Catalog

SAYFA CUMHURİYET 13 TEMMUZ 2000 PERŞEMBE 14 JvLJJLl U J \ kultur@cumhuriyet.com.tr Andreas Vollenweider'a göre müzik, kendine ve hayata karşı dayanma gücü • "Çoğu zaman kırılgan f ruhumu r koruyacak bir kalkan aradım. Arp 2 aslında benim ' sertleşmeye r yüz tutan " kalbimi de yumuşatıyor. Bu yüzden de beni '_ koruyor." rp, ruhumu koruyan bir kalkan' AYŞE KÖKSAL 7. İstanbul Uluslararası Caz Festiva- li, birbirinden farkJı müzikleri ve mü- zisyenleri ağırlamaya devam ediyor. Bunlardan biri de 'Cosmopoly Proje- si' ile 1999'da yeniden büyük bir çı- kış yapan Andreas Vollenweider'dı. Uluslararası Caz Festivah Yönetme- nı Görgün Taner, Vollenvveıder için, "Asonda onu çağırmayı düşünmüyor- duk. Çünkü seksenlerde takılıp kal- mıştı. Ama 'Cosmopoly' ile müzik dünyasının en iyi dünya müziği albüm- lerinden birine imza attı" dıyordu. Gerçekten de Vollenweıderalbümün- de, Çın'den Hint'e, Amerika'dan trlan- da 'ya kadarhem birçok ezgiyi hem de birçok müzisyeni bir araya getirdi. Açıkhava'daki konserde, Vollenwe- ider'ın 'kendine özgü arpı'na W»Her Kaiser, Xiajoiing Wang, Joe McHugh'nun yanısıra Djivan Gas- paryan ve Burhan Öçal eşlık etti. Ar- pın dingin sesı, etnik melodilerin çe- şıthliği ve cazın doğaçlama özgürlü- ğü ile buluştu. Konserde izleyicilere *Ne kültür. ne din, ne de dil insanlan bu şekilde birleştirebilir. Şu anda ya- şadığumz, ruhlanmızın kaynaşması" dıye seslenen Vollenweıder, müzikte de bütün sınırlann kaldınlması gerek- tığınin bir kez daha altını çizdi. - 'Cosmopoly' albümünüzden ön- ceki dönemde,hem mûziğinizi hem de yaşam stiKnizi 'senfonik' olarak nite- Hyorsunuz. Müzik veyaşamınız birbi- rine bu kadar paralel mi gidiyor? ANDREAS VOLLENVVEIDER- Benim müzığım hayatımda yaşadı- ğım bütün olaylarla ilgilidir. Müzikte hayatımı anlatırım. Ortaya çıkan ya- pıt, benim araştırmalanm, yolculuk- İanm, rüyalanmdır. Bu yüzden de mü- zik benim ıçin bir öğretmen gibi. Ar- kama dönüp baktığımda yaptığım her müzikte, yaşanumdaki evTeleri bulu- yorum. Bu yüzden o dönem yaptığım müzik de. kendımin bir parçası. Ken- .üzikte hayatımı anlatırım. Ortaya çıkan yapıt, araştırmalanm, yolculuklanm, rüyalanmdır. Belirli bir dine, politikaya ya da bir kültüre ait olduğumu düşünmüyorum. Kimse de değildir. Ne kadar çok sının aşar, ne kadar çok duvan yıkar ve -' özgürleşirsek o kadar iyi... '!••? dıme ve hayata karşı dayanma gücüm. - Mûziğin sizin için dayanma gücü olmasını biraz daha açıklar mısmız? VOLLENVVEIDER- Annem ve ba- bam, benden yaşlı olduklan için. be- nim en heyacanlı zamanlanmda çok- tan yorgun düşmüşlerdi. Bu yüzden is- tediğim şeyi almak için kendi yolumu bulmam gerekiyordu. Çoğuzaman kı- nlgan ruhumu koruyacak bir kalkan aradım. Aslında herkesin ruhu kınl- gandır. Biz bu ruhukoruma altma ala- cak bir dayanak bulmak zorundayız. Kimi bunu parada, kimi ailede, kimi ise müzikte bulur. Kendini güçlü kıl- mak için. Ruhumuz güçlendikçe biz de bundan besleniriz. 