Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
19 OCAK 2005 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
dishab@cumhuriyet.com.tr 11
Işkenceci
âşıklar
• AMSTERDAM(AA)
- Irak'ta Ebu Garib
cezaevindeki işkence
skandalının
sanıklarından kadın
asker Lynndie England,
suçlu bulunan Amerikalı
asker Charles Graner'e
âşık olduğunu söyledi.
Batı Virginia'daki
evinden Hollanda'nın
Nova televizyonuna
demeç veren England
(22), Graner'in "çok iyi
bir insan" olduğunu
savunarak, "Sorumluluk
sahibi, güvenilir bir
insan. Bunu sadece
yaşadığımız
duygusallık nedeniyle
söylemiyorum" dedi.
Işkencenin yaşandığı
2003 yılının
sonbahannda Graner'le
ilişkide olduğunu
belirten England, o
dönemde Graner'e âşık
olup olmadığının
sorulması ü/erine
"Evet" yanıtmı verdi.
Irak'ta 8 Çinli
kaçırıldı
• BAĞDAT(AA)-
Irak'ta bir örgüt,
Amerikan güçleri için
çalışan 8 Çinliyi kaçırdı.
Reuters ajansının
haberine göre, örgüt,
rehinelerin görüntülcrinin
olduğu video kayıtlarını
yayımladı. Görüntülerde,
silahlı kişilerin önünde
oturan vc pasaportlarını
gösteren 8 Çinlinin
yer aldığı kaydedildi.
Militanlar, "Çin
hükümetinin
Irak'taki çalışmalarını
açıklamasını, aksi
takdirde Çinli rehinelerin
48 saat içinde
öldürüleceğini" söyledi.
Seçim öncesi
aday kıyımı
• Dış Haberler Servisi -
Irak'ta 30 Ocak'ta
yapılacak seçimlerin
Şii adaylanndan Şakir
Cabbar Sahl, Bağdat'taki
evinin yanında önceki gün
düzenlenen saldırıda
yaşamını yitirirken
Başbakan tyad Allavi'nin
adaylanndan biri de dün
sabah Basra'da öldürüldü.
Bağdat'ta, Irak tslam
Devrimi Yüksek Konseyi
bürosu yakınlannda
düzenlenen intihar
saldınsında 2 kişi öldü,
7 kişi yaralandı. El
Anbar cyaletinde ABD
askerleriyle direnişçiler
arasında çıkan çatışmada
3 Amerikan askeri öldü.
İsrail Abbas'a
siire yerdi
• KUDÜS(AA)-tsrail,
Filistin'in yeni Devlet
Başkanı Mahmud
Abbas'a terorizmle
mücadele etmesi
için "belirli bir süre"
verilmesini kararlaştırdı.
israil hükümetinden
1
isminin açıklanmasını
istemeyen üst düzey
bir yetkili, "Eğer bunu
yapmazsa oyunun
tüm kurallarını öyle
bir değiştireceğiz ki
Filistinliler korkunç bir
bedel ödeyecckler" dedi.
ABD halkı fikir
defiiştiriyor
• Dış Uaberler Servisi -
, ABD'nin Irak'a asker
göndermesinin bir hata
olduğuna inanan
Amerikalıların sayısının
her geçen gün arttığı
belirtilirken son yapılan
anket bu oranın yüzde
52'ye ulaştığını gösterdi.
Yapılan son CNN/USA
Today/Gallup anketi
Amerikalıların yüzde
52'sinin Irak savaşınm
hata olduğuna
inandığını, yüzde
47'sinin karşı fikirde
olduğunu ortaya koydu.
19-21 Kasım'da yapılan
benzer bir ankette durum
tam tersiydi.
ABD Başkanı, diplomasi yetmezse askeri eylemin masadaki seçeneklerden biri olduğunu söyledi
Bush'tanIran'a tehditDış Haberler Servisi - ABD Başkanı
GeorgeBush, nükleer silah programı bu-
lundurduğundan şüphelenilen Tran daha
açık davranmazsa bu ülkeye askeri eylem
yapmanın masadaki seçeneklerden biri ol-
duğunu bildirdi.
