Catalog

SAYFA CUMHURİYET 23 EKİM 2003 PERŞEMBE CHP KURULTAYI Blok liste ve genel başkan adaylığını zorlaştıran tüzük değişikliği önerileri kurultaya damgasını vuracak CHP yeni vitrinini seçecekBAHARTANRISETER ANKARA-CHP'min 30. Olağan Kurultayı, bugün Atatrürk Spor Salo- nu'nda saat 10.00'da yapılacak. Ye- rel seçimler öncesimde CHP'nin vit- rinini yenileyeceği kuaiıltayda genel başkanlık yanşı beklemmezken, ''lis- te'' çekişmesi yaşanacak. Genel baş- kanlık yanşına "rahaf" giren Baykal, tüzük değişikliğini gerçekleştirmesi durumunda, parti yönetimini istedi- ği gibi oluşturma olanağına kavuşa- cak. Genel başkan adaylığını zorlaştı- ran tüzük değişikliği önerisi nede- niyle sıkıntıya giren moıhalifler, Bay- kal'ın karşısında aday olacaklannı açıklayan 3 ismin teke indirilmesi için girişimlerde buluınuyor Baykal'ın blok liste ve genel baş- Kurultayda, divan başkanlığı için CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol ve İstanbul îl Başkanı Şinasi Öktem'in adı geçiyor. Genel başkan adaylığını zorlaştıran tüzük değişikliği önerisi nedeniyle sıkıntıya giren muhalifler, Baykal'ın karşısında aday olacaklannı açıklayan 3 ismin teke indirilmesi için girişimlerde bulunuyor. kan adayhğını zorlaştıran tüzük de- ğişikliği önerilerinin kurultayda tar- üşma yaratması bekleniyor. Kurultay- da, divan başkanlığı için CHP Grup Başkanvekili KemalAnadol ve İstan- bul 11 Başkanı ŞinasiÖktem ve İsmet Atalayın adı geçiyor. 3 Kasım öncesi milletvekili aday- lan belirlenirken başlayan ye giderek büyüyen Genel Sekreter Önder Sav ve Genel Başkan Yardımcısı EşrefEr- dem arasındaki gerginliğin PM seçi- mine de yansıması bekleniyor. Ön- der Sav'ın yerini koruyup koruya- mayacağı merak konusu oldu. Liste- sine gruptan bazı millervekillerini taşımak isteyen CHP liderinin, eski grup başkanvekilleri Mustafa Özyü- rek ve Oğuz Oyan, îstanbul millet- vekili OnurÖymen ve kadın millet- vekillerini de PM lıstesıne alacağı vurgulanıyor. Blok listenin kullanılması halinde PM'nin muhalif üyeleri Adnan Kes- kin, Erol Tuncer, Haluk Ozdalga ve Aykut Oray'ın tekrar seçilmesinin zor olduğu belirtiliyor. Genel baş- kan adaylığını zorlaştıran tüzük de- ğişikliği önerisine karşıhk muhalif- lerin Baykal'ın karşısında aday ola- caklannı açıklayan PM üyesi Erol Tuncer, eski İstanbul II Başkanı Ce- mal Özdemir ve Bedri Baykam ile te- masa geçerek aday sayısının teke in- dirilmesi yönünde girişimde bulun- duklan öğrenildi. Dev ekranlann konulacağı kurul- tayda önce CHP belgeseli gösterile- cek. Salonda kırmızı-beyaz renkler hâkim olacak. Kurultayda 1500 po- lis görev yapacak. Delegeler üç ayn noktada arandıktan sonra salona alı- nacak. Bremen Eyaleti Başbakanı Hen- ning Scherf ve Avrupa Parlamento- su Sosyalist Grup üyesi Ozan Cey- hun'un da aralannda olduğu yaban- cı konuklar da kurultaya katılacak. Ud