Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
Cumhuriyet
İmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Voneunenı Orhan Erinç
# Genel Yayın ICoordinatörü Hikmel
Çetinkaya 9 Yazıı^len Müdünı tbrahim
Yıldız 0 Sonımlu Müdür Fikret tlkiz
• Haber Merkezı Müdurü Hakan
Kara # Görsel Yönetmen: Fikret Eser
tîtıhbarat CcngizYıldırım# Ekonomı Özlem
Yüzak#KüItur Handan Şenköken • Spor
AbdUlkadir Yücelman • Makaleler: Saıni
Karaören • Düzeltme Abdullah Vazıcı •
Fotograf: Erdoğan Köseoğlu • Bılgı-Belge.
Edibe Buğra • Yurt Haberlen: Mehmet Faraç
Yayın Kurulu. tlhan Selçuk
l Başkan I. Orhan Erinç. Oktay
Kıırtböke. Hikmet Çettokaj»,
Şükran Soner. Ergun Balcı,
tbrahim Yıldız. Orhan Bursalı,
Mustafa Balbay, Hakan Kara.
Ankara Temsılcısı: Mustafa Balbay Atatürk Bulvan
No: 125. Kat:4, Bakanlıklar-Ankara Tel: 4195020 (7
hat). Faks. 4195027 • izmırTemsıkısi SerdarKıak,
H ZiyaBlv 1352 S. 2 3 Tel: 4411220. Faks-4419117
• Adana Temsılcısı. Çetin Yiğenoğlu, lnönuCd 119
S NolKatl,Tel:363 12 11, Faks. 363 12 15
Müessese MüAiru Cstun Akmen 0
Koordbnatör Ahmet Koruhan 9 Muha-
sebe Bütent Ycner • Idare Hüseyin
Gürcr» Hılgi-lilem Nul tmü • Bıİgı-
sayar Sıstem. Murûvet Çiler • Saüş
FazBctKan
MEDYA C: • Yönetım Kurulu
Başkanı - Genel Mudür Gülbin
E r d u r a n • Koordıniitor Reha
Işıtman # Genel MüdürYardımcısı
SevdaÇoban Tel 514 0 ' 53 -
51395 80-5138460-61.Faks:5U8463
\ a> tıala\ an u Basan: Yenı Gun Haber Ajansı. Basın ve Yayıncılık A S
Turkcvdzı Cad 39 41 CagaloŞlu 34334 tst PK 246 SıAccı lstanbul Tel IO 212) 512 05 05 120 hat) Faks lû 212ı 513 85 95 7NÎSAN1999 tmsak: 5.01 Güneş. 6.32 Öğle: 13.14 tkindi: 16.49 Akşam: 19.41 Yatsı: 21.06
Bip Şarkı Söyle'
Kanal D'de
• TV Servisi - Berna
Laçın'ın sunduğu yanşma
programı "Bir Şarkı
Söyle" ıkinci bölümüyle
ekrana gelıyor. Piyanoda
Yavuz Ozışık ve Deniz
Bakırcıoğlu"nun eşlık ettiği
yanşmada bu hafta Fatih
Erkoç. Ajlan Büyükburç
ikilısiyle Metin-Eda
Özülkü çıfti karşı karşıya
gelecek. Programa,
gazetemiz çizeri Kâmil
Masaracı ise çizgileriyle
katılıyor.
Divriği'de orta
DÎ\ RİĞİ (Cumhuriyet)
- Sıvas"ın Dıvriği ilçesı ıle
ErzincarTda öncekı gün
saat 03 08'de 5.2
şiddetinde deprem
meydana geldi. Divriği"de
bazı e\ler ve kamu
bınalannda çatlaklara yol
açan deprem sonrası
yaralanan bir kişi ıle şok
geçiren 10 kişi tedavi altına
alındı. İlçede okullar latil
edildi. Deprem Sıvas,
Malatya, Giresun. Trabzon
ve Erzincan'da hissedildi.
