Catalog

CMYB C M Y B 26 ŞUBAT 2009 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 11ekonomi@cumhuriyet.com.tr Millenicom Türkiye, 2009 yõlõ sonunda şehirlerarasõ, ulus- lararasõ ve cep telefonlarõnõn indirimli tarifeler üzerinden ara- nabilmesine imkân tanõyan “1045” hizmeti kullanõcõlarõnõn sa- yõsõnõ ikiye katlayarak 3 milyona, “A-Tipi Abonelik” hizmeti alan firma sayõsõnõysa 60 bine çõkarmayõ hedefliyor. Mille- nicom Türkiye’nin hizmetlerinden yararlananlarõn, 2008 yõ- lõ içinde 15 milyon TL tasarruf ettiği ifade edildi. Europe- an Telecommunication Holding CEO’su Şevki Kuyulu, sa- bit telefon hizmetleri pazarõnõn tamamõnõn alternatif operatörlere açõlarak sektörde yüzde 100 rekabet or- tamõnõn sağlanmasõ gerektiğini vurguladõ. Vestel, Suriye ve diğer Ortadoğu ülkelerindeki rek- lamlarõnda rol alan, Nur dizisinin Muhammed’i Kõ- vanç Tatlõtuğ ile yeni bir kampanyaya hazõrlanõyor. Vestel’in Şam, Halep, Lattakia ve Homs mağaza- larõndan 20 Mart’a kadar her 100 dolarlõk alõş- verişe, bir adet çekiliş hakkõ veriliyor. Kampanyaya katõlanlar arasõndan yapõlacak çekiliş sonucunda 100 şanslõ, 25 Mart’ta bir yakõnõyla birlikte Kõvanç Tatlõtuğ’un bulunduğu özel davete katõlarak genç starla tanõşma fõrsatõ yakalayacak. Talihlilerden 10 kişi ise, Tatlõtuğ’un elinden ödül alacak. NOVARTİS GELİRİNİ ARTTIRDI Novartis, şirketin net gelirinin yüzde 25 artarak 8.2 mil- yar dolara yükseldiğini duyurdu. Novartis’ten yapõlan açõk- lamada, şirketin, dünya çapõnda net satõşlarõnõn yüzde 9 ar- tarak 41.5 milyar dolara yükseldiği belirtildi. Novartis Başkanõ ve CEO’su Daniel Vasella, çeşitli edinimler ve stratejik yatõrõmlarla bu organik büyümeyi ta- mamladõklarõnõ belirterek “Bunlarõn en önemlisi Al- con’un yüzde 25’lik bir payõnõn bünyemize katõlmasõ oldu. Novartis, 2009 yõlõnda da başarõlõ sonuçlar elde etmeyi ve sürdürülebilir büyüme yolunda ilerlemeyi hedefliyoruz” dedi. Umudunu da tüketen sanayicinin morali hayli bozuk Bernanke’nin ‘kamulaştõrõlmayacak’ sözüyle başlayan olumlu hava Obama ile dağõldõ Sanayi işyerlerinin yüzde 68’i son üç ayda üretiminin, yüzde 72’si aldõğõ siparişlerin azaldõğõnõ bildirdi. Her iki işyerinden biri gelecek üç ayda işçi çõkarma eğiliminde. Ekonomi Servisi - Sanayi işyerlerinin üretim, sipariş, maliyetler, istihdam gi- bi konularda son üç ayda yaşadõklarõ ge- lişmeler ve gelecek üç aya ilişkin bek- lentileri oldukça iç karartõcõ bir tablo or- taya koyuyor. Sanayi işyerlerinin yüzde 68.1’i son üç ayda üretiminin, yüzde 72.2’si aldõğõ si- pariş miktarõnõn azaldõğõnõ, yüzde 52.5’i ortalama birim maliyetlerinin arttõğõnõ bil- dirdi. Gelecek üç ayda işyerlerinin yüz- de 33.4’ü üretimde, yüzde 33.1’i toplam siparişlerde düşüş, yüzde 38.6’sõ mali- yetlerde yükseliş bekliyor. Neredeyse her iki işyerinden biri gelecek üç ayda işçi çõ- karma eğiliminde. İşyerlerinin yüzde 62.6’sõ üretimi kõsan temel faktör olarak talep yetersizliğini dile getiriyor. Merkez Bankasõ’nõn