Catalog

SAĞNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU ‘Derin Türkiye’de Aşırıcılık “Resmi olmayan yüzümüz” bu… “Değiştirilemez ilke” laiklik ve “Türkiye laiktir, la- ik kalacak!” sloganları ardındaki “derin Türkiye” bu! Korkunç bulguları Prof. Yılmaz Esmer “kon- jonktürel dalgalanmalarla” açıklamıyor. Dincilikte gelip geçici bir tırmanmadan söz etmiyor. AKP ik- tidarının yapıyı sadece “daha görünür” kıldığını söy- lüyor. O kadar. Buzdağının gövdesi Buzdağının gövdesi başka deyişle su yüzüne çı- kıyor. Öteden beri sezmekle birlikte; elimiz, av- cumuzla tutamadığımız; teşhis/tespitte zorluk çektiğimiz, aysbergin gövdesiyle yavaş yavaş göz göze geliyoruz. Yani bir tür gerçek anı yaşıyoruz. Ve gerçek anı tüm karabasanlarımızı “teyit ediyor”. Kadına “recmi” caiz görenlerin oranı yüzde 22, dayağı mubah sayanlar yüzde 33, yarım miras hak- kı/yarım şahitliği hak görenler yüzde 36, mayo “gü- nah” diyenler yüzde 58, “kocaya eksiksiz itaat” bu- yuranlar yüzde 61, ev dışında kadın başörtüsü tak- malı diyenler yüzde 62, “reis kocadır” dayatma- sında ısrar edenler yüzde 71; “koca izni olmadan kadın şuradan şuraya gidemez/çalışamaz” di- yenler yüzde 85… “Derin Türkiye’nin” kadına biçtiği yer, lafın özü bir Taliban dünyası… “Recme”, yüzde 22 destek ne demek? Laik Türkiye yasaları, değerleri, hukuku; bu Ta- liban zihniyetinde -mermerin üzerinden kayıp gi- den su misali- hiç iz bırakmamış… Seksen beş yıllık Cumhuriyet tarihinde “Cum- huriyet kadınına” atfedilen yer ve önem, “derin Tür- kiye”nin genlerine nüfuz etmemiş. Bundan daha açık ve çarpıcı bir tablo olabilir mi? Bu bir ‘hoşgörü’ sorunu değil Medya başlıklarına baktığımızda ne var ki; or- tadaki tabloya rağmen, “aysbergin gövdesiyle” yüzleşmekte -hâlâ- muazzam engellerle karşı karşıya olduğumuzu fark ediyoruz. Gazeteler, konuyu farklı başlıklarla aktarıyor. Bizim gazete, durumun fotoğrafını çekiyor: “Dindar ve kapalı toplum”. “Zaman”ın “aynı araştırma” için dikkate değer(!) bulduğu manşet; “Türkiye’de mahalle baskısı yok”. “Milliyet” olayı, bir “hoşgörüsüzlük sorununa” in- dirgeyerek, “4 kişiden 3’ü ‘içki içen komşu’ iste- miyor” manşetini kullanıyor… İlahi! “5 kişiden 1’i kadına ‘recm’i reva görüyor. 3 ki- şiden 1’i kadına ‘yarım şahitliği’, ‘mirastan yarım hakkı’ yakıştırıyor…” değil de “4 kişiden 3’ü ‘içki içen komşu’ istemiyor” başlığı… Bu nasıl bir öncelik sıralaması böyle? Nüfusun yarısını -kadını!- “birey” görmeyen, ya- rım sayan bir anlayış; toplumun tüm “ötekilerini” tabii dışlar. Bu bir “hoşgörüsüzlük” sorunundan çok daha fazla bir “aşırılık” konusu ki; -Esmer’in araştırmasının adı da bu -“Radikalizm ve Aşırıcı- lık” tam bunu söylüyor. “Kadın”a Talibanca bakan bir toplum, “içki içen, eşcinsel, gâvur komşu” ister mi? Taliban’da “iç- ki hoşgörüsü” arıyor muyuz ki, “içki içen komşu istenmiyor”a şaşıyoruz? Bunun neresi sürpriz? “Aşırılıkların anası”; “komşudan” önce asıl, bir evde yaşanan diğer yarının yok sayılması! Yılmaz Esmer araştırmasının bu nedenle en çar- pıcı yanı, “kadın” ve kadın üzerinden “derin Tür- kiye”nin, “derin Talibanizmlerini” ortaya koyması. “İçki hoşgörüsüzlüğü” manşetlerini atan arka- daşların kafalarındaki öncelik sıralaması sahiden bu mu? Yoksa alttan alta “olayın çapını küçülten”, bir “spin doktorluğu” mu var ortada? Öyle ya bir kitle