Catalog

3 TEMMUZ 2002 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞHABERLER dishab « cumhuriyet.com.tr 11 Özel temsilci, tamamlarian 4. tur görüşmelerinin ardından 'Önümüzde bir nıuamma var' dedi De Soto:Kıbns çıkmazda Aıuıan'ın Kıbns Özel Temsilcisi Alvaro de Soto umursuz konuştu. REŞATAKAR LEFKOŞA-Kıbns sorununun çö- zümünü amaçJayan doğrudan gorüş- melerin 4. turu da tamamlandı. An- cak, ocak ayı başından ıtibaren tam 44 kez bir araya gelen Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhur- başkanı RaufDenktaş ıle Güney Kıb- ns Rum Yönetimi (GKRY) lıderi Glafkos Kterides arasında herhangi bir uzlaşmanın sağlanamadığı bıldirildı. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreten'nın Kıbns Özel Temsilcisi AJvaro dc Soto, dün 4. tur görüşme- lerın tamamlanması üzerine yaptığı açıklamada, Kıbns görüşmelerinde hazirana kadar çıkmazın kınlacağı beklenrilerinin boşa çıktığını söyle- dı. Denktaş ile KJerides arasındaki doğrudan görüşmelere gözlemci ola- rak katılan Alvaro de Soto, Kıbns görüşmelerinde hedefe ulaşılamadı- ğını belirterek "Önümüzde bir mu- amma var" dedi."İki taraf da ken- di başlanna müzakere etmede zorla- nıyor" diyen De Soto, bu noktada Türkiye ve Yunanistan'ın müdaha- lelerine dikkat çekerek özellikle hu- kuki tenmlerde zaman kaybedildiği- ni vıırguladı. De Soto. çıkmazın kınlacağı yönün- deki umutlann boşa çıktığını söyle- di. Alvaro de Soto, New York'a yapa- cagı ziyaret nedeniylegörüşmelere 16 Temmuz'a kadar ara verildiğıni be- lirtti. Rum radyosunda ABD'nin Kıbns senaryosu: Türklere yüzde 25'lik pay LEFKOŞA (AA) - ABD'nin, Kıbns sorununun çözümü için çözüm senaryolan hazırladığı ve bu senaryolann temelüıde garantıler konusunun bulunduğu öne sürüldü. Rurn radyosunun haberine göre, ABD'nın çözüm senaryosu. "Çözümden sonra Kıbns'ta 20 bin Türk askerinin kalmasını, Türk tarafına bırakılacak toprağın yüzde 25 oranında olmasını, buna karşılık KKTC'nin tanınmasını ve Kıbns'ın Avrupa Birliği'ne üye olmasını" öngörüyor. "Gevşek merkezi hükümeti olacak ortak bir devlet kurulması" göriişünün dile getınldıği çözüm senaryosunda, geri dönecek göçmenler ıle Türkiye'den KKTC'ye gelenler ve adada kalacak olanlann sayısı üzerinde de duruluyor. ABD Başkam 88 • W4SHINGT0N(AA)- ABD Kongre üyesı bir milletvekıli. zekâsı sıklıkla esprilere konu olan ABD Başkanı George Bush'a, "IQ su çok düşük. Mesela 88" dedilcten sonra, Bush'un yeni lakabı "88" olarak kaldı. ABD Kongresi'nın Demokrat Partili Califomia milletvekili Diane E. Watson, gazetecılere açıklamasında, "Başkan Bush çok düşük bir zekâya sahıp. IQ'su 88. Bu da bize, bu ülkeyi kımin yönettığı konusunda önemli bir mesaj veriyor" dedı. VVatson, daha da ilen gıderek Bush'un eskı ABD Başkanı olan babası George Bush ve ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney'nın, aslında "'gölgedeki hükümet" olarak ABD'yi yöneftiklerini savundu. Watson, "'Şurası çok açık kı bu ülkede kararlan veren kışi 88 değil" dedi. 108yaşmdaki eylemci öfdü • LONDRA(AA)- îngiltere'de başka bir bakımevine gönderilmesini protesto için açlık grevi yapan 108 yaşındaki Alice Knight öldü. Knight'ın torunlan, büyukninelerinin, kaldığı baİamevı fon yetersizliğinden kapanacağı için başka bir yere nakledilmesinı protesto amacıyla bir aydır gıda ve tıbbi bakım a'lmayı reddettığıni açıkladı. Daıly Telegraph'ın haberine göre torun Dıane