Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
2 3 HAZİRAN 2003 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
ROPORTAJ
ABDÜLCANBAZ PETROL SAVAŞLARI TURHAN SELÇUK
Haliç'in yamaçlannda EğrikapVya doğru lOOOyıllık bir tarihin üstünde 500yıllık bir tarih
î niric
A nemas Kulesi'nı buldu-
^k nuz mu Ivaz Efendi Ca-
/ J misi'ne eeldiniz demek-
/—* tır.HemlOOOyılhkMi-
^ - A . hael Anemas'ın kulesını
hem de 500 yıllık tvazEfendTnin ca-
misini bilmiyorsanız o zaman Haliç
kıyısından Ayvansaray'a girip sora-
caksınız... Aynen Anemas Kulesi'ne
gitmek ıçın surlan sağınıza ahp Eğ-
rikapı'ya doğru çıkarken kulenin he-
tnen yanında Ivaz Efendi Camisi'ni
göreceksiniz...
Çe\Te yoluyla Topkapfdan Haliç
Köprüsü'ne ınişte, köprüye girme-
den sağ taraftaki surlaraı üstünde gör-
düğünüz minare var ya, işte o Ivaz
Efendi Camisi'nin minaresi...
îvaz Efendi, Rumeli ve Anadolu
Kazaskeri...
Kazaskerin aslı kadı asker... Halk
ağzında yuvarlanarak kazasker ol-
muş...
Alanyalı ivaz Efendl
Kazaskerlik. IL Mehmetdönemin-
de şeriat hükümlerini veren en büyük
makam... Yine Fatih Sultan Mehmet
döneminde Rumeli ve Anadolu Ka-
zaskerliği olarak üdye aynlmış... Ana-
dolu'dakı kadılar Anadolu Kazaske-
ri'ne, Rumeli ve adalardaki kadılar Ru-
meli Kazasken'ne bağlanmış... îs-
tanbul kadısı terfi ettiğinde Anado-
lu Kazaskeri, Anadolu Kazaskeri ter-
fi ettiğinde Rumeli Kazaskeri oluyor
ve Rumeli Kazaskerinin yolu da Şey-
hülislamlığa çıkıyormuş... III. Mu-
rat'ın saltanatında 1579'dan sonra
kazaskerlerin rütbesi beylerbeyine
eşdeğerolmuş....
Bizimkı tam da o dönemin kazas-
ken... Kanuni Sultan Süleyman'a, n.
Seüm'e ve HI. Murat'a kazaskerlik
yapmış... Alaiyeli... Yani Alanyalı...
Alanya ile Kanuni arasında bir bağ
vardır...
Selçuklu Sultanı Alaaddin Keyku-
bat'ın, 1221 yıhnda adını vererek
devletine kışlık başkent yaptığı Ala-
iye'de kalenin zirvesine. yanmadanın
iki yanından da görülecek şekilde in-
şa ettirdiğı cami zaman içinde yıkıl-
mış ve temellennden yeni bir cami-
yi birkaç kese altın göndererek Ka-
nuni Sultan Süleyman yaptırmıştır...
Alaaddin' in adı gitmiş camiye Sü-
D E N İ Z S 0 M
www.denizsom.com e-posta: denizs6T5TOaJRWÜ\Wt.com.îr
leymanıye adı verilmiştir.
Ivaz Efendi de ne zaman ve nasıl
Alaiye'den çıkıp Istanbul'a gelmişse,
Osmanlı'ya "kadıasker" olmuştur...
Alanyalı Ivaz Efendi "nin kendi adı-
na cami yaptırmak için bulduğu yer
ıse Bizans'ın yıkılıp gitmiş eski sa-
raylanndan Blahernai'nin yanındaki
Anemas Kulesı ve zindanlannın ya-
nı başı ve üstelik Angelos Kulesi'nin
yıkıntılannın tam üstüdür...
Burada tarih, sözcüğün tam anla-
mıyla tarih içine girmiş...
1585 'te yapılan caminin mimannın
kim olduğu bilinmiyor...
Mimar Sinan'a mal ediliyor ama
Mimar Sinan'ın tezkerelerinde kay-
dı bulunmadığı için Mimar Sinan
ekolünden bir cami olarak kabul edi-
liyor...
Cami kutu gibi... Ama inceden in-
ceyeişlenmiş... lOmetreyeyakınça-
pı ve 15 metreden fazla yüksekliği olan
kubbenin çevresine beş yanm kubbe
daha kondurmuş mimar... Yanm kub-
belerin ikısı caminin sağında. ikisi
solunda; beşınci yanm kubbe mihrap
çıkıntısuıın üstünü örtüyor... Jki yan-
dakı yanm kubbelere yuvarlak ke-
merli pencereler açılmış... Caminin
cephesi ise üç kat pencere ile dona-
tılmış... Ferah feza bir cami...
