Catalog

SAYFA 14 CUMHURİYET 31MART2000CUMA J v U J L l U l ı . kultur@cumhuriyet.com.tr Hikâye, Hammların Devlet Tiyatroları Edebi Kurulu Başkanı Refik Erduran iddiaları yanıtladı Tuvaletleri, Dalida BAHAR TANRISEVER ANKARA Devlet Tiyatrolan Edebi Kurulu Başkanı Refik Erduran, ''Dev1« X^evlet Tiyatrolan'nm sağlıksız let Tiyatrolan'nm sağhksa durumaa 1 9 durumda olduğu doğru. Terslikler, 'Genel ortam saghkaz' olduğu doğru. Terslikler, aksakhklar, 1 m aksaklıklar, laçkalıklar gırla. Ama bu laçkahklar gırla. Ama bu durum son JÜ Devlet Tiyatrolan Genel Müdürü ü ayda değfl, uzun ydlar boyunca oluşDflügil'i nasıl değerlendirryorsunuz? m • durum son altı ayda değil, uzun yıllar muş" dedi. Özgün Türk tiyatrosunun ERDURANDevlet Tiyatrolan ıçinm • boyunca oluşmuş. Baş sorumlular da kurulmasına etkin katkı sağlanması gedeki laçkalıklan gidermek ve artık özI B eski yöneticiler arasında. Yaptıklannm reğini vurgulayan Erduran," Arakpost gün Türk tiyatrosunun kurulmasına • ^^B^^JS>^^a 1 i 1 1 1 1 W"i %t *^4 * kavgalan dursun" çağnsında bulundu. etkin katkı sağlamasını başlatmak geL fl|n| bir bölümüne tanık oldum. Şimdi Devlet Tiyatrolan Edebı Kurulu Başrek. Rahmi Dilligil göreve gelirken «M|M hesap verecek yerde hesap sorar tavır kanı Refik Erduran, Cumhuriyet'in sobunlan yapacağını söyledi. İyi bir ekip , | takınmalanna mantığım isyan ediyor. rulanna şu yanıtlan verdi: de kurdu. Ancak önemli bir handika Türktiyatrosununbugün temel so\ Kültür Bakanlığı 'nın ve Rahmi pı var: Sinirlenince kıncı oluyor. rununedir? Başka söytemek istediğiniz bir şey \ J 1 Dilligirin avukatı değilim. Ama REFİK ERDURAN Türk topluvarnu? JLm olaylann içindeyim.' munun temel sorunu neyse o: Kimlik ERDURANGenel ortam sağlıksız. cüzdanını yitirmiş ve hâlâ bulamamış Her kesimde insanlanmız kendi işleolmak. Polonya kaç kez topraklannın rini iyi yapmaya çahşacaklanna birbirrinin şimdiki yönetim ve Kültür BakankğTnı kı vır takınmalanna mantığım isyan ediyor. Külyabancı güçlerce paylaşümasıyla haritadan sileriyle uğraşıyorîar. Kim bürokraside, adliyede, nayan duyurulannı niçin eleştirdiniz? tür Bakanlığı'nın ve bugünkü Genel Müdür Rablindi, fıziksel anlamda yok oldu. Ama Polonyamedyada yandaş bulup hasun saydıklanna gol ERDURAN Devlet Tiyatrolan'nın saglıksız mi Düligil'ın avukatı değilim. Ama olaylann lılar kültürleri sayesinde kim ve ne olduklannı atarsa başanlı olduğuna ınanıyor. Bu yollardan durumda olduğu doğru. Terslikler, aksaklıklar, içindeyim. Gördüğümü, bildiğimi söylemeyeyim egolar okşanabilir, ama gerçek başanlara ulaşıçok iyi biliyorlardı; işgal altında bile kenetlenip laçkalıklar gırla. Ama bu durum son altı ayda demi? "Ustüme çirkef sıçramasın" kaygısıyla su lamaz. Devlet tiyatrolannda da son mevsim sakişiliklerini savunarak ülkelerini hep canlı tutsup oturayım mı? Ucuz kabadayılık gösterileri nattan