Bıısh, NBC televizyonuna verdiği röpor-
tajda, lran'ın, nükleer silah programının
varlığıyla ilgili olarak uluslararası toplu-
mu yanıtsız bırakmayı sürdürmesi duru-
munda, ABD'nin nasıl tepki vereceği so-
rusunakarşılık, "Umanmbumeseleyi dip-
lomatikolarakçözebiliriz. Ancak asla hiç-
bir seçeneği göz ardı etmeyeceğim'' dedi.
lran, nükleer programının, elektrik üre-
timi amacıyla olduğunu belirtiyor ve nük-
• ABD özel timlerine, lran'a sızarak nükleer programı hakkında bilgi toplamaları için gizli
emir verdiği yolundaki haberlerin ardmdan konuşan Bush, "Umarım bu meseleyi diplomatik
olarak çözebiliriz. Ancak asla hiçbir seçeneği göz ardı etmeyeceğim" dedi.
naklardan geldiğini söyledi.
Rusya tran'a arka çıktı
leer silah arayışında olmadığını söylüyor.
Bush'un lran konusundaki sözleri, ABD
Savunma Bakanlığı Pentagon'un, New
Yorker dergisinde gazeteci Seymour
Hersh'ün yazdığı bir habere sert tepki
göstermesinin ardından geldi.
Hersh, tartışma yaratan haberinde,
Bush'un gizli idari emir imzalayarak
ABD özel timlerine, nükleer silah prog-
ramlarına ilişkin bölgeleri tespit için
lran'a operasyon düzenlemesi izni ver-
diğini ileri sürüyordu.
Pentagon yalanlamıştı
Hersh'ün bu haberinden sonra Pentagon
sözcüsü Lawrence DiRita, haberde pek çok
temel hata bulunduğunu ve bu hatalann da
yazının tümünün güvenilirliğini bozduğu-
nu belirten bir açıklama yaptı.
Ancak DiRita'nın açıklamasında,
Hersh'ün haberinin temel noktası olan, ge-
çen yazdan beri lran içine operasyonlann
yapıldığı bilgisinin yalanlanmaması dikka-
ti çekti. Sözcü DiRita, Hersh'ün kaynak-
lannın, yersiz dedikodularla bu haberi bes-
lediğini ve olmamış görüşmeleri olmuş gi-
bi anlattığını iddia etti.
DiRita'nın yazılı olarak yaptığı açık-
lamanın ardından Hersh, CNN televiz-
yonunda katıldığı bir programda, Penta-
gon sözcüsünün eleştirilerinin baştan
savma olduğu görüşünü savunarak elde
ettiği bilgilerin "çok çok üst düzey" kay-
Rusya, lran'ın nükleer programının ba-
rışçıl amaçlı olduğunu bildirdi. Washing-
ton'ın tran'a olası bir müdahaleden söz et-
mesinden saatler sonra Rusya, nükleer or-
tağı olan İran'a destek çıkarak, lran'ın nük-
leer programının tamamen barışçıl amaç-
lı olduğunu duyurdu. Rusya Dışişleri Ba-
kanı Sergey Lavrov, lran konusundaki
kaygıların gereksiz olduğunu belirterek
"Durumun kontrol dışına çıkması ve
tran'ın nükleer programının barışçıl
doğasının değişeceğine inanmakiçin ge-
rekli zemin yok" diye konuştu.
Şahinler savaşa doymadıABD de başkanlık seçimleriyle güçlenen yönetimin îran 'ı stratejik hedefolarak
gördüğü ve bu ülkeyeyönelik işgalplanlarının güncelleştirildiği bildiriliyor
Dış Haberler Servisi - ABD
Başkanı GeorgeBush'un ikin-
ci döneminde de tran'a saldı-
rı hesaplarının öne çıkmaya
başladığı öne sürüldü.
New Yorker dergisi muha-
biri Seymour Hersh, Bush yö-
netiminin Irak'ta güvenlik ko-
şullarının kötüleşmesine kar-
şın Ortadoğu 'ya yönelik uzun
vadeli temel siyasi hedefini
değiştirmediğini yazdı.
Bush'un çevresindeki yeni mu-
hafazakâr isimlerin "rejinı de-
ğişikliği'' olarak önerdikleri bu
politikanın seçim zaferiyle bir-
İikte destek kazandığı savu-
nuluyor.
Hersh, istihbarat ve ordu yet-
kililerinin, gündemin seçimden
önce belirlendiğini ve sorum-
luluğun büyük bölümünün Sa-
vunma Bakanı Donald Rums-
feld'de olacağını söyledikle-
rini belirtti. Buna göre "tero-
rizmle savaş" yayılacak ve Pen-
tagon'un kontrolünde olacak.
tstihbarat örgürü CIA'nın giz-
li operasyonlaryürütmesi, Se-
nato ve Temsilciler Meclisi is-
tihbarat komisyonlarının ona-
yını yasal olarak gerektirdiği
için örgüt bu işte kullanılma-
yacak.