gün sürecek kurultayın ilk gününde tüzük değişikliği karara bağlanacak ve genel başkan seçimi yapılacak. îkinci gün ise Parti Meclisi ve Yük- sek Disiplin Kurulu (YDK) üyeleri belirlenecek. Kurultayda 1300 dele- ge oy kullanacak. Salonun orta bölümünde sadece delegeler için yer aynldı. Gazeteci- ler, konuklar ve partililer tribünler- de oturacaklar. Salonun dışına kuru- lacak ses düzeni ile dışanda olanlar da konuşmalan dinleyebilecek. De- legelerin otel masraflan CHP Genel Merkezi tarafindan karşılaruyor. De- legelere, içinde parti tüzüğü, not def- teri ve bazı broşürlerin yer aldığı si- yah deri çanta dağıhlacak. TÜZÜK DEĞÎŞÎKLlĞt Adaylık zorlaşıyor Partide tartışmalara yol açan tüzük değişikliğiyle lcurultayda seçimlerin "çarşaf Kste" yenne "blok Hste" ile yapılması öngörülüyor. DeğişikJik genel başkan adaylığını da zorla-ştınyor. Genel başkan adaylığı önerisi için gereken imza sayısının yüzde 5'ten (65) yüzde 20'ye (260) çıkartılması planlanıyor. Aynca parti meclisinin üye sayısının 72'den 80'e çıkanlması da öngörülüyor. Kurultayda tüzük değişikliği görüşmeleri için öncelikle 81 il temsilcisinin yer alacağı bir komisyon oluşturulacak. Bu kornisyonun hazırlayacağı öneriler delegelerin oyuna sunulacak. Kabul edilmesi halinde kurultayda yönetim organlanna seçimler blok liste ile yapjlacak. Nenedir? Çarşaf üste-anahtar Kste: Tüm adaylann ismının yazılı olduğu listeden delegeler istedikleri ismi işaretliyor. Yönetim ve değişik gruplar tercih ertikleri isimleri içeren anahtar listeler hazırlıyor. Blok Liste: Parti meclisi için seçümesi istenen adaylann tam listesi yer alıyor. Adaylar blok olarak gösteriliyor. Delegelerin herhangi bir ismi çizerek yerine başka bir adayı seçtirmeleri zorlaşıyor. Cemal Özdemir Deniz Baykal Aday sayısı 4 150 milyar lira bütçeli kurultayda genel baş- kanlık için yanşacak adaylann özgeçmişle- ri şöyle: DenizBaykal: 1938 Antalya doğumlu. An- kara Ünıversıtesi Hukuk Fakültesi mezunu. 1973-1980 ve 12Eylül'densonra 1987-1999 yıllan arasında parlamentoda milletvekilli- ği yaptı. Maliye Bakanhğı, Enerji Bakanlı- ğı, Dışişleri Bakanlığı ve Başbakan Yardım- cılığı görevlerini üstlendi. 12 Eylül askeri mü- dahalesinden sonra Çanakkale Zıncirbozan Askeri Tesisleri'nde gözetim altında turul- du. 1992-1999 yıllan arasında CHP Genel Başkanlığı yapö. Nisan 1999 seçimlerinde CHP Meclis dışında kalınca istifa etti. 30 Ey- lül 2000'deki olağanüstü kurultayda yeni- den genel başkan oldu. Bedri Baykam: 1957 Ankara doğumlu. 2 yaşında resim yapmaya başladı. 2. Cumhur- başkanı İsmetInönü tarafindan "Harikaço- cuk" unvanı verildi. İlk sergisini 6 yaşm- dayken açö. 1995'te parti yönetimine seçil- di. EroHuncer 1938 Bayburt doğumlu. Yük- sek mühendis. 