Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
S MART2000ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Aftan Öymen
BrükseTe gklyor
• ANKARA (Cumhuriyet
Büawu)-CHP Genel
Başkanı Altan Öymen,
birçok Avnıpa ülkesinde
yûkselişte olan ve
Avnsturya'da iktidara gelen
faşist hareketlere karşı
geliştirilecek tavnn da
tartışılacağı Avrupa Sosyalist
Partisi'nin olağan
toplantısına katılmak için
bugün Brüksel'e gidiyor.
Öymen, Brûkserde Avrupa
Sosyalist Partisi'nin olağan
toplantısına katılacak ve
başta Yunanistan olmak
ûzere diğer Avrupalı
sosyalist ve sosyal demokraı
parti yöneticileri ile ikili
görûşmeler yapacak.
Yrimaz, Ecevirie
tersdüştü
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-ANAP Genel
Başkanı Mesut Yılmaz, dün
Istanbul Ticaret Odası (ÎTO)
Başkanı Mehmet Yıldınm
başkanlığındaki heyetı kabul
etti. Yılmaz, kabulde
enflasyon oranlannın yüksek
çıkmasında özel sektörün
tutumunu eleştiren Başbakan
Bûlent Ecevit'e, "Ben son
günlerde özel sektöre
yöaelik eleşürilere
katılmıyorum, bunlan haksız
buluyonım. Çûnkû özel
sektörün iki ay içinde yaptığı
fıyat ayarlamalan, geniş
ölçüde daha önce kamu
mallannda yapılan
olağanûstü fıyat artışlanndan
kaynaklanmaktadır'
1
yanıtını
verdi.
Sermetünel
hâkim önünde
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Ulaştırma
Bakanlığı Sivil Havacıkk
Genel Müdürü Sermet
Ünel'in "haksız malvarhğı
edindiği ve rüşvet aldığı"
iddiasıyla 17 yüa kadar ağır
hapis istemiyle
yargüanmasına başlandı.
Ankara 7. Ağır Ceza
Mahkemesi'nde görülen
davanın dünkü ılk
oturumunda Üne'l,
hakkındaki suçlamalan
kabul etmediğini söyledi.
Damstay'dan 9
güntik tatile onay
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Danıştay, Kurban
Bayramı öncesi 2.5 gûnlük
idari iznin iptali istemiyle
açılan davada, yürütmenin
durdurulması istemini
reddetti. tzmir'den Bayram
Küçük adh yurttaşın idari
izin nedeniyle kamudaki
işlerin aksadığını ve
genelgenin eşitlik ilkesine
aykın olduğunu ileri sürerek
yürütmenin durdurulması
istemiyle açtığı dava
sonuçlandı. Danıştay'm bu
karan ile kamu çalışanlan,
11 Mart'tan itibaren 2.5
günlûk idari izin ile birlikte
toplam 9 gûn bayram tatili
yapabilecekler.
27 HizbuKahçı
tutuklandı
• DİYARBAKIR
(Cumhuriyet) - Diyarbakır
Emnıyet Müdürlüğü Terörle
Mücadele Şube Müdürlüğü
ekıplennce bir süre önce
Hızbullah'a yönelik
operasyonlarda gözalöna
alınan 28 kişi
sorgulamalanmn
tamamlanmasının ardından
DGM'ye sevk edildi.
Savcılıktaki sorgulamalannın
ardından tutuklama istemiyle
nöbetçi mahkemeye çıkanlan
28 kişiden 27'si tutuklandı.
lerşeMt
• ELAZIĞ (Cumhuriyet) -
Tunceh'de 6 TtKKO
mılitamnın öldürülmesinin
ardından bölgede
operasyonlar devam ederken
dün çıkan çatışmada piyade
er Mehmet Aktaş (22) şehıt
oldu. Tunceli'nin Hozat
ilçesi Geçimli beldesi
kuzeyindeki Buzlupınar
mevkıınde çıkan çatışmada
20 terörist çembere alındı.
