Catalog

CMYB C M Y B SAYFA CUMHURİYET 27 MAYIS 2009 ÇARŞAMBA 10 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr omo dini cemaatlere teslim ASLI KAYABAL Como, George Clooney, Brad Pitt ve nice ünlüyü konuk eden turistik bir şehir. Milano’ya 40 kilometre mesafedeki 85 bin nüfuslu küçük bir şehir olan Como’da Milli Görüş, Süleymancõ, Nurcu cemaatlerle bağlantõlõ ve Diyanet’i temsil eden üç Türk camisi ile Gülen cemaatine ait bir kültür merkezinin varlõğõ, Milano Üniversitesi’nde tez hazõrlayan sosyolog Laura Pirotta’nõn araştõrmasõna konu oldu. Pirotta, “Etnik Yatırım ve Dini Cemaatler Işığında Türk Göçmenler, Como’daki Gerçek” başlõklõ tezinde, kentte Fas, Arnavutluk ve Romanya’nõn ardõndan gelen Türk nüfusu, ticari ve dinsel faaliyetleri açõsõndan inceledi. İtalya’da 10 bin dolayõnda olduğu tahmin edilen Türkler, ulusal ölçekte Almanya’daki Türk göçmenler gibi bir ağõrlõğa sahip olmasa da, İtalya’da en yoğun Türk nüfusu barõndõran Como’da (2006 verilerine göre 2 bin 720 kişi) Türklerin 1970’lerdeki göç dalgasõna dayanan tarihi bir yoğunluk ve ayrõcalõklõ bir konuma sahip olduklarõ anlaşõldõ. Como şehir merkezinde konumlanan üç Türk camisini ve bir kültür merkezini inceleyen araştõrma, İtalya’daki Milli Görüş’ün Almanya’dan, Süleymancõlarõn ise İsviçre’den yönetildiğini, ABD ve birçok Avrupa ülkesinde “eğitime” verdiği önemle adõnõ duyuran Nurcularõn ise bir süredir Milano ve Como’da faaliyet gösterdiğini ortaya koydu. Kentte Faslõlarõn en kalabalõk grup olmasõna karşõn Araplara ait tek bir caminin bulunmamasõ, araştõrmada dikkat çekici bir bulgu şeklinde yorumlandõ. Milli Görüş’ün hedefi yeni camiler Como’da Milli Görüş’ü temsil eden ilk cami 1991’de açõldõ. Cemaat üyeleri İtalya’daki bürokratik süreci aşabilmek için avukat Levoni ile onun din değiştirerek Müslüman olan avukat dostu Pasquini’den destek aldõ. Bugün Abdurrahman ismini taşõyan Pasquini, “Il Mesaggero dell’Islam” adlõ derginin yayõmcõsõ ve Calamo Yayõnevi’nin yöneticisi. İtalya’daki Milli Görüş hareketi İtalya’da yaşayan Türk çocuklara ve gençlere Batõ kültüründen kendilerini sakõnmayõ öğretirken İslam kültürü ve Kuran’õ tanõmalarõnõ hedefliyor. Araştõrmada, bir cemaat üyesi, camiler olmasa gençlerin diskoteğe gideceğini ve Batõlõ gençler gibi uyuşturucu kullanabileceğinden kaygõ duyduğunu anlatõyor. Pirotta’nõn Milli Görüş üyeleriyle yaptõğõ bire bir konuşmalardan vardõğõ sonuç, bu cemaatin hedefinin Türkiye’de islamõ politikaya alet etmek arzusu oldu. Araştõrma Milli Görüş’ün diyaspora Türkleri arasõnda en organize olmuş hareket olduğunu yansõtõyor. Milli Görüş’ün genel merkezi Almanya’da Kerpen’de. Avrupa ülkelerinde Milli Görüş’e bağlõ tüm camiler Kerpen’deki genel merkezden kontrol ediliyor. Milli Görüş’e bağlõ camiler Almanya ve İtalya’nõn yanõ sõra İsviçre, Fransa, İsveç, Norveç, Danimarka, Belçika, Hollanda ve İngiltere ve ABD’de de mevcut. Bu camiler “bölge” adõyla anõlõyor. İtalya’da ise Como’nun yanõ sõra Milano ve Imperia’da Milli Görüş’e ait şubeler mevcut. Bu üç şehirde Türklerin çok oluşunu dikkate alan Milli Görüş’ün, Türkiye’de bir beldede daha önce belediye başkanlõğõ yapmõş bir siyasinin de desteğiyle çok sayõda yeni cami açacağõ iddia ediliyor. Öte yandan cemaatin hareket