Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
Cumhuriyet
İmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Ya>ın Vönetmenı Orhan Erinç
• Genel Yayın Koordınatöru HikmetÇe-
tinkaya # YazıışJen Müdüru. Ibrahim
YUdız 9 Sorumlu Mudur Fikret Ilkiz
9 Haber Merkezı Müdürü Hakan Kara
• Gorsel Yönetmen: Fikret Eser
Dı:> Haberler Şinasi Danışoğlu • Isiıhbaral Cengiz
Yıldınm 9 Ekonomı Mehmet Saraç 9 Kultür
Handan Şenköken # Spor \bdülkadir V üceiman
• MdkalekT Sami Karaören 9 Duzeltnıe \bdullah
^a/Ki#Fotoğral" Erdogan Köseoğlu •Bılgı-Belge
Edibe Buğra 9 Yurt Haberkn Vlchraet Faraf
Yayın Kurulu tlhan Selçuk
(Ba^kan), Orhan Erinç, Okta>
Kurtböke. Hikraet Çetinkaya,
Şükran Soncr. Ergun Balcı,
Ibrahim V Udız. Orban Bursalı,
Muslafa Balba\. Hakan Kara.
AnkaraTemsılcısı Muslafa Balbav AtaturkBuhan\'o
125, Kat.4. Bakanlıklar-Ankara Tel. 4195020 (7 hat). Faks
4195027 • Izmır Temsılcısı Serdar Kızık, H Zıya
BK. 1352 S 2 3 Tel. 4411220, Faks 44191179 Adafıa
Temsılcısı: Çetin Yiğeooğiu, Inönü Cd 119 S. No. 1 Kat: 1,
Tel 363 12 II, Faks-363 12 15
Muessese Mudunı t'stfln Akmen 0
Koorıiınaror Ahmet Korulsaa #
Muhasete Büknt \ener#Idare Hüsevin
Gûrer • Uktaıe Onder ÇeUk • Bılgı-
l^lem Nail İnal 0 Bılgısavar Sı»tem
MOrüvet Çifer»Satış Kszilel kuza
MEDYA C: • Yönetım K
Ba^kanı - Genei Mudur G
Erduran # Koordınator
Işıtman # Cienel Mudur Yardı
SevdaÇobâD Tel 514 07
5139580-5138460-61.Faks 51
\a\ımla>an ve Basan: Yen! Gun Haber Ajansı, Basın ve Yauncılık A Ş
TuritotağıtaJ « 41 Cagalojlu 34334 Ist PK 246 tstanbul îel (0 2121 512 05 05 (20 hat) Faks-(0^ 12) 513 85 95
13TEMMUZ1998 Imsak: 3.39 Güneş: 5.36 Öğle: 13.17 İkindi: 17.14 Akşam: 20.44 Yatsı: 22.32
Ormanlapın
kiralanmasına
tepki
• ANTALYA(AA)-
Orman Bakanlığı
tarafından orman içi
dinlenme yerleri ile milli
parklann, özel kuruluşlara
kiralanmasına tepki
göstenldi. Akdeniz
Universitesi (AÜ) Çevre
Sorunlan Araştırma ve
Uygulama Merkezi
(ÇSAUM) Müdürü ve
TEMA Batı Akdeniz
Bölgesi Temsilcisi Doç.Dr.
Funcay Neyişçı, Antalya
iahillerindeki orman içi
jinlenme yerlen ile milli
jarklann özel sektöre
ciralanmasının tehlikeli
jldugunu ve bunun orman
/angınlanndan daha kötü
sonuçlara neden olacağını
belırtti.
Anadolu'da 53
iç kale camisi
• YAN(AA):Van
Yüzüncü Yil Universitesi
Güzel Sanatlar Fakültesi
Dekanı Prof. Dr.
Abdüsselam Uluçam, üç yıl
siiren çalışma sonucu
Anadolu'da, Türk-tslam
öncesi ve Türk-lslam
dönemıne aıt 53 iç kale
camisi tespit edildiğini
bildirdı. Çalışmayla
Anadolu'daki iç kale cami
ve mescitleri
araştırdıklannı belirten
Uluçam, "Bu kalelerin plan
ve yapılan. arazinin
konumunu ve eldeki
malzemesine bağlı olarak
bazı özellıkler göstermekle
beraber, genel
düzenlenişleri her yerde
aynıdır" dedi.
