bağımsızlığını sağlayacak bir meslek sahibi olabilmek gibi haklardan yoksun” dedi. Akrami, Batılı sivil toplum kuruluşlarının ülkenin normale dönüşü amacıyla izlediği siyasetin çoğu zaman gerçek sorunları göz ardı ettiğini söyledi. Batılıların burka konusunda gösterdiği hassasiyeti, eğitim, sağlık, meslek sahibi olmak gibi haklar konusunda gösteremediğini anlattı. Kâbil’de 2003 yılında faaliyete geçen Kadın Sığınma Evi’nin bugüne kadar tecavüze ve şiddete uğrayan 740 kadını tedavi ettiğini anlatan Akrami, halen merkezde savaşın kurbanı 27 kadının tedavisinin sürdüğünü söyledi. LİZBON Son 10 yılın en önemli NATO zirvesinin ilk gününde örgütün gelecek 1015 yılını şekillendirecek yeni strateji konsepti, 28 üye ülke tarafından kabul edildi. Füze kalkanında Türkiye’nin kaygılarının giderildiği, NATOAB işbirliği sorunun ise halen ortada olduğu ancak tartışma konusu olmadığı belirtildi. Rusya ile NATO’nun aynı masada buluşacağı, füze savunma sistemi ile ilgili kararların alınacağı, Avrupa Birliği NATO ilişkilerinin görüşüleceği, stratejik konseptin yenileneceği son NATO zirvesinin ilk gününde 50 devlet ve hükümet başkanı Lizbon’da bir araya geldi. 28 NATO üyesi ülkenin yanı sıra, ittifaka üye olmayan 20 ülke de zirvede temsil ediliyor. Lizbon’a dün ilk giden liderlerden birisi ise Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai olurken BM, AB ve Dünya Bankası ve Japonya da, zirveye katıldı. Örgütün Yeni Stratejik Konseptini açıklayan NATO, “nükleer silahlar var olduğu sürece nükleer bir birlik olmaya devam edecektir” dedi. NATO topraklarının artık konvansiyonel saldırıların tehditi olmaktan çıktığının belirtildiği yeni Stratejik Konsept’e göre yeni tehditler şunlar: Modern teknoloji sayesinde daha teh Gül ve Obama ayaküstü sohbet etti Zirvede NATO üyesi 28 ülkenin devlet ve hükümet başkanları ile AB Başkanı Herman van Rompuy ve AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton’un da katıldığı Kuzey Atlantik Konseyi toplantısının ardından aile fotoğrafı çekildi. Aile fotoğrafının hemen ardından ABD Başkanı Obama’nın Cumhurbaşkanı Gül’ün koluna girerek bir kenarda 34 dakika süren bir görüşme yapması dikkat çekti. likeli hale gelen terör, Stratejik önem taşıyan bölgelerde köktendincilğin yayılması, Silah, uyuşturucu ve inasan kaçakçılığı, Hükümetler için bile tehdit haline gelebilen Siber saldırılar, Enerji kaynaklarına yapılabilecek saldırılar, Çevresel koşulların kötüleşmesi. Türkiye’nin Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nin NATO üyeliğini veto etmesi Avrupa’nın güvenliğini sağlamak amacıyla NATO ile istenilen düzeyde bir işbirliğine gitmesini engelliyor. NATOAB ilişkilerinin yeni çerçevesinde, AB üyesi olmayan bir NATO ülkesi olarak Türkiye kilit rol oynamaya devam edecek . Ortaya çıkan yeni stratejik konseptte, “AB ile ortak güvenlik sorunları ile mücadelede AB’nin kapasitesini artırma çabalarının olumlu karşılandığı” ifade ediliyor ve “AB üyesi olmayan ülkelerin” bu çabalara büyük katkı sağladığı belirtiliyor. NATO ile AB arasındaki stratejik ortaklık için bu üyelerin sürece tam olarak katılımının el zem olduğu belirtiliyor. AB