Catalog

SAYFA + CUMHURİYET 17ŞUBAT2004SALI HABERLER DUNYADA BUGUN ALİ SİRMEN Dikkatli Olunması Gereken Dönem New York muzakerelen sırasında, doğrusu ya medyamızın halı bır âlemdı Onun etkısınde, hatta gudümunde de dıyebılınz, kalan kamuoyunun da pek değışık btr tutum ıçın- de olmadığını, ıfrat ıle tefnt arasında gıdıp geldığı- nı yanı ıkı aşınlık arasında kolan vurduğunu soy- leyebılınz Oysa çok dikkatli olunması gereken bır donemı yaşıyoruz Ortada zafer naralan atmayı gerektırecek bır du- rum yok Bugun ıçıne gınlen sureçte, salt bozgun- dan ve teslımıyetten soz etmenın de btr anlamı ol- duğunu sanmıyorum Kuşkusuz, durum kımılennın gostermek ıstedığı kadar elvenşlı değıl Anlaşılamayan noktalann dı- şardan bır uçuncu kışı tarafından doldurulacak ol- ması hıç kuşkusuz ıkı taraf ıçın de hoş değıl Her zaman belırtmeye çalıştığım gıbı, taraflar kendı aralannda uzlaşamadıklan takdırde, hep uçun- cu kışılere veya kendı ustlenndekı guçlere odun vermek zorunda kalacaklardır Bugun Kıbns'ta yaşanmakta olan odur Bundan boyle, Kıbns konusunu ırdelerken zafer ya da bozgun naralanndan çok, onemlı noktalann altını çızmek, yapıcı ve yol gostencı eleştın ya da desteklere yonelmek zorundayız Unutmayalım kı, bızım basınımızda ya da kamu- oyumuzda ılen surulen ıçtuketımeyonelık zafer go- ruşlen, Yunan ve Kıbns Rum Basını'nda da yankı bulmakta ve çok da yaranmıza sonuçlar vermemek- tedır AynıgozlemlerTBMM'deyapılacak Kıbns goruş- meien ıçın de geçerlıdır Ama bır ulkenın parlamentosu, onun kamuoyu ıle medyasından daha ne kadar farklı olabılır kı 9 • • • New York goruşmelennın bızım ıçın en yararlı yo- nu, uzlaşmaz tarafın Denktaş ya da sadece Denk- taş olmadığını dunya âleme gostemnesı olmuştur Çok lyı de, bu durumda, Denktaş'ı tam Kıbns Rum ve Yunan medyasının ağzıyla çozumun onunde tek engel olarak gosteren bızım gazetecılenmız, bun- dan bır sonuç çıkarmış, yanlış bır tutum ıçınde ol- duklannı anlayıp yazmış mıdırlar'? Ne gezer 1 - Goruyorsunuz değıl mı, uzlaşmaz taraf Denk- taş değıl hep onu ılen surerek, çozumu engelle- mekle ne kadar yanlış yaptınız, desek yabancılara, adamlann yanıtı hazır - Bız Denktaş konusunda kendımız bır şey uy- durmadık, ışte sızın basınınızda çıkan yazılar 1 Boyle bır cevap karşısında ne yapanz 9 Kıbns konusunda, vanlan nokta şudur Taraflar Annan Planı çerçevesınde değıl, Annan Planı esas alınarak muzakerelere devama ve boş- luklann BM Genel Sekreten tarafından doldurulma- sına, sonra da, bu halıyle referanduma gıdılmesı- ne karar vermışlerdır Hepsı bu 1 • • • Kulıslerden gelen haberler, bu konuda ABD ve AB'nın onde gelen ulketennın Rum tarafı uzennde yoğun baskı uyguladıklannı bıldınyor Hatta, Rum tarafının uzlaşmaya yanaşmaması halınde, Turkı- ye'ye muzakere tanhı venlmesının Kıbns sorunun- dan bağımsız olarak elealınacağını bıldıren bıraçık- lama yapılması tehdıdının de one surulduğu soy- lenıyor Buradan hareketle, bundan boyle baskının hep Rum tarafı uzenne yoneleceğı gıbı bır sonuca var- mak son derecede yanıltıcı olacak, bızım açımız- dan tehlıkelı aldanışlara