1973-1980 döneminde mil- letvekili olarak görev yaptı. CHP ve SHP yö- netiminde yer aldı. Türk Parlamenterler Bir- liği, Atarürkçü Düşünce Derneği, Toplum- sal Ekonomik Araşhrmalar Vakfı, Sosyal Demokrasi Demeği'nde çeşitli görevler yap- tı. Seçim sistemleri ve siyaset araşörmalan konusunda çok sayıda kitabı bulunuyor. Cemal Özdemir: 1956 Sıvas doğumlu. Elektrik mühendisi. 20 yıl özel sektörde, 2 yılTurizmBankası'ndaçalışü. 2001-2002'de CHP İstanbul II Başkanlığı yapü. 12 EylüFün ardından ara verdiği 9 yıllık süre dışında 71 yılda 29 olağan, 11 olağanüstü kurultay yaptı Türldye'nin en köldü partisiANKARA (CumhuriyetBürosu)- Türkiye'nin en köklü partisi olan CHP, kurulduğu 9 Eylül 1923 'ten bu yana 29 olağan, 11 olağanüstü kurul- tay yaptı. Cumhuriyetle özdeşleşen partinin başlangıçta "Halk Fırkası'' olan adı, 1924'te "Cumhuriyet Halk Fırkası" olarak değiştirilirken, bu- günkü ismi olan "Cumhuriyet Halk Partia"m, 1935'teyapılan 4. Kurul- tayı ile aldı. CHP'nin kurucusu Mustafa Ke- mal Atatûrk, partinin ilk kurultayın- da genel başkan seçildi ve bu göre- vini 10 Kasım 1938'de ölümüne ka- dar sürdürdü. Atatürk'ün 10 Kasım 1938'de ölümünden sonra 26 Aralık 1938'deki 1. Olağanüstü Kurultay'da Cumhurbaşkanı tsmet tnönü genel başkanlığa seçildi. CHP, 1923'ten 1946'yakadartek parti olarak iktidarda kaldı. Çok par- tili yaşama geçildıkten sonra 1946'da yapılan ilk genel seçimlerde de ikti- dannı sürdürdü. Ancak 1950-1960 arasında DP'nin seçimleri kazanma- sı nedeniyle muhalefete düştü. 1961- 1965 arasında Inönü başkanlığında üç koalisyon hükıimetı kuruldu. 'Ortanın sohı' 18 Ekim 1966da yapılan 18. Ku- rultay'da Inönü'nün gündeme getir- diği "ortanm solu" görüşü, partinin politik çizgisi olarak benimsendi. Kurultayda, bu görüşü savunanlar ile karşıtlan arasında tam bir söz düel- losu yaşandı. Kurultayın ardından genel sekreterlik koltuğuna Bûlent Ecevitoturdu. 12MartMuhhrasrnın ardından kurulan Nihat Erim hükü- metine katılıp katılmamak konusu, CHP'de yeni bir ıç tartışmaya yol aç- tı. Inönü hükümete girme, Ecevit ise girmemeyi savundu. Bunun sonucu, 21 Mart'ta Bülent Ecevit genel sek- reterlik görevinden istifa etti. CHP'nin 5 Mayıs 1972'de yapılan 5. Olağanüstü Kıirultayı, tnönü-Ece- • Atatürk, partinin ilk kurultayında genel başkan seçildi ve bu görevini 10 Kasım 1938'de ölümüne kadar sürdürdü. Kurultaylarda alınan kararlar doğrultusunda "Cumhuriyetçilik, halkçılık, milliyetçilik, laiklik, devletçilik ve devrimcilik" ilkelerini ifade eden "altı ok", partinin simgesini oluşturdu. vit çekişmesine sahne oldu. Ecevit yanlısı Parti Meclisi kurultaydan gü- venoyu alınca, Ismet Inönü, 8 Mayıs 1972'de 33 yılı aşkın bir süre bulun- duğu genel başkanlık görevinden is- tifa etti. Toplanan özel kurultayda, Ecevit, CHP Genel Başkanı oldu. 5 Kasım 1972'de de Inönü, 49 yıldır üyesi olduğu, 33 yılını genel başkan olarak geçirdiği partisinden istifa et- ti. Inönü'nün hemen ardından 17 mil- letvekili ve senatör de partiden aynl- dı. 1973 seçimleri sonrasında Ecevit liderliğindekı CHP, MSP ile koalis- yon kurarak yeniden iktidara geldi. 