Catalog

22 ŞUBAT 2007 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi?cumhuriyet.com.tr Dünya Bankası Türkiye Baş Ekonomisti Chaves: Eğitim sisteminin verdiği becerilerle yatırımcının istedikleri çok farklı 13 İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Yabancının aradığı sizde yok FATMA KOŞAR Haktan Sadakaya Gazeteciler Cemiyeti’nin 60. yıl etkinlikleri medyada yer almıyor. Haberlerin değerlendirmesinde çalışan her kademeden yönetici arkadaş Cemiyet üyesi iken, yani bu habere özen göstermeleri beklenirken, göz göre göre haber değeri yüksek etkinliğin sansürlenmesinin bir anlamı olmalı değil mi? Başkan Orhan Erinç’in konuşmasından, Cemiyet tarihinin, aynı zamanda Türkiye’de basına yönelik baskılar ve sansür tarihi niteliği de taşıyan belgeseline, günlük yaşamda birbirlerini yeterince göremeyen arkadaşların sohbet vurgulamalarına kadar ortaya çıkan karabasana benzer genel havanın, basının içinde bulunduğu teslimiyetçi, kimliksiz konumun kamuoyuna yansıtılmaması, sansürlenmesi gerekiyor. Darbeler dönemlerini saymazsak, ki o dönemlerde basının susturulmasının hiç değilse açık, bilinen boyutları vardı; medyada hiç bu kadar ağır bir teslimiyetle iç içe, gizli, açık otosansür, susturulma süreci yaşanmamıştı. Gazeteciliğin etik değerleri, habercilik, olmazsa olmaz ilkeler ayaklar altında kalmamıştı. Demokrat Parti’nin gidişini rahmetle aratan bir siyasal baskı süreci yaşanıyor. Bugüne kadar yazılarına karışılamayacağı varsayılan köşe yazarları bile Erdoğan hükümetinin kimi isimlerine yönelik eleştiri yazmamak üzere bire bir uyarı aldılar. Sahibinin sesi, marka olmuş yıldız gazetecilere ilişkin anlatılanlar ise kimlik erozyonunun sergilenmesi, kirlenmenin boyutları anlamında birbirinden daha utanç verici.. Hal böyle olunca, kitlelerin, kamuoyunun yönlendirmesini elinde tutan aygıtlar, araçlar, medya, böylesine avuç içine alınınca en küçük, en masum, aykırı seslere bile katlanılmazlık artıyor. Siyasi erk medyayı ele geçirmiş olmanın, teslimiyetçiliğin şımarıklığında aykırı sesleri susturmak üzere daha pervasız çıkışlar yapabiliyor. Tabii toplumun çarpık yönlendirilmesi, gerçeklerin çarpıtılması da kolaylaşıyor.. ??? İşte size güncel bir araştırma sonucu üzerinden gerçeğin çarpıtılmasına, çarpık algılatmaya sıradan örnek: Araştırma sonuçları Türkiye’de uygulanan siyasal, sosyal, ekonomik politikaların ürünü gidişin, genel tablonun, AKP iktidarı, Erdoğan hükümeti icraatları ile çok daha hızlı, çarpık, acımasız geliştiğini ortaya koyuyor. Ekonomi büyürken insani gelişmişlik hızla aşağı çekiliyor, istihdamsız, gelirsiz büyüme yaşanıyor. Orta sınıf yok oluyor, halk daha hızlı fakirleşirken işsizlik, yoksulluk katlanıyor. Açlıktan köylerde genç nüfus kalmıyor. Varoşlarda sadaka düzenine teslim olmuş, sadaka dağıtmasındaki başarılı yöntemleri ile bağlantılı AKP iktidarını da destekleyen bir genç kitlenin yaratıldığı vurgulanıyor. Medyamız sadaka düzenindeki başarıyı alkışlayıp, sol muhalefet