ile NATO arasında geliştirlecek stratejik ortaklığın iki taraf için de şeffaf, tamamlayıcı, kurumsal bütünlüğe saygılı bir yaklaşım içinde güçlendirileceği belirtiliyor. Güney Kıbrıs masada duruyor NATO’nun bütün Avrupa demokrasilerine kapısının açık olduğunun belirtilmesi de NATO içindeki Güney Kıbrıs sorunun masada durmaya devam edeceğini işaret ediyor. Edinilen bilgiye göre Türkiye, Yunanistan’ın muhalfetine rağmen bu çerçevede üzerinde durduğu bütün hususların belgeye yansıtılmasını sağladı. Stratejik Belgede İran’ın tehdit olarak gösterilmemesi, mali külfet ve risk dengesinin ve güvenliğin bölünmezliği prensibinin yer alması Türkiye tarafından memnuniyetle karşılandı. Rusya ile işbirliği Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana Rusya ile ilişkileri yumuşatma arayışındaki NATO tarihi zirvenin ikinci gününde Rusya ile buluşacak. Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev NATO’nun davetine olumlu yanıt vererek ilk NATORusya zirvesine katılıyor. 1949 yılında kurucu ülkeleri Rusya’ya karşı korumak için kurulan birlik Rusya’ya kapılarını açarken yeni “düşman ülkelerle” ilgili ipuçlarını da ABD Başkanı Barack Obama’nın ağzından açıkça ortaya koydu. ABD Başkanı Obama NATO’nun Rusya’yı “bir hasım değil bir ortak olarak görmek istediğini” vurgulamakla kalmayıp, NATO’nun Rusya ile nükleer silahların, şiddet içeren köktenciliğin, uyuşturucunun yayılmasına karşı işbirliği içinde olabileceğini vurguladı. Afganistan’da da işbirliğine gidilebileceğini söyledi. Obama Rusya’nın da balistik füze tehdidi altında olduğunu da hatırlattı. Tecavüzün bahanesi 2003 yılında Nobel Barış Ödülü’ne değer görülen İranlı avukat ve insan hakları savunucusu Şirin Ebadi de savaşların gerçek kurbanlarının kadınlar olduğunu vurguladı. Savaşlar sırasında kadınların tecavüze uğradığını anlatan Ebadi, bir başka önemli sorunun da aile içinde düşman görülen tecavüz çocukları olduğunu tekrarladı. Dünyadaki bazı kabilelerde nüfusu arttırmak için kadınların tecavüze uğradığını, savaş bölgelerinde tecavüze uğrayan kadınların yaşadığı dramın da kabile kültüründen çok farklı olmadığını söyledi. ortekiz’in başkentinde dün başlayan NATO zirvesi, protestolara da hedef oluyor. Lizbon’da önceki gün yapılan sivil itaatsizlik eyleminde, “NATO oyun bitti” yazılı pankartlar taşındı. Afganistan, Rusya ile ilişkiler ve füze savunma sisteminin gündemin başında olduğu zirveyi çok sayıda gazeteci de izliyor. (Fotoğraflar: AP) P Schengen iptal AB ülkeleri içinde serbest dolaşım hakkının tanındığı Schengen Antlaşması’nı geçici olarak askıya alan Portekiz, son 3 günde sınırlarda yapılan kontrollerde 151 kişinin ülkeye girişinin engellendiğini ve 17 kişinin de gözaltına alındığını duyurdu. Portekiz polisi, Lizbon kentinde çok geniş güvenlik önlemleri alırken toplantıların yapıldığı fuar alanının çevresi tamamen araç ve yaya trafiğine kapatıldı. Zirveyi izlemeye gelen gazetecilere tek bir noktadan giriş yaptırılırken iki kez yapılan güvenlik kontrollerinde uzun kuyruklar tepki çekti. NATO karşıtı ilk gösteri önceki gece Lizbon sokaklarında yapıldı. Çoğunluğunu gençlerin oluşturduğu