Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 7 NİSAN 2001 CUMARTESİ
KRİZİN ETKİLERİ
Örnekşehir olarakgösterilen tekstilin başkenti, krizinyarattığı sorunlara çare artyor
Denizli'de bıçakkemiğe dayandıYUSUFÖZKAN
DENÎZLİ - Ortaya koyduğu geliş-
meyle 1997 yılında DPT tarafından
'örnekşehir' gösterilen ve Hekstil sek-
törününbaşkenti' olarak nitelendirilen
Denizli, ekonomik krizin yarattiğı
olumsuzluklann boyutunu anlamaya,
sorunlanna çare bulmaya çalışıyor.
Denizli ekonomisine yön veren, başta
tekstil olmak üzere buna bağlı yan sa-
nayi kuruluşlannın temsilcileri, bugün
için oluşan tabloyu. "Anadolu kapla-
nrydık, Anadolu faresine döndük" di-
ye tanunlarken kentteki esnaf ve sıra-
dan yurttaş da her şeyin tükenme nok-
tasına geldiğini ve artık 'bıçağm kemi-
ğe dayandığmr söylüyor.
Denizli, ekonomi uzmanlannca,
Türkiye'de krizin olumsuz etkilerinin
en az yansıdığı kentlerden biri olarak
gösterilmesine karşın sıkıntı tûm ağır-
lıgıyla hissediliyor. 1998 krizinde 9
bin 280 kişinin işten çıkartıldığı kent-
te, son krizde de şimdilik yaklaşık
1.200 kişi atılmış. 'Şimdilik', çünkü
hemen tüm kesünler daha fazla daya-
namayacaklannı vurguluyor.
Kepenkler kapanıyor
Esnaftemsilcileri, yeni yılın ilk gü-
nünden bu yana 861 esnafin kepenk
kapatmak zorunda kaldığuu belirtir-
ken tanm sektörü temsilcileri, uygu-
lanan ekonomik programın üreticiyi
tamamen bitirdiğîni ve bugün Deniz-
li'de binin ûzerinde üreticinin tanm
kredi kooperatifıyle, 1.500'ün üzerin-
de ûreticinin de bankalarla icralık ol-
duğunu bildiriyor.
Aynı durum sanayici ve tüccarlar
açısından da geçerli. Ekonominin re-
el kesiminin temsilcileri, bankalann
uyguladığı yüksek orandaki faiz geri
ödemelerinin kentte her gûn 2 işlet-
menin kapanmasına yol açtığına dik-
kat çekiyor.
Denizli Ticaret Odası Başkanı Na-
ilKalemd'nin verdiği bilgiye göre de,
kent içindeki esnafin durumu çok kö-
tü durumda. Kalemci, Denizli'nin ay-
nası durumundakı Kaleiçi bölgesın-
deki 400 esnaftan 300'ünün 'siftah'
bile yapamadığma dikkat çekerek
bayram öncesinden bu yana 'kesete-
rinden yediklerini' söylüyor.
Sanayl ve ticaret keslml
Denizlili sanayicinin, dayanabildi-
gi sürece işçi çıkartmayı düşünmedi-
ğini belirten TOBB Yönetim Kurulu
Uyesi ve Denizli Sanayi Odası Yöne-
tim Kurulu Başkan Yardımcısı Süley-
man Ögeri, hükümetin kararlı adımlar
atmasını ve reel sektöre daha fazla ku-
lak vermesini beklediklerini söylüyor.
