Catalog

SAYFA CUMHURİYET 25 MAYIS 2002 CUMART 14 LJJK kultur@cumhuriyet.com.tr ^ T f EleniKaraindrou Trojan Women'da Euripides'in oyunu için yazdığı müzikleri seslendiriyor Jalnızlığın vehüznünşairi Müzikdünyasından KISA HSA... • Eminem, çıkacakalbümününkor- sancılar taraftndan ele geçirilip inter- net üzeriaden yayımlanmasının üzeri- ne havranlanru tehdit etti ve mahkeme- ye vereceğini söyledi. • Grubu TalkingHeads ve sonrasın- daki solo çalışmalan ile müzik dünya- sının saygın ismi olan David Byrne 8 Haziran'da İstanbul'da. •" "Gaydayı konuşturan adam" He- via ve Ferban & FerzanÖnder, 7-8 Ha- ziranda Yapı Kredi Sanat Festivali'nin konukJan. • Jamiroqtıai"ın ön adamı Jason Kay, Londra konseri öncesinde uğra- dığı saldında hafif yaralandı. • Coldplay. ikinci albümii "URush of Blood to the Head"in kayıtlannı ta- mamladı; albüm ağustos ayında piya- sada. • OzzvOsbourne, izlenme rekorla- n kıran dizisi "-The Osbournes"un mü- ziklerini de yakında piyasaya sürecek. • Spor dünyasının yıldızı David Beckham, Elton John ve Alessandro Saffina nın seslendirdiği 4 Your Song' adh şarkının videosunda oynuyor. • Ja Rule iki yeni albüm kaydettik- ten sonra, sinemaya yoğunlaşmak için müziğı bırakacağını açıkladı. Son albü- münün adı "Tbe Last Temptation". • Sampler ustası DJ Shadow "The Private Press" adlı yeni albümünü çı- kanyor. Ilk single'ın adı 'You Can'tGo HomeAgain'. • Bush'un gitarcısı NigdPuJsfordtur- neyi yanda bırakarak gruptan aynldı. Yerini şimdilik eski Helmet'ın gitarcı- sı Chris Traynor aldı. T MURAT BEŞER Eleni Karaindrou müzi- ğinin cazibesı onu tarif et- menüı güçlüğünde; melan- kolik ve depresif ruhlara hi- tap eden melodıleri o kadar bulaşıcı ve yaralayıcıdır ki, insan onunla kendisi arası- na mesafe koymadan edemi- yor. Yaşamın herkesçe bili- nen acılarını, yalnızlıgın hüznünü kendi anadilınden anlatıyor bizlere Karaind- rou. Tarihle günümüz arasın- da sır dolu bir köprü kuran ve buram buram eski Yu- nan kokan yeni albümü "Irojan Women"da 30 par- ça var. Bu albüme ilham ve- ren. MÖ 431 ve 404 yılan arasındaki Peloponnesian Savaşı'nı anlatan ürüü yazar Thucydides'in mısraları, bundan tam on yıl önce Ka- raindrou'nun piyanosunda yeniden canlanmaya başla- mış. Aslen film kompozitö- rü olarak bilinen Karaind- rou, Yunanistan'da bir dağ kasabası olan Athena'da doğmuş, Hellenikon Odi- on'da piyano ve müzik teori- si öğrenmiş. 1969'da Paris'e yerleşerek orada beş yıl bo- yunca etnik müzik eğitimi almış. Karaindrou'nun en ünJü ortaklığı sinemacı Theo An- gelopoulos'la birlikte çalış- malan; 1982'de başladı ve 1991de "The Suspended StepoftheStork", 1995 te- ki «UlysesGaze'' ve 1998 'de- ki Palm Ödülü "Eternity and A Day"le devam etti. ECM'in patronu Manfred Ekher,Karaindrou'nun mü- zikal birikimini albüm yapmak üzere kesti, biçti ve mix 'ledi; müziği tiyatral perdenin ar- kasından alarak sihirli dokunuşlarla onu ye- niden