Catalog

SAYFA CUMHURİYET 20 EKİM 2002 PAZAR HABERLER DÜNYADA BUGUN ALİ StRMEN Gönüllü ile Güdümlii Sevgili,. Altan Öymen'in, tuğla gibı, yanı altı yüz sayfa- lık "Bir Dönem Bir Çocuk" kitabını, 36 saatte, bir nefeste denecek sürede okudum. Bugün sana bu eserden bahsetmemin nedeni, ne Altan ıle otuz yılı aşan dostluğumuz, ne onun sorumlu aydın tavnna, ne her zaman dikkatle oku- duğum yazara ve özellikle benliğinın aynlmaz par- çası halıne gelmiş usta gazeteciye duyduğum say- gıdır. Eğer butun bunlar olmasaydı bile bu kitabı yine de herkese salık verirdim. Anı dikkatle yazılması gereken bir türdür. Her şeyden önce, kendini veya olaylan anlatırken ka- çınılmaz olarak öznel olacak değerlendirmelerinle başkalarını yaralamayacaksın. Karanlık bir dönemde, ortaklaşa geçirdiğimiz ay- lan yazan bir başka arkadaşımın anılannı okurken kendim adına değil, kimi arkadaşlanm adına ve biz- zat da yazann kendi namına çok irkilmiştim. Kendini, sıkıntılannı anlatırken kristal dükkânına girmış bırfil gibi davranmış, üstelik de çevresınde olan bıtenlen tam olarak algılayamamıştı. Altan Öymen'in zarafeti, bu tür yanlışlara düş- memesinı sağlayan etken. Örneğin, bütün olaylan en ınce aynntısına kadar yazdığı halde, Tan Matbaası'nın basılması sırasın- da, bir gençlik kusuru olarak dolduruşa gelip ora- da bulunan arkadaşlannın adını vermemeye özen göstermiş. lyi de etmiş. • • • Evet zordur anı yazmak. Anlattığın kendi yaşa- mın olduğuna göre, her şeyin odaklandığı sen olu- yorsun. Pekı de, bu dünyayı ilgiyle nasıl okutacak- sın ve de kitabı okuyup bitirende ne kalacak? Altan Öymen, kendi çocukluğunu anlatırken salt kendini ve aılesini değil, aynı zamanda benlığınin aynlmaz parçası olan ve daha 1940'lı.yıllarda Bah- çelievler'dekı evlerinde, Gülden ve Orsan ıle bir- likte çıkardıkları Öymen Kardeş ile başlayan gaze- tecilik tutkusunun sonucu olarak bütün bir döne- mi aynntılanyla vermiş... Kitabı bitirdiğin zaman, otuzlu yıllann ortalann- dan başlayarak Ankara'yı, tek parti dönemıni, Ikin- ci Dünya Savaşı'nın maceralı günlerini de öğreni- yorsun. Tabii kitabın benim için kişisel olarak hoş yanla- nndan biri de, içinde doğrudan ya da dolaylı ola- rak tanıdığım kışilere rastlamak oldu. Örneğin, Al- tan öymen'in Münir Raşrt amcasını yakından ta- nıdım. Çoğu aile bireyleri gibi, parlak bir öğretmen olan Munır Raşıt Öymen, doksanlı yaşlarındayken, ko- nulantartışmasında, yazılan irdelemesindekı genç dimağı ile beni şaşkına çevirmışti. Münir Raşit öymen'in, genç yaşlannda yitirdiği- miz eşi Nebahat Hanım ise Erenköy Kız Lisesi'nde annemin coğrafya öğretmeni olmuştu ve annemin anlattığına göre, okulun en genç oğretmeniydi o sıralardı. Oğullan Onur ise benim Galatasaray'dan sınıf ar- kadaşımdı ve daha o günden parlak bir kanyen müj- deliyordu. Çok aenç yaşta yitirdiğimiz değerii gazeteci ve yazar Orsan da