Catalog

4ŞÜBAT20O3SA1J CUMHURİYET SAYFA DIŞHABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Fransa-İngiltere buluşması • PARİS(AA)-Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ve Ingiltere Başbakanı Tony Blair, bugün Fransa'nın kuzeyinde yer alan Touquet kasabasında yapılacak toplantıda bir araya gelerek Irak konusundaki görüş aynlıklarını tartışmayı planlıyorlar. Ingiltere'nin başını çektiği 8 AvTupa ülkesinın. geçen hafta, ABD'nin yanında yer alacağını açık bir biçimde bildirmesi, Paris ile Londra arasında Irak konusundaki görüş aynlıklannın dennleşmesine yol açtı. Blair'in. zirve sırasında, geçen cuma günü ABD Başkanı George Bush ile yaptığı görüşme hakkında Chirac "a bilgi vermesi bekJeniyor. Guantanamo'da intihap gjrişimi • SANJUAN(AA)-E1 Kaide ve Taleban üyelerinin tutulduğu Küba'daki Amerikan üssü Guantanamo'da, 20 yaşlannda bir tutuklunun intihar girişiminde bulunduğu bildirildi. Binbaşı Paul Caruso, 16 0cak'ta, hücresinde kendisini asmaya kalkışan tutuklunun. ABD askerleri tarafindan kurtanldığını ve üsteki hastaneye kaldınldığını söyledi. Caruso. tutuklunun halen hastanede tedavi altında olduğunu kaydetti. 2 Fılistinli ohfcıpuldu • GAZZE(AA)- Gazze Şeridi'nde dün iki Filistinli daha Israil askerlerince öldürüldü. Filistinli güvenlik ve hastane kaynaklanna göre, Gazze Şeridi'nin güneyinde tarlada çalıştıklan sırada bir tsrail tankından açılan ateşle vurulan 60 yaşmdaki Salım Kdeha ve 35 yaşındaki Züheyr Ebuşaab kurtanlamadı. tsrail ateşinde iki Filistinli de yaralandı. Israil birliklerinin. geçen ay Filistin bölgelerinde 46 kişiyi öldürdüğü açıklandı. Afrika Birliği Doruğu başladı • ADDISABABA (AA) - Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da düzenlenen olağanüstü Afrika Birliği doruğu. yaklaşık 30 devlet ve hükümet başkanının katılımıyla dün başladı. Afrika Birliği Dönem Başkanı Thabo Mbeki, toplantının açılış konuşmasında, "Afrika Birliği Banş ve Güvenlik Konseyi" kunılması çağnsında bulundu. Doruğa Zimbabve Devlet Başkanı Robert Mugabe ve Libya lideri Muammer Kaddafi de katıldı. K.Kore'nin çözüm arayışı • SEUL(AA)-Kuzey Kore medyası, ABD saldınsı halinde ordunun savaşmaya hazır olduğunu, ancak Pyongyang'ın, ABD ile nükleer program konusunda görüşmek istediğini bildirdi. Resmi haber ajansı KCNA, "ABD Kuzey Kore'nin isteklerine sırt çevirdikçe, onun eşitlik temelinde görüşme isteğini reddettikçe, saldırmazlık antlaşması imzalanmasına yanaşmadıkça Kore yanmadasındaki nükleer kriz asla çözüme kavuşturulamaz" yorumunda bulundu. Hükümet, gelecek askerlerin konuşlanabilmesi için hazırlanan tezkereyi perşembe günü çıkarmayı planlıyor ABD'ye 'Çekiç Güç' formülüAYHANŞİMŞEK ANKARA - Hükümet, ABD'nin Türldye'de Irak ope- rasyonu için asker konuşlan- dırmasını ve askeri üsleri kul- lanmasını sağlayacak tezkere taslaklaruıı tamamladı. "Çe- Idç Güç" formulünün uygu- landığı taslaklarda, ABD'ye "kapsam vezaman açısındân snurh'" bir izin öngörülürken, bunun TBMM