yapılandırdı. "EterniryandADay''fil- mi için yaptığı geleneksel Yunan müziğınde kullanılan çeşitli enstrümanJar ve akıldan çık- mayan geçişlerle dolu müziklerin filmlerden bağımsız olarak ayakta durabilme özelliği, sa- dece iyi soundtrack değil, aynı zamanda iyi müzik yaptığını ispatladı. Karaindrou aynca Jules Dassin ve Chris Marker gibi önemli Avrupalı yönetmenlerle de çalıştı. Karaindrou'nun tarihle günümüz arasında sır dolu bir köprü kuran ve buram buram eski Yunan kokan yeni albümü 'Trojan VVomen'da 30 parça var. Filmler için yaptığı, başanlı albümlerden sonra Karaindrou, "Trojan Women"da bir ti- yatro oyunu için yazdığı müzikleri seslendi- riyor. Ilk olarak MÖ 415 yılında sergilenen oyun, savaşın felaket getiren absürdlüğü üze- rine kurulmuş, tüm zamanlann en iyi savaş ve tann karşıtı edebi protestanlanndan biri. Euripides bu oyunu Yunanlılara sunmadan bir yıl önce, Athenalılar, Melos Adası'na saldır- mışlar, öldürerek, tecavüz ederek, yakarak, yıkarak, vahşi bir şekilde fethetmişler; hayat- ta kalan kadın ve çocukJan köle olarak sat- mışlardı. Euripides, bu yı- kımakarşı sanatıylapasif bir boykot gerçekleştirir. Oyun, üısanlan sömürü- ye karşı uyanr. Euripi- des'in trajedisi Antonis Antypas'ın yönetimiyle ilk defa geçen yıl 31 Ağustos'ta Ancient Tiyat- ro"da 15 bin seyircinin karşısındasahnelendi. Ka- raindrou ve Antypas iki- lisinin ortaklığı 1986'dan beri sürüyor. Albüm kapağına Kara- indrou. "Araştırma ve anaüzin, bflgi toplamanın ötesinde bir şeylervanbr; şiirsel bir metin anlayışı- nın Ötesinde bir şeyler. Bunlar asla anlatılanıaz, sadecehayal edüebiBr* di- ye not düşmüş. "Trojan Vvbmenr 'ın farklı etldleri Karaindrou'yu daha geniş bir müzikal bakış açısı için cesarelendinr; folk enstrümanlan ve ve koro ile mitolojik bir atmosfer ve tını oluşturur. Onun "vim" dediği topraklann malı olan Iyra, kanonaki, ney, santuri, outi, laouto. harp, daires, daouli gibi enstrümanlar, zamanın derinliklerinden kopup gelir. Sarmalayıcı ve teda- visiz romantik. naftalin kokan parçalar sıze geç- mişin futkulu sislerinin örttüğü manzaralan çağ- nştınr; sır dolu dokunuş- larla bezeli, hastalıklı de- recede içe kapanık melo- dileri sizi zamanın ötesi- ne taşır. Melodik ve folklorik bir basitlik taşıyan, armo- ni dolu bir müzik sunar ama bu melodıleri öylesine donuk renklerle bezer ki, açık koyu ilişkisindeki pesünizmi nedeniyle bu şarkılann, renk lekeleri ile ça- lışan MarkRothko'nun elinden çıkmış bir tab- lodan fırladığını düşünmeden edemezsiniz. Akıldan çıkmayan öldürücü derecede yoğun ve psikolojik açıdan derin bir durağanlığın mü- ziğidir bu. Bir Mahler senfonisi gibi Jazgın, ancak bir o kadar da sade bir tını. Eğer po- tansiyel olarak intihara eğiliminiz varsa, ya- şama pamuk ipliği ile bağlı olan bu albüm- den uzak durun. Karikatüristlere davetimiz: Ölçüsüz yaratıcılığınızı ölçüm için kullanır