Catalog

SAYFA CUMHURİYET 18TEMMUZ2003CUMA HABERLER DÜNYADA BUGUN ALİ SİRMEN Tüpkiye ile Davalı Rumsleld Savunmanları ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld'ın, dıplomatık teamullen aşarak Başbakan Erdoğan'a gonderdığı ve hukumet tarafından ıçerığı açıklan- mayan mektup, Ankara'ya yıldırım gıbı duştu Sızan haberlere gore, Rumsfeld soz konusu mek- tubunda, Suleymanıye olayında ABD'nın bır hata- sı olmadığını, sorunun uzatılmamasında ıkı tarafın da çıkarı bulunduğunu, pek nazık olmayan bır dıl- le bıldırıyor Erdoğan'a. ABD Savunma Bakanı, dıplomatık teamule go- re, Başbakan'ın muhatabı değıl Nıtekım, mektup daTurkıye Cumhunyetı Başbakanı'nın, ABD Baş- kan Yardımcısı Dick Cheney ıle yaptığı telefon ko- nuşmasına yanrttır Devletler arası ılışkılende protokol, zaman zaman ozu de etkıleyen onemdedır Rumsfeld'ın muhatabı Turkıye Savunma Baka- nı Vecdı Gönül'dur normal olarak Ama ABD, Ankara ıle ılışkılerını bu normal doğ- ruttuda değıl, ast ust ılışkısı ıçındesurdurmekte ıs- rarlıdır Adamlar haksız da değıller Çunku Ankara bu ta- vırdan rahatsızlık duyduğunu belırten herhangı bır davranışta bulunmuş değıldır Nrtekım Başbakan Yardımcısı ve Dışışlerı Baka- nı Abdullah Gül de, butun bu koşullara karşın uzun bır Amerıka seyahatıne hazırlanmakta ve Rumsfeld'ın mektubunun ıçerığını de Turk basını onunde savunmuş bulunmaktadır • * • Abdullah Gul'un resmı zıyaretı yapma karannın kışısel olmadığını, Başbakan ıle goruş bırlığı ıçın- de hareket ettığını soylemek yanlış değıl Kısacası Başbakan ıle Yardımcısı ve Dışışlerı Ba- kanı Gul, Rumsfeld'ı savunmaktadırlar Dıkkat buyrunuz, Başbakan'ın kendısı ıle Dışış- lerı Bakanı'nın eşı, Turkıye Cumhurıyetı'nden şek- vacıdırlar ve taraflar arasındakı dava Avrupa Insan Hakları Mahkemesı'nde gorulmektedır Turkıye'nın en buyuk çelışkısı ve sorunu da bu- dur, ulkenın başındaTurkr/e Devletı ıle davalı Rums- feld savunmanları bulunuyor Çok az ulkenın tarıhınde gorulebılecek ender olaylardan bırı Recep Tayyıp Erdoğan'ın da Abdullah Gul'un de, Rumsfeld veya ustlerı ıle herhangı bır sorunla- n yoktur. Onlann sorunlan, dava ettıklen Turkıye Cum- hunyetı ıledır Onlann sıyası sorunlan da Pentagon ıle değıl, TSK ve Mıllı Guvenlık Kurulu ıledır Bu davranıştakı çelışkıyı ızah etmeye fazla uğ- raşmayın' Içınden çıkamazsınız • • • AKP ıktıdarında, bu turden çelışkıler bır değıl, ıkı değıl, bu olayın yaşandığı sırada, Bülent Ecevit'ı Yuce Dıvan'a sevk etmeye çalışan AKP, kendı Ulaş- tırma Bakanı Binali Yıldınm'ın adının karıştığı De- rın Denız gemısı skandalını gormezden gelmekte, Bakan'ın yerını korumasını sağlamaktadır Unakrtanlar'ın, Yıldırımlar'ın uyesı, bakanlan ol- duklan bır ıktıdar, Bulent Ecevit'ı Yuce Drvan'asevk etmeye çalışmaktadır Butun bu akıl almaz çelışkıler, AKP ıktıdarının gerçek yuzunu gostermektedırTurk halkına Pentagon ıle sorunu olmayan, MGK ıle nızalı, her turlu