çok hır gürle uğraşılarak geçirildi. Oysa tular. Biz ise hiçbir zaman yurdumuzun tümü iş ğil, uzun yıllar boyunca oluşmuş. Baş sorumlular da eski yöneticiler arasında. Yaptıklanrun bir ne mi katılayım? Gerekli gördügüm yerde Külgal edilmemiş olduğu halde kültur açısından nekoltuklarda kimler oturursa otursun yapılacak çoredeyse teslim bayrağı çekmış durumdayız. Tak bölümüne kendi gözümle kulağımla tanık ol tür Bakanlığı'nı da eleştiririm. Örneğin, yetmiş k olumlu işler var. Bakın, gelecek yılın reperküsur kişilik devlet sanatçılığı listesi skandalınlıtçılık saplantüanmız, maymunluk özentilerimiz, dum. Şimdi hesap verecek yerde hesap sorar tatuvan açıklandı. tlk kez Türk malzemesine yöfelç edici komplekslerimiz yoğunlaşarak nelmek lafta bırakılmayıp uygulamaya (0212) 293 89 78 (3 HAT) sürüyor. Tiyatromuz da bu müzmın has KULTUK • SANAT dökülüyor. Kişisel bakımdan taraf tutmatalıktan nasibini almakta tabii. Pek çok tidan, kan davası gütmeden, mahalle çoyatrocumuz ve medya kesimimiz farkına cukluğu etmeden. Açıklanan listede Erbile varmadan çifte standart uyguluyor. Onhan Gokgücü'nün, Memet Baydur'un, lann gözunde yurtdışmdan gelen her şey Turgut Özakman'm, Ergjn Orfoey'in ve şık, değerli, cici, burada üretilen ise kaba kavgalara kanşmış başka dostlanmızın saba, değersiz... oyunlan da var. tstanbul 'da ve başka kentlerde yeni salonlar açılıyor. Kuruma sağ Bu durum nasıl degfeebitir? lanan parasal olanaklan büyütüp her çaERDURAN Her şeyden önce kökler lışanın gelırmı arturacak önlemler gündemaraştınlmaİL, bizi biz yapan özelliklenn kayTÛRKMENİSTAN KÜLTÜR GÜNLERİ Mri f M n 3000.000 • 2.000 000 TL de. Ve Türk tiyatrosunun dışa açıhşına naklan saptanmalı, bunlann günümüz kohız verüiyor. tlk somut sonuçlar Rusya'da şullannda nasıl değerlendirilebileceği dü10. AKBANK CAZ FESTİVALİ (4.4.2000 • 8.4.2000) ve Ahnanya'da alınmakta. Bu yaz başınşünülmeli. O yaklaşımla yaratüacak kül4.4.10O0 SAAT I|.1O da pek çok Rus tiyatrosunda Türk oyuntür ürünleri halkımıza özenle sunulurken lan sahneleneek. En başınlı görülen temyurtdışında da sanat pazanna cesaretle siller sonbaharda Moskova'da bir Türk 4.4.2000 SAAT 21.30 sürülmeli. Oyunlan Festivali'nde topluca sunulacak. Turktiyatrosundayeterli sayıda yerti JAMES BLOOD ULMER's BIUES EXPER1ENCE RAW t oyun sergüenivor mu? S.4.2000SAAT 11.30 Perde onunde konuşahm' ERDURAN Hep söylüyorum konu sa' ARTEMSüfflUOFAFRICA Tiyatro gününde Ankara'da dağrtdan yısal değil. Yalnız oyun metni sorunu da S.4.20O0 SAAT 21.30 "Perde Arkası" adlı bir özel dergi sayısmdeğil. Türk malzemesine, Türk üslubuna MITHUR BLYTHE SEPTH İU6HT SONG" dasizeşöyiesonılaryöneltikn: "Edebi Kuniçin ve nasıl yaklaşıldıgı... Bunun ken«4.20O0 SAAT I (.30 rul Başkanı oiarak DT'de kaç oyununuz N dimizi arayarak, özgün kişiliğimizi bulmaAIDYSHEPPARD "DANCIN8 HAN AND WOMAI oynanmakta? Kaç