Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
1 3 AĞUSTOS 2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
»• •« • • • •
BUYUK DEPREMIN 5. YILDONIMU
Annesini ve bir bacağını kaybeden Aysel Güzenge, depremin etkisini atlatmaya çahşıyor
Yıkddı*unutmadıHİLALKÖSE
Ağustos depremine bir akrabası-
nın düğünü için gittiği Yalova'da ya-
kalanan ve enkaz altında kalan Aysel
Güzenge, "Depremi habrlayalım ki
giiçlü olalım" dedi.
Baronet Otel'den sağ çıkan birkaç
kışiden biri olan ve annesini kaybe-
den Güzenge. ılk kez İstanbul dışına
çıktığını ifade ederek " Herkes dü-
ğün gecesi İstanbul'a döndü. Biz an-
nemle deniz otobüsüyle dönebümek
için oteide bir gece daha kalmaya ka-
rar verdik. O gece deprem oldu. An-
nem en çokdepremden korkardı, ölü-
mü depremk oldu" dedi. Deprem-
• însanlann hâlâ deprem olmayacak gibi davrandığını söyleyen Güzenge,
"Deprem başladığı anda yapacak hiçbir şey yok. Önemli olan,
sağlam bir binada olmak o anda. Bir bina dış görünüşüyle bende korku
uyandmyorsa içeri girmiyorum" diyor.
den 8 ay sonra kangren nedeniyle bir
bacağımı kaybettiğini ve belinin ha-
sar gördüğünü anlatan Güzenge, 8
ay hastanede kaldığını, fizik tedavi
gördüğünü ve psikolojik yardım al-
dığını söyledi.
"Aylarca dış düırya ile ilgili bağlan-
tıınyoktu, doktorlarve hemşirekrden
başka. Agrüarun vardı, herşeyişken-
cegibijdi" dıyen Güzenge, bacağına
protez takıkhktan sonra göçüğün trav-
masını atlatmaya başladığını ifade
etti. Bu sırada Omurilik Felçlileri
Derneğı ile taruştığını, dernekte de ya-
şama dönme mücadelesinin nasıl ve-
rileceğini öğrendiğini kaydetti. Der-
neğe gıdip gelmeye başlayınca in-
sanlarla da dıyalog kurmaya başladı-
ğını anlatan Güzenge. **tçe kapanık
bir insan haline geuniştim. Eski mes-
leğim desinatörlüktü. Bir daha bilgi-
say-ar kullanamayacağımıdüşündüm.
Derneğin grafik atöryesinde çahşma-
yabaşladun. Van sokağa nasıl gidece-
ğimi düşünürken yalnız kalabilmeyi
öğrendim" diye konuştu.
'Hatırlayalınv
tnsanJann hâlâ deprem olmayacak
gibi davrandığtnı söyleyen Güzenge,
sözlerini şöyle sürdürdü: "Bendeöy-
leyim ashnda. Deprem başladığı an-
da yapacak hiçbir şey yok. Önemli
olan, sağlam bir binada olmak o an-
da. Birbinadışgörünüşüyle bendekor-
ku uyandmyorsa içeri girmiyonun."
Depremin yaşamı elinden alama-
dığını, kendisi için başka bir kapının
açüdığını belirten Güzenge, "17 Ağus-
tos'u haüriayahm ki güçlü olahm" de-
di. Avcılar'da enkazdan çıkan Ömür
Kınay da 17 Ağustos haftası geldiğin-
de kendim kötü hıssettiğini anlatarak
"Bu haftaçok gerginoiuyorum. Nedi-
yebilirim ku. Birçok insan depremle
ilgili yapılmayanlan biliyor. Çalışryo-
rum. okulumu bitirdim. Hayat devam
ediyor ve ben de kendimi geliştirmeye
çahşryorum" diye konuştu.
Mallye Bakanlığı
Dönemin Donanma Kurmay Başkanı emekli Tümamiral Mustafa Ozbey, Gölcük'te yaşananlan anlattı:
Ordu gereken dersi çıkardı
LEYTA TA\ ŞANOĞLU
17 Ağustos depreminin üzerin-
dentam beş yıl geçti. Deprem Göl-
cük'teki Donanma Cssü ve Karar-
gâhı'nı da fena vurmuştu. Sarsın-
tılann hemen ardından dinci basın
karargâhtaki devir teslim törenin-
de Israılli ve Türk subaylann içki
içip sarhoş olduklan ve Kuran üze-
rinde dansöz oynattıklanm yaz-
mış, 7.2 büyüklüğünün az bile gel-
diği ifadelerini kullanmıştı. Ayn-
ca bir kısım medyada Türk Silah-
lı Kuvvetlen'nın (TSK) gelen yar-
dımlan sivil kesimden çok, aske-
n kesime kaydırdığıiddia etmişti.