Di\nğı K.aymakamı Bilal
Çelik, depremde bazı resmı
kuruluşlar. devlet
hastanesı, endüstri meslek
lisesı ve yatılı bölge okulu
ıle bazı konutlarda
çatlaklar oluştuğunu
söyledı.
TCDD'de tarife
değişikliği
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-TCDD Basın-
Yayın \e Halkla Ilişkiler
Müşavirliğı'nden dün
yapılan açıklamada.
Çardakbaşı-Alpu ve Sazak-
llören Istasyonlan arasında
vapılacakonanm
nedeniyle Ankara-
Haydarpaşa-Ankara
arasında sefer yapan
Boğaziçi ve Başkent
ekspreslerinin tarifelerinde
bazı değişiklikler yapıldıgı
bildirildi. Tarife değişikliği
12Nisanl999ile30
Haziran 1999 tarihleri
arasında geçerli olacak. Bu
süre içinde Boğaziçi
Ekspresi >alnızca
Haydarpaşa-Eskişehir-
Haydarpaşa arasında
çalışacak. Başkent
Ekspresi ise Ankara'dan
hergün saat 10.50'de
hareket edecek.
Akatünvel'in
yapıtlapına ilgi
• Haber Merke/i -
Merkezi Paris'te olan
"Grand et Jeunes d'
aujourd'hui" adlı sanat
kuruluşunun uluslararası bir
sanat platformu oluşturmak
amacıyla düzenlediği
sergiye, Türkiye adına
davet edilen Akatünvel
Grubu sanatçılan yoğun ilgi
gördü. Grup sergide,
Süleyman Velioğlu, Tangül
Akaİcıncı, Tamer Akakıncı,
Nafı Çil ve Güven
Zeyrek'in yapıtlanyia
temsil edildi. Fransa'nın
saygın gazetelerinden Le
Fıgaro. 40. kez düzenlenen
sergi ile ilgili olarak "Bu
>ıl, en fazla ilgi çeken olay
türkiye'den gelen
sanatçılann yapıtlanydı"
\orumunuyaptı.
Hacıbektaş-ı Veli
Müzesi'ne akın
• NEVŞEHtR(AA)-
Nevşehir'in Hacıbektaş
ılçesindeki Hacıbektaş-ı
Veli Müzesi'ni, bu yılın ilk
3 aylık döneminde 46 bin
413 yerli ve yabancı turist
ziyaretetti. 13. yüzyılın
linlü halk düşünürü
Hacıbektaş-ı Veli'nin
türbesinin de yer aldığı
müzeyi, bu yılın Ocak-
Mart aylan arasında ziyaret
eden turist sayısında, geçen
yılın aynı dönemine göre
belirgin artış oldu. Müzeyi,
geçen yıl aynı dönemde
toplam 8 bin 39 turist
ziyaret etmişti.
Turizmciler vergi yükünün azaltılmasmı ve medyanın dikkatli yayın yapmasını istediler
'Tıırizm zor dönemeçte9
• TÜROB Başkanı Ali Güreli, turizmcilerin enerji, su ve ayhk
vergi yüklerinin azaltılmasını istedi. Sağhk ve güvenlik bakımından
belli bir standardı yakalayan turizm yörelenne Dünya Sağhk
Örgütü'nce "Güvenli Yaşam Ortamı Bayrağı" verilecek.
ANTALY.VANKARA (AA) - Türki-
ye Otelcüer Birliği (TÜROB) Başkanı
Ab Güreli. hükümetın turizme verdiği
desteğin seçım yatınmı gibi gösteril-
mesinin yanlış olduğunu belirterek,
"Sektöründesteğeihtiyaavar. Ancak bu
destekle üç ay daha personelûnizin yü-
künü kakürabüiriz" dedi. Tantur Sey a-
hat Acentesı'ninGenel Müdür Yardım-
cısı Mehmet Gülova. elde kalanın ko-
runabilmesi ıçfn medyanm daha dik-
katli yayın yapması gerektiğini söyle-
di.