Daha önceki ekonomik paketi kayıt-
enizli ekonomisine yön veren, başta tekstil olmak üzere buna bağlı yan
sanayi kuruluşlannın temsilcileri, bugün için oluşan tabloyu "Anadolu
kaplanıydık, Anadolu faresine döndük" diye tanımlarken kentteki esnaf ve
sıradan yurttaş da her şeyin tükenme noktasına geldiğini söylüyor.
sız şartsız destekleklediklerini anım-
satan llgeri, "Arükpaketindoğruyön-
lerini destekleyeceğiz. Vergikrin taba-
na yayümasını. kayıtdışı ekonominin
kayıt ahma ahnmasmı istiyoruz" di-
yor. Denizli Organize Sanayi Bölgesi
olarak 105 ülkeye 75 çeşit ürün sattık-
lannı ve 21 bin kişi çalıştırdıklannı
bildiren llgeri, krizden bu yana işçi
çıkarmamalarına karşuı bu olumsuz
sürece en fazla 2 ay daha dayanabile-
ceklerini belirtiyor.
Yüksek faiz slteml .
llgeri de, diğer kesimler gibi banka-
cılann yüksek faizli uygulamalann-
dan yakınıyor ve şunlan söylüyor:
"Bankalaryüzde95'laverdiklerikre-
dileri vadesi dolmadan yüzde 2l'k ge-
ri istiyorlar. Bu süreç tersine dönerse
bu bankalan teker teker baûnnz.
Bankalar hem bankacüık sistemini
hem memleketin ahlakuu bozuyoriar.
Bence devlet garantisi mutlaka kalk-
malı. Firmalar bankalann uyguiama-
lan nedeniyle isün değçiktiğine gftme-
ye başladılar."
Organize sanayi bölgesinde, yüzde
68'i tekstil, yüzde 12'si metal, yüzde
18 'i yan ve yüzde 5 'i diğerleri olmak
üzere 137 fabrika var. Krizi bahane
ederek iç piyasaya borcunu ödeme-
yen işletmeler de sıkıntı yaratıyor. Yi-
ne Ilgeri'nin verdiği bilgiye göre, ça-
hşanlann yüzde 35'i maaşlannı ala-
mamaktan yakınıyor.
Anadolu ffaresl olduk
Denizli Ticaret Odası Yönetim Ku-
rulu Başkanı Nail Kalemci de, "bir
dokunup bin ah işittikkrimizin'' en
başında geliyor. "Anadolu kaplanlan
Anadolu faresi oktu. Arnkkaçacak de-
lik anyoruz. Cretenkr artık üretemi-
yor. Denizli adeta bir yangın yeridir"
şeklınde ortaya oldukça karamsar bir
tablo koyan Kalemci, sözlerini şöyle
sürdürüyor:
"Döviz dengeye oturmadL Üreten-
lerin maluu satanlar ahcı bulamıyor-
lar, satsalar da karşıhğını alamıyorlar.
Hemen hemen bütün çekler dönüyor.
Ben kendim beyaz eşyacryım, her gün
10 senedi icraya veriyorum. Paralan-
nu alamaz oklum. tnsanlar bunahm-
da.Kavgaedecekyeranyoriar. lnsan-
lara maddi ohnasa bile en azından ma-
neviyönden destekgereldyor. Oysa hü-
kûmet halkmdan kopmuş. Türiaye el-
den gidiyor, büyük sıkınü içinde, ama
hûkümet henüz bunu anlamış değU.
Kemal Derviş çokvatanseverolabilir,
ama siyasikrin çahşürabileceğini san-
mıyorum."
Tekstil ağıkhklı Denizli'de, bu sek-
tördeki işçileri kapsayan Türk-tş'e
bağlı TEKSÎF Sendikası Başkanı Ca-
hit KarakoL, kentteki işçi sorunlany-
la ilgili bilgi verirken, son krizle bir-
Ukte ortalama 1.200 çalışanın işten çı-
kanldığını vurgulayarak "Biziın işçi-
miz ağlama duvan gibL Her krizin fa-
turası ilkönce işçrve çıkanhyor" diyor.
50 bine yakın tekstil sektöründe çalı-
şan kişinin bulunduğu Denizli'de üye
sayılannın 1.800'de kaldığını belirten
Karakol, yürüttükleri çalışmalar sa-
yesinde örgütlü olduklan işyerlerinde
önemli başanlar elde ettiklerini ve
üretimi arttırdıklannı savunuyor.