tarafindan uza- tılmasına olanak tanındı. Başbakan Abduflah Gül'ün debizzat katüdığj belırtilen ça- hşmalarda Dışişlen ve Ge- nelkurmay yetkililerince, "yurt (faşmdan Türkiye'ye as- kergönderilmesinin'' yanı sı- • Washington'm yoğun baskısma direnemeyen hükümet, ABD'nin askeri üsleri kullanmasını sağlayacak tezkere taslaklannı tamamladı. ra, "Türkiye'den yurt dışına asker gönderümesr ve "Tür- kiye'deki üsve Bmanlann mo- dernizasyona için gelecek ABD'H askerlere" ilişkin tez- kere taslaklanna da son biçi- mini verdi. Hükümet ilk olarak moder- nizasyon çalışmalanna iliş- kin tezkereyi perşembe günü TBMM'ye sunacak. ABD'nin yoğun baskısı al- tında direnemeyen AKP ikti- dan, Türkiye'deki bazı üs ve limanlarda ABD tarafindan modernizasyon çalışmalan- nın yapılmasına olanak sağ- layacak tezkereyi Kurban bay- ramı öncesinde geçirerek ra- hatlamayı planlıyor ABD Dı- şişleri Bakanı CofinPowefl"in 5 Şubat'ta Birleşmış Millet- ler Güvenlik Konseyi'ne ka- nıtları sunmasuıın ardından hükümet, Irak'a operasyon sürecinde ilk TBMM yetkisi- nı 6 Şubat'ta almaya çalışacak. Hükümet, üslerin kullanımı ve Amerikan askerlerinin ko- nuşlanması için gerekli tezke- reyi de BM silah denetçileri- nin 14 Şubat'ta sunacaklan raporun ardından yaşanacak uluslararası gelişmelere göre TBMM'ye sunmayı tasarlı- yor. ABD: Zaman ve kapsamı hükümet belirlesin Edınilen bilgilere göre, ABD askerlerinin Türldye'de konuşlanması ve üsleri ku- lanmasına ilişkin tezkere de Çekiç Güç formülü öngörü- lüyor. Buna göre verilen izin kapsam ve süre bakımından sınırlandınlacak. Bunun birlikte bu sürenin koşullara göre uzatıhnasına olanak tanınacak. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgi- lere göre ABD'li yetkililer bunun karşısında TBMM'den u zamanı ve kapsamı ve hü- kümetçe beörlenecek yettd" istiyor. Türk hükümeti, ABD'nin konuşlandırmak ve transit ge- çişini sağlamak istediği asker miktanna ve bu ışlemlerin sü- resıne itıraz ediyordu. Görüşmelerde Türkiye, as- ker sayısının Türkiye'nin has- sasiyetlerini gözeten bir oran- da olmasını ve Türldye'de bu- lunma sürelerinin tasa tutul- masını istiyordu. Kolordu dü- zeyinde 80-120 bin askerin kabul edilemeyeceğini belir- ten Ankara, bu ilkeler için "yazüı taahhüt" istediğini ABD'ye iletmişti. Komando tugaylannın yeniden Irak sınınna gönderilebileceği bildirildi 2. Ordu'nım takviyesi sürüyor • TSK'nin askeri hazırlıklan hızlanırken, hükümet de ABD'nin istediği üs ve limanlardaki faaliyetlerine ilişkin alınacak karann formülünü bulmaya çalışıyor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Genelkurmay'ın 2. Ordu'yu teçhizat, malzeme ve kadro yönünden takviye etme karan almasının ardından Te- kirdağ, Adapazan, Ankara, Istanbul, Mersin ve Yenice istasyonlannda as- keri hareketlilik başladı. Tekirdağ, Adapazan Arifiye, Ankara ve Istan- bul'dan yola çıkan asker ve malzeme- lerın bayrama kadar Şanlıurfa'da bek- letileceği, ardından planlanan bölge- lere gönderileceği