dostumdu. • • • Kitabı okuduktan sonra, ismen bildiğim, yalnız- ca bir kez gördüğüm Hıfzırrahman Raşit öymen'in kişıliğinde Cumhunyet aydınının hoşgörüsünün, gönüllülüğünün, azminin örneğini gördüm. Kurtuluş Savaşı sıralannda daha Trabzon'da öğ- retmen olarak bulunduğu dönemde çıkardığı Ye- ni Mektep dergisi ile Mustafa Kemal'in dikkatini çekmiştir Hıfzırrahman Bey. Kan ve ateş içindeki günlerde, Mustafa Kemal'in, taa Trabzon'da çıkan bir eğitim dergısini fark et- miş olması ve bu çabayı gösteren öğretmene mek- tup yazarak kutlamasının yorumunu sana bırakı- yorum Sevgili. Ben daha çok Hıfzırrahman Bey'in mebusluk olayına dokunmak istiyorum. Hıfzırrahman Bey milletvekili iken sistemi kendi içinde eleştirel bir hale getirmek için oluşturulan müs- takil grubun üyesidir. Ismet Inönü böylelikle tek parti içinde çokseslilik oluşturma denemesıne gi- rişmiştir. Ne var ki Altan'ın belirttiğine göre, Hıfzırrahman Bey bu işi ciddiye almış,, hatta çok beğendiği Mil- li Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel'i kimi işlerde ge- ciktiği için eleştirmiştir. Yücel daha sonra bu eleş- tirilerin kendilerini kızdırdığını Altan'a büyük bir açık yüreklılikle ıtıraf edecektir. Sonuç, Hıfzırrahman Bey birsonraki seçimde lis- te dışı kalır. Bu olay beni çok etkiledi. Demek ki tarihin her döneminde, gönüllü ama güdümlü olmayan özgür kafalar, çevrelerinde kızgınlık yaratmışlar. Kitabın 520-22'nci sayfalannı okurken içim ctz etti. Bu müstesna kitabı okumanı salık veririm Sev- gili. Genel Başkan Abbasoğlu: Savaşa hayırdiyenler DEHAP'a oy versin ELAZIĞ / tZMİR (Cumhuriyet)-Partisınin banştan ve kardeşlikten yana oldugunu belirten DEHAP Genel Başkanı Mehmet Abbasoğlu, "Bir kolumuz İç Anado- hı'da,bir kolumuz Kara- deniz'de,Türkiye'ninher yerindeyiz" dedı. Elazığ Istasyon Mey- danı'nda yaklaşık 8 bin kişinin katıldığı mitıng- de konuşan Mehmet Ab- basoğlu "Biji DEHAP", "DEHAP halknr, halk burada" sloganlanyla karşılandı. Abbasoğlu, mitingde zulme, sömürüye ve iş- kenceye karşı mücade- lelerine destek istedi. Seçım Yasası ve Siya- si Partiler Kanunu'nu değiştirmeye yanaşma- yanların barajın altında kalacağını savunan Ab- basoğlu şunlan söyledi: "Bu ülkeyi hortumcu- larateslim ettiler. Ekono- miyi bir gecede yerle bir ettiler. Bunlarekonomi- yi düzeltemez. Biz geldi- ğimizde halkı IMF'ye muhtaç eöneyeceğiz." Genel Başkan Abba- soğlu'nun katılmadığı tzmir rrutinginde, yakla- şık 10 bin kişiye sesle- nen DEHAP milletve- kili adaylan, IMF ve sa- vaş bütçelerine "hayır" demek için, yurttaşlar- dan oy istediler. CHP lideri partilerini kimsenin finanse etmediğini ve kimseyle çıkar ilişkisi içinde olmadıklannı söyledi Baykal:Laikliğe sahip çıkınCANHACIOĞLU Ntrvtr TOKDE\ÜR ESKtŞEHtR-Ülkeyı batağa sürük- leyenlerin partisine sataşmasından ya- kınan CHP Genel Başkanı Deniz Bay- kal Eskişehirlilere, "Çüriimüş