alanõnõ Trieste, Verona, Grosseto ve Modena’da da genişletmeyi hedeflediği, aktarõlan bilgiler arasõnda. Geleceğin camileri “müteşebbis” ismiyle örgütlenecek. Yaz kamplarında dini eğitim Cemaatin İtalya’daki temsilcilerinden Muhammed adlõ bir şahsõn camiler arasõnda neden bu kadar görüş farklõlõğõ var, sorusuna verdiği yanõt ise “Sofra aynı sofra. Süleymancılar bisküviyi tercih ediyorsa, biz karamelada diretiyoruz”. Milli Görüş’ün kadõn ve gençlik kollarõnõn faaliyeti de araştõrmada ele alõnõyor. Gençlik komisyonu yaz mevsiminde, Noel ve Paskalya tatilinde din dersi ve Kuran kursunun yanõ sõra çocuklar ve gençlere yönelik eğitim kamplarõ düzenliyor. İtalya’nın turistik şehrindeki 3 Türk camisi ve Gülen cemaatine ait bir kültür merkezi sosyolog Pirotta’nın tezine konu oldu CC İtalya’nõn George Clooney, Brad Pitt ve nice ünlüyü konuk eden 85 bin nüfuslu küçük şehri Como’da Milli Görüş, Süleymancõ, Nurcu cemaatlerle bağlantõlõ ve Diyanet’i temsil eden üç Türk camisi ile Gülen cemaatine ait bir kültür merkezinin bulunmasõ dikkat çekiyor. Nurcularõn cemaati İtalya’da kendini yeni tanõtõyor. Pirotta’nin araştõrmasõndan yansõdõğõ kadarõyla Nurcularõ Como’da Ekol Kültür Merkezi temsil ediyor. Araştõrmada İtalya’daki Nurcu hareketin Almanya ve Milano’da Nurcu cemaat içindeki kişilerin bağõmsõz girişimi ile doğduğu vurgulanõyor. Fethullah Gülen’in başkanlõk ettiği Nurcu hareketin, ortaokul sonrasõ okulu terk eden ve iş hayatõna atõlan Türk gençlerinin üniversiteye devam edebilmelerini sağlamak için eğitime özel bir önem verdiğine dikkat çekiyor. Üniversite mezunu bir gencin başkanlõk ettiği Ekol Kültür Merkezi, bir cami işlevi görmüyor. Çünkü Nurcular dini vecibelerini yerine getirmek için Como’daki başka Türk camilerine gitmeyi tercih ediyor. Como’nun merkezinde bir apartman dairesinde faaliyet gösteren Ekol Kültür Merkezi, bu kimliğiyle bir eğitim merkezi niteliğinde. Merkezi konuk eden dairede bir kütüphane, bilgisayar, Türkiye ve Avrupa Birliği’nin bayraklarõ dikkat çekiyor. Dev bir ekranda hafta sonlarõ Türk ve Comolu gençlerin birlikte futbol karşõlaşmalarõnõ izlemesine olanak tanõnõyor. Nurcularõn kültür merkezi, din dersi ve Kuran kursunun yanõ sõra Türk gençlerinin İtalyan toplumuna uyum sağlamasõnda bir rol üstlenmek istiyor. Bu amaçla öğleden sonralarõ Türk öğrenciler için derslerine destek kurslarõ veriyor. Zaman zaman İtalyan üniversite öğrencileri de bu kurslarda görev alõyor. Araştõrma Nur cemaatinin Como ve çevresindeki kasabalardaki okullarla da iletişim kurduğuna dikkat çekerek bu okullara eğitim gören çok sayõda Türk öğrenciye destek olduğunu aktarõyor. Ev ziyaretleri Nur cemaatinin de tercih ettiği bir yöntem. Bu ziyaretlerden amaç ailelerle tanõşmak, kültür merkezinin neler sunduğunu anlatmak. Araştõrma, Nur cemaatinin eğitim programõna din eğitimi almamõş ailelerin çocuklarõnõn da katõldõğõnõ ortaya koyuyor. Como’da Nurculara dair en büyük eleştiri, cemaatin eğitimli ve gelir düzeyi iyi gençleri eğitimsiz gençlere tercih etmesi ve “herkese eğitim” sözüne sadõk kalmamasõ. Diyanet’e bağlı tek camiye mesafeliler Başka cemaatlerin temsilcileri Nurcularõn eğitimi öne çõkararak dini bir kenara ittiğini, kimileri de önerileri kabul görsün diye Nurcularõn dinci