Denizli'de tanmın ağırlıklı olarak
pamuk, tütün, buğday ve mısır üzeri-
ne kurulu olduğunu ifade eden De-
nizli Ziraat Odası Başkanı HalukTel-
Hoğhı, devletin desteklemede Avrupa
ve Amerika'daki gibi olumlu bir yak-
laşmı içinde ohnaması nedeniyle re-
kabet güçlerini sürekli kaybetnkleri-
50 bine yakın tekstil işçisinin bulunduğu Denizli'de korkulu günkr yaşamyor. Geçmişte dolu olan tezgâh-
lar boşalma tehlikesiyle karşı karşıya™ .
ni söylüyor. Üreticinin önünü göre-
mediğini ve ne yapacağını bilemedi-
ğini vurgulayan Tellioğlu, 70 bin tü-
tün üreticisinin bulunduğu Denizli 'de,
TEKEL'in bile alım bedellerini nasıl
ödeyeceğini bihnediğini savunuyor.
Tellioğlu'na göre diğer ürünlerde de
aynı durum söz konusu. Kendisinin
uzun yıllardan bu yana buğday üret-
tiğini belirten Tellioğlu, şunlan diyor:
"Geçen yıl tarlamdan çıkan buğda-
ym küosunu 86 bin liradan sanmşüm.
Uretim girdileri sürekK artu, ama bu
yıl ürûnûmü 90 bin liradan vermek
zorunda kaldım. 50-60 dekarlık bir
arazinin tanmsal getirisi bu yıl sadece
SOOmilyonliraoldu."
Eve ekmek gltmiyor
Kentte olumsuz gidişten en çok et-
kilenenlerin başında, herkesin görüş
birliğine vardığı gibi esnaf geliyor. Iş-
lerin tamamen durduğunu, esnafin
evine ekmek bile götüremez duruma
geldiğini ileri süren Denizli Esnaf ve
Sanatkârlar Birlıği Başkanı Musa Çe-
tikkol, yılbaşından bu yana 861 esna-
fin işyerini kapattığuu belirterek "Bu
rakam daha bir şey değiL Böyle gider-
se sonumuz çok perişan olacak" diyor.
Çelikkol, şunlan söylüyor:
"Önümüzde bir hasta var. Dirtttip
ondan sonra hakkunızı isteveKm diyo-
ruz, ama gûn geçtikçedayandmaz olu-
yor. Esnafimızkan ağhyor. Tüm oium-
suzluklara, SSK'nin primleri yüzde 48
gibi oldukça yüksek bir oranda artur-
ması tuz biber ekiyor. Bunlar yetmi-
yonnuş gibi yeni vergüer koymaya ha-
zniamyorlar."
Kentteki ekonomik durgunluğu kı-
sa turumuzda da gözlemleyebiliyo-
ruz. Kentin en işlek caddelerinden bi-
rinde oyuncak satan Mehmet Güler,
hükümeti kastederek, "Abi no'lur
bunlara biraz baskı yapuı. Halkuı du-
rumunu görmüyorlar mı" diyor. Gü-
ler, günlerdir tek bir oyuncak bile sa-
tamadığını söylüyor.
Oyuncakçı dükkânının yanındaki
dükkâmn sahibi Muharrem Coş-
knn'un da sıkıntısı yüzünden okunu-
yor. 'Yüzde 70-80 indirim' yazan bu-
tiğinin vitrin camınm önünde sorula-
mızı yanıtlayan Coşkun, "Arük her
şey brttL YıDardır bu işi yapıyorum,
böyle şey görübnüş değO. Vrtrindeki
fryatian görüyorsun. Bir kişi bfle dö-
nüp bakmıyor. Vatandaş ne yapsın"
diye sitem ediyor.
Sonuç olarak Denizlili, ekonomik
krizden ne oranda etkilendiğini anla-
maya ve sorunlan kendi iç dinamik-
leriyle aşmaya çalışıyor. Pek umutlu
olamasa da...
