Catalog

SAYFA CUMHURİYET 2 ARALIK 2002 PAZARTESİ 14 JV LJ LJ 1 LJ JA kultur@cumhuriyet.com.tr Nakako Bojo, Cumhuriyet Kitap Kulübü'nde Japon şiiri 'hayku'yu tanıttı uhun koridorlannda...G4MZE AKDEMtR Japon Geleneksel Hayku Der- neği Danışmanı ve Uluslararası Hayku Derneğı tkırıci Başkanı. şaır Nakako Bojo, geçen günleıde Cumhunyet Kitap Ku- lübü'nde yaptığı konuşmada 'hayku'yu tanıttı. 15. yüzyılda klasik yazından esinlenılerekyazılajı ve genellık- le 100 dızeden oluşan 'renka' ıle 16 yüzyılda günlük yaşamla ıl- gilı gülünç öğelenn ağırlıkta ol- duğu 'haykay' adlı şıır türlen- nın ılk dızeleri 'hakku' olarak adlandınlıyormuş. Zamanla Hay- kay'ın ılk dizesının bağımsız bır şıır olarak sunulmaya başlanma- sıyla, 17 heceden oluşan 'hay- ku' doğmuş. 'Hayku' sozcügünü ilk kez 1888'de şaır Şiki Masaoka kul- lanmış Haykununilkbüyükus- tası ıse 16 yüzyılın ikıncı yan- sında yaşamış olan Matsuo Ba- şo Başo'nunseyahatnamelenn- de yer % erdığı şıırlennden en bı- lınenı 'Oku no Hoso Miçi', Ce- vat Çapan'ın Türkçesıyle şöy- le: "Heryer öyle sessiz ki, Kayalan deliyor Ağustosböceğinin sesi." Romantik haykular Başo'dan sonrakı önemlı hay- kuculann başında 18 yüzyılda yaşayan, romantik ve duygusal haykulanyla tanınan Yuko no Buson gehyor Nakako Bojo. bır şıınn hayku sayılabılmesi ıçın, kı- sa ve yalın olması, doğaya ılış- kın duygulan konu alması, ıçın- de mevsımle ılgili bır sözcüğun geçmesı gerektığmi söylüyor: "Buzdağlannı düşünün. De- nizin içinde kalan bölümünün denizin üzerinde görülenin 10 katı olduğu söylenir. Gözle gör- düğümüz bölüm haykudur. Görünmejen bölümdeyse yan- sımalar saklıdır. Haykuda, ge- reksiz öğeler şiirden olabildi- ir şiirin hayku sayılabilmesi için 17 heceden oluşması, kısa ve yalın olması, doğaya ilişkin duygulan konu alması ve içinde mevsimi belirten bir sözcüğun kullanılması gerekiyor. B1 ojo, "Hayku insanı aynntılarda boğan sözcük ve duygu karmaşası yerine daha seçik düşünmeyi sağlayan, ruhun koridorlannda yolculuğa çıkarabilen yalın biçemiyle bir tür zihinsel terapi gibi. Her şeyden önce, insan ve doğa sevgisi üzerine kurulu" diyor. ğince uzaklaşhrılmış, çağrışım yapabilen öğelerse denizin için- de saklanmıştır. Doğada güzellik ve görke- min yanı sıra, çirkinlik ve deh- şet de vardır. Doğanın içinde yaşayan bizlerin > üreğinde de, doğanın yarattığı düşünce ve duygular oluşur. Doğaya ilişkin duygular, Japoncada en uy- gun \ankısını beş, yedi ve beş hecenin birleşmesiyle oluşan haykuda bulur. Ha\kunun mevsinıle ilgili sözcükler ara- cılığıyla doğa\ı anlatmasımn temelinde. yaşamımızın, aile ilişkilerimizin ve çevremizde- ki tüm olayların. birbiri ardı- na değişen dörtme\sim\eher türlü doğa olayıyla yakından ilişkili olduğu düşüncesi ver ahr." Sözlennı kendı şıırlennden bır örnek vererek surdürdü Nakako Bojo "Yola çıkacağım zaman Gelır aklıma Yerını değıştırmek giysılerin Dokıilurken kıraz çıçekleri, Bır hevecan Yureğımde " Sonra da Türkıye'de bulundu- ğu süre içinde yazdıgj ıkı hayku- yu okudu: "Süslü güneş şemsiyelenyle, Japonlar Ahşümadık" "Akağaçlarıyla sonbaharda Antık Anadolu 'nun Kava evleri, Kurumuş otların Bızı götürdüğü Antik tıvatro" 'Artık gençler de yazıyor' "Hayku özgün biçeminden aldığı güçle bilinçle öz arasın- da bir köprü olarak tanımla- nabilir mi?" dıye sorduğumuz Nakako Bojo "Elbette" dedı ve ekledı "Hayku insanı ayrıntı- larda boğan sözcük ve duygu karmaşası yerine daha seçik düşünmeyi sağlayan, ruhun ko- ridorlannda yolculuğa çıkara- bilen yalın biçemiyle bir tür zi- hinsel terapi gibi. Her şeyden önce, insan ve doğa sevgisi üze- rine kurulu. Gücü, insanları daha önce belki de pek dene- medikleri biçimde düşünme- ye, sorgulamaya, algılamaya ve durunı saptamalan yapmaya çağıran felsefesinde ve ardın- daki o incelikli, banşçı, kinıi za- man yumuşak dizeciklere gebe doğasında." Toplantmın sonunda salonda bulunanlara hayku yazmayı öne- ren Nakako Bojo, Japonya'da es- kıden daha çok yaşhlann yazdı- ğını, fakat arhk gençlerin de hay- ku yazmaya başladıklannı soy- leyerek "Önce gençler" dedı Ve masanın üzerine içinde her renkten çıçek bulunan bır vazo koyarak konuyu belırledı. Hepımız o çıçeklere bakarak, mevsımı anımsatan sözcükler de kullanarak, bızde uyandırdığı duygulan anlatan haykulanmızı yazmaya koyulduk. Toplantı, hay- kulann bır bölümünün Japonca ve Türkçe okunmasıyla sona er- dı Işte benım haykum. "Sıcaktan sarhoş bır havada Çakırkeyif toprak Gülümsetti Boynunu bükmüş çiçeklerimı" Benito Zambrano'nun ilk uzunmetrajlı filmi 'Solas' çarşamba akşamı Cervantes Enstitüsü'nde. Genç sinemacılardan ödüllüfilmler Kültür Servisi - Cervantes Enstıtusu Ispanyol sınemasını tanıtmak amacıv la düzenledı- ği fılm göstenmlenne aralık ayında da de\am edıyor ' 4 Arahk 2002 Çarşamba ak- şamı saat 20 OO"de Benito Zambrano'nun Solas (Yalnız) adhfılmı göstenlecek Zamb- rano'nun ılk uzun fılmı olan Solas. 1999 Bastıa Fılm Fes- hvah'nde Seyırcı Ödülü ıle En lyı Kadın Oyuncu Odülu (Ana Fernandez ve Maria Gali- ana), 1999 Tokyo En lyi Kadın \eEn îyı Erkek Oyuncu Ödulu (Maria Ga- liana ve Carlos Al- varez), 1999Berlın \e 1999 Huesca Fılm Feshvallen'nde Seyırcı Ödülü'nü al- dı Benito Zambra- no bu fılmınde sıra- dan ınsanlar arasmdakı ıletı- şımsızlığı \ e hayata farklı ba- kış açılannı işhyor 11 Aralık 2002 Çarşamba akşamı saat 20 00'de Fernan- do Leon de Aranoa'nın Bar- rio (Mahalle) adlı fılmı gös- tenlecek. Genç yonetmen hem senaryosunu yazdığı, hem de yonettığı Barno fılmı ıle 1999'da en iyi yönetmen, en ıyı senaryo ve en iyi kadın oyun- cu dallannda Ispanyol Sıne- ma Sanat ve Bılım Akademı- sı tarafindan verilen Goya ödü- lünü aldı. Yıne aynı filmle, 46. San Sebastıan Uluslararası Fılm Festıvah'nde en ıyı yonet- men dalında Gümüş Ishridye odülüne layık görüldü İkıncı fılmı olan Barno'da yönetmen ızleyıcıye. Mad- nd'ınbırkenarma- hallesınde 15 ya- şındakı üç gencın kımlık arayışını, kalabalık ve para- sız aıle yapısı ıçın- de geçen yaşam- lannı, kurduklan hayallen ve baş- larına açnklan be- lalan aktanyor. 