mısınız? TÜBİTAK- Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME) "Ölçüm ve Günlük Hayatımız" Karikatür Yarısması 2002 * Konu ve amaç: Ölçüm ve dlçümbilim (metroloji) konusunu günlük hayatımıza uzanan boyutuyla kamuoyuna tanıtabilmek amacıyla düzenlenen bir yarışmadır. "Ûlçjm' hayatiT z n ıçıncen ve çok önemlı bir konu Tıbbı cıhazlardan dopıng kontrolüne. elektr.k/su sayaçfarından uçuş kontrol cttıaîlanna taksıimetrelerder baz ıstasyonlanna market terazılerınden telefon kontürlerının uzunluğuna, kolesterol ve şeker ölçumunden polıs radarına kadar çok genış yelpazede ürunu'hızmetı kapsıyor Bütün bu alanlarda ölçum yapan cıhazların ve 'aboratuarların. "ızlenebılırlık zıncırf ıçerısmde bir usl sevıyedekı laboratua'lar îarafındar kalıbre edılme.'erı sonuçta er. ust ve ulusal sevıyede yer alan tek bir laboratuara (UME) çıkıncaya Kaaar bu "kalıbrasyon" surecının devamı gerekryor Kalıbrasyon, bir öfçum cıhazının gostermesı gereken değerıe gerçekte gosterdığı değer arasındaki farkın belırlenıp belgelenmesı anlamına gelıyor Ulusal çapta en ust sevıye jzman kurufuş olan UME. yıne ayn "ız.enebıMık zıncın' ıçerısınde Avrupa çap nda (EUROMET) ve dunya çapında (BIPM) metroloji merkezlerıne bağlı Böylece örneğın Türkrye'dekı 1 kılogram lie dunyamn dığer ulkelermdekı 1 kılogramın bırbıme denk olması sağlanıyc Bu denklığın gunluk hayatırr z ulusaı ve uluslararası tıcaretı sanayryı ılgılendıren butun alanlarda sağlanması gerekı/or Karikatür yarışmasıyla amaç, konunun önemini kamuoyuyla paylaşmak, ölçüm bilinci ve duyarlılığını yaymak, Türkiye'nin bu alandaki eksiklerine, bu eksikterin vatandaşm canını ve cebini yakan boyutlarına dikkat çekmektir. Genel koşullar Yarışma, TUBITAK-UME çal.şanlan, jûrı üyeierı ve binncı dereceden yakınlan dışında butün karıkatünsttere çızerlere açiKtır Yarışmaya katılacak kankatûrler. daha önce mçbır yerde yayınlanmarnış, ödü( almamış, kopya edilmennış ve ozgun olmaî dır Yarışmaya her aday en fazla üç karrkatûrle katılabılır Kankatûrler maksımum 35 x 50 boyutunda kağıda, karışık teknıkle çızılebılır Yarışmaya katılan tum eserlerın yaym-basım-çoğaltma ve kullanma hakları TÜBITAK- UME'ye aıtt r Teslim yeri ve tarihi: Yarışmaya «atılacak eserlerın aşağıdakı katılım formuyla birlikte en geç 14 Haziran 2002 Cuma gunu mesaı saatı bıtımıne kaaar. "UME Karikatür Yarifması" ıbaresıyle bırfıkte "Medya Evi Halkla llişkiler, Tevfik Erdönmez Sok., Diker Apartmanı, No: 26/9 Esentepe'lstantMjl' adres ne eiden ya da kargoyla teslim edı mesı gerekmektedır Jüri üyeleri: YarışiTAnın jun uyelen, karıkattr sanatçıları Laof Demırcı, Musa Kart PıyaJe Madra, MeSn Üstündağ ve Varol Yaşaroğlu ış dünyasından Ibrarıım Betıl ile TUBITAK-UME Mudurü Doç Dr Hüseyın Uğurdur. Ödüller, ödül töreni ve sergi Yarşma sonunda 'ıralıst 12 esere odjl verılecekür ödul toreni20Haziran 2002 Perşembe günü Rahmi Koç Sanayi Müzesi'nde gerçekleşecektır Öduller binncı seçılen eser ıçın 