Yarın: MERSİN
"BİSEV BİGA SAĞLK ve EĞİTJM VAKR
GENELKURÜLDAVETI:
Vakfımızın genel kurulu 21 Nisan 2001 Cumartesi gü-
nü saat: 14.30'da Kennedy Caddesi Sahil Yolu No: 32
Ahırkapı Istanbul Citadel Hotel'de yapılacaktır. Çoğun*
luk sağlanamadığı takdirde, 28 Nisan 2001 Cumartesi
günü aynı yer ve aynı saatte toplanacaktır.
Toplantı Gündemi:
1- Yoklama yapılarak katılanlann tespiti,
2- Bisev Başkanı tarafından toplantının açılması,
3- Başkanlık Drvanının teşkili için Başkan vekili ve
kâtibin seçilmesi,
4- Başkanlık Divanına toplantı tutanaklannı ımzala-
mak için yetki verilmesi,
5- 2000 Yıh Faaliyet Raporu ve Bilançonun okunma-
sı,
6- 2000 Yıh Denetleme Kurulu Raporunun okunma-
sı,
7- 2000 Yıh Faaliyet Raporu ve Bilançosu Ue Denet-
leme Kurulu raporunun görüşülmesi, ayn ayn oylana-
rak Yönetim Kurulu ve Denetleme Kurulu üyelerinin ak-
lanmalan,
8- 2002 Yıh Çalışma Programı ile Bütçenin görüşü-
lerek kabulü,
9- Yeni Mütevellüerin oylanarak kabulü,
10- Normal odalann iki milyar TL., suitlerin üç mil-
yar TL. bağışta bulunanlara oda suit isim hakkı veril-
mesi karannın oylanması,
11- Dilekler ve temenniler,
12- Kapanış.
1961 ANAYASASI VE ÇAĞDAŞ
DEMOKRASt VAKFI
GENEL KURUL DAVETİ:
Vakfımızın Genel Kurulu 26 Nisan 2001 Perşembe gü-
nü saat: 18.00'de Baltalimanı Profesörlerevi'nde yapda-
caktır. Çoğunluk sağlanamadığı takdirde. 03 Mayıs 2001
Perşembe günü aynı yer ve aynı saatte toplanacaktır.
Toplantı Gündemi:
1- Başkanlık Dıvamnın teşkili ve Dıvana tutanak im-
za yetkisi verilmesi,
2- 2000 Yıh Faaliyet Raporu, Bilançonun ve 2000 Yı-
u Denetçiler Raporunun okunması, görüşülmesi, Yöne-
tim ve Denetçiler Kurulunun ibrası,
3- 2001 Ydı Çahşma Raporu ile Bütçenin okunarak gö-
rüşülmesi ve kabulü,
4- Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulunun seçimi,
5- Dilek ve temenniler.
BORNOVA 2. ASIİYE HUKUK MAHKEMESt
2000/1079 Esas
Davacüar Cevriye Idin vekili tarafından davalılar Gencay Gökçe vs. aleyhine açılan
tazminat davasında:
Davacı vekili dilekçesi Ue 2.9.2000 günü Bornova AJtındağ Kıvanç Caddesi önünde
davalı Gençay Gökçe'nin işleteni olduğu diğer davalı Naım Umaç'ın sevk ve idaresin-
deki 35 CLC 51 plakalı araç ile davacılann rnurisi Hayrettin Idin'e yaya olarak çarpıp
ölümüne neden olduğunu, kazanın meydana gelmesinde davaluun kusurlu olduğunu,
1.090.000.000 TL. maddi, 5.000.000.000 TL. manevi ohnak üzere 6.090.000.000 TL.
maddi ve manevı tazmınaün davahlardan tahsiline karar verilmesini isteyen dava dilek-
çesi davahlardan Gençay Gökçe'ye tebliğ edilememiş, zabıta manfetiyle adresinin tes-
piti mümkün olmamış, dava dilekçesi ve duruşma gününün ılanen teliğme karar veril-
mekle:
Davalı Gençay Gökçe'nin duruşma günü olan 26.4.2001 günü saat 9.30'da Boraova
2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde hazır bulunması, kendisini bir vekil ile temsil ettinne-
si, hazır bulunmadığı, kendisini bir vekil ile temsil ettinnediği takdirde yargılamaya
yokluğunda devamla karar verileceği hususu davetiye yerine kaim olmak üzere ilan olu-
nur. 22.2.2001.