Elazığ Askeri Hastanesi'nde
Aktaş için askeri tören
dûzenlendi. Cenaze törenınin
ardından Aktaş'ın cenazesi
doğum yeri olan Muş'a
gönderildi.
ANAP istediğini aldı, imzaya açılan 3'lü paket Meclis'te ayrı ayn oylanacak
'Fazflet ile pazarbk yok'ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Cum-
hurbaşkanı Süleyman DemireTin görev sü-
resinin uzatılmasını garantiye almak için
FP ile oturduklan anayasanın 69. maddesi
pazarlığında istedikleri sonucu alamayan
hükümet ortaklan, 3'lü paketin ayn ayn
oylanmasını kararlaşnrdı. 3 'lü paketten im-
zaya açümayan 69. ve 86. madde değişik-
liği önerileri gruplann imzasına dün açıl-
dı.
Önceki günkü liderler zirvesinde, anaya-
sanın siyasi partılenn kapatılmasına iliş-
kin hükümlerini içeren 69. maddesi üzerin-
de FP ile bundan sonra hiçbir pazarlığa gi-
rUmemesini kararlaştıran ortaklar, 3 'lü pa-
ket için sadece DYP'den destek sağlanma-
sında görüş birliğine vardılar. Hükümetin
önerilerinin bu hafta sonuna kadar TBMM
BaşkanlığYna sunulması bekleniyor.
ANAP Merkez Karar Yönetim Kuru-
lu'nun toplantısında, 3'lü paketin tek bir
madde olarak gündeme getirilmesi öneri-
sine sert tepki gösterilmesi üzerine Yümaz,
zirveye 3 'lü paketin ayn oylanması öneri-
sini götürdü. ANAP Genel Başkanı Mesut
Yılmaz partısımn dünkü grup toplantasın-
da, bu önerinin kabul gördüğünü, anayasa-
nm cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin 101.
maddesi, partilerin kapatılmasıyla ilgili 69
ve kıyak emekliliğe anayasal güvence içe-
ren 86. maddesi değişiküklerinin genel ku-
rulda ayn ayn oylanacağını bildirdi.
Yılmaz'ın verdiği bilgiye göre, hükümet
ortağı DSP ve MHP liderlerinin onay ver-
diği bu öneri ile FP'nin devre dışı bırakıl-
ması karan alındı. Yılmaz'ın, maddelerin
ayn ayn imzaya açılacağmı belirtmesine
karşın 69 ve 86. madde önerileri dûn ortak
bir metinle gruplann imzasına açıldı. 101.
Savaş'tan
Kutan'ayanıt
ANKARA (AA) - Yargıtay
Cumhuriyet Başsavcısı Vural Sa-
vaş, anayasanın 69. maddesinde
değişiklik yapılırsa bir partinin
"odak" olduğuna ilişkin kanıtla-
nn elde edilmesinin yıllarca süre-
ceğini belirrti.
Savaş. "Bu süre zarfinda ana-
yasa dışı faaliy etkri olan bir par-
ti, bu faaliyetJerine rahathkla de-
vam edecektir. Hatta seçimlere gi-
recektir'" dıye konuştu. FP Genel
Başkanı Recai Kutan a da yanıt
veren Savaş, "lobi" faaliyetinde
bulunmadığını söyledi.
Savaş, ANAP lideri Mesut Yıl-
maz ile daha önce de görûşmeler
yapüğını, son görüşmede ise ana-
yasanın 69. maddesinde yapıl-
mak istenen değişiklikten çok,
geçen yıl SPY'de yapılan değişik-
liklere ilişkin görüş ve eleştırile-
rini aktardığını anlattı. Sa\aş söz-
lerini şöyle sürdürdü: "Geçen yıl
ağustos ayında Siyasi Partiler Ya-
sası'nın 102. maddesinde bir de-
ğişikiik yaptkk Eskiden bir sivasi
partinin genel başkanı, genel baş-
kan yardımcısı veya genel sekrete-
ri, irticai ve bölücü nitefikte ko-
nuşmalar yapsa buna dayanarak
kapatma davası açılabüiyordu.