siya- setçikri tasfiye edin, defterini dürün" diyeçağnyaptı YaşarNuriOztürkde "din istismanna son verilmezse Tür- kiye'nin CezayirveAfganistan'a döne- ceğP uyansında bulundu. CHP'nin Odunpazan Meydanı'nda- ki mitingıne milletvekili adaylan Ke- mal Derviş, Zülfii LJvaneli, Yaşar Nu- ri Oztürk, Genel Sekreter Yardımcısı Mehmet Sevigen ve Genel Başkan Da- nışmanı Bülent Tanla da katıldı. Kürsüye ılk çıkan Yaşar Nuri Oztürk, "din istismanna son verilmezse Tür- kiye'nin CezayirveAfganistan'a döne- ceğj" uyansında bulundu. CHP'yi ter- cih ettiği için eleştınldiğini de anım- • Baykal, yurttaşlardan 3 Kasım'da Atatürkçülüğe, cumhuriyete ve laikliğe sahip çıkmalannı isterken mitinge katılan Yaşar Nuri Öztürk de "din istismanna son verilmezse Türkiye'nin Cezayir ve Afganistan'a döneceği" uyarısında bulundu. satan Öztürk şöyle dedi: "îsmi, din de- yince akla gelen adam nasü olur da CHP'de yer alır. diyorlar. Din, siân ba- banızm mah 101?" Kemal Derviş ise yaptığı konuşma- da, kendisine yönelik eleştirileri yanıt- ladı. Türkiye ekonomisinin 2001'de- ki çöküşüne devletin rant dağıtma ça- balannın neden oldugunu belirten Der- viş, "Bankalan boşaltanlara, benim dönemimde beş kuruş gjtmedi, ama va- tandaşın bankalardaki mevduaünı da korumak gerekrvordu. Arjantin hali- ne düşmemek için bunu sizin desteği- nizle yapük. Çok fedakârhklar yapü- dı, çok acılar çekfldi, ama arük mey- vesini alma zamanı geidi" dedi. 3 Kasım seçiminin dönüm noktası oldugunu ifade eden Deniz Baykal da alandakıleri, u Bu seçimde yn yenileş- meye doğru avdınhkyolu seçeceksiniz ya da Türkiye, ülkeyi bugüne getiren kadrolann elinde çalkalanmaya de- vam edecektir" diye uyardı. Son 20 yılda Türkiye'nin borçla ya- şamaya başladığını, bundan ANAP, DYP, DSP, MHP, RP, FP'nın sorumlu oldugunu belirten Baykal, "Sadece CHP yok. Borçlanıp hazır yemek po- titikası uygulandL Mustafa Kemal, 1s- met tnönü, Celal Bayar, Adnan Men- deres hiç borç aldı mı? Baük banka- lann sayıs 21'e çıkti. Türkiye'nin bu bankalarda 40 miryar dolan gitti. hem de CHP uyanhğı halde gitti" dıye ko- nuştu. Halka "Çürümüş shusetçfleri tas- fiye edin, defterini dürün" dıye sesle- nen Baykal, "Şimdi ülkeyi biı nokta- ya getirenler kendi aralannda laf da- İaşı yapıyorlar, yetmiyor CHP'ye de sataşmaya kalkışıyorlar. Sen Türki- ye'yi buraya getirmenin hesabını ver, sonra bize sataşmaya kalk" dedı. Konuşmasında tek parti iktidannı yineleyen Baykal, şöyle devam etti: "Bu seçimde hem geleceğe hem de laik. demokratik cumhuriyetimize, Mustafa KemalAtatürk'ümüze sahip çıkın. Çekilen bunca acı heba ediüne- sin. Bu seçimde bu acılan heba edip et- meme kararuu, AB"ye girip girmeme Mesut Yılmaz, Karadeniz Sahil Yolu için siyasi yaşamını ortaya koyduğunu söyledi ANAP'a iltiıa aöyorlar • Karadeniz'e hizmeti sindiremeyenlerin partisine çamur attığını ileri süren Yılmaz, Mavi