Catalog

CMYB C M Y B 14 HAZİRAN 2009 PAZAR CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr Davutoğlu Kâbil’de KABİL (AA) - Dõşişleri Bakanõ Ahmet Davutoğlu, Afganistan’õn başkenti Kabil’deki resmi temaslarõ çerçevesinde Afganistan Dõşişleri Bakanõ Dadfar Spanta ile görüştü. “Hangi etnik kökenden, mezhebi kökenden gelmiş olursa olsun bütün Afganlõ kardeşlerimiz bizim en aziz kardeşlerimiz, kaderleriyle ilgilendiğimiz, bütün unsurlarõnõ paylaştõğõmõz kardeşlerimiz, dostlarõmõzdõr” diyen Davutoğlu, son 3 yõlda Türkiye’nin Afganistan’da aralarõnda 42 okul, çok sayõda hastane ve meslek eğitim merkezinin de bulunduğu 550 projeyi tamamladõğõnõ vurguladõ. Davutoğlu, “Türkiye’nin seçim sürecine müdahil olduğuna dair görüşlerin” hatõrlatõlmasõ üzerine, “Afganistan’da kim olursa olsun, hangi siyasi parti mensubu olursa olsun, hangi etnik gruptan olursa olsun, hepsi bizim için aynõ ölçüde dost ve kardeştir” dedi. İspanya’da eski mezarlar kazılıyor Dış Haberler Servisi - İspanya’da iç savaş dönemine ait toplu mezarlar mahkeme kararõyla kazõlmaya başlandõ. Ölenlerin yakõnlarõnõn da hazõr bulunduğu kazõlarda 7 ceset çõkarõlõrken, kazõya katõlan arkeologlar cesetlerin 1936 yõlõnda faşist General Franco’nun askerleri tarafõndan öldürülmüş erkeklere ait olduğunu açõkladõ. Ölenlerin kimlikleri ise laboratuvar çalõşmalarõnõn ardõndan ortaya çõkabilecek. Öte yandan iç savaşõn ardõndan geçen 70 yõla rağmen toplu mezarlarõn kazõlmasõ ülkede hâlâ bir tartõşma konusu, bu nedenle kazõlarõn İspanya’da hukuki tartõşmalarõ da beraberinde getirmesi bekleniyor. Tarihçiler ülkede aralarõnda şair Garcia Lorca’nõn da bulunduğu iç savaş kurbanõ binlerce kişinin ülkenin farklõ yerlerindeki toplu mezarlarda gömülü olduğunu belirtiyor. Zerdari: Taliban’ı yeneceğiz Dış Haberler Servisi - Pakistan Devlet Başkanõ Asõf Ali Zerdari, dinci Taliban hareketinin son günlerde düzenlediği saldõrõlarõn ardõndan yaptõğõ ulusa sesleniş konuşmasõnda, savaşõn sonuna kadar sürdürüleceğini ve kazanõlacağõnõ söyledi. Egemenliğin korunmasõ için savaştõklarõnõ belirten Zerdari, bu savaşõ ne pahasõna olursa olsun kazanmalarõ gerektiğini ifade etti. Pakistan, Taliban lideri Beytullah Mahsud’un hâkim olduğu bölgeye hava saldõrõsõ düzenledi. Aşiret bölgesi Veziristan’daki Mekin köyü sakinleri, sabah erken saatlerde 4 savaş uçağõnõn köyün çeşitli kõsõmlarõnõ bombaladõğõnõ söyledi K.Kore yine meydan okudu SEUL (AA) - Kuzey Kore, BM’nin yeni yaptõrõmlar getiren kararõ onaylamasõna meydan okurcasõna, nükleer tesislerinde uranyum zenginleştirme programõna yeniden başlayacağõnõ açõkladõ. Dõşişleri Bakanlõğõ açõklamasõnda, ellerindeki plütonyumun askeri amaçlõ kullanõlacağõ belirtildi. Açõklamada, Kuzey Kore’nin nükleer programõnõ terk etmeyeceği, bunun düşmanca ABD politikalarõna ve nükleer tehdidine karşõ kendisini savunmak için hayati bir karar olduğu kaydedildi. ABD’nin ya da müttefiklerinin Kuzey Kore’yi izole etmeye kalkmasõ halinde de askeri