Catalog

7 NtSAN 1999 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA KULTUR 15 ALLECRO EVtN İLYÂSOĞLU Tango sadece nostalji midir?"Tango" sözcügü her zaman hülyalı bir geçmişi çağnştınr. Doğduğu Aıjantin top- raklannda bir geleneği. bir yaşam biçi- min! yansıtır. Tutkulan. kavgalan. aşkla- n dile getinr. Ve içinden çıktıgı düzenin kültür birikimini ortaya koyar. Değişik ül- kelerde, değişik zamanlarda yeni kimlik- lere bürünmüştür. Bizler için ilk Batı'ya açılijin simgesı, Türkıye Cumhuriyetı'nin kuruluş günlerindeki ilk balolann coşku- sunuanımsatır. Dolayısıyla bırnostaljidir. Ancak günûmüzde müziğin yenı yöntem- leriyle zenginleşen tango, özgün renkle- riyle birlikte yenıden doğmakta. Mart ayırıın ortasında dört gece art ar- da Armada Otelinın düzenlemesiyle ls- tanbul'da "TangoGectleri" yaşandı. Tûrk bestecısi Ertıığrul Sevsay'ın yönetimin- dekı tıpik tango topluluğu Band-O-Neon, Aıjantin ve Türk tangolanndan örnekler sundu. Ertuğrul Sevsay, besteci. müzikbılım- ci, piyanist, bandoneoncu ve de tıp dok- toru! Halen Viyana Müzık Yüksekoku- lu'nda profesör olarak "orkestrasyon" derslerini vermekte. 1993'te kurduğu Band- O-Neon adlı tango topluluğu ıle dünyanın çeşitli köşelennde konserler yönetmekte. topluluğun ıçinde bandoneon çalmakta ve bu topluluk için eski tangolan yeniden uyariayıp sunmakta. Topluluğun üyeleri Ar- jantinli, Avusturyalı ve Türklerden oluşu- yor. 'Aranjman tangoya hayat verir' Sevsay. Arjantın tangosunun yüz yılı aşkın bir süredirtazeliğini korumasını ye- ni uyarlamalara (aranjmanlara) bağlıyor. Ona göre Aıjantin tangosu 1898'den baş- layan klasik dönemınden sonra dört ayn dönemde hem sdl hem de biçim olarak ken- dini yenilemiş. Özellikle üçüncü dönem- de (1935-1948) eski tangolar yenıden dü- zenlenmiş. 1948'den sonra tango tarihi yeni dönemine (Tango Nuevo)gırmiş. Bu dönemde yazılan yeni tangolar büyük il- gi görürken eskilenn, yeni tekniklere gö- re özgün tarza ters düşen bir şekilde mo- dernize edilmesi ise kabul görmemış. Şöyle anlatıyor Sevsay: "Aranjman. tangoya havatverir. Bugün hâlâzevtde din- lenen La Comparsıta, El Choclo. A Me- dia Luz gibi ünlü tangolar ilk günlerinde- ki gibi bırakjlsa\dı. tekdüze ritnıi ve tek- düze \orumculamla çoktan tarihe kan- şacakü. lyi bir tango aranjmanı belirii bir estetik anlayışı içinde sürekli ritim değişik- liğL dinamik kontrastlar (seslerin gücü- nün artıp azalması). değişik orkestrasvon renkkri, melodinin b*»nwwb«zenarta plana çckilmesi. ikinci derecede önemli melodilerin ve>a birtakım efektlerin za- man zaman ön plana çıkması, meiodi-ri- Ertuğrul Sevsay, besteci, müzikbilimci, piyanist, bandoneoncu ve de tıp doktoru! Halen Viyana Müzik Yüksekokulu'nda profesör olarak "orkestrasyon" derslerini vermekte. 1993'te kurduğu Band-O-Neon Orkestrası ile eski tangolan yeniden uyariayıp sunarken, Türk tangolannı, bu melodi zenginliğini koruyarak zengin bir orkestrasyona, canlı bir ritim dokusuna kavuşturmak için çalışmalar yapmakta. tim-armoni çeşitlemeleri ani duraklama- lar, temponun ya\aşla\ıp hızlanması. çaJ- gılar arasında küçük söyleşiler. hatta şa- kalaşmalar \ edinleykiyi şaşırtacak müzik- sel sürprizter gereklidir." Türk tangolannı dönemlere ayırabilir mi- yiz? Bugün modernize edilmiş Türk tan- gosundan söz edilebilirmi? Sevsay'a gö- re böyle bir dönemsel farktan söz edemi- yoruz: "Türk tangolan birinci dönemin <h- şına çıkamamış. baştan sona değişmeyen ritmin yapısıyla, genelde en eski Arjantin tangolanndan bile daha yavaş temposu, son derece renksiz aranjmanlan.tnat eder- cesine basit kalan armonilern le yerinde sa- yıp durmuşhır. Tangonun en tipik çalgısı olan bandoneon yerine kullanılan akor- deon, donuk \e kontrasttan yoksun ses rengiyle. tangoya renk ve karakter getir- mekten ziyade. onu monotonlaşhrmıştır. Tangonun bandoneondan sonra ikinci önemli çalgısı olan kontrbas ve üçüncü st- .rayı işgaleden piyano, Türk tangoiannda neredeyse baştan sona aynı ritnıi \e dina- miği korurlar. Son derece acemice ve de- vamh 3-4 sesli kullanılan kemanlar ve vi- yolonseL tangolanmızı büsbütün ağırlaş- nnr. Arjantin'de bir zamanlar yenilik ara- yışı içinde denenmiş. ama tipik tango or- kestrasında asla yaşayamamış klarinet, bateri ve benzeri aiederin de tango orkest- ralanna katılmasıyla Türk tangosu baştan sona aynı renkte, aynı tempoda, aynı dina- mikte ve aynı ritimk çalınan monoton bir müzik olarak kalmıstr." Türk tangolannın melodisi Sevsay"ın bir müzikbilimci kulağı ıle yaklaştığı tangolanmızda birözel1ik olma- lı ki bugün bile bizlere heyecan vermek- te. taşplaklardan yapılan yeni basımların- daki o cızırtılı seslerin soluk soluğa söy- lenmiş ezgılerin keyfıni sürmekteyiz. Sev- say bu özelliğin altını şöyle çizıyor: "Tûrk tangolannın en kuv vetii tarafi melodileri- dir. Bunlar teknik açıdan geliştirilmeye uy- gun. prozodi (sesin söze uygunluğu) yan- lışlan giderikliği zaman rahatlıkla söyle- nebilecek. kolay ca akılda kalabilen. bazen basmakalıp olsa bile geneMeromantiksöz- ter iceren mdodilerdir. Necıp Celal 'in he- men her tangosu bir dünya saheseridir. Fehmi Ege' nin yüzö aşkın tangosu içinde önemli miktarda harikulade melodikr var- dır. ama yeterince değerlendirilmemiştir, Ertuğrul Sevsay, Band-O-Neon Orkest- rası ile Türk tangolannı, bu melodi zen- ginliğini koruyarak zengin bir orkestras- yona, canlı bir ritim dokusuna kavuştur- mak için çalışmalar yapmakta. Tutucu tan- goculann buna karşı çıkacağını da