Basın: 18121
İLAN
ANKARA16. SULH HUKUK
MAHKEMESİ'NDEN
Esas No: 2000/1110
Davacı Şerife Sönmez vekili Av. Cem Taş tarafından
davalılar Haydar Sönmez ve aıkadaşlan aleyhine mah-
kememize açılan Ankara ili, Mamak ilçesi Tuzluçayır
Mahallesi 36957 ada 5 parselde kayıtlı taşınmaz ile ıl-
gili ortakhğın giderilmesı davasının yapılan duruşma-
sında verilen ara karar gereğince
Davetiye ile adına tebligat yapılamayan davalılar 1b-
rahim Totik, Yakup Kaya ve Kasun Gürüzlük'e ılanen
tebligat yapılmasına karar verihniştir.
Davalilar Ibrahim Totik, Yakup Kaya ve Kasım Gü-
rüzlük'ün duruşmanın bırakıldığı 30.5.2001 günü saat
10.35'te duruşmada hazır bulunmalan, hazır bulunma-
dıklan takdirde veya kendilerini yasal bir vekil ile tem-
sil ettirmedikleri takdirde davaya gıyaplannda devam
edıleceğı gibi yine gıyaplannda karar venleceği husu-
su ılanen tebligat yerine kaim ohnak üzere tebliğ olu-
nur. 29.3.2001.
Basın: 181513
KARS1. ASLİYE HUKUK
HÂKİMLİĞİ'NDEN
Sayı: 1998/42 Esas /1998/159 Karar
Davacı Rahime Koıkmaz (îzbulucum) tarafından Tay-
yar Özbulucum aleyhine açmış olduğu boşanma davası-
nm mahkememizce Kars merkez Digor ilçesi Bacalı kö-
yü nüfusunun cih: 005/02, sayfa: 34 KSN: 32'de nüfusa
kayıtlı davacı Yusuf ve Zero kızı 1945 dogumlu Rahime
Korkmaz (Özbulucum) ile aynı hanede kayıth davah Ah-
met ve Verdek'ten olma 1948 doğumhı Tayyar Özbulu-
cum'un M.K'nun 134/1 maddesi gereğince boşanmala-
rına karar verildiği, karar davalı Tayyar Özbulucum'a
tebhğ edilemediğinden karann ilanen tebhğine, itirazı-
nız varsa ilan taıihinden ıtibaren 15 gün içerisinde itiraz
etmeniz, etmediğinız takdirde karann kesinleşeceği ilan
olunur. Basm: 18138
ANKARA 6. ASLİYE HUKUK
MAHKEMESİ'NDEN
Esas No: 2000/559
Davacı ASKİ Genel Müdürlüğü vekili tarafından da-
vah Erdem Gökçe aleyhine açılan alacak davası sonun-
da; davanın kabulü ile 407.469.000 TL. kaçak su bede-
linin tutanak tarihi olan 31.3.2000 taıihinden itibaren ya-
sal faizi ile davahdan tahsiline, davacı vekili için takdir
edilen 40.597.520 TL. nisbi vekâlet ücretinin davalıdan
tahsiline, bakiye 11.999.300 TL. karar harcının davacı-
dan tahsiline ve toplam 22.003.326 TL. karar harcı ile
davacı tarafından yapılan 10.775.000 TL. yargılama gi-
derinin davahdan tahsiline karar verümiş olup, davalı Er-
dem Gökçe'ye Bahçekapı 2. Cad. No: 17/A Yenimahal-
le/Ankara adresine mahkeme karannın ilanen tebhğine
karar verildiğinden mahkeme karan yerine kaim ohnak
üzere ilanen tebliğ olunur. 15.03.2001. Basm: 18146
ANKARA 13. NOTERLİĞİ'NDEN İLANEN TEBLİGAT
Meşnıtiyet Caddesi No: 15/1-4 Kızılay-Ankara
Tel: 418 49 52-425 58 33-Faks: 418 26 06
Keşideci: Nurolbank-Nurol Yannm Bankası A.Ş.