yurtiçi dışı seyahate ya ve yansıtmaya çahşarak yapılması ge* ^ 1.4.2000 SAAT 21.30 katddmız? Amaç neydi, ne yapikfa?" rek. Bir zamanlar Uhi Uraz'ın çoşkuyla ERDURAN Her şeyüı bu kadar ucuzAARTENSEMBLEOFAFRICA yaptığı gibi. lanlmasından utanarak yanıtlayayım. Ben T.4.200OSAATI».» "Sahneieri parseüemiş yaşü yazarlar altı ay kadar önce o başkanlık angaryasımafyası" iddiasını nasıl değerlendiriyor' : KIP HANRAHAII "DEEP RUMBA" nı yüklendim. Daha önce tam 43 yıl bosunuz? ' 7.4.2000 SAAT 11.30 yunca Istanbul Şehir Tiyatrolan'nda UlERDURAN öyle bir durum yok. Ama 8URHAN ÖÇAL & SEAMUS BUUCE OJMRTET vi Uraz Tiyatrosu'nda, Haldun Dormen Timedyamızda yorum olanaklannı parsel1.4.2000 SAAT lt.30 yatrosu Küçük Sahne'de, Gülriz Sururi lemiş kışiler arasında rahmetlı Uğur MumJOACHIM KÜHK & DANIEL HUMAIR'S TWfl Engin Cezzar Tiyatrosu'nda, Gönül Ülkücu'nun "bttgi sahibi ohnadan görüş sahiJ.4.2OO0 SAAT 21.30 . ., *•+.***> SAAT.HJ Gazanfer özcan Tiyatrosu'nda Ali Poybi ohnak" dedıği, somut gerçeklere bakISTAffiUL I BP HAimAHAII "DEEP RUMBA" razoğlu Tiyatrosu'nda. Istanbul Sanat Timadan ahkâm kesme huyunu sürdürenler CRRSENrtHHORKESTMSI yatrosu'nda, Gösteri Sanatlan Topluluvar. Kımdir 'mafya' denilen yaşlı yazarŞef Rtngtm Gökmen / SoKst hıl Biret (Pryano) ğu'nda, Bakırköy Belediye Tiyatrosu'nda, lar? Nezihe Araz,TuranOflazoğhı,Recep U* frfi+tt. 4000000 5.000 000 TL Kenter Tiyatrosu'nda, Tiyatro Istanbul'da, I ç.4,2000 SAAT IJJ0 BUginer, Gungör Dilmen ve herhalde benYeditepe Tiyatrosu'nda ve başkalannda deniz. Beni bir kenara bırakın. Bakın bu ŞHUM PAHCAROGLU otuz küsur oyunum birçoğunda tekrar mevsim boyunca ödenekli ve ödeneksiz ArpRısiüli tekrar sahnelendi. 3000000 • 2000 000TL tiyatrolanmızda sahnelenen oyunlara... 12.4.2000 S A A T l*.3 Şu sırada baskılarla boğuşmak ve devSöz konusu yazarlann hangi oyunu var lisİ.Ü. DEVLS^OKSERVATUVARl TURK MUSKfilBRA HEYETİ let yardımı istememekle ünlü Ankara Birtede. Bu ne güçsüz "mafya"dır. Başka bir f^ glk 4Sk UmFrf^ar.40000003.000OOOTL lik Tiyatrosu, basınımızdaki yozlaşmayı ' "3.4.2000 S A A T I » J O somut ölçü: Yaşlı yazarlar mafyasına baytaşlayan bir oyunumu doğuda coşkulu karak açan bir eski Devlet Tiyatrolan genel labalıklara sunmakta. DT'de son yıllarda raüdürü turlü *is ayarlamalan" ile 50 milAYŞEfiULKIRMAROGUI ilk kez 1999 içinde yeni bir oyunum asılyara yakın telif ücretıru doğrultmuş bululİHfyday 3 000000 2.0OO.O0OTL madı. Sayın Lemi Bilgin'in genel müdürnuyor. "Mafyaa" yazarlardan hangisi ayI S.4.2000 S A A T 20.00 lüğü sırasında baslatılan "Yemenimin Uçnı zaman dilimi içınde o paranın onda biTATlPODETAUfiO lan" o da aylarca ara verilerek sürdü. rini almıştır? Sahnelenince yapıtlan kapa« 000 000 • 5 OO0ÜO0 TL kOkMSİZ Mevsim başlarken ilk turlarda oyunum 11.4.2000 SAAT 19 JO lı gişe oynandığı halde... olmamasmı yönetimden ben rica