yolsuzluğa goz yuman, kendısını ıktıdara getıren servetın kaynağını açıklamamaktadırenen bır ıktıdar, en buyuk rakıbının değıl, duşmanının bı- le yolsuzlukla suçlayamayacağı Bulent Bey'ı Yu- ce Dıvan'a gondermeye çalışırken kamuoyu vıc- danını ısyanın eşığıne getırmektedır Kayıtlı seçmenın yalnızca yuzde 25'ının oylany- la ıktıdar olanlar, Turkıye'yı baştan aşağı değıştır- meye ve kendı doğrultulanna sokmaya azımlıdır- ler Bu mekanızmanın başında ıseTurk Devletı ıle da- valı Rumsfeld savunmanları, dıledıklerınce horon tepmektedırler Sayın Recep Tayyıp Erdoğan Karadenızlıdır Bu dansları 1yı bılır Bız de kendısıne yore ağzı ve deyımıyle tempo tutalım - Ha uşaklar, ha'. Ha uşaklar ha ' Milli Eğitim Müdürlüğü Zonguldak'a iki yılda 7 müdür ALİAYAROGLU ZONGULDAK-Eğı- tım-Sen Zongıddak Şu- be Başkanı Mehmet Dal- gıç, Zonguldak tl Mıllı Eğıtım Mudurluğu'ne son ıkı yılda 7 mudür atanmasına tepkı goste- rerek "Iktidarlar atama- lan liyakata göre değil, sadakata göre yapıyor. AKP'nin diğerlerinden farkhhğıise atamalan sa- dakata ve tarikadara go- re yapmasıdır'' dedı Dalgıç, olaym sıyası ık- tıdarlann becenksızlığın- den kaynaklandığını anımsatarâk "Eğhiın bu ülkenin can daman. Si- yasi iktidarlarisebunu iyi büdikkriiçin kullanmaya çahşı>oriar. Çözüm tüm çahşanlann demokratik bir şekflde\önetimekaül- masıdır" dıye konuştu 2001 Ağustos'unda go- revden ahnanYıhnazOz- demir'ın yenne Ankara 11 Mıllı Eğıtım Mudur Yardımcısı Onur Kaya getınldı tdanmahkeme- ye başvuran Ozdemır, yargı karan ıle gore\ ıne ıadeedıldı îkıncıkezgo- revden alınan Ozdemır, Adıyaman'a gondenldı, Onur Kaya da tekrar II Mıllı Eğıtım Mudurlu- ğu'ne ıadeedıldı Bırsu- re sonra Ankara II Mıllı Eğıtım Mudurluğu ne atanan Kaya'nm ardın- dan goreve vekâleten sı- rasıyla Celal Uzan, Saul- mış Tunçkaya. Harun Girgin getınldı Harun Gırgın'ı gorev- den alan AKP hukume- tı ıl mudurluğune Sakar- ya ll Muduru Aziz Er- soy'u asaleten atadı Er- soy goreve başlamadan on gun ıçensınde atama- sı durdurularak yenne bır kez daha \ekâleten Gır- gm getınldı Yolsuzluk raporunda yolsuzluğun tarihçesi anlatıldı, karikatür ve almtılara yer verildi Ük rüşvetbelgesiSümer'deTUREY KOSE \NKARA - TBMM Yolsuzluklan Araşhrma Komısyonu raporunda Su- merlerden başlayarak yolsuzluğun ta- nhçesı anlatılırken, rapor çeşıtlı ka- nkatur, vınyet ve alıntılarla renklen- dınldı Osmanlı ve cumhunyet do- nemınden yolsuzluk orneklen akta- nlırken "Tüm dunyadaçok sayıda tu- tuldama ve mahkûmiyetlere neden olan Lockheed skandalının Turki- ye'de aydınlatılanıadıgr vurgulandı Raporda > olsuzlukla mucadele ıçın çe- şıth onenler sıralanırken "yolsuzluk ihbarcısına ikramiye verilmesı, orta- oğreünıde volsuzluk konulu kompo- zisyon y aru>ması duzenlenmesı, med- ya-ticaret lüşkılennın yenıden duzen- lenmesT gıbı onenler de yer aldı TBMM 7esM bakana soruşturma hazırhğı • Komısyon. kutlu pamuk alımlanyla