Catalog

5 AĞUSTOS 1999 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA J K J J V U i l U l f J J . / ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Tiirk limanlannınticarethacmindeyüzde 40'a varan düşüşleryaşanıyor Armatörleryatırım yapabilmek için bankalardan kredi alamamaktan yakmırken bankalar uzun vadeli kredi vermekten kaçınıyor i^ Devlet, 1 yılı aşhn bir süredir 10 mityar dolarlık denizciliksektöriine teşvik yapmazken TüHdye uluslararası arenada rekabet gücünü kaybediyor V* MGK'nin tankeryapımı için 200 mifyon dolarlık kaynak aktarımmı onaylamasımn, yaş ortalaması 20 'nin üstünde olan Türkfîlosunun yenilenmesi için yeterli olmadığı belirtiliyor k* TÜPRAŞ, Erdemir, îsdemir 'in iîhal ettiği hammaddelerin taşınmasmda Türk bayraklı gemilerle lOyıllık sözleşmeyapması gerekfiği ifade ediliyor. Denizcilik karaya oturduEkonomi Scrvisi - Üç yanı denizler- le çevrili Türkiye'de denizcilik sektö- rü karaya oturdu. Küresel bunalımm et- kisıyle dünya ticaretinde yaşanan da- ralma denizcilik sektörünü vururken Türk limanlannın ticaret hacminde yaklaşık yüzde 30-40'lık düşüş yaşan- dığına dıkkat çekiliyor. Deniz ticaret filosunun çok eski ol- ması nedeniyle Türkiye'nin uluslara- rası arenada rekabet gücünü kaybetti- ği vurgulanıyor. Armatörler. bankalardan kredi ala- mamalan yüzünden yeni yatınmlara gidemediklerini ileri sürüyorlar. Ban- ka yetkilileri, ekonomik krizin, büyük fınansman gerektiren uzun vadeli ya- tınmlara kredi sağlamayı engellediği- ni belirtiyor. Çok sayıda sektör için ekonomik tedbirler açıklayan hüküinet ise 10 mil- yar dolann üzerinde ticaret hacmı bu- lunan denizcilik sektöriine henüz 'ye- şil ışık' yakmazken. Milli Güvenlik Ku- rulu'nun, "Türkbayrakhtankerterkal- nuyor" uyansı ıle tanker yapımı için 200 milyon dolarlık kaynak aktanmım onaylandı. Ancak yaşı ortalama 20'nin üstün- de olan Türk filosunun yenilenmesi için yeni tanker yapımımn yeterli ol- madığı belirtildi. Cerrahgil Denizcilik Yönetim Kuru- lu Başkanı Eşref Cerrahgfl, yeni tan- ker yapımımn önemli bir gelişme ol- duğunu, ancak TÜPRAŞ, Erdemir, ls- demir' in ithal ettiği hammaddelerin ta- şınmasında Türk bayraklı gemilerle uzun vadeli sözleşme yapmasmın ge- rekliliğine dikkat çekti. 'Fttomuz sfirekli eriyor' Türk denız filosunun devamlı eridi- ğinı belirten Cerrahgil. "Bu durumun önüne geçmek için taşımacıükta uzun Rakamlarla i batik 9 TürkdenizciHği • Türk denizcilik filosunda 1279gemi bulunuyor. # Filonunyaş ortalaması 20. Diğer ülkelerin fUolarıyla karşılaştınldığmda eski olanfüonun yaşının 15'e çekilmesi hedefleniyor. Ayrtca,fdonun 10 milyon DHTtan 15 milyon DWT'a yükseltilmesi amaçlanıyor. # Türkiye dünyada 18. sıradayer alıyor. Panama birinci, Liberya ikinci, komşumuz Yunanistan üçüncü sırada bulunuyor. # Filonun yüzde 64'ü dökme, yüzde 14'ü kuru yük gemisi, yüzde 8 7 ise tanker. • Dünyada ydda 700 milyon DWT, bir başka ifadeyle 4S0 milyar dolarlık yük dolaşıyor. Türkiye bupastadan ancak binde 7pay alabiliyor. • 1997yümda 6 milyar dolarlık ticaret hacmi bulunan Türk denizcilik sektöründe 1998ydında bu rakam 2.5-3 milyar dolara düştü. 