Nurol Plaza, Büyükdere Caddesi No: 69 Kat: 17, 80670 Maslak-lstanbul.
Muhatap: Erdem Özkaşıkçı Bükent 2 Sitesi A2/B1 BiDcent-Ankara.
Konu: Ankara 13. Noterliği'nden tanzim ve tasdikli 02.03.2001 tarih 11073 yevmiye
no'lu ihtarname ile Ankara 13. Noterliği'nden tasdikli 13.03.2001 tarih 11692 y. nolu ih-
tarnamelerde behrtilen adreste ihtarnamenin ilgilisi Erdem Özkaşıkçı'nın bulunamama-
sı ve borçlannm Nurol Yatınm Bankası A.Ş. (Nurolbank)'a odenmemesi ile muaccel
hale gelen borcunuzun derhal ödenmesi, aksi takdirde yasal yollara başvurulacağının
ihbanndan ibarettir.
Bankamızla imzalamış bulunduğunuz 8.12.1999 tarih ve 11.4.2000 tarihli 2 adet ge-
nel kredı sözleşmesi uyannca 2.3.2001 tarih sayıh borçlu cari hesaplaruuz
409.324.445.832 TL. ile 15.08.2000 tarihli Genel Kredi Sözleşmesi uyannca
12.03.2001 tarihinde ödenecek olan 520.523.70 ABD Dolan halen şubemize ödenmesi
gerektıği halde ödeme zamanında yapıhnamıştn". Bu nedenJe Genel Kredi Sözleşmesin-
de behrtilen oranda gecikme faizi, gider vergisi ve bu yönden sarfîna mecbur kahnan
masraflar ile avukathk ücretinin de tarafınıza ait olacağını, fazlaya dair faiz talep ve ta-
lep etmediğimiz faizleri tahakkuk ettirip istemek hakkımı? sakh kalmak kaydıyla ihta-
ren bildiririz.
Işbu ilanen tebhgatın Türkiye genelinde yayınlanan harhangi bir gazetede yaymlan-
ması için gereğini arz ederiz. Basm: 18177
T.C.
ZEYTİNBURNÛ SULH HUKUK
MAHKEMESİ
Esas No: 2001/352 / Karar No: 2001/255
Hâkim: Kemal Güzel 20998
Kâtip: Zarif Nalbantoğlu
Hükümözeti
Mahkememize ait 19.3.2001 gün ve 2001/352 esas, 2001/255 karar sayıh ilam ile Ah-
met Çalık vesayet altına alınarak kendisine babası Hamdi Çalık vasi tayin edilmiştir.
19.3.2001.
Basın: 18099
CUMARTESİ
YAZILARI
ATAOL BEHRAMOĞLU
Sarhoş Atlar Zamanf
Iranlı yönetmen Bahman Ghobadi'nin "altın ka-
mera" ödüllü filminin etkisinden kurtulamıyorum.
Filmdeki çocuk yüzleri, yabanıl doğa, renkler, de-
vinimler, görünümlergözlerimin önünden gitmiyor.
Öyküsü olağanüstü bir sanat yapıtı mı bu? Bence
değil. Öyleyse etkileme gücü nereden geliyor? Her
şeyin olağanlığından. Gerçeğin tıpatıp, abartısız,
nasılsa öyle ortaya konulmuş olmasından. Ama bu
gerçek öylesine acıtıcı ve etkileyici ki, abartıya za-
ten gereksinimi yok...