Şimdi ise böyle bir konuşmadan
dolayı Ogili kişi 30 gün içinde par-
tiden ihraç edilmezse kapatma
davası açabflecegiz. Dava açıknk-
tan sonra yine 30 gün içinde ihraç
edfiırse dava Anayasa Mahkeme-
si'nce düşürükbüecek."
l
ÇtZMEDEN YUKARI MUSAKART
Işçi emekiilerine 20 milyon lira bayram avansı veremeyen hükümet,
14 saldın helikopteri için 4 milyon dolar ödeyecek.
VER9EM!..
maddeye ilişkin imzalar daha önce tamam-
lanmıştı. ANAP Gnıp Başkanvekili Murat
Başesgioğlu. komisyonda bu üç önerinin
tek metin içinde birleştirileceğini, ancak
genel kurulda tek madde halinde değil, ay-
n ayn anayasa değişikliği önerileri olarak
oylanacağını belirtti.
Alınan bilgiye göre, imzaya açılan 86. ve
69. madde değişikliklerine ilişkin öneriye
ANAP'tan 50 dolayında milletvekili imza
verdi. Öneri üzerindeki imzalann diğer
gruplardan da tamamlanmasmm ardından
bu hafta sonuna kadar TBMM Başkanlı-
ğı'na sunulması bekleniyor.
Yılmaz gruptaki konuş-
masında, siyasi partilerin ka-
patılmasının zorlaştınlması-
nı savunduklanm, ancak par-
ti kapatma yapnnmının ko-
nınması gerektığüu ifade et-
ti. Kapatma cezasının tü-
müyle anayasadan çıkanl-
ması durumunda "siyasi par-
tilerin sorumsuzhıgu" gibi
bir durum doğacağına dikkat
çeken Yılmaz, bütün Baü ül-
kelerinde de parti kapatma
cezasının bulunduğuna işa-
retetti.
Hükümet ortaklan olarak
hazırladıklan 69. madde de-
ğişikliği önerisinde, bir par-
ti hakkında odak olmakla il-
gılı suç sayüan fiillerden ka-
patma davası açılması için
yetkili mahkeme karan is-
tendiğini ifade eden Yılmaz,
geçen hafta kendisıni ziyaret
eden Yargıtay Cumhuriyet
Başsavcısı Vural Savaş' ın bir
çekincesuıe dikkat çekti. Sa-
vaş'ın, yerel mahkemenin,
dokunuİmazlık zırhı nede-
niyle, milletvekillerinin yet-
kili mahkeme tarafmdan yar-
gılanamayacağma işaret et-
tiğini belırten Yıhnaz, "Sa-
yın BaşsavcL, bu durumda,
partilerin kapatümasuun im-
kânsız hale geleceğini ya da
çok uzun zaman alacağmı
söylediler. Bunda bir ölçüde
hakbduiar" dedi
Yılmaz, grupta Türki-
ye'nin sivil anayasa gereksi-
nimine işaret ederken bu ko-
nudaki girişimlerin de cum-
hurbaşkanlığı seçimi gölge-
sinde kaldığmı vurguladı.
69. maddeden sonuç alamayan FP, Yargıtay Başsavcısı'nı hedef aldı ,. ,
Kutan: Vural Savaş lobi yapüANKARA (Cumhurtyet Büro-
su) - Siyasi partilerin kapatılma-
sıyla ilgili düzenlemeleri içeren
anayasanın 69. maddesıyle ilgili
değişiklik konusunda hükümetle
girdiğı pazarhk sonuçsuz kalan FP.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı
Vural Savaş'ı hedef aldı. FP Genel
Başkanı RecaiKutan, Savaş'ın 69.
madde değişikliğinden hoşlanma-
dığı için "lobi faalheti >-apağuu
n
savundu. Kutan, "Başsavcı de-
mokratik ve laik cumhurfveti ko-
rumanm sadece hukukçulara ve
askeriere kaldığını söylüyor ve ya-
zarian. srv'asikri neredeyse herke-
siuyan}t>r tehdit edhor. Bizde baş-
savcr>ı ayanyoruz, biç ldmse keu-
disini TBMM'nin üstündegörme-
sin. Herkes kendi işini vapsın" dı-
ye konuştu.