14 Aralık 1974'te toplanan 22. Ku- rultay'dan sonra DenizBaykal, Genel Sekreter Yardımcısı olarak parti yö- netiminde ilk kez görev aldı ve 8 Mart 1976'da istifa edinceye kadar bu görevi sürdürdü. CHP, 5 Haziran 1977'de yapılan genel seçimlerde, 41.4 oy oranı ile 213 milletvekili çı- kardı. CHP, 1978 yılında da iki kü- çük partiyle koalisyon hükümeti kur- du. 12 Eylül 1980'de TSK'nin ülke yönetimine el koymasından sonra, Ecevit CHP Genel Başkanlığf ndan istifa etti. CHP de tüm siyasi parti- ler gibi temelli kapahldı. Bu dönem- de, aynı gelenekten gelen üç siyasal parti kuruldu. Halkçı Parti (HP), Sos- yal Demokrasi Partisi (SODEP) ve Demokratik Sol Parti (DSP). HP ve SODEP, 1985 'te birleşerek SHP adı- ru aldı. 30 Mayıs 1986'da yapılan SHP kongresinde, Erdal tnönü ge- nel başkanlığa getirildi. SHP'nin 25 Haziran 1988'de ya- pılan 2. Kurultayı'nda Erdal Inönü ye- niden genel başkan seçilirken, siya- si yasağı kalkan Baykal, genel sek- reter oldu. Baykal ve MYK'nin isti- falan üzenne 29 Eylül 1990'da gidi- len olağanüstü kurultayda, Inönü ve Baykal arasında genel başkanlık ya- nşı yaşandı. Inönü 504 oy ile yeni- den genel başkan seçilirken, Bay- kal'ın oyu 405 'te kaldı. Inönü ve Bay- kal daha sonra yapılan iki kurultay- da daha genel başkanlık için yanştı- lar ve yanşı Inönü kazandı. CHP 9 yıl aradan sonra 9 Eylül 1923'ten bu yana 29 olağan, 11 olağanüstü kurultayyapti. 1967'de vapılan olağanüstü kurultay da Ecevitve İnönii yan yana. 1992 'de yeniden açılırken, kurultay- da ErolTuncer ile yanşan Deniz Bay- kal, CHP Genel Başkanı seçildi. SHP ve CHP, 1995'te CHP çatısı altında bütünleşti. Hikmet Çetin, 14 Şubat 1995'te CHP Genel Başkanlığı'na getirildi ve 9 Eylül 1995 tarihine ka- dar bu görevde kaldı. 9 Eylül 1995 tarihinde yapılan ku- rultayda ise MuratKarayalçın ile ya- nşan Deniz Baykal yeniden CHP Ge- nel Başkanı seçildi. CHP, 24 Aralık 1995 seçimlerinde Türkiye genelin- de yüzde 10.71'lik oy oranıyla TBMM'de 49 millervekilliği aldı. Baykal gjtti, geldL. 18 Nisan 1999'da yapılan genel seçimlerde ise yüzde 8.7 oy oranı ile barajı aşamadı ve Meclis dışında kal- dı. Seçim yenilgisi CHP'yi sarsarken, Baykal genel başkanlık görevinden istifa etti. 22-23 Mayıs 1999 tarihle- ri arasında yapılan Olağanüstü Ku- rultay'da, Altan Oymen, Hasan Feh- mi Güneş,Murat Karayalçın, Ernığ- rul Günay, Hurşit Güneş genel baş- kanlık için yanştılar. Cçüncü turda 521 oy alan Oymen Genel Başkanlığa seçildi. PM seçim- lerinde liste konusunda gelişen olay- lar nedeniyle, seçimleri kazananlar istifa ettilerve 26 Haziran 1999'da 10. Olağanüstü Kurultay'a gidildi. Oy- men'in listesi delindi ve 60 kişilik PM'de Baykal ekibi çoğunluğu elde etti. CHP'de Altan Oymen'in genel baş- kanlığı 15 ay sürdü. 