Catalog

28 MAYIS 2008 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA kultur@cumhuriyet.com.tr KÜLTÜR 15 ‘Ustalara Saygı’ Pınar Kür için Kültür Servisi Beşiktaş Belediyesi Kültür Sanat Platformu’nun düzenlediği “Ustalara Saygı” etkinliği, bu akşam saat 20.00’de Melih Cevdet Anday Sahnesi’nde Pınar Kür için düzenlenecek. Haluk Oral’ın ‘Arıburnu 1915: Çanakkale Savaşı’ndan Belgesel Öyküler’ İş Bankası Kültür Yayınları’ndan çıktı Her siper vatandı: Arıburnu 1915 u yazı yanda gördüğünüz haritanın olduğu kadar, onu cebinde taşımış, üzerine kanını dökmüş, onu bulmuş, dokunmuş, arkasına notlar yazmış insanların da öyküsü...” Haritaya uzun uzun bakıyorum, sonra elimdeki büyük boy kitabın sayfalarını karıştırıyorum, kanlı haritanın fotoğrafına, arkasına yazılmış Yarbay Mustafa Kemal’in, Yüzbaşı Âta’nın, Binbaşı Hüseyin Avni’nin, Esat Paşa’nın notlarına, sonra Anzak kuvvetlerinden Teğmen Penistan James Patterson’ın imzasına göz gezdiriyorum. Sayfaların içinde dolaşıp öyküyü okudukça, resimlere baktıkça 25 Nisan 1915 sabahı imgelemimde canlanmaya başlıyor. Saat 04.00 suları... Henüz şafak sökmemiş, daracık bir kumsalda dalgaların şıpırtısından başka bir şey işitilmiyor belki de; 18 Mart’ta İtilaf donanmasının Çanakkale Boğazı’nı denizden geçmek için yaptığı büyük saldırının püskürtülmesinin üzerinden 5 hafta geçmiş; siperine mevzilenmiş “Memetçik Memet” karnı yarı aç yarı tok günün ilk ışıklarının yeri gökten ayırmasını beklerken belki köyündeki yavuklusunu, belki İstanbul’daki okulunu, belki de ilk saldırıda şehit düşen bölük komutanını düşünüyor; belki de hiçbir şey düşünmeden nöbet saatinin bitmesini bekliyor. Saat 04.00 suları... Açıkta duran bir destroyerden askerler sandallara biniyor, Teğmen Patterson da içlerinde, henüz 20 yaşında. Karanlığın ve sessizliğin içinde sahile doğru ilerleyen sandallar, küreklerin şapırtısı belki sadece. Sandaldakilerin de sahildekilerin de bitmesini hiç istemedikleri o son dinginlik anı... Sonra duyulan ilk silah sesleri ve sessizliği yırtan bir cayırtı, karanlığın içinde parlayan alevler, ilk haykırışlar, savaş... NSAN MANZARALARININ PEŞİNDE Haluk Oral’ın İş Bankası Kültür Yayınları’ndan çıkan “Arıburnu 1915: Ça “B İ nakkale Savaşı’ndan Belgesel Öyküler” adlı büyük boy kitabı, 25 Nisan 20 Aralık 1915 tarihleri arasında İtilaf devletlerinin modern tarihte ilk kez deniz, hava ve kara kuvvetlerinin bir arada kullanıldığı bir harekâtla saldırdığı Çanakkale Boğazı’ndaki kanlı kapışmanın Arıburnu cephesini anlatıyor. Ama alışılmış savaş tarihi eserlerinden biri değil bu kitap; çünkü koca bir cihan harbinin altüstlüğü içinde, dünyanın öbür ucundan kalkıp gelmiş, o devrin en modern silah ve techizatına sahip askerlerle, savunduğu her siperi vatan belleyen Mehmetçiğin daracık bir sahil şeridindeki ölümkalım savaşını anlatırken, yaşayanların ve ölülerin yüzleri asla bölük veya tümen numaralarının, cephe emirlerinin ardında yok olup gitmiyor. Hayır, Haluk Oral başka bir yol seçmiş. 