Catalog

23 ARALIK 2004 PERŞEMBE CUMHURİYET HABERLER Opera blnası 46 yıl sonra açıldı SAYFA • • • • SÖZÇtZGİNİN Turhan Selçuk ARAYIŞ TOKTAMŞ ATEŞ len 'in düşü gerçek oldıı ESKİŞEHİR (AA) Eskişehir'de muhabir olarak görev yaptığı 1958'de bozuk çimento kullanımı nedeniyle binalann çökme tehlikesi yaşadığı yönünde haber yapan Ydmaz Büvükerşen, müteahhidın bu gerekçeyle inşaatını y ıktığı opera bınasını, 46 yıl sonra büyükşehir beledıye başkanlığı döneminde kente kazandırdı. Büyükerşen, yaptığı açıklamada, 1958 yılında bir grup öğrenci arkadaşıyla dönemin Demokrat Parti (DP) Eskişehir Milletvekili Maliye Bakanı Hasan Pblatkan'ı ziyaretlerinde, hayatta hiç operaya gitmediklerini söylediklerini belirterek, Bakan Polatkan'ın bunun üzenne kendilerini operaya gönderdiğini bildirdi. Bakan Polatkan'ın, ziyarette Eskişehir'de bir opera bınası yaptırmaya söz verdiğinı ifade eden Büyükerşen, şöyle konuştu:"Bakan'ın talimatıyla Ankara'dan sonra ülkenin ikinci operası olacak binanın temdi Eskişehir'de atıldı ve müteahhide verildL Ancak o sırada binalarda kullanılan çimentonun dinkndirilmeden inşaatçüara verildiği, bu yüzden de binalann yıküma tehükeshie karşı karşıya olduğu açıklandL Müteahhit işi yetiştiremeyeceğini anlayınca ceza almamak için kendisinin de bu çimentolardan kullandığını iddia erti. Haberi o dönemde gazeteci olarak ben yapmıştım. Yapımına dolayü \oldan engd olduğum opera binasuu kente 46 yü sonra da olsa kazandırdığun için mutlu\Tim." Yine Başkanlık Rejimi Başkanlık rejimiyle ilgili olarak geçenlerde kaleme aldığım bir yazı, yoğun tepkilere yol açtı. Çoğu "şifahı" olan bu tepkilerin bazısı "övgü", bazısı da "yergi" idi. Doğrusunu isterseniz, kendimi "siyaset bilimci" saydığım dönemlerden beri başkanlık sistemine karşıyım. Ne denli duygusal bir toplum olduğumuzu düşündüğüm zaman, "başkanlık yetkilerini" toplayan birini, ne hallere sokacağımızı tahmin edebiliyorum. Hem başkan diye seçilen adamı kepaze ederiz hem de kendimizi... "Sayın başkanım, siz ne derseniz doğrudur" gibisinden değerlendirmeler(!); "Sizden başka büyük yok" gibisinden yağcılıklar, rastlanmayan şeyler değil. Hatta bu adamlar, demokrasinin kurallanyla seçilen siyasetçileri bile "sapıttınriar" ve "Ben neymişim be..." dedirtebilirler. Böyle şeyleri çok yaşayan bir siyaset bilimci olarak, başkanlık rejimini savunmam ve önermem mümkün olabilir mi? Benim, başkanlık rejimini önerdiğimi sanan arkadaşlar yanılıyorlar. Daha doğrusu, ne istediğim konusunu kanştnyorlar. Kim bilir, belki de ben iyi anlatamamış, kendimi iyi ifade edememişimdir. Ben, başkanlık rejimini değil; aslında, pek gönlüm olmamakla biriikte, "yan başkanlık rejimini" önermiştim. ••• Bir ülkede demokrasinin iyi işleyebilmesi vejjzgürlüklerin güvence altına alınabilmesi için; "yâsama" ve "yürütmenın" birbirini denetlediği partamenter bir sistem gerektiğinı düşünürüm. Eğer yürütme, yasama karşısında güçlendirilirse özgürlükler açısından tehlike zılleri çalmaya başlar. Yasamanın