TÜROB üyelen. Ali Güreli'nin baş-
kanlığında Ankara Hilton Oteh'nde top-
lanarak. sektörün son durumunu değer-
lendirdi. Güreli. toplantı öncesınde yap-
tığı açıklamada. turizmcilerin enerji. su
\e aylık vergi \üklerinin azaltılmasını
istedi. Güreli. şunlan söyledi:
'Ciddi destek gerek'
"Sektörün ciddi desteğe ihtiyacı var.
Hükûmet turizmle ilgili hıztı kararlar
alarak, du> arlılığını gösteriyor. Ancak,
Bakanlar Kurulu karanyla charter se-
ferleri yapan uçaklara benzm ücreti ve
ayakbastı parasında yapılan indirimin
baa basınorganlantarafindan seçim ya-
tınmı gibi gösterilmesi > anlışür. Bu ön-
lemlerin de ötesinde ciddi, geüşnüş des-
tege ihtiyacımız var."
Sektörün zor bir dönem geçirdiğine
dikkati çeken Güreli, "Şu anda oteller
iş yapmrvor ve personeliıı yükünü taşı-
\»r. Eğer SSK Muhtasar Vergi yükü şu
anda rahatlatılabilirse, personelden fe-
ragat edilmeyebilir. Bu destekle üç ay
daha kendi olanaklanmızla ayakta du-
rabiliriz'" dıye konuştu.
Medyadan yakınan Mehmet Gülova
da. "Yaşadığunız olumsuz geltşmelerin
ardından. bari elimizde kalanı koruya-
bilmemiz için, med>-aıun biraz daha dik-
katfi ve sonımlu > a\ ın yapması gereki-
yor" dedi.
Türk televizyonlannın haberciliğin
bir gereği olarak verdiği bazı görüntü-
lenn, Batı'dakı bazı çevrelerde, asılsız
propagandanın malzemesine dönüşe-
bildığini anlatan Gülova, şöyle konuş-
tu: * Medyamız maalesef, özelHkle Al-
man kamuo\ unun etkilenmesine neden
obcakgefişmelerdeetkiliolmuştur. Dün-
yanın her ülkesinde görülebilecek olay-
lar, sanki yurt sathına yayılnuş gibi Al-
man medyasında sergilenmistir."
4
Hijyen Bayragı' ggüyor
Turizm Saglığı Derneği Yönetim Ku-
rulu Üyesi Necati Türker, Dünya Sağ-
lık Örğütü (WTIO) ile "GüvenH Yaşam
Ortamlan Projesj" geliştirdiklerini bil-
dırdi. Türker, "'Projeüzerindeçahşma-
lanmız devam ediyor. Projeye göre, ge-
reklihijyenikkoşullanve güvenlikstan-
dartuu taşıyan yörelere, W HO tarafin-
dan 'Güvenli Yaşam Ortamı Bayrağı'
verilecek" dedi.
Türkiye'nm bırçok turizm yöresinın
bu bayrağı çoktan hak ettiğinı anlatan
Türker,"Yeter ki turizmciler, yerel > ö-
neticfler, merkeziidareve halk oiarak bu-
nun devamı için gerekti özenigösterdim''
diye konuştu.
Isveç'te mayıs ayı başmda yapılacak
toplantıda; Dünya Sağhk Örgütü
(WHO). Uluslararası Turist Sağlığı Der-
neği (İTA) ve Türkiye Tunzm Sağlığı
Derneği yöneticilen bir araya gelecek.
Karaca'ya
yumurtah
saldırı
TEMA Vakfi Başkaıu Havrettin
Karaca, tstanbul Üıüversitesi
Oğrenci Kültür Merkezi'nde
katüdığı bir toplanüda
kendilerini "anarsist gençlik"
olarak tanımlayan bir grup
öğrencinin yumurtah saldınsına
uğradı. Toplantnı sabote etmek
isteyen grubun nedeni
anlaşılanıayan saldınsında
Havrettin Karaca'nın kafasına
da bir yumurta isabet etti. Bu
saldınyı olgunlukla karşılavan
Karaca, kendisine aynlan sürede
konuşmasım yaptı. Toplantıyı
düzenleyen Avrupa Hukuk
Oğrencileri Birliği Başkaru ve
hukuk öğrencisi Özge Karageyik
saldınyı yapanlan kınarken
oturumu yöneten tÜ Hukuk
Fakültesi Öğretinı Üyesi Prof.