FP Genel Başkanı Kutan, parti-
sinin grup toplantısında yaptığı
konuşmada TBMM Partilerarası
Uzlaşma Komisyonu'nda üçlü pa-
ketle ilgili görüşmelerin uzlaş-
mazlıkla sonuçlanması konusuna
değindi. FP'nin 69. madde konu-
sunda pazarhkçı bir tavır izleme-
diğini öne süren Kutan, önerinin
hükümetten geldiğini belirterek
"Bizim partimizin kapaulacağma
dair en ufak bir şüpbemiz yok.
Cumhuriyet başsavcısımn parti-
mizle ügili iddialaruun bjçbirinin
gerçekk uzaktan yakından Oişkisi
yok"dedı. Hükümetin Siyasi Par-
tiler Yasasf nın (SPY) 103. mad-
desındeki "odak ohna" ile ilgili
düzenlemeyi anayasaya taşnnayı
uygun gördüğünü. ancak aynı ya-
sanın "devam" konusundaki 96.
maddesinin anayasaya eklenmesi-
ne karşı çıktığını kaydeden Kutan,
hükümet ortaklarunn demokrasi
ve samimiyet sınavında sınıfta kal-
dıklannı savundu. Kutan hükümet
ortaklarma çağnda bulunarak
"Demokrasi anlayışiannın test
edflmesi için y'eni bir nrsatdoğmuş-
tur. Gdiııizsryasi partiler üzerinde-
kianayasal baskılan kaldıranm,si-
\-aset yapmamn asgari şartlannı
gercekkştirenm" dedi.
FP grubunun basma kapalı bö-
Köse, değişiklikten en çok FP'nin yararlanacağını söyledi
'69 çıkarsa FP kapatılmaz'
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - MHP Grup
Başkanvekili tsmafl Köse, anayasanın 69. madde-
sinde yapıunak istenen değişiklikten en fazla
FP'nin yararlanacağını belirterek "Eğer çıkarsa
FP kapabhnaz" dedi.
MHP Grup Başkanvekili Köse, dün anayasanın
69. maddesinde yapılması planlanan "odak ol-
nM*yla ilgili düzenlemeye ilişkin değeriendirme-
lerde bulundu. Partilerarası Uzlaşma Komisyo-
nu'nda FP'nin arü istekleri nedeniyle bir noktâya
gelinemediğini kaydeden Köse, hükümet ortakla-
nnın istediği düzenlemenin FP"nin hazırladığı
anayasa taslağındakı 69. maddeden daha ileri ol-
duğunu söyledi. Köse. "Eğer 69. madde değişikii-
ğmeffijkin önerikabul edflirse Anayasa Mahfceme-
si, FP'yiodakohnaktan çıkaracak ve kapatma ka-
ran vermeyecektir" dedi.
FP'nin RP'nin devamı olmadığını. çok ayn par-
tiler olduğunu savunan Köse, MHP'nin partilerin
mahkeroelerce kapatılmasına karşı olduğunu, an-
cak anayasanın 14. maddesinde sayılan ülkenin bö-
hmmez bütünlüğünü tehlikeye düşürecek durum-
lar içm partilerin kapaalması gerektiğini söyledi.
Partisinin 69. maddenin "devam"la ilgili 7. fikra-
nm değistirümesme karşı olduğunu \nrgulayan Kö-
se. "DiytfimkiHADEPkapaökk.VUDFPdhede-
v«makefipKkbir partikurnldiLHADEP ne>ap-
oysa o da ayotH yapacak, o zaman Anayasa Mah-
kemesi bu paroyi kapatama>Bcak rm? Bu demok-
rasi ie alay eonek anhmm» gear" dıye konuştu.
lümünde söz alan Tokat Milletve-
kili Bekir Sobaa, cumhurbaşkan-
lığı seçuniyle ilgili olarak yapüğı
açıklamalar nedeniyle Genel Baş-
kan Recai Kutan'ı eleştirdi.