yol açacaktır Aynı şekılde, Kıbns konusunun velev kı, kabulu guç odunlerie çozulmesı halınde bıle Turkıye'nın AB yolunun açılacağını, bıze otomatık olarak muzake- re tanhı venleceğını sanmak da yanlış olur Çunku Turkıye'nın AB uyelığı onunde, kımı şım- dıye kadar dıle getınlmemış ve Turkıye'den kaynak- lanan, kımı ıseTurkıye'den bağımsız olan başka en- geller de vardır Turkıye'den bağımsız olan engellenn başında, AB ulkelen kamuoylannın ulkemıze olumsuz bakış- lan gelmektedır Ustelıkbuolumsuzluk, 1 Mayıs'ta gerçekleşecek olan genışlemenın doğuracağı sorunlaria daha da artacak gıbı gorunmektedır Pek yakında bunlann dıllendınlmeye başlandığı- na da tanık olacağız Kıbns muzakerelen surerken, butun bu gerçek- len goz onunde bulundurmak ve çok dikkatli olun- ması gereken bır donemı yaşadığımızı unutmamak Sirketlerin büyümesi tartışılıyor ABD medyasında tekel korkusu Ekonomi Servisi-Ge- çen hafta Amerıkan kablo devı Comcast ta- rafindan Walt Dısney' e venlen 66 mıryar dolar- lıkkarşıteklıf,ABD'de medya şırketlennın gı- derek buyumesı konu- sundakı tartışmaları gundeme getırdı The Economıst'ın ka- pak konusu olarak ele aldığı haberde, Com- cast-Dısney savaşının onemlı bır gerçeğı goz- ler onune serdığı belır- tılıyor "Anonim şirket çok katı bir şekiide ka- yıt altında tutulurken medya işletmeleri için aynı şey söz konusu de- P-" Geçen hazıran ayında Federal Iletışım Komıs- yonu'nun (FCC) med- ya şırketlerının bırleş- melenyle ılgılı kuralla- rı kolaylaştıracağını açıklamasıyla, muhafa- zakâr Amenkalıların "Buyuk Medya" nın da- ha da buyuyeceğı kor- kusunu taşımaya başla- dıklannın belırtıldığı haberde, "Daha Büyuk Medya" karşıtlannın ar- gumanlanna da yer ve- nlıyor 1. Medya şırketlen- nın buyumesı, medya- nın sesını azaltıyor \e bu da demokrasıyı za- yıflatıyor 2. Medya ıçenğı ıle medya dağıtımının bır- leşmesı medya baron- lannın ızleyıcı uzennde- kı gucunu arttınyor TMSF'nin Star Yayın Grubu'na el koyarak kendi yönetimini ataması basın örgütlerini birleştirdi Basın özgürlüğüne darbetstanbul Haber Servisi - Star Yayın Grubu na TMSF tarafından yapılan atamanın sansur olduğu belırtıldı Tur- kıye GazetecılerCerruyetı (TGC) Baş- kanı Orfaan Erinç, Star gazetesı \ e te- le\ızyonunda yaşanan gelışmelenn, ıfade ozgurluğunun onunu kesmeye yonelık bır gınşım olduğunu vurgular- ken Basın Konseyı Başkanı Oktav Ek- şi de "Bu aynmcıhk, işlemın gerisinde sadece muhalif bir sesi boğma amacı- nuı değfl, o sesi siyasi iktidann boraza- nı haüne dönuşturme planının da yat- üğuu göstermektedir" dedı Orhan Ennç, TMSF tarafından el konularak yenı yonetıcıler atanan Star • TGC Başkanı Ennç, Star gazetesı ve televızyonunda yaşanan gelışmelenn, ıfade özgurluğunun onunu kesmeye yonelık bır gınşım olduğunu vurguladı Ennç, Star Yayın Grubu'nun geleceğını dıkkatle ızleyeceklennı bıldırdı Basın Konseyı Başkanı Ekşı ıse yapılan işlemın arkasında "muhalif bır sesi boğma ve o sesi iktidann borazanı yapma planının yattığını" soyledı. Yayın Grubu'nun geleceğını dıkkatle ızledıklennı belırterek "Uy gulamanın