Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 8 MART 2000 ÇARŞAMBA
HABERLER
Çaglar davası
• BURSA (Cumhuriyet) -
înterbank'ın ıçinin çeşitli
paravan şirketler aracılığıyla
boşaltıldığı iddiasıyla eski
Devlet Bakatıı işadanu Cavit
Çağlar, oğlu Mustafa Çaglar,
Nergıs Holdıng üst düzey
yöneticileri Şükrü Şankaya,
Şenol Şankaya ve 30 sanığın
yargılanmasına dün devam
edildi. Interbank
avukatlannın, sanıklann
yurtdışma çıkma
yasaklannın kaldınlmasının
iptali ve maharlıklanna
ihtiyati tedbir konulması
istekleri reddedildi.
Tümgeneralden
hoşgörü uyarısı
• SAMSUN (Cumhumet) -
19 Mayıs Atatûrk'ü Anma
Gençlık ve Spor Bayramı'nın
&1. yıldönümü etkınliklennin
hazırhğı için Vali Metin îlyas
Aksoy baskanhğında yapıian
işplantıda Garnizon
Komutanı Tümgeneral Doğu
£ilahçıoğlu, "cemaat"
şpzcüğünü kullananlan
uyardı. SilahçıoğJu,
"hoşgörü"den söz eden
görevliyi de "Hoşgörü, belü
bir ideoloji sahibı olan
Öşilerin parolası. O kelimeyi
burada kullanamazsınız"
*di.
pkuyan'dan
savunma
• ANKARA (Cumhumet
Bürosu)-TBMMPlanve
Bütçe Komisyonu'nda dün
kamu görevlıleri sendikalan
yasa tasansı görüşüldü.
Çauşma ve Sosyal Güvenlik
Bakanı Yaşar Okuyan, kamu
çalışanlanna grevsiz-
toplusözleşmesiz sendika
hakkı öngören tasanyı
savunurken "Kaonı , . .
görevlileri için hem "657
sayıjı yasâjmTiş gûvencesi
abvâriı edecek hem de'grevli
toplu iş sözleşmeli sendıka
hakkı tanınacak, bu dünyanın
hiçbir ülkesinde yok" dedi.
Plan ve Bütçe
Komisyonu'nda görüşülen
tasan alt komisyona
göndenldı. •• '-/'"•
Adnan Oktap'n
viNasmda arama
• tstanbul Haber Servisi -
Kartal Cezaevi'nde tutuklu
bulunan ve kamuoyunda
Adnan Hoca olarak bilinen
Adnan Oktar'ın Silivri'deki
villası güvenlik güçlerince
basıldı. Polis, villada
eşyalann kaçak olup
olmadığını, tarihi eser
niteliği taşıyıp taşımadığını
araştırdı. Kaçak olduğu
gerekçesiyle yıkım karan
alınan villada incelemelerin
sürdüğü bildirildi.
cenazesi Bolu'da
• tstanbul Haber Servisi-
tstanbul Sanyer'deki evinde
vefat eden "Devlet Üstün
Hizmet Madalyası" sahibi,
işadamı M. Izzet Baysal'ın
cenazesi, dün memleketi
Bolu'ya götürüldü. Baysal'ın
cenazesi bugün Bolu'da
düzenlenecek devlet
töreniyle toprağa verilecek.
Baysal'ın cenazesinin, resmi
törenin ardından Abant tzzet
Baysal Ünrversitesi'nde
yaptınlan amtmezannda
toprağa verilecegi
kaydedildi.
Af Örgütü'nden
kınama ,...,;.,
• LONDRA(AA)-
Uluslararası Af Örgütü,
fetanbul-Gaziosmanpaşa 'da
12-13 Mart 1995'te
meydana gelen ve
Bamuoyunda "Gazi
olaylan" olarak bilinen
Öavada, biri 4, diğeri 2
kişinin ölümünden suçlu ;'
bulunan 2 polis ?*
memurunun serbest ••£ g
bırakılmasım kınadı.