eylem uyarõsõnda bulunuldu. Kuzey Kore’den nükleer silah ve balistik füze programlarõna tamamen son vermesini isteyen BM Güvenlik Konseyi, sert ekonomik yaptõrõmlar getiren karar tasarõsõnõ önceki akşam oybirliğiyle kabul etmişti. Seçim dünya gündeminde Ahmedinejad ikiye katladı İran’dakikuşkuluseçimlerde,şimdikiCumhurbaşkanõ,favoriolanrakibiniyaklaşõk30puangeridebõraktõ Dış Haberler Servisi - İran İçişleri Bakanõ Sadık Mahsuli, önceki gün yapõlan cumhurbaşkanõ seçiminin gayriresmi sonuçlarõna göre Mahmud Ahmedinejad’õn yeniden seçildiğini kaydetti. Mahsuli’nin verdiği bilgilere göre Ahmedinejad, tamamõ sayõlan 39 milyon 165 bin 191 oyun, 24 milyon 527 bin 516’sõnõ alarak yüzde 62.6 oy oranõyla birinci oldu. Seçimin favorisi olarak gösterilen eski Başbakan Mir Hüseyin Musavi ise 13 milyon 216 bin 411 oy olarak, yüzde 33.8 civarõnda kaldõ. Diğer adaylardan Muhsin Rızai 678 bin 240 oy ve yüzde 1.7’lik oranla üçüncü, Mehdi Kerrubi ise 333 bin 635 oyla son sõrada yer aldõ. Oylardan 409 bin 389’u ise geçersiz sayõldõ. 46.2 milyon kayõtlõ seçmenin yüzde 85’inin oy kullandõğõ bildirilirken, dini lider Ayetullah Ali Hamaney büyük oranda katõlõm gösteren halka teşekkür etti ve Ahmedinejad’a başarõlar diledi. Hamaney, diğer adaylardan sonucu kabul etmelerini ve kõşkõrtõcõ davranõşlardan kaçõnmalarõnõ istedi. Musavi ise yaptõğõ açõklamada, “Şahsen, pek çok aşikâr usulsüzlükleri protesto ediyorum ve uyarıyorum ki bu tehlikeli sessiz sinema oyununa teslim olmayacağım. Bazı yetkililerin böylesi davranışları, İslam Cumhuriyeti’nin dayanaklarının sarsılmasına ve istibdat kurulmasına yol açacaktır” dedi. Muhalif aday, milyonlarca kişinin oy veremediğini, oy pusulalarõnõn yetersiz olduğunu ve gözlemcilerinin sayõm merkezlerine girmesinin engellendiğini iddia etti. Reformcu adaylardan Kerrubi de seçim sonucunu “yasadışı ve kabul edilemez” diye tanõmladõ. Kuşkulu sonuçlar Başkent Tahran’da özellikle gençlerin ve kadõnlarõn büyük desteğini almasõ beklenen Musavi’nin kampanya merkezi polis tarafõndan kuşatõldõ ve muhalif aday taraftarlarõnõn gösteri yapmasõ engellendi. Polis, toplanmaya çalõşan göstericileri cop ve sopalarla dağõttõ. Ülke genelinde internet erişiminin de kõsõtlandõğõ belirtildi. Bir araya gelen 2 bin civarõnda gösterici, Musavi’nin kalesi olarak bilinen, gelir ve eğitim seviyesi yüksek nüfusun yaşadõğõ yerlerdeki sandõklarda bile Ahmedinejad oylarõnõn daha çok çõktõğõnõ ifade ederek, din adamlarõndan oluşan Anayasayõ Koruma Konseyi’nin sonuçlarõ iptal ederek yeni bir seçim çağrõsõ yapmasõnõ istedi. Seçim öncesindeki haber ve yorumlarda, Ahmedinejad’õn 4 yõllõk ekonomi yönetimine ve izlediği dõş politikaya duyulan tepkinin arttõğõna odaklanõlmõş ve oylarõn muhalif adaylarõn en güçlüsü olan Musavi’ye kayacağõ öngörülmüştü. İngiliz yayõn kuruluşu BBC’nin İran masasõ yorumcusu Sadık Saba, ABD ve Batõ ile daha õlõmlõ bir çizgi izleyeceği ve bireysel özgürlükleri geliştireceği mesajõ veren Musavi’nin