adına da aynı yöntemleri başarı aracı olarak pazarlayıp, bunu yapamadıkları gerekçesi ile başta CHP diğer partileri eleştiriyor. Ülkede bu kadar ağır bir yoksullaşma, yoksunlaşma, kuralsızlaştırma, varoşlar yaratılırken sol adına yola çıkan partinin merkezler, zenginlerden ancak oy alabiliyor olması olgusu, ne kadar büyük bir çelişki ise, varoşlara giremeyen solun sol olamayacağı ne kadar büyük bir gerçeklik ise de... Başarının yolunun hak, yasal düzende aranması yerine, ülkenin düzeninin, siyasi partilerin iktidara gidiş yolunun, suç ve sadaka düzenine yönlendirilmesi o kadar büyük suç ve bu ülkenin insanına ihanet olur. Büyük medya olarak ekonominin düze çıkması(!) adına, bu ülkenin geri kalmışlığa mahkum edilmesi, geriye püskürtülmesi, kitlelerin eğitimsiz, sağlıksız yoksulluğa, yoksunluğa, işsizliğe mahkum edilmeleri anlamına gelen, küreselleşme ideolojisi, IMF, dünya tekel çıkarları için dayatılan tüm reçeteleri, ne varsa hepsini savunacaksınız. Erdoğan hükümetinin, bu ülkenin en değerli üretim kaynaklarını, varlıklarını, üretim, yatırım yapmak üzere kuruş vermeyen yabancı tekellere yok pahasına satmasını, bu uğurda anayasal, yasal düzeni yok saymasını alkışlayacaksınız. Her tür yağma düzenine kapı açan yasal değişikliklerin yanında olacaksınız. Kamu görevi olan sağlık, eğitim başta tüm kamu alanına giren hizmetlerin herkes için hak olmaktan çıkarıldığı yasaların yanında yer alacaksınız... Sonra siyasi çıkış yolunu sadaka dağıtmadaki başarıya bağlayacaksınız. Siyasi erk, belediyeler, AKP yönetim kadroları kitlelere sadaka dağıtacak kaynakları nereden buluyor? Devletin kaynaklarından yasal hilelerle buluyorlarsa baştan suç işleniyor. Yok sermayeye çıkar sağlarken gayrımeşru yoldan kaynak yaratılıyorsa, yine yasalara karşı hile yoluyla suç işleniyor. Değirmenin suyu nereden geliyor? Siyasi iktidar gücünün, anayasal, yasal düzene, sosyal devlet sorumluluğuna göre yoksul kitlelere hak olarak verilmesi gerekenleri vermeyip, sadakaya bağlamasının ayıbı, suçu yetmezmiş gibi, her şıkta suç olan bir düzenin aklanması, alkışlanması, yol olarak gösterilmesi neyin nesi? soner@cumhuriyet.com.tr Büyük ümitlerle hazırlanan “Başarıya Giden Yolda Fırsatlar Ülkesi Türkiye” konferansının ilk günü beklenenden sönük geçti. Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) tarafından İstanbul’da düzenlenen “CEO’lar Zirvesi”nde Türkiye’nin, cazip yatırım alanları ve uluslararası sermayeyi çekici yönlerinden çok olumsuzlukları konuşuldu. Dünya Bankası Türkiye Baş Ekonomisti Rodrigo Chaves, “Yabancı yatırımcıların arayacağı beceriler toplamıyla bu ülkenin eğitim sisteminin ürettiği beceriler arasında çok büyük bir kopukluk söz konusu” diyerek eksikleri göz önüne sererken önde gelen yatırım bankalarının tem B O aşarıya Giden Yolda Fırsatlar Ülkesi Türkiye konferansının ilk gününde, Türkiye’nin yatırım cazibesinden çok eğitim sisteminin yetersizliği, kayıt dışı oranının yüksekliği, büyümenin sürdürülebilirliğine dönük