Catalog

Cumhuriyet İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI aduıa İLHAN SELÇUK Genel Yayın Yönetmeni: tbrahim Yıldız # Yazıişleri Müdürleri: SaMm Alpaslan - Necmi ÇeKk # Sorumlu Müdür Mehmet Sucu # HaberMerkezı Müdürii: HakanKara Istıhbaraf Cengiz Yıldırım • Ekonomi Öz- lem Vüzak # Kültur Egemen Berköz 0 Spor: Abdülkadir Yücelman • Makaleler: Sami Ka- raören # Düzeltrhe: Abdullah Yazıcı # Bıl- gı-Belge EdîbeBuğra • Yurt Haberleri Meh- met Faraç • Avrupa Temsılcısi Güray Öz Yayın Kunılu: İlhan Selçuk (Baş- kan ı, Emre Kongar (Daruşman), Orhan Erinç, Hikmet Çetin- ka\a, Şükran Soner, tbrahim Yıİdız. Orhan Bursalı. Musta- fa Balba\. Hakan Kara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balba> Ataturk Bulvan No. 125, Kat.4, Bakanlıklar-Ankara Tel: 4195020 C hat), Faks: 4195027 •LzmırTemsılcısı SerdarKızık, H ZiyaBK. 1352 S.23 Tel.4411220, Faks:4418745 • AdanaTemsılcısi Çetin Yiğenoğhı. Inönu Cd 119 S Noi Kat:l.TeI 363 12 11. Faks. 363 12 15 Müessese Mudüru Erol REKLVM: P.M. Ltd. Şti. • Genel Erkut • Koordinatör MudürGülbin ErduranİKoorduıator Ahmet Korulsan # Mu- Reha Işıtman • Genel MudürYıd hasebe Bülent Yener • Sevda Çoban • Fınansman Mudüru- Idare Hüsejin Gürer Çetin Erduran Tel 0212 514 07 53- • Satış Fazilet Kuza 513 S460-6I. Faks: 0212 513 8463 Ytyımlayan: \enı Gün Haber \ ansi Basm \e Ya>ıncılık A Ş. Baskı: Sabah Yauncılık A Ş Türkocağı Cad 39 41 Cağaloglü 34334 lstanbul PK 246 - Sukecı 34435 Istanbul Tel 10 212)512 05 05 ı20hatl Faks IU 212ı 513 85 95 13 AĞUSTOS2002 lmsak:4.23 Güneş: 6.04 Öğle: 13 16 tkındı: 17.04 Akşam:20 15 Yatsı: 21.48 2220 mankenli deffie • Çeviri Servisi - Portekiz'in kuzeyindeki "Figuera da F02" adlı plajda bir dünya rekoru kınldı. Hafta sonu sıcak hava nedeniyle binlerce kişinin akınına uğrayara plajda düzenlenen defile şimdiye kadar en çok mankenın podyuma çıktığı moda şovu nitelığindeydi. Profesyonel mankenlerin yanı sıra plaja güneşlenmek ve denize girmek için gelen kadınlann da katılımıyla düzenlenen defilede 2220 kadın podyuma çıktı. Mankenlerin sayısını belirlemek için ise kollanna kaçıncı sırada podyuma çıktıklan yazıldı. Türk lokantalam NY Times' ta • NEVV YORK (AA) - New Yorktakı Türk lokantalan New York Times gazetesinin pazar ilavesine konu oldu. New York Times, kentin Manhattan ve Queens kesimlerindeki Kazan, Nazar, Pasha, Sultan, Turkish Kitchen, Turkuaz ve Üsküdar gibi lokantalann birbirinden lezzetli yemekJerini okuyuculanna tanjttı. Kazan restoramn susamlı ekmeğini, Nazar'ın pathcan salatasım öven gazete, "Kentin en şık lokantalanndan biri olam Pasha"da yenen mantınm tadına doyum olmadığını" yazdı. "Sultan'ın kebaplannın, Turkish Kitchenın et yemeklerinin, Turkuaz'ın ise mezelerinin nefis olduğunu" vurgulayan gazete. Üsküdar'ın da her keseye hitap ettiğine dikkat çekti. Cher'in