gücü ne denli arttınlırsa, özgürlükler o denli tehlikeye girer. Faşist yönetimlerin yürütmeyi abartılı bir biçimde güçlendirmeleri, elbette boşuna değildir. Başkanlık rejiminde; devlet başkanı halk tarafından seçıldiği gibı, yürütmenin de başıdır ve bu haliyle, son derece güçlüdür. Hatta AJBD başkanının yetkilerinin saptanması sırasında, 18. yüzyıldaki Ingılız kralının yetkilerinin, model olarak alındığı söylenir. Ama Ingiliz monarşisinin başının örnek alınıp alınmamış olması bir yana; ABD başkanı, son derece güçlüdür ve bu model, genellikle böyle güçlü yürütme ve yürütmenin başını doğurur. özgürlükleri böylesine tehdit eden bir sistemi savunmam mümkün olabilir mi? ••• Benim (kendimi zortayarak da olsa), Türkiye'nin bugünkü ortamı için önerdiğim sistem, "Yan başkanlık sistemi". Uygulamasını Fransa'da gördüğümüz bu sistemde; devlet başkanı, halk tarafından seçilir. Devlet başkanlığı için yapılan seçimde, adaylardan hiçbiri oylann yüzde 50'den fazlasını atamazsa (ki çoğu zaman alamazlar), seçimin ikinci turuna geçilir ve ilk turda en çok oy alan iki aday (kimi zaman üç de olabiliyor), seçime girer. Yan başkanlık sisteminde, başkanı halk seçer ama, başkan yürütmenin başı değildir. Aynen parlamenter sistemde olduğu gibi; partemontodan güvenoyu almak zorunda olan bir hükümet vardır. Başkanın yetkisi, bu hükümetin belirienmesınde ortaya çıkar. Aynca, parlamento karşısında da kimi yetkileri vardır. Fakat bunlar sınıriıdır. AKP'Iİ kimi siyasetçiler, "Bu kadar yüksek barajla başkanlık ya da yan başkanlık sistemi olmaz" diyorlar. Ben, tam tersini düşünüyorum. Türkiye'de yüzde 10 gibi mantıksız bir seçim barajı olduğu için yan başkanlık sistemini adalet getJrici bir sistem olarak degerlendiriyorum. Eğer yüzde 10 barajı olmasaydı, TBMM'de bugün en az 6 parti olacak ve zorunlu olarak bir koalisyon kurulacaktı. Ve muhtemelen bu koalisyon hükümeti; seçmenlerin yüzde 50'sinden fazlasının oyuyla oraya gelen partilerin koalisyonu olacaktı. Yani, böyle bir hükümetin (bugünkü şjsternle)seçeceği bir cumhurbaşkanı, seçmenlerin ciddi bir bölümünü temsjl edebilecekti. Turgut Özal'ın Çankaya'ya çıkışı da öyle otmuştu. Bugünkü hükümet ve Meclis, istediği kişiyi Çankaya'ya yollayacak. Ve aynen Turgut Ozal'da olduğu gibi; Çankaya'ya çıkan, asla rahat etmeyecek. Zira seçimler yenilenince, Meclis'in yapısı da (muhtemelen) değişecek. Turgut özal'ın, cumhurbaşkanlığından istifa ederek siyasete dönmek istediğini hepimiz biliyoruz... •^ ••• Aynı düşük oyla, Meclis'te böylesine yüksek bir temsil olanağı sağlayan başka bir parti olsa da düşüncem pek değişmez ama, bugün AKP'nin, Çankaya'ya "kimi" ya da "nasıl birini", gönderebileceğini düşündüğüm zaman çok endişeleniyorum. Sistemi böylesine zorlamanın âlemi yok. Ya seçim barajını kaldırmamız gerekir ya da Çankaya'ya, halkın çoğunluğunun seçeceği birini göndermek gerekir. Aksi takdirde çok sıkınt çekeriz. "UCU AÇIK" POLİTİKA.. Ablasına töre yasası uygulanan genç kız da aynı kaderi