Cumhunyet için suskunJuğunu bo-
zan o dönem Donanma Kurmay
Başkanı olarak görev yapan emek-
li Tümamiral MustafaOzfoey Göl-
cük'te olanlan bütün ayrıntısıyla bi-
ze anlattı. Özbey'le konuşmamız
sorulu yanıtlı şöyle oldu:
-17 Ağustos depremi sonrasın-
da dinci basın ve internet sitelerin-
de garip dedikodular yayımlandı.
ÖZSEY-16 Ağustos 1999 Do-
nanma komutanlanrun devir teslim
tarihıydi, Saat 16.00 sıralannda bu
tören yapıldı. Akşam 20.00'de de
resepsiyon vardı. Gayet nezih bir
resepsıyon oldu. Sonra da herkes
dağılıp evlerine gitti. Resepsiyon
sırasında çok yoğun bir biçimde iç-
ki içildiği, onun ardından da tsra-
illi ve Türk subaylann Kuran üze-
rinde dans ettikleri, dansöz oynat-
tıklan bazı dinci gazetelerde de
yayımlandı. Hiçbir şekilde gerçek-
le ilgisi olmayan, ahlakla da açık-
lanamayacak yorumlar yapıldı. O
törene davetli yüksek rütbeli Isra-
illi subaylann olduğu da tamamıy-
la gerçek dışıdır.
Haberlesme sıkıntısı
-Yîne internetstekrinde deprem
sırasında bazı dış güçler tarafin-
dan her türlü haberleşmenin kesil-
diğısaviandolaştL
ÖZBEY- Kesinlikle böylebir şey
söz konusu değildir. Haberlesme sı-
kıntısı tamamıyla insanlann yo-
ğun olarak yakınlannı aramalann-
dan, telefonlara sanlmalanndan
kaynaklanmıştı. O sırada Donan-
ma Komutanı olarak görevi yeni
teslim alan Oramiral Bülent AJp-
kaya normal telefonla haberles-
me sağlanamadıgını görünce An-
kara'ya ılk bilgileri gemilerin üze-
rindeki muhabere sistemlennden
vermışti.
- Depreme TSK'nin geç reaksi-
yonıgösterdiği gündeme geknişti.
ÖZBEY-Budoğrudeğıl.Dep-
remdenhemen sonra, önce herkes
telaş ıçinde ailesinin ne durumda
olduğuna baktı. Sonra da bütün
personelin görev yerinde toplanma-
ya başladığını gördum.
- Askeri birülder deprem bölge-
sine geç intikal etti, dendL.
ÖZBEY- Birliklerin geç intikal
ettiklen haberi doğrudur. Deprem-
le ilgili senaryolar konusunda ön
Mustafa Özbey: Göicük
depremine TSK dahil, hepimiz
hazırlıksız yakalandık. Ama
aradan geçen zaman içinde TSK
gereken dersleri çıkardı. Askeri
birliklerin deprem olduğu anda
neleri yapacağına dair görevleri
tanımlandı. Dolayısıyla da bunun
eğitimleri yapılmaya başlandı.
hazırlıklar yapılmış olsaydı Koca-
eli Valisi'yle Bursa Valisi Yalova
üzerinden olan trafıği tamamıyla
keserler Bilecik üzerinden yapılır
hale getirirlerdi. O zaman da sade-
ce yardım için gelen araçlar Yalo-
va yolundan geçerdi. Birdiğerne-
den, şehirlerarası taşımalann yapıl-
dığı yollann çe\xesınde çok yük-
sek binalar vardır.
Yardımlar
- Gelen yardımlann askerlere
yönlendirildiği de iddia edildL
ÖZBEY - O dönem orada yaşa-
yan görevli bir kişi olarak içtenlik-
le ifade edeyim ki başta Genelkur-
may Başkanı olmak üzere komu-
tanJar konuya olağanüstü hassasi-
yetle yaklaştı. Depremin ilk gun-
lerinde öylesıne yoğun bir yardım
yığınagı oldu ki bunlann tasnif edi-
lip envanterinin yapılarak ihtiyaç
yerlmne ulaştınlmasıyla ilgili ger-
çekten zor anlar yaşadık. Durum
normale dönünce daha örgütlü bir
şekilde yardım ihtiyaç yerlerine
ulaştınlmaya başlandı.
