Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
Cumhuriyet
tmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yaym Yönetmem: Orhan Erinç
9 Genel Yayın Koordınatörü: Hikmet
Çetinkaya 0 Yazıişleri Mudürii. tbrahim
Yıldız • Sonımlu Müdür: Fikret İlkiz
0 Haber Merkezı Müdürü. Hakan
Kara 0 Görsel Yönetmen r ilyet Eser
Istihbarat: Cengiz Yddınm 0 Ekonomı Öziem
Yüzak 0 Kültür Handan Şenköken 0 Spor
Abdülkadir Yücelman 0 Makaleler Sami
Karaören 0 Düzeltme Abdullah Yazıcı 0
Fotograf Erdoğaa Köseoğlu 0 Bılgı-Belge
Edibe Buğra 0 Yurt Haberleri. Mehmet Fanç
Yayın Kurulu tlban Selçuk
(Başkan). Orhan Erinç, Oktay
Kurtbökc, HiknKt Çetinkaya,
Şükran Soner. tbrahim Yıldız.
Orhan Bursah. Mustafa Balba>.
Hakan Kara.
AnkaraTemsılcısi Mustafa Balbay Atatürk Bulvan
No: 125, Kat 4. Bakanlıklar-Ankara Tel: 4195020 (7
hat), Faks 4195O2701zmırTemsilcisrSerdarKızık,
H.ZıyaBlv. 1352S 2/3Tel:4411220. Faks 4419117
0 Adana Temsılcısi Çetin Yiğenoğlu, InonüCd. 119
S. No:l Kat:l,Tel-363 12 11, Faks 363 12 15
Muessese Mûdurii Üstiın Akmen #
Koordmatör. Ahmet Konılsaıı 0 Muha-
sebe Bülent Ycocr • ldare Hfeeyin
Gûrtr• Bılgı-lşlem Nul Inal • Bılgı-
sayarSıstem Mürüvrt Çier#SaOş
FaziktKaza
MEDYA C: • Yonetmı Kurulu
Başkanı - Genel Müdûr Gülbin
Erduran # Koordmalor Reha
Işıtnun 0 Genel MudürYardımcısı:
SevdaÇoban Tel 514 07 53 -
513958O-51384«WI.Faks-5138463
Ya>unla>an »e Buan: Yenı Gun Haber Ajansı. Basın \e \ ayıncılık A Ş
TüÂocagı Cad. 39 41 Cağaloglu 34334 tstanbul PK 246 - Sırtcecı 34435 Istanbul
Tel (O2I2I 512 05 05 (20 hat)
Faks (0 212)513 85 95 www.cumhuriyet.com.tr HAZIRAN 1999 Imsak:3.30 Güneş: 5.28 Öğle: 13.09 ikindi: 17.06 Akşam: 20.36 Yatsı: 22.25
Dünya Sağlık Örgütü'nün raporlannda sigara, ölüm nedenleri arasında birinci sıraya oturmuş durumda
Bağuııblık ük sigarayla başlayabüir
Akntıya
kapılarak
boğuldu
• MANAVGAT (AA) -
Antalya'nın Manavgat
ilçesınde, Alara Çayı'nda
yüzmek isteyen Alman
turist, akmtıya kapılarak
boğuldu. Manavgat'ın
Örensehir mevkiindeki
Pashas Beach Oteli'nde
tatilini sürdüren Alman
turist Gerold Horst
Redeman (41), yüzmek
için dün Alara Çayı'na
girdi. Çayda yüzerken
akıntıya kapılan Redeman
boğuldu. Alman turistin
cesedi, dalgıçlar tarafindan
çaydan çıkanldı. Hayatını
kaybeden Alman turistin
Karlsruhe kentinde
bilgısayar programcıhğı
yaptığı öğrenildi.