Sait Güran da Karaca'nın
yumurtalı saldınyı hak
etmediğini söyledi. A\Tupa
Hukuk Oğrencileri Biriiği'nin
(ELSA) dü/enlediği "Tanm
Alanlannın Amaç Dışı
Kullanımının Hukuki Boyuru"
konulu toplantı, dün tstanbul
ÜnKersitesi Oğrenci Kültür
Merkczi'nde yapüdı. Toplantı
başlamadan önce oğrenci olduğu
sanılan ve kendilerini "anarşist
gençlik" olarak tanımlayan bir
grup, kürsüde bulunan
Ha>Tettin Karaca'ya yumurtalı
saldında bulundu. Her yeri
yumurta kınklan ve toprak
içinde bırakan grup, saldınyı
yapbktan sonra salonu terk etti.
Karaca ise vaphğı konuşmada,
kansere benzettiği überal
ekonominin doğası nasıl
sömürdüğünü ve dümanın
sonunu hazırladığını anlattı.
Yumurtalı saldında
bulunanlann da saktnda kalarak
aktardığı bilgileri almasıru diledigini belirten
Karaca. TEMA olarak yüriittükleri erozjon
davasının bir varoluş davası olduğunu \urguladi.
Daha sonra konuşan TF.MA \akfı Hukuk Müşaviri
Ömer Aykul da anavasamn devlete tarun
topraklan, çayır ve meralann amaç dışı kuUanımını
engelleme göre\i vermesine karşın geçen yıl
topraklann amaç dışı kullanımına olanak sağlayan
bir yönetmelik çıkanldığını sövledi. Aykul,
anayasaya aykın bu yönetnıeliğin iptali için TEMA
olarak hukuk savaşı başlattıklannı bildirdi.
(Fotograf: ÜĞUR GÜNYÜZ)
Uzmanlar: Ben kaza yapmam' diyenlerden uzak durun
Trafiğiıı belah tipleritSTANBUL (ANKA) -
"Kıyım" gibi trafik kaza-
lannm sayısı her geçen yıl
dahada artarken, uzmanlar,
"Ben kaza yapmam'' anla-
yışındaki sürücüleri yine
de uyanyor
Renault Performans der-
gisinde yayımlanan bir ya-
zıda trafik kazalanna ne-
den olabilecek tiplemeler
esprili bir şekilde tanıtıldı.
"L'zak kalmaya çalışın"
uyansı ile anlatılan tiple-
meler şöyle sıralanıyor:
• Trafikte agresif olma-
yı hayat tarzı olarak seçen-
ler,
• Gözü dönmüş slalom-
cular,
• Araçlar arasında teb-
liketi şekilde geçişler yapa-
rakgidecekleri noktaya sa-
dece 3 dakika önce \arma-
ya çalışanlar,
•^ol şeridi kendi arazi-
si sananlar,
• Sizin aracınıa vakla-
şık 1 metre mesafe ile utldp
edenler,
• Karşısındaki sürücüye
ve diğerlerine saygısı ol-
mayanlar,
• Söziüğünde'yaya'söz-
cüğü bulunmayanlar,
• îçkili araba kullanma-
nın faziletlerini anlatmaya
çalışan. ancak bir türlü ba-
şaramayanlar.
• Başkalannın ve kendi
can güvenligini düşünme-
den hareketeden ilkel sürü-
e-posta : tan (a prizma. net tr
cüler,
• Sizin aracınızı yakla-
şık bir metre mesafe ile ta- •
kip edıp neredeyse sizin ka-
lorifer düğmenizı kısacak
ya da açacak kadar yakla-
şıp geleceklerinı bir türlü
göremeyen tedavılikler.