Cümle kapısı olmayan cami
Cami, kesme taşlarla ve mihrap
kısmında ise kesme taşın arasına tuğ-
la serpiştirilerek inşa edilmiş... Taş-
lar, Bizans kulesinin kalıntılan ola-
bılir...
Caminin, bir cümle kapısı yok...
Öyle gösterişlı ya da gösterişsiz bü-
yük bir kapı yeğlememiş mimar...
Camiye yanlardaki çifte kapılardan
giriliyor... Çiûe kapılardan dışa ba-
kanlar üst kattaki kadınlar mahfiline
çıkan merdivene, içe bakanlar ise sa-
hın kısmına açılıyor... Caminin son
cemaat yeri olmadığı için ayakkabı-
lar, kapıdan girdikten sonra çıkartı-
lıyor...
tvaz Efendi aslında bir külliye yap-
tırmış... Medrese yıkılıp gitmiş... Ye-
rine imam lojmanı yapılmış olmalı...
Ceşme ise, a\lu duvannın dışında,
küçük yol ağzının ortasında kalmış...
Ivaz Efendi'nin camisi Atik Mus-
tafa Paşa Mahallesi'nde...
Atik Mustafa Paşa adı yabancı gel-
mesin... Koca Mustafa Paşa'nın ta
kendisi...
Ayvansaray'daki eski bir kiliseyi
camiye çevirdiği için mahalleye adı
verilmış... Kocamustafapaşa semrine
de adını veren Mustafa, IL Beyanfm
sadrazamlanndan... II. Mehmet dö-
neminde devşirilmiş, sarayda kapıcı-
başı olmuş... Fatıh'in ölümü üzerine
Beyazıt'la Cemarasındaki iktidar sa-
vaşında Beyazıt'tan yana olunca
151 l'de sadrazamlığaİcadar yüksel-
miş... Ne var ki iktidar kuman her za-
:vaz Efendi Camisi'ni Mimar Sinan'ın
yaptığı sanılıyor ama Sinan'ın kayıtlarmda böyle
bir cami yok... Caminin mimarisi,
mimannın Mimar Sinan ekolünden
geldiğini gösteriyor
man tutmuyor... Beyazıt'ın yerine
Ahmet, Korkut \e Selim arasında
Ahmet'ten yana olmuş... Sonradan
Yavuz Sultan Selim olacak L Sefim tah-
ta geçmiş... Yeni padişah birkaç ay
beklemiş... Atik ve Koca Mustafa Pa-
şa'yı Bursa"ya gönderip idam ettir-
miş...
Ivaz Efendi ise camisini yaptırdık-
tan bir yıl sonra eceliyle ölmüş ve
mıhrabın önündeki bahçeye gömül-
müş... Sonradan küçük bir mezarlı-
ğa dönüşen bahçedeki kabirlerden,
en yüksek taşlısı, 1%-az Efendi'nin me-
zan olmalı...
İznlk çlnllerl çalınmı;
Ivaz Efendi Camisi'nin bir başka
özelliği, ana kubbenin alh destek üze-
nne oturması ve desteklerin yandan
itibaren duvarlara gömülü olınası...
Caminin yan duvarlan boyunca v e
ahşap sütunlar üstünde uzanan ikin-
ci kat kadınlar kısmı... Ahşap, yüz-
yılların ağırlığını taşımaya devam
ediyor...
Lakin, Bizans Kulesi'nin yıkıntıla-
n üstüne yapılan ve altında halen deh-
lizlerin bulunduğu caminin, kendi
ağırlığını ne kadar taşıyacağı belli
değil...
Cünkü mihrabın iki yanında alttan
ve üstten birer haznenin içinde duran
silindir biçimindeki taşlar yani "sü-
tunce''ler dönmüyor...
Bu da caminin statik yapısının bo-
zulduğunu gösteriyor...
Camide bir eğrilik var mı?
Yok...
Ama, dönmesi gereken silindirler
dönmüyor...
Bu iyi bir haber değil...
Caminin içındeki güzelliğe gelin-
ce... Mihrabı süsleyen tznikçinileri...
Ne yazık ki birkaç parçası çahnmış...
Kim bilir hangi müzayedede satıl-
mıştır; içinden 1000 yıllık tarihin geç-
tiği 500 yıllık çiniler!