ılgılı olarak Tansu Çıller'ı sorumlu buldu, ancak zamanaşımı nedenıyle bır ışlem yapılamadı ANKARA (Cum- huriyet Burosu) - TBMM Yolsuzlukla- n Araştırma Komıs- yonu, 7 eskı bakan hakkında soruşturma komısyonu kurulma- suıın ıstenmesı konu- sunda goruş bırlığıne vardı Komısyonun, eskıANAPhdenMe- sut Yümaz'la ılgılı dosyalan. bugun go- ruşmesı beklenırken eskı DYP hden Tan- su Çiller, kutlu pamuk olayından sorumlu bulundu, ancak zama- naşımı nedenıyle bır ışlem yapılamayaca- ğınakararvenldı Komısyon, dun ça- lışmalannı surdurur- ken eskı Başbakan Yardımcısı Hüsamet- tin Ozkan. eskı Ener- jı Bakanı CumhurEr- sumer, eskı de\ let ba- kanlan Şükru Sina GurelveYükselYalo- va eskı Bayındırlık bakanlan Koray Ay- dın ve Abdülkadir Akcan ıle eskı Enerjı bakanlarından Zeki Çakan hakkında so- ruşturma komısyonu kurulmasının ısten- mesı eğıhmı ortaya kondu Ersumer hakkında bırden fazla dosyayla ılgılı soruşturma ıste- mınde bulunulması beklenıyor w Raporda, MÖ 4 bin yıllanna aıt bır Sümer tabletındekı rüşvet olayı da yer alıyor. Buna göre okulda başansız olan çocuğun aılesı öğretmenı e\lenne davet edıyor, yedinp içırip çeşıtli hediyeler venyor. Sonra başansız öğrencı bırden sınıfın en başanlı öğrencisı ve sınıf başkanı oluyor. TBMM Yolsuzluklan Araştırma Komısyonu'nun oncekı hafta TBMM Başkanlığı'na teslım ettığı raporda yolsuzluğun tanhçesı aynntıh olarak anlatıldı Raporda, ruşvetın ılk belge- si konusunda şu bılgıler aktanldı "SumerologVevsel Donbaz'mçöz- duğu Istanbul \rkeolojı MuzesTnde bulunan MO 4 bin yıDanna aıtbir Su- mer tableti rüşvetin ilk belgesi niteti- ğindedir. 'Sümer Okul gunlen' adını taşıyan bu tablerte okulunda başan- sız bır oğrencıden bahsedilıyor. Bu oğ- rencinin ailesi deçocuklanrun dersle- rinde başanh olmasını isriyorlar. Bu amaçla öğretmenı evierine davet edi- yoriar, yedirip içiriyor. hatta turlu he- diyeler deveriyoriar. Butun gecenin bu şekilde geçtiğiyazılı tablerte. Sonra ne mi oluyor, sorusunun cevabı tabktin devamında veriliyor ve başansız öğ- renci birden sınıfin en başanh öğren- cisi oluveriyor. Suııfın şefî,yani başka- nı yapıhyor." Turkıye'de yolsuzluğun tanhı anla- tılırken "Osmanlı devlerinin gunu- muze olan erkisr başlıgı altında Os- manlı arşıvınden rüşvet ve yolsuzluk orneklenne yer venldı Osmanlı ım- paratorluğunun çokuşünu hazırlayan onemlı nedenler arasında ruşv etın de bulunduğuna dıkkat çekıhrken *ya- zar" tsmail Cem'ın "Türkiye'de Ge- ri Kalmışlığın Tarihi" kıtabından bır ahntıyadavenenlıvor BuradaCem, "Osmanlı duzenindeki bu bozulma- lar devlet yonetimiru olumsuz yonde etküemiştir. Özellikle toprak edinme imkânının genişlemesL ütızam usulu- nün y ayguuaşması ve yenı iş alanlan- nın açdması memurlann ilgisini kâr- b uğraşdara çekmiştir. Nufuzlanndan yararlanan memurlar, kolayiıkla top- rak edınmekte, surulerle kovıın bes- lemekte, kaçakçıhk yapmaktadıriar" goruşunu dıle getınyor