'Değişmedim, yenilendiırT - 'Cosmopoly' albûmünûz diğer tünı çahşmalannızdan çok farkh. Na- sıl böyte bir değişim içine girdiniz? VOLLENWEIDER - Değişime inanmıyorum. Değışım, bence çok su- ni bir kelime. Ben yavaş yavaş, za- man içinde kendini geliştirmeye, ba- samak basamak yenilenmeye inanı- yorum. Yaşantımda farklı bir noktaya vardım, geliştim, kendimi yeniledim, bunu da müziğime yansıttım. Her şey kendiliğinden gelişti. Yoksa ben 'de- ğişim' içine girmeliyim diye yaptığım hiçbir işin arkasmda birplan yok. Ben kendim gibi olmaya çalışıyorum her zaman. Müzik yaparken, yemek pişi- rirken, sizınle konuşurken... - Kanarya Adalan'ndaki Lazaron- te'de volkanın kenannda verdiğmiz konserin, bu tür bir aJbüm yapma ka- rannıa etkilediğini okumuştum. VOLLENAVEIDER- Benim aradı- ğım ve peşinde koştuğum şey aslında dünya ve dünyadaki insanlar. Onlann kendi içinde aradığı banş, banşın ya- rattığı huzur ve güzelliği anyorum. Ama bu tür manevi değerleri bulmak için her zaman dümdüz gidemezseniz, değişik yollar dener, oraya buraya sa- parsınız. Belki uzun yıllar sonra içi- nizde kalmış bir şey, yaşadığınız bir olay bir anda ortaya çıkar. Bir dene- yim, sizi zaten yıllarboyunca yavaş ya- vaş etkilemiştir. Dışandan bakıldığın- da ise bir olay insanı değiştirmiş gibi gözükür. Lazaronte de benim için bu tür bir deneyimdi. Çünkü karşınızda doğanm ta kendisini görüyorsunuz. Tam altınızda lavlar akıp duruyor. Bu- nu görünce bir anda kendi yaşamınız hakkında da sorular sormaya başlı- yorsunuz. O kadar büyüttüğünüz ben- liğinizin doğanın gücü karşısında ne kadar çaresiz olduğunu görüyorsu- nuz. Bu da benim, uzun zamandır içimde büyüttüğüm, daha hafıf, kısa, daha sade ve doğaçiamaya daha açık, belki daha özgür müzik yapma iste- ğimi ortaya çıkardı. - Djivan Gasparyan ile çataşma fik- 10-15 Ekim'de TÜYAP Sergi Sarayı'nda îstanbul Sanat Fuan onyaşında Kültür Servisi- TÜYAP Tüm Fuaralık Yapım AŞ ve Sanat Galericileri Derneği işbirliği ile düzenlenen ART-İST 2000 -10. İstanbul Sanat Fuan 10-15 Ekim tarihleri arasmda TÜYAP- fstanbul Sergi Sarayı- Tepebaşı'nda gerçekleştirilecek. Yirminci yüzyılın son, Türİdye'nin tek sanat fuan olan 'ART-İST 2000', bu yıl onuncu yaşuıı kutluyor. 'Kısa Süreli Çağdaş Sanatlar Müzesi' olrna özellığıni taşıyan sergi, 7000 metrekarelik bir alanda altmış yerli ve yabancı sanat galerisinin katıhmıyla oluşuyor. Dünya ve ülke sanatına toplu bir bakış olanağı sağlayan fuann yetkili kurullan 'Sanatçı Onur Ödülleri', 'Eleştirmen OnurÖdülleri'. 'Sanatsever Onur Ödülleri'. 