Akım Projesi'nin de bazı çevrelerce sabote edilmeye çahşıldığını savundu. CEMİL CİĞERİM SAMSUN- ANAP Genel Başka- nı Mesut Yılmaz. Karadeniz Sahil Yolu için siyasi hayatını ortaya koy- duğunu belirterek Karadeniz'e hiz- meti içine sindiremeyenlerin, parti- sine iftira ve çamur attıklannı öne sürdü. Yılmaz, Samsun"un Cum- huriyet Meydanı 'nda, partisince dü- zenlenen mitingde yurttaşlara ses- lendi. Türkiye'de arnk siyasetçilerin yap- tıklan hizmetlerden dolayı değil, yapamadıklan hizmetlerden dolayı hesap vermesinin zamanı geldiğini belirten Yılmaz, şunlan söyledi: "Biznn için en büyük mutluluk, tuğla üzerine tuğla koymaknr. tnsa- nımıza as ve iş bulmakür. Sel gider kumkafar,sözuçaricraatkalır.Ama hiç icraatyapmayanlar, hata da y ap- mazlar. Bugün ANAP'a kefen biç- meye çahşanlara karşı bize destekve- receginize inanrvorum. Bize kefen biçmeye çahşanlann kefenini, 3 Ka- sım'da yırrjp atacağız." Yılmaz, Karadeniz Sahil Yolu için ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, siyasi hayatını ortaya koyduğunu, Karadeniz'e hizmeti içine sindire- meyenlerin partisine iftira ve çamur attüdannı iddia etti. Yılmaz, sözle- rini şöyle sürdürdü: "Karadeniztilerin yolunu kesme- ye çahşanlann y olunu, siz de san- dıkta kesin. Bu yol tamamlanama- dıgı için neredeyse zil takıp oyna- yanlar var. Maatesef bunlann için- Samsun'daki mitinge eşi Berna Yümaz'Ia biriikte katıldı. (Fotoğraf: AA) de KaradenizhTer de var. Buraya gel- miş '2003 'te ANAP olmayacak. Bu yol da bitmeyecek' demiş. Oysa, khn ne dersedesin buyol bhecek. Ha- set edenler hasetleriyie kalacak. Si- yasi hayatnn devam ettiği sürece siz- lerin hizmetinde olacagun." Mavi Alom Projesi 'nin yann (bu- gün) Samsun'da yapılacak altın kay- nak töreni ile tamamlanacağını bil- diren Yılmaz, bu projenin bazı çev- relerce sabote edilmeye çahşıldığı- nı ve partisinin de bu yüzden iftira- ya uğradığını anlattı.Yılmaz, ko- nuşmasını sürdürürken miting ala- nının ön tarafinda bulunan kadınlar- dan biri rahatsızlanarak bayıldı. KESK üyesi bir grup işçi de "Grev- siz, toplusözleşmesiz sendika yasasmı değiştirin'' yazılı pankart açtı. '3 Kasım'da Brüksel sevdalılanyla Türkiye sevdalılan arasında yol aynmı yapılacak' Bahçeli'ninhedefî yine Yılmaz • AB'nin Türkiye'ye dayattığı konularla ülkeyi bölmeye çahşanlann taleplerinin örtüştüğünü söyleyen Bahçeli "Bu haklar verilirse, Türkiye'nin gelecekte başı ne şekilde ağnr bunu düşünen yok" dedi. KIRKLARELİ (Cumhu riyet) - MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeti, AB'nin Türkiye'ye dayattığı konularla ülkeyi bölmeye çalışanlann taleplerinin örtüş- tüğünü öne sürerek "Türkiye yol ayn- mında. Bu yol aynmı Brüksel sevdatala- nyia Türkive sevdaUarmmyolaynmı ob- câk" dedı." Kırklareli Cumhuriyet Meydanı'nda halka seslenen Bahçeli, iktidardaki ko- alisyonun ülkeye hizmet eden, uzlaş- ma ve atılım hükümeti oldugunu iddia etti. Geçmişin iyi anımsanması gerek- tiğini belirten Bahçeli, geçmişte yaşa- nan ekonomik krizlerin sonuçlannda ya ara rejimlerin geldiğini ya da parti- lerin iktidardan düştüğünü vurgulaya- rak şunlan söyledi: "Şimdi ülkemizdeyaşanan ekonomik kriz Cumhuriyet tarihimizûı en ağındır. 