Yalova'da
deniz yasak
• YALOVA(AA)-
Yalova'da denize girilmesi
yasaklandı. Belediye
Başkanı Yakup Koçal,
sahil kesimındeki
Dereağzı'nda mevcut
kanalizasyon deşarj
hattının. sahilden 300
metre açıktaki bir
borusunda patlak meydana
geldiğini, patlak borunun
onanmı için çalışmalar
tamamlanıncaya kadar
denize girilmesinin
sakıncalı olduğunu
söyledi. Koçal. 10 gün
sürecek onanm çalışmalan
sırasında oluşacak
kanalizasyon sızıntısı
nedeniyle deniz kirliliğinin
artacağına dikkati çekti.
Kuşun yuvasını
devlet yapıyor
• GAZİANTEP (AA) -
Kahramanmaraş Orman
Bölge Müdürü Behzat
Bilginer, kuşlann yaşam
ortamlanyla birlikte
korunmasi amacıyla, geçen
yıl bölgedeki ormanlara 32
bin kuş yuvası
yerleştirdiklerini kaydetti.
Bilginer, "Bu yıl sonuna
kadar ağaçlara 2 bin kuş
yuvası daha asacağız"
dedi. Türkiye'nin, kuş
türleri açısından çok
zengin konumda
olduğuna dikkati çeken
Bilginer. "Tûm Avrupa
kıtasında 500, yalnızca
ülkemizde 450 kuş türü
bulunuyor. Sahip
olduğumuz bu zenginliğin
korunmasının çok önemli
olduğuna inanıyoruz" diye
konuştu.
Anne şiddeti
• ANKARA(AA)-
Hacettepe Üniversitesi
(H.Ü.) Çocuk Sağlığı ve
Eğitimi Bölümü öğretim
üyeleri tarafindan yapılan
"Aile Içi Şiddet' konulu
araştırmaya göre,
kadınlann yüzde 35'i
olumsuz davranışının
kesileceği düşüncesiyle
çocuklanna fiziksel şiddet
uyguluyor. Annelerin
yüzde 12.5'i kardeş
kavgası dolayısıyla, yüzde
12.8'i davranış
bozukluğundan, yüzde
1.6"sı temizlik, yüzde 1.5'i
de okul yüzünden dayak
atıyor. Araştırmaya göre,
çocuklannı dayakla
cezalandıran annelerin
yüzde 74.9'u pişman
oluyor.
LizHuriey
Çeviri Servisi - Sigara da artık tıpkı alkol, hap ya da
esrar gibi ağır bağımlılık yapan uyuşturucular
listesinde en üst sırada bulunuyor. Bunte dergisinde
yer alan habere göre, Dünya Sağlık Örgütü'nün
(WHO) raporlannda sigara, ölüm nedenleri arasında
birinci sıraya oturmuş durumda. Çeşitli ülkelerde
yapılan istatistiklere bakıldığında, sadece
Almanya'da yılda 800 kışinin AIDS'ten, 900
kişinin trafik kazalannda, 100 bin civannda
insanın sigaranın yol açtıği kalp damar
hastalıklan, solunum rahatsızlıklan. tansiyon
sorunu ve akciğer kanseri gibi hastalıklardan
yaşamını yitirdiği görülüyor. Aynca yapılan
araştırmalar sigara içen ve akciğer kanseri olan
kadın hastalann tedavisinin, aynı durumdaki
erkeklerden daha zor olduğunu ortaya koyuyor.
Sabah içilen sigara
Jena Üniversitesi Farmakoloji kürsüsü ve
Almanya Nikotin Araştırmalan Derneği
Başkanı Knut-CMaf Haustein, sigara
bağımlılığının da tıpkı alkol bağımlılığı gibi
beyinde başladığını belirtiyor. Sigara
bağımlılığında ilk gösterge, sabah içilen ilk
sigaradan sonra hemen birkaç tane daha
içme isteğiyle başlıyor. Keyif için kahve ya
da çayla içilen sigaradan çok, sıkıldıkça el
atılan sigaralann tehlike sinyalleri
oluşturduğunu söyleyen Haustein,
sigaranın birçok ilaçtan daha tehlikeli
olduğunun ve içinde 4 bin ayn zararlı
madde ıçerdiğinin de altını çıziyor.
