Catalog

SAYFA CUMHURİYET 23 MAYIS 1999 PAZAR CHP KURULTAYI DUNYADA ALİ SİRMEN İki Yıl Olmuş Sevgili, Cuma günü, Ankara'da kabri başında, Musta- fa Ekmekçi'yi anmış dostları ölümünün ikinci yı- ıında. İki yıl geçmış Ekmekçi'yi yitireli. Şöyle dönüp bir genye bakıyorum. Cahit Srtkı Tarancı'nın dize- eri geliyor aklıma: "Hayata beraber başladığımız dostlarla da. yollar ayrıldı bırbir". Gerçekten, Mustafa Ekmekçi ile ilk kez nasıl karşılaştığını anlatan Örsan Öymen de yok nice yıldır. Yeni Ortam'da Uğur, Ekmekçi ve ben üçü- müz çalışırdık bır arada. Uğur, kısa süre Istan- bul'da kaldıktan sonra Ankara'ya dönmüştü. Ek- mekçi Ankara Büro Şefi o sıralar. Gazetenin patronu Kemal Bisalman kötü bir adam değildı, ama huysuzluğu müsellem, pek dengeli olduğu söylenemez. Ankara'ya gttrti mi, et- rafı duman ediyor. Uğur'a pek diş geçiremiyor, a- ma yumuşak huylu olan Ekmekçi'ye tebelleş olu- yor. Büro şefliği de kolay ış değil, gazetenin ha- berleri, baskısı, hesabı, birçok ış şefin eline bakı- yor. Ve ne zaman Bisalman Ankara'ya gitse Ekrrİek- çi'nin keyfi kaçıyor; ama Uğur ıle ıkisi yolunu bul- muşlar, Bisalman dönüş içın, akşam 10 uçağına bilet istese bizimkilerde cevap hazır: "Bütün yer- ler doluymuş bır tek 15.30'da var" ve böylelikle postalıyorlar Bısalman'ı apar topar Istanbul'a. Yenı Ortam'da üç kafadardık, sonra hepimiz, önce ben olmak üzere, Cumhuriyet'e geçtik. A- ma şimdi, Uğur da yok Ekmekçi de... Sevgili, Yitirdıklerımizi düşünmeye başlayınca, çetele tutar oluyorum. Ekmekçi, Örsan Öymen, Teoman Erel'ın yazdıkları gıbı, haber köşe yazısı türünün pirlerınden olan ortak dostumuz llhami Soysal'ı da yitırdik, yedi yıl önce bır kazada. Dünkü gazeteye Ekmekçi'nin bir de fotoğrafını koymuşlar, insanı da kahkaha atmaya davet eden, o ünlü gülüşüyle. Gerçekten Ekmekçi hepgülümserhaliyleaklım- da. Onun kızdığını somurttuğunu hiç hatırlamıyo- rum. Yeni Ortam'da çalışır ve yazılannı okurken onu tanımazdım. 1974 yılı bahar aylarına doğru Uğur Ankara'dan döndü, elınde Ecevrt ile yaptığı röpor- tajda çekilmiş resimler. "Üçüncü kişikim?" dedim Uğur'a, "Işte Ekmekçi o" yanıtını verdi. Yıne gü- lümseyen bır resım. O anda ıçim ısındı. Ekmekçi'nin sevilmesinde, güleryüzlülüğünün, sevecenliğının. canayakınlığının, alçakgönüllülü- ğünün kuşkusuz etkisı var. Ama onu okuriarına bu denli sevdiren aynı za- manda yepyeni bir soluk olması, o zamana kadar gazete köşelerınde yer almayanların sözcülüğü- nü yaparak. gazetecihğe yepyeni bir boyut katma- sıydı. Türk basın tarihıni yazanlar, ilerde onun bu yö- nünü daha iyı değerlendırecekler sanırım. Hiç farkında değilmış gibı davranırdı, ama Mus- tafa Ekmekçi önemli bir adamdı. Yazılarını uzun uzun yazardı. Nedense bütün köşe yazarlarının eğilimıdir bu. Bir gün istanbul'da gazetede oturuyoruz. Na- dir Bey açtı gazeteyi bakıyor, gözü Ekmekçi'nin yazısınatakıldı, "yineaşağıkadarindirmiş, hepkı- sa yazın diyorum ama..." dedı. Ben yavaşça oturduğum yerden