-Depremlebirtikte snilbilinçiyi-
ce geöşmedi mi?
OZBEY - Belkı aynm yapmak
hatalı bir egzersız olur, ama bu-
gün Göicük'e giderseniz üssün içi-
ni ve üssün dışındaki yerleşim ye-
rini gezdiğiniz zaman bilinç de-
meyelim ama çalışma farkını gö-
receksiniz.
- TSK, deviet, shil toplum böyle
bir depreme ne kadar hazır?
ÖZBEY - Göicük depremine
TSK dahil, hepimiz hazırlıksız ya-
kalandık. Ama aradan geçen zaman
içinde TSK gereken dersleri çıkar-
dı. Askeri birliklerin deprem ol-
duğu anda neleri yapacağına dair
görevleri tanımlandı. Dolayısıyla
da bunun eğitimleri yapılmaya baş-
landı. Bina içi ağırlık dağılımlan
düzenlendi. TSKayncahastane, it-
faiye istasyonlan için aydınlatma
ve enerji ihtiyaçlan açısından özel
önlemler aldı. Özellikle itfaiye
araçlannın sundurmalannın olma-
sına özen gösterildi.
- Siz 1999 depreminden tam Ud
yd sonra görevuüzden istifa edip
TSK'den aynldınız. Başka bir de-
ğerlikomutan Köksal Karabay da
istifa etti. Sizler gibi komutanlar
neden istifa ediyoıiar?
ÖZBEY - Deprem gibi çok ha-
yati konuda yaptığımız bu söyle-
şinin istifa ederek aynlmam gibi
tamanuyla kişisel bir konuyla su-
landınlrnası etik olmayacak. An-
cak çok sevdiğim devre arkadaşım
Korgeneral Köksal Karabay'ın da
istifa ederek TSK'den aynldığını
üzüntüyle öğrendim. Her konu-
da olduğu gibi TSK'nin bu konu-
yu da tüm aynntılanyla inceleyip
nedenlenni bulacağına ve gerek-
li dersleri çıkanp uygun önlemle-
ri alacağına eminim. Bizler ise
şeklen aynldığımız TSK'ye ve ül-
kemize hizmet etmeye tüm gücü-
müzle devam edeceğiz.
İzmit'te 200 deprenuede, Anıtpark'taki anıtta eylem yapn. Depremzedeler, saatier
03.02'yi gösterdiğinde, ellerindeki düdükleri çalinaya başladı. (Fotoğraf: AA)
17 Ağııstos 'un yıldönümünde tören düzenledi
Kırmızı karanfil
ve meşaleli anma
Depremde\akmlannı kaybeden
yurttaşlar dün büyük üzüntü
içindeydi. (Fotoğraf: AA)
Yurt Haberleri Servisi - Türkiye'ye
büyük acı yaşatan 17 Ağustos depremi-
nin 5. yılında Izmit, Göicük ve Yalo-
va'da anma törenleri düzenlendi.
tzmit Merkez Bankası önünde topla-
nan yaklaşık 200 depremzede, ellenn-
deki meşaleler ve dövizlerle slogan ata-
rak yaklaşık 2 kilometre yürüdükten
sonra Anıtpark'taki deprem anıtı önüne
geldi. Saatier 03.02'yi gösterdiğinde,
ellerindeki düdükleri çalmayabaşlayan
depremzedeler, giydikleri tişörtlerle ve
taşıdıklan dövizlerle sorunlannı dile ge-
tirmeye çalışarak depremde hayaünı kay-
bedenlerin amsına saygı duruşunda bu-
lundular. Depremzedeler, "UyumaTür-
kiye, ben uyumuyorum", "Sorumlular
yargı önüne" *l nutmadık,unutmayaca-
ğrz", "Silahlanmaya değil depremzede-
lere bütçe" yazılı dövizlerin arasına kır-
mızı karanfiller ve yaktıklan meşalele-
ri bıraktılar. Kocaeli Depremzedeler
Derneğı Başkanı Nurcan Taşpmar yap-
tığı konuşmada, depremin üzerinden 5
yıl geçmesine rağmen seslerini duyur-
maya çalıştıklannı kaydetti.