Cumhunvet donemı volsuzluklan anlatılırken hayalı ıhracat, mobılya yolsuzluklan, F-I6 alımıyla ılgılı ruş- vet olavı, tstanbul Bankası yolsuzlu- ğu, Jaguar olayı, karayollan, ISKİ, ILKSAN, Turkbank, Susurluk yol- suzluklan uzennde duruluyor 12 Ey- lul 1980 sonrası Hilmi Işgüzar ve Tuncay Mataracı'nın Yuce Dıvan'da mahkûm olduklanna dıkkat çekılen raporda "1980 oncesindeki onemli yolsuzluk olavlanndan biri de Lock- heed skandalı olup, tum dunyada çok sayıda tutuklama ve mahkûmiyetiere neden olan bu olay Turtaye'de aydın- laülamamıştır" denılıyor YolsuzluklanAraştırmaKomisyonu'nunTBMMBaşkanbğı'natestimettiğiraporda,yolsuzluğun tarihçesi aynntılı olarak anlaüldL Rapor çeşitii karikatür, vüıyet ve alıntılarla renklendirildi İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı'nm katılımı parti içinde tartışmalara neden oldu CHP'de Piriştina rüzgârlan • Baykal'ın tek seçıcı olarak Pınştma'yı partısıne katması, Genel Sekreter Yardımcısı Bulent Baratalı başta olmak üzere, II Başkanı Alaattın Yüksel ve tzmır mılletvekıllen tarafından olumlu karşılanmadı SERDARKIZIK İzmir Belediye Başkanı Piriştina. İZMİR - İzmir Buyukşehır Beledıye Başkanı Ahmet Piriş- nna'nın DSP'den aynlıp CHP'ye geçmesı, altı oklu partıde tarhş- malara yol açtı Izmır'de sol ve sosyal demok- rat tabanda seçımlere tek aday- la gıdılmesı yonundekı eğılım, Pınştına'nın CHP'ye katılma- sıvlakarşılığını buldu Buyak- laşım, Pınştına'nın genel anla- mıyla başanh ve çağdaş çahş- malannın yanı sıra oncekı yone- tım donemındekı genlımlenn ve rant kavgasının yaşanmama- suıdan da kaynaklanmıştı Ancak Pınşnna'nm tabanda genellıkle olumlu karşılanan bu tavn, başta genel merkez olmak uzere CHP Izmu1 Orgutu'nde bazı genlımlere yol açtı Bay- kal'ın tek seçıcı olarak Pınştı- na'vı partısıne katması, Genel Sekreter Yardımcısı Bulent Ba- ratah başta olmak uzere CHP Izmır tl Başkanı \laarrin Yuk- sel, tzmır mılletvekıllen Tur- kan Mıçoğullan Hakkı Ulkü Erdal Karadenur, Sedat Izun- bay tarafından olumlu karşılan- madı Boşa çıkan beklentüer "Pınştına'nın durumu MYK'de goruşulecek, ondan sonra kararverflecek" dıyen ve adıCHP nın buyukşehır beledı- ye başkan aday lan arasında ge- çen Baratalı'nın ongorusu yen- nıbulmadı Yıne yaklaşık 2 haf- ta once îzmır'de ılçe başkanla- nyla toplanıp "Piriştina'yı değil, orgutun adayını ıstiyoruz. Ge- nel başkanunız her zaman orgu- tun tavnnı dikkate almışür" dı- yen ve adaylar arasında goste- nlen Yuksel de yanıldı Baykal hafta başı \nkara'ya çağırdığı Yuksel'e "Ben seçimi kazan- mayı ve Piriştina'yı isuyorum, o kadar*dırektıfimverdı Yuksel, tepkısını, ancak salı gunu Bülent Tanla'nın ev ındekı Pınştına v e Mehmet Sevigen'ın de bulun- duğuve Baykal'ın kendısını ozel olarak davet ettığı yemeğe ka- nlmayarak gosterdı Baykal "tek seçici" olarak, dengelen v e beklentılen buyuk olçude değıştırdı Baykal' ın bu tutumu bazı yö- netıcıler