500 sayfalık kitabını aynı zamanda görsel bir şölen haline getiren belgelerden ve objelerden yola çıkıp, “insan manzaraları“nın izlerini sürmüş çünkü. 20 yıllık bir çabanın ürünü olan ve kitabı şöyle bir karıştırdığınızda bile değeri hakkında fikir edinebildiğiniz koleksiyonunu okuyucuyla paylaşmanın çok ötesine geçip, bir haritanın peşinde Teğmen Patterson’ı; iki alay emrinin ardında kumandanından saka neferine kadar şehit düşen kahraman 57. Alay’ı ve onun unutulmaz kumandanı Hüseyin Avni Bey’i; Çanakkale’de bir antikacı dükkânında bulunup alınmış tozlu mataranın peşinde Teğmen Nettleton’ı; Arıburnu’nda çizilmiş siper krokilerinden 1930’ların başında Uşak’ta Türkiye’nin ilk asfalt yolunun yapılmasına uzanan güzergâhta “asker, mühendis, aydın” Halis Ataksor’u; en can alıcı, en belirleyici kararların, emirlerin altındaki imzasıyla Gazi Mustafa Kemal’i ve daha birçok isimli, isimsiz kahramanı aramış, bulmuş, onları o savaşın içinde ve sonrasında var etmiş, yeniden canlandırmış. ARİHİN AKIŞINI DEĞİŞTİREN SAVAŞ Kitabın önsözünü yazan Zafer Toprak’ın sözleriyle, “Cumhuriyet Türkiyesi’ne yönelen bir kimlik arayışında tarihin akışını değiştiren” bir savaşın içinde bile insanı, insana dair olanı gözden kaçırmamak... Haluk Oral bunu başarmış. Yayınevinin çok yerinde bir seçimle, Avni Arbaş’ın tarifi imkânsız çizgilerine yansımış ve ilk kez yayımlanan Mustafa Kemal portresinin yanına yerleştirdiği Atatürk’ün 1934 tarihli sözleri, kitabın genel yaklaşımına da ışık tutmuş: “Bu memleketin topraklarında kanlarını döken İngiliz, Fransız, Avustralyalı, Yeni Zelandalı, Hintli kahramanlar! Burada, dost bir vatanın toprağındasınız. Huzur ve sükun içinde uyuyunuz. Sizler, Mehmetçiklerle yan yana, koyun koyunasınız. Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar! Gözyaşlarınızı dindiriniz. Evlatlarınız bizim bağrımızdadır. Huzur içindedirler ve rahat uyuyacaklardır. Onlar bu toprakta canlarını verdikten sonra, artık bizim evlatlarımız olmuşlardır.” 25 Nisan 1915 bu ülkenin kaderini belirlemiş tarihlerden biri. Orada bu memleketin yiğit evlatlarının verdiği haklı, onurlu direnişi, var oluş kavgasını unutmamak kadar, hiçbir koşulda insanı unutmamak, unutturmamak da önemli günümüzde. Başta Haluk Oral olmak üzere, bu mükemmel kitapta emeği geçen herkese ve İş Bankası Kültür Yayınları’na teşekkür ediyorum. Unutturmadıkları için... aemelmesci@yahoo.fra ‘Objektif’ 20 yaşında Kültür Servisi Türkçe rock müziğin önemli topluluklarından ‘Objektif’, 30 Nisan Çarşamba akşamı saat 21.00’de Studio Live sahnesinde olacak. Grubun geçen ekim ayında Balans sahnesinde başladığı 20. yıl kutlama konserlerinin ayaklarından bir diğeri olacak konserde grubun söz yazarı, bestecisi ve vokalisti Vecdi Yücalan, albüm kayıtlarında kullandığı