paylaştı: A.M.E. 20 gün önce evlendirildi Dratn içinde dratn LEVENTGENCELLİ BURSA Amcasının oğluyla evlenmek istemediği için töre uygulanarak sokak ortasında Bursa'da vurulan 17 yaşındaki EE , Soğanlı Alemdar Mahallesi'nde amcasının evinde iyileşmeyi beklerken, aile arasında banş sağlasın diye yerine evlendirilen kız kardeşi AALE için 20 çün önce Diyarbakır'da düğün töreni düzenlendıği öğrenildi. Törene baba Kudbettin Eryilmaz' ın katıldığı, töre kurallannı işleten aile meclisinin düğünü organize ettigi bildirildi. Töreye karşı çıkarak evlenmeyi reddettiği için vurulduğu ifade edilen 17 yaşındaki F.E'nin ve A.M.E'nin babası Kutbettin Eryılmaz (45) kızını vuranlan tanımadığını söyledi. Kendisine telefon • Evlenmek istemediği için evden kaçan, daha sonra sokak ortasında vurulan 17 yaşındaki F.E. iyileşmeyi bekliyor. F.E'nin yerine 'banşın diyeti' olarak verilen kardeşi A.M.E'nin ise 2Q gün önce evlendirildiği ortaya çıktı. Kadın dernekleri töre saldınlannın üzerine gidilmesini istiyor. la ulaşan gazetecilerle konuşan baba Eryılmaz, "kaççocuğun var" sorusuna önce 7 ya da 8", ardından da "5 erkek4 kız çocuğu" yanıünı verdi. kınlan, babanm büyük baskı altında olduğunu ifade ederek, babanm töreye karşı çıkan kızının silahla yaralanmasınm ardından psikolojisinin bozulduğunu savundular. Töre ile çocuk sevgisi arasında kalan ve zaman zaman ağladığı da izlenen baba Kudbettin Eryılmaz 'ın ifadesine başvuran polis, soruşturmayı genişletti. Cumhuriyet, baba Kudbettin Eryılmaz'ın, Lice'deki köyleri boşaltılınca çocuklannı alarak Hatay Erzin'e göç ettiğini ve bu rada portakal bahçelerinde çalışarak yaşamuıı devam ettirdiği bilgisine ulaştı. DEVLET KORUMASI Bu arada polis, F.E'nin vurulmasının ardından yaptığı araştırmada, F'yi alamayan ancak kızkardeşiyle evlendirilen eski nişanlı Çetin Eryılmaz'ın (24) erkek kardeşi Rıza Eryılmaz'ın (21) olaydan 4 günce Bursa'ya geldığüıı ve Santral Garaj Mahallesi'nde bir otelde kaldığını belirledi. Öte yandan Bursa'daki kadın dernekleri Bursa Barosu'na başvurarak töre saldınsının üzerine gidilmesini istediler. Kadm örgütleri, hastaneden kaçınlarak akrabalannın yanına götürülen F.E ile A.M.E'nin devlet koruması altına alınmasını istediler. 54 bhı sahte Milli Piyango bileti • İSTANBUL (AA) Istanbul'da düzenlenen operasyonda, yılbaşı özel çekilişine ait 54 bin adet sahte milli piyango bileti ele geçirildi. Mali Şube Müdürlüğü'nden yapılan açıklamaya göre, Zeytinburnu'ndaki bir matbaada, yılbaşı özel çekilişine ait çeyrek, yanm ve tam milli piyango bileti basılarak piyasaya sürüleceği belirlendi. Bunun üzerine söz konusu matbaaya operasyon düzenleyerek 3 kişiyi gözaltına alan polis, 504 milyar lira tutannda 54 bin adet sahte milli piyango bileti ile bunlann basımında kullanılan 3 çinko kalıp, 17 adet fılm, 1 adet ofset baskı makinesi, 260 adet boş vergi alındısı ile 1 adet boş çırakhk ve yaygın eğitim belgesi ele geçirdi. 