bilıyor. T ü r k tangolan üç dönem aranjman tek- niğiyle tekrar ele alınmalıdır. Sadece be- nim arşivimde La Comparsita'nın 40'ın üzerinde değişik yorumu \ar. Hatta aynı orkestranın farklı yülarda farkh yonımla- n bile mevcut Bu da değişik yorum çahş- malannın önemini gösterir. Türk tangota- rmın da bundan payını alması gerekiyon" Özellikle son beş-altı yıldır ülkemizde tangoya karşı büyük bir ilgi var. Yapı Kre- dı'nin getirdiği Tango Passion'un göste- nlennde yer yennden oynadı. Cemal Ün- tö'nün taşplaklardan aktardığı ye tarihçe- sını yazdığı lş Bankasf nca desteklenen "Yıkhzlar Düşerten" albümü; Yapı Kre- dı'den yayımlanan "Yurttan Sesler" albfı- mü hemen akla ilk gelen yayınlar. Bu ara- da birçok plak şırketi tarafindan da yenı yeni tango albümleri çıkıyorpıyasaya. Bu ilgiyi şöyle değerlendiriyor Sevsay: "Ülkemizde Arjantin tangosuna yöne- Kk büyük bir uyanış var. Bu barika bir şey. Türk tangolanna ilgi ise nostaljiden kay- naklanıyor ve daha ziyade 60 yaşını geç- miş tangoseverleri iccriyor. Türk tangola- n tutucu, beceriksiz insanlann elinden vaktinde kurtanlmazsa yok ounava mah- kûm. Yorum kalitesinin ghtikçe düştüğü de bir gerçek. T\ prognunlanndan izkdiğim ka- danyia gerek şarkıcılann gerekse çalgKi- lann dddi entonasyon ve yorum sorunla- nytakarşı karşıya oİduğunu gördüm. 78*lik taşplaklardaki fbrahim Ö2gür ve ParkOteJ orkestrasının sesinden dinlediğiniz bir tan- go ile bugün izledigMz derme çatma or- kestralann çaldıklan arasında dağlar ka- dar fark var. Bir yandan da tangoya artan Dgryigörüp buftıryadan"ne koparsam' dü- şüncesiyte halkı sömürenlere de rastlamak mümkün. lşte taptaze bir örnek: Necdet Koyutürk'ün tangolanndan bir CD yapıl- mış. 2 ve 4 numaralı CD'leri bulabildim. CDTersekifanla kaph. değişik isimlerde ve CD'lerin üzerinde içindeki parçalann ad- ian yok. Kıhflannı çıkannca her iki CD'de- ki 14 parçadan 11 inin ay nı olduğunu hav- retk gördüm. Bu, benim için hırsızhkan- bunınagelir. Yeni yapılan CD'de belki baş- ka bir CD'den birÜd parça bulunabilir. ama buşekilde aJdatmaca.öhnüş bir bestecinin ismine gölge düşürür. Türidye'deki tango bestecilerinin hak sahipteribazıeseriere'çahnabılirıznf ver- miyorlannış. Bu nedenle, örneğin Necdet Koyutürk'ün eserfcri bir konser progra- nundan çıkartılmış. Telif haklan için ulus- lararası bir kural vardır. Basılmış bir no- tayı alıp çalmak için kimsenin izni gerek- mez. Eser çahnır. telif hakkı bestecinin bağh olduğu kuruluş, tarafindan alınır ve besteciyç gönderiür. Orneğhı Avusturya'da AKM tarafindan toplanır ve her haziran ayında besteciye ödenir. Besteci de çoğu zaman eserinin çalındığını bu şekilde öğ- renir. Ancak bestecinineserieri basılmamış- sa veya herhangi bir yayın kurumuna