sandõğa gömülmesiyle birlikte, “İran’da barışçıl bir reform umudunun uzun bir süre için toprağa gömüleceğini” söyledi. İran İslam Cumhuriyeti’nde yapõlan en heyecanlõ cumhurbaşkanlõğõ seçimlerini kazanan Ahmedinejad koltuğunda 4 yõl daha oturma hakkõ kazandõ. Yürütülen tahminlerin aksine büyük başarõsõzlõğa uğrayan muhalif adaylar ise seçim usulsüzlüklerinden şikâyetçi oldu. İsrail ilk değerlendirmesinde Tahran’õn tehdidinin sürdüğü uyarõsõnõ yaptõ Dış Haberler Servisi - İran’daki cumhurbaşkanlõğõ seçimleri tüm dünyada yankõ buldu. Seçimin galibi Mah- mud Ahmedinejad’a ilk kut- lama Venezüella Devlet Baş- kanõ Hugo Chavez’den ge- lirken, İsrail de İran seçimle- rine karşõ tepki vardõ. İlk kutlama Chavez’den Venezüella Devlet Başka- nõ Hugo Chavez, İran’daki cumhurbaşkanõ seçiminin ga- libi Ahmedinejad’õ kutladõ. İngilizce yayõn yapan İran devlet televizyonu Press TV, Chavez’in, Cumhurbaşkanõ Ahmedinejad’õ telefonla ara- yarak yeniden bu göreve se- çilmesinden dolayõ tebriklerini sunduğunu bildirdi. Venezü- ella liderinin, Ahmedinejad’a “Sizin seçim başarınız, ki- birli küresel güçlere karşı özgür halkların zaferidir” ifadesini kullandõğõ belirtildi. Ahmedinejad’õn da seçimle- rin asõl galibinin halk oldu- ğunu vurguladõğõ kaydedildi. İsrail’den ‘tokat’ değerlendirmesi İsrail Başbakan Yardõmcõ- sõ Sivan Şalom, İran’da cum- hurbaşkanlõğõ seçiminin so- nucunun, “İran’ın özgür dünya ile gerçek bir diyalog kurmaya hazır olduğuna ve nükleer programını dur- duracağına inananların yü- zünde patlayan bir tokat olduğu” değerlendirmesin- de bulundu. Şalom, İsrail rad- yosuna yaptõğõ açõklamada, “Ahmedinejad’ın seçilmesi, dünya ülkelerine, ‘mevcut politikasõna ülkesinde geniş destek bulduğu ve bunun ay- nen süreceği’ yolunda açık bir mesajdır” dedi. Şalom, “ABD ve hür dünyanın, Tahran’ın nükleer emelle- riyle ilgili politikalarını ye- niden gözden geçirmeleri gerektiğini” kaydetti. İsrail Dõşişleri Bakan Yardõmcõsõ Dani Ayalon ise Ahmedine- jad’õn yeniden seçilmesinin İs- lam Cumhuriyeti’nden yöne- len tehdidin arttõğõnõ göster- diğini savundu. Gazze Şeridi’ndeki Hamas örgütü yetkilileri Ahmedine- jad’õn Filistin halkõnõ destek- lemeyi sürdüreceğini ve am- bargolarõ sona erdirmeye yar- dõm edeceğini belirttiler. Irak ve Lübnan iyimser Irak hükümet sözcüsü Ali el Debbağ, “İran halkının se- çimine saygı duyduklarını” belirtti. El Debbağ, Irak’õn iç- işlerine karõşmadõğõ sürece İran ile dostluk ilişkilerini korumak istediklerini belirtti. Lübnan Dõşişleri Bakanõ Fevzi Salluk, “Ahmedine- jad’ın zaferinin; Ortado- ğu’daki barışa, istikrara ve güvenliğe katkı yapması- nın yanı sıra İran’ın özel- likle ABD ve AB ile süren sorunlarının çözümüne yardımcı olmasını umu- yoruz” diye konuştu. Afganistan Dõşişleri Ba- kanõ Rangeen Dadfar Spanta da “istikrarlı ve bağımsız bir İran görme- yi umut ettiklerini” kay- detti. İran’daki dinci rejimin kalesi olan Kum kentinde Ahmedinejad taraftarları seçim sonucunu kutlamak