Motorine zam
• ANKARA (AA)-
Motorinin perakende satış
fiyatı yüzde 3.1 oranında
arttınldı. Petrol Ofisi'nden
yapıian açıklamaya göre,
motorinin perakende satış
fiyab bugünden itibaren,
Ankara'da 431 bin 200 lira,
Istanbul'un Anadolu
jakasmda 431 bin 500 lira, '
Avrupa yakasında 432 bin
^00 lira, Izmir'de de 430
bin 100 lira olarak
belirlendi. .*.-*•*
Türkiye, helikopter projesinde fiyat, teknoloji ve ihracatı öne çıkardı
Ağırfak yerKleştirınedeANKARA (Cumhumet Bürosu) - Türk
Silahlı Kuvvetleri'nin 2000'li yıllardaki ih-
tiyacını karşılamak amacıyla Türkiye'de
üretimi düşünülen 4 rnilyar dolarlık saldın
helikopten projesinde yeriileşrirmeye agır-
lık verilecegi bildirildi. Ana yüklenicinin
TAJ olduğu projede nitelikli 3 bin kişiye is-
tihdam olanağı sağlanacağı, alt yüklenici
olarak da 20 firmanın üretime katılacağı
bildirildi. Üretimi planlanan helikopterin
seyriisefer sistemlerinin ve yazılımlannın
TAl'de gerçekleştirileceği ve lisans hakkı-
nın Türkiye'de olacağı kaydedildi. ABD'li
savunma uzmanları. Boeing ve Eurocopter
ortaklığının ihaleden elenmesinı "Türkiye
fîyat, teknoloji ve üçûncfi ülkekre sabş ilke-
lerini ön plana çıkannasına" bağladıJar.
Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nın gerek-
sinmeleri doğrultusunda Türkiye'de ortak
üretimi yapüması planlanan helikopterlerin
3. nesil olacağı kaydedildi. 1 ve 2. nesıl he-
Rus bakan llya Klebanov
likopterlenn halen bütün ülke silahlı kuvvet-
leri envanterinde bulunduğu, 2000'li yıllar-
da TSK'nin istemlerini karşılayacak yeni
helikopterin yeni kuşak olacağı kaydedildi.
TAİ yetkilileri, TSK'nin helikopterde bu-
lunmasını istediği özelliklerin sistem enteg-
rasyonu yöntemiyle gerçekleştirileceğüıi
kaydetti. Ihaleye katılan fırmalann helikop-
terleri için ayn ayn teklif hazırlandığını
anımsatan yetkililer, "Bu fırmalar yaahm-
lann ana kodlannı verecekkr. Biziın uzman-
lanmız bu kodlar üzeriode çahşacak ve ye-
ni yazthmiar oluştumlacak. Yazdımlar yer-
tOeftirflecek, daha sonra bu yazıhmlar uyar-
lanabflecek ve lisans hakkı Türkive'de ola-
cak" değerlendirmesinı yaptılar. Yetkililer,
helikopterin seyriisefer sistemlerinin de
Türkiye'de üretilmesinin planlandığını, ilk
amacın yüzde 50 yerlileştirme olduğunu
kaydetti. Projeyı gerçekleştirirken TAI'nın
tecrübelerinin önemli olduğunu anlatan yet-
kililer, bu projenın ılerde tamamen yerli ge-
Ieştirilmiş helikopterin üretimine olanak
sağlayacağını vurguladılar.
Proje kapsamında 3 bin kişilik istihdam
sağlanacağinı, bununla büyük bir ekonomik
kaynak doğduğunu kaydeden TAJ yetkilile-
ri, aralannda ASELSAN, ROKETSAN ve
TUSAŞ gibi yerli büyük fırmalann da yer
aldığı 20 firmamn alt yüklenici olarak pro-
jeye kaülacaklanna dikkat çektiler.
ABD'den insan hakları şarü
ABD, Türkiye'nin 4 milyar dolarlık dev
taarruz helıkopteri ihalesini bir Amerikan
şirketinin kazanması halinde, Washing-
ton'ın satış karanmn ilgili yasalar ve Tür-
kiye'deki insan hakian ileriemelerine göre
değerlendirileceğini bildirdı. ABD Dışişle-
ri Bakanlığı'nm üst düzeyde bir yetkilisi,
Amerikan tutumunu, AA'ya şöyle değer-
lendirdi: "Türkiye benfiz hangi hetikopter
modeliııi abnak istediğine karar vermedL
Eğer bir Amerikan üreticisini seçerse ihraç
bsansı konusundaki karanmız kanunlarçer-
çevesinde oiacaktn-. Yani karanmız, Türki-
ye'nin insan haklanndakifleıiemesininde
geniş şekilde göze aünacağu silah ihraç ve
kontrol potitikannza bağh otacaknr."