Kutan ın "69. madde istediği-
mizgibi çıkarsa 90 millervekili De-
mirel'e destek v«rir" açıklaması-
nı anımsatan Sobacı'nın,
M
Bizbu
konulan kendi aramızda hiç de-
öeriendirmrvonız. Ancak millet-
vekflleri adma taahhütte bulunu-
luyor. Cumhurbaşkanuun ikÜKİ
kez seçflmesi doğru değfl,ben ken-
di adıma oy vermeyecegim'' dedi-
ği öğrenildi.
Sobacı, FP'nin hükümetle pa-
zarlığı sürdürürken yalnızca ana-
yasanın 69. maddesini gündeme
getinnesini de eleştirerek T-
CY'nin 312. maddesıyle ilgili dü-
zenlemenin de kendileri açısuıdan
anayasa değişikliği kadar önemli
olduğunu vurguladı.
Toplantıda uzlaşma komisyonu
üyesi Cemil Çiçek ile hükümetin
DSP kanadıyla görüşmeleri sür-
düren Genel Başkan Yarduncısı
Lütfû Esengün pazarlık sürecını
anlatnlar.
POLtTİKA GÜNLÜĞÜ
HİKMET ÇETtNKAYA
Kadınlar...
-Dûnya Kadınlar Gûnû-
Btr kadın siyah gözleriyle gülümsüyor, bir kız ço-
cuğu yaşamın içinden çiçeklertopluyor...
Mavinin içinde bir kuş alıp götürecek onlan
uzaklardaki denizlere, şafağın yolunu açan suskun
akşamlann yalnızlığına...
Maviş maviş bakan bir kadın, lyonya akşamının
pusu kurulmuş yıldiziar bahçesinde renk kuşa-
ğı çizgilerin içinde çoğalacak; başka bir kadın kah-
verengi gözleriyle Karadeniz'in yamaçlanndan fır-
tınalı akşamlara uzanırken direncin simgesi ola-
cak!..
Sizin ellerinizde çogalan sevgi çiçekleri hiçbirza-
man güz türkülerinde solmayacak; nice 8 Mart'lar,
o Dünya Kadınlar Günü coşkusu şiirsel tatlarda bu-
luşacak...
Edirne'den Hakkâri'ye dek uzanan coğrafyada
sizacılı sofralann, unutulmuş sevdalann baştacıy-
dınız, kimi zaman horlanan, kimi zaman sevilen
yalancı gülücüklerin yayıldığı ortamlardaydınız...
Ben sizlerin gözlerinizde hep yannlann aydınlı-
ğını yakaladım; saçlannızda özgürlüğün görkemi-
ni gördüm!..
Hep kalabalıktınız ama kanı kurumuş, soluyan
bir beden değildiniz!
Kabaran bir dalga, coşkulu bir ırmaktınız...
Kızmayın ama bazen kınından çekilmiş bir bı-
çak ve üstelik çok acımasızdınız...
Sizlerin de tıpkı erkekler gibi mavi düşleriniz, be-
yaz yalanlannız vardı; donmuştutkulannız, üşüyen
aşklarınız, ansızın kaçışlannız vardı...
Vicente'nin otlan dağlayan alevleri gibi yakıcıy-
dınız, kenarlan dingin akan sular gibi yıldızlan se-
verdiniz...
Radovan Pavlovski bahçeler ve çanlar içinde-
ki düzlüklerde dolaşırken korkunun yollanna uza-
nıp uyumayı hiç düşünmezdiniz...
Güzelliğinizi kış güneşi korurdu; ilkyaz sürgün
verdiğinde bulutlarda çakan şimşeği söndünme-
ye koşardınız!.. .
v
•••
Sizin için şiirier yazılır, şarkılar, türküler okunur.,.
Erkeklerin yüzüne siner gözlerinizin rengi, be-ı
denleriniz bir çitek kadar taze ve kokuludur...
Edip Cansever'in, Turgırt Uyar'ın, Cemal Sü-
reya'nın kadınlandır kül rengi akşamlarda kaçıp gi-
den!..