• • •
Gerçekçilik, sanat kuramının henüz tam olarak
çözümlenememiş bir konusudur... Ya da tam ola-
rak anlaşılamamış... Sanatta gerçekçilikten yana
olanlar çoğu kez yalınlaştırmacılığın tuzağına dü-
şerier. Ünlü "yansıtma" kuramı ister istemez biraz
böyledir... Gerçeği olduğu gibi yansıtacaksak onu
yansrtmanın ne gereği var? Bunu yaptığımızda bel-
geselliğin ötesine geçemeyiz. Bu anlamda bir bel-
geselliğin de sanat olduğu çok kuşkuludur. Öyley-
se ne yapmalı? Gerçekliği, kimi yönlerini abarta-
rak mı göstermeli? Bu da bizi bir başka tuzağa, do-
ğalcılığa götürecektir... Gerçekçi yöntemin karşrt-
ları ise onun bu kınlgan, eleştıriye dayanıksız yön-
lerinden; bir başka deyişle de gerçekçilikteki sap-
malardan cesaret bularak bu yöntemin tümüyle
karşısına çıkariar. 19. yüzyıl sonlanyla 20. yüzyıl
başlanndaki sanatsal çatışmalann hemen tümünün
kaynağında bu karşıtlık vardır.
• • •
Sanatın amacının (bir amacı varsa eğer) eninde
sonunda gerçekliği yansıtmak olduğundan kuşku
duymamak gerekir. Bu yansıma, karşılığını zihni-
mizde, duygulanmızda, beğenimizde ya da tümün-
de birden bulacaktır. Sanat yapıtı, gerçekliğin ye-
niden üretilmesi, sonuçta da izleyicide bu gerçek-
liğe ilişkin güçlü bir duygunun uyandınlmasıdır. Mü-
zik, resim gibi sözel olmayan sanatlar için de ge-
çerlidirbu... Sorun, bu sonuca nasıl ulaşılacağıdır...
Sanatsal yaratının temel sorunsalı da, sanıyorum
ki bundan başka bir şey değildir... Iranlı genç yö-
netmen bu sorunu kendince çözümlemiş... Belge-
selliğin, yalınlaştırmacılığın ya da abartının tuzağı-
na düşmeden gerçekçi bir yapıt yaratmayı başar-
mış. Bu nedenle de "Sarhoş Atlar Zamanı", izleyi-
cinin zihninde, duygulannda ve beğenisinde güç-
lü bir gerçeklik duygusu uyandırmayı başanyor...
• * •
Filmin öyküsünün hiçbir olağanüstü yönü yok.
Iran'ın Irak sınınna yakın bir Kürt köyündeki yoksul
insanlann, onlann içinde de anne ve babalannı yi-
tirmiş beş kardeşin günlük yaşamıdıranlatılan. Yok-
sullukve acımasız doğa koşullannda, henüz ergen-
lik yaşını bile tamamlayamamış "ağaöey'in de yaz-
gısına düşen, öteki yaşıtlan ve daha da küçük yaş-
takiler gibi, ölesiye bir tempoda çalışmaktır. Yıne
ergenlik yaşındaki "abla "nın yazgısı ise, hasta kar-
deşin tedavi ettirilmesi ya da bir katır karşılığında,
komşu köye, kendinden en az on yaş büyük biri-
ne "gelin" gitmektir... "Ağabey", hasta kardeşin
tedavisi, "okurunöa başanlı küçük kız kardeşe
defter alabilmek, "a//e"nin başkaca gereksinimle-
rini karşılayabilmek için, çocuk omuzlannın kaldı-
rabileceğinin çok üstünde bir yükün altına girmiş,
Iran'dan Irak'a katır sırtında kaçak kamyon teker-
leği taşıyan köylülerinin arasına katılmıştır. öykü
özetle budur. Anlatılan bölge bakımından, bizim
kendi ülkemizin benzer bölgeleri bakımından ve
hatta büyük kentlerimizin kenar semtleri bakımın-
dan (değişik öğelerle) olağanüstü yönü olmayan bir
öyküdür bu. Olağanüstülük ya da büyük sanatsal
başarı, senarist ve yönetmenin bu gerçek öyküyü
işleyişinde, anlatımındadır...