Kritik maddelerde uzlaşma yok
Hazine
arazüerinin
satışı tamam
EMİNEKAPLAN
ANK\RA - TBMM Plan ve Bütçe Alt
Komisyonu, Hazine arazüerinin satışı ve SlT
alanlannın yapılaşmaya açılmasını öngören yasa
tasansı üzerindeki çalışmalannı tamamlayıp
raporunu hazu"ladı. AKP ve CHP, gecekondu
affi, yabancılara arazi satışı ve StT alanlanyla
ilgili düzenlemeler konusunda uzlaşma
sağlayamadı, bu düzenlemeler üst komisyona
havale edildi. Alt komisyon, tanm arazılerinin
satışı ile ilgili ıhalelere "köy ya da belde
nüfusuna kayıth kişilerin kaalnıasr koşulunu
getirirken, tasandaki taşocağı, kum ve çakıl
ocaklannın il özel idarelerince kiraya
verilmesine ilişkin düzenlemeler, Maden
Yasası'nı ilgilendirdiğı için metinden çıkanldı.
Vakıf arazılennın takas yoluyla satışına ilişkin
önergeler de bu düzenlemenin başka bir yasa
tasansıyla getirilmesinın planlandığı
gerekçesiyle gen çekildı. Alt komisyonun
getirdiği yeni düzenlemeler ıse şöyle:
• Hazine arazılen organıze hayvancılık ve besi
bölgesi yapacak olanlara, serbest bölge olarak
kullanılacak olan araziler ise yalnızca kamu
kurum ve kuruluşlan ile bu nitelikteki meslek
kuruluşlanna satılacak. Arazilerin endüstri
bölgelerinde yahnm yapmasına izin verilen
gerçek ve tüzel kişilere satışını öngören hüküm
ise madde metninden çıkanldı.
•''Hazine arazüerinin yatınmcüara satışında
"100 milyon dolar yatırım \^pma" koşulu ise
yumuşatıldı. Yatınm tutan 25 milyon dolara
indirilirken 100 kişiyi istüıdam edecek biçimde
yatınm yapacak sanayiciye de arazi sahlabilecek.
•Tanm arazüerinin satışı ile ilgili ihalelere,
sadece taşınmazın bulunduğu köy veya belde
nüfusuna kayıth veya o köyde ya da beldede
oturmakta olan kişiler katılabilecek.
•DSl, Karayollan ve Köy Hizmetleri, ihtiyaç
fazlası iş makinesi, makine ve teçhizatlan diğer
kamu kurum ve kuruluşlanna satmaya \ eya
kıralamaya yetkili olacak.
•Mera alanlannda okul \e cami gibi ortak
kullanım mekânlanndan "ot bedefi" alınmayacak.
Büyük rant elde edecekler
SITlerde
Hmar'zammı
OZAN YAYMAN
İZ.MİR- Doğal SÎT alanlannın imara açılmasıyla
birlikte, bu arazılenn fiyatlannda da artış olduğu
bildiriliyor. AKP hükümetinin bu bölgeleri imara
açma girişiminin başladığı gün yüzde 10 fiyat
artışı görüldüğünü belırten emlakçiler, yasadışı
unsurlara dıkkat çekiyorlar. Uzun yıllardan bu
yana, StT alanlanndaki arazüeri satın almaya
devam eden bazı kesımlenn ımar iznıyle birlikte
ellenndeki arazileri çok yüksek bedelle satmaya
hazırlandıklan kaydedüıyor. Imar izni en fazla
arazi mafyasının işıne yarayacak. Yıllardan beri
imara kapalı olan doğal SİT alanlanndan arsa
toplayan çe^Teler. yurttaşlann elinde kalan tapulan
da almanın yollanm anyor Emlak Müşavirleri
Derneği Başkanı Yılmaz Özcan, imara açılma
haberlerin kamuo>aına yansımasıyla birlikte, bu
bölgelerdeki ücretlerin yüzde 10 oranında artış
gösterdiğıni belirterek "Bu alanlan zamaıunda ele
geçiren kişiler, dört gözle yasanın çıkmasını
beklİTOr. Doğal SİT'lerin imara açıtanasrvia birlikte
fi>at artışı yüzde 30"u bulabüir. Rantiye dört gözfc
TBMM'den gelecek yanıü bekB\
ı
or" dedi.
Emlak Komisyonculan Odası Başkanı Mesut
Güleroğtu da "Dolann ani iniş çüaşı tüm
gavTİmenkul alım-saümlannı durdurdu. Ancak
pivasa canlı olsa bile TBMM'deki yasa tasansı
netteşmeden bu bölgelerde aiuıı satmı olmayacak
gibi görünüyor'' dedi.
« Deniz SOH
N
î 3.kitap
yedi tepe
İSTANBUL
2.kitap
dere tepe
ANADOLU
Lkitap
tepe tepe
İSTANBUL
Günizi Yayıncılı*
Tel: 0(212) 51242 1? Faks: 0 |212] 512 11 72