tarafindan "orgıitu hi- çe sayan antidemokratik bir ta- vır" olarak nıtelendınldı Bu, yenı bır açmazı ortaya koyuyor- du Partıde mıllervekılı seçım- lennde de yaşandığı gıbı bırçok kez antidemokratik yaklaşım- lara destek verenler. ses çıkar- mayanlar, Baykal'a toz kondur- mayanlar, tepblennı kamuoyun- dan gızleyenler, bu kez "mağ- dur" konuma duşmuşlerdı Baratalı, yerel yonetımlerden sorumlu genel sekreter yardım- cısı olmasına karşın Baykal'ın seçımını sıneye çekmeİde ka- lırken, Yuksel ıçın bır yol ayn- mı doğdu Ya ıstıfa edecek ya da Baykal'ın karannı sındıre- cektı Ikıncısuıı seçtı. grup top- lantısının ardından Pınştına yı ılk kutlayanlann arasında yer alırken CHP'nın çıkarlannın her şeyden once geldığını soy- luyordu Bu sıkıntılı sureç zaman ıçın- de gıdenlecek Ancak partı de- ğışnrmeden once dığer sosyal de- mokrat kesımlerde solun ortak adayı olarak adından soz edılen ve merkez sağdakı bazı seçmen- lerden de oy alması beklenen Pınştına ıle CHP h yonetıcıle- nn daha genış bır zerrunı yarat- malan zorunluluğunun da altı çızılmesı gerek Cunku, anlaşı- lan o kı Baykal, kazanmak ıçın genel seçımlerde sağlanan yüz- de 29'luk oyu yeterlı gormedı- ğınden boyle bır hamle yaptı Bu arada Pınştına nın da seçıl- mek ıçın DSP oylannın yetme- dığıru gorduğunu vurgulayalım IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@cumhuriyetcom.tr Kabusname, Fars ve Osmanlı ede- bıyatının, kulturunun en temel eser- lerınden bırısı Bu kıtap Zıyaroğulla- nndan (928-1077) Emır Unsuru'l Ma- ali Keykavus tarafından 1082 yılın- da oğlu Giylanşah'a öğutler vermek amacıyla yazılmıştı Bu eserı Mercü- mek Ahmet 15 yuzyılın ılk yansında Farsça aslından Turkçeye çevırmış- tı Unıversıte yıllanmızda bız Kabus- name'yı onemlı bırtanhsel belge ola- rak okumuştuk Kabusname yıllar once Mıllı Eğıtım Bakanlığı klasıklen arasında yayımlan- mıştı O gun bugundur ortalıkta yok- tu PencereYayınları, donemın tarıhı- nı ve alışkanlıklarını oğrenmek bakı- mından belgesel nıtelık taşıyan bu değerlı kıtabı gunumuz Turkçesıne uyarlayarak yenıden yayımladı (Sa- deleştıren Serpil Çalışlar Ekicı) Gunlerdır buyuk bır merak ve heye- canla kıtabı yenıden okudum Kabusname bır oğut kıtabı gıbı, ancak onu değerlı ve klasık kılan do- nemın âdet ve alışkanlıklarını bugu- ne kadar buyuk bır netlıkle taşımış Keykavus ve Barbaros Hayrettin olması Kabusname'yı bıtırıp, geçen yıllarda yıtırdığımız Gündüz Aybay'ın bır başka değerlı ıncelemesını oku- dum Kabusname'nın Turkçeye çev- nldığı yıllarda buyuk denızcı Barbaros Hayrettın'ın denız zafer'erını anlatan anı kıtabı Kanunı Suttan Suleyman ın buyruğuyla yayımlanmıştı Gunduz Aybay, Barbaros Hayret- tin Paşa'nın Gazavatı Ustune ıncele- mesınde ışte bu anıları değerlendır- meye çahşıyor Ikı kıtabın yakın tarıh- sel donemlere ılışkın olması, ortak bazı noktalara da temas etmelerme yol açmış Keykavus'un Kabusna- me'sınde