ABD Başkam'nın, Ortado-
ğu ve Güney Asya'daki 10 ka-
dar ülkede terör hedeflerine
yönelik özel birliklerin ve giz-
li komandoların yürüteceği ör-
tülü operasyonlarla ilgili çok
sayıda emir imzaladığı kay-
dedildi.
Hersh, tran'ın gelecek stra-
tejik hedef olarak görüldüğü-
nün kendisine defalarca söy-
lendiğini belirtiyor. Bu yetki-
liler, İrak'taki durum hatırla-
mını yeraltına çekti.
Tüm güçlüklere karşın po-
tansiyel hedeflerin dörtte üçü-
nün havadan tahrip edilebile-
ceğine inanılıyor. Dörtte bir-
lik bölüm ise yerleşim yerle-
rine yakın olduğu ya da çok de-
rinde olduğu için zorluk çıka-
rabilir.
Planlar güncelleşti
tıldığında, "Irak'tan askeri ol-
ıııasa da siyasi dersler çıkardık.
Artık yanlış istihbarat rapor-
laruıa göre hareket etmeyece-
ğiz. Bunun için CIA devre dı-
şı bırakıldı" diyorlar.
Zamana karşı yanş
Avrupa ülkelerinin aslında
ABD saldırısını önlemek için
zamana karşı yarıştığını ve
tran'ı nükleer programını terk
etmesi için ikna etmeye çalış-
tığını belirten Hersh, bu amaç-
la Avrupalıların görüşmelere
Bush yönetimini de davet et-
tiğini, ancak Washington'ın
bunu reddettiğini hatırlattı.
Pentagon'un sivil yönetimi
tran'ın oluşturduğu nükleer
tehdit konusunda diplomatik
birgelişme olamayacağını, so-
runun ancak etkili bir askeri ha-
rckâtla çözülebileceğini savu-
nuyor.
Temel sorun, lran'ın nükle-
er programının ölçeğiyle ilgi-
li bilgileri ve gelişmeleri giz-
liyor olması. ABD de dahil
çok sayıda Batılı istihbarat ör-
gütü, lran'rn nükleer savaş baş-
hğı üretimi konusunda 3-4 yıl-
lık bir zamanımn kaldığına
inanıyor.
Bir Batılı diplomat, konıı-
nun Güvenlik Konseyi 'ne gö-
türülmesi halinde, Rusya ve
Çin'in olası ambargo önerisi-
ni veto edeceğini ve bu dıı-
rumda da Amerikalılann "Tek
yol bombardıman" yaklaşı-
mının geçerlilik kazanacağını
belirtiyor.
İsrail, sorunun uluslararası
bir sorun olduğunu düşünü-
yor. Batı'ya "Siz çözün" di-
yor, "aksi halde bi/im hava
kuvvetlerimiz devreye gire-
cek".
Tesisler yeraltında
198 l'de tsrail Hava Kuvvet-
leri Irak'ın Osirak reaktörünü
bombalamış ve bu ülkenin
nükleer programını yıllarca
geriye atmıştı.
Şimdiki durum ise daha kar-
maşık ve tehlikeli, çünkü Osi-
rak'ın bombalanmasmdan son-
ra lran, nükleer silah progra-
Pentagon'un lran'ın daha
geniş ölçekli işgali için sahip
olduğu olasılık planının da
güncellendiği belirtiliyor. Flo-
rida'daki Tampa'da bulunan
ABD Merkez Komutanlığı ka-
rargâhındaki stratejistlerden
savaş planlarını yenilemeleri
istendi.
Planın yenilenmesi, yöneti-
min eylem niyetleri hakkında
bir fikir veriyor, çünkü böl-
genin jeopolitiği son üç yılda
dramatik bir şekilde değişti.
Daha önce bir Amerikan işgal
gücünün lran'a denizden gir-
mesi gündemdeyken, bugün,
Afganistan veya Irak'tan da
girebileceği belirtiliyor.
ABD yönetimindeki sertlik
yanlısı politikacıların Avru-
palıların görüşme sürecinin
başarısız olacağına inandık-
lan ve yönetimin bundan son-
ra saldırının temel hedefinin
lran'ın nükleer kapasitesini en
azından geçici olarak tahrip
etmek olduğu belirtiliyor.