NATO karşıtı örgüt üyeleri, kentin merkezinde ittifakı protesto eden eylemlerde bulundu. ABD, Ankara’nın füze savunma sistemine ev sahipliği talebiyle ilgili iyimser olduklarını açıkladı Erdoğan füze kalkanını istiyor ANKARA/WASHINGTON (Cumhuriyet) ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü Geoff Morrell, NATO’nun dün başlayan Lizbon zirvesinde ele alınan füze savunma sistemi konusunda basından gördüğü kadarıyla Başbakan Tayyip Erdoğan’ın bu sisteme ev sahipliği yapma konusunda “isteklilik” gösterdiğini ifade etti. Türkiye ile görüşmelerin hangi noktada bulunduğundan emin olmadığını ifade eden sözcü, “Şu ana kadar gördüğüm ve duyduğum her şey bu konuda iyimser olmak için neden olduğunu gösteriyor” dedi. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de NATO zirvesine katılmak için Lizbon’a hareketinden önce zirveye ilişkin son mesajlarını verdi. Gül, füze kalkanı projesinin tüm müttefik ülkelerin topraklarını kapsaması gerektiğini belirterek “Beklentimiz Türkiye’nin taleplerinin kabul göreceği yönündedir” dedi. Gül, NATO’nun gelecek 15 yıllık stratejisinin belirleneceğini belirterek Türkiye’nin füze kalkanı konusunda alınacak kararlarda birtakım hususların dikkate alınmasını istediğini ifade etti. Cumhurbaşkanı Gül, “Alınacak kararda amaç tek tek ülkelerden kaynaklanabilecek olası tehditlerden ziyade küresel düzeyde mevcut balistik füze yeteneklerinin göz önünde bulundurulması, bunlara karşı korunma kabiliyetinin geliştirilmesi ve belli bir ülkeyi hedef almaksızın çalışmanın genel anlamda balistik füze yayılması tehlikesini dikkate alarak ilerletilmesidir” dedi. Türkiye’nin bu konuda başından beri ilkesel hareket ettiğine dikkat çeken Cumhurbaşkanı Abdullah Gül şöyle devam etti: “Bu ilkeler çerçevesinde devam etmektedir ve savunmanın bir bütünlüğü söz konusudur. NATO’da bir savunma örgütüdür. Bir tehdit herhangi bir taciz etme örgütü değildir. Bütün müttefik ülkelerin NATO’nun üyeleri olması gerekmektedir. Türkiye bu ilkesel bazda kararlarını alırken önce ulusal menfaatlerimiz sonra da ittifak dayanışması içinde bu kararları almaktadır. Konunun nasıl ilerlemesi gerektiği konusunda kesin net kararlarımızı NATO’ya müttefik ülkelerin yetkilileri ile paylaştık. Beklentimiz bunların hepsinin kabul göreceği yönündedir. Bu yönde de gelişmeler söz konusudur.” KARDİNAL TOPLANTISI Vatikan’da ‘taciz zirvesi’ Dış Haberler Servisi Katolik kilisesinden 100’den fazla kardinal, kilisenin karıştığı çocuklara taciz olaylarını görüşmek üzere dün Vatikan’da bir araya geldi. Papa 16. Benedikt’in çağrısı üzerine bir araya gelen kardinallerin, cinsel taciz vakaları karşısında kilisenin alacağı tutumu tartışacakları öğrenildi. Tartışmalara başkanlık eden ve muhafazakârlığıyla tanınan Vatikan İnanç Doktrini Başkanı, Amerikalı Kardinal William Joseph Levada, taciz olaylarıyla ilgili olarak eleştiriliyor. Kardinal Levada, kendisinden önce inanç doktrini başkanı olan bugünkü Papa’nın, çocuklara cinsel taciz olaylarına göz yumduğu yolundaki haberlerinden ötürü Amerikan New York Times (NYT) gazetesine yönelik sert bir açıklama yapmıştı. Taciz kurbanları ve