için sokaklara döküldü. Ahmedinejad, başkentin 120 kilometre güneyindeki Kum başta olmak üzere taşra kentlerinde yüksek oy oranına ulaşırken, Musavi’nin eğitimli nüfustan, gençlerden ve kadınlardan çok oy toplaması beklenen başkent Tahran’da da başarı elde etti. (Fotoğraf: AFP) Parlamento üyeleri ile devlet başkanı seçimleri yapılmasına rağmen İran’da en yetkili siyasi makam dini liderlik. Cumhurbaşkanı kabine üyelerine liderlik ederken dini lider ile din adamlarından oluşan bürokratik kurumlar, her yasayı, hatta seçimlerde aday olan kişileri veto edebiliyor. Protesto gösterisi yapan Musavi taraftarları polis tarafından dağıtıldı. Tahran’ın bazı bölgelerinde Musavi ve Ahmedinejad taraftarları arasında çatışmalar çıktığı bildirildi. (Fotoğraf: REUTERS) Venezüella lideri Chavez, İran Cumhurbaşkanõ’nõ, “kibirli küresel güçlere karşõ bir zafer kazandõğõ” için kutladõ. İsrailli yetkililer ise İran’õn nükleer programõnõ sürdürerek tehdit yaratmayõ sürdüreceği uyarõsõnda bulundu. 1956’da Tahran yakõnlarõnda bir köyde dünyaya gelen Mahmud Ahmedinejad, genç yaşta ailesiyle birlikte ekonomik zorluklar nedeniyle Tahran’a göç etti. İnşaat mühendisi olan Ahmedinejad, öğretim üyeliği yaptõ. 2005’te 8 yõllõk görev süresini dolduran Muhammed Hatemi’nin ardõndan seçilerek Cumhurbaşkanlõğõ koltuğuna oturan Ahmedinejad, daha önce Ardebil eyalet Valiliği ve Tahran Belediye Başkanlõğõ yaptõ. Ahmedinejad, “halktan biri” görünümüyle özellikle ülkedeki yoksul kesimin sempatisini topladõ. Kõrsal alanlara yaptõğõ ziyaretler ve yatõrõmlar nedeniyle halk desteği topladõ. “İsrail dünya haritasından silinmelidir” diyerek Batõ kamuoyunda şimşekleri üzerine çeken Ahmedinejad, Yahudi soykõrõmõnõ da bir “efsaneden ibaret” olarak nitelendirmişti. Ahmedinejad, bu açõklamalarõ nedeniyle Batõ’nõn düşmanlõğõnõ kazanmanõn yanõ sõra İran’da da ülkenin uluslararasõ itibarõnõ zedelediği gerekçesiyle kimi devlet adamlarõ tarafõndan eleştirildi. İran’õn nükleer faaliyetleri de Batõ’nõn tepkisini toplamasõndaki bir diğer unsur. ‘Halk adamı’ görünümlü Muhalifler üzerindeki baskılar artacak Dış Haberler Servisi - İran İslam rejimi karşõtlarõ da dün ayaktaydõ. İranlõ muhalif grup, İran Ulusal Direniş Konseyi yayõmladõğõ bildiride, Cumhurbaşkanõ Mahmud Ahmedinejad’õn görevini sürdürmesinin “muhalifler üzerindeki baskıların, terorizm ve köktendincilik ihracının ve atom bombası sahibi olmak için çabaların artmasına” yol açacağõnõ kaydetti. Konseyin bildirisinde, Tahran yönetimi, seçime katõlõm oranõnõ “4 ila 5 kat” arasõnda şişirmekle suçlanarak, İranlõlarõn yüzde 85’inden fazlasõnõn seçimleri boykot ettiği iddia edildi. Bildiride, “bu kitlesel boykotun sosyal ve siyasi planda ülkenin demokratik bir çözüme hazır olduğunu gösterdiği” ifadesi yer aldõ. ABD, Avustralya, Almanya ve İngiltere başta olmak üzere birçok ülkedeki İran temsilcilikleri önündeki rejim muhaliflerinin protesto gösterilerinde yapõlan seçimin göstermelik olduğu öne sürüldü.