gazetecilerin yasal haldannın korunma- sına} onelik olması \eçoksesKJiği zede- leyecek bır yayın politikasına dönuş- memesi dileklerini yetldlilere duyur- mayı oncetikH gorev sayryonız" açıkla- masınıyaptı Ancak ılk gun kamuoyu- na yansıyanlann, alacaklann tahsılı ıçın oluşturulduğu belırtılen yonetı- mın Star Grubu'nun yayın ılkesını de- ğıştırmeye başladığını ve kımı yazar- lara sansur uyguladığını gosterdığını kaydeden Ennç, "Bu tutum, ıfade oz- guriuğunun de onunu kesmeye \ one- lik bir girişimdir. Yonetimi halkın bil- gienmehakkmavegazeteleresaygdıdav- ranmaya çağuıyoruz" dedı İletişim özgüriüğii ihlal edilKor Basın Konseyı Başkanı Ekşı de Uzan Grubu'na aıt medya şırketlenne el ko- nulmasıyla ılgılı yaptığı yazılı açıkla- mada, yetkılılenn ıletışım ozgurluğu- nu boğacak uygulamalardan kaçınma- lanru ıstedı Ûygulamanın ıletışım oz- gurluğunu ıhlal anlamı taşıyan boyut- lara sahıp olduğunu kaydeden Ekşı, Uzan Grubu'na aıt şırketlere el konul- masının sadece alacaklann tahsılı mak- sadıyla yapıldığının duşunulmesı ıçın de\ letın toplam 50 mılyar dolan bu- lan alacaklan ıçın de aynı uygulama- ya gıtmesı gerektığını ıfade ettı Ekşı "Bu aynmcıhk, işlemin geri- sinde sadece muhalif bir sesi boğma amacının değü, o sesi siyasiiktidann bo- razanı haline dönuşturme planının da yatnğuu göstermektedir" dıyerek Ha- zıne ye aynı şekılde borcu olan dığer medya sahıplenne "Bizı desteklemez- seniz başmıza neier geieceğini görün" mesajının venldığmı ve "bununcokva- him bir tefadit hatta şantaj olduğunu" belırttı Ekşı, "Hazıne'nın alacaklan- nı tahsil bahanesr\1e, basını toptan sus- turması ihtimah' soz konusudur. Tehli- kenin azameti bu gerçek içinde yat- maktadn*" goruşunu vurguladı Cem Uzan: 13 mılyar dolan da ödesinler tstanbul Haber Servisi - GP Genel Başkanı Cem Uzan Tasarruf Me\duatı Sıgorta Fonu (TMSF) ta- rafından şırketlenne el ko- nulmasının hukuka aykın olduğunu soyledı Uzan partısının Istan- bul ıl merkezınde duzenle- dığı basın toplantısında, soz konusu olayın AKP Genel Başkanı nın şahsı hırsından kaynaklandığı kanaahnde olduğunu ıfade ettı Uzan,*Benimevimde- kı 3 koltuk, 5 kanepe ıle sız zaten alacağuuzı tahsil ede- mezsiniz. Sizm alacağunz, bu* kısım yandaş medyaya goruntu, malzeme yarat- mak. Butun bu yapüanlar tamamen kanunsuzdur. tnanam odurkiçokkısasu- redeadaletten donecektir" dedı Telsım ınMotorolave Nokıa'dan alınan kredıler- le fınanse edıldığını belır- ten Uzan, "Şimdi buyur- sunlar 800 mihon dolan odesmler.Ağustos aymdan ben aviıkadar ueretierini odemedığimızıçın davalar- dan çekılıyoıiar. Bu dava- lar Telsım aley hıne sonuç- landL Madem yonetim on- larda, buyursunlar TMSF olarak 13 milvar dolar ci- vannda olan rakamı ode- suıler" dedı Uzan "Canguvenügını- zûı olmadığını açıkladuuz. Polise guvenmiyor musu- nuz" sorusuna "Şu anda polisi yonetenlere guven- miyorum. Guvenliğimi kendi korumalanm y^apı- yor"yanıtını\erdı Uzan, u bu işlemin durdurulması için dava açıp açmadığı" yonundekı soru uzenne, avukatlanmn butun yasal haklan kullanmak ıçın el- lennden gelenı