aşka, cınsellığe, eşcınsellı- ğe ılışkın çok sayıda anlatı ve oğut yer alıyor Barbaros Hayrettın'ın anıların- da da o donem cınsellığınde oğlan- lann onemı dıkkat çekıyor Keykavus oğluna nasıhatlarında şoyledıyor "Vaz olunca kadınlara, kı- şınoğlanlarameyletkısıhhatlıolasın " Barbaros Hayrettin ise anılannda şun- lan soyluyor "Oruç Reis dört bakı- re kız oğlankız ve dört musterna esır gulam (oğlan) ıle Mısır'da çıkıp Mı- sır Sultanı 'nın yanına vannca peşkeş hedıyelennı yollu yolunca verdıler" Gunduz Aybay bunları şoyle de- ğerlendırıyor "Antık Yunan'da, Ro- ma'da, Bızans'ta, yetışkın erkeklenn genç oğlan çocuklaria cınsel ılışkıde bulunduklannı değışık kaynaklardan anımsıyorum Osmanlı toplumunda da oğlancılık denen bu eğılımın guç- lü olduğu anlaşılıyor" Kabusname'ye bakarak buna eskı Iran toplumunda da aynı eğılımlerın guçlu olduğunu ekleyebılırız Kabusname'de ılgınç uyanlardan bınsı de şarap uzerıne olanı Eskı iran toplumu da Osmanlı da Musluman- dı Oğluna oğutlerveren Keykavus'un da dını butun bır Musluman olduğu soyledıklerınden net şekilde ortaya çıkıyor Ancak yıne de o donem Mus- lumanlığının şarap ıçme konusunda pekbağnazolmadıâı anlaşılıyor Çun- ku bu kıtap OsmanlıTmparatorluğu do- nemınde çevrılıyor ve okunup oğre- nılıyor Şoyle dıyor Keykavus oğlu Giylan- şah'a "Lakın ey oğul bılınm kı yığıt- sın ve bılınm kı şarap yoldaşlan senı ıçmemeye komazlar Eğer ıçersen hıç olmazsa tovbeyı gönlunden gıder- me Içersen hıç olmazsa yemeğını ye- dıkten sonra hemen şarap ıçme Yi- yeceğın kuvvetı vücuda sınmış ol- sun Ondan sonra şarap ıçersen ıç, hem şaraptan, hem yıyecekten fay- da bulursun " ••* Ikı yıl once yıtırdığımız Gunduz Ay- bay, araştırmacı denızcılenmızdendı Denızcılık uzerıne yayımlanmış çok sayıda esere sahıp olan Aybay, kap- tanlık yaparken hukuk fakultesını de bıtırmış, öğretım uyelığı ve avukatlığı bırlıkte surdurmuştu Barbaros Hay- rettin dıye bılınen unlu denızcının ger- çek adının Osmanlı dönemınde Hay- rettin olarak kullanıldığını, Barbaros sozcuğunun Batılılar tarafından takıl- dığını kaynaklan gostererek vurgulu- yor Barbaros'un sanıldığı gıbı "Kızıl Sakallı" olmadığını, Batılıların Barbar sozcuğunden yola çıkarak boyle bır ısmı koyduklan sonucuna varıyor Gunduz Aybay'ın bu guzel araştır- ma ve değerlendırmesını okuduktan sonra Barbaros Hayrettın'ın Gaza- vat'ını daha çok merak ettım Çunku bu kıtabı okuyarak onu anlamak da- ha kolay olacak Gazavat kıtabında esırler ve forsalar bolumunden Ay- bay şunları aktaımış "O sırada çek- tın beylen Mıdıllı'ye geldıler Kurek ıçın esır arayıp gezeherdı Esırlen ge- tırttım sekızyuzyırmıyedıkâfir in- len beş yuzer, otekıler uç yuzer gu- ruşa çektın beylenne satıp akçele- nnın tamamını aldım " Benzer kole sa- tışı Kabusname'de de yer alıyor Tanhe geçmışe meraklı olanlar ıçın bu kıtaplan onenyorum Zevkle okuyup yenı keşıflerde bulunacağınıza ınanıyorum