Uzmanlar, "Atak Helikopter Proje-
s"nden Alman-Fransız ortaklığı Eurocop-
ter ile ABD'li Boeing'in elenmesinı, "Tûr-
kiye'nin fiyat, teknoloji transferi ve fiçüncû
ülketere ihracat yapma jsteğme" bağladı.
Ihalede Israıl faktörünün ön plana cıktı-
ğını savunan uzmanlar, elenenlerin büyük
tıp pahalı, kalanlann da küçük tip fiyat açı-
sından daha uygun saldın helikopten oldu-
ğunu anımsattılar. Uzmanlar, ABD yöneti-
minin ve Kongre'nin ihraç lisansı sağlanma-
sında zorluk çıkarması durumunda Italyan
ve Rus seçeneklerinin iddiah konuma gele-
bileceğini vurguladılar.
'Türkiye ihaleyi tek
bir ülkeye vermeyecek'
MOSKOYA(AA)-Rus-
ya Başbakan Yardımcısı
ıfyi Klebanov, Türki-
ye'run taarruz helikopteri
alımına ilişkın ihalesmın
ilk sonuçlannın önceki
gün açLklandığım, bundan
memnun olduklarım behr-
terek "thalenin tek bir ül-
ke>e veriune\eceğini dü-
şündüklerini" söyledi.
Klebanov, Moskova'da
dün düzenledığı basın top-
lantısında önce Türki-
ye'ye, ardından da Çin'e
yapüğı gezisini değerlen-
dirdi. Cumhurbaşkanı Sü-
leyman Demirel'ın Kaf-
kasya Istikrar Paktı önen-
smi Ankara'nın öncelikle
Rusya ile müzakere etme-
ye hazır olduğunu ıfade e-
den Klebanov, Rusya'nın
öneri ile ilgılı çalışmalan-
nı sürdürdügünü belırttı.
Ankara'ya yaptığı ziyaret-
te. "Kafltasya'da banş ve
istikrar. MaviAkun proje-
jâveBdUaDpterihalesi" ko-
nulannı ele aldıklannı be-
lırten Klebanov, helikop-
ter ıhalesinin önceki gün
açıklanan ilk sonucuyla il-
gili olarak, "Bu sonuçtan
biz çok memnunuz" dedi.
'Ihak bölüflecck'
Klebanov, ülkesinin
ihaleye yaklaşımının,
"Türkhe'ye yahuzca silah
satma iie sınırh ofanadığı-
nı" kaydederek şöyle de-
vam ettı. "Biz Türkiye'yi
ortakhğa davet ediyoruz.
Türkiye, Israil ve Rus-
ya'nın ortakhğuu istno-
ruz. Bu önerimizi de An-
kara'ya, temaslanm sura-
sında yaptık. Bizde ySy\e
bir izlenim var Id, ihaleyi
kazanan tek bir taraf ol-
ma>acak. Daha adaleüi
bir sonuçcıkacak. Sanınm
ihale ikiye bölûnecek. Bih-
yorsunuzbizimihaleye ka-
üJdtğunız heiikopter, ağu"
heBkoptersuunnda,Ame-
rikahlarmkiisehafıfr
IĞNELt FIRÇA ZAFER TEMOÇİN
OYiMHÇOKBlim
Türkiye ile Ürdün, iti ülke arasındaki askeri işbirlİğiıiin ğenişletilmesi konusunda uzlaştı
Ürdün Krah sıı için geldiANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Türkiye ve Ürdün, iki ül-
ke arasında başlatılan askeri iş-
birliğıni genişleterek sürdürme-
yi, bu kapsamda askeri birlikle-
rin ikıli tatbıkatlar gerçekleştir-
mesini kararlaştırdılar. Ürdün
Kralı Abdullah, su gibi bölgesel
kaynaklann etkin kullanımı için
planlar yapüması gerekîiğini be-
lirtirken iki ülke heyetleri ara-
sında yapıian Manavgat sulan-
nuı satışı görüşmelerinde somut
bir sonuç alınamadı. Türkiye ve
Ürdün, iki ülke arasındaki tica-
ret hacminin arttınlması için ser-
best ticaret anlaşmasının imza-
lanması konusunda uzlaşırken
Ortadoğu banş sürecinde yaşa-
nan tıkanıklığın bir an önce açıl-
masını istediler.