Sigara bağımlılığı, tadılan ilk sigara ile
başlayabiliyor. Nikotinin oluşturduğu
hormonal değişim nedeniyle (Acetykhoün
üretimini arttırarak konsantrasyonu arttınyor,
Dopamin nedeniyle sakinleştiriyor,
üretimini hızlandırdığı
•*-- Noradrenalin hafızayı
güçlendiriyor ve Seretonin
^ ' , açlık duygusunu
•, '-*%,_. sınırlandınyor) tekrar
*^ ^ sigara ıçme ihtiyacı
** duyuluyor.
Ancak yüz kişiden birinin paketini çöpe atarak
kendi iradesiyle geçici olmayan bir süre için
sigarayı bırakabildiğini belirten Haustein,
sigarayı bırakmak isteyenlerin mutlaka bir
uzmana başvurmalan gerektiğini belirtiyor.
Nikotin gereksinimi
Aynca eczanelerde satılan flaster ve
cikletler de geçici bir süre için vücudun
nikotin gereksinimini karşıhyor ve sigarayı
bırakmayı kolaylaştınyor. Ancak içicilerin
çoğu ilk aylan kapsayan en zor süreç
içinde, nikotin krizleri geçirerek tekrar
sigaraya başladıklanndan, uzman yardım
ve denetimi öneriliyor. Terapilerin sigarayı
bıraktırmada oldukça başanlı olduğu
görülüyor. Istatistikler akupunktur
ile sigarayı bırakanlann dörtte
üçünden çoğunun 1-2 yıl içinde
sigaraya (ya da pipo, puro gibi
benzerlerine) tekrar
başladığını gösteriyor. Ancak
çok iradeli ve psikolojik
olarak akupunkturun
yararlanna inanmış içiciler
üzerinde istenen sonuçlar
alınabiliyor.
Bağımlılığın genetik
oiduğu savı, içıcilerde
SLC6A3 adlı gene, sigara
kullanmayanlardan daha
sık rastlanmasına rağmen
bilimsel anlamda kabul
edilebilir kesinlikte değil.
Sigarayı bıraktıktan sonra
akciğerin normal
solunum işlevini görür
hale gelebilmesi ve sigara
öksürügünün kesilmesi
bir yıl kadar, akciğer
kanseri riskinin içmeyen
bir insanla aynı düzeye
inmesi ise 15 yıl sürüyor.
5 bin 500
kilometrelik
barış yürüyüşü
ŞELAHATTİN
ÖZBOZKÜRT
TARSUS - Çevre so-
runlanna dikkati çekmek
için 9 ay önce Hollan-
da'dan 'çevrevebanşiçin*
yola çıkan 43 yaşındakı
makine mühendisi Sar
Matheus, hedeflediği
5.500 kilometre yolun
3.400 kilometrelik bölü-
münü tamamladı. Mathe-
us, "Düma banşıve temiz
bir çevre için canımı feda
ederim'" dedı.
Amsterdam'dan 27
Ağustos 1998 tarihinde
yola çıkan, yürüyerek tüm
Avrupa'yı dolaştıktan
sonra Türkiye'ye giriş ya-
pan ve geçen hafta sonu
Tarsus'a gelen Matheus.
6500 yıllık tarihi geçmi-
şe ve tarihi kültür değer-
lerıne sahip kente gel-
mekten büyük mutluluk
duyduğunu söyledi. Mat-
heus. gezisi ile ilgili şöy -
le konuştu:
"Kendi çabamla baş-
lattığım >ürii>üş sırasın-
da her gittiğim ülkede
maddi ve manevi büyük
destek görüyorum. Bu
destek beni umutlandırı-
yor. Yürüyüşüme aralık-
sız devam edeceğim. He-
defım, yıl sonunda Ku-
düs'te noktalamak. Bu
arada dolaş&ğun her ül-
kede, her kentte nükleer
kirienmenin ve diğer aök-
lann dünyayı biraz daha
yaşanma/ hale getirdiğj-
ni ardatmak isthorum. Bu
gidişe dur diy ebilmek için
tûm insanların konuya
duyarlı olmalan gerekir."