Kanı tutuşmuş çocuklar güneşin her zaman
ekinleri büyüttüğünü bilir, Ang«liki Pavtopo-
ulou'nun güz yıldızlannda büyüyen zamanı gü-
rür...
Sahici gülüşmeler, yatvarmalar, iç çekişmeler...
Gözlerde yannlann aydınlığı!..
Içinizde bir çağlayan, bir umut!..
Kederli alacasında sabahın, sizler belki aşk olu-
yordunuz gökyüzüne açılan giz perdesinin ardın-
dan...
Dudaklannızda bir mercan ışıltısı, masmavi bir
deniz!..
Kaıiı dağlar, buzul tutmuş ovalaıi.
Kan tutmuş analar, sevgililer, kardeşler!..
Size sessizliği bulduğunu söyleyen Efrain Hu-
erta, açmamış çiçeklere adamış şarkılan bakın
hangi dizelerle sunmuş önünüze:
"Anılann bir iğne batışıdır dudaklanma,
hayatının masallannı kurdun bugün
bir eimanın ince kabuğunda.
Bu ara hep tedirginim,
bir pencerenin açılışını bekliyordum şimdi
arkandan gideyim
ya da parçalanayım diye üzgûn kaldınmlarda.
Ama öylesine bir ses gelir ki dağlardan
acıdır uyumak, anmak ölümdür seni."
• • •
Kış güneşinden kalan güzelliğiniz tükenmez bir
yorgunluk gibiydi, solgun kamelyalann ve ka-
ranfillerin dokunulmazlığına benziyordu...
Anılar ise bir iğne batışıydı dudaklannızda!..
Edirne'den Hakkâri'ye dek uzanan coğrafya-
mızda ve tüm evrenimizde siz her yerde; siyahı-
nız, beyazınız, esmeriniz ve sanşınınızla acımasız
uzun bir imgeydiniz!..
Sevginin alacakaranlığında bağlannı çözen siz,
bir elmanın ince kabuğunda neden hoyrat, ne-
den bireyciydiniz?
Yaşamın masalını kuran erkekler de hoyratftr ve
acımasızdır, o halde neden salt 'kadın haklan' de-
diniz?
Neden anlatmadınız rüzgâra öpüşlerinizi, san fi-
sıltısında gözlerinizi, kollannız beyaz sulannda, ayı
gözetlemeyen çocuklara verdiniz sırlannızı?
El değmemiş bir ova, kuşlardan annmış bir ko-
ruya teslim ettiniz yalnızlığınızı!..
Anı, beyaz ve yeşildir, kara ve san değil!..
Üstelik kurumuş bir gölge gibi ılık!..
Haydi, bugün olsun içinizde çoğaltın umudu...
hikmetcetinkaya@cumhuriyetcom.tr
Faks numaramız: 0212/ 513 90 98
PROF. DR. ZAFER GÖREN
Dokuz Eylül Üniversılesi
Hukuk Fakültesi Dekam
101 ve 102. maddelerde yapılan değişiklik-
ler sonucu siyasi partiler haİckında kapatma
davası açma koşullan da tümüyle degiştiril-
miştir. 12 Ağustos 1999 tarihli değişikJikten
önce siyasi parti yöneticilerinin beyanlan par-
tileri bağlardı. Aşuı sözler söylediklerinde o
parti hakkında kapatma davası açılabilirdi.
SPK madde 102'ye getirilen ek fikralarla bu
ortadan kaldmmıışnr. Bir siyasi partinin genel
başkanı artık "Türkiye'de şeriat düzeni kurul-
malıdır. Bunu silahla gerçekleştirelim'' dese ve
bundan ötürü ülkede yaygın şiddet hareketle-
ri başlasa da o parti hakkında kapatma davası
açılamayacaktır. Dava açılabümesi için parti
genel başkarunın mahkûm olması gereklidir.