Sigara karşıtı
kampanya
• ANKARA/
GÖKÇEBEV (AA) - Devlet
Bakanı Eyüp Aşık. bir sûre
önce başlatılan
"Çocuklanmızı sigaradan
uzak tutalım"
kampanyasının, sigara
ürünü üretenlerin,
pazarlayan ve tüketiciye
ulaşan satıcılann ortak
çabalanyla başanya
ulaşacağını bildirdi.
Bayilere gönderdiği
mektupta, kampanyanın,
bakanlığın denetimınde
Türkiye'de sigara üreten
Tekel. Phılip Morns Sa ve
R.J. Reynolds firmalannın
ortak gırişimlenyle
yürütüldüğünü ifade eden
Aşık, "Sorumlu vatandaş
ve örnek işyeri sahipleri
olarak, kanunu
uygulayacağınıza eminim"
dedi.
Noel Baba
ziyaret edilecek
• ANKARA (AA)-
Özellıkle yılbaşlannda
çocukların rüyalannı
süsleyen Noel Baba'nın
mezan. yaklaşık 70 ülkeden
gelecek çocuklar tarafından
ziyaret edilecek. Noel Baba
Vakfi, Noel Baba
etkınlikleri kapsamında bu
yıl 70 ülkeden çok sayıda
çocuğu Demre'ye davet
etti. Aralık ayında Noel
Baba'nın mezan ve adına
yaptınlan kiliseyi ziyaret
edecek olan çocuklar. 2001
yılına da kilisenin yakınına
dikilecek dev elektronik
saatin önünde girecek.
Aydın'da orman
yangını
• AYDIN(AA)-Aydın-
Izmir il sınınna yakın
Çayırlıpınar mevkiinde dün
sabah çıkan orman yangını,
tamamen kontrol aitına
alındı. Çayırlıbahçe
mevkiindeki ormanlık
alanda sabah 10.30
sıralannda çıkan yangmda
1 hektan bozuk baltalık, 1
hektan da tanm alanı
olmak üzere toplam 2
hektarlık alan yandı.
GökyiğiTe
doktora payesi
• tstanbul Haber Servisi -
TEMA Vakfi'nın onur
başkanı Nihat Gökyiğit'e
Çukurova Universitesi
Senatosu tarafından
"Onursal Doktora Payesi"
verildi.
Yaz okulu
• tstanbul Haber Servisi -
ÇEKÜL Vakfı ile Şile
Belediyesi'nin, Şile
Uluslararası Gençlik
Merkezı kapsamında, 10-15
yaş grubu çocuklara
yönelik hazırladıklan Çevre
Yaz Okulu Eğitim Programı
uygulaması, Şile
Demirtaşpaşa llköğretim
Okulu'nda başladı.
Trafik kazalarmda yakmlannı yitirenlerin yüzde 64'ünün bunalıma girdiği belirtiliyor
Hızuu kes, trafik kazaları azalsınANKARA (Cumhuriyet Bürosu)
- Trafik kazalannda yaralananlann
ya da yakınlannı kaybedenlerin psi-
kolojik ve fizyolojık durumlannın
önemlı ölçüde etkilendiği: yakınla-
nnı kaybedenlerin yüzde 64'ünün
bunalıma gırdiği bildırildi. Trafik
kazasında yakınlannı kaybedenle-
rin ve yaralananlann yüzde 5.9'u al-
kol, yüzde 1 l'i de sigara kullanımı-
nı aıttınrken, yüzde 22.9'u sinirlilik
ve içe kapanmayla karşı karşıya ka-
lıyor. Trafik kazalarının yüzde 25
oranında azalması için ise hızı 5 ki-
lometre düşürmek yetiyor.