Uyulacak kurallar
Yazıda aynca. trafik ka-
zasına neden olmamak için
kesinlikle uyulması gere-
ken kurallar şöyle sıralanı-
yor:
• Önden seyreden araç-
la aranızda belli bir mesa-
fe bırakın.
• Öndeki araca çarpma-
mak için yapılan bir fren
sırasında direksiyonun düz
olmasını sağlamak gerekir.
• Çarpışma kaçınılmaz ise
öndeki araca kenarlardan
değil tam tampontampona
vurmak daha akılcı olur.
Bu sayede vunış gücü bir
nokta üzerinde değil tüm
tampona eşit olarak dağilır.
• Bazı hallerde bu kaza
senaryosu değişebılır. Ya-
ni öndeki araca çarpmadan
durma sağlanabilir. Bu tür
kazaya meydan vermemek
için önünüzde seyreden
araçtan 5 saniye daha geri-
de olmanız yeterlidir.
Ögretim üyesi Prof. Dr. Emile Maacaron
'Atatürk tarihideğiştinü'
tstanbul Haber Servisi - Lübnan Üni-
versıtesı Öğretım Üyesi Prof. Dr. Emile
Maacaron, Atatürk'ün tükenmış bir ım-
paratorluğun küllennden büyük bir dev-
let yarattığını belirterek "Atatürk hem
kaybedilmiş olan bir savaşı kazanmış, hem
>ilmış bir halktan ulus yaratmış hem de
çağdaş bir devlet kurmuştur. Atatürk gi-
bi büyük insanlar tarihi yapar, yaşar ve
yazariar" diye konuştu.
Istanbul Ünıversıtesi Siyasal Bilgiler
Fakültesı'nde verdiği konferansta Fran-
sız devlet adamı DeGaulie ıle Atatürk'ün
pek çok ortak yönlerinin olduğunu savu-
nan iinlü tanhçı Maacaron, her iki lide-
rin de tanhin gidişini ve ülkelerinin kö-
tü yazgısını değiştirdiklerinı kaydetti.
Maacaron "tkisi de arkalanna halklan-
nı alarak tarihi projeler gerçekleştirmiş-
lerdir. tkisi de zekt uzak görüşlü ve iddia
sahibi Idşüİklerdir" dedi
Bazen olaylann lıderlen. bazen da li-
derlerin otaylan yarattıklannı anımsatan
Maacaron. Atatürk'ün atak, nsk alabılen
ve olumsuz koşullara karşın ayakta dur-
masını bılen bir önder olduğunu söyledi.
Atatürk'ün girdıği tüm savaşlarda zekâ-
sı ve strateji yeteneğıyle dikkat çektiğıni
ve ordusunun başmda olduğu tüm savaş-
ları kazandığını belirten Maacaron,
Atatürk'ün ülkesınin sınırlannda, ulusal
egemenlığinde ve tam bağımsızlık il-
kesinde çok duyarlı ve ısrarlı bir lider ol-
duğunu ifade etti.
Av yasaklandı
Gökçeada
koruma
altında
tstanbul Haber Servisi -
Gökçeada Yıldız Koyu ile
Yelkenkaya arasında sahil-
den itibaren 200 metre geniş-
liğinde 1 mil uzunluğunda-
ki alan Sualtı Deniz Parkı
ilan edildi. Türk Deniz Araş-
tırmalan Vakfi "nın (TÜDAVO
Tarım ve Köyışleri Bakanlı-
ğı ile Çevre Bakanlığf na
yaptığı başvurular sonucun-
da Resmi Gazete'de de ya-
yımlanarak yürürlüğe giren
Gökçeada Sualtı Milli Par-
kı'nda her türlü avcılık da
yasaklandı.