bağ- hdegilseizingerekebüir." Evet. Ertuğrul Sevsay, bu duyarlılık ve ilgiyle Band-O-Neon topluluğundaki der- leme, uyarlama çalışmalanna devam edı- yor. Biraz Amerika'da, biraz Arjantin'de biraz da Avusturya'da çalışıyor. Dünyanın çeşitli köşelerine Arjantin tangosu kadar Türk tangosundan örnekleri de taşıyor. Bu arada bir CD çahşması da gündemde. e-mail: evmi@boun.edu.tr St.Peteı*sburg Oda Topluluğu'nun konseri yarın • Kültür Senisi - Istanbullu müzikseverler yann akşam saat 19.30'da CRR Konser Salonu'nda St.Petersburg Oda Topluluğu'nun konserini izleme olanağı bulacaklar. Ilya Ioff (keman), Michael Appleman, Alexei Ludevig (viyola). Alexei Massarsky (vıyolonsel), Aec Band (kontrbas) ve Igor Urgash'tan (piyano) oluşan topluluk, Şostakoviç'in 'Piyanolu Beşlisi'nı.ve Schubert'in 'Alabalık Beşlisi'ni seslendirecek. 1991 yılında kurulan grubun ikililerden beşlılere. Rus oda müziğinden üç yüz yıllık dönemi kapsayan bestelere kadar geniş bir repertuvan bulunuyor. Ortak geleneklen sayesinde bir araya gelen sanatçıİann repertuvarlanndaki yapıtlar, sanatçılann müzik eğitimlerini almış olduklan dünyaca ünlü St. Petersburg Konservatuvan'nm geleneğini yansıtıyor. Eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nde, Baü A\Tupa'da ve Amerika Birleşik Devletleri'nde konserler veren topluluk, zaman zaman konuk sanatçılann da katılımıyla altılı ya da sekızlı olarak çahyor. (212 98 30) Orpheus Piyano Üçlüsü bu akşam Istanbul'da • Kühûr Senisi - Millı Reasürans Sanat Galerisi, Avıısturya Kültür Ofısı'nın katkılanyla bu akşam saat 19.00"da Avusturyalı bir topluluğu ağırlayacak. Thomas Fheodorof (viyolin). Florian Maır (vıyolonsel) ve Johannes Kutrowatz'tan oluşan Orpheus Piyano Üçlüsü, Mozart'ın 'Si Bemol Uçlü KV 502', Kratocwil'jn 'Piyano Üçlüsü No.2 op. 146', Haydn'ın 'Çingene Üçlüsü' ve Beethoven'ın 'Mi Bemol Majör Üçlü op.I/1' başhkJı yapıtlannı yorumlayacak. (232 54 64) Mustafa Şener'in resim sergisi • Kültür Senia - Yaşamını Hollanda'da sürdüren ressam Mustafa Şener'in son dönem çalışmalan Türkiye lş Bankası Parmakkapı Sanat Galerisi'nde Istanbullu sanatseverlerin beğenisine sunuluyor. Sergi 28 Nisan'a kadar görülebilecek. Şener, hem akrilik hem de yağlıboya kullandığı son çalışmalannda, modernist soyutlama ile hem öznel deneyimleri hem de dış dünyanın zaman-mekân gerçeğini irdeliyor. Yaratım sürecini "Bazen resim beni yönlendiriyor, bazen ben resmi yönlendinyorum. Bilinenler yardımıyla devamlı 'yeni'yi aramak, sonuçta gerilim dolu bir dengeye vanyor" sözleriyle açıklayan sanatçı, "Resimlerimle doyurmak değil, acıktırmak isterim" diyor. 