endişeler konuşuldu. lumsuzlukları sıralayan Rodrigo Chaves, “Şirketlerin finansal şeffaflığını arttırın, Türk Ticaret Kanunu’nu, Mortgage ve sigorta yasalarını çıkarın. Bazı vergilerde, teşviklerde birtakım muafiyetler, yüzlerce devlet yardım programı var” dedi. silcileri de, “Yapacak çok iş var ama endişelenmeyin” mesajlarıyla dikkat çekti. Chaves, dünya genelinde doğrudan yabancı yatırım akışının geçen 15 yıl içinde 12 misli arttığını, ancak yabancı sermaye çekme konusunda “geleneksel” olarak pek başarılı olmayan Türkiye’de oldukça durgun seyrettiğini dile getirdi. Doğrudan yabancı yatırım akışının önümüzdeki 56 yıl içinde yüzde 2 civarında seyretmesinin beklendiğini ve herkesin bu yabancı yatırımları çekmeye çalıştığını kaydeden Chaves, “Rusya ve Hindistan’da daha uygun yatırım olanakları var. Rekabet şiddetlenecek, çekmekte çok zorlanırsınız” dedi. Yabancı sermayenin amaç değil, araç olduğunu bildiren Chaves, bazı eksiklikleri şöyle sıraladı: Avrupa’ya yetişmek için yılda yüzde 6810 oranında büyümeli. Daha fazla yatırımla kronik cari açığı finanse etmeniz lazım. Bunun yolu da sıfırdan yatırımlardır. Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımları olduğundan zor hale getiren bir dizi sorun var. Bunların en önemlilerinden biri yapısal “gayri resmilik kanseri” yani kayıt dışı. İş gücünün yüzde 53’ü kayıt dışı. Vergi yükü kayıtlıların sırtında, oranlar çok yüksek. Yabancı yatırımcı neden vergilerin yüksek olduğu bir yere gelsin? Yabancıların arayacağı beceriler toplamıyla bu ülkenin eğitim sisteminin ürettiği beceriler arasında çok büyük bir kopukluk var. Hiç tartışmasız 2007 Türkiye’si iş ortamı açısından birkaç yıl öncesine göre çok daha iyi, olumlu bir yerde, Türkiye fırsatlar sunuyor... ama eksiklikler de çok... A RT I Ş S Ü R Ü YO R S I E M E N S ’ T E N PA N O İ H R A C AT I Borç stoku 352.5 milyar YTL oldu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Merkezi yönetim borç stoku, ocak sonu itibarıyla 352 milyar 454 milyon YTL ’ye yükseldi. Bunun 257 milyar 350 milyon YTL ’sini iç, 95 milyar 105 milyon YTL ’sini dış borç oluşturdu. Stok geçen yıl aynı aya göre 21 milyar 11 milyon YTL, önceki aya göre 7 milyar 411 milyon YTL arttı. Hazine Müsteşarlığı tarafından açıklanan, merkezi yönetim borç stoku rakamlarına göre toplam borç stokunun 219.6 milyar YTL tutarındaki kısmı TL cinsinden, 131.2 milyar YTL tutarındaki kısmı döviz cinsinden ve geriye kalan 1.7 milyar YTL tutarındaki kısmı ise dövize endeksli borçlardan oluştu. Borç stokunun yüzde 52.7’si iç piyasaya, yüzde 20.3’ü ise kamu kesimine olan iç borçlardan oluşurken, dış borçların ağırlığı yüzde 27 olarak gerçekleşti. 