Catalog

11 EKİM 2002 CUMA CUMHURİYET SAYFA lliJvf_fJAI \_J1VJJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 ^İRKETLERDEN YKM. ekim boyunca giyim reyonlarında BonusCardilelOO milyon ve ûzerinde alışveriş yapan herkese peşin fiyarına 6 taksit imkânı sunuyor. VESTEL, beyazkahverengi eşya v e bilışim ürünlerini birlikte sergilediği ' shovvroom'lar zincirine Istanbul'da Erenköy ve Zeytinburnu'nu ekledi. AYGAZ, çocuklan yangın, deprem, trafık, ev. okul kazalan ve ilkyardım uygulamalan hakkında bilinçlendirmeyi amaçlayan Dikkatli Çocuk Projesi'nin ikinci etabı kapsamında çeşitli illerde 64 okulu ziyaret edecek. BOSCH, kış aylannın yaklaşması ile hareketlenen kombi sektörüne ilginç bir tanıtımla hareket getiriyor. Bosch îstanbul'da iki, Ankara'da ise bir tanıtım aracı ile ürünle ilgili hizmet ve bilgileri tüketicilerin ayağına götürecek. SHELL, çağn merkezi hizmetleri için müşteri hizmetleri CMC firması ile anlaştı. Shell Müşteri Hizmetleri hattını arayan müşteriler akaryakıt istasyonlan konusunda bilgi ahp dilek ve şikâyetlerini iletebilecek. HOTEL DEDEMAN İSTANBUL, 7Ekım-l Kasım tarihleri arasında hafta içi her gün Karadeniz, Ege, Iç ve Güneydoğu Anadolu yemeklerinin sunulduğu 'Yöre Mutfaklan Günleri'ni başlattı. SLTERONLINE, Türkiye'de intemet kullanımını yaygınlaştırmak için bir kampanya başlattı. "12 Ay 12 Eşit Taksit" isimli kampanya sayesinde kullanıcılar 12 ay boyunca 12 milyon artı KDV ödeyerek abone olabilecek. KOÇ SİSTEM, Sun Microsystems'ın en çok satış yapan ve en iyi performans gösteren iş ortağı ödülünü aldı. SAMSONTTE, yeni mağazasını Capitol Alışveriş Merkezi'nde açtı. Koleksiyonda yer alan tüm ayakkabı, çanta ve valizlerde yüzde 50'ye varan indirim imkânı sunuluyor. TUKAŞ, World Food 2002 Moskova Gıda Fuan'na katıldı. Crünlerini dünya genelinde 51 ülkeye ihraç eden TUKAŞ, Rus pazanndaki etkinliğini arttırmayı hedefliyor. Kuzey Irak'la motorin ticaretine getirilen yasak bölge halkını yeni bir krize sokacak Ambargonun bedeli ağırGÜLŞAH KARADAĞ Irak'la Habur sınır kapısından yapılan motorin ticaretüıin durdurulmasıyla, 300 bin Güneydoğulunun geçim kapısı ka- pandı. Bakanlar Kurulu'nun gizli kara- nyla 1 Eylül'den itibaren uygulamaya başlanan yasakla, bölge sanayicisi ihraç kapılanndan birini kaybederken, moto- rinle geçinen tüccar zarara girdi, kam- yoncular işsiz kaldı. Güneydogulu sanayici, karann Kuzey Irak'ta bağımsız bir Kürt devletinin ku- rulmasına tepki olarak alındığını öne sü- rerek. "Cezalandınlan Güneydoğu insa- • Habur smır kapısmdaki 10 kilometrelik alanda 63 bin kamyonla yapılan motorin ticaretinin yasaklanması, yüz binlerce Güneydogulu insanı ikinci bir krize sürükledi. Güneydogulu sanayici, karann Kuzey Irak'ta bağımsız bir Kürt devletinin kurulmasına tepki olarak alındığını öne sürerek, "Cezalandınlan Güneydoğu insanıdır" diyor. nKbr" diyor. Sanayiciler, "olağanüstü ha- hn ve Körfez Savaşı'nın yaralan sarılma- dan ekonomik kriz, LMF tatimatryla aza- lan tanm destekkri ve duran yatınmla- nn sancısını çekmeye başlayan bölgeyi ayakta tutan kapuun kapandığnu" belir- tiyor. Anadolu'nundört