Catalog

SAYFA CUMHURİYET 10 OCAK 2004 CUMARTESİ 14 KULTUR kuttur@cumhuriyet.com.tr Gizemli müzisyen John Cale, yeni bir muamma ile karşımızda: Hobosapiens Bitmeyenparanoyak senfoni• Albümü rahat akan parçalardan oluşan, klinik testlerden geçmiş sesler uzmanı; ilkel renklerle çalışan naif bir ressamı andınyor. 'Look Horizon' ya da 'Twilight Zone' gibi Hitchcock'vari sinematik derinlik taşıyan parçalar seslendiriyor, soyut sesler üretiyor; Rene Magritte edasıyla gerçeküstücü şarkılar söylüyor. MURAT BEŞER MÜZİk dünyasından • Ekim ayında intihar ettiği açıklanan Effiott Smith'ın davasına bakan yargıç, cinayet kuşkusuyla davanın yeniden açılmasına karar verdi. • Portekizli metal topluluğu MoonspeD, 16 Ocak 2004 Cuma akşamı, Venue Maslak'ta Istanbul'da ikınci kez sevenleriyle buluşacak. ^ Geçen yıl sekiz Grammy ödülü alan Norah Jones'un. Arif Mardm yapımcılığındaki yeni albümü "Feeb Like Home", şubat ayında çıkıyor. • Patti Smith hayranlan, üç yıllık bir aradan sonra önümüzdeki nisan ayında sanatçının yeni albümüne kavuşacaklar. *^ Amerikan Ulusal Futbol Lıginin 1 Şubat taki açılışını Janet Jackson yapacak; dev etkinliğin yapımcılığuu MTV üstleniyor. f/ Dünyaca ûnlü kemancı Nigel Kennedy, 1989'dan sonra ilk kez Vlvaldi'nin ünlü yapıtı 'Four Seasons'ı yeniden yorumladı. ^ 82 yaşındaki saksofoncu, klaraetçi ve besteci Hans KoDer, 22 Aralık'ta akciğerlerindeki hastalık sonucu Viyana'da öldü. •" Chic topluluğundaki çalışmalanyla tanınan davulcu Tony Thompson öldü. Thompson henüz 48 yaşmdaydı. ^ Yıllann rock ve blues gitarcısı Eric Clapton, "Ingfliz Imparatoıiuğunun Kumandanı" unvanını alıyor. • Caz gilarcısı John Abercrombie'nin Putnam Valley'deki evı ve evde bulunan birkaç önemli gitan da yandı. John Cale'nin tuhaf dün- yasındaki çok bilinmeyenli denklemler bitmek bılmıyor. Efsane- vı Yelvet Underground kadrosunda yer almış muhteşem paranoyağın yeni muam- masının adı "Hobosapiens". "Korku" en iyi arkadaşıdır onun. Hem korkar, hem de alamaz kendını âşıklann, ka- tillerin. sapıklann ve ruh hastalannm gönül- lü avukatlığını yapmaktan. Cale'ın Velvet Underground'ın içindeyken de dışındayken de en büyük başansı, yaratıcı müzik duygu- lan ile dış dünya arasındakı sınırlan iyi çiz- mesi ve bu ilişkınin dozunu ayarlamayı bil- mesiydi. Gitar ve keman çalıp şarkı söyleyen Cale, "Hobosapiens"ın sözlenni, Bob Dylan hak- kında yazdığı bir makaleden türeriyor. ama bunun dışında Velvet Underground efsane- sinden de epeyce yararlanıyor. 