Self, ninesı için "yaşamamanın bılinçli bir karar olduğunu ve kendisını açlıkla ölüme mahkûm ettığını" söyledi AmerikaMar hedette • W:\SHEVGTON (AA) - ABD. 4 Temmuz'da kutlanacak Amerıkan bağımsızlık günü öncesınde, ülke dışındakı vatandaşlannı, terörist saldınlara hedef olabılecekleri konusunda uyardı ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada. özellikle sınllen hedef alabilecek saldınlara karşı, bütün dünyadaki ABD vaandaşlanndan yaz boyunca tetikte olmalan ıstendı. Afipetin korkunç iııtjkamı • V1ULTAN(AA)- Paîistan'da bir aşiret konseyı, oğullan ışıretten bir kızla yiuürken görülen bir lileyı cezalandırmak çın, ailenin kızına bir şrup erkek tarafından ecavüz edilmesi kararı ıkfc.OIayla hiçbir ilgisi »lnayan 18 yaşındaki jzkardeşe4kışi •üzlerce Mastoi aşireti yesinın tezahüratı ve üfişmelen altında ;cjvüz edildi. ABD'nin aday olarak gösterdiği Muhammed Dahlan: Bu koşullarda aday olmam Bııslı, Arafat'ın yerine lider bıılamıyor • Dahlan, The Guardian gazetesi için yazdığı makalede, Arafat'ın bazı kararlanna karşı çekinceleri olmakJa birlikte, kuşatma altmdayken onu eleştirmenin yanlış olacağını söyledi. Dış Haberier Servisi - Israil ve ABD yönetiminın, Filistin lideri Yaser Arafat'ın yerine aday gösterdiği Muhammed Dahlan. Filıstın'in Israil saldınsı altında olduğu bir dönemde Arafat'a karşı aday olmayacağını açıkladı. Dahlan. Ingiliz The Guardıan gazetesine yazdığı makalede, ABD Başkanı George W. Bush'u ve Israil'ı. Arafat'a darbe düzenleme girişımi ıçınde olmakla suçiayarak bu gınşime destek vermeyeceğini bildirdi. 'Arafat'ın yanındayım' Arafat'ın bazı kararlanna karşı da çekinceleri bulunduğunu belirten DahJan, "Buna rağmen Bush'un müdahalesinin geri tepeceğini ve bu müdahaJenin daha ziyade Arafat'ı yerinde tutmayı garantüeyeceğuu" kaydettı. Bush'un müdahalesinden sonra her 10 Filistinhden 9'unun Arafat'a destek verdiğini hatırlatan Dahlan, "İsrail, Arafat'a karşı olduğu müddetçe, bütün çekincelerime rağmen ben de onun vanındayım ve aldığı kararlar ne olursa obun onu destekleyeceğinr dedi. Arafat kuşatma altmdayken onu eleştirmenin ve ona karşı çıkmanın yanlış olacağını, bunun sadece ABD ve Israil'in çıkarlanna hizmet edeceğini belirten Dahlan. "Bu şartlarda lider değiştirmeye kalkmak ya da durumu sorgulamak yanhşör. Onu öldürmeye ya da sürgün etmeye kaikariarsa, bundan acı biçünde pişman olacaklardır" ifadesini kullandı. fsraiUi askeıier, £1 Halil'deki Teknik Üniversite'de okuyan Filistinli öğrencilere yönelik kinılik kontrollerinj sıküaştırdı. Dün yapılan kontrollerde birçok öğrenci de gözaiüna alındı. (Fotoğraf: AP) Arapdünyasıiçinçözüm özgürlük BMraporuna göre halkın yoksulluktan kurtulması mümkün KAHİRE (AjansJar) - Birleşmiş Milletler, Arap ülkeleriyle ilgili ola- rak yayımladığı kalkınma raporunda Arap ülkelerinin özgürlükler açısın- dan dünyada en geri noktada bulun- duğunu ve bunun yoksullukla sava- şımın önünde büyük bir engel oluş- turduğunu vurguladı. îlk kez Arap ülkeleriyle ilgili, Arap aydmlar tarafından hazırlanan BM Kalkınma Raporu 2002 'de, Arap ülke- lerinin halklannı yoksulluktan hızla kurtarabüecek gücü olduğu. ancak bu- nun için "tadmlarıözgüıieştirecek,si- yasi özgüriüğe olanak sağlayacak ve eğitimigüçlendirecek" bir devrime ih- tiyaçlan bulunduğu kaydedildi. Birleşmiş Milletler Kalkuıma Prog- ramı'nın Arap bölgesel bürosu tara- fından 18 ayda