11. ULUSLARARASIJSTANBUL KISA FİLM GÜNIERİ • FRANSIZ KÜLTÜR MERKEZİ SALONU'nda saat 11 OO'de Türkiye'den Hayalet, Devridaim, Son Meyhaneci, Vahşi Çöp, saat 14.30'da Türkiye'den Tahtaa Fatma, Camın Teri, saat 17.OO'de Fransa'dan Le Bdl Boy, \alniz. Çamaşır Mandallaru Son Buluş, Eski Bariyer. saat 19.30'da Almanya"dan Film Öpücüğü. Palermo Yolu, Bisküvi Hırsızı, Hakkında Konuşulmayan Konular ve VlDeneuve adlı fılmler ücretsiz olarak gösterilecek. • tTALYAN KÜLTÜR MERKEZl'nde saat 14.30'da ltalya'dan Çok Tebrikler. Güller, Ölüm Treni, Anne, Küçük Ateş, Savaş Bitimi \ e Hemen Hemen Kardeşler, saat 17.OO'de Almanya'dan Psychic Tequila Tarot, lhtiras Feneri *e lslak Ölüm Hakkında, saat 19.30'da Avusturya'dan Pasajlar, Saphia'nın Yıh, Manga Train, Tekrariama ve Msır adlı fılmler ücretsiz olarak izlenebilir. (252 57 00) "• 3»3 89 78 13H»T| ISTANBUL ULUSLARARASI 11. KISA FİLM GÜNLERİNDE BUGÜN ^ Fransız ^p iMiuur Mer L TAKSİM 11 / İtalyan J İ J Kültür Merkezi T f l Salonu 'I X TEPEBAŞI Saat: 11.00 TÜRKİYE • HAYALET • DEVRIDAIM • SON MEYHANECI • VAHŞI ÇÖP Saat: 14.30 TÜRKİYE • TAHTACI FATMA • CAMIN TERI Saat: 14.30 İTALYA ' ÇOK TEBRİKLEP. *QULLER • ÖLUM TRENI •ANNE • KOÇÜK ATEŞ • SAVAŞ BITTl • HEMEN HEMEN KARDEŞLER Saat: 17.00 FRANSA • LA BELL ESOY • YALNIZ ' ÇAMAŞIR MANDALLARI • SON BULUŞ • ESKI BARTYER Saat: 17.00 ALMANYA • PSYCHIC TEÛLMLATAROT • IHTIRAS FENERI • ISLAK ÖtÛM HAKKINDA Saat: 19.30 ALMANYA • FİLM ÖPÜCÜĞÜ • PALERMO YOLU • BISKÜVI HIRSIZI • HAKKINDA KONUŞULAMAYAN KONULAR • VtLLENEUVE Saat: 19.30 AVUSTURYA •PASAJLAR • SOPHIA'NIN YIU1 MANGA TRAIN • TEKRAR LAMA •MISIR Yf>v<r<n. T>ı«rur. r Arıi. i ^y \ K- YAPI KKKDI NIN KMKU.ARIV1.A 1 [eineır. tMro*- 7 - 25 NİSAN ARASINDA YALNIZ 17 OYUN ÇarjamCa 21.00 (lojırımlı) Pers««!e 2100, Cuma 2100 Cumarttsı 15 30 « 21.00 Pazar 15 30 KADIKÖV BELEDlVESt ÇASDA? ESrtİM KOLTOR MCRKCZ! (CAFERAûA SPOR SALOHU YANI. ŞIFAHASTANESlKARŞISh ««K(O216)4I8 95 49 VMkmma Takskn: (0212125128 38 VaUocvna Suadlyr 10216) 360 90 90 IC. ÖD* IMNUdWIH itimUMSBE. MÛALttf BTANBULPEVLETTIYATROSUToplu Bllet RezervasYonu ve Abonman: 0 212.292 39 00 /111 http://www.istdt.gov.tr Nazım Hikmet "Ferhad ile Şirin", Yöneten: Yücel Erten 6-7-8- Nisan Peter Shaffer "Karanlıkta Komedi". Türkçesi: Yıldız Serpen, Yöneten: Lawrence Tıll 13-14-15-Nisan Oktay Arayıcı "Bir Ölümün Toplumsal Anatomisi", Yöneten: Can Gürzap 20-21-22 Nisan Aziz Nesin "A2İZNAME", Yöneten:Yücel Erten (Ankara Devlet Tıyatrosu Yapımı) 27-28-29- Nisan Oyunların Başlama Saati: 21.00'dır. Yayla Sanat Merkezi:0.216 383 99 20-441 20 87 Maltepe ERİKAN TİYATRO TARİHİN'NİN EN UZUN SÛRE OYNANAN OYUNU İSTEK ÜZERİNE KADIKÖY'DE TEK GÜN ATATURK FEN LISESI TİYATRO SALONU Göztepe, Kuyubaşı Sarayönü Cad. Tel:0.216 347 64 60-349 91 53 GALERİ ve SERGİ İlanlannız için: 0212. 