5 kıtanın elektrik gerilimi Kartal’da ‘ayarlanıyor’ rüşvet, Avrupa’da Ekonomi Serkartel soruşturvisi Siemens malarıyla günTürkiye Yönetim demde olan SiKurulu Başkanı emens’in Türkive Genel Müdürü ye’ye yılda ortaZafer İncecik, lama 150 milyon Kartal’da ürettikAvro’luk yatırım leri orta gerilim yaptığını belirten panolarının yüzde İncecik, usulsüz73’ünün 5 kıtaya lük soruşturmalaihraç edildiğini bildirdi. Yılda İncecik rına dönük sorulara yanıt verirtoplam 560 milken, “Siemens yon Avro’luk ihraGerilim 470 bin çalışanıncat yapan Siemens panoları dan 35’i yanlış yapTürkiye’nin elektrikte sektöründe mışsa ortaya çıkar, gerilimi ayarlayan payüzde 20 ile zaten Siemens ortanolardan ise 200 milönemli pay ya çıkması için elinyon Avro’luk ihracat sahibi olan den geleni yapıyor” geliri elde ettiğini beSiemens, Kartal’daki dedi. Siemens Türkilirten İncecik, dağıtıtesislerinde ye’nin geçen yıl yüzmın özelleştirilmesine yılda 200 de 30 büyüdüğünü paralel gündeme gelemilyon bildiren İncecik, encek enerji altyapısının Avro’luk düstriyel çözümler, yenilenmesi için geihracat üretim kontrol sisrekli paranın milyarsağlıyor. temleri, elektrik larca dolar olduğunu panoları, tıp çözümsöyledi. Siemens Türkiye Yönetim leri (görüntüleme, tanı sistemKurulu Başkanı ve Genel Mü leri), enerji üretimi, dağıtımı, dürü İncecik, Siemens’in Tür aydınlatma ve ulaşım sektörkiye’deki 160 yıllık geçmişi lerinde söz sahibi olduklarını nin anlatıldığı kitabın tanıtımı söyledi. Siemens Türkiye için basınla sohbet toplantısı geçen yıl 2 milyar Avro’luk düzenledi. Şu sıralar, ABD’de ciro elde etti. Mustafa Nevzat ABD’ye ilaç satacak Türk ilaç sektörünün önde gelen firmalarından Mustafa Nevzat İlaç Sanayi, Amerikan jenerik ilaç piyasasına girmek için gerekli olan FDA ruhsatını aldı. Dünyada ilaç üretim standartlarını belirleyen Amerikan Gıda ve İlaç Kurumu tarafından verilen bu onay, Mustafa Nevzat’ın ürünlerini ABD pazarına sunmasını sağlayacak. Konuya ilişkin düzenlenen toplantıda konuşan Genel Müdür Levent Selamoğlu, ABD’ye ilaç satmak için ilaç sektörürün önde gelen üç firmasıyla stratejik ortaklık yaptıklarını söyledi. “İlaç sektöründe FDA, Nobel ödülüyle eşdeğerdir” diyen Selamoğlu, dünya ilaç pazarının yüzde 44’ünün ABD’nin kontrolünde olduğunu vurguladı. Selamoğlu, ABD’deki pazar büyüklüğünün 285 milyar dolar olduğunu, ihracata önümüzdeki ay başlayacaklarını ve 2012’de 300 milyon dolarlık bir ciro hedeflediklerini ifade etti. Z A F E R K U RT U L : ’ta kâr 1.6 milyar YTL Ekonomi Servisi Akbank, geçen yıl 1.9 milyar YTL vergi öncesi kâr elde etti. Bu tutar üzerinden 336 milyon YTL vergi karşılığı ayıran bankanın net kârı ise 1.6 milyar YTL oldu. Bankanın kârlılığında ağırlıklı olarak kredilerde sağladıkları performansın etkili olduğunu belirten Akbank Genel Müdürü Zafer Kurtul, toplam kredilerinin 2005’e göre yüzde 26.7 artarak, 28.3 milyar YTL olduğunu bildirdi. Kurtul, 2005’te yüzde 43 olan toplam banka kredilerinin toplam aktifler içindeki oranının da 2006’da yüzde 49’a yükseldiğini belirtti. Zafer Kurtul Türkiye’nin en kârlısı Ziraat Batık kredi oranını yüzde 1.9’a düşüren banka, 2.1 milyar YTL’lik kâr açıkladı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Ziraat Bankası 2006 yılında elde ettiği 2.1 milyar YTL kâr ile sadece