Türk Deniz Araştırmala-
n Vakfi (TÜDAV) Başkanı
Doç. Bayram Oztürk, Tür-
kiye'nin en bansında yer alan
ve Ege Denizi'nin en büyük
adası olan Gökçeada'nın he-
nüz aşın ve düzensiz yerle-
şımle bozulmadığını belirt-
ti. Balıkçılığın önemli ge-
çım kaynaklanndan bin ol-
duğu Gökçeada ile Saroz
Körfezı arasında zengin ba-
lık yataklan bulunduğunu,
ada civannda Akdeniz foku
gibi nesli tükenen deniz me-
melileri ile çok sayıda flora
ve fauna türü bulunduğunu
kaydeden Doç. Öztürk. böl-
genin deniz müzesi gibi bi-
yolojık zengınliğe sahıp ol-
duguna dikkat çekti.
Gökçeada'nın bozulma-
mış dogal zengüıliklerini gör-
mek için Çanakkale ve Ka-
batepe'den feribotlarla ada-
ya ulaşmak olası. Adada ay-
nca bir uçak pisti de bulunu-
yor.
SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN
'FederaP Cumhuriyet, ha?
Sadi Koçaş'ı kim hatırlıyor? O başanlı başansız
'darbelerdönemi'nm (60'lar, 70'ler), asker köken-
li politikacısını? 12 Mart sonrasında, sıcak biryaz öğ-
le sonu, gazeteye gelmişti; 'Demokratik Sol Hare-
keti', henüz CHP'nin içindedir; 'Demokratik Iz-
mir'in hem Bülent Ecevit'le ilişkisi var, hem 'Hare-
ket'in önde gelenlenyle; Sadi Koçaş gelırken, elbet-
te bütün bunlan bilıyor. Adnan Düvenci'nin geniş ve
ferah odasında, bir süre tartıştık. O gittikten sonra,
Yazı Müdürü Akın Simav'ın, yanağını çukurlaştıran
0 yerli fılm jönü gülümsemesiyle, bana: "- ...ağbiy,
istersen evi ara, senin pijamalan hazırlasınlar" dedi-
ğini hatıriıyorum.
Kurtul (Altuğ), sonradan bir kitabında, 12 Mart'ın
güçlü adı Koçaş'ı, o gün sorulanmla 'sıkıştırdığımı'
yazmıştır, oysa benim edindiğim; iki sandalye arası-
na oturmuş, yerinden rahatsız bir adamla konuştu-
ğum.izlenimi ıdi. Koçaş'ın 70'li yıllann sonlanna doğ-
ru gün ışığınaçıkan, 'anılan', bu hissimi doğrulamış-
tın 'Sistem'ın (ABD'nin) kontrolüne girdikten sonra.
Türkiye'nin 'katlanmak' zorunda kaldığı 'utançtarı',
açık açık anlatıyordu. Bunlardan birisinden, fevkalâ-
de etkilenmişirndır. Meğer Amerikalılar, daha ilk hü-
kümetini kurduğu zaman, Türkiye'nin f ederal bir
cumhuriyete dönüşmesi' konusunda, Süleyman
Demirel'in ağzını aramışlar; bakmız, nasıl anlatıyor
"... Süleyman Demirel hükümeti kurulduğu za-
man, 1965'lerde, Amerikalılar bu konuda ağız
aramış, başbakan da bunu Genelkurmay'daki
bir brmngde açıklamak tecrübesizliğini göster-
mişti; ama orduyu yöneten kişilertarih biliyoıiar-
dı; bu teklffin iç yüzünü hemen anlamtş ve der-
hal reaksiyon göstermişlerdi..." ("Atatürk'ten 12
Mart'a" Cilt 4. S. 1.837. Dıpnot: 506)
BikJığım kadanyla Koçaş'ın bu 'ifşaatı', Demirel
tarafindan tekzıp edilmemıştir. Tekzip edilseydi defark
etmezdi: o günden bugüne yaşananlar, o 'niyeti'
doğrulamıstır. O halde, lütfen söyter misiniz? Perşem-
be'nın gelişi, Çarşamba'dan belli miymiş, değil miy-
miş?