293 89 78 Sevgili çocuklar, sizleri kıkır kıkır güldürecek harika bir gösterimiz var! Birlikte hoşça vakit geçirmek için. hepinizi bekliyoruz. Yöneten ve Oynatan Taceddin Diker Ucretstf daveüvetennrzı çevrç Akbank şubelennöen abtMmanız Salop Sabancı Usesi Tıyatro Salonu Yıldız-lstanbuf Her cumartesi - pazar Saat: 11.00 com. tr/suıat AKBANK GALERİ ODA AYDINSOFU "Heykel Sergisi" 6-30Nisan'99 Hûsrev Gerede Cid. No 102/B Tesnkıve • IST. Tel 259 22 08 ESKİ YEŞİL KOMEDİ • MÜZİK KULÜBÜ SERH.iTK.iYA "İS'SASOĞLl MISAW 10tUM KRŞEMK/ 1SM Abdeihakbamıt Cad. No S1 Taksim 255 20 20 - 237 72 50 - BABA PARASININ KATKILARIYLA - CAVIT ATM ACA ANTİK SANAT OALERİSİ Mühûrdar Cd. Özgür Apt. No:59/3 Kadıköy (İSKİ Karşısı) Tel: (0216) 330 13 54 - 330 13 44/ Fax • (0216) 348 74 33 RESİM SERGİSİ 7-27 NİSAN 1999 "SAKİNDİ ORADA YAŞAM" Kokteyl: 7 Nisan 1999 Saat: 18.00-20.00 İlanlannız için: 0212. 293 89 78 SES-1885 ORTAOYUNCULAR İSTİKLAL CAD. H0:1«l TEL (0 212) 25118 65-66 FA* (0 212) 244 43 27 www.artaoyuncular.com Ferhan Şensoy FERHANGİ ŞEYUR 7 Nisan Çarşamba: n 00 Ferhan Şensoy FELEKBİR " SALAKKEN 14 Nisan Çarşamba: 21 FERHAN ŞENSOY'un PARASIZ YAŞAMAK PAHALI Perşembe ve Cuma: 21.00 Ferhan Şensoy'un ÇOK TUHAF SORUŞTURMA Cumartesi: 18.30 ve 2\ .00 TC KOHftBokont^n«ıkokılanrta. KISILIK GÜIDURL Derya Baykal AN MUTFAKTAYIM ytnan-Y6n«t«ı fsrtyn ŞENSOY Mü*. Fknt Wm Salı: Z1.00. Pa2ar 15.30 ve 18.30 T C. KüMı Bokonfcjı n KKO'nun kdUanyla Bilel Satış Yerleri: Ortaoyuncıılar Gişesî: 251 18 65-66 VAKKORAMA-Taksitn. Sııadiye. Akmerke; ETİLER Ulıısoy Travel Cenler Tel: 283 40 83 Jazz kansımı- Okjy Tomı/ "_ Pfrkusyon Ivo P.ıp.ı/ov Kl.ırınet sopr.ıno "? Vıisıl P.ırm.ıkov Kl.ıvyt 1 !! cık]il.ır tko . tlektrık b.ıs .'ı.«y Clı.tı: Sır.ıst-lvıl'T Cd Arsl.ıny.ıt,KJI Sk. A Hamdl TANP1NAR ıp> Yöneten : Y.Kenan 7-8-9-10-11 NİSAN ^ i i ^ BaMıyar VAHABZADE Yöneten: Haşmet ZEYBEK 7-8-9-10-11 NtSAN Orhan ASENA HÜRREM SULTAN Yöneten: Engln ULUDAĞ 7-8-9-1MIHİSAH Şınasi EKİNCİOĞİ.U HOŞU'NUN UTANCI (Ç.O.) Ycceten- Zütul ERCEN 10-11 NtSAM NmtAGMEV ALADDİN İN SİHJBaİ LAMBASI (ÇO.) FOTOĞRAFCI (ORTAOYUNU) Yöneten Y.Kenan IŞIK-Ha*met ZEYBEK 7-1-9-10-1! MMN 10-11 NİSAN 2 AKDENİZLI ÇELENK - F OZŞENER OYUNCAKTAKİ SIR (Ç.O.) Yonetcn. Ş « Y V M AVŞAR ınırtsu Necati CUArtALI DERYA GÛLÛ Yöneten: Nedret DENtZHAN 7-8-9-10-11 NİSAN Yöneten: Mûnevver KfRMIZI ) H I H1SAH BOSU. 0212:40 77 20 SONMEZAtasoy KtNPİ GÖK KUBBEMİZ Yöneten • Engin ULUDAĞ tV8-9NİSAN AyjtSEUN BİR AVUÇİNSAN MİNSAN (ÇO) 10-1IMBAN CB>TtYATXOSUOYWGÜSvtSAAnEKl:SAU: 15.00-20.30 / PtKŞlMBE-CUMA: 15.00 OYUN GÜNLERI ÇARŞAMBA 15 00-20.30 / PERŞEMBE. 20 30 CUMA. 20J30 / CTîSİ: 11.00 IÇ.O)-15.00-KL30 / mZAR. n.00CO(-15.0O-N.00 BltETtm ŞENIR IIY«IROl»RI CİŞEIERINDE 5ATIŞ» SUNULMUŞTUR.