30 Eylül 2000'de yapılan Olağanüstü Kurultay'da ge- nel başkanlık için Altan Oymen ye- niden aday olurken, eski genel baş- kan Deniz Baykal 543 oyla genel başkan seçildi. Baykal, 30 Haziran-1 Temmuz 2001'de yapılan 29. Olağan Kurul- tay'a tek aday olarak girdi. PM'de ise muhalif yalnızca beş isim yer ala- bildi. PERŞEMBE ORHAN BURSALI Derin Çelişki Cumhurbaşkanlığı'nın 29 Ekim kabulüne AKP'li- leri eşsiz davet etmesi, beklenen sorunu yarattı. "Dinci" olmayan bazı yazarlar da paniğe kapılmış durumda. Bu "eşrtsiz muamele"nin Cumhuriyet fik- rine aykınlığı ve ortaya çıkan manzaranın vehame- ti üzerine yazılar döşenir oldular. "Akıllı ve geleceğe bakan" bir insan olarak Cum- hurbaşkanı, bu soruna bir çözüm bulmalıydı, diyor- lar. Problem yeni değil. Birden de ortaya çıkmadı. Gelecek kutlamalarda da sorun sürecek. İstenen ve dayatılmak istenen, ülkenin-devletin en tepesini biraz de türbanlaştırmak; böyle bir meşru- iyetle, yaratbklan türban "kördüğümünü" bir kılıç dar- besiyle çözebilmenin yolunu açmak değil mi? Türban "istisnalar kaideyi bozmaz" kuralının bir parçası değil. Cumhuriyet ve demokrasi, "ülkeyi-hayatı türban- laştırmak" gibi bir siyasal programla karşı karşıya bulunmasaydı ve hele bu program iktidarda olma- saydı, şüphesiz Cumhurbaşkanı davetlerine bir is- tisna olarak birkaç türbanla da gidilebilirdi. Ama burada kitlesel ve bilinçli birtürbancı siya- sal hareketle karşı karşıya ülke. Cumhuriyet ile türban birbirine yabancı. Cumhuriyet türbanla kurulmadı. Hatta, biranlam- da "türbana karşı" kuruldu. En büyük "eşitsizlik", insanlığın bence en önem- li yansını oluşturan kadınlan türbana -ö'rtünmeye zoriayarak, onlan hayatm belirli alanlanna hapset- mek düşüncesi- eylemidir. • • • Türban takmak "kadınlann özgürlüğü" müdür? Bir "türbanlı öğretim üyesi" ile tartıştım. Bir ya- zım üzerine ziyarete geldi ve "türban takan kadın- lara sormadan onlann haklannı savunmak size mi düştü?" diye sordu. Kendisi "Tannnın buyruğu" olarak ve "Tannya ya- kın olmak" için başını örtüyordu. Insanlar Tannya yakın olmanın binbir yolunu bul- dular, yeni yollan durmadan anyoriar ve buluyoriar. Bu alanda çok zengin hayatlar ve düşünceler var. Anadolu, bu düşüncelerie kaynayıp durdu yüzyıllar- dır. Kadınlar, özellikle "dinci kesimde", Tannya nasıl yakın olacaklan konusunda özgür bir seçimden yok- sunlar. Çünkü hayat alanlan, başından çerçevelenmiş ve bu çerçeve içine doğuyoriar. "Tannya yakın olma" yollan, tamamı erkeklerden oluşan bir "Islam-ruhban" kesim tarafindan belir- lenmiş. Erkek-ruhban sınıfının, Tannnın buyruklannı yorum- lama ve değeriendirmeleri ile belirledikleri bu çer- çeve, "kadınlann hayat alanlarTnı çizmiş. Bu "hayat alanı", tabii ki doğal olarak erkeklere sonsuz özgüriük, yaşam biçimi ve zenginliği... Kadınlara da kısrtlı