kaydedildı. Marmara'dan Güneydoğu'ya ya- pılan sevkıyata, dün Ankara Etimes- gut'tan yapılanlar da eklendi. Eti- mesgut'ta bulunan Zırhlı Birlikler Tümen Komutanlığı'ndan teçhiza- tın trenlere yüklenmesine başlandı. Batı bölgelerinden 2. Ordu böl- gesine gönderilen malzemeler ara- sında zırhlı personel taşıyıcılan, je- neratör, yakıt ve su tankı gibi lojis- tık malzemeler yer alıyor. Arifiye'de bulunan Ordu Donatım Ana Tamir ve Tank Fabrikası'ndan askeri mal- zemeler Irak sınınna gönderilirken Çorlu'da bulunan bazı birliklerdeki yaklaşık 500 personel otobüslerle yola çıktı. Terörle mücadele kapsamında Gü- neydoğu'da ve sınır ötesi operasyon- larda yoğun olarak görev alan koman- do tugaylannın Irak harekâtından ön- Askeri araçlar bölgeye doğru yolahyor. (Fotoğraf: AP) Zaho 26 ce bölgede yine konuşlanabileceği bildirildi. Bolu Dağ ve Kayseri Hava Indirme komando tugaylannın sınıra yakın bölgelerde, özellikle mülteci akınına yönelik alınacak önlemlerde etkili olabileceği dile getirildi. Üsler için formûl arayışı Hükümet, ABD'nin yararlanmak istediği üs ve limanlardaki faaliyet- lerin nasıl formüle edileceğini de tartışıyor. Genelkurmay'dan bazı yet- kililerin de katılımıyla Başbakan- lık'ta yapılan çalışmalar sonucunda üç seçenek ortaya çıktı. Birinci se- çenek, iznin tamamen TBMM'ye bırakılmasını, ikincı seçenek ise ge- lecek personelin teknik kapsamda değerlendirilerek yalnızca hükümet karan ile yetinilmesini içeriyor. Ona- nm için gelecek personelin arasın- da askerlerin de yer alacak olması ikinci seçeneği sıkıntılı duruma ge- tiriyor. Son seçenek ise üs ve liman- larda yapılacak onanm işlemlerinin NATO kapsamında değerlendiril- mesi. Bu durumda da karan yine hükümet alacak. ABD Türkiye'den Incirlik dahil 9 üs ve 3 limandân yararlanmak için izin isterken Türk tarafinda sayının azal- tılması yönünde eğilim olduğu ögre- nildi. Türkiye, daha önce yapılan gö- rüşmelerde Malarya Erhaç Havaala- nı'nı sadece kendi kullanımı için ayır- dığını bildirmiştı. Türkiye, yaşanabilecek kitlesel göçe ilişkin önlemlerini almaya ça- lışıyor. Dışişlen Bakanlığı ve Ge- nelkurmay Başkanlığı yetkilileri dün bir araya gelerek koordinasyonun sağlanması konusunu ele aldılar. Sı- ğınmacılann sayısmm fazla olması dunımunda Türkiye'ye gelecekler için Silopi ilçesinde 24 bin çadır ku- rulacak. Kızılay da sığınmacılar için Habur Sınır Kapısı'ndan 10 kilo- metre uzaklıktaki Zaho ilçesi yakın- lannda çadırlar kuracak. 17 mülteci kampı ABD'dekı Time dergisi de Türki- ye'nin ABD ile bölgede 17 mülteci kampı kurma konusunda anlaşma- ya vardığını iddia etti. Dergi, bir Türk yetkiliye dayanarak verdiği ha- berde, Türklerin kontrolünde ola- cak bu kamplardan 10 tanesinın Irak topraklannda, 7'sinin ise Türk top- raklannda kurulacağını belirtti. Savasa hazırlık Iraklüar kaçınılmazı beİdiyor BAĞDAT (AA) - Irakhlar, "kaçınılmaz" gördükleri sa- vaş için hazırlıklara başladı- lar. Irak halkı, evlerini savaş ko- şullanna göre