Las Vegas çıkapması | Çeviri Servisi - Ünlü şarkucı Cher aylardır sürdürdüğü dünya turnesinde Las Vegas'a da uğradı. Konserinin biletleri de tıpkı diğerlerinde oldugu gibi günJer öncesinden tükenmişti. Cher'in Las Vegas'ta konser verdiği yer diğer kentlerde olduğu gibi bir müzikhol, bir stadyum değildi. Cüretkâr giyisisi ve danslanyla dinleyenlerini coşturan Cher MGM Otel'ın kumarhanesinde konser verdi. Asal sayı problemi çöziüdü • YENİDELHİ (AA) - Hıntli bilim adamlan, asal sayılann tespit edilmesini sağlayan bir formül bularak binlerce yıllık asal sayı problemini çözdü. Alman Rheinische Post gazetesindeki habere göre, Kanpur"daki Hint Teknoloji Enstitüsü'nde görevli bilim adamlan Manindra Agrawal, Neeraj Kayal ve Nitin Saxena tarafından geliştirilen yeni algoritma sayesinde, hangi sayının asal sayı olduğu hesaplanabiliyor. Sadece 1 ve kendilerine bölünen asal sayılar, çok sayıda matematik probleminin anahtan olarak biliniyor. Trîlyonluk hıpsdık • BURSA (AA) - Bursada, kurs gördükleri Bursa Eğitim Geliştirme Vakfi'ndan (BEGEV) 2.3 trilyon lira tutannda bilgisayar programı çalan 3 kişi yakalandı. BEGEV'de 4 ay önce bilgisayarlı tekstil tasanm kursu gördüğü tespit edilen Murat E, Selçuk U. ve Y.I, tasanmlarla birlikte çaldıklan bilgisayar parçalanm Inegöl Elektronikçiler Çarşısı'nda satmak istedikleri sırada suçüstü yakalandılar. Emniyet Müdürlüğü'nde suçlannı itiraf eden zanhlar, IBM yazılımı, her biri 100 bin dolar olan 14 desen tasanmının değerini bilmediklerini söylediler. Zanhlar, "Aldığımız parçalann bazılannı satarak monitör satın alacaktık. Daha sonra bu programlan kullanarak piyasaya iş yapacaktık" dediler. oLANlARA HERyER 8fDAVA Tüm psikiyatrik rahatsızlıklan körükleyen evham hastalığında aile büyük önem taşıyor Kötümiras:KuruntuISTANBUL (AA)- "Yaşam kafitesi- niçokdüşürdüğü" belirtilen evhamın temeluıın aılede atıldığı belirlendi. Psikiyatr Doç. Dr. Armagan Saman- cı'nın koordinatörlüğünde, Doç. Dr. Hüsnü Erkmen ve uzman doktorlar Asun Aktan ile Sinan Orhan'ın, îs- tanbul 'da 143 "evfaamh" üzerinde yap- tığı araştırma ilginç sonuçlar ortaya çıkardı. Araştırmayla ilgili bilgi veren Doç. Dr. Samancı, genelleşmiş anksi- yete bozukJuğu ya da endışe olarak da adlandınlan evhamın, toplum tarafin- dan yeterince önemsenmediğini söy- ledi. Dikkatsizlik, uyku bozukJuğu, kas gerginliği ve yorgunluğa yol açan evhamın, kişilik özelliği gibi gösteril- diğini ve bunun çok yanlış bir tutum olduğunu \-urgulayan Doç. Dr. Saman- • îstanbul'da 143 kişi üzerinde yapılan araştırma dikkatsizlik, uyku bozukluğu, kas gerginliği ve yorgunluğa yol açan 'evham'ın toplum tarafindan dikkate alınmadığını ortaya koydu. Araştırmada, evhamlıların yüzde 48.6'sının annelerinin de evhamlı, yüzde 35.1 'inin ailesinin aşın koruyucu olduklan belirlendi. cı, "Ffyat