1999 yılı rakamlan henüz açıklanmamasına karşın limanlarda yüzde 30-40 oranında düşüş olduğu belirtiliyor. vadeli anlaşmaJaryapümab.Türkiye'de bir seneyi aşan sözleşmeleryapılmıyor. Dünyadaki uygulama 10sene" diye ko- nuşuyor. Devletten 18 aydır teşvik alamadık- lannı belirterek, dünya piyasasında si- gorta masraflan az olduğu için genç ge- milerin tercih edildiğini, bu nedenle de Türk gemılerine güven duyulmadı- ğına dikkat çekiyorlar. Deniz Naklıyat Denizcilik Sanayi ve Ticaret Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Bozkurt da, geçen yıl günde 2000 dolar kazanan bir geminin artık 500 dolar bile kazanamadığına işaret etti. Son 1 yıldırTürkbankalanndan kre- di alamadıklannı belirten Bozkurt, "Ay- nca hiçbir Türk bankası kendi imkân- lanyla kredi veremiyor. Zaten banka- lar da dtş krediye bağımlı çahşryor" açıklamasını yapıyor. Yurtdışındaki bankalann Türk şir- ketlerine güvenmediklerini ve ağır te- minatlartalep ettiklerini söyleyen Boz- kurt, "Mesela bizde 3 gemi var. Bir ge- mi yapmak için üç geminin teminaü yetmiyor" diye konuşuyor. Yatınm ya- pabilmeleri için büyük fınansman des- teğine ihtiyaçlan bulunduğunu belirten Bozkurt, durumu şöyle açıklıyor. "10 milyon dolara mal edeceğiniz bir gemi- nin kendini amorti etmesi 10 yıl süriî- yor. Hiç bir armatör bunu yapmaz. An- cak devletin desteği ve mantakb bir kredi sistemiyle vatırım yapılabUir." İŞÇÎNtN EVRENİNDEN ŞUKRAN SONER Tüpklşten Tuzak Karar BBC'denyayınayetiştirmetelaşında Türk- lş bir gûnlük genel grev karan almış" diye ara- dıklannda, "Sizeyanlışhabergelmiştir. Türk- lş yönetimi bir günlük genel grev karan al- mış olamaz. Türk-lş içinden üye sendikala- nn emek cephesi ıle bihikte eylemlere devam karan ile ya da emek cephesinin toplantısı sonucu ile karıştırmış olabilirler" türünden bir yorumla itiraz ettim. "Kesin, televizyon- lar veriyor" demelerini bile ciddiye almadım. Türk-lş Yönetim Kurulu'nun bu türden bir karar almış olması söz konusu olamazdı. So- nuçta hem ben hem de BBC'den görüş al- mak için beni arayan arkadaşlar haklı çıktık. Medyamız Türk-lş'ten gelen karann satır ara- lannı iyi okumadığı, sendikal gelişmeleri iş- verenleri izlediği gibi yakın plandan izleme- diği için sansasyon habertuzağınadüşmüş- tü. Haberler "Türk-lş Yönetim Kurulu'nun cu- ma günü bir gün iş bırakma, genel grev ka- ran" olarakverildi. Bayram Meralin canlı ya- yındaki açıklamasmda geçen "sendikalanmı- zın gereken kararlan almalan halinde" vur- gulaması da atlandı. Malum, çağımız imaj çağı. Türk-lş yöneti- minin, Bayram Meral'in de yapmak istediği, SSK yasasına karşı direnmekten geri dönül- düğü imajını silmekti. Çalışma Bakanı Yaşar Okuyan bile, Türk-lş'in gene) grev yapma ka- ran aldığı varsayımı ile "Türk-lş, Bayram Me- ral, yasanın son değişikliği üzerinde bizimle anlaşmıştı. Değişen bir şey olmadı ki.." yo- lunda eleştiride bulundu. Gelişmeleri izleyen sıradan vatandaş, med- yacılar, ister istemez Bayram Meral'in gün- lerce önce hükümetle anlaştıklan aç ıklama- lannın ardından, anlaşamadıklan gerekçesi ile genel grev karan alınması çelişkisinetakılmış- lardı. Herkes hükümet ile Türk-lş uzlaşması- nın ardından, uzlaşmazlığın nereden ve ne- den çıktığını anlamaya çalıştyordu. Türk-lş Yö- netim Kurulu, Genel Sekreter Şemsi Deni- zer ve Genel Başkan Bayram Meral'in son açıklamalan ise Türk-lş'in başından beri hü- kümetle