Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 5 KASIM 2002 SALI
4 SEÇİM 2002
DÜN\ADA BUGUN
ALt SİBMEN
IMeyin Olamayacağım
Görmek
3 kasım seçimlerinden beklenen sonuç çıktı ve
oarlamentoda ezici çoğunluğa sahip, ama seç-
men katında azınlık olan bir iktidann oluşacağı net-
leşti.
Hiçbir şeyi çĞzmeyeceği önceden bilinen seçi-
min sonuçlamı iyi irdelemek gerek.
Her şeyden önce, seçmenin dörtte birinden
fazlası, kendisine sunulan seçeneklerin hiçbirini
geçerli görmedıği için sandığa gitmemeyi yegle-
di.
Sandığa giden yüzde 73'ün yüzde 47'sinin oy-
lan ise baraj yüzünden yok sayıldı.
Oyunu kullanan seçmenin üçte birinin evet de-
diği bir parti ise parlamentodaki sandalyelerin üç-
te ikisini alarak. dilediğinde radikal değişikliklerya-
pabilecek bir çoğunluk sağladı.
Ama "azınlık-çoğunluk" istikrar anlamını taşı-
mıyor, hatta tam tersine, istikrar görüntüsü attın-
da, çok büyük bir istikrarsızlık yatıyor.
2002 seçimlerini tepki oylan yönlendirdi.
Seçmen, her şeyden önce, geçmiş düzene "ha-
yır" diyerek, daha düne kadar, Türk siyasal yaşa-
mına egemen olan bütün isimleri süpürdü.
Artık siyaset sahnesinde ne Ecevit, ne Mesut
Yılmaz, ne Devlet Bahçeli ne de Tansu Çiller
var...
Kimileri lideriikten çekilrne kararlannı açıkladı-
lar bile.
• • •
Hangi akla hizmet gidildiği bilinmeyen seçimin
hiçbir sorunu çözmeyeceğıi daha önceden bilin-
diğine göre, bugünkü tabloya şaşırmamak ge-
rek.
Seçimin galibi olan AKP'nin kuracağı hüküme-
tin ekonomik konularda herhangi bir yenilik yap-
masını, yeni açılımlar sunmasını beklemek hayal-
ciliktir.
Halk tepkisini göstermiş, ama bozuk düzeni
düzeltecek herhangi bir seçenek de çıkaramamış-
tır.
Bunun için seçmeni suçlamak da doğru değil.
Çünkü seçmenin önünde zaten doyurucu çö-
zümler getirecek bir seçenek yoktu ki, onu seç-
sindi...
Bu konuda barajın altında kalanlar kadar, ba-
rajı aşanlar da sorumluluk taşımaktadırlar.
örneğin sosyal demokrasinin temsilcisi oldu-
ğunu ileri süren Baykal ın partisi CHP, geçen se-
çimde Bülent Bey'in aile kuruluşu DSP'nin var-
mış olduğu oy oranına bile ulaşabilmiş değildir.
CHP liler, 3.5 yıl aradan sonra, büyük boşluğun
ve tepkinin sonucu olarak pariamentoya dönüş-
lerinesevinmekyerine, sanınm, seçmen karşısın-
da ciddi bir alternatif oluşturamamalarının neden-
lerini ciddi olarak düşünmek durumundadırlar.
• • •
Yeni azınlık iktidannın hiçbir yaran olmamış mı-
dır?
Bu soruya da "evet olmadı" demek yanlıştır.
Ortalama eğitim düzeyi 3.5 yıl olan toplum sü-
rekli deneme yanılma metoduyla hareket ettiğine
göre, AKP iktidan da, neyin olacağını gönmek için
nelerin olmayacağının anlaşılmasınayardım ede-
cektir diyebiliriz.
Tabii ki, deneme yanılma metodu toplumlara pa-
halıya malolmaktadır.
Önümüzdeki dönemin de, Tayyip Erdoğan ın
hiç de istememesine karşın, çok gergin geçece-
ğini şimdiden söyleyebiliriz.
Tayyip Bey'in partisi ekonomik krizi çözecek
veya hafiletecek reçetelere sahip değil.
Seçim meydanlannda ortaya atılan vaatlerin
gerçekleşmesi, örneğin 15 bin kilometre (neden
15 bin de, 17, ya da 18 değil o da belli değil ya..)
çift yol yapılması için fon nereden bulunacak?