destekçileri ise kilisenin “sembolik jestler”den vazgeçip, tacizlerle ilgili bilgileri açıklamasını istediler. ABD’de 1950 ve 1960’lı yıllarda rahip Lawrence Murphy’nin 200 işitme engelli çocuğa tacizde bulunması olayını Papa’nın örtbas ettiği yolunda haberler çıkmıştı. ek başına bir ülkenin zikredilmesine karşıyız’ Gül, füze kalkanı projesinin İran’a karşı yürütüldüğü ve projeye katılım halinde Türkiye’nin İslam ülkeleri ile ilişkilerinin etkilenebileceği yönündeki eleştirileri de “Bunlar yanlış bilgilerden olabilir. Bu füze savunma sistemi 2002’den bu yana konuşuluyor. Balistik füzeler birçok ‘T ülkede vardır. Bu ülkelerin sayısı çoğalabilir de azalabilir de... Burada herhangi bir ülkenin tek başına zikredilmesine karşıyız. Zaten bu da kabul görmüştür” sözleriyle yanıtladı. Abdullah Gül, zirvede NATORusya, NATOAB ilişkilerinin de gündeme gelecek konular arasında olduğunu belirtirken 2002’de kabul edilen mutabakatın devam etmesini istediklerini dile getirdi. Bütün üyelerin dayanışma göstermesinin çok önemli olduğuna vurgu yapan Gül şu görüşleri dile getirdi:“Bu konuda çok hassasız. İki örgüt arasındaki işbirliğinin 20022003 yılları arasında mutabık kalınan çerçeve uyarınca geliştirilmesini güçlü şekilde destekliyoruz. Ülkemizin AB’nin ortak güvenlik ve savunma politikasına tam katılımı önündeki engellerin aşılması ve AB’nin diğer taahhütlerine bağlı kalması gerektiğini de vurguluyoruz. İttifakın Rusya ile ilişkileri açısından önemli bir dönüm noktası teşkil edecek NATORusya konseyi zirvesinde ise bu ülke ile ileriye yönelik işbirliğini daha da güçlendirilmesi amacıyla bir dizi karar alınması beklenmektedir.” Obama: Afganları yalnız bırakmayacağız Dış Haberler Servisi ABD Başkanı Barack Obama, 2014’te Afganistan’da güvenlik sorumluluğunu Afgan ordusuna devrettikten sonra Afganlıları kendi başlarına bırakmayacaklarını söyledi. Portekiz’in başkenti Lizbon’da düzenlenen NATO zirvesi dolayısıyla Publico gazetesine demeç veren Obama, Afganları ülkelerinin genelinde kendi güvenliklerini sağlama sorumluluğunu almaya götürecek geçiş sürecini birlikte yürüteceklerini belirtti. ABD Başkanı, söz konusu geçiş süreci gelecek temmuz ayında başlayacak olsa da NATO’nun ve ABD’nin Afganları kendi başlarına bırakmayacak şekilde kalıcı bir ortaklık oluşturmak istediğini bildirdi. NATO zirvesi için Lizbon’da bulunan ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton da Afganistan’da NATO’ya bağlı olarak görev yapan Uluslararası Güvenlik Destek Gücü’nün (ISAF) kontrolü altında olan yetkilerin yerel güvenlik güçlerine devredilmesine 2011 yılında başlamak istediklerini söyledi. Clinton, Portekiz Dışişleri Bakanı Luis Amado ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, “Afgan hükümetinin ve halkının egemenliğine saygı gösterilmesinin bir öncelik olduğunu” belirterek, ISAF’ın yetkiyi Afgan güvenlik güçlerine devrinin 2014 yılı sonunda tamamlanmasının arzu edildiğini kaydetti. ABD Dışişleri Bakanı Hillary Rodham Clinton, Portekiz Dışişleri Bakanı Luis Amado ile düzenlediği basın toplantısında Afganistan’la ilgili soruları yanıtladı. (Fotoğraf: AP) C MY B C MY B