anlaşmadığı, emek cephesi ile aynı kaygılan ve direnme kararlannı paylaştıkları doğrultusunda idi. Gelelim cuma günü iş bırakma, genel grev karanndaki tuzağa... Türk-lş Yönetim Kuru- lu'nun kararında, cuma günü bir günlük iş bı- rakma, genel grev karan yok. Sendikalara gönderilen kararda, sendikalardan, eger böy- le bir eylem önerisini onaylıyorlarsa, yönetim kuaıllanndan karar alıp Türk-lş'e en geç bu- gün akşama kadar yazılı olarak bildirmeleri isteniyor. Türkçesi, Bayram Meral, Şemsi Denizer, yönetim kurulu, gerek emek cephesi örgüt- lerinden, gerekse Türk-lş üyesi sendikalar- dan, "Hükümetle nasıl böyle birmetin üze- rinde uzlaşırsınız?" eleştirilerine çok sinir- lenmişler. Onceki gün emek cephesi örgüt- lerinin Türk-lş yönetimine rağmen, "eylem- lere, direnişe, üretimden gelen gücün kul- lanılmasına devam" karan, Bayram Meral veyönetimini dahadasıkıştırmış. Hele Türk- lş üyesi sendikalardan gelen, Böyle uzlaş- ma olmaz, biz emek cephesi ile bihikte ha- reket edeceğiz" çıkışları tuz biber ekmış. "öyle dır dır dır olmaz, eylem karan alına- caksa böyle alınır" denilerek, söz konusu karar alınmış. Ama bir kez daha altını çiziyorum. Türk-lş cuma günü bir günlük iş bırakma, genel grev kararı almıyor. Kamuoyuna böyle bir hava verip böyle bir karan üye sendikalann resmen almalannı istiyor. Tabii ki 12 Eylül'ün anaya- sadan yasakladığı, resmen alınması halinde sendikalann kapanması, yöneticilerinin hap- se girmesi anlamına gelen genel grev kara- rını, üyesi sendikalann alamayacaklarını he- saplryor. Bugün için başkanlar kurulu toplantıya çağ- rılıyor. Bugün başkanlar kurulunda, özellikle Türk-lş yönetimini uzlaşma ile suçlayan sen- dikalann başkanlanna, Bayram Meral ve eki- bi "zılgıt" çekmeye hazırlanıyorlar. "Bizieleş- tiriyordunuz. Hani eylem karariannız, sıktı değil mi?" anlamına gelen hakaretler düşle- niyor. Uzlaşmaya karşı çıkan sendikalann, he- nüz genel kurulunu yapmamış, SSK konu- sunda duyarlı emektabanından korkan, ken- di genel kurullanna yönelik yatınm olarak ey- lem yapmaya niyetli değilken, Türk-lş yöne- timini suçlayan başkanlar olduklan öne sü- rülüyor. Sözün kısası, Türk-lş yönetimi, cuma gü- nü genel grev yapmaya niyetli olmadan, ni- yetliymiş ama sendikaları bunu göze alama- mış gibi birtablo çizmeyı hedefliyordu. Türk- lş Genel Kurulu'na yönelik kavgalarda da bu- günkü yönetim eleştirildiğinde, "Bizkararal- dık, ama siz onaylayamadınız, korktunuz" denmesine olanak yaratılmış oluyordu. Dikkatinizı çekenm, ben de "du" eklerini kul- landım. Çünkü böyle durumlarda genellikle kurulan tuzaklara kuranlar da düşerler. Dünkü Cumhuriyet'ın ekonomi sayfasında, MESS kaynaklı, "Aslan Yürekli Yaşar" ka- rikatürü dikkatinizi çekti mi bilemiyorum. Av- rupa ile ticari ilişki içinde olan ve sigortalı iş- çi çalıştırmak zorunda kalan sermaye için bi- le yeni yasa tasansının bu halıyle yasalaşma- sı bir karabasan. Işçinin emeklilik umudu- nun kalmaması, sisteme bağlı işveren yü- kümlülüğünün katlanarak artması, sigortasız işçi çalıştıran işyerleri ile çalıştırmayan işyer- leri arasında kabul edilemez bir haksız reka- bet' getiriyor. SSK'nin köküne kibrit suyu ekildiğinin bi- lincindeki işçi ise burnundan soluyor. Evet, oyun ile kanşık, Türk-lş kendi