Işsizlik sorunu nasıl çözülecek, hem enflasyon-
la mücadele edilip, hem piyasa nasıl canladınla-
cak, yoksulluk nasıl hafifletilecek. dış ilişkilerde han-
gi yeni açılım ve atılımlar yapılabilecek?
Bütün bu sorular yanrtsızdır.
Bu sorunlara çözüm üretemeyecek olanlann,
popülizme başvurarak, ortamı genneleri kaçınıl-
mazdır.
Şimdilik görünen manzara budur.
Baykal'la varşova'ya gidiyor
Kemal Derviş:
Siyaset toparlandı
ANKARA (Cumhu-
riyet Bürosu) - CHP
Genel Başkanı Deniz
Baykal, Avmpa Sosya-
listferi Partisi'nin (PES)
14-15 Kasım tarihle-
rinde Varşova'da yapı-
lacak konsey toplantı-
sına Istanbul mılletve-
ldli seçilen Kemal Der-
viş ile birlikte kanlacak.
Kemal Derviş dün
Baykal ile görüşmesin-
den sonra gazetecile-
rin seçim sonuçlaruıa
ilişkin sorusu üzerine
"Belkideikipartilibir
yapıya ihtiyaç vardı, si-
yaset toparlandı" de-
di. Krizle değil, düzen-
li makro dengeler ve
20 ytlın en düşük enf-
lasyonu ile işe başlan-
dığını anlatan Derviş,
şöyle konuştu:
*Bu aşamadaçokda-
hasağlam bir zeminde
owımlu bir hükümet
çafcşabilir, iyi çahşırsa
da tüm Türkiye sevi-
nir. Her zaman daha
iyisini yapmak müm-
kündiir. Biz daha iyisi-
ni deneyeceğizde. Tür-
kiye'nin sonınlan zor
ama uyumlu bir hükü-
met için bu sağlam ze-
min birfirsattır.Biz de
yapıcı muhalefet örne-
ği vermeye çahşacağız.
Sadeceeleştirmekdeğil.
a\Tiı zamanda öneri de
getirmek lazun."
Derviş, endişesi olup
olmadığının sorulma-
sı üzerine, anayasaya
ve laik cumhuriyetin
temellerine kesin say-
gı gerektiğini vurgula-
dı. Derviş, *Orada her-
hangibir kuşku,net ol-
ma>
f
an bir turum Tür-
kiye'yi büyüksıkmtrya
sokar. Laik cumhuri-
yete kesin saygı... O ko-
nuda herhangi birtaviz
vermemiz söz konusu
değJT dedi.
Erdoğan'la bugün bir araya gelecek olan Baykal, AKP iktidannın ülkeyi kutuplara ayırabileceğini söyledi
CHP: RejimitartıştırmayızANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
CHP Genel Başkanı Deniz Baykal,
gerekli özen ve dikkat gösterilmez-
se,frenebasılmazsa AKP'nin tek ba-
şına iktidannın Türkiye'yi kutuplaş-
tırabileceği uyansında bulundu.
CHP'nin etkin, yapıcı bir muhalefet
partisi olarak üzerine düşeni yapaca-
ğını bildiren Baykal, "Biz tek başuıa
iktidar ohnak istedik ama şimdi tek
başına muhalefet olduk" dedi. Türki-
ye'nin "emrivaküere, 'güç-yetki ben-
de' anlayışıyia dayatmalara girilme-
mesine" gereksinimi bulunduğunu
anlatan Baykal, "Türldye'yi zorla-
mamak laznn" diye konuştu. Bay-
kal, nezaket ziyareti amacıyla görüş-
me istemini ilettiği AKP lideri Tay-
• CHP lideri Baykal AKP'yi uyararak, "emrivakilerle, 'güç bende, yetki bende' anlayışıyla
toplumun tümünün paylaşamayacağı dayatmalara girilmemesi gerektiğini" söyledi.Toplumun
yüzde 45'inin Meclis'te temsil edilemediğine dikkat çeken Baykal "Bunu bir meşruiyet konusu
olarak görmek doğru olmaz. Bir meşruiyet tartışması açmayı uygun görmüyorum" dedi.
yip Erdoğan ile bugün bir araya ge-
lecek. Baykalla birlikte Genel Sek-
reter Önder Sav ile birlikte Genel
Başkan Yardımcısı EşrefErdem de zi-
yarete katılacak.
