Catalog

TEMMUZ 1998 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER İzzetbegoviç fahri doktor • İstanbul Haber Servisi - Bjsna-Hersek Cımhurbaşkanlığı Konseyi Bışkanı Ajia tzzetbegoviç'e Marmara Cniversitesi Senatosu tarafmdan "insan haklannın korunması ve banşa katkılarından" dolayı fahri hukuk doktoru unvanı verildi. Marmara Üniversitesi Rektörlüğü'nün konferans salonunda düzenlenen törene Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel de katıldı. Özonur, Tes-İş başkanı • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Tes-tş Sendikası Genel Başkanlığı'na Mahmut Özonur getirildi. Tes-İş'in hafta sonu yapılan genel kurulunda, Özonur"un liderliğindeki listeyle Faruk Barut'un listesi yanşmış, seçimi Özonur'un listesi kazanmıştı İşçilerden ppotesto • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye Otel, Lokanta. Eğlence Yerleri tşçileri Sendikası (OLEYİS) üyesi bir grup, Sheraton'da çalışırken işverenin sendikasızlaştırma baskısına boyun eğmedikleri için işten atılan 25 işçiye destek vermek amacıyla protesto gösterisi düzenledi. RTÜK'ten kapatma cezaları • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Radyo ve Teleyizyon Üst Kurulu (RTÜK.), yayın ilkelerini ihlal ettikleri gerekçesiyle Interstar ve BTV televizyonlanna yayın durdurma cezası verilmesini kararlaştırdı. RTÜK dünkü toplantısmda çok sayıda yerel radyo ve televizyona da çeşitli nedenlerle uyan ve kapatma cezası yağdırdı. Bandrol yönetmeliği • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kültür Bakanlığı, yazar ve yayıncılann tepkisi üzerine uygulamasını 9 ay ertelediği Bandrol Yönetmeliği'nde değişiklik yaparak bandrol altmı için gereken hak sahipliği sözleşmesinin noterden onaylanması zorunluluğunu kaldırdı. Gökçek, Hak İş'ten şikâyetçi • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek FP grubuna icraatını anlatırken toplusözleşme görüşmeleri sürecindeki tavn nedeniyle Hak-tş'ten şikâyetçi olunca Manisa Milletvekili Bülent Annç'ın tepkisiyle karşılaştı. TGC'ye yetii üyeler • İstanbul Haber Servisi - Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nden yapılan açıklamaya göre 78 yeni üyenin katılımıyla Cemiyet üyesi gazetecilerin sayısı 2 bin 659'a yükseldi. Yeni üyeler için yapılan törende. vapurdan atlayarak intihara kalkışan kişiyi kurtaran gazetemiz muhabirlerinden Arif Kızılyalın'a da bir plaket verildi. Siemens'te sendikal baskı • İstanbul Haber Senisi - DtSK üyesi Bırleşık Metal- Iş Sendikası'ndan yapılan açıklamada, 15 yıldır örgütlü oldukları Mudanya Siemens'te işveren vekilinin işçileri Türk Metal Sendikası'na üye olmaya zorlamasıyla başlayan gerginliğin bazı işçilerin işten çıkanlmasıyla yeni bir aşamaya geldiği belirtildi. Başbakan Mesut Yılmaz, 18 aylık izleme anlaşmasınm hükümetin programı olduğunu öne sürdü IMF'ııiıı istediği olclııANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Mesut Yılmaz. Uluslarara- sı Para Fonu'yla (IMF) yapılan 18 ay- lık izleme anlaşmasının (StaffMoni- tored Program) 'IMF reçetesi değil, hükümetin programı' olduğunu ılen sürdü. Başbakan Yılmaz dün düzenlediği basın toplantısmda. 