imalat sanayii işyerlerinde gerçekleştirilen İktisadi Yönelim Anke- ti’ne verilen yanõtlara göre son üç ayda üretiminin azaldõğõnõ bildiren işyerlerinin oranõ ise yüzde 68.1’e kadar çõktõ. Şubat itibarõyla gelecek üç aylõk dö- nemde üretim artõşõ bekleyen işyerlerinin oranõ yüzde 21.9’da kalõrken yüzde 33.4’lük bir kesim üretim düşüşü yö- nünde öngörüde bulundu. İşyerlerinin yüzde 44.7’lik bir kesimi ise üretim dü- zeyinin değişmeyeceğini bildirdi. Anket sonuçlarõna göre, sanayideki olumsuz tablo istihdamõ da etkilemeye devam edecek. Gelecek üç aylõk dönemde istihdamõnõ azaltma yönünde eğilim bil- diren işyerlerinin oranõ şubatta yüzde 42.7’ye kadar çõktõ. İşyerlerinin yüzde 52.7’lik bir kesimi istihdam düzeyini ko- ruma yönünde eğilim ifade ederken sa- dece yüzde 4.6’lõk bir kesimin istihdam artõşõ öngördüğü gözlendi. IMF’DEN HABER YOK TANZANYA-KENYA RAPORU 500 milyon dolarlõk anlaşma ‘Nereden buldun?’ sorun oldu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Devlet Bakanõ Mehmet Şimşek’in, 26 Ocak 2009 tarihinde yaptõğõ, “IMF ile çalışmaların tamamlanması için önümüzdeki dönemde çalışmalara devam edilecek. Önümüzdeki dö- nem dediğimiz... Önümüzdeki haf- talar, günler” şeklindeki açõklama- sõnõn üstünde bir aya yakõn bir süre geçmesine karşõn, Uluslararasõ Para Fonu (IMF) ile görüşmelere yeniden başlanmadõ. Başbakan Tayyip Erdo- ğan’õn karşõ çõktõğõ IMF isteklerinin arasõnda “Kayıt dışılığın ortadan kaldırılması için ‘Nereden buldun?’ uygulamasının geri getirilmesi, ye- rel yönetimlere merkezi yönetimden aktarılan kaynakların kesilmesi ve Gelir İdaresi Başkanlığı’nın özerk- leştirilmesi” konularõ yer aldõ. Devlet Bakanõ Şimşek, 26 Ocak 2009’da yaptõğõ yazõlõ açõklamada, IMF ile yürütülen program çalõşma- larõnõn içeriğine ilişkin birçok konu- da genel hatlarõyla mutabakat sağlan- dõğõnõ belirtmişti. Erdoğan belediye harcamalarına sahip çıktı Şimşek’in sözlerinin üzerinden bir aya yakõn zaman geçmesine karşõn IMF ile görüşmeler yeniden başla- mazken Sabah gazetesi, Başbakan Erdoğan’õn ağzõndan IMF ile görüş- melere başlanmamasõnõn nedenlerini şöyle açõkladõ: “Gelir İdaresi’ni özerk kurum haline getirmemizi istiyorlar. Böy- le bir şey mümkün değil. Daha ön- ce olduğu gibi Sayın Zekeriya Te- mizel dönemindeki gibi ‘Nereden buldun’u?’ kamufle ederek sormak istiyorlar. Çıkardığımız Varlık Ba- rışı Kanunu ile kayıt dışını kayda alalım istiyoruz. Bunu getirdiğiniz zaman bu ülkede kimse kayıt dışı- nı kayıt altına aldırmaz. ‘Benim başõma nerden buldun çõkacak’ diye buna girmez. Yerel yönetimlerle ilgili gelirleri arttırmaya yönelik kanun var. ‘Bunu geri alõn’ diyorlar. Geri alamayız. Yerel yönetimler merkezi yönetimin büyük bir sı- kıntısını elinden alıyor. Yerel yö- netimlerin gelirlerinin arttırılması onlara ekstra bir şey sağlıyor değil, tam tersine onların altyapı hizmet- lerini yapması ile merkezi yönetimin yükü azalıyor.” Ekonomi Servisi - Cumhurbaşkanõ Abdullah Gül önderliğinde 