Böyle bir dava yülar sürebilir. Genel başkan
hüküm giyse bile 30 gün içinde partiden ihraç
edilmesi durumunda dava kendiliğinden düşe-
cektır. SPK'deki parti kapatmayı zorlaştuan
bu değişiklikler yetmiyormuş gibi şimdi de
Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği SPK mad-
de 103'e benzer bir kural anayasa kuralı hali-
ne getirilmek istenmektedir. Anayasa Mahke-
mesi'nin odak olmayı belirleme konusundaki
takdir yetkisi snurlanmakta, anayasaya aykın
bir anayasa kuralı anayasaya dahil edilmeye
çalışılmaktadn-.
Anayasa madde 69/6 fikrasında anayasa ko-
yucu odak haline gehnenin ne olduğu konu-
sunda Anayasa Mahkemesi'ne geniş bir yo-
rum alanı bırakmıştır. Nitekim Refah Parti-
Anayasaya aykın bir anayasa kurah
si'nin kapatılmasına ilişkin dava açıldığında
Anayasa Mahkemesi o dönemde SPK madde
103'ü ön mesele niteliğinde görüp iptal etmiş
ve anayasanın 69. maddesini uygulamışnr.
İptal edilen 103. madde şöyleydi: "Bir siya-
si partinin bukanunun 78-88 ve 97. maddeferi
hükümlerine a> kın fîiDerm işlendiği bir mih-
rak haline geldiğinin sübuta ermesi hanııde o
sivasi parti Anayasa Mahkemesi'nce kapadhr.
Bir siyasi partinin yukanda yazıh fiiDerin mih-
rakı haline gekliği 101. maddenin (d) bendmin
uygulanması sonucunda bu fnUerin o partinin
üyelerincekesifbirşekildeişlenmişolduğunun
ve bu fiiDerin kesif oiarak işlenmesmin o par-
tinin büyük kongre, merkez karar ve yönetim
kuruhı veya TBMM'deki grup genel kurulu
veya bu grubun yönetimkuruhınca zımnen ve-
ya sarahaten benimsendiğinin sübuta ermesiy-
teohır."
12 Ağustos 1999 tarihinde SPK madde 103
başhğı ile birlikte değiştirilmiştir. Bu değişik-
liğe göre; "Bir siyasi partinin anayasanın 68.
maddesinin 4. fikrası hükmüne aykın eylem-
lerin odak halini oluşturup oluşturmadıgı hu-
susu Anayasa Mahkemesi'nce behrlenir. Bir si-
yasi parti 1. nkrada \azılı fiiller o partinin üye-
lerince yoğun bir şekilde işlendiği bu durum o
partinin büyük kongre merkez karar ve yöne-
tim kurulu ve TBMM'deki grup genel kuruhı
ve grup vönetim kuruiunca zımnen ve «ykya
benimsendiği veya bu fiiller doğrudan doğru-
ya andan parti organlannca kararhhk içinde
işlendiği takdirde sözkonusu fiiDerin pdağı ha-
hne gehniş sayıhr."
Görüldüğü gibi SPK'nin yeni 103. madde-
si anayasanın 69. maddesinin 6. nkrasıyla
Anayasa Mahkemesi'ne verilen geniş takdir
hakkını daraltmaktadır. Söz konusu anayasa
değişikliği önerisiyle istenen anayasanın kanu-
na uygun hale getirümesidir. 69. madde hük-
münde yapümak istenen değişiklik ile SPK
madde 103'ün Anayasa Mahkemesi'nce tek-
rar iptal edilmesi olasılığı ortadan kaldınlmak
istenmektedir.
Yeni içerik şöyle olacak:
Anayasa değişikliği önerisinde 69 6'nın ka-
zanacağı içerik şöyle olacaktır: "Bir sivasipar-
tinin 68. maddenin 4. fikrası* hükümlerine ay-
kın eylemkrinden ötürü tcroelli kapatılması-
na ancak o partinin kanunla benıienen ölçüle-
re göre bu nrteBkteki füDerin işlendiğinin yet-
kili mahkemelerce kesin hükme bağlandığı ve
bu kesin hükümlerin odak oluşrurmaya yeter-
li olduğu hususunun Anayasa Mahkemesi'nce
tespit edilmesi halinde verilir." Öngörülen bu
değışıklıkle Anayasa Mahkemesi'ne verilen
68/4 hükümlerine aykın faaliyetlerin odağı ha-
line gelme konusundaki saptama yetkisi bir
anlamda kademelendiriliyor veya bir koşula
bağlamyor. Buna göre Anayasa Mahkeme-
si'nin böyle bir saptama yapabilmesi daha ön-
ce mahkemelerce bu konuda verilecek kesin-
leşmış hükümlere bağlamyor.