26 haziranda eko- nomiden sorumlu Devlet Bakanı Gü- neş Taner ile Merkez Bankası Başka- nı Gazi Erçel'in imzasıyla lMF'ye gönderilen izleme programı metnini açıkladı. IMF'nin 55. hükümetin 3 yıl- lık orta erimli istikrar programını gü- venilir bulduğunuanlatanYılmaz.ya- kın izleme programı çerçevesinde 3 ayda bir hedeflerin gözden geçirile- rek sonuçlann kamuoyuna açıklana- cağını söyledi. Programa göre 18 ay sonunda enflasyonun yüzde 20"ye in- dirileceğini kaydeden Yılmaz, **IMF ileyapnğımız anlaşma, bizim daha ön- ce kamuoyuna açıkladığımız programı esas almaktadır. Bi/.e dikte edilen bir program değil, kendi hedeflerinıi/ söz- konusudur" dedi. 'Ekonomik Politikalar Bildirgesi' başlığıyla sunulan anlaşmaya göre Maliye politikalan çerçevesinde be- lirlenen hedefler şö> le: # Bütçenin faizdışı fazlası arttırı- lacak. Faiz dışı fazla 1998de ulusal gelirin(gayrisafi milli hasıla-GSMH) yüzde 4'ünün üzerine çıkartılaeak. Vergi gelırleri 1998 sonunda 9 katril- yon 350 trilyon lirayla GSMH'nin yüzde 17.7"sine çıkarılacak. Faiz har- camalan GSMH'nin yüzde 17.5'ne denk gelen 9 katrilyon 255 trilyon li- rayı aşmayacak. # Yergi tasarısı, 1 Ocak 1999'dan itibaren oran indirimlerini uygulamak vegeçmişeyürümemesi koşuluylaya- salaştınlacak. Tüm banka hesapları için vergi kimlik numarası uygulama- sı Aralık 1998"den itibaren yürürlüğe girecek. 0 Kamu üeretleri, tanmsal destek- leme gibi bazı temel göstergelerin be- lirlenmesinde geçmiş enflasyon yeri- ne hedeflenen enflasyon esas alına- cak. Bu kararla memıır, kamu işçisi ve üreticilerin enflasyon karşısındaki ka- y ıplan gözönüne alınmayacak. Tanm- sal destekleme artışlan da 1999'da yüzde 20'lik enflasyon hedefiyle sı- nırlandınlacak. # Reel faiz yükündeki artışı önle- mek için. 1998 yılının ikinci 6 ayında iç borçlanmanm 3'te l'i enflasyona ya da dövize endeksli Hazine kâğıtla- nyla gerçekleştirilmeye çalışılacak. # Ozelleştirme gelirlerinin 1998'de 2milyardolan ve 1999'daenaz3mil- yar dolan, borç ödemesinde kullanı- İacak. # Kurpolitikası, 1998'in ikinci ya- rısında yüzde 50'lik enflasyon hede- fivle tutarlı olarak yürütülecek. 0 Rezerv para yerine Merkez Ban- kası'nın net iç varlıklannın büyüme- si üzerindeki kontrole önem verilecek. 0 Bankacılık sektörünün güçlen- dirilmesi ve denetimi için sermayeye yeterliliği rasyosu ve bankalann net açık döviz pozisyonlanna uygulanan tavan ile ilgili düzenlemelere uyulma- sı sağlanacak. 0 Işe yeni başlayanlardaemeklilik yaşı kadıniarda 57'ye, erkeklerde 60'a: asgari prim ödeme gün sayısı da kadınlarda 7 bin 200'e erkeklerde 9 bine çıkarılacak. Önerge kabul edildi Yılmaz hakkında 3. soruşturma ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- DYP'nin, Başbakan Mesut Yılmaz hakkında 'İstan- bul'da mevzuata aykın turizm alanı ilan ettigi" gerekçesiyle verdiği Meclis soruşturma öner- gesi kabul edildi. DYP'nin, Turizm Bakanı İb- rahim Gürdal hakkında 'usulsüz turizm alanı tahsisi' savıyla verdiği Meclis soruşturma önergesi DYP ve BBP firesi nedeniyie redde- dildı. TBMM Genel Kurulu'nda dün DYP'nin Tu- rizm Bakanı Gürdal ve Başbakan Yılmaz hak- kında verdiği Meclis soruşturma önergeleri ayn ayn görüşüldü. Gürdal hakkındaki öneT- ge sahibi olarak söz alan DYP'li Doğan Baran, turizm alanlannın yanı sıra enerji ihalelerinin de bazı büyük holdinglere peşkeş çekildiğini savundu. DYP kökenli olan Ibrahim Gürdal'a bazı DYP'lileroylamaya katılmayarak destek verirken, oylamaya CHP'den katılan az sayı- daki milletvekili önergenin kabulü yönünde oy kullandı. Bazı DYP ve BBP milletvekille- rinin