bir yanından getirilen kamyonlann hurdaya çıkmadan önceki son durağı Habur suur kapısı. Kamyonlann ba- zılannın tekerleği bile yok, sırunn iki ya- nında 10 kilometrelik bir alanda yapılacak ticaret için ucuz fiyata satın alınmış. Ya- sak öncesinde, sınır illerinde yaşayanlara Irakta çıkacak bir savaşın yaratacağı kayıp Dış Ticaret a)lhracal b) ıthatart {ham petrof) Taşımaalık -lleöm a) Petrol Boru Hattı b) TaştmaolıK-lletişım Turizm Müteahhmik BölgeseltK; kayıp Üretım kaybt Mültea Toplatn 4.400 1.800* 2.600 1.120 400 720 5.000 400 600 2.500 200 14.220 KMv KrtzTntn tûnn a«ritori katMğındt n*am t« m*w 255 mHyon dofera kadtr ç*oyor. Irak'a olası savaşın ekonomikfaturası Türkiye'yi olduğu kadar Güneydoğu'yu da vuracak. Savaş durumunda bölge tkaretinde600 milyon dolara yakın bir kayıp oluşacak. Smır boyunda kurulan 11 kampta banndınlacak mülteciler için de 200 milyon dolarhk bir kaynak kuUandacak. ayda bir, çevre illere ise 3 ayda bir kez nak- liye izni veriliyordu. Bu da günde ortala- ma 3 bin, toplamda ise 63 bin kamyonun sının geçmesi anlamına geliyordu. Ayhk ortalama 90 milyon litre benzin, IKDP (Irak Kürdistan Demokratik Partisi) yöne- timinin başbakanı olarak anılan Necirvan Barzani ve Saddam Hüseyin'in oğlu Uday'ın ortak şirketinin depolanndan alı- nıp Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklı- ğı'nın (TPAO) sınınn 3 kilometre ilerisin- deki depolanna satılıyordu. Kamyon sa- hipleri, geçen yıl 1000 litre motorin için TPAO'dan ortalama 500 milyon lira ah- yordu. 'Halden anlamaz' bürokrata sitem Ancak, motorin ticaretinin nisan ayı içerisinde fiilen durdurulması, 1 EylüTde ise resmen yasaklanması smır kapısını kamyon mezarlığına döndürdü. Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Zafer Ersoy, "snur ticareti top- lam 300 bin kişinin ekmek kapısı. Son 1.5 senede Irak konfeksiyona rağbet etmeye başlanuşü. Pek çok alanda lasıth olan ge- tirlerimiz buradan yüksehyordu, mahye- ti düşük satış yapıyorduk. Bu olanaklar kapandı, kamyoncular ve aileleri de aç kaldı" dedi. " Halden anlamaz. çarşıdan bir ekmek dahi almanuş birkaç bürokrat böylesi bir mağduriyet yaratn" diyen Er- soy, Kuzey Irak'ta bağımsız bir Kürt olu- şumuna karşı verilen tepkinin faturasmın Güneydogulu insana çıkanlmaması ge- rektiğini ifade etti. Ersoy, Körfez Krizi ve terörün açtığı yaraların hâlâ sanlamadı- ğını hatırlatarak, "Motorin işinde çahşan insanlar dağdan innüşlerdi, yine dağa mı çıksınlar isteniyor" uyansmda bulundu. Eski Gaziantep Sanayi Odası Başkanı, işadamı Vasfî Akyıl ise motorin ticare- tinin yasaklanmasının 100 milyon dolara kadar yıllık zarar getirdiğini ifade ederek. "Hiç değDse savaş çıkacaksa, çıkana kadar bunu yapmasalartiT dedı. TÜKETİCİLER Siyasilerden taahhüt istiyor Ekonomi Senisi - Tüketiciyi Koruma DerneğTnin (TükoDer) Kastamonu'da yapılan Başkanlar Kurulu toplantısında tüketicilerin öncelikli sorunlan ve çözüm önerilerini içeren bir taahhütname hazırlanarak tüm siyası partilere gönderilmesi kararlaşhnldı. Partilerin genel başkanlanna birer mektup gönderen TükoDer Başkanı Mehmet