Tarsus'ta Çevre Kültür
Sanat Merkezi (ÇEK-
SAM) üyelerince karşı-
landığını ve ağırlandığı-
nı söyleyen Matheus, yü-
rüyüşünün bundan son-
raki bölümünde Adana
ve Hatay üzerinden Sun-
ye'ye, oradan da Ürdün ve
Israil'e geçeceğini ve
2000 yılını Kudüs'te kar-
şılayacağını söyledi.
Tarsus'ta, üzerinde ye-
di ayn uygarlığın kalıntı-
lan bulunan antik Roma
Yolu'nda incelemelerde
bulunan, Hıristıyanlarca
kutsal sayılan Saint Paul
Kilisesi'ndeki kuyuyuda
ziyaret eden Matheus.
sözlerinin sonunda yine
çevre konusuna değine-
rek, "Dünyayı geüşme uğ-
nına kirletenlere karşı
tüm insanların mücadele
etmesine öncülük etme
çabasıyla 'Çevre ve Banş'
için yürüyüşe çıktun. Di-
lerim bu yürüyüş amacı-
nauiaşır"dedı.
Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı
En çok sigara
içenler
gazeteciler
• Günde bir paket sigara içen kişinin
vücudunda, hiç atılmadığı varsayılırsa, 20 yıl
sonunda 7 kilogram is ve katran birikiyor.
Gwvneth Pahrow
Haber Merkezi - Dünya
Sağlık Örgütü verilerine gö-
re dünyada her 10 saniyede
1 kişi sigara nedeniyle ölü-
yor. 2000 yılında, gelişmek-
te olan ülkelerde sigara ne-
deniyle ölenlerin sayısının 2
milyon, 2020 yılında ise 10
miryon olacağı sanılıyor. Tür-
kiye'de erkeklerin yüzde 63'ü,
kadınlann yüzde 24'ü siga-
ra içiyor ve her yıl 35 bin ki-
şi sigaraya bağlı nedenlerle
ölüyor.
Hacettepe Halk Sağlığı
Vakfı'nca yapılan son siga-
ra araştırmasında öğretmen,
anne, sporcu, sanatçı, gaze-
teci, doktor, milletvekili ile or-
taokul ve lise öğrencilerinin
sigara içme alışkanlıklan in-
celendi. Araştırma sonunda
sigara içme alışkanlığının en
az ortaokul öğrencilerinde,
Cıvıl cıvıl renklerde hazırlgnan plaj giysileri yüksek fiyatlarla satışa sunuluyor
70 milyontirayamayo• Mayo firmalannın her yaşa uygun olarak
hazırladıklan koleksiyonlarda mayo kumaşından plaj
giysileri, özel etekler ve transparan kumaşlar yer alıyor.
NİLÜFERŞENSÖZ
Yaz sıcaklanna yaklaştığımız şu
günlerde, mayo firrnalannın yeni se-
zon için hazırladıklan mayo ve bi-
kinilerin fiyatlan el yakıyor. Biki-
ni fiyatlan 12 milyon ile 40 milyon
lira arasında değişirken mayolar 15
milyonla 72 milyon lira arasında
sanlryor. Asgari ücretin ortalama 57
milyon lira olduğu Türkiye'de se-
zon plaj kıyafetlerinin "uçuk" fı-
yatlara ulaşması, yurt-
taşlan şaşırtıyor.
Mayo firmalan
müşterilerine her açı-
dan farklı seçenekler
sunmanın keyfıni çı-
kanyor. Firmalar, yaz
koleksiyonlannda her
zevke seslenecek
ürünler hazırladıkla-
nnı belirtiyorlar.
Ayyıldız'dan Erhan
Cerrahoğlu, bu yaz
kumsallarda "Kendi
biçimini kendin yarat" modasının
eseceğini belirterek. "Farldı renk
ve çeşirJerde a>n a\n tek alt ve üst-
ler sanlr>or. Böylece kadınlar iste-
diklerini seçme imkânına sahipola-
caklar" diyor. Bu yaz Ayyıldız'ın
toplam 900 parçalık kreasyonu bu-
iunduğunu söyleyen Cerrahoğlu,
"Sadece bildni ve mayo değfl bu-
nun dışında plaj kryafetieri de yer
alıyor. Esldden pareolar. şortlar
oturdu,arükmayokumasjndan plaj
elbiseleri ve özel etekler bulunuyor.