kaütesiniçokdüşürenevham, tedavi edilebilir bir hastahk" dedi. Ev - hamlılann. günlük hayatta karşılaşı- labilecek küçük şeyleri dahi kafalan- na takıp büyüttüklerini dile getiren Doç. Dr. Samancı, "Örneğinçocukla- n 10dakika geçgeJse, hemen kazayap- bklan ya da kaçınidıklan gibi ihtimal- leri düşünürler'' şeldinde konuştu. Samancı. evhamlılann çevrelerine büyük baskı oluşturduklannı anlatarak bu kişilerin kaygılannı kontrol etmek- te güçlük çektiklerini ve çocuklan için risk faktörü oluşturduklannı bildirdi. Hastalığın tüm psikiyatrik rahatsızlık- lan da körüklediğine işaret eden Doç. Dr. Samancı, bu kişilerin mutlaka te- davi olması gerektiğini söyledi. Doç. Dr. Armağan Samancı'nın ver- dıği bilgiye göre, söz konusu araştır- mada, evhamlıların yüzde 75'inin ka- dın, yüzde 25' inin de erkek olduğu be- lirlendi. Meslekler yönünden de has- talann yüzde 56.8'inin ev kadını, yüz- de 16.2'sinin esnaf, yüzde 10.8'inin memur, yüzde 8.1 'inin işçi, 8.1 'inin de emekli olduğunun tespit edildiği araş- tırmada, en çarpıcı sonuçlar evhamlı- ların aile yapısında orta>'a çıktı. Evham- lıların yüzde 48.6'sının annelerinin de evhamlı, yüzde 35.1 'inin ailesinin aşı- n koruyucu, yüzde 43.2'sinin duygu- sal kısıthlığı olan anne-babaya sahip, yüzde 35.1 'inin de boşanma veya ölüm gibi nedenlerden dolayı anne ya da ba- badan uzun süreli ayn olduklan sap- tanan araştırmada, hastalann yüzde 70.3'ünün çocukluğunda fobi öyküsü bulunduğu anlaşıldı. 20 BÎN KlŞl ÎZLEDt Zigetvar'da Türkgününe büyük ilgi ZİGETVAR(AA)- Macaristan'm Zigetvar kentinde cumartesi ve pazar günleri yapılan Türk festivali çerçevesindeki etkinlikleri 20 bini aşkın kişi izledi. Fesrivalde, Osmanlı tmparatorluğu ve Macaristan Krallığı arasmdaki Zigetvar Savaşı bir müzikalle seyircilere sunuldu. Müzikalde, Macar Başkomutanı Miklos Zrinyi ve Kanuni Sultan Süleyman Macaristan'm ünlü sanatçılan tarafından canlandınldı. Festival çerçevesinde, helikopter gösterisi, Kanuni Sultan Süleyman'ın geçiş töreni, Türk göbek danslan gösterisi. folklor gösterileri, Macar-Türk müzik topluluğu "Canlar"ın konseri, opera gösterisi ve havai fişek gösterisi yapıldı ve Zigetvar Kalesi'ne Türk bayrağı çekildi. Festivalin düzenlenmesinde en büyük rolü üstelenen Türkiye'nin Zigetvar Fahri Konsolosu LaszJo Horvath, Zigetvar Belediyesi tarafından ödüllendirildi. Horvath, etkinliklerle Türk- Macar dostluğunun pekişririldiğini söyledi. Salzburg'dafestival heyecanıAvrapa'nın önde gelen küMr-sanat etkinliklerinden Salzburg FestivalTnde her yıl olduğu gibi bu yıl da çok sayıda dans gösterisi ve konser yer alacak. Alman koreograf Joachim Schlömer'in tasariadığı dans tiyatrosu "The Day I Go To The Body* adh gösteri bunlardan biri. Sanatçdar, Avusturya'nın kültürel etkinlik açısından başkent YTyana'dan sonraki merkezi olan Salzburg'nn ağıria>acağı