Sevim, 10 maddeden ohışan "Tüketicflere Taahhütname"yı 20 Ekim 2002 tarihine kadar imzalamalannı talep etti. Sevim mektubunda. kriz ortamında en temel gereksinimlerini karşılayamayacak duruma gelen tüketicilerin siyasilerden somut öneriler beklediğini ifade etti. Tüketicilere Taahhütneme'de ver alan bazı başhklar ise şöyle: • Temel gereksinimlerin karşılarunası hakkının savunulması • Kamusal hizmetler ve temel gıda maddelerinde KDV oranının yüzde 1 'e indirilmesi • Tüketıci sağlığının korunmasına öncelik verilmesi, ilaç ve sağlık hizmetlerinde KDV'nin kaldınlması • Elektrik, su, doğalgaz, banka kredi kartı gibi alanlarda kullanılan tek taraflı ve dayatmacı sözleşmelerin değiştirilerek tüketicinin korunduğu bir çerçeveye oturtulması ^ Dar gelirlilerin ücretlerinde iyileştirme yapılması • Eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması 20 Ekim'de yapılacak basın toplanhsında imzalayan ve imzalamayan partiler, basma ve tüm tüketicilere açıklanacak. ZARAR SUÇLAMASI Kardemir yönetimi kavgalı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kardemir yönetim kurulu başkanlı- ğından aynlan Şinasi Alüner. Karde- mir'de son dönemde yaşanan geliş- meleri Cumhuriyet'e anlattı. Karde- mir Yönetim Kurulu başkanlığına getirilen Yaşar Turan'ın ANAP tara- fından tayin edildiğıni sa\-unan Alü- ner, "Turanda,göıwegeJirgebnezye- rel tdevizyonlarda 'Ben hükümetin. Mesut Yılmaz'ın adamıyun' diye açıklamalardabulunnıuş" dedi. Kar- demir'de görevde bulunduklan dö- nemde, şirketin eski yönetim kurulu üyelerini mahkemeye verdiklerini söyleyen Altıner şöyle devam etti: " Biz işbaşma geidikten sonra,eski yö- netim kurulu üyelerini şirketi zarara uğratnklan gerekçesiyle mahkemeye verdik. Bizden sonratekraryönetime getirilen Kamil Güleç ve Muthullah Yolbulanda bulunuyor. Bu kişilerin de içinde bulunduğu dönemde fır- malar, yüzde 40 daha az bedelle bu işin altindan kalktılar. Eski yönetim kurulu için açnklan 100 milyar liralık tazminat davasının sürdüğünü kaydeden Altıner, Karde- mir' in 185 milyon dolarhk borcunun, 120 milyon dolannın hükümete oldu- ğunu vurgulayarak, şöyle devam etti: "Bu borcun faizi bile 35 milyon dolardan fazla. Fabrika ne kadar kâr ederse etsin, bu borcu ödeye- mez. Oolayısıyia Kardemir için ge- tirilen 20 miİ\on dolarhk çözüm, 'palavradan' ibaret Biz, hükümet- ten para istememiştik. Önerimiz, hükümete olan borçlarm şirketin sermayesinden sayüması ve fabri- kanın tekrar de\let eh\1e özelleşti- rilnıesh dl Kardemir'i kurtarabfle- cek tekçözüm buydu. Bu öneriyi de hükümet yetkilikri kabul etti, ama Kemal Derviş benimsemedL" 5 ilçeden 2'sinin il yapılmasınm bölge ekonomisini çökerttiği ileri sürüldü Siirt'in köyden farkı kabnadı İl içerisinde ha>ı vancıhk yapıbyor ve bu hayvanlar sürekü kent merkezinde hem körü bir görünüm sergiKyor hem de rrafık akışim engefliyor (Fotoğraf: AA) DtYARBAKIR (AA) - Siirt Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) Yönetim Kurulu Başkanı Tevfik Nalbant, 1990 yılında 5 ilçesinden 2'sinin il yapılması, 3'ünün de bu illere bağlanmasıyla, Siirt ekonomisinin