'BABA BASKI ALTINDA' Küçük kızı A.M.E'yi kendisinin amcasının oğluna verdiğini, daha sonra Diyarbakır'dan telefonla konuştuğunu açıklayan baba, töreye karşı çıkan kızı F'den büyük 2 kızını da amcaoğullanyla evlendirdiğini anlattı. Baba Kudbettin Eryılmaz'ın ya ••• Öğretmen 11 yaşındaki çocuğa tecavüz ettiği gerekçesiyle tutuklandı Hacıbektaş'ta 85. yıl kutlamasi • NEVŞEHtR (Cumhuriyet) Büyük Onder Atatürk'ün Hacıbektaş ilçesine gelişinın 85. yıldönumü törenlerle kutlandı. Atatürk Amtı'na çelenklerin konulması, saygı duruşu ve Istiklal Marşı'nın okunmasıyla başlayan tören sonrası, bir grup öğrenci eller üzerinde taşınan ve Atatürk'ü temsil eden Türk Bayrağı'nı Nevşehir Vali Vekili Ömer Faruk Ateş'e verdi. Törende konuşan Hacıbektaş Belediye Başkam Ali Rıza Selmanpakoğlu, Atatürk'ün Hacıbektaş ilçesinde bir gece misafir olarak kalmasmdan her zaman onur duyduklannı belirterek "Bizler Atatürk ilkelerinin onurlu savunuculanyız" dedi. Yıırtta tecavüz şokıı • Açılış törenine Fener Rum Patriği Bartholomeos da katıldı. Siirt'te yaşanan olay 11 yaşındaki çocuğun yuvadan kaçmasıyla ortaya çıktı. Sokakta bulunan çocuk tecavüze uğradığını söylemesine , • « karşın tekrar yuvaya gönderildi. Yurtta kalan diğer çocuklar tecavüz iddialannı doğrulayınca öğretmen E.A. gözaltına ahndı ve tutuklandı. DİYARBAKIR (Cumhuriyet Bürosu) Siirt'te Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) bünyesindeki Saraçoğlu Çocuk Yuvası'nda öğretmen ELA., 11 yaşındaki bir erkek çocuğuna tecavüz ettiği gerekçesiyle tutuklandı. Olay küçük çocuğun, 15 gün önce yuvadan kaçmasıyla ortaya çıktı. Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şubesi ekiplerince sokakta bulanan çocuk, tecavüze uğradığım söyledi. Buna karşın çocuk yeniden yurda geri gönderildi. Emniyet görevlileri, valiliğin izniyle yurtta kalan çocukların ifadelerini aldı. Birçok çocuk, tecavüz iddialannı doğrulayınca öğretmen E.A. gözaltına ahndı ve çıkanldığı mahkemece tutuklandı. Siirt Valisi Murat Yıldınm, olay adli makamlara yansıdığından bir yorum yapmanın doğru olmayacağını belirterek "Bilindiği gibi burası bir yuva ve disiplin ohnası gerekir. Yuvada kalan çocuklar da zaman zaman bu disiptini kırmak için baa yakıştırmalarda bulunabiüyor. tşte bu tür tecavüz iddialan ortaya aülarak, orada disiplini sağlamakla görevh' kişilere yakışturma yapıhp. zor durumda bırakılabiliyor. Bu olayda da böyte bir şey var mı onu bilemiyoruz ancak adli sürecin tamamlanmasryla ortaya çıkacak" diye konuştu. İHD Sıırt Şube Başkanı Vetha Aydm da, soruşturma dosyasmın hazırlık aşamasında olması nedeniyle yeterli bilgı alamadıklannı söyledi. Konunun Başbakanlık düzeyinde ele alınması gerektiğinı ifade eden Aydın, dava sürecinin de tüm boyutlanyla kamuoyuna anlahlmasını istedi. v Galata Köprüsü bu gece kapalı • tstanbul Haber Servisi Yeni Galata Köprüsü bu gece yapılacak periyodik bakım ve "EminönüKabataş Rayh Sistemi"nin test sürüşü nedeniyle 5.5 saat süreyle trafığe kapatılacak. Istanbul Büyükşehir Belediyesi'nden yapılan açıklamada, 23 Aralık Perşembe gününü 24 Arahk Çuma gününe bağlayan gece 00. 