yaptıklan- nı soyledı Avukatlann sa- vunmada kullandıklan bu- tun dosyalara polıs tarafın- dan el konulduğunu one suren Uzan, "Savunma haklanmı kullanmamı bi- le engeUemeve çahşrvorlar. Hukuka guvçnıyorum. Hu- kuka guvenmekten başka çarem de yt)k" dedı İĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇİN Star'da sıkıyönetim uygulaması Çalışanlar: Bize suçlu gibi davranılıyor tstanbul Haber Servisi - AKP hukumetının Uzan Grubu şırketlenne yonelık operasyonun ardından TMSF nın el koyduğu Star gazetesı ve televızyonuna 2 gundur sansur uygulanı- yor Gazetede he- men hıçbır koşe yazannın yazısı- na yer venlmez- ken, çalışanJann polıs denetımın- dekı kuruma gınş çıkışlan ıse sıkı- yonetım uygula- malannı anımsa- tıyor Gazete bınası- CHPTİKOÇ, UZAN GRUBU'NA YÖNELÎK OPERASYONU ELEŞTİRDÎ: AKP sopa gösteriyor ANKARA (Cumhuriyet Btiro- su)-CHP Grup Başkanvekıh Ha- luk Koç, Uzan Grubu'na donuk operasyonun "hukumetin sami- miyrti" açısından soru ışaretlen taşıdığını belırttı Haluk Koç, "AKP'nin samimiolması için ben- zer durumda olan bu- ^ — — — tun batık sahıpleri hakkmda aynı uy gu- lamayiyapması gere- kiyor. Aksi halde sa- mimiyetten yoksun gorunuyorve'Sıya- Koç, "Bir pencerede bir sopa gö- runüyor. Bu sopayla'Ya iktidann çızgısınde olun ya da bak kanş- mam' diye korkutuluyTor. Bu de- mokratikbir dinranış değüdir. Ta- bö ki gerekeni yap ama bu gnıbun eondekiymin orgaıüannın iktida- • CHP Grup Başkanvekıh Haluk Koç. AKP hukumetının samımı olması ıçın benzer durumda olan butun batık banka sahıplen hakkında aynı uygulamayı yapması gerektığını belırttı sı rakıplennı boğdular' değerlen- dirmesryle karşı karşrya kalacak- lardır" dıye konuştu Koç, duzenledığı basuıla soh- bet toplantısında, Uzan operasyo- nunudeğerlendırdı Operasyonun dığer boyutunun medya organla- nyla ılgıh olduğuna dıkkat çeken nn çizgisi yonünde yayın \apmak durumunda bırakılması, basın öz- gurlüğu açısmdan da demokratik teamulfcr açısından da uygun de- ğfl. Hükümet benzer durumdaki gruplara da 'Ayağım denk al' de- mektedir" dıye konuştu Haluk Koç, Turiaye'nın ıdan yapısını temelden etkıleyen Ka- mu Yonetımı Yasa Tasansı'nın ka- muoyunda yeteruıce tarüşılmadan alelacele goruşturulmesıne karşı olduklanru vurguJadı CHP'nın, merkezı ıdarenın kendı ıçınde bo- ğulmasından dolayı \atandasa hız- met goturememesın- den yakındığını, an- cak CHP programı ıle tasannın ortuşmedığı- nı belırten Koç "Re- forma evet ama altm- dabanndırdığıtuzak- lara hayır" dedı Tasannın Turkı- ye'nın ulusal butunluğunu tehdıt eder boyut taşıdığını behrten Koç, "CHP programmda hizmetin ye- rele gotûnılmesi var, ama CHP programmda cumhuriyetin temel nitetiklerryie Ugüi kafa kanşıkuğı yok" goruşunu dıle getırdı na gırmesıne ızın \enlmeyen Med- ya Grup Başkanı Can Atakh, bır haftalık zorun- lu ızne çıkanldı Çok sa- yıda koşe yazannın yazı- lan yayımlanmadı Gaze- te \e televızyon çalışan- lan ıse "Bize suçlu gibi davranıhvor" de- dıler Bınada yakla- şık 500 polısın bulunduğunu ak- taran çalışanlar, yaşadıklan duru- mu şoyle anlattı- lar "Kimlikleri- miz defalarca kontrol ediliyor. Her birimiz bir Uzan'mışız gibi davTanıyorlar. Habeıierimiz incelenerek sayfalarayerleştiriiiyDr. Ko- şe yazaıianna hukumeti eieştırnıemelen konusun- da uyanlar yapüıyor. 