kalktım, ses- sizce dışarı çıkarken, Nadir Bey sordu: - Sen nereye gidiyorsun? Yakalanmıştım: - Hiç dedım. aynı haltı ben de yedim de, sıra bana gelmeden sıvışmaya çalışıyonım. Güzel insanlarla güzel günler geçirdim, güzel şeyler yaşadım Sevgili, bu da az şey değil. Yaşamdan bu güzel anılardan başka ne kalıyor ki, geriye? Genel başkan adaylan yaptıklan konuşmalarda, 'program ve politikanm tartışılmasını' istedi 6 Ya devrim, ya işlevhıi yitirmek' İLHAN TAŞÇI ANKARA -CHP'nm 9. Olaganüstü Kurultayı'nda konuşan genel başkan adaylan. pazartesi gününden itıbaren "program ve politikanm tartışıimasınr ıstediler. Genel başkan adaylanndan Ertuğnıl Günay, Murat Karayalçın'a 5 Nısan kararlannı imzalaması nedeniyle; Prof. Dr. Hurşit Güneş'e de soyadıyla sıyaset yaptığı gerekçesiyle yüklendi. Genel başkan adaylanndan sırasıyla Altan Öymen. Tarhan Erdem. Hurşit Güneş, Nazif Ülgen, Savcı Sayan, Hasan Fehmi Güneş, Murat Karayalçm, Ali Şahbudak ve Ertuğrul Günay, kendılenne tanınan 20 dakikalık süre içerisinde konuşma yaptılar. Bazılan daha sonra çekilen adaylann kürsüden verdikleri mesajlar ana hatlanyla şöyle: Altan Oymen: Partınin birdenbire yükselmesini isteyen arkadaş sayısı çok fazla. Bu kararlıiık bir araya gelsin istedık. ancak olmadı. Eminim ki aday olan diğer arkadaşlar da seçilen genel başkanının emrinde çalışmaya başlayacaklardır. Seçım yenilgisinin nedenlerini görüşmeliyız. Partide umut uyanmasma ve güvene ıhtiyaç vardır. Seçim sonuçlannı değerlendirmeü ve tüzük çalışması yapmalıyız. Program ve politika çalışmalan yapmalıyız. CHP emeğin en yüce değer olduğuna inananlann partısidir. Emeğin hakkını savunurken işsizleri unutmamalıyız. Türkiye'nin her tarafında örgütlen tarayacağız ve yeni bir riizgâr estireceğiz. Emanetin sahibi kurultaydır. Kimi isterse ona verir. Başkalarının alıp CHP, dün düzensiz ve gergin kurultay lanndan birini daha yaşadL SaJonda adaylardan Murat Karayalçın yandaşlaruun egemenliği gözlenirken muhalifddegeler Baykal'uı posterte- rine bile sert tepki gösterdL Baykai'ın kuruitaya geiip gefaneyeceği yaian kurmaylanndan Adnan Keskin ve Önder Sav'ın Bay kal'la görüşmelerinden sonra netleşti. (HASAN AYDIN) başkalanna verme hakkı yoktur. Hasan Fehmi Güneş: CHP olmadan Türkiye'de siyaset olmaz; toplumsal banş genelleşemez. Kürt sorunu ancak CHP varsa çözülür. CHP secimlerde aldığı oyla ölçülemeyecek birpartidir. Bu çelmelenip dız üstü düştüğü şeklidır, ayağa kalktığında başı göğe deger ve yoksa yüzde 30'lara 40'lara sığmaz. Ileriye bakmak zorundayız. CHP ayağa kalkmak zorundadır. Biz istesek de burada kalamaz. Partiyi bulunduğu noktadan hak ettiği noktalara taşımalıyız. Tüm bunlar için yeniden yapılanmak zorundayız. Tepeden tırnağa yapılanmalıyız, çünkü bız bu ülkenin örnek partısiyiz. Sosyalist Enternasyonal'e üye olan CHP. ona uygun yeniden yapılanacak. Örgüt üstün olmalıdır, emek verenler üstün olmalıdır. Partide demokrasi işleyecek. Sonra parti programını