hazırhyor, yiye- cek, yemeklik yağ ve gaz ya- ğı stok ediyor. Hükümet, evle- re 5 ay yetecek temel gıda mad- desi dağıttı, Satıcılar, teneke kutu bubnakta zorlanıyor. Zi- ra en çok satılan ürünlerin ba- şında gaz yağı ve gaz lambası geliyor. Bazı aileler, evlerinin bahçelerine su depolamak için kuyu kazdılar. Maddi durumlan daha iyi olan Bağdatlılar ise şişelenmiş su depoluyor ve yurtdışından konserve yiyecek ve ilaç getir- tiyor. Bağdat dışmda ev kira- layanlara da rastlamyor. Çift- çi Abdul Sattar Kerim'in, ya- pacağı işler lıstesi diğer Irak- lılardan farklı değil. 52 yaşın- daki Kerim, yiyecek ve gaz ya- ğı stok etmenin yanı sıra, AK- 47 tipi tüfeğini düzenli olarak temizliyor. Kerim, Reuters ha- ber ajansına şunlan söyledi: "Savaş, Irak'ta normal bir durum. Yeni bir şey yok. Son 20 yıMa çok kötü günler yaşa- dık. Arük hiçbir şeyden kork- muyoruz." ABD saldınsının kaçınılmaz olduğunu sa\ıınan Kerim, "ABD geldiğinde evimi, onurumn ve ülkemi savunaca- ğnn" diye konuşru. SljeÜfcUrJjorkiTırotf, Bush yönetiminin Irak ve El Kaide arasında bağlantı kurmak için harcadığı çabanın, istihbarat servisleri arasında gerilime neden olduğunu yazdı Dış Haberier Servisi - ABD Dışişle- ri Bakanı Colin Poweü. Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin in silahlan- nı sakladığmı ve bununla ilgih kanıt- lan yann BM Güvenlik Konseyi'ne sunacağını yinelerken Bush yönetimi ve kanıtlarla ilgili raporu "abartih" bulan istihbarat yetkilileri arasında uz- laşmazlık yaşandığı bildiriliyor. Powell, Wall Street Journal'a yaz- dığı makalede, Konsey'e, Irak'ın BM silah denetçilenni aldattığuıı gösteren istihbarat bilgilerini sunacağını be- lirtti. New York Times gazetesi ise Bush yönetiminin Irak ve El Kaide ara- sında bağlantı kurmak için harcadı- ğı çabanın, istihbarat servisleri arasın- da gerilime neden oldu- ğunu yazdı. Habere göre, Ameri- kan Merkezi Haber Alma Örgütü'nde (CIA) çah- şan bazı uz- manlar, yö- Povveü Güvenlik netimdeki üst Konseyi'ne Irak'lailgUi düzey kişile- be^ekrijannsunuyor. rin irak'la il- gili istihbarat raporlannı, operasyo- na desteği arttırmak için "abartma- sından" şikâyet ediyor. Gazete bu ne- r _ BM silah denetçilerinin Irak'taki çalışmalan devam ediyor. (Fotoğraf: AP) denle, CIA Direktörü George Tenet ile FBI Direktörü Robert MueOer'in Irak'la ilgili açıklama yapmaktan ka- çındığına dikkat çekiyor. New York Times'a göre, istihbarat yetkilileri, kak ve El Kaide bağlantısıyla ilgili kanıtlann yetersiz olduğu görüşünde. Irak'ın BM Daimi Temsilcisi Mu- hammed El Duıi Powell' ın yann Gü- venlik Konseyi'nde yapacağı konuş- madan sonra, kendisine cevap ver- mek istediğini söyledi. Diplomatik kaynaklar, El Duri'nin bu amaçla Güvenlik Konseyi başkan- lığına resmen başvuruda bulunacağı- m söylediler. Konsey üyesi olmayan bir ülkenin Konsey'de konuşabilme- sı. öteki üyelerin iznine tabi bu- lunuyor. Bazı dıplomatlar, Irak Başbakan Birinci Yardımcısı Ta- rik Aziz'in New York'a gelerek