3 milyar TL, kınc seçılen eser ıçın 2 milyar TL, jçuicu seçılen eser ıçın 1 milyar TL olarak belırfenmıştır Dığer 9 esere ise mansiyon ödülü verılecektır Yarışma = ;rJ ida fınalıst 12 eserle birlikte uygun goruien eser-er 20 Haziran Perşembe gununden ıtıbaren 1 hafta sur e/le ^e'jlenecektır Eserler daha scnra basında ^e çeş tı oasılı materyallerde kullanılacaktır Yarışma Katılım Formu n adeı'otoğrafia bırhkte) Adı Soyadı: Doğum yerHarihi: Kısa özgeçmiş: Adres ve e-mail: Tel: Detaylı bilgi için: www ume tubıtak gov tr ya da Medya Evj Halkla llişkiler (Tel 0212 274 56 68) Albüm iki CD ve bir kitapçıktan oluşuyor Süryani kültürüne yolculuk.. TÛBITAK UME Türkiye'de ölçümün referansı ÛMİ Bu topraklar üzerinde yaşayan ya da daha önce yaşamış olan kültürlerin mü- ziklerini arşivlemek konusundaki değer- li çalışmalan ile bilinen Kalan Müzik, ar- şiv çalışmalan serisine bir yenisıni daha kattı; "Süryaniler - Dini Müzik, Halk Müziği'' Kalan Müzik'in dünyanın dört bir ta- rafina dağılmış bir topluluk olan Sürya- nilerin müzik kültürleri hakkındaki ilk ça- lışmalan 1980'li yülara, bu albümü oluş- turma fikri ise 1996 yıüna rastlıyor. Yak- laşık bir yıldan bu yana da süren yoru- cu bir çalışmamn sonucunda iki CD ve bir kitapçıktan oluşan "Süryaııi Müziği Alböınü'' tamamlanmış oldu. AJbüm ki- tapçığının içeriği Süryani tarihi ve Sür- yani kültürü olmak üzere iki ana bölüm halinde kurgulanmış. Birinci bölümde Süryani tarihinin ana hatlannın özeti, konuya yabancı dinJeyici ve okuyucu için verilmeye çalışümış. Aslında buna bir tür "tarihçe" demek daha doğru. Bu çalışmanın kitapçığında yer alan Süryani kültürü bölümünde, Hıristiyan- lığın etkileri ve Huistiyanlıktan sonra gelişen külrür unsurlan ile çağdaş Sür- 38parçahkbir seçkiden oluşan albüm Kalan Müzik etiketrvie çıkü. yani kültürü irdelenmeye çalışılmış. Bu- rada verilen Süryani müziğine ilişkin bilgiler, Süryani müziği adlı çalışmanın kısalhlmış bir özeti olmasına rağmen en az birkitap çaljşması kadardoyurucu al- büme alınan iki CD'deki toplam 38 par- ça, Kalan Müzik'e ulaşan çeşitli kişisel arşiv ve koleksiyonlardan \ e müzikal maJzeme arasından özenle seçilmiş. Seç- ki konusunda da MefihDuygıihı'nun bü- yük emeği geçmiş. Israil'in tatlı sesi: IsaacAlgazi IsaacAlgaa'nifl en önemli eserlerini bir araya getiren "Sweet Singer of Israd" adlı CD, meraklılan için çok önemli bir koleksiyon parçası. "Sweet Siı^ger of Israd"i Istanbul'un en kapsamlı caz mağazası Lale Plak ithal etti. 1889'da Izmir'de doğan Isaac Algazi, Osmanlı'mn son döneminde geleneksel müzik mirasını iyi hatmetmiş birisiydi. 