tuzağına düşüp cuma günü eylem yapmak zorunda kalırsa sakın şaşırmayın. Denizcilik Müsteşan, devletin başka öncelikleri olduğunu söyledi 6 Parasal durum malum 9 Armatörlerin teşvik talebine karşılık Denizcilik Müsteşan Omer Kıbç, devletin öncelikleri olduğunu belirterek, "Devlet kanadından çok fazla >apılacak bir şey yok. Parasal durum malum" diye konuştu. Ancak Müsteşar Kılıç, gemi inşa sanayicileri ve armatörlere için bazı imkânlann yaratılması için çahşmalar yaptıklarını söyleyerek hazırladıklan yasa tasansıyla sektörün rahatlayacağını belirtti. Kılıç, 'Türk uluslararası gemi sicili' nin oluşturulması konusunda çalışmalann yürütüldüğünü dile getirirken, yıllardır kurulması beklenen denizcilik bakanlığı için çahşmaların da sürdüğünü belirtti. Uzun vadeli fînansmana ihtiyaç duyulan denizcilik sektöründe armatörlere iyi imkânlann verildiği zamanlar bulunduğunu söyleyen Denizcilik Müsteşan Ûmer Kılıç, krediler konusunda, "Öncelikler var, ne kadan ne zaman içerisinde denizcilik sektöriine akabilir bilmiyonım" açıklamasını yapıyor. Bankalar, destek veremiyor 'Kriz, uzun vadeli krediyi engelliyor' Büyük fınansman desteği gerektiren yatınm- lar için uzun vadeli kredilerin verilmesi gerek- tiğine dikkat çeken banka yetkilileri, ekonomik kriz nedeniyle bankalann bu kredileri sağlama- sının mümkün olmadığını belirtiyoriar. Yurtdışında bu konuda uzmanlaşmış banka- lar bulunduğunu kaydeden yetkililer, bazı Türk bankalanmn da gemi ipoteğı karşılığında kredi verebildiğini ifade edıyorlar. Bankalann sektördeki firmalara yeni yatınm- lan için 50-60 milyon dolarlık kredi vermediği- ni kaydeden yetkililer, bu finansmanın ancak leasing yoluyla sağlanabildiğini belirttiler. Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği'nden DUYURU TRAFIK ŞIGORTAŞI LIMITLERI YENİDEN BELİRLENDİ 19 sektörün 12'sinde gerileme var Dıracatta kaıı kaybı siirüyorEkonomi Servisi - Türkiye thracatçılar Meclisi (TİM), temmuz ayı ihracatının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5.2 oranında genlediğini açıkladı. Yılın ilk 7 aylık döneminde ihracattaki kayıp, son aylardaki düşüşlerin de etkisiyle yüzde 5.1 oldu. Son 12 aylık veriler de ihracatm yıllık bazda geçen yılın yüzde 3.9 gerisinde kaldığını ortaya koyuyor. TTM kayıtlanna göre temmuz ayında 2 milyar 229.5 milyon dolarlık ihracat kayda alındı. Geçen yılın aynı ayında, ihracat kayıt rakamlan 2 milyar 350.9 milyon dolar seviyesinde bulunuyordu. j Ocak-Temmuz dönemindekı ihracat ! kayıt toplamı da 15 milyar 142.8 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. TİM Başkanı Okan Oğuz ihracattaki düşüş eğiliminin sürdüğünü, hükümet tarafından almdığı • TlM Başkanı Oğuz ihracattaki düşüşün sürdüğünü, hükümet tarafından açıklanan önlemler hızla hayata geçirilmezse yıl sonunu eksi rakamlarla kapatma tehlikesi bulunduğunu söyledi. açıklanan önlemler hızla hayata geçirilmezse yıl sonunu eksi rakamlarla kapatma tehlikesi buîunduğunu söyledi. Düşüşter-arüşlar Temmuz ayında 19 temel sektörden 12'sinin ihracatında gerileme oldu. En yüksek oranda gerileme yüzde 42.8 ile hububat- bakliyat ve yağlı tohumda görüldü. Hazır giyim ve konfeksıyonda yüzde 16., tekstil ve hammaddelennde yüzde 2.2 düşüş oldu. Asya krizinden en yüksek