120 işa- damõnõn katõlõmõyla gerçekleştirilen Kenya ve Tanzanya gezilerinde işa- damlarõnõn 500 milyon dolarõn üzerinde iş anlaşmasõ yaptõğõ belirtildi. Türkiye İhracatçõlar Meclisi (TİM) Başkan- vekili Mustafa Çıkrıkçıoğlu çok sa- yõda iş bağlantõsõnõn gerçekleştirildiğini ve bu işlerin hayata geçirilmesinde Eximbank’õn da destek vereceğini ak- tararak, “Somut iş bağlantıları 500 milyon doları çok rahat geçmiştir” dedi. TİM Başkanõ Mehmet Büyü- kekşi de “Orta ölçekli firmalar için önemli yatırım fırsatları var” dedi. Bernanke, bankaların kamulaştırılmadan krizi atlatabi- leceklerini belirtti. ABD borsaları önceki günkü yüzde 4’ü bulan artışları çabuk unuttu, dün sert düşüşlerle açıldı. Ekonomi Servisi - ABD Merkez Bankasõ’nõn (Fed) ‘merak etmeyin ka- mulaştırma olmayacak’ mesajõnõn piyasalarda yarattõğõ olumlu hava kõ- sa sürdü. ABD Başkanõ Barack Oba- ma’nõn başkanlõkta ilk bir ayõnõ de- ğerlendirdiği toplantõda krize yönelik sunduğu çözüm önerilerinde yeni bir unsur bulunmayan piyasalarda moraller bozuldu. Önceki gün yüzde 3’ü aşan artõşlar yaşayan New York borsasõnda Dow Jo- nes ve Nasdaq endeksleri yüzde 2’yi bulan kayõplarla açõldõ. Fed’in açõkla- masõyla 11 günlük düşüşe ara veren pi- yasalarda altõn fiyatlarõ da kâr satõşla- rõna yenildi. Önceki gün 984 dolar olan altõnõn onsu dün 956 dolara kadar ge- riledi. Japonya’da ihracatõn ocak ayõn- da yüzde 46 düştüğünü açõklamasõ ve kredi derecelendirme kuruluşu Stan- dard&Poor’s’un IMF ile anlaşmanõn tehlikede olduğu gerekçesiyle Ukray- na’nõn notunu iki derece birden düşü- rerek “CCC+”ya indirmesi, piyasa- lardaki olumlu havayõ gölgeledi. ABD borsalarõnõn açõlmasõndan ön- ce yüzde 1’i aşan yükselişlerin görül- düğü İngiltere FTSE, Fransa CAC ve Almanya DAX endeksleri, New York borsasõndaki satõşlarla birlikte eksiye döndü. İstanbul borsasõnda da öğle- neden sonra gelen satõşlara karşõn en- deks binde 5 yükseldi. Dolar tekrar 1.69 TL’nin üzerine çõktõ. En kırılganı ruble ve TL Citigroup, Orta ve Doğu Avrupa, Ortadoğu, Afrika bölgesinde en kõ- rõlgan para birimleri olarak TL ve rub- leyi gösterdi. Buna göre önümüzde- ki 3 ay için dolar/TL paritesini 1.65, 12 ay için 1.69 ve uzun vade için 1.76 olarak tahmin ediyor. RuslarAntalya’dansonraİstanbul’utercihediyor,İngilizlerTürkiyeiçinyerayõrtõyor Kriz turizmde rotalarõ değiştirdi ŞEHRİBAN KIRAÇ ANTALYA - Geçen yõl Alman- larõ geride bõrakarak Türkiye’nin bir numaralõ ziyaretçisi haline gelen Ruslar, farklõ turizm çeşitlerine de ta- lep göstermeye başlarken, Rusya ve Ukrayna’dan Türkiye’ye 2008’de 420 bin turist getiren Rusya pazarõ- nõn önde gelen tur operatörlerinden Anex Tour, bu yõl yeni başlayacak- larõ Anadolu turlarõ ile birlikte bu ra- kamõ 560 bine çõkarmayõ hedefliyor. Anex Tour 2009 sezonu arifesin- de Rusya’daki 800 acentesini An- talya Ela Quality Hotel’de ağõrladõ. Türkiye’yi tanõtmak ve zorlu geç- mesi beklenen 2009 için satõş po- tansiyeli artõrmaya yönelik çalõş- malarõn