ettim. AZERBAYCAN DEVUT YAYU ÇAL6IUU) DÖHTUJSÜ 'Bakanhğn da eteştirebüirim' Şimdi mevsim sonunda, Ankara'nın 200 3 000.000 • 1000.000 TL kişilik yeni sahneciğinde "Seher\4ktT baş20.4.2000 SAAT I «.10 Başkanı olduğunuz Edebi KnruTdan ladı. geçen oyunlanmzm Devlet Tiyatrosu sahSANTA CECIUA GfTAR ÖÇLÖSÜ Örneğin koskoca Şinasi Sahnesi'nde nelerine çıkmasma yönefik ekştirüer var gerekli gereksiz yabancı mallan ve "pisERDURAN Bunu sayın Memet Baytonlu" pembe oyunlar sergilenirken topdur yazdı. "Görulmemiş şey" dedi. Yine lumumuzun kanserlerine neşter vuran bir somut durama bakalım. Benden önce Reoyuna niçin bu mevsim içinde en çok üçfik Ahmet Sevengfl, Ahmet Muhip Dranas, beş bin kişilik seyirci sayısının yeterli göAka Gundüz, Tank Buğra, Orhan Asena, rüldüğü düşünülecek yerde, benden seÖzdemir Nutku gibi yazar ve çevirmenyahat hesabı soruluyor basınımızda. fiy^on. 1 0 O O . M 0 B. lerimız Edebi Kurul bâşkanlığı yapmışlar. 22.4.2000 S A A T 1 » ^ » Hepsinin bol bol oyun ve çevirileri sahYetmiş iki yaşmdayım; dünyamn görnelenmiş. Sayın Memet Baydur'un "Simek istediğim yerlerini çoktan gördüm. UF^rtrOOOOOOTL nMm",ttCumhuriyetKm'',''YangınYerinÎTÜ Uluslararası Merkez Yönetim Kuru"• 23.4.2000*AAT ISJO de Orkkkter", "Kader tstasyomT, "Duhı'nda UNESCO Türkiye Yönetim KuruATUYAJUORKESTRASt duklüde Kıymah Bamya" oyunlan Tank lu'nda ve benzeri konurnlardayım. Stnttpsr Tunct Ayfoğtn Buğra'nın, "Kamyon", "YeşÜ Papağan M*fiyt*»t:l 000.000 TL Son yıllarda Paris'te yapılan ve aslmda . 23.4.2000 SAAT I»JÖ Limited", "Aşk" oyunlan, Orhan Asekatılmam gereken toplantılann hiçbirine BER1BAK ÇOCUK VOKALGRUBU na'nın, "Güne Bakan Cam Kınklan", gitmedim. îkiüç günlüğüne Moskova'nın SMHaJJJOOOOOTL "Kutu Kutu" oyunlan da özdemir Nutve Berhn'in ayazına, vize belalanna ve dilku'nun edebi kurul başkanlıklan sırasınlerini bilmemenin sıkıntısına katlandım. . .**!£ M42000SAATHJ0 da kabul edilmiş kurulda. Bütün bu "göMeslektaşlanmın oyunlannı oralardaki BURSA BUYUKŞEHIR BELfDİYÎ KOKSERVATUVARI IjJROSÖ rütanüş şeyfcr" iyiydi de, şündi sayın Baytiyatrolara sunmak için. Rusya'ya kırk ta* aootrıaooiL dur'un "Sevgi AyaklarT oyunu 7 kişilik küsur Türk oyunu gönderildi. YabancılaA, 25.4.2000 SAAT I»JO kurulca beğenilmeyüıce mi benim başnn istedikleri arasuıda benim başka kaykanlığım 'görühnemiş şey' oldu? ÎPASAWUF1AJ(FIAMEJKO'YA naklardan da sağlamış olduklan dört oyui 5.0O0.0O0TL num vardı. KObnaz,berTürkyazarından Şu da bilinsin: Kurul başkanlığının adıbir oyun* dedim. DT'de, Tl'de, Tiyatro nı saydığım yazarlara ve bana maddi maYazarlar Demeği' nde bu yazışma ve faksnevi hiçbir yaran olmamıştır. Hepimiz En» laşmalara ilişkin belgeler dileyenin incebaşkan maşkan olmadan sayısız oyunu 4.000000 TL lemesine açıktır. Nisan içinde bir Rus tisahnelenmiş yazarlanz. Başkanlık berbat 27.4.2000 S A A T I » J O yatro heyeti ülkemizi ziyaret edecek. E>ebir angarya. Çoğu abuk sabuk yüzlerce GÜRCISTAN DEVUT YILOIZ SOUSRER ODA ORKESTRAâ dikodu değil de somut gerçek arayan gaoyun okuyor, türlü saçmalıklara zaman tte fr?