yenileyeceğiz. Seçim sonrası çıkan tablo kaygı verecidir. Parti, özünü koruyarak yenileşecek. Sağlar ve Karakaş'ın da destekverdiği Hasan Fehmi Güneş, CHP olmadan Türkiye'de siyaset olmayacağını ve toplumsal banşın gelişemeyeceğini söyledi. (Fotoğraf: AA) U R U L T A Y D A N İ Z L E N Î M L E R / I Ş I K K A N S U BaykaFa karşı oıııvız omuza ANKARA - Kurultay sa- lonuna gırmeden bir şeyle- rindeğıştiğinin ilk ipuçlan- nı alıyordunuz. Tel örgülere asılı. 'Yüziinü sermayeye değiLemekçiyedtin' pankar- tı karşılıvordu CHP'lileri... Ya içerisı0 . Bır yıl önce- kı Ricky MartnTli, Tarkan'- lı, dev platformlu 'gösteriş' yoktubukez Bir yıl önceki kurultayın yapay, sentetik. adeta lidere tapınmaya, sa- nal ayıneçağıran havası git- miş: bildik. boğucu, iç içe. bağınş çağınşın bol olduğu kurultaylara geri dönülmüş- tü. Dinleyiciler. konuklar. bır yıl önceki kurultayı çağnş- tıracak en ufak bir ize bile karşı çıkıyorlardı. Bir ara Mustafa Sandalın şıkıdım- lı şarkısı çalınmaya başladı da or- talık ıslıktan. yuhtan ınledi Çare- sız, 10. Yıl Marşı ve turkülere dö- nüldü. Bırvıl önceki kuruJtayda sa- londaki dev Deniz Baykal posterin- den de eser yoktu. Türk bayrağı, CHP'nin altı oklu bayrağı ve Ata- türkposteri ile süslenmişti başkan- lık divanının arkası. •'Deniz Baykal'ı istemiyoruz" ile- tisı salona egemendi açıkçası. Slo- ganlar yükseliyordu gençlerden: "BaykaJ'a karşı omuz omuza-." Bir başka döviz, geçen yılki ku- rultayın ruhuna fatiha okuyordu: "NeTony Blair, ne Ricky Martin. Inadına altı ok~" Antalyalı olduğu ileri sürülenbir grup. Deniz Baykai'ın postennı dolaştırmaya kalkıştı. Baykal'lı posterin üzerine atılmadık kalma- dı. Ayran kutusu. çakmak, kibrit. su şişesi... Yalnız Deniz Baykal'a dönük degildi tepkiler... lsımlen ve kim- liklen. geçen yılki kurultay ve De- Oymen, CHP'nin emeğin en yüce değer olduguna inananlann partisi olduğunu söyledi. Karayalçın. partinin devrimci biryapıdaohnasınıistedi.Günay,genelbaşkanuıarkasuıasaklananlarıeleştirdi. (HASAN AYDIN SERDARÖZSOY)) niz Baykal ıle neredeyse birebirör- tüşen eskı Genel Sekreter Adnan Keskin. Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tanla ile Genel Sekreter Yardımcısı Eşref Erdem salonda koruma altına alındılar. Bu üçlü- nün oturduğu Merkez Yönetim Kurulu üyelerine aynlan bölümün arkasına, olası tatsız bir saldınyı önlemok üzere kalın enseli, geniş omuzlu, boylu poslu görevliler di- ziliverdi. Tribünleri daha çok Murat Ka- rayalçın'ın yandaşlan doldurmus- tu. Karayalçın içeriye girince şöy- le bir dalga estirdi, gitti delegele- rin yanına oturdu. Hasan Fehmi Güneş de. bırlikte hareket ettiği Fikri Sağlar, Mehmet Moğultay ve Ercan Karakaş ile birlıkte selam- ladı salonu. Onlar da delegelerin yanına oturmayı seçtiler. Diğer lider adaylanndan Tarhan Erdem, Ertuğrul Günay, Altan Öy- men'in ise. eski genel başkanlar Erdal İnönü ve Cezmi Kartav'ın hemen altındaki sıralarda Önder Sav ile Hikmet Çetin'ın yanında oturduklan