Hükümet danışmanları,
Pentagon'daki sertlik yanlı-
laruım özel tartışmalarda "sı-
nırlı bir saldın"dan bahset-
tiklerini, çünkü bunun molla
yönetimini devirmek için ye-
terli olabileğine inandıkları-
nı söylüyorlar.
RAN SA VUNMA BAKANI:
Kimse bize
saldıramaz• ABD'nin ülkesine saldırmak
için hazırhk yaptığı yolundaki
haberler üzerine Bakan Ali
Şamhani, lran'ın caydırıcı güce
sahip olduğunu vurguladı.
TAHRAN (AA) - lran Savunma Bakanı
Tuğamiral Ali Şamhani,"hiçbir ülkenin asker
gücü nedeniyle İran'a saldırmaya cesaret
edemeyeceğini" söyledi. lran'ın dini lideri
Ali Hamanev ve bazı üst düzey yetkililerin
olası bir ABD bombardımanına karşı Tahran
dışında kaldığı ileri sürüldü. Yan resmi Mehr
Haber Ajansı'nın haberine göre Şamhani,
ABD'nin Iran'da gizli operasyonlar yaptığı
iddialanyla ilgili olarak "O kadar güçlüyüz
ki hiçbir ülkenin bize saldıramayacağuu
söyleyebiliriz, çünkü onlar esnek stratejiler
uygulayabUme yeteneğine sahip olmamız
nedeniyle askeri gücünıüz hakkında kesiıı
bilgiye sahip değUler" dedi. Şamhani,
"Büyük bir caydıncılıkla sonuçlanacak
teçhizaü hızla üreteceğimizi iddia edebüıriz.
İran'ın savunma yetencğini iyileştirmek için
yetenekli insanlan kullanmaya ihtiyacımız
var. Güç üretmede öncü olnıalıyız, aksi
takdirde kaybederiz" dedi. Şamhani,
düşmanın yeteneklerinin durağan olmadığını
ve siyasi, ekonomik ve teknik koşullarla
biçimlendirildiğini, bu yüzden onlara
durağan güçle karşı konulamayacağını
kaydetti. Mehr Haber Ajansı, "Nafüe
Casusluk" başhklı yorumunda ise "Bir
atasözü vardır: 'Havlayan köpekısırmaz.'
lran, boyutları bilinmeyen büyük bir askeri
güce sahiptir ve herhangi bir davetsiz
nıisafîre dehşeüi ateş ve ölüm sağanağıyla
saldırmaya hazırdır" ifadesi kullanıldı.
Tahran Radyosu'nun haberinde de Ulusal
Yüksek Güvenlik Konseyi yetkilisi
Muhammedi, bu iddialann ABD'nin
psikolojik savaş oyunu olduğunu kaydederek
"Bu iddialara inanmak da saflık olur" dedi.
Senatör Kerry uyardı
'Seçim sonrası
Kerkükpatlar'
VVASH1NGTON (AA) - ABD Başkanı George W. Bush'un
dışişleri bakanhğına atadığı Condoleezza Rice, atamasının ele
ahndığı Senato Dış Ilişkiler Komitesi'ndeki oturumda, lran
ve Kuzey Kore'nin nükleer silah programlanna karşı
mücadele edileceği mesajı verdi. Oturumda başkanlık
seçiminde Başkan Bush'un Demokrat Partili rakibi olan
Massachussetts Senatörü John Kerry, Irak'ta seçimlerden
sonra Kerkük'ün, bu kente geri dönmeye çalışan Iraklı Kürtler
yüzünden patlayabileceği uyarısında bulundu. ABD Senato
Dış Ilişkiler Komitesi'nde bakanlık atamasının oylanmasından
önce bir konuşma yapan ve ardından da sorulan yanıtlayan
Rice, Bush yönetiminin Ortadoğu'da demokrasinin
yayılmasını öncelikli konu olarak gördüğünü belirterek,
"Geniş Ortadoğu, bir tiranuk, umutsuzluk ve kızgınhk bölgesi
olarak kaldığı sürece, Amerikahlar ve dostlarımızın güvenliğini
tehdit eden radikaller ve aşm hareketler üretecektir" dedi.
Rusya'ya ilişkin sorulan da yanıtlayan Rice, "Kremlin'in
artan şekilde otoriterleştiği endişelerüıin ortaya çıktığı bir
dönemde Rusya demokrasisini konımak, Amcrikaıı-Rus
ilişkileri için yaşamsal önemde" görüşünü savundu.