çöktüğünü sa\^undu. Siirt'e bağlı Batman ve Şımak'ın 1990 yılmda il yapıldıgmı: Sason, Kozluk ve Beşiri ilçelerinin de bu illere bağlandığını hatırlatan Nalbant, bölgedeki terör olaylan nedeniyle çok sayıda kişinin Siirt kent merkezine göç ettiklerini ve bunun da sorunlan içinden çüalmaz hale getirdiğini öne sürdü. Nalbant, sanayi, altyapı, eğitim ve sağlık hizmetlerinin yetersiz olduğu kentte hiçbir hizmetin yeterince verilemediğini kaydetti. Köyden göç eden insanlann yaşantılannı olduğu gibi kente yansıtmasınm sıkıntı yarattığını belirten Nalbant, "Maalesef il içerisinde hayvancıhk yapıhyor ve bu hayvanlar sürekli kent merkezinde hem kötü bir görünüm sergih>or hem de trafık akışını engeffi\'or, n diye konuştu. tŞÇÎ EMEKLİStNE ZAM ÖNERİSİ Ekonomi yönetimi ikiye bölündü HACER BOYAaOGLU ANKARA-Çahşma ve Sos- yal GüvenlikBakanı Nejat Ar- seven'in gündeme taşıdığı işçi emeklilerine de zam önerisi, ekonomi yönetiminde sılantıya neden oldu. 100 milyon liralık seyyanen zam yapılmasınm maliyetini araştıran Maliye Ba- kanlığı, uygulamanın yaşama geçirilmesi durumunda 3.2 kat- rilyon liralık bir kaynak gereke- ceğini saptadı. Seçim döne- minde böyle bir istemın günde- me getirilmesini "popüüst" olarak değerlendiren Maliye bürokratları. zam önerisine vi- ze vermedi. Ekonomiden sorumlu Dev- let Bakam Masum Türker'in ılımlı yaklaştığı zam önerisi, Hazine'nin de tepkisini çekti. Zammın 6-7 katrilyon liralık bir maliyet oluşacağını belirten Hazine yönetimi. u Bu mahyet 2003'te sosyal güvenBk açıkla- rmı ciddi oranda arttinr. Gele- cek yıl 6 katrilyon lira hesapla- nan sosyal güvenlikaçıklan, 12- 13 katrDyon Kraya ulaşu-" de- ğerlendirmesinde bulundu. IŞ-KUR'ADEölL.AKRABAYAGÜVENtYOR îşsiz, kendi başmın çaresine bakıyor BURSA (AA) - Türkiye'de işsiz kalanlar, yeniden iş bula- bilmek için önce kendilerine, sonra da eş, dost ve akrabala- nna güveniyorlar. Devlet Istatistik Enstitüsü (DİE), kent nüfusu içinde işsiz kalanlann, iş arama kanalı ola- rak tercihlerini içeren istatisti- ki bir çahşma gerçekleştirdi. Buna göre 2001 yılmda iş ara- yan 2 milyon 591 işsizden, 1 milyon 390 bini bizzat kendisi iş aramayı tercih ederken; 982 bini eş. dost ve akrabalarını aracı olarak kullanarak iş bul- ma yoluna gitti. îşsizlerin 125 bini Türkiye tş Kurumu'na başvurarak iş ararken, 119 bin işsiz de gaze- te ilanlanyla yeniden iş sahibi olmayı denedi. Kadın ve erkek işsizler üze- rinde ayn ayn yapılan değer- lendirmede, iş arama kanalı se- çiminin cinsiyete göre farklılık göstermediği de ortaya çıktı. Veriler, geçen yıl iş arayan ka- dınlardan 359 büıinin, erkek- lerde de 950 bininin "Bizzat kendisinin iş aradığmı" ortaya koyuyor. Kombassan-Air Volvo dava açtı CEMİLCİĞERİM ERKANTUYSAL SAMSUN / KONYA - ABD'de faaliyet gösteren Volvo Aero Ser- \ices LP şirketi. kiraladığı uçak motorunu zamanında iade etme- yen ve 473 bin 770 dolar ücreti ödemeyen Kombassan'a ait Air Alfa Havayollan ve Ticaret AŞ aleyhine dava açtı. Ulaştırma Ba- kanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü de teknik açıdan ye- tersiz olduğu gerekçesiyle Air