Emniyet Genel Müdürlüğü Tra-
fik Hizmetleri Başkanlığı Trafik
Araştırma Merkezı Müdürü Dr. Sü-
leyman Işıldar'ın "Tüketici Bülte-
ni" için derlediği rapor: trafik kaza-
larının ölüm, yaralanma, ülke eko-
nomisinı etkileyen sosyo-ekonomik
kazalara yol açmasının yanı sıra ka-
zada yaralananlann ya da yakınlan-
nı kaybedenlerin psikolojık ve fiz-
yolojik düzeninin bozulmasına da
neden oldugunu ortaya koydu. Işıl-
dar'ın derlediği bilgıler şöyle:
YıUara göre kazalar: Türkiye'de
1985-1997 yıllan arasında trafik ka-
zalan 6 kat artarken. 1997 yılmda
meydana gelen 392 bin 661 kazada
5 bin 134 kişi öldü. 111 bin 56 kişi
yaralandı. Dünyada trafik kazalan so-
nucu, her yıl 800 bine yakın kişinin
öldüğü, 15 milyon kişinin de yara-
Hızı 5 kilometre düşürmenin, trafikte kaza riskini yüzde
25 oranında azalttığı belirtildi.
• Trafik kazasında yakınlannı kaybedenlerin ve
yaralananlann yüzde 5.9'u alkol, yüzde 11 'i de sigara
kullanımını aıttınrken, yüzde 22.9'u sinirlilik ve ıçe
kapanmayla karşı karşıya kalıyor.
landığı belirtildi.
Maddi kaybın yatınm olarak de-
ğerlendirilmesi: Türkıye'de trafik ka-
zalannın neden olduğu yıllık 2 kat-
rilyon lıralık kaybın yatınm olarak
degerlendınlmesi durumunda; 774
bin adet 100 metrekarelik kalorifer-
li konut, 33-40 metre genişliğinde 2
bin415 kilometre yol. 1333 adet 300
yataklı tam donanımlı hastane, 14
bin 639 adet 240 öğrenci kapasiteli
ilkögretim okulu, 32 bin 206 adet
1500 metrekarelik spor salonu yapı-
labileceği hesaplandı.
Psikotojiketkiler Kazalarda yakın-
lannı kaybedenlerin psikolojik ra-
hatsızlıklarla karşılaştığı belırtile-
rek; yüzde 72'sinin günlük işlere il-
gisini, yüzde 70'inin sürüş yetene-
ğini, yüzde 49'unun kendine güve-
nini yitirdiği, yüzde 37'sinin intihar
hissi taşıdığı. yüzde 64'ünün buna-
lıma girdiği, yüzde 78'inin sinirlilik
ve yüzde 71 'inin de öç alma isteği
taşıdığı saptandı.
Yaralılann etküenmedurumu: Ka-
zalardan yaralı olarak kurtulanlann
kaza sonrasında çok büyük ölçüde bu-
nun etkilerini taşıdığı belirlenırken,
yüzde 30.5'inin uykusuzluk, yüzde
16.9'unun hafıza kaybı, yüzde
41.5'inin baş ve vücut ağnlan çek-
tigi, yüzde 27'sinin sinirlilik ve içe
kapanma ile karşı karşıya kaldığı,
yüzde 4.2'sinin sakinleştirici ilaç,
yüzde 11 'inin sigara, yüzde 5.9'unun
da alkol kullandıgı tespit edildi.
Kazalarda kayıplan azaltıcı ön-
lemler: Yeni araba ve güvenli dona-
nım yüzde 15-25, emniyet kemerı
ve çocuk koltuğu kullanımı yüzde
şoför ve yolcu hava yastığı yüzdı
10, hızın 5 kilometre azaltılması y
de 25, gündüz araba farlannın ya
ması yüzde 2-7, araçlarda ABS I
nınin bulunması yüzde 3-5 ola
belırlendi.
Almacak önlemlere göre kurts
lacak yaşam savısı: Kara noktala
iyileştirilmesi 90, kasaba ve köyl
den geçen trafiğın azaltılması <
kav şak yerlenne ada yapılması 11
tehlikeli noktalara bariyer yapıln
sı 20, sollama yasaklamalan 2,;
işaretleri ve standart işaretler kon
ması 150, yavaş trafik için ayn \
yapılmasının da 150 kişinin ya<
mını kurtaracağı belirtildi.
ıcacık Tea
Gençler, ««fenekhfcr ve eibette sıcacıklar. Empıre
dergisi, 19981a bu nitelikJeri kendisinde topl^an
yeni yıldı/lannı seçti. Listenin başlannda Tea
Leoni yer ahyor. 32 yaşındaki vıldız, son olarak
Derin Darbe ile çıkü karşınuza. Bugünlerde
Dreanı VVorks şirketinin 'Wh> Can't I Be Audrey
Hepburn?' adlı projesine hazuianan Leoni
yü/ünü eskitmek istemiyor.