dikkat çekti. Gerilim yüksekti ve herkes birbirine soru- yordu: "Deniz Baykal aday olacak mı?" Bir Isparta delegesıne sorduk, "Neyapacaksınız?'' diye. Yanıt kı- saydı: "Değişiklik gerek. Hem liderde, hem PM 'de, hem partide. Yoksa yok olur gideriz. Denenmiş olan adaylara oy vermeyeceğun." Eski CHP grup başkanvekili Nihad Matkap'ın yanına yaklaştık. Şöy- le dedi: "Deniz Baykal bir tek iyilik yap- mak istiyorsa eğer partiye, kuruita- ya geünez..." lstanbul ll Başkanı Mehmet Bö- lük'e rastladık. Elinde kâğıtlar, Al- tan Öymen'in adaylığı için imza topluyordu. Bölük'ün politik yük- selişi, çizgisi hep Deniz Baykal ile olmuştu yıllarca. Deniz Baykai'ın aday olmaması gerektiğini vurgu- luyordu ısrarla. Geçmişte CHP'nin önde gelen isimlerinden Süleyman Genç ka- ramsardı. Kurultay salonu içinde ve dışındaki hareketliliği anımsat- tığımızda Genç'in yorumu şöyle oluyordu: "Bu bir coşkunun hareketliliği değil. Cenazeye de çok kişi gelir. Herkesin bir beklentisi var. İstedi- ği isim kazanamazsa çekip gidece- ğini söyleyen çok." Aslında dünkü kurultayda tek bır kişinin beklen- tisi gerçekleşmedi: Deniz Bay- kal'ınki. Sabah kurultayın açılışından iti- baren salondan kendisine ulaşan ıletiler hep olumsuzdu. Yuhalanı- yordu, istenmiyordu... Kuruitaya gelmeye kalkışsa, hat- ta aday olsa gergınlik artacaktı Bu yüzden geçen yılki kurultay- da sisler arasında gökten zembille inen Baykal. bu kez salona bile ge- lemedi. Adav olmadı, olamadı... modemleşecek ama sağcılaşmayacak. Tam CHP olarak kalacak. Atatürk'ün çizgisi eğilip bükülmeden yürüyüp gidecek. Murat Karayalçın: CHP 21. yüzyıla girerken ya devrim yapmak ya da işlevini yitirmek durumundadır. Gelecek yüzyılda, bu yüzyılın başında CHP'nin başlattığı proje Atatürk devrimınin amacını taşıyarak devam edecek. CHP, gündelik sorunlann peşinde koşan Osmanlı paşalan gibi değil, sorunlan çözen, radikal ve devrimci Mustafa Kemal gibi davranacak ve onun yolunu izleyecektir. Atatürk devrimlerinin aynısı olacak. Bugünkü örgütlenme yapısıyla CHP'nin Yeni Türkiye Projesi'ni gerçeldeştinnesi mümkün değil. Bütün örgütleri görevden alacağım. Bütün üyelikJerin yenilenmesi karan alacağım Ertuğrul Günay: CHP'nin Meclis'te olmayışının vebalini kim alacaksa alsın. Parlamentoyu kuran CHP hıçbir ilde birinci değil. Gerçekçi olup çuvaldızı kendimize batırmalıyız. CHP'yi bütün Türkiye'nin partisi yapacağız. Türkiye'ye vaat ediyorum, Vekta GüngörÖzden'ı. Mümtaz Soysal'ı ve Ahmet Taner Kışlalı'yı partiye getirmek için çahşacağım. Siyaset soyadıyla yapılmaz, kendi ismiyle yapılır. Bir örgütü diriltmek aşk ister, yürek ister. Şimdiki genç arkadaşlar sadece salon süslemeyi ve pankart açmayı biliyorlar. PM üyeliğini genel başkanın arkasından poz vermek sananlar gelmesin bize. Hurşit Güneş: Bizim gidecek başka bir partimiz yok. Sonuna kadar bu partide yenilenme mücadelesi yapacağız. Bu kolruğa gelecek kişi, Atatürk'ün koltuğuna gelecektir. tsmet Pasa'nm koltuğuna