Baykal, bugün saat 11,00'de Erdo-
gan'ı AKP Genel Merkezi'nde ziya-
ret edecek. Görüşme isteminin. "ne-
zaket ziyareti ve kutiama" amacıyla
Baykal'dan geldiği belirtildi. Baykal,
görüşmeyi değerlendırirken "Güzel
birbaşlangıçyapmakgerekiyor. Bu ko-
nuda bize de görev düşüyor diye de-
ğeriendirdik. Böyle bir girişimi ka-
rarlaşürdık. Nezaketzharetiobrakdü-
şündük. öyle gerçekleştirecegiz. Bir
araya geimce anlayıslanmı/ı da pay-
laşınz. Türkiye'nin geleceğine yöne-
Bk önenüi saydıgımız konulara belki
değtairiz" dedi.
Seçim sonucunu değerlendiren Bay-
kal, AKP'yi kutladı ve başanlar di-
ledi. CHP olarak 3.5 yıl sonra oyla-
nnı 2 kattan fazla arttırarak yenıden
TBMM'deki yerlerini aldıklannı an-
latan Baykal, ancak bunun bekJedik-
leri bir sonuç olmadığını, daha iyi bir
sonuç abnayı hedeflediklerini ve bu-
nu hak ettüderini söyledi. Toplumun
yüzde 45'inin parlamentoda temsil
edilememiş obnasının çok önemli bir
sorun olduğuna işaret eden Baykal,
"Bunu bir hukuki meşruiyet konusu
olarakgörmek doğru oimaz, Bir meş-
ruiyet tartışması açmayı uygun gör-
müyorum" dıye konuştu.
Ana muhalefet partisi bulunduğu-
nu, ancak "yavru muhaiefetin" ol-
madığını belirten Baykal, muhalefet
CHP'de sorumlu aramyor
OrgüÜer
gözden
geçirilecekANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - CHP Genel
Başkanı Deniz Baykal, seçim sonuçlannı
değerlendirirken, "Cumhurbaşkanİıgı seçimi, devlette
kadrolaşma ve türban" konulanndaki kaygılannı dile
getirdi. Baykal, Cumhurbaşkanlığı seçimine bu
Meclis ile gidilmesi halinde Türkiye'nin ciddi sıkıntı
çekeceğini belirtti. Seçimde umduğunu bulamayan
CHP'nin durum değerlendirmesi yaptıktan sonra bazı
kentlerde örgütlerini gözden geçirebileceği bildirildi.
CHP lideri Baykal'ı, dün memleketi Antalya'dan
Ankara'ya dönüşünde havaalanmda CHP Genel
Sekreteri Önder Sav, Genel Başkan yardımcılan
EşrefErdem ve Oya Arash ile MYK üyesi Yıhnaz
Ateş karşıladı. CHP yönetüninin, partililerin de
katıldığı özel bir karşılama töreni yapılmamasını
tercih etmesi dikkat çekti. Havaalanından sonra
doğrudan CHP Genel Merkezi'ne geçen Baykal
burada kurmaylanyla toplandı. Baykal, daha sonra
• Bugün
toplanacak CHP
Merkez Yürütme
Kurulu seçim
sonuçlannı masaya
yatıracak. CHP'nin
değerlendirmenin
ardındanbazı
kentlerdeki
örgütleri gözden
geçirebileceği
belirtildi.
eski devlet bakanı CHP'li
Kemal Derviş ile görüştü.
Baykal'ın kurmaylanna
yaphğı değerlendirmede,
seçim sonuçlanna
şaşırdığını belirterek "En
kötü olasıhkla 4 parti
parlamentoya girer
diyorduk" diye konuştuğu
öğrenildi. 2007 yılında
Cumhurbaşkanlığı seçimi
olduğuna işaret eden
Baykal'ın, bu Meclis'le
seçim yapılırsa ciddi sıkıntı
yaşanacağını vurguladığı
ifade edildi. Merkez sol
oylannın yalmz AKP'ye
değil, Genç Parti 'ye de gittiği değerlendirmesini
yapan Baykal'ın, CHP'nin ciddi ve sorumlu bir parti
olması nedeniyle GP benzeri bir IMF karşıtı
propaganda yürütmediğine işaret ettiği vurgulandı.
Baykal'ın, önümüzdeki dönemde türban sorununun
gündeme gelebileceği ve YÖK'te yeni bir
yapılanmanın üniversitelerin durumunu dikkat çekici
hlabileceği uyansında bulunduğu öğrenildi. CHP
liderinin seçim sonuçlanna ilişkin olarak "devlette
kadrolaşma'' konusunda da kaygılandığı belirtildi.
Baykal'ın Derviş konusunda da "Onu tarnşmam.