Tarsus 2 gun elektriksiz kalmıştı
57 yıllık okaüptüs
ağaçları kesfldi
TARSUS (Cumhuriyet)- Tarsus
Belediyesi ekiplen, Langen Bulva-
n'nda bulunan 35'e yakın 57 yıl-
lık okaliptüs ağacını, tehlike yarat-
tıgı gerekçesiyle kesti.
Geçen günlerde meydana ge-
len kasırgada 150 dolayında ağaç
devrilmış. elektrik tellennin üze-
rine düşen ağaçlar nedeniyle Tar-
sus iki gün boyunca efektriksiz kal-
mıştı. Çevre sakinleri. ağaçlann
tümden kesilmesine tepki göste-
rerek "Ağaçlan kesmek\erinedüz-
gün budayarak konıyabilirlerdi"
dediler.
Bir süre önce meydana gelen ka-
sırga ve yağmurdan dolayı çok sa-
yıda ağacın devrılerek çevreye za-
rar vermesinden yola çıkan Tar-
sus Belediyesi, Langen Bulvan'nda
bulunan ve 1941 yılındaekilen35
okaliptüs ağacının "tehlike arz et-
tiği" gerekçesiyle kesilmesine ka-
rar verdi.
Elektnk telleri ve çevreye zar;
verdigi gerekçesiyle ağaçlann kc
silmesine tepki gösteren çevre s;
kinleri, ağaçlann rtimden kesilmı
si yerine düzgün bir biçimde bı
danması sonucu korunabılecegiı
ıleri sürerek "Ağaçlann kesilme
sırasında çevrecilerin duvarsız ka
ması ve kamuoyu oluşturmama
bizleri üzdü" diye konuştular.
Kaymakam Ali Ülger. ağaçlar
kesilmesı karannın belediyeye a
oldugunu söyledi.
Tarsus'ta geçen yıl da Muafft
L'ygur ile Mersin caddelen üzenı
de bulunan 45 dolayındaki ağac
yol genişlemesi nedeniyle kesi
mesine sivıl toplum örgütleri büyi
tepki gösterip belediyeyi mal
kemeye veımişti.
Ancak Danıştay, belediyeyi hal
lı bularak yollann genişlemesi iç
agaçların kesilmesine karar ve
mişti.
7-of*11 ^
e
^
n
^
m a r
sorumlulan yerine
y c t r i l 'onlan eleştirenler' sorgulanıyor
Bartınlılara yasal işlem
OKTAY EKİNCİ
Türkiye Adana ve Cejhan'da mey-
dana gelen depremin "imar sonım-
lulannı" tartışırken. depremden bir
ay önce Batı Karadeniz'de yaşanan
sel baskjnlanndaki aynı sorumlula-
n unutmuş görünüyor. Kamuoyu il-
gisindeki bu "geçici duyarülık" VTİ-
zünden de özellikle Bartın'da yaşa-
nan "sel sonrası a\ mazlıklar" kendi-
lenne özgür ve denetimsiz bir ortam
buluyorlar.
20-22 Mayıs 1998 günlerindeki
sel baskınlanndan sonra bu tür fela-
ketlerin kökeninde "doğanın1
" değıl,
doğaya aldırmayan bilim dışı yer-
leşme politikalannın bulunduğu bir
kez daha açığa çıkmıştı.
Bu "insan vaşarru yerine ranta ve
yağmaja" değer veren politikalann
uygulamadaki sorumlulan ise hiç
kuşkusuz "yerel vıe merkezi yöneti-
min" temsilcileriydi.
Aynı "temsacfler", yine sel baskın-
lanndan sonra yıllardır süregelen
yanlışlanndan artık "ders" alacak-
lan yerde, açığa çıkan gerçeklerin
üzerine giden ve "sonımlulann ar-
tık sorgulanmasınr isteyen duyarlı
Bartınlılarhakkında "yasal işlenT(!)
yapmaya başladılar.