gazetesinin; “içki içen komşu- ya tahammül yok” manşetiyle çıkması başka… “5 kişiden 1’i ‘kadın recminden’ yana” başlığını kul- lanması başka… Çifte standardın âlâsı Rastlantıya bakın ki, Milliyet yazarı Taha Akyol da başlıklardaki bu farka dikkat çekmiş. Ama başka yönden. Araştırmanın farklı oku- malarının böyle farklı yorumlara yol açtığına işa- ret eden Akyol, “Aman ha! Aşırı yargılardan sakı- nalım” uyarısı yapıyor. “Aysbergin gövdesi” karşısında Taha Bey çok temkinli, kılı kırk yarıyor…. Akyol aynı temkini keşke, yıllar yılı bu “buzda- ğının altına” ilişkin kaygılarını ifade eden laiklere de gösterseydi de.. bugün bu duruşta biraz olsun tutarlılık bulsaydık. “Aysbergi” sorgulayagelmek, yıllarca “laikçile- rin vehimleri” hesabına küçümsendi Türkiye’de. Bu tavrın en tipik sözcülerinden biri Taha Akyol olageldi… “Laikçi vehimler”.. aşırı yargı olmuyor… Dehşetengiz “bulguları” anlamlandırmaya ça- lışmak, “aşırı yargı tehdidi” içeriyor. Öyle mi? Çifte standardın böylesi… nilgun@cumhuriyet.com.tr 2 HAZİRAN 2009 SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B ‘Sıra Sarkisyan’da’ BAKÛ (AA) - Yukarõ Karabağ sorununun barõşçõl yollarla çözümünü amaçlayan müzakereler kapsamõnda, Azerbaycan ile Ermenistan cumhurbaşkanlarõnõn 4 Haziran’da Rusya’nõn St. Petersburg kentinde gerçekleşecek ekonomik forum çerçevesinde yeniden bir araya gelmeleri bekleniyor. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatõ (AGİT) Minsk Grubu’nun eşbaşkanlarõndan Matthew Bryza, Bakû’da yaptõğõ açõklamada, iki liderin geçen ay Prag’da yaptõğõ görüşmede Aliyev’in yapõcõ bir tutum sergilediğini, şimdi Sarkisyan’dan aynõ tutumu beklediklerini ifade etti. Libya’da medya devletleştiriliyor Dış Haberler Servisi - Libya’da hükümet, lider Albay Muammer El Kaddafi’nin oğlu “reformcu” Seyf-ül İslam’õn iki yõl önceki girişimiyle oluşturulan özel medya kuruluşlarõnõ millileştirme kararõ aldõ. Kararnamede, bir Ulusal Medya Hizmet Merkezi’nin kurulmasõna karar verildiği, bu merkezin El Had şirketine ait olan medya kuruluşlarõnõ yöneteceği ifade edildi. El Had, 2007’de hükümet yetkililerini eleştiren yayõmlarõn yapõldõğõ iki gazeteyle bir özel uydu kanalõ kurmuştu. Avrupa Komisyonu’nun taslak vize rehberi için gönderdiği mektuba hâlâ yanõt verilmedi Türkiye’ninvizeihmaliÇİMEN TURUNÇ BATURALP BRÜKSEL - Avrupa Komisyonu, ABAD (Avrupa Birliği Adalet Di- vanõ) Soysal kararõ doğrultusunda üye ülkelerin konsolosluk ve sõnõr kapõlarõ- na göndermek üzere hazõrladõğõ taslak vize rehberi için 8 Mayõs’tan bu yana Türkiye’den yanõt bekliyor. Avrupa Komisyonu’nun, taslak vize rehberine ilişkin görüş almak amacõyla Dõşişleri Bakanlõğõ’na gönderilen mektuba bek- lediği yanõt hâlâ gelmedi. Oysa diplo- matik kaynaklar, Türkiye’nin vize reh- beriyle ilgili kaybedecek zamanõnõn olmadõğõna dikkat çekiyor. Avrupa Komisyonu’nun haziranõn ikinci haftasõnda, Vize Çalõşma Gru- bu’nda konuyu ele almasõ bekleniyor. Avrupa Komisyonu’nun Dõşişleri Ba- kanlõğõ’na geçen hafta gönderdiği mek- tupta, Türklere uygulanan vizelerle il- gili üye ülkelerin sõnõrlarõna ve konso- losluklarõna bilgi aktarõlmasõnõ sağla- yacak bir vize rehberinin acilen hazõr- lanmasõ gerektiği vurgulanõyor. Mek- tupta ayrõca Katma Protokol’ün imza- landõğõ tarihte AB vatandaşlarõna vize uygulanõp uygulanmadõğõ da soruluyor. ABAD, 19 Şubat’ta, 2 TIR şoförünün açtõğõ dava sonucunda hizmet sunmak amacõyla AB ülkelerine giriş yapmak is- teyen Türk vatandaşlarõna vize uygula- namayacağõna hükmetmişti. Antlaşma- larõn koruyuculuğu görevini üstlenmiş olan Avrupa Komisyonu Türkiye ile AB arasõnda 1970’te imzalanmõş olan Kat- ma Protokol’e dayanõlarak alõnan ABAD kararõnõn hayata geçirilmesini sağla- makla yükümlü. Diplomatik kaynakla- ra göre Avrupa Komisyonu’nun Avru- pa Birliği Soysal kararõnõ temel alarak hazõrladõğõ taslak vize rehberine, Al- manya’nõn baskõsõ sonucunda, bu ülke- nin kararõ en dar anlamõyla yorumla- yan ve Türk vatandaşlarõna fazla bir avantaj sağlamayan yaklaşõmõ yansõ- dõ. Dõşişleri Bakanlõğõ ise kendisinden görüş bekleyen Avrupa Komisyo- nu’na bu konuda görüş bildirmedi. Vi- ze rehberi için Türkiye’nin onay ver- mesi usul açõsõndan gerekli değil. Öte yandan hakem konumundaki Avrupa Komisyonu’nun kararõ Türk vatandaşlarõ lehine genişletebilmesi veya “Türkiye’nin de görüşü alın- dı” diyebilmesi için Türkiye’nin gö- rüşlerine ihtiyacõ var. Bir diplomat yüz binlerce Türk vatandaşõnõ mağdur durumda bõrakan vize uygulamalarõ ile ilgili Türkiye’nin son derece dikkat- li adõm atmasõ gerektiğinin altõnõ çi- ziyor. Çünkü Avrupa Komisyonu Türkiye’den aldõğõ yanõtõ Türkiye le- hinde veya aleyhinde geliştirebilir. An- cak diplomatlar, Türkiye’nin vize rehberiyle ilgili olarak dikkatli bir ka- rar alõrken Komisyon’a bir an önce ya- nõt vermesi gerektiğini de vurguluyor. Avrupa Parlamentosu Karma Par- lamento Komisyonu Eşbaşkanõ Joost Lagendijk de 30 Mart’ta Avrupa Ko- misyonu’na konuyla ilgili bir soru önergesi sunmuştu. Komisyon’un bu soruya da hâlâ yanõt vermemiş ol- masõ, Türk vatandaşlarõna haksõz uy- gulanan vizeler konusundaki çeliş- kilerin varlõğõna dikkat çekiyor. Güney Osetya’nın ayrılıkçı lideri güven tazeledi Dış Haberler Servisi - Gürcis- tan’dan tek yanlõ bağõmsõzlõğõnõ ilan eden Güney Osetya’da önceki gün ya- põlan parlamento seçimlerini, Mosko- va yanlõsõ Devlet Başkanõ Eduard Ka- koytı’yõ destekleyen Birlik Partisi ka- zandõ. Güney Osetya’nõn bağõmsõzlõ- ğõnõ tanõmayan Avrupa Birliği (AB) ise seçimlerin “meşru” olmadõğõnõ bil- dirdi. Seçim sonuçlarõna göre, Birlik Partisi oylarõn yüzde 46’sõnõ alõrken, yine Kakoytõ’yõ destekleyen Komünist Parti yüzde 24, Halk Partisi yüzde 22 oranõnda oy topladõ. Muhalefete yüzde 6 oy Muhalefetteki “Fidibasta” partisi- nin oy oranõ ise yüzde 6 oldu. Muha- lefet, Kakoytõ’nõn bu seçimden zafer- le çõkmasõ halinde, görev süresini uzatacak anayasal değişiklikler ya- pacağõnõ savunuyordu. Üçüncü kez devlet başkanõ adayõ olamayan Ka- koytõ’nõn görev süresi 2011’de dolu- yor. Kakoytõ, Rusya’dan gönderilen yardõm paralarõnõ çalmak ve muhale- fete baskõ uygulamakla suçlanõyor. AB Dönem Başkanõ Çek Cumhuriye- ti tarafõndan yapõlan açõklamada ise AB’nin seçim sonuçlarõnõ kabul et- meyeceği belirtilerek, seçimlerin, Gür- cistan’daki duruma barõşçõl ve nihai bir çözüm bulunmasõ arayõşõnda “bir ge- ri adımı temsil ettiği” ifade edildi. Güney Osetya’yõ sadece Rusya ve Nikaragua tanõdõ. Rusya ile Gürcistan arasõnda Güney Osetya’nõn statüsü yüzünden 9 ay önce çõkan savaş Mos- kova ile Batõ’yõ karşõ karşõya getirmişti. AB ÜLKELERİNE VİZESİZ GİRİŞ GUANTANAMO’DA TUTSAKLARA SUDOKU Yerleşimcilerden