'Sanat Galericisi Onur Ödülleri' ile çağdaş sanatlar alanında ölçütler oluşturmak, kamu, özel kurumlan ve bireyleri sanata yatınm yapmaya özendirmeyi hedefliyor. Fuar kapsammda aynca. genç sanatçılan -destektemek için tnryıî altıncisr VirgüPde Bflge Karasu gerçekleştirilen 'TÜYAP Genç Sanatçıtar Resim Yanşması'na ve plastik sanatlar alanında sanat eleştirmeni yetışmesine destek olmak amacıyla beşincisi düzenlenen 'TÜYAP Sanat Eleştirmeni Yanşması'na katılacak adaylann eserlennı 28 Eylül tarihi saat 17.00'ye kadar teslım etmeleri gerekiyor. Etkinlik, Türkiye'nin her köşesinden ve yurtdışmdan galerilerin - dostça yanştıklan ve dayanışma içinde olduİdan bir program ve 'Çağdaş Tûrk Sanaü'ru ülkemizde yaygınlaştırabilmeyi, dış dünyaya açabilmeyi amaçhyor. (212 31 00) Kültür Servisi-tkı aylık kitap ve eleş- tiri dergisi Virgül'ün temmuz-ağustos sa- yısında Bilge Kara- sa'yuyapıtlanyla ele alan yazılar şunlan TansuAçık'ın 'Bil- ge Karasu'nun Ya- pıt'ına Bir Çala Ba- kış, BernaUlner'in Karasu'nun 'Lagnn- laranası ya da Be- yoğlu' adlı yapm üzerine yazdığı 'Ağaç, Yemiş, Çe- kirdek' ve Mustafa Arslannınah'run 'Sı- rarlarla Işlenmiş In- cecikBirOya'. Kitap eleştirileri ve tanıtımlan ara- sında ise Saffet Mu- ratTnra'nın'Etnik Şiddet ve Psikana- lizin Konumu', Ya- vuzErten'in 'Uzağa Gelen, Yakına Gi- den Psikanaliz', Öz- geYenierDuman'ın 'Psikiyatri, Aşkı Te- davi Edebilir mi?', UğurBoran'ın 'Bi- rey. Psikanaliz ve Marksizm', Bedirhan Top- rak'ın 'Şu Acı Veren Açıklanaraaz Oyalanış', BehçetÇefik'in 'Üç Roman, Oç Kahraman', H- Bz Dingü'in The- aphrastosçııluk Yap- rnak', YaşarÇabuk- ta'nun'HerŞeyGö- receli Olduğunda', M. Bülent Kıbç'ın 'Perinin Eğreti Oyuncağı', Hüma- nürBağh'rmı 'Tera- zinin Hüznü', Ogan Gâner'in 'Şarkılar- îa Hayat Bilgisi', NmciGerard'm'Bır Asker ve Müzik Aletleri' başhkhva- zdan yer ah>or. tbrahim Baştuğ ile yapılan söyleşi- nin yanı sıra dergi- de Mehnıet Cemil Ozansü'nûn 'Ney- zen Tevfık', Tamer Erdoğan'ın 'Keçi- zade fzzet Molla ve Layıhası', Sırma Köksai'ın 'Okuma- nın Halleri: Başka- lan' adlı ilgi çeken yazüan da var. Ay- nca vitrin, polemik, med-cezir, mercek sahaf, bize gelen ki- taplargibi bölürnle- ri içeren Virgül'e artık Web sayfalanndan da ulaşabilirsiniz. Virgül'ün Intemet adresi www.pu- sula.com/virgul. ri nasd doğdu? VOLLENVVETOER - Bu albümde çalıştığım bütün insanlarla şans eseri beraber olduk. O veya bu şekilde uzun yıllarönce tanıdığım, yeni tanıştığım, tanıştığım ama sonra hiç konuşmadı- ğım insanlar bir şekilde karşıma çıkı- verdi. Gasparyan'ın müziğini dinledi- ğimde bir gün onunla bir şey yapmak istediğimi ve yapacagımı hissettim. Sadece kişiliği değil, bütün yaşamı ve kültürü de beni etkiledı. Zaten onun- la yüzyüze tanışmadan önce müziği haİdanda hör şeyi biliyordum. 