Alfa'nın uçuşlannı durdurdu. Volvo şirketinin Türkiye'deki işlemlerini yürüten Samsun Ba- rosu'na kayıtlı avukatlar Yaşar Öztürkve Hülya Dinç, Istanbul 9. Ticaret Mahkemesi'ne verdikle- ri dava dilekçesinde, Volvo'nun Air Alfa'yla 2 Temmuz 2001'de 4 aylık motor kiralama sözleşme- si yaptığı, ancak Air Alfa'nın ki- ra borcunu ödmediği belirtildi. Air Alfa hakkında iflas yoluyla icra takibi başlatıldığı belirtilen dilekçede. şirketin faize itiraz et- mesi sonucu takibin durduruldu- ğu ifade edildi. Bu arada Manchester, Düssel- dorf, Stuttgart, Amsterdam, Rot- terdam ve Lyon gibi gurbetçile- rin yoğunlukta olduğu Avrupa kentlerine tarifesiz uçuşlar yapan Kombassan Holding'e ait Air Al- fa'nın uçuşlan durduruldu. Ulaş- ürma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nce teknik açı- dan yetersiz bulunan şirketin fi- losunda 2 Airbus 320 ve 1 Airbus 300 tipi uçak bulunduğu belirtil- di. Air Alfa'nın merkezi Brük- sel'de bulunan Eurocontrol şirke- tine borçlan nedeniyle persone- line de maaş ödeyemediği ileri sürüldü. Rusya rüşvet cenneti • MOSKOVA (AA) - Rusya'da bir yılda verilen rüşvetin tutannın 30-40 milyar doları bulduğu öne sürüldü. Demokrasi için Enformasyon ile Yolsuzluk Karşıtı Araştırma ve Gırişim Merkezi'nin raporuna göre, bu yıl yalnızca Moskova'da 7.5 milyar dolar rüşvet verileceği tahmin edilirken; aşm bürokratik işlemlerin rüşvetin en önemli nedeni olarak gösteriliyor. 162 şirket yapılanıyor • ANKARA (AA) - Istanbul Yaklaşımı olarak bilinen Finansal Yeniden Yapılandırma Programı kapsamına başlangıcından itibaren alınan toplam firma sayısı, eylül ayında 162'ye çıktı. Uygulanmaya başladığı temmuzdan itibaren program kapsamına aluıan toplam 162 firmadan. 126'sı büyük ölçekli fırma, 36'sı ise küçük ölçekli firma özelliğini taşıyor. TARİŞ dünya listesinde • İZJVÜR (AA) - TARlŞ Zeytin ve Zeytinyağı Birligi, Uluslararası Zeytinyağı Konseyi"nin (UZK) Kalite Kontrol Programı'na dahil olarak, konseyin garanti verdiği 16 kurum arasına girdi. Bu listede yer alan '"tek Türk zeytinyağı kuruluşunun" TARİŞ olduğunun belirtildiği açıklamada, UZK'nin Kalite Kontrol Programı'nda, TARlŞ zeytinyağlaruun adının bulunmasının kalite ve üriinleri açısından "büyük önem" taşıdığı ifade edildi. Pamukçu prim istedi • İZMtR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Dünyanın en kaliteli pamuklannı yetiştiren Egeli üreticiler, yoğun yağışlar nedeniyle tarlalara giremeyince ürünün ancak üçte ikisi toplanabildi. Bu yıl Güneydoğu Anadolu ve Çukurova bölgelerinden pamuk işçilerinin gelmemesinin de sıkıntı yarattığı bildirildi. îzmir Ticaret Borsası (ITB) Başkanı Tuğrul Yemişçi, üreticılerin zarannın giderilmesi için 20 sent prim istedi. Asgariücretbefipteniyor ANKARA(ANKA) - Asgari Ücret Tespit Komisyonu 2003 yılı ocak ayından itibaren geçerli olacak asgari ücreti belirlemek üzere 22 Ekim'de toplanacak. 5 işçi, 5 işveren \e 5 hükümet temsilcisinden oluşan komisyon, 2002 yılı temmuz- aralık aylannda geçerli olacak asgari ücreti brüt 250 milyon 875 bin lira, net olarak da 184 milyon 251 bin Iıra olarak belirlemişti.