ÂxY. looo ooo i.ooo.oooTL N D K 3 Z zetecilenmız dunımu onlara da sorabiürve para harcıyor, sonunda birçok meslekler. taşla kötü kişi oluyorsunuz. Bu belayı sayın Fikri Sağlar da bakanlığı sırasında Son söz? önerdiğinde özür dilemiştim. Bu sefer TATARİSTAIMUZK ERDURAN Artık post kavgalan durDevlet Tiyatrosu kargaşasında oyun yazarsun lütfen. Her şeyi "perde arkasmda" dehğımızın savunulması için Tiyatro Yazarğil, perde önünde mertçe konuşahm. On lan Deraeği Yönetim Kuruhı'nun ısragün kadar önce tstanbul'da bir otel girinyla kabul ettim. Amaca ulaşılınca bıraşinde rastladığım Sayın Serhat Nalbankacağım. toğlu konuşmak istediğini söyledi, telefon numaralanmı aldı. Hâlâ bekliyorum. Devlet Tiyatrolan eski genel müdurle 'Arük post kavgaları dursun' n da bakanlık birimlerinin direniş gösterememiş olması büyük ayıptır. Bunu gerekli zamanda gerekli yerlerde herkese söyledim ve söylüyorum. YAZIODASI SELİM tLERİ •• BHH|AİIİ|| I NISAN ANOUAR BRAHEM TR10 & BARBAROS ERKÖSE Bir hikâye yazmaya çalışmıştım. Belki bir gün bitiririm o hikâyeyi, belki yanm kalır, hayalimdeki gibi kalır. Yıllar, çok uzun yıllar öncesi. Kadıköyü, Şifa, mevsim yaz, yaz sonu, sonbahar. Düğünlerin düğün olduğu zamanlar. O zamanlar, annemin çeyiziyle birlikte getirdiği gardıropta saklı duran, eski bir şifon eşarba sanlı, yalnızca özel günlerde kullanılan, sonra yıne eski eşarba sanlan, siyah, küçük, 'po dö süet' çantasını artık deri ülgerini, kadife parlaklıgını, kadife yumuşaklığını yitirdiği için severdim. Bu çanta bizim orta halli yaşayışımızın bir simgesi gibiydi. Ve dediğim gibi özel günlerde ortaya çıkardı. Bir düğüne, nişana, bir kutlamaya. Mevsim ne olursa olsun o çanta. Po dö süet çantalann sadece kış mevsiminde kullanıkjığını ise çok sonralan öğrenecektim. Yırmi beşlerimde bir başka hikâyede yazmıştım çantayı. Annemi çağnştınr öykü annesi yaz akşamına po dö süet çantasıyla kanşıyordu. Aydın, parlak gelecekli kankoca dostlanm okumuşlar, arkadaşım hanım hayli şaşırmış, kocasına söylemiş, "Selim, çantayla kentsoylu bir kadını yaz akşamı nasıl dolaştınr..." diye. Bana da söyledi. Oğrendim. Içim ciz etti. Annemi babamı sanki ilk kez tanıdım. Oysa hanımlar, çevremizdeki, annemin tanışı hanımlardaha variıklı yaşam koşullannda, hemen hep yazlara, yaz gecelerine, sonbahar başlangıçlanna rastlayan düğünler için yeni yeni giysiler, tuvaletler diktınrler, bu tuvaletler için özel iskarpinler, çantalar alır, yaptınrlardı. Biz Kadıköyü'nde otururken kendisi Straselviler'cle büyük bir apartman dairesinde yaşayan ve yazlan Büyükada'ya yazhğına giden Madam Jiatyet, tşte böyle bir düğün için bize gelmiş, bizim evde giyinmiş ve