12 Eyhil doneminde bile bun- lan yaşamadık." Yazarlar ıse şunlan soyledı Star Medya Grup Baş- kanı Can Atakh Turkıye şu anda dıncı, faşıst dıkta- nın baskısı altındadır Uzan Grubu ndan tahsil edılecek paranın bahane edılerek basın kuruluşunun sustu- rulması anayasaya, basın hukukuna ve uluslararası hukuka aykındır Turkı- ye'nın yaşadığı sıkıyone- ümlerde bıle yayınlara mu- dahale edılmedı Turkıye bu durumu uzenne olu top- rağı serpılmış gıbı seyre- dıyor Korumalanm veşo- förum gen çekıl- dı Benı açık he- defdurumunage- tırmek ıstıyorlar Ankara Star Medya Grup Temsılcısı ve Star Baş\azarı Hay- rullah Mahmud Şu anda yaşanan, dıncı 28 Şubat su- recıdır tstemedık- Can Atakh. len, hoşlanna gıt- meyen bılgılenn ekranlarda gorulmesını ıs- temıyorlar Korloıyorlar TMSF'nin gorevı, yayın akışına sansur koymak de- ğıldır Benım yazıma uy- gulanan sansurun nedenı- nı açıklaması gerekır Be- nım \icdanima, kalbıme, beynıme hukmedemez Star gazetesı yazarı ve CHP Mılletvekıh Ya- şar Nuri Ozturk Yazmaya devam edıyorum Ama bır basın kurulu- şuna el konulma- sını kesınlıkle ka- bul etmıyorum Bu durum ekono- mık bır meseleden kay- naklı ıse çozumu basına el koymak olmamalıdır Sıyası bır mesele ıse ya- pana da zarar venr Star gazetesı yazan CevherKantarcı Buya- şadığımız durum Batı'nın ulkemız uzenndekı bas- kısının yansnnasıdır Dı- kensız gul bahçesı yarat- maya çalıştılar tşte so- nuçlan Ozgur gazetecı- lık yapan bır kurum sus- turuldu Işten çıkanrlarsa da onlar çıkaracak Ben aynlmayacağım YaşarNuriOzturk. IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@cumhuriyet.com.tr Seçımlere uç gun kala Iran'da ış- ler lyıce karıştı Reformcular arasın- da seçıme katılıp katılmama konu- sunda ayrılıklar çıktı En ılgıncı ıse Cumhurbaşkanı Muhammed Ha- temi ıle muhalefet cephesının lıde- n, kardeşı Rıza Hatemi arasındakı tutum farkı Cumhurbaşkanı Hate- mı seçıme katılmayı ve uzlaşmayı savunurken, adaylığı Anayasayı Ko- ruyucular Konseyı tarafından onay- lanmayan Rıza Hatemi ve arkadaş- ları seçımlen boykot kararı aldılar Bu tablo reformculann seçımlerde farklı tutum alacaklannı gostenyor Son dakıkada bır değışıklık olmaz- sa Cumhurbaşkanı Hatemi ve taraf- tarian "Iran Koalısyonu" adı altında seçımlere katılacak Yine reformcu kanatta yer alan Meclıs Başkanı Mehdi Kerrubi de seçıme katılmak- tan yana olduğunu açıkladı Iran'ı yakından tanıyanlar ıçın re- formcular ıçındekı bu ayrılığın gu- nun bınnde su yuzune çıkacağı bel- lıydı Cumhurbaşkanı Hatemi, ba- şından berı muhafazakârlarla uzla- İran'da Değişim Dinamiği şan bır çızgı ızlıyordu Kendısı de molla sıstemının ıçınden gelen ve uzun yıllar molla rejımınde yonetıcı- lık yapan Hatemi, kendısıne bağla- nan umutlan çok daha onceden bo- şa çıkarmıştı Bız iran'da ıken goruştuğumuz muhalıfler, Cumhurbaşkanı Hate- mı'nın tutumundan memnun değıl- dıler