Povvell'a cevap vereceğini öne sürmüşlerdi. El Duri, "Aziz'in New York'a gelmeyeceğini ve Irak'ı kendisinin temsiJ edeceği- ni" ifade etti. AB anlaşamıyor AB Komisyonu, Dönem Baş- kanı Yunanistan'ın, Irak konu- sunda özel bir zirve düzenlemek amacıyla girişimlerini sürdürdü- ğünü, ancak henüz bir karar ve- rilmediğini açıkladı. Diplomatik çevreler, "olasızir- venin, AB bünyesindeki uzlaş- nıa/lığı yansıtmaktan ileri gide- meyeceği" görüşünün ağırlık kazandığını ifade ediyorlar. ADECE TÜRK ASKERİ GİRSİN' BaykaVdan __ 'sınırlı destek' CIA kanıtları abartılı buldu A ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Abdul- labGüL olası Irak operasyo- nuna yönelik TBMM'ye gönderilecek tezkereler için bir araya geldiği CHP Genel Başkanı Deniz Bavkal'dan "smıriı destek*' aldı. Bay- kal'a, diğer tezkelerin bay- ram sonrası geleceğini belir- ten Gül, Baykal'dan, "j-al- nızca Türk askerinin Kuzey Irak'a girmelerine destek olacaklan" yanınnı aldı. Başbakan Gül dün CHP Genel Başkanı Baykal'ı zi- yaret ederek, gelişmeler hak- kında bilgi verirken, Irak operasyonu konusunda TBMM'den istenecek yetki için destek istedi. Alınan bilgiye göre, ABD'nin ilk aşamada olası bir operas- yonda kullanmayı öngördü- ğü üs ve limanlann onanmı için izin beklediğini, bunun da bu hafta içinde TBMM'ye getirileceğini belirten Gül, ancak Washington yöneti- minin temel ısteminin "ku- zeyden cepheaçümasma oia- nak^cnccksayida Amerikan askerinin Türktopraklann- da konuşiandnilması oldıığu- nu" bildirdi. Gül, MGK'de alınan kararlar doğrultusun- da BM Güvenlik Konseyi ve NATO'nun karanna gö- re Türkiye'nin de tavnnı ala- cağını anlattı. Gelişmelere göre bir miktar Amerikan askerinin Türk topraklann- da konuşlanması ve Türki- ye'nin kendi güvenliği için askerlerini Kuzey Irak'a gön- derebileceğini de kaydeden Başbakan, "Bunlanba>Tam tatili sonrasında getirmevi planlıyoruz. Ancak olağa- nüstü gelişmeler olursa Mec- lis'i bayramda da toplayabi- Kriz" dedi.Gül"ün BaykaFa. "Savaşa doğru hızn bir gidiş var" dediği de öğrenildi. Başbakan'ın Türkiye'nin yi- ne de sorunun banşçı yollar- la çözülmesi için önemli adımlar attığını ve savaşa karşı son bir banş hamlesi içinde olduklannı ilettıgi kay- dedildi. Edinilen bilgilere göre CHP lideri Baykal ise Türk askerinin Irak'a gönderilme- si ile ABD askerlerinin Tür- kiye'de konuşlandınhnası- na ilişkin tezkerelerin birbi- rinden aynlmasını istedi. Baykal, Irak'a Türk asker- lerinin Türkiye'nin güvenli- ğıne yönelik tedbır almak amacıyla gönderilmesini des- tekleyebileceklerini söyle- di. Olası göç olaylanna kal- kan olunması, Türkmenle- re yönelik tehditlere karşı caydıncı olması ve Kuzey Irak'taki oluşumlan engelle- mek amacıyla Türk asker- lerinin bölgeye gönderilme- sine tarafolduklannı anlatan Baykal, ancak askerin savaş- masına destek vermeyecek- lerini söyledi. tki karar Mechs'e biıük- te gelirse Türkiye'nin ,ABD ile Irak'a savaş açtığı gibi bir görüntünün yaratılaca- ğını belirten