'Cos- mopoiyProjeâ' ortaya çıkınca da onun- la çâlışma ortamı doğdu. 'Cosmopoly' aslında bütün sınırlan kaldıran ve her- kese alabıldiğıne açık bir proje. Bü- tün kültürlerden, müziklerden insan- lar gelip benimle kendi yaşamını pay- lastı. Aslında daha ileride bunu daha da genişletmeyi ve daha çok ınsanTaT birlikte çahşmayı düşünüyorum. Bu açıdan belki sizin dediğiniz anlamda bir değişiklik yapmış olabüirim. Çün- kü şimdiye kadar daha çok hep aynı insanlarla çalışmayı tercih ederdim. -Peki Burhan Öçal?_ VOLLENWETOER- Ben onu çok uzun zamandırtanıyorum. Bir konse- rimde tanıştık Isviçre'de. Burhan'ın kişiliği de, müziği de çok şiirsel. Ta- nıdığım birçok müzisyenden çok da- ha şiirsel. Çok canlı, çok heyecanlı ve sınırsız bir kişi. Çaldığı aletler aslın- da onun bu yapısını dışa vuruyor. Ama daha ilginç tarafi, birçok müzisyen bu şiirsel tarannı müziğine, çaldığı ale- te aktaramaz. Burhan, bunu gerçekten başaran nadir müzisyenlerden biri. 'Ruhlan goçmen ve ozgflr' -Yaşam febefenizdealbümunüz ka- dar kozmopolit mi? VOLLENWEmER - Kesinlikle. Ben kendimi belirli bir dine, politika- ya ya da bir kültüre ait olarak düşün- müyorum. Kimse de değildir. Ne ka- dar çok sının aşar, ne kadar çok du- van yıkar ve özgürleşirsek o kadar iyi... Bu albümü yaparken biri Türki- ye'den, diğeri şu ülkeden gelmiş diye ayırmadım veya ona göre düşünme- dim. Hiçbirinin birlikteliği belirli bir külrürden geldiği için olmadı. Çünkü aslında kültür diye bir şey yok. Ben- ce çok dahauç bir noktada olan biral- büm bu. Albümde yer alan herkes in- san olduklan ve iyi müzisyen olduk- lan için bir araya geldiler. Çünkü as- lında bu yaşamın içinde güzeli arama- nınyolculuğu... - Müziği kendmiz için bir dayanak olarak görüyorsunuz, ama bunu yap- makiçin arpı seçtiniz. Arada bir tezat yokmu? VOLLENWEIDER-Büiyor musu- nuz, Irlanda bayrağımn üzerinde bir arp resmi var ve bu da dayanışmayı simgeliyor. Ashnda, arp gerçekten in- sanı koruyor. Çünkü arp ile sertleşmiş kalpleri yumuşatabiliyorsunuz. Hıris- tiyanlıkta anlatılan hikâyelerde bile sertkrallann kalbini yumuşattığı söy- lenir. Arp, aslında benim sertleşmeye yüz tutan kalbimi de yumuşatıyor. Bu yüzden de beni koruyor. - Kendinizi bir kültür göçmeni oto- rak nitefiyorsunuz. Tarihindegöçmen- lerin yaşadiğı ba-şehirde konser Ter- mek nasıl bir duygu? VOLLENVVEIDER - Arük herke- sin bir adresi, telefonu ve hatta ko- nuşmalannı yanda kesen cep telefo- nu bile var. Bu yüzden ben dahil, kim- se göcrnen değil. Ama ruhunda göç- menliğini koruyan ve onu taşıyan bir- çok insan var. îstanbul'da da var oldu- ğunu umuyorum ruhlan göçmen ve öz- gür insanlann. Bu insanlarla müziği- mi paylaştığım her yerde, beni dinle- diklennde hissettirdikleri sayesinde kendimi evimde gibi hissederim. IŞILDAK VE YELPAZE ATtLLA BtRKİYE Yaz, Caz, Ybıe Kültür Bakanhjp Yazla birlikte caz da geiir kente. Bu kez çok sıcak geldi; hem yaz, hem caz... Küba'dan gelen Latin ez- gilerle açıldı festival, yine bir açıkhava gecesinde. Buena Vısta tüm Açıkhava seyircisini büyüledi. Ne yazık ki birçok kişi içeri giremedi. 