Ikı kardeş Hatemi arasındakı tu- tum farkı, Şınn Ebadi'nın Nobel Ba- nş ödulu'nu kazandığı sırada da or- tayaçıkmıştı Cumhurbaşkanı Hate- mi, Şınn Ebadı'yı suçlarken ve Ba- tı'nın bır oyununa kurban gıttığını soylerken, Şınn Ebadı'yı Tahran Meh- rabad Havaalanı'nda karşılayanlar arasında kardeş Rıza Hatemı'nın eşı en onde yer alıyordu Cumhurbaşkanı Hatemi, muhafa- zakârların ağzıyla Ebadı'yı aynen şoyle suçlamıştı "Nobel ödulu onemlı bırşey değıldır Fılıstınlılenn ve Islamın duşmanlarına karşı ol- mak daha lyıdır" Muhafazakârlar Hatemı'nın bu açıklamasından çok memnun olmuşlardı Aynı anda mu- halefetın etkılı kadın mılletvekıllerın- den ve Meclıs'e çarşafla gırmeyı red- deden ve şu anda boykota katılan Elahe Kulainın değerlendırmesı ıse şoyleydı "Bu odul, uluslararası top- lumun Iran'dakı reform hareketıyle yakından ılgılendıöını, ozellıkle de Avrupa Bırlığı'nın Iran reformlannın ve kadının kurtuluşu hareketının ya- nında saf tuttuğunu gostenyor" Son donemde bu farklılık bırçok alanda ortaya çıkıyordu Cumhur- başkanı Hatemi, geçen hazıran ayın- dakı gençlık gosterılenne karşı da suçlayıcı ıfadeler kullanmıştı Şımdı aynı şeyı reformcu hareket ıçın de kul- lanıyor ve seçımlen boykota hazır- lanan muhalefetı "aşm///c/a"suçluyor Seçımler nedenıyle reformcular arasındakı bu bolunme ne gıbı so- nuçlar yaratabılır? Boyle bır bolun- me geçıcı olarak muhafazakâriann ışıne yarayabılır Bu boykottan mu- hafazakârlar seçımlerde daha fazla mılletvekıh çıkararak bır ustunluk el- de edebılırler Ancak boykotun ne olçude ola- cağı da onemlı örneğın geçen şu- bat ayında yapılan yerel seçımlen muhalefet boykot etmıştı ve bu yuz- den ulke çapında katılım yuzde 35'e duşmuştu Bu oran Tahran'da yuz- de 12'ydı Reformcular bolunduğu ıçın bu kez boykot ne kadar etkılı olur kestınmek zor Bır ıhtımal de seçıme katılan uz- laşmacı reformculann yıne çoğunlu- ğu sağlamasıdır Bu da bır ıhtımal Fakat butun bu seçım kargaşası gos- tenyor kı İran'da çok dınamık ve et- kılı bır muhalefet hareketı var Bu ha- reketı gen çevırmek de onunu kes- mek de mumkun değıl İran'da de- ğışım ısteğı hıçbır gucun onune ge- çemeyeceğı olçude kuvvetlı Sureç şoyle veya boyle, muhafazakârlann aleyhıne ışlıyor Rejımın kılıt nokta- lannı elındetutan muhafazakârazın- lık, toplumdan tamamen tecrıt ol- muş durumda Iran, Turkıye'den bakınca anlaşı- lamayacak bır sıyası karmaşıklığa sahıp Dın adamlan, bıraz da Şıı ge- leneğmın etkısıyle toplum uzennde cıddı bır ağırlığa sahıpler Ancak Iran'dakı dın adamları ıçınde çok guçlu bır reformcu eğılım kendını hıssettınyor Bu dın adamlan Sunnı dın adamlanndan farklı olarak, laık- lığe çok yakın yorumlar yapabılıyor- lar Dının sıyaset dışına çıkanlması- nı ıstıyoriar Reformcu ruzgâr dın adamlarını da çok guçlu bır şekılde etkılıyor Sonuç olarak, Iran kendı tanhı ve kulturu ıçınde, Islamda cıddı reform- cu tartışmaları da yaparak ıçten ıçe değışıyor Bu ıçten ıçe değışım şım- dı rejımın koşe taşlannı sallamaya başladı Seçımın netıcesı ne olursa olsun, İran'da değışım dalgası arta- rak surecek