'işte o ahval ve $erâtt altında, dahi..."
Henüz Rusya ve Yugoslavya 'federal'cumhuri-
yetleri, parçalanmak gibi bir akıbete uğratılma-
mışlardı, ama; 'Sosyalist Sol', 1940 yıllannın so-
nundan beri, ABD'nin 'iyi niyetinden' kuşkulandı-
• ğından mıdır nedir, bunun üzerine, içimden bir 'Mü-
dafaa-i Hukuk' yazısı yazmak gelmişti: "Tam ba-
ğımsızlık, Tam demokrasi!"
"... MilliMücadele'nin bütün belgelerinde, 'Hare-
ket'ı'n anti/emperyalist niteliğı ('Mazlum Milletier')
belirtilmiştir; tabii, ulusallığı, halkçılığı ve demokrat-
lığı da! Besbelli bu yüzden, Misâk-ı Milli de, Müda-
faa-i Hukuk programı da, herkesimden destek gö-
rüyor: 'ulusal' sınııiann, 'ulusal' haklann savunulma-
sı gündemdeolunca, Turan'c/' Ziya Gökalp, 'Islâm'o'
MehmetÂkif, Veşil Ordu'cu Hakkı Behiç, iştirâki-
yûn'cu Hocaoğlu 'Baytar' Sâlih; dahası Yusuf Ak-
çura, Hâlide Edip, Câmi Baykut, Rıza Nur, Mus-
tafa Suphi ve niceleri, aynı inançla, aynı safta gö-
rünüyorlar; onun içindir ki, o yıllarda bir 'Müdafaa-
1 Hukuk' Halk Kurtuluş Cephesi'nden söz etmek, hiç
de yanlış ve anlamsız görûnmüyor..."
Bu 'tarihi hakikatten sonra, şöyle birsoru sormu-
şum:"... mydanlVyıluzaktayız, 1989'daIslâm-
cı'sından Turancı'sına, Komünist'inden Milliyetçi'si-
ne, herkesimden, herkesi, omuzomuzagetrren 'ulu-
sal amaçlar'a ulaşılmış mıdır?" Arkasından bir 'man-
zara-i umumiye' tasviri geliyor: "... demokrasiyi bir
türlü gerçek ilkeleri ve kurallanna göre işletemiyo-
ruz; 'insan haklan' tartışması, sürekli gündemdedir;
Müdafaa-i Hukuk'un 'Kongre'c/, Meclis'ci 'jakoben-
liği', müdahaiecı ve otoriterbir 'Bonapartist'liğeyoz-
laştı. iktidarda kim olursa olsun, 'Kurtuluş Savaşı' ver-
diğimiz 'Sistem'le 'entegrasyon'a sürükleniyoruz;
ecnebibırdil, muteberlise ve üniversitelerimizde öğ-
retim, neredeyse radyo ve televizyonlanmızda yayin
dili olmak üzeredir; vs, vs, vs..."
Ondan sonra, sağduyunun icabettirdiği, öneri: "...
bu koşullar altında, inanct ve eyilimi ne olursa olsun,
Türkaydınlannın, soyutta kalan uyuşmazlıklannı abar-
tıp, somut gerçeklerin dışına sürüklenerek, ufalan-
maları mı daha akılcı ve gerçekçidir; yoksa 'Sis-
tem'e karşı 'ulusal' haklann savunulmasında; 'ulu-
sal' sınırlar içinde gerçek demokrasinin gerçekleş-
mesi veyerieşmesinde, omuzomuza veımesimi?..."