1968 yıhnda Madnd'de doğan Fernando Leon de Aranoa Mad- nd Complutence Ünıver- sıtesı Görsel ve tşıtsel Bılım- ler Bölümü'nden mezun oldu. Yönetmen, Barrio'nun yanı sıra kendısıne bırçok uluslara- rası ödül getıren Familia adlı fılmle kısa Sirenas'ın da se- naryolannı kendısı yazdı. Fılmler Ingılızce altyazıh olarak göstenlecek ve ücretsız ızlenecek (0 212 232 32 24) HAFTANIN SANAT ÇIZELGESI Istanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Kadıköy Haldun Taner Sahnesi'nde Savaş Dinçel'in yazdığı ve sahneye koyduğu 'Uçurtmanın Kuyruğu' adlı oyunu sahneliyor. Naşit Özcan'ın ve Avni Yalçın'ın rol aldığı oyun, çocukluğunu yaşayamamış bir adamın 1 saat 45 dakikahk süre içinde yaptığı iç yolculuğu anlatıyor. (0 212 240 77 20) • Istanbul Devlet Tiyatrosu, Taksım Sahnesf nde 'Kaygusuz Abdal", Oda Tı>atrosu'nda 'Kırmızı Yorgunlan . Azız Nesın Sahnesi'nde "Benercı Kendını Nıçın Öldurdû '' adlı oyunlan sahneleyecek (0 212 292 39 (Hlı • Istanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, Muhsın Ertuğnıl Sahnesı nde 'Hasir Şapka' ve Benım Kuçuk Yıldızım' (ç o ) Fatıh Reşat Nun Sahnesi'nde Kanlı Nıgâr'. 'Guneşın Oğlu' (ç o ). Lskudar Musahıpzade Celal Sahne>ı nde 'Unutulan Adam". Kadıkö> Haldun Taner Sahnesi'nde 'Karagozum Ikı Gozum' K o ) Gazıosraanpa^a Sahnesı nde 'Hurrem Sultan' ve "Düşler Sırkı Ba^lıyor" (ç o ) Umranıve Sahnesı'nde "Duğun >a da DavuK Harbne Cep Tıyatrosu'nda "Seneve Bugun' adlı ovunları sahnelevecek (0 212 240 ""' 20) • Fransız Kültur Merkezi'nde Tem Productıon ın Boyle Devam Edemeyız adlı oyunu cuma 20 OO'de \e cumartesı baat 14 OO'te ızlenebıhr (0 212 252 02 62) • Ortaoyuncular perşembe saat 20 OO'de "Ferhangı Şeyler'ı. cuma ve cumarteü saat 20 OO'de \e pazar 15 00 - 18 OO'de \em oyunlan Bın Bızı Dıkızlıyor'u sahneleşecek (0 212 251 18 65) • Dostlar Tiyatrosu bugun >aat 20 ?0da Kadıköy Halk Eğıtım Merkezi'nde 'Insanlarım' adlı o\unu sahneliyor lO 212 252 59 35) • Bakırköy Belediye Tiyatroları > unus Emre Kulrur Merkezi'nde cuma. cumartesı ve pazar gunu Çakmakta^ı (ç o ) \e'Dılekçe oyunlannı. •\Itan Erbulak Sahnesi nde ıse cuma \e cumartesı "Masal'(ç o ) ve'Odada Savaş adlı ovunlar ızlenebıiır (1)212 661 19 43) • Oyun Atölyesi nde cumartesı \ e pazar saat 12 00 de Kesmeşeker'adlı çocuk oyunu sahnelenecek (0 216 345 39 39) • Semaver Kumpanya 'Omkıncı Gece adlı venı ovunlannı cumarteiı 15 ^0 \e 20 30'da sahneliyor (0 212 