Bu ürünlerin hepsi çabuk kuruyor
ve güneş geçiriyor" açıklamasını
yapıyor.
Zeki Triko'dan Ayşe N0 Biget de
yaz koleksiyonlannın altı gruptan
oluştuğunu ifade ederek "Kâgıt Be-
bekter Gnıbu olarak adlandınlan
gruptamamhiegençlere hitap edi-
yor. Transparan grysilerin ağirtıklı
Mayo ve bikini fiyatları
AYYILDIZ
ZEKİ
KOM
GOTTEX
Marka
Mayo
Bikini
Mayo
Bikini
Mayo
Bikini
Mayo
Bikini
Fiyat(miryon)
6-24
4-15
14.9-35.9
18.9-35.9
18.5-24.5
12.5-21.5
18-72
15-40
olduğu bu gnıptaki mayolarda bu-
lut ma% isi, şeker pembe ile toz san
renkler buhınuvor"diye konuşuyor.
Biget, her kadına uygun plaj kıya-
fetlerinin koleksiyonda yer aldıgı-
nı belirterek "Mayo ve bikiıükrin
yanında uyumlu plaj giysileri bulu-
nuyor. Ozellikle bu yaz cıvıl cıvıl
renkler ve transparan kumaşlargö-
ze çarpıyor" diyor.
en çok ise gazetecilerde ol-
duğu belirlendi. Araştırma-
da sigara içenlerin önemli bir
bölümü sigara içmekten do-
layı pişman olduklannı belirt-
ti ve etkin mücadele istedi.
Nasıl zarar veriyor?
Tütünün ortalama üçte bi-
rini nikotin oluşturuyor ve
her sigara ile insan vücudu-
na 1 ila 2.5 miligram nikotin
giriyor. Insanda güçlü fizik-
sel bağımlılığa yol açan ni-
kotin sinir sistemini etkili-
yor, nikotinin salgılanması-
na yol açtığı degişik kimya-
sal maddeler kalp atım hac-
rruni, kan basıncını, kalp hı-
zını, oksijen tüketimini art-
tınyor. Akciğer kanserinin
bilinen en önde gelen nede-
ni olan sigara. tüm kanser çe-
şitlerinin yüzde 33'ünden,
akciğer kanserlerinin ise yüz-
de 90'ından sorumlu tutulu-
yor. Sigara, akciğer, gırtlak,
ağız, yemek borusu. mesane
ve pankreas kanserlerine, ko-
roner kalp hastalığına. kol ve
bacak damarlannda tıkan-
malara yol açıyor.
7 kilo katran
Günde bir paket sigara içen
kişinin vücudunda, hiç atıl-
madığı varsayılırsa, 20 ?il
sonunda 7 kilogram is ve kat-
ran birikiyor. Sigara içen an-
nelerin çocuklanmn oksijen
azlığı nedeniyle geri zekâlı ol-
ma riski daha fazla bulunu-
yor ve günde bir paket siga-
ra içilen evdeki çocuk, beş ta-
nesini içmiş kadar zehir alı-
yor.
DemirePin mesajı
Cumhurbaşkanı Süleyman
DemireL sigara kullanımı ve
buna bağlı hastalıklann Tür-
kiye'de de gün geçtikçe yay-
gınlaştığını belirterek "Bütün
vatandaşlanmı. kendilerine
karşı sorumluluk sahibi ol-
maya, sigara içmemeye ve si-
gara içenleri sigarayı btrak-
maya davet ediyorum" dedi.
Bugün tüm ülkelerin hedefı-
nin, herkese yeterli ve kali-
teli sağlık hizmeti ulaştıra-
bilmek olduğunu ıfade eden
Demirel. "Sağhğunızı koru-
mak kisilerin öncelikli göre-
vidir. Bütün vatandaşlanmı
kendilerine karşı sorumlu-
luk sahibi olmaya, sigara iç-
memeyeve sigara içenleri &-
garayı bırakmaya davet edi-
yorum. Bu, kanunlarla çö-
zümlenebilecek bir sorun de-
ğüdir. Bütün mesele, herke-
sin sağlık bttindne ve kendine
karşı sorumluluk biiincine
sahip obnasKhr" dedi.