sanatse>erlerin gösteriyi izlemesinden önce pnnalarda ter döküyoriar. Craham Smith, Ra%il Galimo\ ve \Tncent Cro»le>' (soldan sağa) de gösteri öncesindeki son provalaruıda mükemmeli >akalanıa>a çalışıyorlar. (Fotoğraf: AP) Araştırmada, evhamın yüzde 91.9"unu aile, yüzde 78.4'ünü kişisel sağlık. yüzde 51.4'ü ekonomik sorun- lar, yüzde 40.5'i de ışle ilgili kaygıla- nn oluşturduğu belirlenirken duyulan endişeler nedeniyle hastalann yüzde 40.5'inin çalışamadığı tespit edıldi. Evhamlılann yüzde 16.2'sinde az, yüzde 18.9'undaorta, yüzde 8.1 'inde şiddetli, yüzde 5.4"ünde de çok şiddet- h boyutta sosyal ilişkilerde yeti yitimi- nin oluştuğu saptanan araştırmada, hastalann yüzde 43.2 sinde intihar dü- şüncesı olduğu, yüzde 10.8'inınde in- tihar girişıminde bulunduğu ortaya çık- tı. Araştırmada aynca, hastalann yüz- de 67.6'sının depresyon, yüzde 40.5'inın fobi, yüzde 10.8"inin de travmatik stres bozukJuğu yaşadığı belirlendi. FORBES'tN SEÇTİKLERİ Sabancı müyarder koleksiyoncu NEW YORK (AA) - Forbes dergisi, "miharder koleksi\onculann çoğunluğunun modem sanat eserierini tercih ettikterini" yazdı. Milyarder koleksiyoncularla ilgili bir araşhrmaya yer veren dergi, bunlar arasında Sakıp Sabancı'nın da yer aldığını, ancak Sabancı'mn Islami hat ve kaligrafik eserler ile Türk ressamlann eserlerini topladığını kaydetti. Sabancı'nın servetinin 3.3 milyar dolar olduğunu anunsatan dergi, Sabancılar'ın kendilerine ait köşkü müze haline getirdiğine dikkat çekti. ArtNews adlı dergi de Forbes'un milyarderler Iistesinde yer alan 497 zengınden sadece 36'sının sanat eserleri koleksiyonu yaptığını, bunlann 20'sinin Amerikalı, 4'ünün Alman. ikisinin Fransız, ikisinin Ingiliz, diğerlerinin ise Türk, Kanadalı, tsrailli, îtalyan, Meksikalı, Ispanyol, tsviçreli ve Venezüellalı olduğunu yazdı. Dünyanın en zengin adamı olan BiE Gates'in, 19. yüzyıl Amerikan ressamlannm eserleri ile kitaplan topladığı kaydedildi. Alman gıda sanayii devi Rudolf Oetker'in ise klasık ustalann eserlerine para yatırdığı belirtildi. îkiz kule adayları beğenilmedi Uğradığı saldın sonucuyerle birolanve binlerce kişinin öldüğüNew York'taki Dünya Ticaret MerkezFnin ikiz kulelerinin yenisi için hazuianan projeler kamuovıında kabul görmedL 11 Eylül saldınlannın yıldönümüne geri sa\ım başladı. ancak yeni ikiz kulelerin görüntiisünün nasıl olacağı konusunda karara vanlamadı. Fotoğraftaki "Memorial Promenade" aday olan alrı projeden biri. Ancak, diğerleri gibi bu proje için de "sıkıcı ve fazla geniş kapsamh düşünülmemiş" yönündeeleştiri sesleri yükseldi. (Fotoğraf: AP) GELECEĞE ÎLlŞKlN UMUTLAR AZALIYOR Kalp lviizi geçiren yaşama küsüyor AYDEV (AA) - Adnan Menderes Üni- versitesi'nde (ADÜ) yapılan bir araştır- mada, kalp krizi geçirenlerin eğlenceü top- lantılara katdmadığı, seyahate gitmedı- ği ve arkadaş ilişkilerini