40 yıl boyun- ca 'korkusuz' bir duruş sergıleyen 61 yaşın- daki bu avangrad emekçi, giderek daha do- laysız, enerjık ve modernist çalışmalar ger- çekleştiriyor. Her türden teknolojik konforun bulundugu srüdyosunda. yapımcı Lemon Jelh'den Nkk Franglen ile çalışan ve birer folk hop kahramanlan olan Beck ile Beta Band'ın desteğini alan NYC gurusu Cale, her yönüyle komplike sanatçı. Cün geçtikçe uslanmaz blri oluyor "Hobosapiens" ıçin bir olgunluk işı de- mek hıçbır şey ifade etmiyor; çünkü Cale gün geçtikçe uslanmaz biri haline geliyor, al- bümlerinde değişik ve yaşından beklenme- dik eğilimler gösteriyor. Örneğin. teknoloji- nin nimetlerinden sonuna kadar faydalan- maya kalkışmak, bu kuşağın mensubu olan müzisyenlerde pek sık görmeye alışkın ol- duğumuz bir durum değil. Albümdeki sıra dışı çağdaş rock parçalan ile elde ettiği tarz, belki gençler arasında moda olacak kadar ahmakça değil, ama en azından boş bakan göz- leri ve açık ağızlan kendine çevirecek kadar ilginç. Modern şairlik konusundaki aynksı becerisi ile yaylı uyarlamalarla elde edilmiş yüksekJerden süzülen bir atmosfer ve ritmik vuruşlan arasında ince bir ayar var. 'Arehi- medes', 'Caravan' ve 'Things X' gibi parça- larda görülen zekice yapı, albümün bir çır- pıda dinlenmesine neden oluyor; 60 dakika- lık maraton göz açıp kapayıncaya kadar ge- çiyor. Sonuçta derin ve depresif yaylılar, dön- güsel davullar ve şehirli şair söylemi tuttu- ran deneysel rock şarkılanndan oluşan bir re- pertuvar çıkıyor karşımıza. Ürkünç kişiliği, güçlü imajı ve bariton sesiyle Cale, dinle- yicileri horgörerek söylüyor; onlan ka- ramsar düşüncelerine ortak ediyor. Albümde en mutluluk dolu dü- şünceler. grooveritimli'Bicyc- le'da görülüyor: şarkının bü- tününe yayılan küstah fikir- ler, küçük heyecanlara dönü- şüyor. Kafası çalışan biri olarak Cale, halen yeniliğe karşı duyduğu açlık nedeniyle gülmeyi seviyor, sempatik görünme- ye gayret ediyor. Ne var ki bunlann hiç- biri ukala müzisyen hastalığını aş- masına yardımcı olamıyor. Sadece duygusal olmasına rağmen, entelek- tüel olmayı başanyor. Hareket etme ve başka yerleri görme isteğimizi dürtüleyen şarkılarda, birbirinden uzak coğrafyalann adlan kullanılı- yor sürekli. Zanzibar'a hiç gitmemiş olmasına rağmen, burası hakkında- ki duygulannı şarkı yapmaktan çekin- miyor. Klinik testlerden geçmiş sesler uz- manının albümü, rahat akan parçalardan oluşuyor; ilkel renklerle çalışan naif bir res- samı andınyor. 'Look Horizon' ya da 'Tvvi- Bght Zone' gibi Hitchcock'vari sinematik de- rinlik taşıyan parçalar seslendiriyor, soyut sesler üretiyor; Rene Magritte edasıyla ger- çeküstücü şarkılar söylüyor. Rock'ın uluslararası gezginl Galler'de doğan, Londra'da bir kolejde kla- sik piyano eğitimi alan, 1963 'te kazandığı bir bursla New York'a giden ve kısa sürede avan- gard âlemine kanşan Cale, 1964'te Lou Re- edile tanışıyor; efsane Velvet Underg- round'ı kııruyor. Iki arkadaşın ara- sındaki gerginlik artınca aynlıyor ve solo albümlerine başlıyor. Ticari geti- >o risi olmayan işlerinde, klasikçi kökleri ile rockçı damarı arasında bocalıyor. 