IŞILÖZGENTÜRK
Bugünlerde gene askere gidiyorlar. Evime çok
yakın otobüs terminali gene tıklım tıklım dolu. Ar-
kadaşlan, analan, babalan, kızkardeşleri, sevgili-
leri onlan uğurluyorlar. Gene "En büyükaskerbi-
zün asker!" nidalan göklere yükseliyor. Ve onla-
nn yüzünde gene bilinmeyene gidenlerin soru do-
lu bakışlan...
Sonra otobüs hareket ediyor ve onlar için bilin-
meyen, yepyeni bir hayat başlıyor
Seslerini duyduğumda içim burkuluyor; arkada-
şım, dostum. Nadire Mater'in kitabı düşüyor ak-
lıma: 'Mehmed'in Kitabı'.
Nadire, Güneydoğu'da askerlik yapan tam 42
gençle konuşmuş. Kitapta her kesimden genç in-
sanlar, askerlik günlerini, çatışmalara girdikleri
anlan, korkulannı, edindikleri yeni bilgileri hiçbir
sansür tanımadan anlanyorlar. Onlann anlattıkla-
n. yüzlerce araşhrmadan, yüzlerce büyük sözden
daha önemli geliyor bana. Çünkü karanlık sığı-
naklarda gecenin bitmesini bekleyen onlar, en sev-
dikleri arkadaşlan yanı başmda vurulan onlar, mer-
mılere karşı yürüyen onlar...
Burada benim sözlerimin de bir önemi yok. On-
lann duygulannı onlardan başka kim ifade edebi-
lir ki. Ben, bu kısacık yerde sadece onlann birkaç
anısını sizlere aktarmak istiyorum. Benim de on-
lar için elitnden gelen bu.
"... Mustafa'nın öldüğü çatışma bitip bölüğe ge-
ri döndüğümüzde Mustafa'nın yatağına sarılıp
hüngür hüngür ağiamaya başlamıştını. Arkadaş-
lanm beni yataktan zoria çekmişlerdi. Artık hiçbir
şey umunımda değiL Teğmene, 'lzin verin. bu ge-
ce Yüksekova'yı tarayayım" dedim. 'Olur mu?" de-
di üsteğmen, 'Masum insanlan mı öldürmek isti-
yorsun?' Ben de, 'Bunlar masum değil mi? Onlar-
'Mehmed'in Kitabı'
dan da masum ölsün, bizden de masum ölsün' de-
dim. 'Anne, evladını 20 yaşında bir kurşuna hedef
olsun diye dünyaya getirmiyor' dedim. '0nun da
evladından beklentileri var, biz kurbanlık koyun de-
ğiliz' dedim. Annemin dul bir kadın olarak evde
beni bekiediğini sö.vledim.
Askerlikyapryorsara, tamam, annem babam için,
kardeşlerim için...
Ben askerdeyken
'PKK köşeye sıkıştı,
tamam artık bitti"
açıklamalan yapüı-
yordu, şimdi de y apı-
hyor_."
Bu anıların sahi-
bi, 1973 doğumlu,
meslek lisesi mezu-
nu. Nisan 1993-Ka-
sım I995amsmıace-
mi eğitimi için Eğir-
dir Dağ Komando
Ohılu 'nda, sonrası-
m Van-Yüksekova'da
geçırdi. Babası ha-
yatta değil, annesinin tek oğlu. Tomacılıkyapıyor.
•••
-„. Boş zamanlarda gazinoda ohıruyorsun, tele-
vizvon seyrediyorsun, öyle aşın derece boş zaman
yok, cumartesi-pazarrarhodinlhordum,kız arka-
daşım, aiiem ve arkadaşlanmla telefonla konuşu-
yordum. Şehre çıkmak problcmli. olağan bir gün-
de beş-on kişi birlikte sivil giyinerek çıkıyorsun.