Mahkemelerin odak olma durumunu sapta-
malan ise SPK'nin 103. maddesinde belMe-
nen ölçütlere bağlamyor. (Bir siyasi partinin
1. fıkrada yazıh fiiller (anayasa madde 68/4)
o partinin üyelerince yoğun bir şekilde işlen-
diği ve bu durum o partinin büyük kongre,
merkez karar ve yönetim kurulu veya TBMM
grup genel kurulu veya grup yönetim kuruiun-
ca zımnen veya açıkça benimsendiği yahut bu
fiiller doğrudan anılan parti organlannca ka-
rarlılık içinde işlendiği takdirde söz konusu
füllerin odağı haline gehniş sayüır.) 69. mad-
dede yapümak istenen değişiklik bir yandan
SPK'deki ölçütleri anayasa kuralı haline geti-
rerek parti kapatmayı bu açıdan zorlaştıracak,
diğer yandan da siyasi partilerin anayasa mad-
de 68/4'te yazıldığı biçimde bölücü ve irticai
faaliyetlerin odağı olmalan nedeniyle kapatü-
ması yetkisini kullanacak olan Anayasa Mah-
kemesi'nin karan öncesinde kesinleşmiş mah-
keme karan koşulunu getirerek parti kapat-
mayı zorlaştiracaktir.
Anayasamn 24. maddesinde, devlet yöneti-
mının kısmen de olsa dini esaslara dayandınl-
mayacağı öngörühnüştür. Bunun ceza kanunu-
na yansunası olan 163. maddenin kaldınlma-
sıyla ortaya çıkan boşluğa karşın laıklik kar-
şıb hareketlerin önünü açabilecek değişiklik-
ler çok vahim sonuçlar doğurabilir. Kuşkusuz
siyasi partiler demokratik siyasal hayatm vaz-
geçümez unsuriandn'. Siyasi partilerin kapa-
tümalan demokrasiye onarümaz zararlar ge-
tirebilir.
Federal Ahnan Anayasası madde 21'de
"Amaçlan veya üyeierinin davranışlan bakı-
mmHan özgürlükçü temel demokratik düzeae
zararvenne\evey^onu ortadan kakhrmayaya
da Federal Ahnan Cumhuriyeti'nm varhgmı
tehlikeye düşürmeye çahsan partiler anayasa-
ya aykındır. Anayasaya aykınük sorununa
Anayasa Mahkemesi karara bagbr'' hükmü-
nü içermektedir.
1961 ve 1982 Anayasalan siyasi partileruj
faaliyetleri konusunda Federal Ahnan Anaya-
sası'nın bu hükmünden esinlenerek siyasal
alanı anayasa ile stnırlandınnış, başka bir de-
yimle mücadeleci demokrasi anlayışını benim-
semişlerdir. Bu anlayışuı özü, amacı özgür-
lükçü demokrasiyi ortadan kaldırmak olan
akımlara meşru siyasal faalıyet alamnı kapa,-
maktır. j$
* Anayasa madde 68/4 "Siyasipartilerin tü-
zûk ve programlan 9e eykmleri devfetin ba-
ğunsızhğuıa, ülkesi ve nüHetiyle bömnmez bö-
tünlüğüne, insan haklanna, esiüik ve hukuk
devteti ilkelerine, miDet egemenngme demok-
ratik ve laik cumhuriyet ilkelerine aylan ob-
maz. Smıf ve zümre diktatöriüğünü veya her-
hangibirdıktatörhığüsavunmavıveyerleşth-^
meyiamacJayamaz.Suçişlenme9niteVviked>-
mez."
BİTTİ