(Cönk dergisi, Mart 1989)
On yıl önce, malûm ve mâhut 'değeher' ortalığı sar-
mış, patır patır 'yükselirken'; pek çoğumuzun 'şair
rüya görüyor' deyip geçtiği, ya da geçebileceği bu
temenni; on yıl sonra, somut bir gerçege dönüşmek-
tedir: yoksa nasıl, Türkçüier'in 'Yeni Hayat' dergisin-
de; Dr. Alpaslan Işıklı, 'Yurttaşlık Bilinci' üzerine, ya-
zı yazar; ya da ismıyle müsemmâ 'Müdafaa-i Hu-
kuk' dergisinde, Emin Değer, Zeki Sanhan, Çetin
Yetkin gibi ısimlerin arasında, Dr. Necdet Ekinci'nin,
Sultan Galiyef üzehndeki ciddi ve ılgınç çalışması
yayınlanır? Unutmuş olamazsınız, 'Ulusal Sola Te-
orik Katkı'daysa; Hakan Reyhan'la Arslan Bulııt,
yan yana; Mustafa Suphi ile Yusuf Akçura omuz
omuzaydı.
Sizce bu. 'Müdafaa-i Hukuk' değerterinin, 'ulu-
sal' sınırlar içinde, 'ulusal' haklan korumak için; ay-
nen dedelen ya da babalan gibi, somut olarak bir ara-
ya getmeye başladıklannın, önemli bir işareti değil mı-
dir?
Nlçin müdafaa-i hukuk?...'
Müdafaa-i Hukuk dergisi, ilk sayısında 'Niçin
Müdafaa-i Hukuk?' sorusuna cevap vermiştı;
diyordu ki:
"... yurdumuz düşman işgaline uğradığı o ka-
ranlık günlerde, yurtseverler. ilk aşamada 'Mü-
dafaa-i Hukuk', başka bir deyişle 'Haklann/Hu-
kukun Savunulması/Korunması' derneklerini yurt
düzeyinde kurarak, bağımsızlığımızı ve özgüriü-
ğümüzü savunmak yolunda ilk adımı atmışlardı.
Gerçi bugün yurdumuz eyiemli bir işgal altında
değil, ama unutmamak gerekir ki emperyalizm,
bir ülkeyi egemenliğine almak için artık eyiemli
bir işgale gereksinim duymuyor. Bu nedenle biz-
ler de, 'Müdafaa-i Hukuk' adını verdiğimiz bu
derginin çevresinde anti/emperyalist bir bilinç-
le birleşip bütünleşmiş bulunuyoruz..."
"... dergimizin sayfalan ve onun çevresinde
birleşip bütünleşen bizlerin bağn, etnik kökeni,
siyasal düşüncesi, dinsel inançlan, toplumsal
konumu ne olursa olsun, herkese açıktır. O kişi
yeter ki bu topraklan 'vatan' bilsin; yeter ki tüm
uluslarla eşit haklara sahip olarak, onurlu bir bi-
çimde yaşamak istesin; yeter ki bağımsızlık ve
özgürlük aşkıyla yanıp tutuşsun; yeter ki Atatürk
ilkeleri ve devrimlerini korunacak ve yaşatlacak
en yüksek değerler olarak bilsin..." (Müdafaa-i Hu-
kuk', sayı 1,30 Ağustos 1998)
Türkiye Cumhuriyeti'ne, daha60'lı yıllarda, -Rus-
ya ya da Yugoslavya gibi- daha kolay bölebilmek
için, 'federa////f'onerilirse, Kuva-yı Milliyetoprağın-
dan, böyle bir çağn yükselmez mi?
Meraklısı için not 'Müdafaa-i Hukuk', Antalya'da
Prof. Dr. Çetin Yetkin'in yönetiminde yayımlanıyor;
Genel Yayın Danışmanı. Prof. Dr. Nejat Kaymaz; Yö-
netim Kurulu'nda, Emin Değer, Hicran Karabu-
dak, Ahmet Kuşçu, Fikret Ötyam, Ali ihsan Zey-
bek var; Yönetim Yeri, 'Ismet Paşa Caddesi, Bal-
bey Işhanı, Kat: 4, No: 52 Antalya. Telefonu:
0 242/244 50 29 / Faks: 441 31 46 ve 241 12 73
http:// www. prizma.net. tr/ A İLHAN
http://www.eda.tr/-bilgiyay/yazar/ailhan.htlm