kimliklerini sakladõğõnõ aktarõyor. Fethullah Gülen’in takipçisi Nurcular Como, Milano ve Modena’da faaller. Como’da dini cemaatler tablosunu tamamlayan bir başka birim Diyanet İşleri Başkanlõğõ’nca 2004 yõlõnda kurulan cami. Araştõrma, bu caminin Süleymancõlara ait ikinci camiden ayrõlan bir grup tarafõndan hayata geçirildiğini yansõtõyor. Bu bölünmenin nedeni ise Zürih Süleymancõ camisinin Como’daki cami üzerinde hâkim olmasõ ve Como’daki cemaatin yönetimde söz sahibi olamamasõ. Como’da Türkiye’deki Diyanet İsleri Başkanlõğõ’na bağlõ cami temsili ve resmi bir yapõya sahip. İmamlar iki yõllõğõna Türkiye’den gönderiliyor. Cami çok küçük olduğu için şu anda kalõcõ bir imamõ yok, akşamlarõ Como Gölü üzerinde bir restoranda çalõşan bir kişinin, işinden zaman buldukça bu camide imamlõk yaptõğõ belirtiliyor. Şimdilik Diyanet İşleri Başkanlõğõ’na bağlõ tek cami Como’da mevcut. Başka cemaatlerin temsilcileri Diyanet’in camisine çok sõcak bakmõyor. Gerekçeleri bu caminin laik düzeni savunan Türkiye Cumhuriyeti ile yakõn bağlantõda olmasõ. Sosyolog Laura Pirotta’nõn Como’daki Türk göçmenler araştõrmasõ, İtalya, Avrupa ve Türkiye üçgeninde organize bir dini cemaat yapõlanmasõ olduğu gerçeğini ortaya koydu. Bu dini yapõ içinde Almanya ve İsviçre önemli birer köşe taşõ. Kuzey İtalya’da Türklerin yoğun olduğu Milano, Trieste, Verona, Venedik, Imperia, Como, Modena gibi şehirler ise Türkiye’de filizlenen dini cemaatlerin Avrupa’daki yeni yayõlma alanlarõ. Pirotta’nõn (sağda) araştõrmasõna göre, Como ve çevresindeki Müslüman cemaatler içinde en köklü hareket Milli Görüş. Kuzey İtalya’da Türklerin yoğun olduğu Milano, Trieste, Verona, Venedik, Imperia, Como, Modena gibi şehirler Türkiye’de filizlenen dini cemaatlerin Avrupa’daki yeni yayõlma alanlarõ. Pirotta’nõn Como’daki Türk göçmenler araştõrmasõ, İtalya, Avrupa ve Türkiye üçgeninde organize bir dini cemaat yapõlanmasõ olduğu gerçeğini ortaya koydu. Bu dini yapõ içinde Almanya ve İsviçre önemli birer köşe taşõ. Sıvaslılar Süleymancıların camisinde Araştõrmada Süleymancõlar, Milli Görüş’ün tersine en kapalõ, en güç bilgi alõnabilen grup olarak tanõtõlõyor. Süleymancõlar araştõrmayõ yürüten Pirotta’ya kapõlarõnõ açõyor, ama sohbet ciddi konulara geldiğinde hiç kimse konuşmak istemiyor. Como’da 1990’larõn ortasõnda açõlan ikinci cami, Süleymancõlar cemaatine ait. Bugün Süleymancõlar cemaatine üye olanlarõn bir bölümü Milli Görüş’ten kopan bir kesim. Cemaat üyesi Abdullah, Como’da Süleymancõlarõn camisinin Zürih’teki Süleymancõ caminin imamõ tarafõndan finanse edildiğini anlatõyor. Como’da Borgo Vico’daki cami böyle hayat buluyor. Caminin imamõ da Zürih’ten. Araştõrma Süleymancõlarõn camisine Sõvas ve çevresindeki köylerden kişilerin devam ettiğini yansõtõyor. Cuma namazõna Türklerin yanõ sõra Afrikalõlar da geliyor. Camiye Müslüman Araplar kabul edilmiyor Başka Avrupa ülkeleri örneğinde olduğu gibi, Süleymancõlar camilerinin “İslam Kültür Merkezi” adõyla anõlmasõnõ istiyor. Gençlere yönelik din eğitimi bu cemaatte de ön planda. Hedef Türk gençlerini Batõ kültüründen korumak adõna din ve İslam kültürü kurslarõ düzenlemek. Ancak Como’da Süleymancõlarõn camisi iki temel eleştirinin hedefinde. Birinci eleştiri camiye Müslüman Araplarõn