5 Temmuz Çar- şamba gecesj Açıkhava'dan yükseJen Latin ezgiler tüm kenti sardı; günlerce konuşuldu, yazıldı. Ardından Lou Reed, sonra Bryan Ferry Istanbul- lu müzikseverleri, gençleri "uçurdu". Istanbul'un dört bir tarafında; Açıkhava'da, Roxy'de, Babyton'da caz esiyor... • • • İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı, her yıl olduğu gibi bu yıl da "festivaller" maratonunu bitirirken beklen- medik (belki de beklenen) bir "olay" ile karşılaştı. Ba- sından da izlenıldiği gibi, vakfın Maslak'ta yaptırdı- ğı Kültürve Kongre Merkezi inşaatı mühürlendi; Kül- tür Bakanlığı bu durumla "ilgilendi'l Bir üst düzey yöneticisinin "usulsûztüklerle ilgili" talihsiz açıkla- malan yayımlandı, vb. vb. Kültür Bakanlığı, ne yazık ki bu Kültür Bakant dö- neminde son derece başansız ve edilgen (üstelik yanlışlarla dolu) bir "icraat" sergiliyor! Kültür Bakan- lığı'nın yapısının değişmesi gerektiğini zaten, geçen yıllarda çeşitli vesilelerle eski Kültür Bakanı Taiat Sait Halman dile getirmişti. Küttür Bakanı'nın neler yapması gerekir? Bu ba- kanlığın işlevi nedir? Niye vardır? Ne yapar? Bu so- rulann "yanttı" her geçen yıl daha da önem kazanı- yor. Çünkü KültürBakanı ülke kültürüne, sanatına kat- kıda bulunmadığı gibi, köstek oluyor. Kimi sanatçı- lann bu Kültür Bakarn'nın çevresinde ne "iş"yaptık- lannı çok merak ediyorum! İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı, bence son derece başanlı bir kurum. Kültür Bakanlığı, ülke kültürüne katkısından ve de Türkiye'yi "dış dünyada tanıtma- sından dolayı"ödü\ vermeli. (HattaTurizm Bakanı da ödül vermeli...) Vakfı, sanatsal açıdan, festivallerin kavram alanı, çağnlanlar açısından vb. eleştirebilirsiniz. Bu çok doğal, buna hakkınız var. Ama öte yandan, bienal yıllığıyla birlikte yedi aya yayılan uluslararası beşfestivali gerçekleştirmek, yıl- larca gerçekleştirmek çok çok güç bir iş ülkemizde. Böylesine bir alanda, "kültüreletkinlik" alanında ku- rumlaşmak çok çok güç bir iş. Festival organizasyonu çok güç bir iş. Sanatçıla- nn, aletlerin sigortası, güvenliği, uçak biletleri, kala- caklan oteller, teknik sorunlar, öte yandan bürokra- tik işlemler, vb. vb. Bunlan ait alta sıraladığınız zaman bile, "ruh sağ- lığıntz" için ciddi bir tehlikedir. Hele de bizim bürok- rasimizle, bizim altyapımızla... Biraz küttür etkinlik- lerine bulaşmış biri bunu gayet iyi bilir. Biz, Avrupa sinemasının