Ürdün'ünyeni kralı Abduüah,
Türkiye'ye ilk resmi ziyareti
kapsamında dün Ankara'ya gel-
di. Eşi Kraliçe Rania ile gelen
Abdullah'ı Esenboğa Havalima-
nı'nda Cumhurbaşkam Sûley-
man Demirel karşıladı. Resmi
karşılama töreni Çankaya Köş-
kü'nde yapıldı. Törenin ardın-
dan Demirel ve Kral Abdullah,
1 saat 20 dakika ikili görüştüler.
Bu arada iki ülkenin dışişleri ba-
kanlan İsmail Cem ve AbduB-
lah Hatib ile Enerji ve Tabii Kay-
naklar Bakanı Cumhur Ersümer
ve Başbakan Abdurrauf Ravab-
deh ile Su ve Sulama Bakanı Ka-
mfl Mahadin ayn ayn görüştüler.
Görüşmelerde ağırlıklı olarak ı-
ki ülke arasındaki askeri işbirli-
ğinin geliştirilerek sürdürülme-
si ele alındı. Ekonomik ilişkile-
rin geliştirilmesi de görüşmele-
rin gündeminde yer aldı.
Suda uzlaşma yok
Görüşmelerde Ürdün ve Tür-
kiye, Akdeniz'e akan nehır sula-
nnın satışı konusunda görüş bir-
liğine vardılar, ancak bu konuda
henüz bir uzlaşma sağlanamadı.
Ersümer, Ürdünlü muhataplany-
la yaptığı görüşmelerde, Türki-
ye'nin Manavgat suyunu satmak
için altyapısını oluşfurduğunu,
satışa hazır olduğunu bildirdı.
Korgeneral Erol Tutal, FP'li Ocakçı'yı sert eleştirdi
Gökçek'in vekiüne 'Anvtkabir'tepkisi
ANKARA (Cumbnriyet Bürosu) - Ankara Gar-
nizon Komutanı Korgeneral Erol TutaL Ürdün Kra-
lı Abduüah'm Anıtkabir programına katıhnayan
FP'li Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanvekili
Cengiz Ocakçı'ya sert tepki gösterdi.
Ürdün Kralı Abdullah'ın Ankara ziyareti sırasın-
da, FP'li Büyükşehir Belediye Başkanvekili'nin
Anıtkabir'deki törene katılmaması sorun yarattı.
Meih Gökçek, îstanbul'a gittiği için vekâletini bı-
raktığı Ocakçı, Abdullah'ı karşılamak için Esenbo-
ğa Havalimanı'na ve Anıtkabir'e gitmedi. Tutal,
Anıtkabir'de Ocakçı'yı göremeyince "Neredebubi-
2BD befediye başkanı?" dıyerek tepki gösterdi.
Ocakçı, öğle saatlerinde Çankaya Köşkü'ne geldi.
Burada Tutal ile Ocakçı arasında tarnşma yaşandı.
.Tutal diğer protokol yetkililerinin önünde Ocak-
çj'ya "Anıtkabir'e nije gehnediniz? Protokok göre
orada bulunmak durumundasmız
1
' dedi.
Ocakçı ıse Dısışlen Bakanlığı Protokol Daire-
si'nden gelen faks metnini göstererek katılması ge-
reken tek törenin Çankaya Köşkü'nde yapüan res-
mi karşılama töreni olduğunu öne sürdü. Protoko-
le göre, büyükşehir belediye başkanmın, devlet baş-
kanı düzeyindeki resmi programlarda Esenboğa
Havalimanı, Anıtkabir ve resmi karşılama töreni-
ne kaülması gerekiyor.
Ürdünlü yetkililer ise Türki-
ye'nin satmak istediği suyu şu
aşamada pahalı bulduklannı,
eğer tsrail, Fiu'stin ya da Suri-
ye'nin de alması durumunda ala-
bileceklerini bildirdiler. Görüş-
melerin teknik düzeyli heyetler
arasında sürdürülmesi kararlaş-
tınlcfa.