9O'lı yıllara, film ve bale kompozisyonlanna ilgi duyarak giriyor. Birkaç yıl önce otobiyogra- fik niteliği olan "VVhat's Wekh ForZen"i çı- kanyor ve pop rock'a duyduğu ılgiyi yeni- den keşfediyor. Cale, rock'ın uluslararası gezgini. Aylann ve haritalann, denizlerin ve gelgitlerin, kıta- lararası hareketi gibi olan çalışmalan ulaşı- labilecek her türlü noktaya vararak rock'ın dar görüşlü kahplannı aşan; 90'lann yüksek ekolü vurdumduymaz, görmüş geçirmiş. mis- kin, melankolik sorunlann altmda ezilmiş- lik imajuıa sahip vitrin topluluklannın da esin kaynağı. O belki bir süre sonra aramız- da olmayabilir, fakat şuna şüphe yok ki pop müzik tarihindeki bu özel paranoyağın ya- rattığı etki, onyıllar boyunca birileri tarafın- dan müziğe çevrilecek. muratbeserCâ ttnetnettr Offspring, üç yıl aradan sonra 'Splinter' albümüyle geri döndü Ofkeli ve Topluluğun son çahşması BiOboard nstelerinde 3. sırada. Ücretsiz şarkı indirme sitesi Napster'ı turnelerine sponsor yapan metal-rock topluluğu Offspring, üç yıldır soluksuzdu. Sevenleri tarafından sabırsızlıkla beklenen Offspring. şimdı tüm yönlerini işin içine kattığı yeni bir albümle geri döndü. Üstelik daha ilk hamlede Billboard listelerinde üç numaraya yerleşti. Yeni çalışma "SpBnter", hiperaktif bir albüm. Tempo hiç düşmüyor ve ruh hali şarkıdan şarkıya değişiyor. Offspring de zaten bu amaçla yola çıkmış. Topluluğun şarkıcısı Dexter Hoüand. nasıl bir albüm yarattıklarını MTV'ye anlatırken "Baa topluluklar muthıhık vermeyi. baalan da karanlık olmayı tercih eder. Biz bu albümde ikisini de yapmayı istiyorduk" demiş. Nıtekim albümde 'The Noose', 'Long VVay Home' ve özellıkle 'Da Huf gibi gayet sert punk parçalar yer alırken, ılksıngle'HitThat'de görüleceği üzere, eğlencelük şarkılar da bulunuvor. Ayrıntı Yayınlan'ndaıı ild öııeıııli kitap Aynntı Yayınlan geçen günler- de birbirindm önemli ikı müzik kitabı yayınJadı. Bunlardan il- ki Simon Rcynokls ve Joy Press ikilisinin "-the Sex Revolts"u (Seks Isyanhn-Toplumsal Cın- siyet, Başkaliın ve Rock'n Roll) diğeri ise DkkHebdige'e ait olan "Cut'MbrıKesYapıştır). Mehmet <üçük çevirisiyle, Cüneyt Celenoyan tarafından yayına hazııianan Seks Isyan- lan", rock müziğinın asi. ama devrimci olmadığı ve düzenin sınırlannı zorlamadığı düşünce- si üzerine yoğunlaşıyor. Müzik- teki isyana toplumsal cinsellik merceğinden bakan ilk kitap olan Seks İsyanlan, rock müziğinin bızzat içinde olan iki entelektü- el tarafından kaleme alınmış çok önemli bir çalışma. ÇağatayGü- labioğiunun çevirdiğı "Kes Ya- pıştır' ise eleştirel kuramcı Dick Hebdige"ın, Gençlik ve Altkültürlerinden sonra Türkçeye kazandırılan ikinci çahşması. Hebdi- ge. bu çalışmasında reg- gae, kalipso, ska. blues. so- ul, punk, bluebeat, rap ve hip-hop gibiritimlerin,her- kesin kullanımma açık ve istenildiği gibi bir araya ge- tirilen müzik türleri oldu- ğunu savunuyor. Rage Against The Machine'in 2000 yıhnda Grand OKmpic oditoryumunda verdikleri konser kayıtlan albüm oldu. Dağıldılar ama parçalan toplandı Bir zamanlann efsane