Bartın V'alisi M. Fatih Eryılmaz,
yerel basının emekçilerinden 75 yıl-
lık Bartın gazetesi sahibi ve Cumhu-
riyet muhabiri Esen Aiiş hakkında
savcılığa "suç duyurusunda" bulu-
nurken, Halk gazetesi Yazıişleri Mü-
dürü Çetin SelçukArslan'ı da savcı-
lığa verdi. Valinin Esen Aliş'e yakjş-
tırdığı suç, selle ilgili haberlerde
"halkı devlete karşı galeyana teşvik
etmek" şeklindeydi. Çetin Selçuk
Arslan da valiliğin sel karşısındaki
yetersizliğini eleştirdiği için "kişi-
lik haklannıve devletin itibannı ren-
ckk edici ve devleti yıpraücı" yayın
yapmakla yargılanacaktı.
70 mih/onluk 'yardım^!)
lşte böylesi bir "devlet anla>ışı-
nın" yerel yönetimi altında sel son-
rasındaki sorunlannı çözmeye çalı-
şan Bartmlılar, merkezı yönetimin de
benzer duyarsızlıklan karşısında ne
yapacaklannı, nereye başvuracakla-
nnı bilemiyorlar.
Örnegin, felaketten zarar gören
evlere ve işyerlerine 100 milyon ile
300 milyon Iıra arasında yardım ya-
pılacağı açıklanmasına rağmen, as-
İında bu rakamlar bile yetersiz oldu-
• Bartın'da. Devrek'te ve
diğer sel altında kalan
yerleşim yerlerinde felakete
neden olan imar ve
yapılaşma kararlannın artık
iptal edilmesi ve taşkın
bölgelerine imar yasağı
getiren planlann üretilmesi
gerekiyor.
gu halde, hükümetın verdigi yardım,
evlere 70 milyon lira ışyerlenne ise
100 milyon lira olarak gerçekleşi-
yor. Çünkü vine V'ali Bev "ın tutum-
lan yüzünden yüzde 80'ı sel altında
kalan bir kent bıle devlet tarafından
resmen "felaket bölgesi" sayılmıyor.
2 trilyon liraya > akın zarara uğradı-
ğı söylenen Işıklar Holding bile se-
teklılik gösteren bu tür ırmak kenar-
lan kentlerdeki imarplanlan hiç va-
kit yitinlmeden hemen askıya alın-
malı. Yaşanan su baskınlan adeta bir
"şehircilik dersi" şeklinde değerlen-
dirilerek planlardaki bu gibi alanla-
ra yapılaşma olanagı sağlayan ka-
rarlar ıptal edilmeli. Dere yataklan,
taşkın alanlan v e sulama yapılan ta-
nm topraklan da aynı planlara "et-
kileme bölgeleriyle'' birlikte işlene-
rek yeni vapılaşma alryapısı da tasar-
lanmış uygun topoğrafyalara taşın-
malı.
Sel baskınından sonra "yaraları
sarmak" isteyen yöneticilere belki
bir katkısı olur düşüncesiyle geniş
kapsamlı ve uzun erirnli bir "eyJem
planı" hazırlayan Bartın'daki meslek
odalan ve demokratik kitle örgütle-
ri, yöre halkının imzasına da açtık-
BelediyeJer sel baskınına ait bu göriintüleri önlerine almalı ve bir şe-
hircilik dersi kabul ederek imar planlarını yeniden yapmalı.
lin felakete dönüşmesinde en önem-
li etken olan Bartın Irmağı'nın li-
man çıkışında gerekli ıslah ve düzen-
leme çalışmalan yıne yapılmadığı
takdirde 5000 kişıye ekonomı sağ-
layan fabrikalannı kapatarak bu "risk-
li" bölgeden taşınacağını açıklıyor
Yeniden planlama
Bartın'da ve Batı Karadeniz'in sel-
den etkilenen diğer kentlennde şım-
di yerel yönetimlere düşen en önem-
li görev ise "yerleşme ve imarkarar-
lannı" yeniden gözden geçirmek.
Örneğin "De\Tek" gibı aparrman-
laşma konusunda akıl almaz bir is-
lan ortak bildirgelerinde şunun altı-
nı çizivorlar- "tvediönlemleralınmaz-
sa, olası ekonomik çöküntü kitlesel
göçlere de yol açacakür..."
Bu uyan, Bartın için bir bakıma
selden çok daha büyük bir felaketi
tanımlıyor. Çünkü Bartın aynı za-
manda antik çağlardan bu yana bir
"•kültür" kenti. Böylesi biruygarlık
merkezinin kendi yazgısıyla baş ba-
şa bırakıhp ınsanlannı bile yitiren
"terkedilmiş*' bir kente dönüşmesi,
21. yüzvılın eşığınde sadece gele-
cege dönük değıl, tarihe karşı da bü-
yük bir "vefasızük" örneği olacak-
tır.