Çünkü Türkhe'ye ve ekonomiye çok şey kazandırdı"
değerlendirmesini yaptığı savunuldu. Baykal'ın
örgütle ilgili sıkınhlar olduğunu dile getirerek, örgütte
yenileşmeye gidilmesi gerektiğini söylediği de iddia
edildi. CHP, Merkez Yürütme Kurulu bugün
toplanacak. MYK'de partinin seçim çalışmalanna
ilişkin olarak herhangi bir eksiği olup olmadığı
masaya yatınlacak. CHP'nin bu değerlendirmenin
ardından bazı kentlerdeki örgütleri gözden
geçirebileceği belirtildi.
Seçim sonuçlannı oyunu kullandığı Antalya'da izteyen CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, dün sabah sa-
aderinde Ankara'ya döndü. Bavkal'ı havaalanmda çok sayıda basm mensubu karşıladı. (Fotoğraf: AA)
olmanın ek sorumlulukları bulundu-
ğunu belirtti. tkili yapıya geçilmesi-
nin sorun doğurmaması için özel dik-
kat gerektiğini vurgulayan Baykal,
şöyle konuştu."Özen ve dikkat gös-
terflmezse, frene basümazsa, iktidar
çok rahathkla Türldye'yi kutuplaşo-
rabüir. Güç bende, istediğimi yapanm
yaklaşımı içine girerse ciddi sorunlar
çıkabiür. Hassas bir dengenin üzerin-
dedunryoruz. Umanm bu konuda, ik-
tidar gerekli dikkati sergileyecektir.
Biz de onlann sorumlu dav ranması-
na yardnncı obnaya çahşacağız. Tür-
kiye">i zorlamamak lazun. Önümüz-
deki dönemde, bu açıdan da iktidar
ciddi bir sınav verecektir."
AKP'nin tek başına iktidar olması
konusunda toplumda yay-
gın bir kaygı gördüğünü
belirten Baykal, şunlan
söyledi:
"Böyle bir kaygmm var-
hğı hükümetin davranışı-
nı etkileyecektir, etkileme-
lidir. Şimdiden peşin suç-
lamayapmak istemiyoruz.
İyi niyetle davranmak is-
tiyoruz. Aksi ortaya çıkm-
caya kadar bu davraıuşı-
mızı sergileyeceğiz. Ama
Türkiye'de her türlü yeni
gelişmeye karşı dikkatli-
yiz, hazniıkhyız. Umanm
iktidar, Türkiye'nin tek-
rar rejim sorunlanm ko-
nuştuğu, laiklik tarbşma-
lannın içine sürüklendiği
bir noktayagebnemesiiçin
üzerine düşeni yapar."
Yalnızhk duygusu
Baykal, parlamentoya
girememiş partiler adına
burukluk hissettiğini be-
lirterek "TürkKeadmada
ahşmadığunız bir şey. Bir-
denbire böyle bir parla-
mentoda yalnızhk duygu-
su içinde olacağmuzı görü-
yorumama bunu taşıyaca-
ğız ve gereğini yapacağız.
Orada arkadaşlanmızla
yakmişbiıüği içmde olaca-
ğa" diye konuştu.
Baykal, parlamento dı-
şında kalan yüzde 45"lik
kesime de sahip çıkarak
onlara sözcülük yapmaya
çalışacaklannı kaydetti.
Baraj altmda kalan 57. hükümetin eski Spor Bakanı Ünlü Meclis'e girdi
Spordaki laik çizgi bozulmaz
ARtF KIZILYALIN
Barajın altmda kalan DSP,
MHP, ANAP koalisyonunda
uzun süre görev yapan ve 22.
millervekili genel
seçimlerinde de CHP'den
TBMM'ye giren eski Spordan
Sorumlu Devlet Bakanı Fikret
Ünlü, "Spordaki laik ve
Atatürkçü çizgiyi bozmaya
kimsenin gücü yetmez" dedi.
Bölgesi olan Karaman'dan 1.
sırada seçimlere giren ve
yüzde 18'likoranlayeniden
millervekili olan Cnlü,
kamuoyunda AKP iktidan ile
ilgili kaygılann bulunduğunu,
ancak TBMM'nin tek
muhalefet partisi CHP'nin bu
tip girişimlere izin
vermeyeceğini söyledi. Uzun
yıllar bakanlık yaptıktan
sonra şimdi sıramn
muhalefete geldiğine de
değinen Fikret Ünlü, "Biz
sadece bize oy veren
yurttaşlanmıza değil, Meclis
dışında kalan partilere oy
veren seçmenlere de kucak
açacağız. Meclis'te onlann da
haklannı savunacağız. Ancak
benim bireysel göre\im spor.