tadına nerede vardık? Şöyle bir "listelere" baktığınızda dünyanın bellibaş- lı cazcılannın Istanbul'a geldiğini görürsünüz. Büyük bir çogunluğunu dinlemişiz. Benzer şekilde, ilk göz ağnsı müzik festivali için de geçerli. Sanatın evrensel ölçütleriyle kabullenil- miş en büyükleri dinlemişiz. Izleme şansını yakala- mışız. Keza tiyatro için de aynı şey geçerli... Böylesi bir kuruma Kültür Bakanlığı'nın dört elle sanlması gerekli. Ama bilindiği gibi son yıllarda ilgi srfir... Sanınm "olay" biraz da, Şakir Eczacıbaşı'nın bu "ilgi' durumunu haklı olarak eleştirmesinden, dile ge- tirmesinden çıktı! Eh, bizde öyledir, eleştirmeyeceksiniz. Yoksa bi- ber sürerler! Sayın Halman bir yenileştirmeden söz edryor, ama bu bakanlığın ortadan kaldınlması sanınm hepimiz için en hayıriısı! • • • • - • Biz gene sıcak yaz gecelerine, caza dönelim. Fes- tfvalin son günleri, Ute Lemper'i, Kerem Görsev ile St. Petersburg Filarmoni'yi kaçırmayın. Benzersiz tatlar bulacağınız besbelli. Son üç gün, ama dört bir yanımız caz. Hele de cumartesi gecesindeki "Compay Segun- do*y\ hiç kaçırmayın. Dolunaylı olacak. Benden söylemesi. KirO Harry'ye saygı gecesi • PARİS(AFP)-Bu yıl 70. yaşını kutlayan Hollywood yıldızı, yönetmen ve oyuncu Cünt Eastvvood'a 26. Amerikan Sineması Deauville Festivali'nde özel bir saygı gecesi düzenlenecek. Gecede Eastwood'unk, yeni filmi 'Space Cowboys'un (Uzay - Kovboylan) gösterimini de gerçekleştirilecek. Tommy Lee Jones'un da rol aldığı 'Uzay Kovboylan'nda Eastvvood, 1960'lardahasaralmış bir Rus uydusunu onarmak için uzaya gönderilmiş emekli bir Amerikan Hava Kuvvetleri pilotunu canlandınyor. Deauville Festivali'nde aynca yapımcı Dino de Laurentis ve oyuncu Samuel L. Jackson'a onur ödülleri verilecek. lünusfcı yönetmene ödül • PARİS (AFP) - Tunuslu yönetmen Moufida Tlatlı, Arap Dünyası Enstitüsü'nün düzenlediği 5. Arap Filmleri Festivali'nde 'Season of Men' (Erkekler Mevsimi) adh fîhniyle 'en iyi fîlm ödülü'nü aldı. Jüri özel ödülü, Kerim Traida'nm Cezayir-Fransız ortak yapımı 'The Truth Tellers' (Gerçeği Söyleyenler) ve Oussama Fawzi'nin "The Paradise of Fallen Angels' (Düşmüş Melekler Cenneti) filmlerine verildi. Onur üyesinin ömer Şerif olduğu jüri, Kuzey Afrika ve Ortadoğu yapımı 13 film arasuıdan seçim yaptı. Malkovich'in yönetmenlik denemesi • Kültür Servisi - John Malkovıch, ük yönetmenlik denemesini Nicholas Shakespeare'in aynı adlı romanından uyarlanan 'DanceT Upstairs'le yapacak. Film, Güney Amerikah bir polisin terörist grupla gırdiği mücadeleyi anlatıyor. Senaryosunu Manuel Gomez Pereira'nın yazdığı fılmin çekimleri, Madrid ve Ekvador'da gerçekleştirilecek. Başrolleri ise Arjantinli aktör Diego Botto ile Ispanyol oyuncu Javier 'Jamon Jamon' Bardem paylaşacakJar.