dev- rimci topluluğu Rage Against The Machine'in dağıhşının üze- rinden üç yılı aşkın bir zaman geçti. Sevenleri tarafından unu- tulmayan topluluğun dağılma- dan ve ekip değiştirmeden ön- ce 12-13 Eylül 2000 tarihinde Los Angeles'daki tarihi Grand Olympic oditoryumunda ver- diği çok özel konserin kayıtla- n, şimdi Sony Müzik tarafından hem DVD, hem de albüm ola- rak piyasaya sürüldü. Gıtarda TomMoreDo. davul- da Brad \Vilk, basta Timmy C. ve vokalde Zackdela Rocha dan kurulu Rage Against The Mac- hine'in. ünlü MC5bestesi 'Kkk Oırt The Jams'in de yorumlan- dığı "LiveAt The Grand Ohm- pic" adlı bu konser kaydında, birbirinden önemli 16 şarkı yer alıyor. SANATA BAKIŞ SELMİANDAK İDSO'da İspanya'dan 'Viyana Ekolü'ne.. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü'ne bağlı "Istanbul Devlet Sen- foni Orkestrası (İDSO), 2003 Yılı'nın kapanış kon- serini "Ispanyol Haftası"na, 2004 "Yeni Yıl Kon- seri"n\ ise Viyana doğumlu Avusturyalı besteci Johann Strauss'un (1825-1899) 200. Yılı Anısı'na ayırmıştı. /DSO'nun "IspanyolHaftası" konserindeorkest- rayı şef Israel Ylnon yönetti. Solistler Bülent Ev- cil (flüt) ve Aniello Desiderio (gıtar) katıldılar. Programda: Emmanuel Chaprier'in (1841 -1894) "Espana" Rapsodi'si. Joaquin Rodrigo'nun (1902-1999) "Concierto Pastoral" adlı Flüt Kon- çertosu, Joaquin Rodrigo'nun dünyaca popüler olmuş "Aranjuez" adlı Gitar Konçertosu, Manu- el De Falla'nın (1876-1946) "Sihirbaz'ın Aşkı'ndan Süit El Amor Brujo" eserleri seslendirildi... Or- kestra'yı yöneten şef Israel Yinon 1956 yılı Isra- il doğumlu. Genç sanatçı yaşamında günümüz- de uluslararası tanınmış birçok orkestrayı başa- nyla yönetmiş ve aynı zamanda Yılın Konseri, Yı- lın Müzik Olayı gibi etkinliklerin ödüllerini kazan- mış. Izlediğimiz konserde Joaquın Rodrigo'nun Tür- kiye'de ilk kez seslendirilen "Concierto Pastoral" adlı Flüt Konçertosu'nun yorumlanışında flütist sanatçımız Bülent Evcil, özellikle bu konçertonun ilk bölümündeki teknık açıdan zor sayılan tema- tik giriş-çıkışlan ve değişik karakterli figürlen ger- çek bir virtüöz'ün parlak ve renkli yorumlayışı ile üstün başanya ulaşt... Konserin tanınmış eseri olan yine Rodngo'nun "Aranjuez" adlı Gitar Konçer- tosu'nu uluslararası sevıyede üstün bir kariyeri olan 1971 Napoli doğumlu, 8 yaşında iken "hari- ka çocuk" deyimiyle tanınmış gitarist Aniello De- sideno'dan dınlemiş olmanın zevkini yaşadık.. İD- SO bu konseri tamamlayan Manuel De Falla'nın "Sihirbaz'ın Aşkı'ndan Süit"\, başkemancı değer- li sanatçı Yusuf Güler Aksöz'ün Orkestra'ya güç ve renk katan çalışıyla seslendırdi. Vals Kralı Johann Strauss Istanbul Devlet Senfoni Orkestrası (İDSO) "Ye- ni Yıl Konseri"r\\ haftalık olağan konseriennden ge- rek konu, gerek repertuvar, gerek formasyon açı- sından değişik denilebilecek ilginç bir etkinlik ola- rak gerçekleştirdi. Şöyle ki, dünya müzik