Ça> bahçesine gidersin, fotograf çektirirsin.
_ Oradaki rütbelisinden erine, halkm befli bir ke-
simine kadar herkesin kamı doyuyor. Bir jandar-
ma alayuun iaşesi o zamanki parayla ayhk bir-iki
mihar. İstense çok kolay bitirilebilir. Belki masada
biter,belki Türkiye bugün >üklenseGüneydoğu'yu
haritadan siler, yapacak kapasitesi var. Yapmaz,
yapamıyor ya da yapmak istemiyor. Erler bunlan
konuşamaz, ge-
nekle çok cahil-
ler.
„ Tabii haya-
üm çok değ^ti,
ev liyim şu anda.
Daha olgunsun,
askerden önce
çokfezlasorum-
luluk taşıyanbi-
rideğildim. As-
kerden sonra in-
sanlara güveni-
mi kaybettim.
Şimdi adımlan-
rm daha sağlam
atryorum, insan-
lar bana daha değerli geliyor. Bir Türk evladının as-
kerlik yapması gerektiğini düşünüyordum, hâlâda -
düşünüyorum. Terslik. büyüklerin çocuklanmn
oralara gitmemesi. Erler buna lanet ediyoıiar."
Bu anıların sahibi, 1969, Artvin doğumlu, yük-
sekokul mezunu. Muhasebecilikyapıyor. 1992 Ka-
sımı 'nda acemi biriiği için hmir/Bornova 'ya git-
ti. Jandarma eğitimi aldı 1994 Mayısı 'nda terhis
oldu.
•••
"_ Askerhğim bitmis, her şeyi öztemişim. Dön-
dükten üç gün sonra Ortaköy'de bankta bira içi-
yonım, denizi seyTediyorum. Polis geldi, kimlik is-
tedi. 'Ayağa kalk. dayan ağaca" dedL 'Ne yaptım
abi?' dedim. Bir tanesi silahını doğruittu. Ağaca da-
yandım. ama sinirden aglayacağım. Polisin bu >ap-
tıgını ancak ben yapabılirdim. Üstümü aramaya
çalışıyor. ayaklanma vuruyor. Döndüm, dirsegüni
suratîna indirdün, elinden silahını akhm. Beni vu-
rabilirdi, ben de onu. Başıma bir çökrüler. elü ka-
dar polis. Silahı attım yere, ağiamaya başladım. Ba-
ğınyorum, 'Asker çağınn bana' diye. Daha 60 gü-
nümüzvar ya, izinli sayüıyoruz. Karakolagötürdü-
ler. 'Askenm', dedim, kâgıtlanmı koydum önleri-
ne. tki inzibat, bir başçavuş geMi. 'Ağız tadıyla bir
bira içeyim istemiştim' dedim. Banştırmaya kalk-
tılar. 'Girer yatardım ya da deli raporu alırdım' de-
dim, adam öldürmek basit Ben şiddete başvuran
biri değilim. Ama askerden dönünce uzun süre si-
lah taşıdım. Sonra sattım. Askerden sonra gece ha-
yaü başladı, alkol çogaldı. Şiddete yakın tavırlar al-
maya başladım, haksızhğa gelemiyorum."
Bu anıların sahibi, 191'2İstanbul doğumlu. Or-
taokuldan ayrıldı. Ikisi oğlan, biri kız üç kardeş-
ler. Babası taksi şoförü. Kasım 1992'de Manisa Do-
ğuhşla da komando eğitimi aldı. Usta biriiği de
Şımak/Beytüşşebap 'ta idi. Mayıs 1994 'te lstanbul 'a
döndü, halen lstanbul trafiğinde taksicilik yapı-
yor.
42 genç insanın askerlik anılan böyle sürüp gi-
diyor. Arkadaşım Nadire Mater böyle bir kitap ha-
zırladığı için sağolsun. Bu anılan düzene sokarken
çok acı çektiğini hissetmemek olanaksız. Çünkü
bütün amlarda sadece hüzün ve acı var.
isozS0@hotmail.com e-posta : tan (« prizma. net tr