kabul edilmemesi. Bu konuda cemaat Türklerin İslamla ilişkisinde Araplardan daha õlõmlõ olduğunu öne sürüyor, Araplarõ daha radikal buluyorlar. Ancak caminin kapõsõ Afrikalõlar, Pakistanlõlar, Hintliler ve Avrupalõlara açõk. İkinci eleştiri cemaatin Mekke’ye düzenlediği dini turlarõn bir tek erkeklere açõk olmasõ, cemaat üyesi olmalarõna karşõn kadõnlarõn Mekke turuna katõlamamasõ. Süleymancõlara ait camiler Como’nun yanõ sõra Milano ve Venedik’te de mevcut. Cemaat, geçen yõl Como yakõnõndaki Val d’Intelvi’de düzenlendiği gibi mevsimlik kamplar kiralõyor. Bu kamplarda temel amaç din ağõrlõklõ eğitim. Kõz çocuklarõ için dikiş kursu önerilirken hem kõzlar hem erkekler için bilgisayar kursu da veriliyor. Bu kurslar dini eğitime eşlik ediyor. Harem/selamlık ev sohbetleri Cemaatin önem verdiği bir başka konu Como ve çevresinde gerçekleşen “ev sohbetleri”. Ev ziyaretlerinde amaç, İslam kültürü ve Kuran çevresinde odaklanan tartõşma konularõ. Araştõrmanõn ortaya koyduğu bir gerçek, ev sohbetlerinde tartõşmayõ yöneten kişi erkek ise dinleyicilerin erkekler olduğu, yönetici kadõn ise yalnõz kadõnlarõn kabul edildiği. Milli Görüş hareketi İtalyan gençlik kollarõyla diyalog kurmaya özen gösteriyor. Büyük camilerde İtalya’da üniversite eğitimi alan Müslüman gençlere konaklama ve burs imkânõ sağlõyor. Ancak din eğitimi ve Kuran kursu zorunlu. Hedefleri, Türkiye’de siyasi İslamın yaşama geçmesi Cemaatin kadõn kollarõ çoğunlukla dinsel eğitime ağõrlõk veren faaliyetler düzenliyor. İtalya’da yaşayan genç Türk kadõnlarõ için önerilen başlõca kurslar Kuran, din ve iyi bir aile kurma konusunda. Cemaat bir tür sigorta işlevi de görüyor. Milli Görüş’e her yõl 50 Avro ödeyerek üye olunmasõ durumunda, bir vefat söz konusu olduğunda cenazelerin Türkiye’ye ücretsiz gönderilmesi garanti ediliyor. Tüm bu dinsel yapõ ve vitrine yansõyan sosyal dayanõşma faaliyetinin yanõnda Como’daki her camide yufkadan kahveye, turşudan helvaya, ince belli çay bardağõndan zeytine çeşitli ürünlerin satõldõğõ bir Türk bakkalõ mevcut. Pirotta’nõn Milli Görüş üyeleriyle yaptõğõ bire bir konuşmalarda edindiği ortak izlenim, cemaatin hedefinin Türkiye’de siyasi İslamõn hayata geçmesi arzusu oldu. İSRAİL PROTESTOSU - İsrail’in geçen yıl aralıkta başlayarak üç haftayı aşkın sürdürdüğü Gazze saldırısını İtalya’daki Müslümanlar Milano’da Duomo meydanında namaz kılarak protesto etmişti. Gençlere yönelik din eğitimi bu cemaatte de ön planda. Hedef Türk gençlerini Batõ kültüründen korumak adõna din ve İslam kültürü kurslarõ düzenlemek. Doğal güzellikleriyle yerli yabancı pek çok turistin uğrak yeri olan Como, İtalya’da en yoğun Türk nüfusu da barındırıyor. Sosyolog Pirotta’nın araştırması, İtalya’daki Milli Görüş’ün Almanya’dan, Süleymancıların ise İsviçre’den yönetildiğini, Nurcuların ise bir süredir Milano ve Como’da faaliyet gösterdiğini ortaya koydu. Nurcular, Ekol Kültür Merkezi’nde Başka cemaatlerin temsilcileri Fethullah Gülen’in takipçisi Nurcularõn eğitimi öne çõkararak dini bir kenara ittiğini, kimileri de önerileri kabul görsün diye dinci kimliklerini sakladõğõnõ söylüyor (Fotoğraf:YILDIZÇELİK) Milano’da göçmen kadınlara hizmet veren bir rehabilitasyon merkezinde sırasını beklerken dua eden bir grup Afgan kadını.