Massachussetts Senatörü John Kerry, Rice'ı Irak konusundaki
duruma ilişkin sıkıştırdı ve yönetimin Irak politikalannın
başansız olduğunu söyledi. Kerry, Irak'ta seçimlerden sonra
Kerkük'ün, bu kente geri dönmeye çalışan Iraklı Kürtler
yüzünden patlayabileceği uyansında bulundu.
Condoleezza Rice yemin ederek rcsmen ABD'nin yeni Dışişle-
ri Bakanı oldu. Rice, İran ve Kuzey Kore'nin nükleersilah prog-
ramlanna karşı mücadele edileceği mesajı verdi. (RHUTERS)
UlE JVELT'E GÖRE ARAPLARLA KÜRTLER ANLAŞTI
'Kerkük Kürt kenti'
FRANKFURT (Cumhuriyet Bürosu) - Ge-
çen hafta sonu Bağdat'ta yapılan gizli toplan-
tıda geçici hükümetin Arap ve Kürt liderleri-
nin Kerkük'ün durumu konusunda fikir birli-
ğine vardığı öne sürüldü.
Almanya'da yayımlanan Die Welt gazetesi-
ne göre, Bağdat'ta yapılantoplanhyaDevlet Baş-
kanı Gazi el Yaver, Başbakan îyad AUavi, Ce-
lalTalabani veMesudBarzani'ninyeğeniNe-
çirvan Barzani katıldı. Toplantıda Kürt tarafı-
nın Kerkük'e göç eden 142 bin Kürt'e seçim-
lere katılma olanağı sağlanmadığı takdirde 30
Ocak'ta yapılacak
seçimlere katılma-
yacaklannı açıkla-
ması üzerine, Arap
tarafı Kürt istekleri-
ni kabul ederek Ker-
kük'ün bir Kürt ken-
ti olduğunu kabul
etti. Anlaşma uya-
nnca kente yeni gelen Kürtlere seçim hakkı ta-
nındı ve seçmen kartı verileceği belirtildi. Kürt
tarafı Saddam döneminde 175 bin Kürt'ün
Kerkük'ten göçe zorlandığı ve şehrin demog-
rafik yapısının değiştiğini savunuyor. Açıkla-
mada Kerkük'ün bir Kürt şehri olduğu, Türk-
menlerin, Asurilerin ve Araplann azınlık sta-
tüsünde bulunduklan belirtildi. Habere göre,
Kürt liderler Kerkük konusunda herhangi bir
geri adımın söz konusu olamayacağını taraf-
lara kabul ettirdi. Afllaşmayı ABD ve lııgilte-
• Alman gazetesi, anlaşmayı
ABD ve Ingiltere büyükelçi-
lerinin de de imzaladığım ileri
sürdü.
re büyükelçilerinin de imzaladığı öne sürüldü.
Gazetenin dünkü sayısında yer alan haberde,
Türkiye'nin karardan hoşnut olmadığı, Kerkük
petrollerinin Kuzey Irak'ta kuiTilacak bir Kürt
devletinin yaşama şansını arttıracağı ve bunun
da Türkiye açısından tehlikeli sayıldığına da yer
verildi. Haberde Irak'ın Kürt Dışişleri Bakanı
Hoşyar Zebari'nin Mısır gazetesi El Ahram'a
verdiği bir demeçte, seçimlerden sonra kuzey-
de halkın istemesi halinde buna karşı bir şey
yapamayacaklannı belirttiği de kaydedildi.
Öte yandan, Kerkük kentinde bir insan
haklan örgütü için
çalışan 2 Türkme-
nin öldürüldüğü,
birinin yaralandı-
ğı bildirildi. Irak
polisinden Albay
Ahmed Mah-
mud, bir araçtaki
silahlı kişilerin
Türkmenlerin bulunduğu araca ateş açtık-
larını ve daha sonra kaçtıklannı belirtti.
Mahmud, öldürülen Türkmenlerden Abdül
Emir İbrahim'in, insan haklan örgütü baş-
kanı Muayed İbrahinı'in kardeşi olduğu-
nu kaydetti. Bu arada. Kerkük'te işadam-
lanrnn kaçınlma olaylarına kanşan bir "suç
ve terör örgütü" çökertildi. Albay Ilatib
Ömer, Irak'ın kuzeyinde Kürtlerin kontro-
lünde bulunan Cemcemal kentinde 5 örgüt
üyesinin yakalandığını söy'ıedi.