Bu nedenk Türk sporumın
yetmez. Spora olan
yanranlann >ine hak hukuk
çizgisinde dağümunı
sağJamahyız" dedi.
Fikret Ünlü, Türk
sporcusunun son yıllarda laik
ve Atatürkçü çizgiye
ulaşrığmı da belirtti. Bu
• Kamuoyunda AKP iktidan ile ilgili
kaygılar bulunduğunu belirten Fikret
Ünlü, "Biz sadece bize oy veren
yurttaşlanmıza değil, Meclis dışında
kalan partilere oy veren seçmenlere de
kucak açacağız. Meclis'te onlann da
haklannı savunacağız" dedi.
bulunduğu çizginin
korunması için gereken
savaşunı vereceğim. Türk
sporu futbokla, basketbolda,
güreşte, boksta bir yeıiere
gebniştir. Bu çizgiyi aşağı
çekmeye kimsenin gücü
konuda hiçbir çe\Teye ödün
verilemeyeceğinin altını çizen
Ünlü, "En önemli hareketimiz
görev süremizde sporculann
haklan ve görevkrini
kanunlarla belirlemenıizdir.
Sporculann hem geleceği hem
de nasıl davranacaklan kanun
ve yönetmeHklerle bir raya
oturtulmuştur. Hiç kimse, bir
spor müsabakasmda anti- laik
hareketler yaşanacak diye
düşünmesin. CHP olarak
buna asla izin vermeyiz"
ifadesini kullandı.
Bölgesindeki seçim
sonuçlanru da değerlendirilen
Ünlü şöyle konuştu: "Ashnda
CHP çok daha yüksek oy ahr,
bazı partiler de Mechs'e
girerdL Ama vatandaşın tepki
ojlan AKP'ye yaradı. Örneğin
Karaman'da yapılan bir
ankette benim ve partimin
tanımrhk oranı yüzde
90'larda, AKP'nin ise yüzde
7'krdeydL Yine güvenifirBk
oramnda partim ve ben çok
öndeydik. Ama sandık
açddığmda insanlar
kiygınhklannı AKP'ye İktidar
şansı tamyarak ortaya
koydular."
IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR [email protected] [email protected]
Bu seçimler, MHP'yi, DSP'yi, ANAP'ı,
DYP'yi brtirdi. Bunu hepimiz gorüyonjz. An-
cak daha dikkat çekici olanı; solun toplam
oylan ilk kez bu kadar dibe vurdu. Geçen
seçimlerde DSP'nin, CHP'nin, ÖDP'nin
ve diğer sol partilerin toplam oyu yüzde
32-33 düzeyindeydi. Bu seçimlerde CHP,
DSP, YTP, İP ÖDP, TKP vb. toplam oylan
yüzde 22.5 düzeyinde. Geçen seçimlerle
kıyaslandığında yüzde onluk bir gerileme
söz konusu. Sonuç olarak bu seçimlerde
sol, oytannın yüzde 30'unu sağa kaptırmış
durumda.
Geçen akşam TV kanallannda bu sap-
tamayı yaparken, bir gazeteci meslekta-
şım, "Bunlann nemsi sol?" diye bir mü-
dahalede bulundu. Haklıydı. Türkiye'de
kendisini sol olarak tanımlayan partilerin
ne kadan solun evrensel değerienne uy-
gun bir siyaset ızlediler? Bu soruya olum-
lu bir yanıt vermek oldukça zor. Ama biz
yine de kendisini solda tanımlayan parti-
lerin oylanna bakarak bir degertendirme
yapacağız. DEHAP'ın bu kategori içinde
nerede konumlanacağı da aynca tartışı-
Solun Büyük Yenilgisi
labilir. Biz DEHAP'ı aynca ele almayı ter-
cih edeceğiz.
•••
Bu seçimler, iktidar partilerine tepki se-
çimiydi. Bu nedenle solun bu tepkileri ar-
kasında toplaması mümkündü. Çünkü
kendisini solda tanımlayan CHP, iktidar
ortağı olmadığı gibi Meclis'te bile değildi.