bizimkilerie birlikte Moda Deniz Kulübü'ndeki düğüne gitmişti. Madam Jüliyet, üstelik, 'hususiarabası', çantalan, ufarak valiziyle çıkagelmişti. Yüzünde gülümseyişler. Gözünde siyah camlı, çerçevesi kelebek kanadı, yaldızpul bezemeli gözlük. Şoförüne ihtar ediyor, aman iskarpinlerine bir şey olmasın. Akşama doğru iskarpinler kutudan çıkacak; evdekiler büyülenip kalacaktı. Incecik ökçeli, üstten iki bandlı, narçiçeği ayakkabılar, burunlan kuş gagası kadar açık bırakılmış. Giymesi zaman alryor. Giyer giymez Madam Jüliyet ayağa kalkıyor ve hepimizi bir zafer kazanmışçasına süzüyor. Askısında, etüi içinde getirilmiş, yatağın üstüne bırakılmış beyaz, gelinlikleri andınr, belki de daha çok bir istiridye kabuğuna benzeyen tuvalet nihayet giyilecek. Nihayet giyildi. Madam Jüliyet ayna karşısında. Gülümsüyor. Yay kaşlannı büsbütün yay kıvamına getirmiş. "Evet! Nasılım? Yakıştı mı?" Bizımkiler başlannı sallamışlardı. Madam Jüliyet iri bir pıriantayla bezenmiş narçiçeği renginde mercan kolyesıni, yine mercanlı pırlantalı küpelerini takryor. Hemen hemen hazır. Iskarpinleriyle uyumlu küçük kumaş çantasını parmaklan arasında tutuverdi mi, hazır olacak... Ve annem, günlerin, aylann, yıllann çalışkan mihnet çekmiş annesi, ona, arkadaşına baka baka iç geçiriyor, sonra giyinmeye koyuluyor. Çiçekli emprime, eteğindeki genış büzgüsü tek süsü olan, dekoltesiz bir giysi. Geceye değil, ola ki akşamüzerine, herhangi bir misafır gününe dikilmiş. Elbette po dö süet çanta! Hani, bir zamanki kankoca arkadaşlanmın, şimdi boşansalar bile, yine yaşamlan tıkınnda, parlak konumlarda, rahat, kaygısız arkadaşlanmın aralannda tartıştıklan çanta... Uzun yıllar sonrasında o çantaya bakıyorum, belleğimde durakalmış. O eski, yıpranmış, kışlan kullanılabileceğini nice sonra öğrendığim siyah çanta bana bilmem neden bütün bir Türkiye gibi görünüyor. Madam Jüliyet'in görkemli kılığı da, boşanmış kankoca arkadaşlanmın bilgilendirişleri, öykümdeki bilgisizlik de, artık yazmak istemediğimöykülerde... Babamın siyah takımı yünlü kumaştan, yaz gecesine o tek siyah takımıyla gidecek. Onlar hepsi gidiyorlar. Yıllar geçiyor. Ve yine bilmem nedenbu yazıyı yazarken boyuna Dalida dinliyorum, eski şarkılar, hayatına kıymış güzel, çok güzel bir kadın... "Beni affedin. Hayat dayanılamayacak kadar acı." Dalida' nın son mektubundan. Takvimde h Btrakan: Coelho, Legion DHonneur aldı KOROSU VE ÇOCUK DAJB TÛflÜlU6U • Kültür Servisi Paulo Coelho'ya 22 Mart Paris'teki Brezilya Büyükelçiliği'nde yapılan bir törenle Fransız hükümeti tarafından Legion D'Honneur Şövalyeük Nişanı verildi. Bu devlet nişanı, Paulo Coelho'ya kitaplanyla insana ve insanlığa yaptığı hizmetleri için verildi. Yazann Türkiye'de 6. baskıya ulaşan son romanı 'Veronika ölmek Istiyor', üç haftadır Fransa kitap listelerinde birinci K Ü L T Ü R » Ç t Z t K KÂMÎL MASARACI