1920'den 1930'lann sonuna kadar Türkiye'de Yahudi şarkılan söyleyen ve kaydeden Algazi, sadece Yahudi müziğinin değil, Türk müziğinin de önde gelen ve hatta "EfeBdJ", "Hoca* gibi lakaplarla anılan isimlerinden biri olmuştur. Algazi, babasının ve zamanının önde gelen Türk klasik musikisi kompozitörlennin eğitimi altında yetişrikten sonra 1923 'te îzmir Sinagog merkezine, oradan da îstanbul'a atanmış, 1923 'te de Istanbul'dan aynlmış. Türk ve Yahudi cemaatleri arasındaki önemli kültürel bağlardan biri olan AJgazı, cumhuriyet döneminde Türk toplumunun modernizasyon çalışmalanna da önemli katkılarda bulunmuş, 1950'de Uruguay'da hayata gözlerini yummuştur. SANATA BAKIŞ SELMİ ANDAK Müzikte Âşıklar Ve Mahsuni Şenif Müzik dünyasında çok özel, kendine özgü veçc önemli bir tür yaratıcı kesim var: Âşıklar... Şiir-müz birfeşimi olarak tarıhsel değer taşıyan ve müzik lit< ratüründe "troubadours" MQ "trouveres" sözcükk riyle tanımlanan bu yaratıcılar, dzellikle "madrigaı denilen türde ve stilde yapıtlar üretmışlerdir ve kay naklan 16. yüzyıla dayanmaktadır... Kategori olara "ozan-besteci-yorumcu" karışımı yaratıcılar, özgü. biçimde "doğaçfama "yoluyla ürettikleri yapıtlanyl, yoğun olarak halklarının simgesi olmuşlardır... Tro ubadours'lann kaynağı 11. ve 14. yüzyıllararasınd; Fransa'da sanatlarını gösteren ozan-besteci-yorum- cularla tarihe yansımıştır. Troubadours adı da "tro- öar"dan gelen Fransızca "trouver" (bulmak) fiilinder doğmaktadır. Ulkemizde "âşıklar, temelinde 'Türkhalk şıiri'nden kaynaklanmıştır. Tarihte "divan şiirt" dediğimız ve o zamanın saray, mutlu azınlık ve çoğunlukla aydın- larca değerlendinlen 'sanat'a karşılık; halkımızın ve daha çok geleneklerine bağlı köylülerın benimseye- rek yaşattığı, ama o zamanlar ne yazık ki küçümsen- miş ve sonradan ıçtenlıği, yücelıği ve gücü kanıtlan- mış olan halk şiırimız yaşamaya devam ediyor. Işte, sonra ve günümüzde ellerinde sazlarıyla ve halk/n anlayacağı vebenımsediğibırdilleş//r dünyasından beslenen besteler ile "halkın ve toplumun ses/"ni yan- sıtan âşık'larımız, gerçek sanatçı ve usta yaratıcı kı- şiliklerini topluma kanrtladılar... örnek olarak Kara- caoğlan, Yunus Emre, Hacı Bayram Veli, Kaygu- suz Abdal, Köroğlu, Kul Mehmet, Âşık HaJil, Kâ- tibi, Gevheri, Âşık Omer, Âşık Hasan, Âşık Ke- rem, Mecnuni, Dertli, Bayburtlu Zihni, Seyrani, Tokatlı Nuri, Dadaloğlu, Emrah, Deli Boran, Ruh- sat", Minhacî, Siyahi, Zülaloğlu, Âşık Veysef ve kay- bettığımız Âşık Mahsuni Şerif ve dığerleri. Şıirlerıyle olsun, bazısı sazlarıyla, sesleriyle ve yo- rumlanyla topluma seslenen ozan-besteci kişilikle- riyle olsun, Türk toplumunda sanat ve kültür yoluy- la, Türkiye Cumhunyeti'nde Atatürk'ün devrimi doğ- rultusunda değer kazandılar. Türkiye'de uzun yılların yıpratamadığı ve bazılan- nın da ölümsüzlüğe kavuştuğu yaratıcılar âşık')ar- dır... Ülkemizdeâş/rV'ların en yücelerinden, en usta- larından ve halkımızla en bütünleşmış olanlarından biri kuşkusuz, kısa sure önce yaşamını yıtırmış bu- lunan Âşık Mahsuni Şerif'tır... Âşık Mahsuni Şerif in ozanlığı, besteciliğı ve yorumculuğunun yanı sıra en önemli kişiliği, nitelıklerı ve ayrıcalığı; hiç kuşkusuz Türk halkına, Türk toplumuna seslenerek