SÖYLEŞİ /KTT\LÂ İLHAN
'Müteferrik...'
Mektup, bir manada, edebiyattır; eskiden, ne
'ıspanaklı' mektuplar alırdık; faks, galiba telg-
nafa daha yakın; he(e meramını, iyi anlatabilirse! Oku-
run 'tepkisini', gerekli yere, hızlı ve çabuk, üstelık
yazılı olarak ulaştırabiliyor.
Örnek, 1/ "...15.6.1998 tarihli yazınızla ilgili
önerimdir Türkiye'de hemen referandum ya-
pılmalı. 2 soru yer almalıdın 1/ 'Üniter' Türkiye
Cumhuriyeti'nde yaşamak istiyor musunuz?
2/ (Her bölgede bölgenin ismi verilerek) Kara-
deniz halkı olarak, Pontus Rum Devleti gibi, bir
devletin hükümranlığında yaşamayı, önümüz-
de 50-100 yıl içersinde, düşünür müsünüz?
Kendinizi hangi devlete yakın hissediyorsu-
nuz? YanrHar ilgili bölgelerde -nasıl çıkarsa çık-
sın- 'iddia' sahiplerine açıklanmalı, gereken
yanıt (umanm) verilmelidir. / Uzman Dr. Bülent
Keçili." (Bolu'dan, 16 Haziran 1998 tarihli faks.)
Anadolu toprağı üzerinde, gözleri açık 'taksim'
rüyası görenlere, sanırım en çarpıcı, en pratik tep-
ki budun Doktoraçısından, besbelli, Anadolu hal-
kının şaşmaz sağduyusuna, büyük civanmertliği-
ne dayanıyor.
Sizce haksız mıdır?
Cezaevi'nden 'mektup'...
Cezaevi'nden mektuplar, zarflarında, erbabının
ömrü boyunca unutamayacağı, damgalarla
gelir: "Ermenek Özel Tip Cezaevi Mektup Ko-
misyonu: Görülmüştür!". Kâzım Karaca'nın
mektubundaki damga bu, diyor ki:
Örnek, 2/ "...mektubu yazmamdaki asıl mak-
sad, yazılannızda sıkça dile getirdiğiniz ve 'me-
raklısına' isimlerini belirttiğiniz 'Ulusal',
Türk/Diplomatik', 'Yeni Hayat' dergilerini elde
edebilmektir. Belki adreslerini -telefon ve faks
numaralannı yazmıştım diyeceksiniz. Şu an,
adresimden de anlaşılacağı üzere, hapishane-
deyim; imkânlanmın kısıtlı olmasından dolayı,
aracılığınıza gerek duydum. Birçok anlayıştan
hareket eden kurum ve kişilerin -çoğunlukla
'Sosyalist Sol'- çıkardığı yayınlan gönderme-
leri sayesinde okuyabiliyoruz. Açık adresleri
olmadığı için, o dergilere yazamadım, göste-
receğiniz alâkaya şimdiden teşekkür ediyo-
rum..." (20 Nisan 1998 tarihli mektubu.)
Bilirmisiniz, cezaevindeki 'siyasi', kozada böce-
ğe benzer; sağı solu duvar, önü arkası karanhk! Fik-
rimce, yeni bir fikir hareketinin başını çeken bu
dergiler, mutlaka Ermenek'teki 'meraklıyı' unutma-
yacaklardır; adresi, her hükümlününki gibi, çok
açık, çok basit: "Kâzım Karaca, Özel Tip Hapis-
hane, C-3, 70400, Ermenek/Karaman."
Otobüsteki adam...
Otobüsteydim, âdetim üzere, iniş kapısının ya-
nına dikilmıştim; öğle üzeri tenhalığı, boş kol-
tuk bile var; sağıma soluma döndükçe, yaşlı fakat
diri bir adamla göz göze geliyorum; seyrek saçla-
nnı, kısa kestirmiş; kır sakalları, suratını sarmış,
beyaz kanncalar; cebinden, adını okuyamadığım
siyasi birderginin, ucu görünüyor. Neyin nesi? Do-
lapdere'de, Doğrultmacı ustası mı; Kocamusta-
fapaşa'da, emekli küçük memur mu; Zeytinbur-
nu'nda öğretmen mi? Hangisı olursa olsun, göz-
lerini öyle kısıp, bana niye bakıyor?