azalttığı ortaya çıku. ADÜ Sağlık Meslek Yüksekokulu öğ- retim görevlisi Yrd. Doç. Dr. Nevin Ak- dohın. kalp krizı geçiren 110 kişiyi kap- sayan araştmnada, kalp hastalığının in- sanlan, biyolojik, ruhsal ve sosyal yön- den etkilediğinin ortaya çıktığını ve be- den imajını bozduğunu behrtti. Araştırmaya katılanların yüzde 20.9'unun kalp krizi sonrası işini buak- mak durumunda kaldığuıı belirten Ak- dolun, yüzde 30.2'sinin işini sürdürüp surdüremeyeceği endişesi taşıdığım, işe dönebilme oranımn ise yüzde 55 oldu- ğunu kaydetti. Erkek hastalann yüzde 3 J 'inin sorumluluklannı eskisi gibi sür- dürebildiğini belirten Nevin Akdolun, yüzde 94.4'ünün ise aile içi ilişkilerinde değişikJik yaphğını kaydetti. Akdolun, kalp krizi sonrası hastalann yüzde 54.5'inin kolay sinirlendiğini, ge- İeceğe ilişkin ümidini azaltanlann oranı- nın yüzde 48.2, karamsar olanlann yüz- de 44.5, ölüm korkusu olanlann ise yüz- de 35.5 olduğunu belirtti. AL GÖZÜM SEYREYLE/IŞILÖZGENTÜRK Biryunus düğünü Pazar günkii yazımda açık açık mii- letvekili adayı olmak istediğimi söyle- dim. ama kapımı çalan olmadı. Ben de haddimi bilip yeniden yaşamın içine da- lıverdim. Doğrusunu isterseniz bu gün- lerde bazı konulan hiç konuşmak iste- mıyorum. Örneğin basında yeniden bir transfer furyasıdır gidiyor. ÇevTemde ne zaman iki kişi bir araya gelse ilk konu Derviş'in hangi partiye gıreceği oluyor. ardmdan hangi köşe yazannın kaç bin dolara hangi gazeteye geçece- ği ya da geçtiğine dair hararetli bir tar- tışma başlıyor. Söylenen ücretler öyle yüksek kı. bu konuşmalan biraz daha duyacak olursam kendime güvenim sı- firlanacak. Amerikan Başkanı bıle biz- deki köşe yazarlannın bazı- lanndan daha az para kaza- nıyor. Neyse zengınin para- sı züğürdün çenesini yorar- mış, üstelik bugün kızım dün- ya evine giriyor. Canımı sık- mak ıstemiyorum. En iyisi. yunuslan çok sev- diğimi bilen dostlanmdan bi- ri bana bazı yunus hikâyele- ri yollamış. size onlardan söz edeyim. Gerçi hiçbiri benim yunus hikâyelerimi geçemi- yor ama idare eder. Hikâye- ler TÜBlTAK'm Popüler Bi- lim Kitaplan serisinde ya- yımladığı "Sonsuzhığun Kı- >TJan" adlı kitapta aynen var. Yunuslu hikâyeler içinde benim iki hikâye hoşuma gitti, üstelik bunlan kimse uydurmamış, gerçek. Efendim yaklaşık dört metre boyun- dakı yunus Hanna. Norveç'in batı sa- hilinde adalar arasında işleyen 50 met- re uzunluğundaki Voksa adlı feribota âşık olmuş ve tam on gün onu ta\ lama- ya çahşmış. Feribotu her gün limana ka- dar takip etmiş ve orada onun soğuk çe- lik gö\ desine usul usul sürtünmüş. Kaliforniya Üniversitesi'nden emek- li yunus uzmanı Ken Norris "Gemiye âsıkoluduğuna dair bir kan;t>ok" di- yor v e ekliyor. "yolculan şaşırtmak ve eğlendirmek için âşıkrolüyapmış ola- bilir. Kimseyunuslann gerçekte nc dü- şündüğünü büemez." Diğer çarpıcı yunus