bankacılık sektörünün değil, Türkiye’nin en kârlı kuruluşu oldu. Kârın yüzde 66’sı, çoğunluğu 2001 krizinde bankaya verilen Devlet İç Borçlanma Senedi gelirlerinden geldi. Bankanın 2006 yılı sonuçlarını açıklamak için düzenlenen toplantıda Devlet Bakanı Ali Babacan şu bilgileri verdi: 2002’de 1.4 milyar YTL olan bankanın toplam kredileri, 2006 yılında 14.1 milyar YTL ’ye çıktı. Aynı dönemde tarımsal krediler ise15 kat artarak, 3.5 milyar YTL ’ye ulaştı. Son 3 yılda, 531 bin çiftçiye, 5.6 milyar YTL ’lik kredi kullandırıldı. Bireysel krediler 20022006 döneminde 558 milyon YTL ’den 7.6 milyar YTL ’ye, konut kredileri de 37 milyon YTL ’ den 2.8 milyar YTL ’ye çıktı. Takipteki kredilerin toplam kredilere oranı yüzde 11.7’den yüzde 1.9’a geriledi. Banka mevduatı 59.1 milyar YTL ’ye ulaştı. Net kâr da 156 milyon YTL ’den 2.1 milyar YTL ’ye çıktı. Banka, 4 yılda Hazine’ye 10.4 milyar YTL kaynak aktardı. 2005’te Avrupa’nın birinci, dünyanın ise dokuzuncu en kârlı bankası oldu. Babacan açıkladı. İ L K F İ YAT A RT I Ş I Ucuz sigaraya daha yüksek zam Ekonomi Servisi Philsa Philip Morris Sabancı Sigara ve Tütüncülük, ürünlerinin perakende satış fiyatlarına bugünden itibaren geçerli olmak üzere zam yaptı. Marlboro uzun paket yüzde 6.7 zam görerek 4.80 YTL’den , Marlboro kısa kutu ise yüzde 8.2 zamla 4.60 YTL’den satılacak. Parliament’in yeni fiyatları ise şöyle: Uzun kutu 4.90 YTL, uzun paket 4.80 YTL, kısa kutu 4.70 YTL. Chesterfield kısa kutunun fiyatı 3.50 YTL’ye çıkarken, L&M Red uzun paket 3.25, L&M Red kısa kutu 3.20 YTL’ye satılacak. TEKEL de sigara ürünlerine yüzde 6.6 ile 14.2 arasında zam yaptı. Anel Grup vakıf kurdu Ekonomi Servisi tekleme derneklerinAnelTech, AnelSis, de yüzlerce öğrenciAnel Taahhüt, Anel nin eğitimlerine desMarin’i grup şirket tek veren ve birçok leri, Plastikkart, In ilkortaöğretim kunova ve AnelMak’ı rumlarına ekonomik bünyesinde barındı katkılarını sürdüren Anel Grup, ran Anel ilk aşamada Grup, “Çelibakıma muhkel Vakfı” taç ve kimseadlı bir vakıf siz 100 kurdu. Sosçocuğun yal sorumlubakım ve luk bilinciyeğitimlerini, le hareket ayrıca 3040 ederek bugüne dek Yaka Rıdvan Çelikel dolayında yaşcık Çocuk Esirgeme lının da bakımlarını Kurumu, Samandıra üstlenmeyi hedefYetiştirme Yurdu, leyen “Çelikel VakTürk Eğitim Vakfı, fı” projesine start Çağdaş Yaşamı Des verdi. Yılın ihracatçısı Mavi Jeans Dünya Gazetesi ile DHL Express’in işbirliği ve Akbank’ın desteğiyle düzenlenen “İhracatın Yıldızları’’ yarışmasında, büyük ödülü, 50’nin üzerinde ülkede yılda 7 milyon adetlik satış yapan Mavi Jeans aldı. Kreatif ürün alanında birinciliği, zeytin yaprağı çayını poşetler halinde kilosu 50 Avro’ya ihraç eden Edremit Kale Grubu kazandı. İhracat performans kategorisinde, Petkim, yeni pazarpazar çeşitliliği dalında Hes Kablo, eihracat alanında tarimsalpazarlama.com birinci olurken, özel ödüller kategorisinde Aselsan, Madenci Gemi Sanayi, Nature Gıda ve Çilek Mobilya ödüllendirildi. CUMHURİYET 13 K