Hiç unutamayacağım olay, daha sonra cereyan
edecekti. Nişantaşı durağına yaklaşırken kalktı, ga-
liba inecek, yol verdim; kapı açıldığı sırada, asla um-
madığım ve beklemediğim şeyi yapıyor: sanki ba-
bam, sanki onun oğluyum, yumuşak ve derin o ma-
vi bakışıyla gözlerimi bulup, elini uzatıyor, usulca
omzumu okşuyor: hepsi o kadar! Tek kelime söy-
lemedi, indi ve gitti. Omzumda, elinin ağır ve be-
reketli temasını; gözlerimde, bakışlarının müşfik
ve derin maviliğini, ölürsem ancak unuturum. Çün-
kü, o halktı.
O gün, o an, nasıl büyük bir ferahlık, engin bir
iyimserlik duymuşsam; besbelli uzak, gizlı fakat sâ-
dık bir dost olan Kerim Bağnaçık ın mektubunu
okurken de, öyle bir ferahlık ve iyimserlik duydum;
yazdıklarını sizinle paylaşırsam, acaba bağışlar
mı?
Örnek, 3/ "...henüz subay çıktiğım günlerde
(Ekim 1976) 'Hangi Sol'u okuyordum. 'Faşizmin
Ayak Sesleri'ni, bu denli farklı konulann yeral-
dığı ve inanılmaz doğrulukla 'teşhisler'in konul-
duğunun zaman içersinde anlaşıldığı bu kita-
bı okurken, aldığım tadı anlatmak çok zor. Izin
dönüşü otobüs, Erzurum/Narman yolundan
yukan sararken, Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın
içinde kayboluyordum. 1981 yılında, o dağda-
ğalı günlerin hemen sonrasında, 'Hangi Atatürk'ü
okurken, hissedip de ifade edemediklerimizi,
bizim adımıza söylediğinizi görüp nasıl gurur-
lanıyorduk! Cumhuriyet'i, Atatürk'ü, hem hak-
lı olarak yüceltiyordunuz, hem de bunlan hiç-
bir kolaylığa düşmeyecek şekilde, özlediğimiz
bir biçimde anlatıyordunuz. Yüreklerimize su
serpmiştiniz!.." (3 Haziran 1998 tarihli mektubu.)
Kerim Bağnaçık, mektubuyla birlikte, 'dört yıl
önce başladığı ve ancak bitirebildiği çeviri çalış-
masını' da göndermiş, ('Ikinci Dünya Savaşı', II
Citt. Yapı Kredi Yayınlan) ne iyı etmiş. o savaş kı
ülkemiz için '40 karanlığı'dır ve bizim bütün ilk genç-
liğimizdir.
MERAKLISI İÇİN NOT: Aranızdan bazıları, 'söy-
leşilen" kesip sakladıklannı, foto/kopiyle çoğaltıp
eşe dosta dağıttıklannı yazıyor; etkilenmemek,
mümkün mü? Buna gerek kalmayacağını sanıyo-
rum: Bilgi Yayınevi (Ankara). tarih sırasını bozma-
dan, onları 'Cumhuriyet Söyleşileri' genel başlı-
ğı altında yayımlamayı kararlaştırdı ve uygulama-
ya geçti; bu kitapların ilki, "...Bir Sap Kırmızı Ka-
ranfil!.." başhğı altında, ya çıktı, ya da çıkmak üze-
redir.
Bu vesileyle, ilgilerini eksik etmeyen bütün Cum-
huriyet okuriarına, -bu arada Mehmet Kulaksız
(Sağmalcılar Cezaevi/Bayrampaşa), Naim Bı-
yıklı (Maltepe/Ankara), Ömer Tuncer (Mudan-
ya/Bursa), Ferhat Şenatalar (Karaköy/istan-
bul) Güney Hastemoğlu (Kadıköy/lstanbul) ve
Gürcan Emecan'a (istanbul)- yürekten teşekkü-
rü borç bilirim.
http:// www, prizma.net. tr/ A İLHAN
http://www.eda.tr/-bilgiyay/yazar/ailhan.htlm