gelecektir. CHP şu an hasta değildir, komaya girmiştir. Biz buna dayanamıyoruz. Bizim hatırladığımız yüzde 42'ler var. Nerede onlar? CHP'nin hedefi barajı aşmak değil, barajlan yıkmaktır. Biz sosyal demokrasiden, emekten yana solcu bir partiyiz. Niye varoşlardan oy alamıyoruz? Nerede bizim sol elimiz. Tomurcuklan olmayan bir ağaç meyve verebilir mi? Partinin vitrini de örgütsel yapısı da radikal biçimde yenilenmelidir. Nazif Ülgen: Rusya'daki sosyal demokrasi hâlâ telafruz ediliyor. Dünya devletçilikten uzaklaşırken biz hâlâ 1960'larda yaşıyoruz. Savcı Sayan: Büyüklere ders vermek için aday oldum. CHP bihnez; o Türkiye'dir. 5 Nisan kararlanna imza atanlar alkışlanırken bizi yuhalıyorsunuz. Tarhan Erdem, adayhktan çekilmeden önceki kısa konuşmasinda, CHP'nin yeniden yapılanması için gerekli olan sistem projelerinin ve uygulamalannın delegelere anlatılması amacıyia aday olduğunu anımsattı. Bu düşüncelerini başında yansıttığını kaydeden Erdem. bunlann duyulmasmdan sonra yenilenme kararına yönelinmediğini kaydetti. Ali Şahbudak ın Deniz Baykal dan söz ederken "Eski genel başkanunız Deniz Gezmış" demesi tepkilere neden oldu. İĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇİN KURDLTAYA •CHPkurultayı otaylı başlaJı/ 90\\iat\ Ktmjlo'nün duşturulması aniden kürsij>e -ftHayan bir maczup,a5zı- — Teleni soylerveye ' ' ' •Delegelerir» ' " ' olar\ &Tİ&ÛH liırç edilrnekten çayet yenndc oüuğu Keskin, Erdem ve Sav PM için aday olmadı Yeni genel başkan listede uzlaşma aradı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Genel başkanlık seçimlerinı AHan Öy- men'in az farkla kazanması üzerine parti meclisi için ekipler arasında sa- bah saatlerine kadar yoğun pazarlık yaşandı. Hasan Fehmi Güneş, yakın kurmay- lan Ercan Karakaş, Mehmet Moğul- tay, Fikri Sağlar ve Karayalçın ekibin- den Mustafa Kul ile tbrahim Tez'le durum değerlendirmesi yaptı. Güneş daha sonra Altan Oymen'le bir araya geldi. Oymen, liste üzerinde- ki çahşmalann sonuçlandınlması ve daha sağlıklı bir sonuç alınabilmesi için PM seçimlerinin bugüne ertelen- mesini önerdi. Ancak Divan Başkanı Coşkun Karagözoğlu seçimleri ger- çekJeştirmek için çaba gösterdi. Kara- gözoğlu'nun çalışmalara 15 dakika ara verdiği sırada anahtar liste pazar- lıklan yürütüldü. Öymen'in listesinde daha önceki dönem Baykai'ın yöneti- minde yer alan Bülent Tanla, Mehmet Sevigen, Önder Sav, Adnan Polat ile Mehmet Böiük, Fatih Atay, Tuncay Karaytuğ, Faruk Şen, İnal Batu gibi isimlerin yer aldığı bildinldi. Ancak Öymen'in diğer adaylarla uzlaşma içinde liste belirleme arzusu dengele- ri sürekli değiştirdi. Öymen, karşısında yer alan genel başkan adaylannın ekibindeki bazı isimleri de PM listesine almak için ça- ba gösterdi. Deniz Baykai'ın aday olmaması üzerine yakın çalışma arkadaşlan Ad- nan Keskin. Atilla Sav v e Eşref Erdem de parti meclisi (PM) için adaylıklan- nı koymadı. Tiyatro sanatçısı Aykut Oray, kurultay öncesi Öymen'e başan diledL (AA)