Görüşmelerin ardından basın
açıklaması yapan Demirel, Orta-
doğu banş sürecinin gündemle-
rinin önemli bir parçası olduğu-
nu belirterek "Bu sflreçte bugü-
ne kadar kayda değer merhak-
ler kat edilmiş buhınmaktadır.
Mısır'ın. daha sonra da Ür-
dün'ün IsraiTle banş anlaşma-
lan yapmalan,tabiaüyia takdire
şayandır" dedi.
Kral Abdullah da, TBMM'de
müTetvekillerine hitaben bir ko-
nuşma yaptı. Abdullah, su ve
enerji konulannda bölgesel
planlar yapılması gerektiğini
kaydetti. Bilkent Üniversitesi,
Cumhurbaşkam Demirerin de
hazır bulunduğu törende Kral
Abdullah'a siyaset bilimi alamn-
da fahri doktora unvam verdi.
SlFIR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@yahoo.com
Gazeteler, "Susuriuk eğleniyor" diye
başlık atmışJar. Haluk Kırcı, Sami Hoş-
tan, Oğuz Yorulmaz gülüyorlar. Su-
surtıık sanıklannın yüzlerinerahatlıksin-
miş. Ömer Lütfö Töpal'ın öldürülmesi
davasında, Kırcı'nın da serbest bırakıl-
masıyla tutuklu kimse kalmadı. Susur-
iuk sanıklannın yurtdışma çıkma yasa-
ğı da kaldınldı. Gülmek onlann hakkı.
Bfeim de hakkımız. Gülmeliyiz ağla-
nacak halimize. Gülmeliyiz, gerçekten
.^>kkomikbirdurumlayüzyüzeyiz. He-
pjmiz gerçekleri biliyoruz. Bu gerçekle-
rin mahkeme kararlanna yansımayaca-
ğını da. Yedi TlP'liyi öldürmekten mah-
kûm edilen Haluk Kırcı, "Ülkücüyüm,
ülkem için savaştım. Gene de savaşı-
nm" diyor.
Savcılık, Ömer Lütfü Topal olayında
kumarhane avantası için Haluk Kır-
cı'nın, Sami Hoştan'ın, Abdullah Çat-
lı'nın, Oğuz Yorulmaz'ın, Ercan Er-
soy'un, Ayhan Çarkın'ın Ibrahim Şa-
hin'in rollerinin olduğunu, cinayeti on-
lann planlayıp gerçekleştirdiğini belirt-
mişti. Onlann hepsi serbest bırakıldı-
ğına göre Ömer Lütfü Topal da bu gi-
dişle faili meçhul ölüler arasındaki ye-
rini alacak. Haluk Kırcı gülüyor, cinayet
Susuriuk Gülüyor, Biz Gülüyoruz
sanıklan gülüyor, ben de gülüyorum,
kendimi tutamayıp kahkahalar atıyo-
rum.
• • •
Haklanndaki MİT raporlan nedeniy-
le, hiçbir yasal gerekçe olmadan insan-
lar yıllardır pasaport alamıyorlar. Ayhan
Çarkın, Oğuz Yorulmaz, Ali Fevzi Bir,
Sami Hoştan ve Ercan Ersoy artık elle-
rini kollannı sallayarak yurtdışma gide-
bilecekler. Ceplerindeki bol paralaria
doya doya alışveriş yapabilecekler, gö-
nüllerince eğlenecekler. Ayhan Çarkın
gülüyor, ben gülüyorum.
Meclis'te pankart açtığı için "terör
örgütü üyesi" sayılan gençler, toplam
48 yıla mahkûm oldular. Şimdi cezala-
nnı çekecekler. Yazar ve şair Yılmaz
Odabaşı, bir kitabı nedeniyle yargıla-
nırken mahkemeye hakaret ettiği ge-
rekçesiyle mahkûm oldu ve dün ceza-
evine girmeye çalışıyordu(l) Alaattin
Çakıcı, Kartal Cezaevi'nin koridoria-
nnda müdür, savcı kovalıyor. Alaattin
Çakıcı gülüyor, ben gülüyorum.