hazırlanan ve içeriği açısından ilk olma özelliği taşıyan rapor, 22 Arap ülkesinde yaşayan 280 milyon insanın yaşammı mercek al- tına alıyor. Kahire'de yayımlanan raporda, Arap ülkelerinin eğer isterse halklannı fa- kirlikten kurtarabilecek yeteneğe sa- hip olduklan vurgulanıyor. Raporu hazırlayan uzmanlar bunu başarmak için Arap ülkelerinin kadınlara daha fazla özgürlük vermesi ve siyasi öz- gürlük ve eğitim olanakianru gelişür- mesi gerektiğini belirtiyor. Raporun bulgulanna göre, Arapdün- yasında bir çoğu kadın olan 65 milyon ınsan okuma yazma bilmiyor, 10 mil- yon çocuk okula gidemiyor ve yüzde 15'Iik işsizlik oram dünya ortalama- sının neredeyse üç katı. Siyasi muhalefete söz hakkı ve- rilmemesi, zengin ve fakirler ara- smdaki uçurum ise raporda altı çi- zilen diğer önemli sorunlar. Birleş- miş Milletler yetkilileri "Araplnsa- ni GeBşme Raporu 2002" adı veri- len raporun Arap dünyası hakkında bilinmeyen birçok noktayı açıklığa kavuşturduğunu belirtiyor. GüneyKore özür bekliyor Güney Kore Devlet Başkam Kim Dae-jung, Kuzey Kore'den, iki ülke savaş gemileri arasında çaüşnıa çıkmasına neden olan kışkırtma için özür dilemesini istedi. Kim, Dünya Kupası final maçı ve bazı temaslarda bulunmak için gittiği Japonya'dan döndükten sonra düzenlenen basın toplantısnıda, "bu kışkırtnıanın neden olduğu kızgmhklaruu basüramayacaklannr söyledi. Devlet Başkam Kim, "bir özür, sorumlularuı cezalandınlmasını ve bu rür ola>lann yeniden ohnaması için önkmler ahnmasını istediklermi'' kaydetti. İki Kore'nin savaş gemileri arasında, geçen hafta sonu Sarı Deniz'de çıkan çatışmada 4 Güne\ Korcli asker öbnüş, 19 Gfiney Koreti asker yaralanınıştı. Her iki taraf birbirini çaösma\ı başlatmakla suçluyor. (Fotoğraf: REUTERS) SAYDAM YALÇIN DOGAN Sümer Oral: Kurun ve Faizin Arük Yfikseimemesi Genek Telefonda Maliye Bakanı Sümer Oral. Son de- rece dıkkatli bir uslup kullanıyor: "Liderler Zirvesi'nden sonra, ekonomik ku- rullar bu hafta sonu çalışmaya başlıyor. Eko- nomiyi on-on beş günlük aralarla çok iyi izle- mek gerek. Ekonomide güven yaratmak gere- kir. Onun için ekonominin nabzı sık sık tutula- cak. Çünkü, önemli olan güven yaratmak." Guven neden kayboluyor?.. Sümer Oral politik ve insanı nezaketi elden bırakmıyor. Sadece, "son günlerde yaşadığımız bazı olaylar" demekle ye- tiniyor. Kendisı belırtmıyor, ama söylemek ıstediği Ecevit'in sağlfğından başka bir şey olamaz!.. Ek- liyor: "Bütçe hedefleri çok iyi gidiyordu, enflasyon düşüyor, büyüme sürecine giriyorduk, ama..." Ekonomik krızle baş başa kalan insanda tepki, Sümer Oral'da ıhtiyat var. 'Borç çevirmede risk yok, ama...' Ekonomik knzı temsıl eden krıtik düğümlerden biri, borçlann çevrilebılirliği. Bu yöndeki soruma, Sü- mer Oral: "Borç çevirmede şu anda bir risk yok. Tabii, faizin ve kurun artık daha fazla yükselmemesi gerekir. Kısa süre önce, faizler ve kur düştüğün- de, borç çevirmedeki sıkıntı da ortadan kalk- mıştı." Faizler ve kur neden yükseliyor?.. Kurla kimler oynuyor?.. Gerçı, Maliye Bakanı Oral buna birya- nrt vermıyor ve "o Merkez Bankası'nın ihtisas ala- nına girer" diyor. Ancak, pıyasaya bakıldığında, her- kesın dılinde, "birkaç yabancı banka" lafı var. Tıpkı, geçen ekımde olduğu gibi, doların bir anda 1 milyon 640 binlere fırlaması, derken yavaş yavaş 1 milyon 300 binlere kadar ınmesı. Arada kim bılir, kimler, ne bıçim vuruyor!.. Vergi gelirieri ve faizler Gelelım vergılere... Bu konuda Sümer Oral'ın ver- diği bilgi özetle şöyle: 2000 yılında butçede vergı gelirlerinın yüzde 77.7'si borçların faiz gıderierine aynlıyor. 