Marmara depreminin merkez üssü
Gölcük'tekı, Kongre Sarayı'nda da an-
ma etkirüıkleri düzenlendi. Kandilli Ra-
sathanesi ve Deprem Araştırma Ensti-
tüsü Rasathane Müdürü Prof. Dr. Giilay
Barbarosoğlu. Afete Hazu-lık Eğıtim
Derneğı Başkanı Prof. Dr. Ahmet Mete
Işikara, Göicük Kaymakamı KemalKa-
radağ \ e Belediye Başkanı Mehmet El-
libeşın katılımıyla, Göicük Arama ve
Kurtarma Timi'nce (GESOTİM) hazır-
lanan resım sergisi açıldı. Yalova'da
yağışa karşın çok sayıda depremzede
anma etkinliğine katıldı. Resmi tören-
ler yağış nedeniyle iptal edilmesine kar-
şın gece saat 03.00'te deprem amtına
gelen 200 kadar yurttaş, depremde kay-
bettikleri yakınlan için gözyaşı döktü.
Düzce Depremzedeler Derneği Başkanı Şenol: Kalıcı konutlar sorunlu
Enkaz hâlâ yerinde
FIRATKOZOK
ANKARA-Marmaradepreminde en
çok hasar gören kentlerden biri olan
Düzce'de, depreminüzerinden 5 yıl geç-
mesine karşın hâlâ kaldınlmayan en-
kazlar bulunuyor. Düzce Depremzede-
ler Derneği Başkanı AyşegülŞenol, kent-
teki 11 bin 519 orta hasarlı binanın yal-
nızca 2 bin tanesinin onanldığını, hak
sahiplerine teslim edilen kalıcı konut-
larda da birçok sorun yaşandığını söy-
ledi. Kentte bugün 800 ailenin prefab-
rike konutlarda yaşamını sürdürdüğüne
dikkat çeken Şenol, "Sorunlanmızaçö-
züm üretUmezse önümüzdeki ay yine
Ankara yoüanna düşeceğjz" dedi.
Şenol, depremin ardından geçen sü-
rede yaşadıklan sorunlan Cumhuri-
yet'e anlattı. Düzce'de 17 Ağustos ve 12
Kasım'da meydana gelen depremlenn
ardından 16 bin 666 konutun ağır, 11 bin
519 konutun da orta hasar gördüğünü
belirten Şenol, şimdiye kadar 8 bin 4 ka-
hcı konutun depremzedelere teslim edil-
diğini söyledi. Kalıcı konutlarda birçok
altyapı sorununun bulunduğunu belir-
ten Şenol, "Konutiann alçıpantavanla-
n insanlann üzerine düşüveriyor. Ze-
minlerinde çökmder oluyor" dedi.
Kentteki orta hasarlı binalann yurt-
taşlar için "endişe kaynağ>" olduğunu be-
lirten Şenol, depremin ardından bu bi-
nalann 4 bin tanesine onanm kredisi
venldiğıni ve yaklaşık 2 bininin onanl-
dığını anlattı. Şenol, "Insanlarbubina-
lara oturmaktan korkuy orlar. Bunlann
bir an önce elden geçirilmesini, yıkılma-
sı gerekenlerin yıkdmasuu, onarüması-
na karar verilen yüksek katiı binalann
da üst kaüannın kesilmesini istiyoruz"
diye konuştu.
Bütçede
depremin
adı yok
• Maliye Bakanlığı'nın,
deprem yatmmlannın
hızlandınlması için oluşturduğu
peprem Giderlerini Karşılama
Ödeneği'nden tek kuruşluk
harcama yapılmadı.