Vİ5 19 *5ı • AkSanat Prodüksiyon Tiyatrosu Tek Kışılık Şehir adlı oyunlannı Akbank Kultur Sanat \lerkezı nde cuma 20 00 de \e cumartesı saat P 00 \e 20 OO'de sahnelevecek (0 212 252 35 04) • Tıyatro Stüdyosu bugun saat 19 'O'da Iş Sanat Kulrur Merkezı nde Sonsuz Dongu' adlı ovumı sahnele.eceV. (O2!2 316 10 Y3/ • Hadi Çaman Yeditepe Oyunculan 'Hısse-ı Şayıa adlı ovıınu per^embe cuma ve cumartesı saat 20 30 da. pazar 15 ^0 da sahnelıyor >o:ı:246_r—> • Gönül Ülku&Gazanfer Özcan Tiyatrosu peı>embe. cuma. cumarteM saal 21 00 de pazar saat 15 00 te Nedım Doğan'ın vazdığı 'Son Çare adlı oyunu sahnelevecek (0 212 212 94 \2ı • Tiyatro Istanbul perşembe cuma 21 OO'de. cumarteM 14 15 ve 21 00 de pazar 14 15 \e 19 00'da Bu Adreste Bulunamadı adlıovunu sahnehvor (0 212 216 40 ~(h • Ara Güler -' 100 Yuz' - fotoğraf - 28 A.ralık'a kadar - \'apı Kredı Kültur Merkezi'nde (0 212 252 4"00) • Yavuz Onar - resım - 12 Aralık'a dek - Tekel Sanat Galensı'nde (0 212 533 19 00) • Proje4L'de - 'Plajın Altında Kaldtnm Ta5 lan' - l 7 Ocak'a kadar 10 212 2*1 11 50, • Teoman Ata - resım - Bevoğlu \kademılıler Sanat Merkezı - 2^ \ralık'a kadar (O 212 245 02 29, H Şebnem Somel - Zamansız Gunce' - 16 Aralık a dek - Mıne Sanat Galensı nde 10 216 3S5 12 01, • Garanti Sanat Galerisi nde - Derlemeler 1 - 19 \rahk'a kadar tO212 233 22 3,S, • Goethe Enstitüsü'nde - Teutonıa nın Tanhı' - 20 Aralık'a kadar (0 212 249 20 09) • Terakki Vakfı Sanat Galerisi - 'Uçu Bı \erde -3 Aralık a dek (0 212 351 IX) 60, • Yurıko Hirose - heykel - 12 Ocak a kadar - The Marmara Manhattan'da (0 212 251 46 V6) • Füsun Öcal - resım - 10 Aralık'a dek - Altunızade Kultur Merkezi'nde 10 216 341 05 OOı • 'Dikilitaşlar Şehri, Roma' - fotoğraf- 13 Aralık'a dek - Italyan Kultur Merkezı'nde (0 212 293 9X4*) • Hasan Pekmezci - - resım - 11 \ralık'a dek - Doku Sanat Galenlen'nde (0 2J2 246 24 96) • Ünal Kuş - resım - Eda Sopacı - seramık 10 Aralık'a dek Tolga Etı Sanatevfnde /0216J68 26 ^9) • Abdurrahman Öztoprak - Muzığın Ta Kendısı" - 8 Aralık'a dek Bebek Sanat Galensı nde (0 212 2b n 6 ' 66/ • Saadet Sorgunlu - GIRİZG4H varsa ÇIK1ZGÂH D\ olmalı' - 11 Aralık'a dek Kargart ta (0 216 330 31 51) • Çatı Sanatevi - karma - 31 Aralık'a dek (0 212 24' ~4 1') • Mehmet Aksoy - Çekıçın Rüzgânnda Kırk V ıl" - 10 Ocak'a dek Is Sanat Kultur Merkezı Kıbele Sanat Galensı'nde (0 212 316 15 80) • Galeri X - ekım geçıdı -I 8 Aralık a dek (0 212 249 r 39) • Inci Eviner - 'ruh hallerı uzenne" - 10 Aralık'a dek Galen Nev 'de (0212 231 6'63, • GÜIden Artun - resım - Tem Sanat Galensı'nde - 4 Aralık tarıhıne dek gorülebılır (0 212 24' 08 99) • Mustafa Yıldınm - resım - 12 Aralık'a dek - AKM'de (0212 251 56) • Ayten Turanlı - Düşunsel' - 10 Aralık'a dek Pı Artvvorks'te IO2I2 236 6H53) • Platform Garantı Güncel Sanat