• • •
Bahman Ghobadi, her şeyden önce, anlattığı or-
tamın yaşama ritmini, temposunu yansrtmayı ba-
şarmış... Kimi kez hızlanan, kimi kez inadına ağır-
laşan, hırçın ve derin bir nehrin akışını andınyor bu
tempo... Fakat bir an bile duraksamayan birtem-
podur bu... Çünkü acımasız yaşam ve doğa koşul-
lannın duımaya, duraksamaya izni yoktur... Çün-
kü umutsuzca da, çaresizce de olsa, bu çırpınışın
dışında kalmak, tümüyle yokoluş demektir... Iran-
lı genç yönetmenin büyük sanatsal başansı ben-
ce, öncelikle devinimlerle, seslerle, görüntülerle,
gerçekçi öyküsünü bu tempoya oturtabilmiş ol-
masındadır...
•••
"Ş/dctef"in anlatılmasına, abartılmasına onca
olanak sağlayan bu ortamda, piyasa ya da kimi sa-
natsal filmlerden alışık olduğumuz şiddet öğeleri-
nin birteki bile yok... Yoksul kaçakçılann arasında-
ki kavga sahnesi bile olanca yalınlığı, doğallığıyla
gösteriliyor... Abartılı hiçbir söz, hiçbir hareket yok...
Yansıyan sadece, birzavallılık, çaresizlik, hatta ace-
miliktir... Tıpkı hayatın kendisinde de olduğu gibi...
Şiddet denilebilecek iki sahneden biri, "a<5abey"in
küçük kız kardeşi tokatlaması; ikincisi, amcanın
yeğeni tokatlamasıdır... Hepsi bu kadar... Ama, gi-
rişte söylediğim gibi, öykünün (daha doğrusu an-
latılan gerçekliğin) kendisi, herhangi bir abartıya
gereksinimi olmayacak kadar acımasız ve serttir...
Buna karşılık, bu sert yaşam koşullannda büyük bir
sevecenliğe tanık oluyoruz: Hasta, sakat kardeşe
öteki kardeşlerin duyduğu sevgi... Kardeşler ara-
sındaki sevgi... Rus yazan Babel, Gorki'nin "Ya-
şanmış Hikâyeleri" için, "Bütün bir burjuva ve kü-
çük burjuva Rus edebiyatının tümünde Gorki'nin
bu öykülerindeki kadar çok sayıda güneşin doğuş
ve batış sahneleri betimlenmemiştir" der... Bah-
man Ghobadi'nin fılmindeki kadar, bir kardeşin ya-
nağından, bu kadar çok sayıda ve sevecenlikle
öpüldüğüne bir başka filmde rastlamadım... "6u
film beni şok etti" diyen Ingiliz sinema eleştirme-
ninin şok oluş nedenlerinden biri de bu olsa gerek...
• • •
"Sarhoş Atlar Zamanı" Türkiye'yi de kapsayan
bir coğrafyada yaşanmakta olan bir gerçekliğin
"ömek" bir gerçekçilikle anlatılan öyküsüdür...
İLAN
T.C.
KADIKÖY 2. SULH HUKUK
MAHKEMESİ
Dosya No: 2001/76 Vasi Tay
Mahkememizce venlen 13.03.2001 tarih 2001/76 Es.
2001/178 K. sayıh karar ile, M K. 355. maddesi gere-
ğince, Yorgi ve Katerma kızı 16.01.1951 doğumlu So-
fîya Arseniyadis vesayet altına alınarak, kendisine Eftat
Arseniyadis vasi tayin edılmiştir.
Keyfîyet ilan olunur 13.03.2001. Basın: 18227