3006.00 saatleri arasında, araç ve yayalann Atatürk Köprüsü ile Haliç Köprüsü'nü kullanmalan önerildi. Başaran'ın durumu iyi, Nebioglu taburcu oldu • tstanbul Haber Servisi Istanbul Ümversitesi tstanbul Tıp Fakültesi Nöroşirürjü Anabilim Dah'nda geçen perşembe günü beyin ameliyatı geçiren Türkiye Devrimci Işçi Sendikalan Konfederasyonu (DÎSK) kuruculanndan Kemal Nebioglu dün taburcu edildi. Geçen perşembe günü Göztepe SSK Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroşirürji Kliniği'nde beyin ameliyatı geçiren şaıryazar öğretmen Mehmet Başaran'ın ise yann taburcu edümesi bekleniyor. Başaran'ın doktoru Doç. Dr. tlhan Elmacı, Başaran'ın yavaş yavaş okumaya başladığını, genel sağlık durumunun ise iyi olduğunu bildirdi. Marmaray projesi tamtridı • tstanbul Haber Servisi Demiryollan, Limanlar ve Hava Meydanlan înşaatı (DHL) Genel Müdürü Niyazi Zalgı, 76 kilometrelik raylı sistemden oluşan Marmaray Projesi'nin bitiminde, kent ulaşımında büyük rahatlama sağlanacağını belirtti. Zalgı, tanıtım nedeniyle düzenlenen toplantıda yaptığı konuşmada "GebzeHalkalı arasında 3'ü yeraltında toplam 37 istasyon bulunacak ve proje üışaat çalışmalan 2009 yılında tamamlanacak" dedi. r Engellilere yatılı bakım T ürkiye'de ilk kez kimsesi olmayan veya bakıma muhtaç zihinsel ve bedensel engellilere yatalı bakım hizmeti verecek olan "Bakırköy Özürlüler Bakım, Rehabilitasyon ve Aile Danışma Merkezi", Devlet Bakanı Güldal Akşrt tarafından törenle açıldı. Bakırköy Belediyesi, Omurilik Felçlileri Derneği, Uluslararası Lions 118T Yönetim Çevresi ve SHÇEK işbirtiğiyle yaptnlan merkezde, 21'i zihinsel olmak üzere 42 engelliye yatılı bakım hizmeti verilecek. SHÇEK tarafından yönetilecek merkezde, aile danışma, eğitim odalan, yemekhane, kafeterya, spor salonu ve terapi üniteleri yer alıyor. (AA) BUENOS AIRES (AA) Arjantin'de, klonlanmış bir ineğin bir boğayla çiftleştirilmesiyle dünyanın ilk genetik değişikliğe uğramış erkek buzagı dünyaya geldi. Özel Biosidus laboratuvan yetkililerinin açıklamasma göre, buzağıya "Pampero" adı verildi. Laboratuvar yetkililerine göre, buzağıyı dünyaya getiren klonlanan ineğin DNA'sında bir insan büyüme hormonu bulunması sayesinde, Pampero'nun dölleyeceği bir ineğin sütünden elde edilecek hormonlann üretimiyle tüm ülkedeki büyüme hormonu ihtiyacının karşılanabilecek. Arjantin'de büyüme sorunlanyla karşılaşan 1500 çocuk bulunuyor. 4tiştye108 ermHyaHira BÜYÜME SORUNU, BUZA PAMPERO İLE ÇÖZÜLECEK • ANKARA (AA) Şans Topu'nun bu haftaki çekilişinde 5+1 bilen 4 kişi 108 milyar 662 milyon 850'şer bin lira ikramiye kazandı. Şansh numaralann 11, 21,22, 30, 34 + 14 olarak belirlendiği çekilişte, 5 büenler 1 milyar 605 mih/on 900 biner, 4+1 bilenler 169 milyon 350 biner, 4 bilenler 12 milyon 600 biner, 3+1 bilenler 8 milyon 400 biner, 3 bilenler 1 milyon 600 biner, 2+1 bilenler 2 milyon 500 biner, 1+1 bilenler 1 milyon 250 biner lira ikramiye kazandı.