ve erkeğe tabi bir buyruk su- nuyor. Doğal olarak... Burada kadınlann "demokratik ve özgür seçi- mf'nden de bahsetmenin gerçekçi hiçbiryanı yok. • • • Cumhuriyet, türbana karşı da kuruldu. Kadınlan, en güçlü olarak hayatm içine katmak, temel yönelişlerinden biridir. Cumhuriyet, kadını "erkeğinin arkasına" değil, yanına, hatta önüne koyma girişimidir aynı zaman- da. Köşk'te yaratılmak istenen "türbanlı Cumhuriyet" görüntüsünün ise tam tersi bir mesajı vardır. Eşitsizlikten söz edecek olursak, öncelikle, dini te- melleri hâlâ çok güçlü olan siyasal hareketi yöne- tenlerin anlayışlannda yatan çok temel eşitsizliği sü- reklitartışmalıyız... Türban ve din, siyasal islamcı partinin hâlâ en önemli iktidar sorunu olarak ortada. Bu iktidar sorunlan, imam hatip liselerini ihyada, türbanda, TÜBİTAK ile Yüksek öğretim Yasa Tas- lağı'nda çok belirgin olarak ortada duruyor. "Toplum mühendisliği n ne karşı olan ve şimdi de AKP'ye büyük bir umutla sanlan gazete yazar- lannın, AKP'nin bu geniş çaplı programı konusun- da bir fikir sahibi olmaması, doğrusu çok ilginçtir... Yıllarca sonrası, gelecek üzerine çok yönlü "ön- görü" sahiplerinin, burunlannın ucundaki bu geniş çaplı "toplum mühendisliği" programını görememe- lerini nasıl açıklayacağız? Sadece miyop ve hipermetrop göz kusurlan ile mi? obursali@cumhuriyet.com.tr. CHP Milletvekili Ketenci: 'Blok liste ile sol reddedilmektedir' İstanbul Haber Servi- si-CHP İstanbul Millet- vekili ve Parti Meclisi Üyesi Ahmet Güryüz Ketenci, blok liste anla- yışının solun sosyal de- mokrasinin olmazsa ol- maz koşulu olan çoğul- cu, katılımcı, siyaset an- layışını reddeden bir gö- rüşü yansıttığını söyle- di. Ketenci, "Blok Bste, parti içidemok- rasminsmnian- nı daralür, çok- sestiBği ortadan kakhnr.Bubağ- lamda özgüriük- çü değfldir'' de- di. Ketenci şun- lan söyledi: "Olayınböy- lesine büyümesinin ar- kasmda yatan temel ne- den, blok Bste mi, çarşaf liste mi olsun sorunun- dan çok, adına' sorumlu muhalet denilen, edilgen siyaset anlayışınm' 3 Ka- sım seçimlerinden sonra CHP'de izlenir olmasın- dan kavTiaklannıaktadır. Düzenleuzlaşan, düzen- le bütünkşen bir siyaset anla>ışıru CHP örgütü reddeünektedir. CHP'yi dahaaktittophunsal mu- halefete önderlik eden, ota>1annarkasuıatakılan değil tam aksine olayla- ra müdahale eden, top- lumsal ola>1an yönlendi- ren konumda görmekis- temektedir. 25 mflyon in- sarun açlık suurmda, 7 mihon insanm açhksmınnm al- tında, 6 müyon insanm Fakir Fukara Fo- nu'na başvur- muş. olduğu nü- fusun yüzde 12'sininişsiz,iş- sizlerin de yüzde 27'sini nitelikli gençlerin oluş- turduğu birsistemv« dü- zende iktidar çıkarmak, ister yerel ister genel ik- tidar olsun ancak bu dü- zen karşıtı oimakta müm- kündür. Bunun için izte- nen siyaset biçimi ve kul- lanılan yöntem örgütün ve de geniştabanm büyük tepkisini almaktadır."