Filistinlilere taş yağmuru Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da Filistinlilere saldırdı. Nablus kenti yakınındaki Kedumim ve Karnei Şomron yerleşim birimleri arasında bulunan yolda, maskeli yerleşimcilerin saldırısına uğrayan 6 Filistinli yaralandı. Araçları taş yağmuruna tutulan Filistinlilerden birinin başından yaralandığı ve durumunun ciddi olduğu öğrenildi. Batı Şeria’daki Yitzhar yerleşim biriminin boşaltılmasına karşı düzenlenen protesto gösterisinde ise sağcı Ulusal Birlik Partisi milletvekillerinden Michael Ben Ari, sınır polisleri tarafından gözaltına alındı. Bölgedeki tarlaları ateşe vermeye çalışan yerleşimcilerden de gözaltına alınanlar oldu. Dış Haberler Servisi - Guantanamo esir kampõnõn kapatõlmasõ konusunda tartõşmalar sürerken, ABD ordusu kampa uydu televizyonu hattõ çekildiğini ve esirlere sudoku dağõtõlmaya başlandõğõnõ bildirdi. Amaç, kampta kalan 240 tutsağõn zihinsel açõdan oyalanmasõnõ sağlamak. İnsan haklarõ örgütleri ve esirlerin savunma avukatlarõ, tek kişilik hücrelerde kalan tutsaklarõn akõl sağlõklarõnõ yitirmek üzere olduklarõnõ dile getiriyordu. Önceki gün gazetecilere üssü gezdiren donanma komutanõ Jeff Hayhurst projenin 2 yõl önce planlandõğõnõ ancak lojistik nedenlerle hayata geçirilemediğini savundu. Gazetecilere bilgi veren Hayhurst, iyi halden ötürü koğuşlarda kalan 80 tutsağõn artõk 3 spor kanalõyla, El Cezire’nin İngilizce kanalõnõ ve Ortadoğu’dan yayõn yapan bir kanalõ izleyebileceklerini söyledi. Bazõ tutsaklar haftada bir ya da iki kez Arap, Peştu, İngilizce ve sanat derslerine de katõlabiliyor, tabii ayak bileklerinden yere zincirlenmiş olarak. İngiltere’den bir yıllık oturma izni LONDRA (AA) - Türk vatandaşla- rõnõn AB üyesi ülkelerde iş kurmasõna olanak tanõyan Ankara Anlaşmasõ çer- çevesinde Türkiye’den yapõlan baş- vurulardan ilk kez olumlu bir sonuç alõndõ ve Güler Kaşmaz adlõ Türk va- tandaşõna İstanbul’daki Başkonsolos- luk tarafõndan bir yõl süreyle İngilte- re’de oturma ve çalõşma izni verildi. Merkezi Londra’da bulunan, bir avukatlõk firmasõnõn müvekkili olan Gü- ler Kaşmaz’õn uzun süre yaşadõğõ İn- giltere’den sõnõr dõşõ edildikten sonra, İstanbul’dan avukatlarõ aracõlõğõyla İn- giliz Başkonsolosluğu’na yaptõğõ baş- vuru, Konsolosluk tarafõndan önce- likle “yatırımcı vizesi başvurusu’’ ka- tegorisine sokularak reddedildi. Ülkede yatõrõm yapmak isteyen ve Ankara Anlaşmasõ’nõn tarafõ olmayan ülkelerin vatandaşlarõna uygulanan 200 bin sterlinlik yatõrõm kaynağõ gös- terme zorunluluğunu ret gerekçesi ola- rak kullanmaya çalõşan İngiltere’nin İs- tanbul Başkonsolosluğu aleyhinde Kaş- maz ve avukatlarõ tarafõndan İngilte- re’de açõlan davanõn yargõcõ, Başkon- solosluk görevlilerinin yanlõş bir de- ğerlendirme yaptõklarõ ve hukuk dõşõ ka- rar aldõklarõ sonucuna vardõ. Kaş- maz’õn hâkim tarafõndan İngiltere’nin İstanbul’daki Başkonsolosluğu’na de- ğerlendirilmek üzere geri gönderilen başvurusu bu kez görevliler tarafõndan Ankara Anlaşmasõ çerçevesinde de- ğerlendirildi ve Kaşmaz’a bir yõllõk İn- giltere vizesi verildi. Güler Kaşmaz ile ilgili olarak ka- zanõlan hukuk zaferinin daha önce İn- giltere ve Almanya’da kazanõlan da- valarõn ilk somut sonucunu oluştur- duğuna dikkat çekildi. Kakoytı’nın görev süresini uzatması bekleniyor. (AFP) (Fotoğraf: AFP)