hikâyesi ise ol- dukça düşündürücü; bu, yunuslann davranışlanyla ilgili değil, politika \e bilime dair bir hikâye. Bu hikâye Ga- Ifleo'nunvurgılanmasından biryunusun, -daha doğrusu biryunus simgesinin- so- rumlu olduğunu anlatıyor. Hikâyede engizısyonculann aslında Galileo'nun "Başbca İki Dünya Siste- minin DijaJoğu" kitabının iç kapağın- da yer alan, kıtabın basıldığı matba- anın üç yunus simgesine taktıklan ve onlann Galileo'un bir Protestan casu- su olduğuna ınandıklan söyleniyor. ''Y'ıl 1632. Avnıpa'da oCuz >ıl sa\aş- lan tüm hıznia süriivordu \e katı bir skolastisizme saplanmış olan Katolik din bürokradan parano\a>akapılmış- lardı. "'Yunus!.. Bu sözcük bıle onlan çı- leden çıkarmaya yeterdi. Yunuslar Del- fi'deki Apollon tapınağıyla özdeşleşti- riliyordu. Homeros"un llyada'sında Apollon. Tru\alılann başlıca ilahi des- tekleyicisiydi. Truva'dan kurtulanlardan biri olan Francus, Fransız hanedanınm kurucusuydu. "Yunus" aynı zamanda "dauphin" yanı Fransız tahtının vâri- si anlamına da geüyordu. O sıralarda Fransa. Protestanhğı desteklivordu. Dolayısıyla bir Katolik için yunus im- gesı ıhanet demektı." Bu hıkâyey i okuyunca, kitabını, sim- gesi üç yunus olmayan başka bir mat- baada bastırsaydı Galıleo belki de Ga- lileo olmavacaktı. diye düşündüm. Iş- kencelerden geçmeyecek ve ölümle tehdıt edilmeyecekti. Ama ne olursa olsun şu sözü her zaman edecekti: u Ne >apa(ım ki, düma yuvarlak ve güneşin çevresinde döniip duruyor." Kızım dünya evine girecek ya. ger- çekten heyecanlıyım. Yunus hıkâyele- ri bile bu heyecanımı dindirmiyor. Ha- yatı düzenleyen kurumlan ne kadar eleştirirsek eleştirelim, onlann daha yüzlerce yıl yaşama şansı olacak. Da- ha yüzlerce yıl. kadınlar beyaz gelin- liklerini erkekler damatlık takımlannı giyip "evet" diyecekkr. \'e anneler. ba- balar gözyaşlannı tutamayıp ağlay acaklar. KÎzıma ne mı armağan et- tim? Bu ikimiz arasında bir şey. Belki de en güzel yunus hikâyesini ona anlatmışım- dır. Yaşamın en saf hikâyesi- ni. Bu arada hem Ruslar hem Amerikalılar soğuk savaş dö- neminde yunuslan casus ola- rak kullanmışlar. Biz insanız ya. en akıllıyız ya... .Ama ca- sus yunuslar ne yapmış? Ön- celeri güzel güzel dogru sin- yalleri \ r ermişler. ne zaman ki uzmanlar her işin yolunda gıttiğinden emin olup rahat- lamışlar. yunuslar o zaman anlaşmış gibi yanlış sinyaller vermeye başlamış- lar. Her iki tarafta da işler arapsaçına dönmüş ve o gün bu gündüryunuslar artık casus olarak kullanılmıyorlar. Şimdilerde otistik \e DOVMI sendrom- lu küçük çocuklann eğitimınde çok önemlı bir rol oynuyorlar ve en çok da bu işlerinden hoşnutlar Kim mi söy- ledi. bir yunus. Efendim az sonra bir yunus düğünü- ne doğru yola çıkacağım. Cebimde pı- rinç ve çöven otlu uğur torbalan. Ve mut- laka ağlayacağım için bir tomar kâğıt mendil. seyreyleisil((a )yahoo.com