ilettiğiya- şayan veyaşayacak olan mesajlan, duyurulan, öne- nleridir. Şöyle kı, bu iletışımlerinde özellikle yol gös- terici konuların başında: Barış, sevgi, dostluk, öz- lem, umut, yalnızlık, haksızlık veyoksulluğa karşı mü- cadele, halkın sorunlarına eğilim, emeğe saygı ve tüm konularıyla ülkemızı ıleriye götürecek uğraşla- raşözüyle, sazıyla, sesleniş... Âşık Mahsuni Şenfin sanatçı kışilığinde önemli bir özelliği de Türk dili'nı halkımızın hemen anlayabildi- ğı bir açıklıkta ve konuşma dıli nıteliğınde kullanma- sıydı. Bu konuda başta Pir Sultan Abdal'dan ve Ka- racaoğlan'dan esinlendıği bellidır... Âşık Mahsuni Şerif'in diliyle, sazıyla, sesiyle, yorumuyla yansıttığı duygular, düşünceler, eleştiriler, öneriler, duyurular onun erişilmez bir halk sanatçısı, toplumcu ve ger- çekçi kişiliği ile yaşamından sonra da etkisini yap- maya devam edecektir, umarız... Şayet, şıir ve mü- zik dünyamızda Âşık Mahsuni Şerifin yarartıklannı, topluma yansıtmayı ihmal etmez isek! AçA liyatro'ya Edinbupghdan davet • Kültür Servisi - Açık Tıyatro, ilk oyunu 'Olağan Mucizeler' ile 2-26 Ağustos tarihlerinde Iskoçya'nın Edinburgh kentinde düzenlenecek olan '56. Edinburgh Fnnge Tiyatro Festivali'ne katılacak. Topluluk, 'Ordınary Miracles' adıyla sunacakJan oyunla Gatevvay Tiyatrosu'nda 24 kez izleyiciyle buluşacak. Dünyanın değişik tiyatro toplululdan ve festival komitesinden gelen istek üzerine. o\-unun mehıi, Lehçe ve Fransızcaya çe\Tİliyor. Kubilay Tunçer'in yazdığı ve Lale Mansur'la birlikte oynadığı 'Olağan Mucizeler'in yönetmenliğini Ahmet Mümtaz Taylan yapıyor. Müzıklen Mercan Dede imzası taşıyan oyunun dekor tasanmını Ali Cem Köroğlu, ışık tasanmuıı Ersen Tunççekiç ve Yakup Çartık, kostüm tasanmını ise Bahar Korçan yapmış. Muammer Karaca Tiyatrosu'nda 22 Nisan'da sahnelenmeye başlanan oyunun son temsilleri bugün 15.00 ve 21.00'de ve 30 Ma>ıs'ta 21.00'de sunulacak. Side Antik Tîyatro'da konser • ANTALYA (A.\) - Antalya Devlet Senfoni Orkestrası, 25 Mayıs'ta Sıde Antik Tiyatro'da Kültür Bakanlığı tarafından düzenlenen 'Uygarlıklar Beşiği Türkiye 2002 Kültür ve Sanat Şöleni' kapsamında konser verecek. Şef Alexandre Sloutsky yönetımindeki orkestra, Çaykovski, Strauss. Rossini, Korsakov"un eserlerini sunacak. Konsere solist olarak Hürkan Ayvazoğlu (flüt), Alexandre Gorbatchev (balala>'ka) katılacak. yenılep - Süryaniler (Kalan Mûzik) - Sezen Aksu - Şarkı Söylemek Lazım (DMC) - Fazü Sa\r - Nâzım (Imaj) - BHnd Guardian - Tokyo Tales (EMI) - Dan the Automator - Wanna Buy A Monkey? (EMI) - David Svivian - Camphor (EMI) -Nil - Nil Dünyası (Sony) - Athena - Herşey Yolunda (Universal) - DJMehdi - (The Story of) Espion (EMI) - Maria Farandouri -1 Triti Porta (EMI) - Michael Bolton - Only A Woman Like You (EMI) - Orishas - Emigrante (EMI) - Yo la Tengo - Fakebook (EMI) -P18-Electropıca(EMI) - Various Artists - World Lounge (Putumayo - Yeni Dünya)