Baykal, bunun dış dünyaya kötü bir mesaj vereceğini kaydetti. Kuzey Irak'ta Türkiye'nin güvenli- ğiyle ilgili tüm tertibat ve düzenin alınması gerektiği- ni vurgulayan Baykal, "Kürt devktiblokeednmdidir'' de- dı. '120binyerine 40 bin asker1 Görüşmede Başbakan Gül'ün ABD'nin 120 bine varan asker konuşlandırma taleplerine karşılık bu sayı- yı 40 bine indirdiklerini söy- lediği öğrenildi. Görüşmenin ardından bif açıklama yapan Başbakan Gül, bu haftanın kritık oldu- ğunu vurgulayarak, "Bu haf- ta muhtemelen TBMM'ye gelme ihtimalimiz vanbr." dedi. Gül, Baykal'dan des- tek bulup bulamadığına iliş- kin soruya şöyle yanıt ver- dı "BenSayınBaykal'aohıp bitenlerie ilgili bilgi verdim. Tüm samaian anlatam. Şüp- hesiz ki iktidar ve muhalefet bflgi içerisinde hareket ede- cektir. Ama her parti kendi karannı kendisi verecektir. Siyasi ahlak bunu gerektiri- yor.Hükümetkendi mesufi- yetinin idrakı içerisindedirf Dışişlen ve Genelkurmay, tezkere taslaklannı tamam- layarak hükümete sundu. KP'DESIKINTI Gül,partisini iknaya çalışıyorANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - AKP iktidan, ABD'nin istemlerini de içe- ren Meclis kararlannı çıkar- ma sürecinde parti grubun- daki sıkıntryı asmaya çalışı- yor. Başbakan AbduDah Gül, AKP milletvekillerinin "ABD askerinin Türldye'de konuşJanmasma" ilişkin kay- gılannı gıdermeyi amaçla- yan mesajlar verdi. Gül, Tür- kiye'nin uzun vadeli çıkan- nın "ABD'yeyardımcıolma- yıgerektirdiğini'' savundu. Alınan bilgilere göre Gül, hafta sonu yapılan AKP Mer- kez Kararve Yönetim Kuru- lu toplantısında partililerin ABD'ye dönük tepkilerine karşı şu görüşleri dile getir- dı: M Uzun^de)imenfaatnnız içinABD'ye yarduna olmak faydamızadır. Bunun için Meclisten yetki isteyeceğiz. Askerierle uyum içindeyiz.' 1 Bazı MKYK üyelerinin savaş sonrasına ilişkin gö- riişlerine karşı Başbakan'ın "Operasyona destek veril- mesi halinde Irak'ın Türki- yeVi düşman olarak görece- ği endişeleri yersiz. Irak'ta rejim değişeceği için Türki- ye için tehdit oluşturmaz" dediği belirtildi. AKP grubu içinde en az 100 dolayında millervekili- nin "ABD askerinin Türki- ye'dekonuşlanması\natran- at geçişine" karşı çıktığına dikkat çekiliyor. Bu neden- le "Türk askerinin Kuzey Irak'a geçişi veABD askeri- nin konuşlanması'' ile ilgili tezkerelerin aynlmasının güç olacağı belirtiliyor. Bu iki tezkerenin ayn ayn genel ku- rulda oylatılması durumun- da "ABDaskerierininkonuş- ianmaana" ret karan çıka- bileceği kaydediliyor. Dışiş- leri Komisyonu'nun AKP'li üyesi FehmiUyanık, grubun büyük bölümünün savaşa karşı olduğuna dikkat çekti. Uyanık, "KÖrfezSavaşı'nda gördük Id, Türkiye en azın- dan 100 mihar lira zarara girdi ve Idmse bu zararı üst- lenmedi. Sadece parasal yö- nü de önemli değfl, harp de- mek insanlan ve milleüeri geriyegötürmekdemek.Bu- nun yanı sıra ben komşula- nmlaiyigeçmmekisth'Drum. Benim liderûn kesinükle sa- vaşistemiyor, onuniçin hepi- miz savaşın karşısındajız" görüşünü dile getirdi.