organize edildiği etkinlik kapsamõnda bir de basõn toplantõsõ düzenlendi. Toplantõda konuşan Anex Tour Üst Yöneticisi ve Orta- ğõ Serhat Koçkar, Antalya’nõn Rusya’da çok önemli bir destinasyon haline geldiğini, ancak İstanbul’un da yükselen bir değer olduğunu söyledi. Bu potansiyeli değerlendirmek için mayõs ayõndan itibaren Rusya’da 7, Ukrayna’da altõ noktadan hare- ketle Anadolu turlarõ başlatacakla- rõnõ kaydeden Koçkar “İstan- bul’dan başlayacak turlar bir haftalık veya dört günlük ola- cak” dedi. Kur fırsat yarattı Financial Times, İngiliz para bi- rimi sterlinin Avro karşõsõnda değer kaybetmesinin Türkiye turizmi açõ- sõndan önemli bir fõrsat yarattõğõnõ belirtiyor. Sterlin Avro karşõsõnda de- ğer kaybedince Avrupa ülkeleri, özellikle Akdeniz kõyõlarõ İngiliz turistler için daha pahalõ hale geldi. Gazeteye göre Avro karşõsõnda sterlinin alõm gücünün düşmesi son- rasõnda İngiliz turizmciler, Türkiye rezervasyonlarõnda ciddi bir artõş başladõğõnõ söylüyor. Ela Quality Hotel’in Genel Koordinatörü Vadi Karatopraklı, kriz nedeniyle turizmde şu anda bütün dünyada belirsizlik olmakla birlikte 24 farklı milletten turist ağırladıklarını, bunların yüzde 30’unu Rusların oluşturduğunu söyledi. DIŞİŞLERİ BAKANI BABACAN: ABD’den talep gelirse hazõrõz Ekonomi Servisi - Dõşişleri Bakanõ Ali Baba- can, Irak’tan çekilmeye hazõrlanan ABD’den Tür- kiye üzerinden sevkõyat için henüz talep gelmedi- ğini söyledi. Babacan, haziran ayõndan itibaren as- kerini azaltmaya ve 2011’e kadar çõkmaya hazõr- lanan ABD’den talep gelmesi durumunda “bu ko- nunun konuşulabileceğini” söyledi. Babacan, bunun için tezkere gerekip gerekmediği yönündeki soruyu yanõtlamadõ. Bakan Babacan ABD’nin yeni yönetiminin de Türkiye’nin bölgesindeki etkinliğine ve lider pozisyonuna hem saygõ gösterdiğini hem de be- raber neler yapõlabileceğinin arayõşõ içerisinde ol- duğunu belirtti. Babacan, DEİK Türk-Amerikan İş Konseyi’nce onuruna Çõrağan Sarayõ’nda ve- rilen çalõşma yemeğinde yaptõğõ konuşmada, ekonomik krizin etkilerine ilişkin olarak da ül- kelerin ayrõ ayrõ aldõğõ önlemlerin işe yarama- yacağõnõ uluslararasõ bir koordinasyon ile çözüm aranmasõ gerektiğini savundu. İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Sandık Cini... Başbakan Erdoğan’ın, sınır tanımaz öfkeli, Kasım- paşalı raconu adına, her gün bir başka yerde yürütmek- te olduğu seçim kampanyasında, siyasal söylemimize kattığı argo sözcüklerin altının çizilmesi, renkli, magazin içerikli siyasi haberciliğin olmazları arasına girdi. Son katkısının, muhalefeti sandık cinleri olarak suçladığı konuşmasından alıntılarla bildiriliyordu. Cinlerle perilerle muskalarla uğraşılan bir kültürün içinden gelen, akıcı, etkili, bir o kadar çelişkili, gerçekleri tersyüz ettiği söyle- minde, muhalefeti “cin fikirli” düzeyine çıkarması iltifat bile sayılabilir. Gelin görün ki sandığa yönelik cinlikte kimselerin ne Erdoğan’ın, ne de AKP liderlik kadrolarının ellerine su