57. hükümet ara rejime düşmeden de- mokrasi içinde bu krizin nasıl aşılabile- ceğmi göstermiştir. Türkdemokrasisinin bazı kazaıumlannı iyi değerlendirmeli- yiz. Bu çok önemh'dir. Siyasi hayatımız- da özel bir yeri olan demokratik yakla- şundır." t Önemli olan anlayış ve duruş' Türkiye'nin 40 yüı aşkm süredir AB'ye tam üyeük mücadelesi verdiğini de anım- satan Bahçeli şunlan söyledi: "Bugün hiçbir siyasi parti yoktur ki, Mflhyetçi Hareket Partisi de dahil ol- mak üzere ABve tam üyeliği bir siyasi hedef olarak kabul etmemiş olsun. Bu- rada önemli olan adil, onurlu, miDetimi- ze yakışır bir anlayış ve duruşla AB'ye tam üye olabilmektir" ABnin dayattığı konularla Türkiye'yi böhneye çalışanlann taleplerinin üst üs- te geldiğini, örtüştüğünü öne süren Bah- çeli sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu hak- lar verflirse Türkrye'nin gelecekte başı ne şekUdeağnr, bunu düşünen yok. Tür- kiyeyol aynmında. Bu yol aynmı Brük- sel sevdahlanyia Türidye sevdablanıun yol aynmı olacak." DSP 'li bakanlar DİSK 'iziyaret etti Türker: IMF öcü değil tstanbul Haber Servisi - Ekono- miden Sorumlu De\iet Bakanı Ma- sumTürker, IMF'yiövmesininsöz konusu olmadığını belirterek tt IMFnmörâolnıadığını,bizimbir umsal sol duruş içinde olduğumuz takdirde, Türkiye'nin çıkaıiarma uygun bir ekonomik program uy- gulayacağımızı soyledim. Yuıe de söylüyorum" dedı. Devlet Bakanı Türker, Spordan Sorumlu Devlet Bakanı Erdoğan Toprak Devlet Bakanı Tayfuntç- K, DSP Milletvekili Osman Kıoç, mıllerv ekili adaylan Zekeriya Temi- zel ve Recai Birgün'ün de aralann- da bulunduğu DS." 'liler dün DİSK Genel Merkezi'ni ziyaret ederek, Başkan Süleyman Çelebi ile bir sü- re görüştü. Çelebi, hükümet uygu- lamalanna DSP'ye ve hükümete yönelik eleştirilerinin olduğunun altını çizerek emekten yana, eme- ğe değer veren partilerin destek- lenmesine karar verdiklerini \'urgu- ladı. Çelebi, birgazetecinin "Bakan Türker'in IMF'yi öven sözkri var- dı" demesı üzenne "Ülkenin,IMF politikalannı uyguhıyor ounasmın kabul edüirbiryanı ywk. Ulkenin bu hale getişi 50 yıkür uygulanan sağ poütikalarmsonucudur'' dedı.Ba- kan Türker de, "Benim IMFyi öv- mem söz konusu ohnadı'' dedi. DİSK Genel Başkanı Süley man Çelebi ile görüşen Türker, "Bizim uhısal sol du- ruş içinde olduğumuzun biMnmesini isterim" dedi (Fotoğraf: AA) kararuu alacaksınız. Bizi kimse finan- se etmiy or, bizim lüks genel merkezle- rimiz yok, bir elimiz yağda bir ehmiz balda değü. Arkamızda para babala- nyok." Baykal Izmir'de Daha sonra tzmir'e geçen