tarihin- de genellikle "tür" açısından evrensel kalıpta "ge- leneksel, klasik, romantik, çağdaş, yenilikçi ve diğer müzik fürferi"sıralanır. fDSO'nun izlediğimiz "Yeni Yıl Konseri" ise kendine özgü, değişik ve atmosfer açısından da dinleyiciyi sadece müzik değil, az da olsa göze hoş gelen gösteri biçimin- de de etkiledi. Bütün bu değişik karakterin ana te- ması ve sahibi bu konserin Dünya Müzik Tari- hı'nde "Vals Kralı" lakabıyla tanınan Viyanalı bes- teci Johann Strauss'un (1825-1899) 200. Yılı Anı- sı"na düzenlenmiş olması idi. Johann Strauss ya- rattığı bestelerinin karakteriyle "en popüler" bes- tecılerin başında sayılır. 19. yüzyılın ikinci yansın- da keman çalarak yönettiği orkestrası ile konser- ler veden, o döneme göre "hafif müzik" sayılan operetler, hâlâ kulaklanmızdan eksilmeyen vals- ler besteleyen genç Johann Strauss popüler ol- muş ezgileriyle dünyayı sanyordu. Izlediğimiz İD- SO konserinde orkestrayı müzik ortamının en sı- cak, sempatik, kulağı olduğu kadar gözleri de et- kileyen hareketleriyle şef, Romanya doğumlu (1937) llarion lonescu - Galati başarıyla yönet- ti. Solist olarak Rusya'nın tanınmış solist sanat- çılanndan koloratür-soprano Elena Kononenko sadece seslendirdiği eserlerdeki yorumuyla de- ğil, çekici güzelliği ve giysilerinin gözalıcı nitelik- leri ile de ilgi çekti. Repertuvarda özellikle J. Stra- i.ss'un "ÇingeneBaron", "Yarasa" operetleri, "Im- paratorValsi", "Sampanya Polkası" veünlü "Ma- vi Tuna Valsi" ve diğer tüm ölümsüz besteleri, konserde katkıda bulunan bale sanatçılanmızla bir- likte, bu etkinliği adeta kalitelı bir karnaval şenli- ğine dönüştürdü. Babylon'un konuğu hip-hop'çılap • Kühür Servisi - Ikı Grammy ödüllü, hıp-hop türünün önemli temsilcilerinden Arrested De\elopment. The Spooks ve Lıfesavas, 16-17 Ocak tarihlerinde Babylon'un konuklan olacak. Hip-hop ve R&B müziği sevenlere seslenen konserler saat 23.00"te başlayacak. (0 212 292 "3 68) yenıler - Pearl Jam - Lost Dogs (Sony) - Jamiroquai - Late Nıght Tales (Azuli- Equinox) - Kevin Saunderson - Deep Space Techno (Trust The DJ-Equinox) - Bob Jones - Souljazz BJ02 (Trust The DJ- Equinox) - Dave Angel - DA03 (Trust The DJ-Equinox) - Patrick Forge - PF03 (Trust The DJ-Equinox) - Michel De Hey - MdHOl (Trust The DJ- Equınox) -GiDes Peterson - Eclectıc GP04 (Trust The DJ-Equınox) - GiBes Peterson's - Eclectıc Sessions Vol. 2 (Trust The DJ-Equinox) - David Shankk - Ashes To Ashes (Warner Bros-Balet) - Emmylou Harris - Stumble Into Grace (Warner Bros-Balet) - Fabolous - Street Dreams (Warner Bros- Balet) - Kathy Mattea - Joy For Chnstmas Day (EMI) - Kin Za Za - Kumber One in Shambala (EMI) - Lene MarBn - Another Day (EMI) - The Blind Boys of Alabama - Go Tell It On TheMountain(EMI) -Blue-Guılty(EMI) - Henri Salvador - Ma Chere Et Tendre (EMI) - Dham Al Madfai - Baghdad (EMI) - Lila Downs - La Sandunga (EMI)