Yılmaz Odabaşı'nın fotoğrafına ba-
kıyorum, o da gülüyor. Gazi Mahalle-
si'nde 18 kişinin ölümüyle sonuçlanan
ve 20 polisin cinayet ve yaralamadan
yargılandığı dava sonuçlandı. Polisle-
rin 18'i beraat etti. Tutuklu tek sanık da
aldığı cezanın azlığı nedeniyle serbest
bırakıldı. Serbest kalan polisler gülü-
yor, ben kahkaha atıyorum.
• • •
Yıllarca Istanbul Emniyeti'nin başın-
da bulunan eski Bursa Valisi Orhan
Taşanlar, Evcil'in iddiasınagöre; Mal-
ki cinayetini kapatmak için 2 milyon
dolar istemiş. Bursa Emniyet Müdür-
leri Ahmet Demir ve Kemal Bayrak
da benzer isteklerde bulunmuşlar. Al-
mışlar mı, almamışlar mı bilmiyoruz.
Orhan Taşanlar'ın gazetedeki fotoğra-
fına bakıyorum, gülümsüyor. Ben de
gülüyorum. Çakıcı da cezaevi arkada-
şı Erol Evcil'e bakıp gülüyor.
_ Haluk Kırcı, savunmasında, Tank
Ümrt'in kaybolmasıyla ilgili şunlan söy-
lüyor "Devletin istihbarat örgütü MİT
ile çalışan bir kişinin kaçınlma olayın-
dan devletin haberdar olmamasına
inanamıyorum." Sonra kahkahayı pat-
latıyor.
Ne Tank Ümit'in, ne Ömer Lütfü To-
pal'ın, ne Gazi Mahallesi'ndeki katli-
amın tutuklu sanığı var, ne de mahkûm
olacakları. Haluk Kırcı, Oğuz Yorul-
maz'a dönüp gülüyor. Hâkime bakıp
gülüyor. Sonra hep birlikte kahkahayı
basıyorlar.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu bir
başvuru üzerine, yurttaşın çocuğuna
Kürtçe isim koyabileceğine karar ver-
miş. Yazarlanmız mutluluk içinde bu
karan kutluyorlar. Yeni binyılda huku-
ki açıdan büyük biradım atıldığına dik-
kat çekiyorlar. Bu arada yazar Odaba-
şı cezaevine giriyor. Susuriuk sanıkla-
n Ayhan Çarkın, Ali Fevzi Bir ise yurt-
dışma yolculuk yapmaya hazırlanıyor-
lar.
Haluk Kırcı'nın yargılandığı davanın
kadın hâkimi Suzan Yaft, Kırcı'nın tah-
liyesine ve Susuriuk sanıklannın yurt-
dışı yasağının kaldınlmasına karşı çıkı-
yor. Haluk Kırcı gülüyor, Susuriuk sa-
nıklan kahkahalar atıyor, hâkimler
gülüyor.
Ben gülüyorum, Türkiye gülüyor...
Hep birlikte kahkahalar atıyoruz.
GLOBALıPOLtTtKÜLTÜR
ERGtN YILDIZOĞLU
'Yeni Jeopolitik'
ABD'yi Korkutuyor
Yeni jeopolitik denince akla önce Kafkaslar'daki
petrol yataklan ve yollanyla Rusya'nın bölgedeki giri-
şimlerinin dengetenmesi geliyor. Ancak söğuk savaş
sonrasının küresel jeopolıtiği daha karmaşık. ABD sa-
vunma çevreleri, bu geniş anlamda, küresel jeopo-
Irtiğin içinde ortaya çıkmaya başlayan kimı eğilimler-
de, ABD karşıtı yeni hegernonya odaklannın oluşma-
sına yol açabilecek dinamikler saptayarak endişele-
niyorlar. Geçen günlerde kimi gelişmeler ve bunlan
yansrtan yorumfar, ABD'yi endişelendiren bu yeni je-
opolitiğin içindeki dinamikler hakkında aydınlatıcı
ipuçlan sergilediler.