dökemeyecekleri de ortada... Baksanıza, Davos’ta düzenlenmesinde öncülük yap- tığı sonradan anlaşılan açık oturumda, uluslararası il- işkilerde, ölçeklerde yeri olamayacak el-kol hareketleri, argolu söylemi ile İsrail Cumhurbaşkanı’na bir çattı... Türkiye’nin uzun dönemli çıkarlarına çok zarar vereceği baştan besbelli olsa da, uzmanlarca sayısız gerekçeleri, olumsuz sonuçları sayılsa da.. Türkiye’de sandığa dönük olarak birçok puanlık artışı sağladığı seçim anal- izcilerinin ortak görüşü. Hem de AKP’nin kuruluşunu, iktidara gelişini, ılımlı İslam iktidarı uğruna, ABD’nin Irak işgaline, Ortadoğu’da BOP projesine onay vermeye borçlu oldukları biline biline... Başbakan Erdoğan, yerel seçimlerde alınacak oyları, devletin bütün kurumlarını ele geçirme, demokrasinin ol- mazları; yasama-yürütme-yargı bağımsız çarklarını, ö- zerk kurumları tümden işlemez hale getirme, yetmedi; Türkiye’nin medyası ile sivil toplum örgütlenmelerinin ip- lerini elinde tutma, yetmedi; ılımlı İslam iktidarı için kalıcı sivil darbe projesini, anayasal değişiklikleri de gerçek- leştirmede.. bir dönemeç noktası olarak değer- lendirdiğinden, yerel seçim kampanyasına doğrudan el koymuş bulunuyor. Her gün bir ya da birden fazla ilde, bu karakış günlerinde saatlerce bekletilmelerinde bir sakınca görülmeyen kitlelere sesleniyor. Muhalefete meydan okuyor. Yine iç ve dış siyaset, sandık yorumcu- larına göre, sandıktan çıkacak oylarda liderlik karizmasını kullanarak, partisi lehine değişim rüzgârları estirebiliyor... Mitinglerin sayısı arttıkça, uyduruk, kimileri sahte açılış törenlerinin düzenlenmesi sayesinde, Hazine kaynakları kullanılarak, bizden alınan vergilerle, yani devletin ke- sesinden çok büyük paralar harcatarak, AKP seçim kampanyasını çok ucuza, çok görkemli bir biçimde yürüttüğü ortaya çıksa da, değişen bir şey olmuyor. Dev- letin kurumlarının AKP iktidarı, Başbakan’ın diktatoryal yönetiminde olması sayesinde çıkan cılız, çatlak sesler çok kolay bastırılıyor, yasa-hukuk tanımaz, pervasız, densiz iktidar uygulamalarında sınır tanınmıyor. Zaten güdük olan, parti içi demokrasi, örgütlenme özgür- lüğünden payını alamamış toplumsal kurumlaşmanın üstüne, iktidar gücü ile estirilen terörle diktatoryal yöne- tim gücüne güç katılıyor... Ülkemizde insan hakları, demokrasi, cumhuriyet, laik- lik, Atatürk devrimleri, iktidarlarında patlama yaşanan işsizlik, yoksullaşma, yoksunlaşma, sosyal devletten sadaka düzenine kayış, çocuklarımızın geleceği için en büyük tehdit, saydıklarımız adına en olumsuz iktidar icraatları için bile, meydanlardaki kitlelerin onayının alındığı izlenimi verilen görüntü... Anayasal düzen için tehdit oluşturduğu Anayasa Mahkemesi kararı ile kesinleşmiş AKP-Erdoğan iktidarı, anayasal düzen değişikliği adına, gerçekte sivil darbeyi kalıcı kılmak üzere yapılacak anayasal değişiklikler için da- ha çok oy isteyebiliyor. Meydanları dolduran kalabalıkların, sosyal devletten vazgeçilip, siyasal İslam adına