oranda etkilenen demir ve demir dışı metaller canlanma behrtileri gösterdi. Bu sektörün ihracatı temmuz ayında yüzde 18.2 arttı. İhracatı en fazla yükselen söktör yüzde 206 ile zeytin ve zeytinyağı oldu. Otomotıv ve yan sanayınin ihracatı da yüzde 75.2 artış gösterdi. Irak'la ticaret 'Ambargo insani amaçlarla delinebilir' DİYARBAKIR (Cumhu- riyet Bürosu) - Güneydoğu Sanayicı ve tşadamlan Derne- ği (GÜNSİAD) Genel Baş- kan Yardımcısı Ühami Cey- lan, hükümetin, bölgede yaşa- yan insanlann ambargo nede- niyle uğradığı zaran ve Kuzey Irak'ta yaşayan, ilaç ve yiye- cek bulamadığı için ölen in- sanlan düşünerek sınır tica- retinde yeni bir yaklaşım içi- ne girmesini istedi. Ceylan, sımr ticareti kapsamında ilaç ve gıda satışına olanak tanına- rak ambargonun insani amaç- larla delinmesi gerektiğini be- lirtti. GÜNSİAD Genel Başkan Yardımcısı llhami Ceylan, " Devletsınırticareti konusun- da hem kendi bölgesindeki hem de Kuzey Irak'takiinsan- b n düşünerekasK görevini ya- pıp, ilaç bulamadığı için ölen insanlan düşünerek yeni bir yaklaşım içine gÜTnelidir" di- ye konuştu. TEMİNATLAR (T.L.) - PRİMLER (T.L.) ARACIN TÜRÛ A-MADDİ Otomobil 750.000.000 Taksi Kamyonet Minibüs (8-14 yolcu) İş Makinesi Kamyon Otobüs (15-25 yolcu) Otobüs (26 ve fazlası yolcu) B-TEDAVİ GİDERİ C-SAKATLANMA ve ÖLÜM KİŞİ BAŞINA 7.000.000.000 750.000.000 7.000.000.000 750.000.000 750.000.000 750.000.000 750.000.000 750.000.000 KAZA BAŞINA KİŞİ BAŞINA KAZA BAŞINA PRİMLER 35.000.000.000 35.000.000.000 7.000.000.000 70.000.000.000 7.000.000.000 7.000.000.000 7.000.000.000 7.000.000.000 750.000.000 7.000.000.000 Traktör i 750.000.000 7.000.000.000 Römork Motosiklet ve Yük Motosikleti 750.000.000 " 7.000.000.000 70.000.000.000 7.000.000.000 35.000.000.000 25.000.000 7.000.000.000 35.000.000.000 80.000.000 7.000.000.000 70.000.000.000 40.000.000 7.000.000.000 70.000.000.000 60.000.000 70.000.000.000' 7.000.000.000 70.000.000.000 7.000.000.000 91.000.000.000 7.000.000.000 154.000.000.000 70.000.000.000 70.000.000.000 750.000.000 7.000.000.000 35.000.000.000 7.000.000.000 7.000.000.000 70.000.000.000 20.000.000 70.000.000.000 60.000.000 91.000.000.000 65.000.000 154.000.000.000 200.000.000 70.000.000.000 3.000.000 7.000.000.000 70.000.000.000 3.000.000 7.000.000.000 35.000.000.000 4.000.000 Diğer Araçlar 750.000.000 7.000.000.000 35.000.000.000 7.000.000.000 35.000.000.000, 30.000.000 T.C.Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından, Trafik Kanunu gereğince, 11 Ağustos 1999 tarihinden geçerli olmak üzere, Trafik (Zorunlu Karayolları Mali Sorumluluk) Sigortası teminat limitleri ve primleri yeniden saptanmıştır. Aracınızın Trafik Sigortasını yeni teminat limitlerine yükseltmeyi ihmal etmeyiniz. Çünkü; — Trafik Sigortası yeni teminat ve primleri, yürürlükteki tüm sigorta sözleşmelerine uygulanmak zorundadır. ~ Ek sözieşme yapılmayan ve teminatları yeni limitlere getirilmeyen sigorta sözleşmelerinde, sigorta şirketlerinin sorumluluğu eski teminat tutarları ile sınırlıdır. — Geçerli teminat tutarları üzerinden Trafik Sigortası bulunmayan araçlar trafıkten men edilir ve ayrıca kendilerine para cezası uygulanır. — Ek sözleşmeler, esas sigorta sözleşmesini düzenleyen şirket tarafından düzenlenir.