Yukanda degındiğim geniş anlamda yeni jeopo-
litik, soğuk savaş döneminin ikili dengesinden farklı
olarak öncelikle üç ayaklı bir alanda şekilleniyor. ABD,
karşısında, ekonomik ve askeri olarak bir toparianma
sürecine girmiş Rusya, ulusal ekonomisini ve pazan-
nı inşa ederken bir taraftan da bölgede etkisini arttır-
maya çalışan Çin; Çin ve Rusya arasında giderek ge-
lişme eğılimi gösteren askeri, ekonomik ve siyasi iş-
biriiğı ginşımleri. Ancak yeni jeopolitik bu üçlü görün-
tüden çok daha karmaşık özelliklere sahıp. Kimi, ABD
savunma analistlerine göre (stratfor.com6/03) bu üç
ayağın karşılıklı olarak yarattığı dengelenn altında. ta-
raflar arasında ideolojik kamplaşmalann ortadan
kalktığı günümüz koşullannda, yeni manevra alan-
ları oluşuyor. ABD savunma çevrelerinde endişe ya-
ratan da bu. ABD entelijans çevrelerinde, Fransa, Ja-
ponya, Almanya gibi ikincil, Hindistan, Türkiye gibi
yükselmekte olan güçler olarak görülen ülkelerin, bu
hareket alanlannda, potansiyel olarak kendi özgün,
ulusal çıkarlarını bellı bir göreli bağımsızlık içinde izle-
me olanakları bulabileceği ıleri sürülüyor. Bu hareket
alanlannın, özellikle ikincil güçlere, gelecekte "büyük
güç" olma olanaklannı da sunduğu vurgulanıyor. Ha-
tırtarsanız, daha önce, ABD'nin Dört Yıllık Savunma
Stratejisine (1997), NATO ve Kosova bağlamında de-
ğindiğimizde, ABD'nin en önemli hedeflerinden biri-
nin, 2015-25 yıllanna kadar yeni bir hegemonik gü-
cün oluşmasını engellemek olduğunu da aktarmış-
tık.
Şimdi, bu hatırlatmalardan sonra geçen günlerde,
yeni jeopolrtikle ilgili olarak gündeme gelen olaylar-
la haberiere dönelim. International Herald Tribu-
ne'ün bildirdiğine göre (6/03) ABD savunma çevrele-
ri Avrupa'nın, NATO dışında yeni bir savunma kurum-
laşmasına gitmesinden endişe duyuyorlar. Bu çevre-
ter, ABD Avrupa'nın yeni savunma planının, ABD'yi Av-
rupa'dan koparmasından, giderek NATO'nun yap-
makta olduğu işleri üstlenmesinden, AB üyesi olma-
yan NATO üyelerinde aynmcılık uygulamasından kor-
kuyoriar. Bu türgelişmelerin, ABD'nin Avrupa'daki gü-
venlik garantilerini olumsuz etkileyeceğini düşünen
savunma çevreleri, kimi sorunlann henüz cevapsız
kalmasından dolayı Avrupa savunmaplanına kuşkuy-
la bakıyoriar. Sorular şöyle: AB kendi nükteer dokt-
rinini geliştirecek mi? AB yalnızca BM kararian al-
tnda hareket etmekte ısrar etmeye devam ede-
cek mi? Yeni savunma planının askeri, komuta ve
işlem standarrJan NATO ile uyumlu olacak mı, yok-
sa rekabet mi edecek? AB ile ABD arasında şu sı-
ralarda serrJeşmeye devam eden ticari rekabet
savunma sektörüne sıçrayacak mı?
ABD savunma çevreteri, Avrupa'nın yeni savunma
planının oluşmasında, Fransa'n«jkenc(i "empetyalişt
reflekslerinin", bu bağlamda, ABD'nin etkisini Avru-
pa'da ve dünyada dengeleme politıkasının yattığına
inanıyorlar. Bu çevrelere göre Fransa, AJmanya'nın
ekonomik gücünü kendi askeri/nükleer gücünün ar-
kasına almayı amaçlıyor.