özel yapım gitarını bir dinleyicisine hediye edecek. (www.objektifonline.com) T Emekçilerin festivali başlıyor Kültür Servisi Aralarında SineSen, Dev Sağlıkİş ve Birleşik Metalİş’in de bulunduğu birçok sendika tarafından düzenlenen ‘3. Uluslararası İşçi Filmleri Festivali’ 110 Mayıs tarihleri arasında İstanbul, Ankara ve İzmir’de eşzamanlı olarak yapılacak. “Emeği Gören Kamera, Sokağa Çıkan Sinema” başlığıyla düzenlenen ve 25 ülkeden 50 filmin gösterileceği festival daha sonra Anadolu’nun çeşitli kentlerinde bir yolculuğa çıkacak. Etkinlikte tüm gösterimler bu yıl da ücretsiz olarak gerçekleştiriliyor. Sevil Üzrek’in 1990 ve 1991 yıllarında Zonguldak, İzmit, İstanbul Paşabahçe ve Çorum’da yapılan dört ayrı işçi direnişinde çektiği fotoğrafların yer aldığı “Direnişin Gündelik Halleri” adlı sergi ise festival kapsamında 27 Mayıs tarihleri arasında İstanbul Fransız Kültür Merkezi’nde, 6 Mayıs akşamı ise Beyoğlu Emek Sineması’nda izleyicilerle buluşacak. (0 212 245 82 65) Sadri Alışık Ödülleri Kültür Servisi Türkiye’nin “Oscar”ları olarak nitelendiren 13. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri bu akşam Mustafa Kemal Merkezi Attilâ İlhan Salonu’nda düzenlenecek ödül töreniyle dağıtılacak. Bu yıl 2 onur ödülüyle birlikte toplam 18 dalda ödül verilecek. Efes Pilsen ve Beşiktaş Belediyesi desteğiyle düzenlenecek geceyi Kerem Alışık ile Berna Laçin sunacak, Funda Arar ise geceye şarkılarıyla konuk olacak. Hobbit’i Del Toro yönetecek Kültür Servisi JRR Tolkien’in ‘Yüzüklerin Efendisi’ üçlemesinin başlangıç kitabı ‘The Hobbit’i Meksika kökenli yönetmen Guillermo del Toro beyazperdeye taşıyacak. İki filmlik dizinin ilkinin 2010’da, ikincisinin 2011’de gösterime girmesi tasarlanıyor. Filmlerin yapımcığılını ise efsane üçlemenin yönetmeni Peter Jackson yapacak. Uçan Süpürge’de adaylar belirlendi Kültür Servisi Ankara’da 815 Mayıs tarihlerinde düzenlenecek 11. Uluslararası Uçan Süpürge Kadın Filmleri Festivali’nde yarışacak filmler belirlendi. Festivalin “Her Biri Ayrı Renk” bölümünde yer alan; ‘Az Önce Oldu’, “Caligari”, ‘Çok Mersi’, ‘Denizanası’, ‘Gerçek Aşk Kördür’, ‘Mutum’, ‘Ölmek Zamanı’, ‘Rüzgâr Kumları Kaldırırsa’, ‘Samanyolu’, Tatilde Yalnız’, ‘Utanç’, ‘XXY’ ve ‘Fikret Bey’filmleri, Uluslararası Film Eleştirmenleri Birliği (FIPRESCI) Ödülü için yarışacak. Almanya’dan Angelika Kettelhack, Fransa’dan France Hatron ve Türkiye’den Burcu Aykar Şirin’den oluşan FIPRESCI jürisi; yarışmaya katılan filmlerden birini seçecek. Ödül alan film 15 Mayıs Perşembe günü festivalin kapanış töreninin yapılacağı Kızılırmak Sineması‘nda açıklanacak ve törenin ardından gösterilecek. Kahraman Gazilerimizin Tedavi ve Rehabilitasyonları İçin TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ ELELE VAKFI TC Ziraat Bankası Ankara Kızılay Ş. 390259905002 YTL Telefon: 0312.431 99 36 www.elele.org.tr C MY B C MY B