Baykal, Gündoğdu Alanı'nda halka hitap et- ti. Baykal'dan önce kürsüye çıkan Öz- türk'ün konuşması "Türkiye laiktir laik kalacak" ve "Vurvurinlesin,Tay- yip dinlesin" sloganlan ile kesildi. Gördüğü ılgi ve coşkulu kalabalık karşısında Izmir'den ve îzmırlilerden övgüyle söz eden Baykal, şunlan söy- ledi: "Bir kez daha anladım ki, tzmir niçin büyük, niçin güzel. tzmirimiz Kurtuluş Savaşı mücadelesinde bü- yükrü. Türkiye'nin demokrasi müca- delesinde büyüktü. tzmirimiz Türki- ye'nin yeni ay dınhk demokrasi müca- defesinde de büvük olacak." I ZLENİMLER CHP'den Cezayir uyarısı SERDARKIZIK tZMİR - CHP Izmir'de kalabalık ve coşkulu bir miting düzenledi. Hem partıliler hem de genel merkez yönetıcıleri, aydınlığın ve ulusal kurutuluşun simgesi kentte moral buldular. Gündoğdu Alanı'nda Alaattin Yüksel başkanlığındakı yönetimin örgütlediğı miting için belli ki iyi hazırlanılmıştı. Nitekım başta Deniz Baykal olmak üzere Kemal Derviş, Zülfü LJvaneli ve Yaşar Nuri Öztürk konuşmalannda kalabalığa övgüler düzdü. Bırileri anımsatmış ya da kendısi kavramış olmalı ki Izmır'ın özellığını, sosyal demokrat dokusunu dikkate alan Öztürk, bu kez Denizli'deki gibi bazı CHP'lileri de rahatsız eder tarzda konuşmadı. CHP'lıler, laiklik sloganlan ahlırken belki de mitinglerde ilk kez "Elbet Türkiye laiktir ve laik kalacak. Ancak bunun için çok çahşmabyız" dedı. Daha da ileri giderek "Türkiye'de okhığu gibi bütün dünyada da insanlar Allah ile aldanlmaktadır. Din istisman yapanlar var. Bunlan önlemek için iyi bir örnek gerekiyordu. Atatürk Türkiye'si bu örneği çıkarmışnr. Ancak Atatürk'ün mirasmı erozyona uğratûlar" diye konuştu. 3 Kasım'da yanlış bir seçim yapılırsa Türbye'nin Afganistan'a, Cezayir'e doğru sürükleneceğini söyledi. Ardından da sloganlar yükseldi: " Vur vur inlesin Tayyip dinlesüu." Baykal ise klasik, birbirine benzeyen konuşmalanndan birini daha yaptı. Yağmaya, talana, hortumlamaya karşı partisınin güvence oldugunu söyledi. Alkışlandı ama yine "sol"un adını bile ağzına almadı. ARAYALÇIN: Seçim harcamalan incelensin MEHMET ALİSOLAK İSKENDERUN - SHP Genel Başkanı Murat Karayalçın. seçim sürecinde siyasi partılenn yaptığı tüm harcamalann incelenmesi gerektiğini söyledi. Karayalçın, Hatay'ın Iskenderun ilçesinde düzenledıği basın toplantısmda, seçime giremediklerini, ancak Hatay bağımsız milletvekili adayı Nihat Matkap'a destek vermek amacıyla bölgede çalışmalarda bulunduklannı söyledi. Siyasilerin seçim harcamalannı şeffaf yapmalan gerektiğini belirten Karayalçın şöyle konuştu: "Bu seçimlerde siyaset öyle y ozlaşti Id, dışandan TIR getirilip kullanduıldL Türkiye'nin en ünlü starlarma konserler verdirfliyor. Binlerce insana yiy ecek dağınlıy or. Gazetelerde boy boy parti ilanlan yayımlanıyor. Bunun kaynağı nerede? Devtetin mahyecisi, savcısı yok mu? Tüm partilerin seçim harcamalan incelensin."