IMF başkanmın seçilmesine ilişkin bir türlü sonuç-
lanamayan pazariıklar, ABD'nin, Avrupa'daki sorunun
yalnızca Fransa ile sınırlı olmadığını gösteriyor. Le
Monde ve VVashington Post'un yorumlarında akta-
nldığına göre, ABD Avrupa'nın IMF Başkanlığı'na a-
day gösterdiği Maliye Bakanı Koch-Weser'i siyasi
olarak yetersiz gördüğü için, Japonya'nın adayı Se-
kakibara'yı da genişlemeci ekonomi politikası eği-
limlerinden dolayı ıstemiyor. Kendi adayı ekonomist
Stanley Fisner. Ancak Dünya Bankası'nın yanı sıra
IMF'nin başına da bir ABD'linin gelmesi Avrupa ve Ja-
ponya açısından kabul edilir bir seçenek değil. Bu ko-
şullarda gündeme, Ingiltere'nin adayı IBDR Başkanı
Andrew Crockett geliyor. Ancak Schröder, her şe-
ye rağmen kendi adaylannı desteklemeye karariı gö-
rünüyor. Gözlemciler Schröreder'in bu beklenmedik
ısrannın arkasında, AJmanya'nın giderek kendi eko-
nomik ve siyasi gücünûn bilincine varması, bunu
uluslararası platformlara yansrtma isteğinin yattığını
düşünüyoriar. Avrupalı ülkeler ise şimdilik AJmanya'nın
bu konudaki lideriiğini benimsemiş görünüyorlar. (B-
BCvelHT 06/03)
Yeni jeopolik bağlamında aktarmak istediğim üçün-
cü haber de Japonya'yla ilgili. Geçen yıllarda ulusla-
rarası askeri ve siyasi etkisini arttırrna yoluna giren, bu
bağlamda anayasasında kimi değişiklikler yapan Ja-
ponya, II. Dünya Savaşı'ndan bu yana ilk kez bölge
sulannda devriye gezme olanağını elde etmek üzere.
(Far Eastem Economic Revievv, 9 Mart). Singapur, En-
donezya ve Malezya kara sulannda geçen yıl korsan-
lık yüzde 70 arttı. Geçen Ekim ayında Japonya'ya ait
20 milyon dolariık alüminyum kargosunun kaçınlma-
sından sonra, Japonya'nın bölge ülkelerine bu sular-
da güvenliği sağlamayı önerdiği ve "beklenmedik" bir
şekilde olumlu tepkiler aldığı bildiriliyor. Asya'dan söz
açmışken Çin'in savunma harcamalannı bu yıl yüzde
12.7 arttırrna karanna, Japonya'nın kendi casus uy-
du sistemini geliştirme eğilimine, bölgede savunma
bütçelerindeki hızlı artışlara (Financial Times, 6/03)
değinmeden geçmek istemiyorum. Anlaşılan, ulus-
devletin zayıfladığı saptamasını damardan aldıktan
sonra görülen pembe rüyalann aksine, yeni jeopolitik,
yeni yüzyılda insanlığa hem daha karmaşık, hem da
daha istikrarsız ve tehlikeli bir dünya hazıriıyor.
TBMM'de transfer kulisi
FP'den istifa eden
Güner ANAP'a geçti
ANKARA(Cumhurryet
Bürosu) - TBMM'de Çan-
kaya hesaplanyla bağlan-
txh transferlere hız verildi.
FP'den istifa eden Iğdır
Milletvekili Ali Güner dün
ANAP'a katılırken, Tunce-
li bağımsız milletvekili Be-
Idr Gündoğan da, bugün
DSP'ye geçeceğini bildir-
dı. Kulislerde hakkında ka-
patma davası bulunan
FP'den istifalann önümüz-
deki günlerde de devam
edeceği ve bu partinin ha-
len 103 olan milletvekili
sayısının transferlerle
90'lara düşeceği kulisler-
de dile getiriliyor. TB-
MM'de, Demirerin görev
süresinin uzatılmasına dö-
nük anayasa degişıkliği ile
ilgili tartışmalar sürerken,
bir yandan da milletvekili
transferleri hız kazandı. Bu
transferlerden zararlı çıkan
parti ise FP oldu. FP'den
istifa eden Iğdır Milletve-
kili Ali Güner de dün,
grupta düzenlenen bir tö-
renle ANAP'a katıldı. Da-
ha önce istifa eden Diyar-
bakır Milletvekili Haşim
Haşimi ile Celal Esin de
ANAP saflanna katılmıştı.
Son katılımlarla ANAP'ın
TBMM'deki sandalye sa-
yısı 88'e yükseldi. Tunceli
Bağımsız Milletvekili Be-
kir Gündoğan da bugün
DSP'ye katılacak. Tunce-
li'den bağımsız milletveki-
li seçilen Bekir Gündoğan,
yeni yasama döneminin
başından beri DSP ile ya-
kın temas içindeydi.