Merkezi'nde - Spekulasvonlar' - 10 Arajık'adek (0 212 213 22 1Xı • Ürün Sanat Galerisi nde - karma resım iergısı - 7 Aralık'a dek ızlenebıiır (0 216 360 99 64) • Kızıltoprak Sanat Galerisi nde - karma - 2 Aralık a dek 10 216 418 38 06) U Yapı Kredi Vedat Nedim Tör Müzesi - 'Troya Efsane ıle Gerçek Arasında Bır Kente Yolculuk' - 5 Ocak'a dek (0 212 252 4~ 00) • İFSAK 18. Istanbul Fotoğraf Gunlen kapsamında W orld Press Photo nun 'Risk altındakı gençler" 3I Aralık a dek Fotoğrafevı'nde. Kazım Şahbudak'ın "Kale'nın Çocuklan' 5 Aralık'a dek Fotoğraf Vakfı Gınşımı'nde ızlenebıiır (0 212^292 42 01) Söbütay Özer'in resim sergisi 11 Aralık'a dek 2002-2003 Doku Sanat Galerileri'nde görülebilir. Özer yaprtlarında özellikle kırmızı-mavi ilişkilerinin öne çıktığı, leylek ve tekne resimlerine daha çok ağııiık veriyor. (0 212 246 24 96) GOSTGR • Iş Sanat'ta pazar gunu 12 00 \ e 14 15 te Peter Jackson ın "Yuzüklenn Efendısı 1' fılmı göstenlecek (Bıletvc 0 216 454 15 55) • RHüel Kitap-Kafe'de cuma 19 OO'da Sezaı Sanoğlu ve Emın Karaca'nın katılacağı "Populer Kültur ve Nâzım Hıkmef. cumartesı 19 00 da Aydın Ilgaz. Öner \ağcı ve Semıh Poroy un katılacağı 'Rıfat Ilgaz'a Bugunun Gozuyle Bakabılmek' konulu soyleşıler dınlenebılır (0 212 243 13 91) • Yapı Kredı Kültür Sanat Merkezı nde 18 ^0 da 'Salı Toplantıian' kapsamında Yaşam Öykum konulu soylesı ızlenebıiır ıÖ 212 252 4" 00) • İFSAK'ta bugun 19 30'da Aclan L raz'ın seçıcı olarak katılacağı Duraklar' konulu Ayın Sıyah Beyaz Baskı Yan^ması yeralacak 10 212 292 42 0U • Apartman Projesi'nde 'Açık Salı Sohbetlen' kapsamında vann 19 OO'de Emre Kovuncuoğlu \e Murat Daltaban'ın katılacağı 'Odeneklı ve Odeneksız Tıvatrolarda Deneysellığın Yen' konulu soyleşı ızlenebıiır (0212 323 OH 54) • Istanbul Devlet Opera ve Balesi ya^n^aat 20 (X) de 'Kıss Me Kate' adlı muzıkah çarşamba saat 20 OO'de 'Ağır Roman' dans tıyatrosunu sahneleyecek (0 212 251 10 23) İstanbul Devlet Opera ve Balesi çarşamba günü saat 20.00'de Aysun Aslan'ın koreografisini ve librettosunu yazdığı, Metin Kaçan'ın 'Ağır Roman' adlı yapıtını iki perdelik dans tiyatrosu olarak sahneleyecek. Yapıtın müzikleri Fahir Atakoğlu'na ait. (0 212 251 10 23) • Babylon'da vann 21 ^0 da Dunva AIDS Gunu Etkınlıklerı kapsamında Duman'm konsen. ı.uma gunu 2' OO'te Old^rOs. SÖs. 90-.) But Goldıes'. cumartesı gunu 2^ OO'te Radıo O\ı-Gen Groovologv dınlenebılır fO 212 292 ""i 6\) • Eskandil Jazz Club'da perşembe günü saat 22 OO'de Erguder Y oldaş \ e Üknur Açıkel'ın konsen dınlenebılır (0 216 132S0 36)_ • Boğaziçi Ünrversitesi Albert Long Hall Binası'nda çarşamba gunu 19 30 da Meral Guneyman'ın konsen dınlenebılır 10 212 358 15 40 1540) • Avusturya Kültür Ofisı'nde 19 30 da Roland Batık(klavye) \'olkhard Steude (vıolın) konsen dınlenebılır 10 212 223 ~8 43)