2001 yı- lında bu oran yuzde 52'ye düşecek ıken... Ekono- mik kriz ve tüm hesaplar allak bullak. Çünkü, knz- le birlikte, ayakta duramayan bankalann birer bi- rer devreden çıkması bütçeye ek yuk getıriyor. 2001 'de vergı gelirlerinın yüzde 105.3'ü, banka- cılıktan gelen yükle birlikte, faiz giderlenne gidiyor. Turkçesi, vergi gelirieri faizı karşılamaktan uzak!.. Ama, eger bankacılıktan gelen yük bir kenara bı- rakılırsa, Sumer Oral'a göre, vergi gelirlerinın faizi karşılama oranı, bir önceki yıla göre, yüzde 77.7'den yüzde 60'a düşuyor. Yani, bir iyıleşme var. 2002'de ıse bankacılıktan gelen yükle birlikte, karşılama oranı yüzde 73.9. bankacılık yükü hariç, yüzde 48. Dolayısıyla, sistemi bozan, hesapların tutmasını engelleyen asıl krıtik eşik, bankacılık sisteminden kaynaklanıyor. Vergi tahsilatına gelınce, Maliye Bakanı Oral, dnemli illenn defterdarlanyla yaptığı toplantıyı ak- tarıyor. "Vergi toplamak için yumuşak bir geçiş yaparak yükümlülerle kavga etmeden, vergi toplamanın yöntemi" üzerinde duruluyor. Sadece vergı kaçakçılığı yok. Bu bilinıyor. Bir de vergı yönetimindekı bozukluk ve örgütsüzlük ne- deniyle, toplanamayan vergi var. Eğer, bu vergi toplanabılirse, yukardakı hesaplarda önemli birfe- rahlama olacağı ortada. Maliye Bakanlığı'nın gö- revı de bu olsa gerek!.. E-maif: ydogan@cumhuriyetcom.tr Faks:021251390 98 Bakanlık yargıca karşı ABD'de idama 'adalet' engeli NEW YORK(AA) -ABD'defederalmah- keme yargıcı Jed Ra- kofTun idamın anaya- saya aykın olduğuna ilişkin karan üzerine, federal hükümetin temyize başvuracağı bildirilıyor. Karar, uyuşturucu kaçakçısı olduklan öne sürülen 2 kışinin, bir ihbarcı- yı öldürdükleri iddi- asıyla federal savcı ta- rafından açılan dava- da verildı. Savcı James Co- mey'ın sözcüsü, yar- gıç Rakoff 'un karan- na karşı temyize gide- ceklerini bildirdi. Yar- gıç Rakoff, aynntıla- nnı 28 sayfalık metin- le açıkladıgı kararın- da, M idanunanayasaya aykın olduğu görüşü- ne daha önce verilen idam karariannı ince- leyerek vardığnu" be- lirtti. 2 kişi idam edildi Şimdiye kadar sade- ce 2 kişinın federal idam yasası çerçeve- sinde idam edildiğı bıl- diriliyor. Bunlardan bı- ri Oklahoma City bom- bacısı TîmothyMcVe- ^h, diğeri ise uyuştu- rucu satıcısı karil Juan Garza. Savcılar, federal ya- salar çerçevesinde ida- ma mahkûm olan kişi- lerin, eyalet yasalan çerçevesinde mahkûm olanlardan daha fazla hukukı hakka sahip ol- duğunu savoınüyorlar. Ancak yargıç Rakoff karannda bunun tam aksi sonuca vardı. Ra- koff buna gerekçe ola- rak, "federal mahke- melerdekurallann da- ha çok iddia makamı- nın lehine kuflanıbna- smı" gösterdı. Bakanlık aksi görüşte Adalet Bakanlığı sözcüsü ise kararla il- gili olarak Washing- ton'da yaptığı açıkla- mada, "bakanlığm gö- rüşünün yargıç Ra- kofTunkrvIe uyuşma- dığuu" söyledi. SÖzcü Barbara Comstock şunları söyledi: "Suçlulann anayasa çerçe\esinde nasü ce- zalandınlacaklan ko- nusujıdaki yetld fede- ralyargıçlara degü, de- mokratik olarak seçil- miş parlamenterlere airtir. Kongre, federal idam \asasmı insanla- nn hayatmı kurtarmak için kabul etmiştir. Yüksek mahkeme de idam cezasuım anaya- saya uygun olduğunu çeşitli kereler açık- lamıştır.''