siyaset yapılarak, yoksullaşmış, yoksunlaşmış, işsizleri son krizde 500 binlerle katlanmış bu ülkede, evlerine kömür, erzak, sadaka niteliğinde aşiret-tarikat bağlantılı para yardımları verilen kitleler ağırlıklı olduğu yok sayılıyor. İsterseniz yeni yaratılan sermaye, çıkar gruplarının katkılarını, parti örgüt denetimi yanında, aşiret, tarikat, mahalleli denetimlerini bir kenara çekerek, iktidar gücü ile de meydanlara toplanan kalabalıkların kimliğine şöyle bir yakın plan bakın, gerçekçi görüntü için kamera uza- tın... İşlerini kaybetme korkusu ile listeleri tutularak ge- lenlerin yanında, sadaka düzeni içinde kurulmuş, dene- timi yapılan yardım listelerinden adlarının silinmesinden korkanların ne kadar da çoğunlukta olduklarını göre- ceksiniz... Ahlak dini İslamda haram, yeri olmayan cinliğin, sandık oyunlarında Erdoğan-AKP iktidarlarında nereye kadar yarayacağı sorusuna yanıt aranırsa... Cin çarp- masını da unutmamak gerek, değil mi? soner@cumhuriyet.com.tr Türkiye tatillerinde ağõrlõklõ olarak Antalya’yõ tercih eden Ruslar, rotayõ İstanbul ve Anadolu’ya çevirdi. Sterlinin Avro karşõsõndaki değer kaybõ da İngilizleri İspanya ve İtalya gibi uğrak tatil mekânlarõndan Türkiye’ye yöneltti. Çin: Japon yatõrõm bankasõ Nomura’nõn Çin başekonomisti Mingchun Sun, Çin hü- kümetinin, ülke ekonomisinin yüzde 8 bü- yüme hedefini yakalayacak yola sokmak için, kasõm ayõnda açõklanan 4 trilyon yu- an (600 milyar dolar) büyüklüğündeki pa- ketin yakõn zamanda 7-8 trilyon yuan (yak- laşõk 1.2 trilyon dolar) seviyesine yük- seltebileceğini söyledi. Sun, Çin’in büyük kamu yatõrõm ihtiyacõ ve bunlar için öde- me yapacak parasõ olduğunu vurguladõ. İtalya: Kriz nedeniyle yeni bir kurtarma pla- nõ hazõrlayan İtalya’da hükümet, 12 mil- yar Avro tutarõndaki banka destek pake- tini devreye sokacağõnõ belirtti. İmza aşa- masõna gelen destek paketine göre İtalyan hükümeti İtalya Merkez Bankasõ’nõn risk değerlendirmesinden sonra banka tahvil- leri alacak. Küçük şirketlere kredi verilmesi taahhütünü de içeren banka destek pake- ti ile üst düzey yöneticilerin ücretleri de sõ- nõrlanacak. İngiltere: Krizin etkisini ağõr biçimde his- seden İngiltere’de geçen ay boyunca, borçlarõnõ ödemeye ve ağõr şartlarla başa çõkmaya çalõşan İngiliz halkõnõn, tasarruf hesaplarõndan her gün 75 milyon sterlin çektikleri açõklandõ. Ocak ayõ boyunca ban- kalardan çekilen paranõn toplam miktarõ da 2,3 milyar sterline ulaştõ. Bu rakamõn son 10 yõlõn en yüksek aylõk rakamõ olduğu kaydedildi. Almanya: Hükümetin aldõğõ önlemlerin ekonomik krizi sadece hafifletebileceği- ni, ancak bunu önleyemeyeceğini belirten Almanya Merkez Bankasõ Başkanõ Axel Weber, “Tüm dünya için olağanüstü zor olan bir resesyon içindeyiz. Mevcut şartlar altında yaz döneminde en kötü zamanı yaşarız. Bundan sonra durum yavaş yavaş düzelebilir” dedi. HER YERDE KRİZ VAR... MILLENICOM’DA HEDEF 3 MİLYON KULLANICI VESTEL TATLITUĞ İLE SURİYE’DE Fed’in rüzgârı kısa sürdü