HACER BOYAOOĞLU
ANKARA - Deprem sonrası yapılan
yatırımlann hızlandınlması için
oluşturulan Deprem Giderlerini Karşılama
Ödeneği'nden yapılan harcamalar;
hükümetlenn depreme olan bakışını da
ortaya koyuyor. Maliye Bakanhğı'nın
verilerine göre; trilyonlarca kaynak
aktanlan Deprem Giderlerini Karşılama
Ödeneği'nden bugüne kadar tek kuruşluk
harcama yapılmadı. Bütçe kalemleri
içinde yer alan, Deprem Giderleri'ni
Karşılama Ödeneği; deprem hasarlannın
telafisi için gerçekleştirilen yatmmların
hızlandınhnası için kullanıhyor. Ancak
2002 yılından bu yana bütçe kalemleri
içinde yer alan bu ödenek 2002, 2003 ve
2004 yıllan boyunca aktif olarak bir kez
dahi kuüanılmadı. Buna göre, 2002 yılı
içinde Deprem Giderlerini Karşılama
Ödeneği'ne 400 trilyon liralık bir kaynak
aktanldı. Buna karşm ödenekten yapılan
harcama "srfır" düzeyinde kaldı. 2003
yılında da 50 trilyon lira kaynak aktanlan
Deprem Giderlerini Karşılama
Ödeneği'nden herhangi bir harcama
yapılmadı. Bu yıl da bu ödenek kalemi
için 60 trilyon lira aktanldı. Ancak
temmuz ayı itibanyla; bu tutann tek bir
kuruşu dahi harcanmadı.
'Harcamalar da Izlenmlyor'
Maliye Bakanlığı, deprem bölgesine
yaptığı ve finansmanı "Deprem
Giderlerini Karşılama ÖdeneğTnden
karşılanmayan harcamalan da web
sayfasmda rapor olarak yayımhyordu.
Ancak 2003 yılı Ekim ayı içinde alınan bir
kararla; bu web sayfasının yapunı
durduruldu. Bu nedenle, ekim ayından bu
yana deprem bölgesine yapılan harcamalar
izlenemiyor. Bakanlığın harcama
raporlannın yayımını kesmesi; "Arük
deprem sonrası yapılan kısrth yaünmlar
dahi durduruldu'" şeklınde
değerlendirilıyor.
Deprem senaryoları
Afetin maliyeti
büyük olacak
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-
Baymdırlık ve Iskân Bakanlığı, kırsal
alanda olabilecek depremler konusunda
senaryo hazırladı. Bakanlık, önlem
ahnmadığı takdirde iki senaryo depremde
çıkacak hizmetlerin maliyetinin 2 milyar
571 milyon dolar olabileceğüıi, 110
binden fazla yurttaşın ölebileceğini
hesapladı. Deprem Tehlikesi Yüksek
Olan Kırsal Alanlarda Konutiann
Rehabilitasyonu ile Istanbul-Deprem
Riski Azaltma projeleri kapsammda
Bayındırlık Bakanlığı'nca senaryolar
hazırlandı. Fay parçası uzunluğu 90
kilometreyi bulan Adıyaman Gölbaşı-
Türkoğlu (Kahramanmaraş) ile fay
parçası uzunluğu 135 kilometreyi bulan
Elazığ Palu-Sincik (Adıyaman) bölgeleri
için olası deprem senaryolan oluşturuldu.
Gölbaşı-Türkoğlu deprem senaryosunda
8, 9 veya 10 etki şiddetinde bir deprem
ohnası halinde 316 bin 644 kişiden 118
bini yaralanrrken 41 bin ölüm olayı
meydana gelebilecek. Palu-Sincik
deprem senaryosunda ise yine aynı etki
şiddetinde deprem gerçekleşmesi
durumunda 457 bin 958 kişiden 206 bini
yaralanrrken 73 bin ölüm olayı meydana
gelebilecek. Her 2 deprem senaryosunda
toplam 150 bin konut etkilenecek.
Enkaz kaldırmaya 225 trllyon Hra
Senaryoya göre, zarar önleyici ve azaltıcı
önlemler alınmadığında giderler, arama-
kurtarma için 7 trilyon 21 milyar 800
milyon, enkaz kaldırma için 224 trilyon
95 milyar 500 milyon, sağlık hizmetleri
için 413 trilyon 723 milyar 550 milyon,
iaşe-ibate için 356 trilyon 790 milyar 360
milyon, çadır için 29 trilyon 879 milyar
400 milyon. geçici iskân için 207 trilyon
916 milyar 650 milyon lira olarak
hesaplanırken toplam harcamalar diğer
giderlerle birlikte 2 katrilyon 571 trilyon
282 milyar 900 milyon lirayı bulacak.
Gölbaşı-Türkoğlu senaryosuna göre
devletin, önlem alınması halinde 900
milyon dolar, Palu-Sincik'te ise 1.6
milyar dolar olmak üzere toplam 2.5
milyar dolar mali kazancı olacak.