Bu durumda özellikJe CHP'nin muhalif oy-
lann önemli bir kısmını alması gerekiyor-
du. Bu olmadı. Küçüksosyalistpartileri ise
artık anmak bile istemiyorum. Onlar açı-
sından artık bu küçük dükkânlann bir öne-
mi olmadığını, halkın onlara itibaretmedi-
ğini anlamalan vakti geldi ve geçiyor.
Bu başansızlığın nedenlerini ciddi ola-
rak incelemeli ve sonuçlar çıkarmalıyız.
Ortada çıplak bir gerçek var: Bu seçimin
en büyük yenilgilerinden birini sol aldı.
Halk, solu artık bir iktidar seçeneği ve gü-
venilir bir kuvvet olarak görmediğini biz-
lerin kafasına vura vura gösterdi. Küçük
sosyalist partileri bir yana bırakıyorum.
Onlar, dünyanın geldiğii. Türkiye'nin gel-
diği durumu anlayamayacak kadargerçek-
lerden. hayattan kopmuşdururndalar. On-
lann kendilerini tasfiye etmelerine bile ge-
rek kalmadı, zdten otomatikman ve ken-
diliğinden tasfiye oldular.
•••
Bunun nedenleri üzerinde daha çok
şeyleryazacağız. Ben bu yazımda aklıma
ilk geienleri ifade etmek ıstiyorum. örne-
ğin CHP'nin seçimlerdeki ızlediği strate-
jiye bakalım: CHP bu seçimlerde yoksul-
iaşan, çaresizlik içinde yaşayan halka ne
vaat etti? Şu bir gerçek ki, halk bu siste-
min kendi aleyhinde ışlediğini görüyor. Bu
sistem aslında halk açısından çöktü. 0
zaman bu sistemin değişmesi için yeni
projeler üretmenin zamanı getdi ve geçi-
yor. CHP, temel rakıp olarak gördüğü AKP
ile nasıl bir mücadele ve polemik yürüttü:
şöyle özetleyebiliriz: AKP, devletin temel
kurumlanyla çatışma içindedir onagüven-
meyin. Bu tutumu nasıl tercüme edebili-
riz: Ben CHP olarak, sistemin kurumlany-
la banşığım ve bu sistemi korurum. Koru-
manın siyaset dilindeki karşılığı muhafa-
zaetmektir. CHP bu söylemiyle düpedüz
muhafazakârlıkyaptı. "Ben korurum" de-
menin ötesinde ciddi bir şey söylemedi.
Halbuki, halkın beklentisi birtakım teh-
likelerden korunmak değil, sistemin değiş-
mesiydi. Sistemin topatutulmas), yeni bir
düzen vaadinin ortaya konmasıydı. Deniz
Baykal. hırçın üslubunu büyük ölçüde
kontrol etti. Bunun yeterii olduğunu san-
dı. Çok daha derinlerde biriken tepkiyi an-
lamadı ve onunla kader birlığı içinde olma-
dı. Bunedenle, 'şeriata karşı güvence"oyu
dışında başka bir oyun talibi olmadı. 0
oylan etkileyecek ve kendisine çekecek bir
siyaset geliştıremedi. Aslında 1999 se-
çimlerdekinden farklı bir siyasetı yoktu. 0
zamanki söylemının esası da "cumhuriye-
tin komnması "yla sınırlıydı.
Tayyip Erdoğan ın ise bir devlet ve sis-
tem mağduru imajıyla sistem karşıtı tep-
kiyi kendi arkasında toplamayı başardı.
Tayyip, "öteki" nin sesi profilini en iyi ve-
ren parti lideri olduğu için çaresiz, kimse-
siz, açlık sınınna zorlanan alt sınıflann oyu-
na talip oldu ve bunu bir anlamda başar-
dı. Deniz Baykal, ne iç ne dış konularda
merkezi devlet siyasetleri dışına çıkan tek
söz söylemedi. Ekonomide yanına Der-
viş'i alarak ekonomik tercihleri de değiş-
tirmeyeceğinın mesajını verdi. 0 zaman za-
ten "Bunun neresi sol?" sorusuna verile-
cek bir cevap da kalmadı.
•••
Çok söylenen klasik bir söz var "Solbö-
lündüğü için bu hale geldi". Ben bu sap-
tamanın bugünku durumu açıklamadığı
inancındayım. Sol çağ dışına düştüğü için,
toplumun dennlerinde oluşan tepkilerle
aynı frekansı tutturamadığı, dünyayı ve
Türkiye'yi anlamakta guçlük çektiği için ba-
şansız oldu. Bugünlük bu kadar, bu konu-
larda tartışmayı sürdureceğız.