oylamaya katılmaması ve CHP'li Murat Karayalçuı, Celal Topkan ve Mahmut lşık'ın da önergenin reddi yönünde oy kullanması üzerine Meclis soruşturma önergesi reddedil- di. Genel kurulda daha sonra Başbakan Yılmaz hakkındaki Meclis soruşturma önergesi ele alındı. Yılmaz. önergeyle ilgili savunma yap- mazken, önerge sahibi DYP'li trfettin Akar, usulsüz ilan edilen turizm alanlan nedeniyie Istanbul'un yaşanmaz hale getirildiğini söyle- di. Akar. yeni turizm alanlannın 'siyasi amaç- h' ilan edildiğini savundu. Önergenin oylama- sı sırasında 5 BBP millerv ekili muhalefete des- tek verirken CHP'liler topluca salonu boşalt- tılar. CHP'nin oylamaya katılmaması nede- niyie azınlığa düşen iktidar ortaklan Yılmaz hakkında 3. kez Meclis soruşturması açılma- sını engelleyemedi. e i i t * i i v r k v JşadamıSamiErdemKurtbe>rninBeşiktaş'ta\apnracağı24ders- » ı t ı u y u ı ijkliiikögretimokulununprotokolü İstanbulValiliği'ndeimzalan- dı.İstanbul Valisi Kutlu Aktaş. "Bugiine kadar hayırseverler 1533 derslik, özel idare de 2 bin 390 dersliğin yapımına baş- ladı. Bunlardan en az 3 bin derslik yeni ögretim yılına yetişririlecek" dedi. Kurtbeyi de çocuklara böyle bir katkıda bu- lunmaktan mutluluk duyduğunu söyledi. ışadamı Korkmaz YiğitMn Etiler'de yaptıracağı "Korkmaz Yiğit Anadolu Gü- zel Sanatlar Lisesi" ile Eminünü Belediyesi'neeTevfik Kut İlköğretim Okulu'nda vaptınlaeak 12 derslik >e bilgisayar la- boraruvanvla çok amaçlı salonu kapsayan ek binanın protokolü de önceki gün imzalandı. (Fotoğraf: SAADET USLU) RP üslubu kullanan FP Genel Başkanı Kutan, TSK'yi eleştirdi 6 En büyük deprem 28 Şubat' ANKARA (Cumhuri™* Bürosu) - FP Genel Başkanı Recai Kutan, "irricanın hâlâ birinci öncelikli tehlike olduğunu" açıklayan Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Çevik Bir'i isim vermeden eleştinrken "İç düşman paranoyası ile ülke yönetilemez" dedi. Recai Kutan, partisinin TBMM grup toplantısmda yaptığı konuşmada. bugü- ne kadar kullandığı üslubun aksine, da- ha sert bir üslup kullanarak üstü kapalı bir şekilde Türk Silahlı K.uv vetleri "ni he- def alan eleştirilerde bulundu. Adana'da yaşanan depreme değinen Kutan, "Bu ûlkede «adece bu tip depremlerolmuyor. Bir de sık sık siyasi depremler olu\or. Si- yasi deprvmlerin en bü\üğü 28 Şubat'ta yasandı. Bu depremin ardından sarsıntı- lar hâlâ devam ediyor. De> let, vatandasın siyasi depremlerden zarar gören gönül evlerini de tamir etmek zorundadır" de- di. Bir yılı aşkın bir süreden beri irtica- nın en önemli tetıdit olduğu iddiasının gündemdetutulduğunu kaydeden Kutan sözlerini şöyle sürdürdü: u Bıı kkka> la insantortedirgin edüiyor, dayatnıalar yapılıvor. Ortada bu iddiayı doğrula)an ne bir delil var. ne de bir ista- tistik. Yanh; >onımlardan ve vehimler- den kaynaklanan bu iddia aslında yol- sıı/lukJan. hırsızlıklan örtmek için öne sürülüyor." Türkiye"de soğuk savaşı sürdünnek is- teyenler olduğunu savunan Kutan. "iç düşman paranoyası ile ülkenin yönetile- meyeceğini'' söyledi. Kutan konuşma- sında TBMM gündemindeki vergi tasa- rısını da "zulüm vasasr olarak niteledi. Yılmaz'ın mal varlığı soruşturması Belgeler su altında kalmış ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Baş- bakan Mesut Yılmaz' ın kuruluşu sırasında yüzde 45 hisseye sahip olduğu Delta Şirke- ti'nin vergi borçlanyla ilgili belgelerin su baskını nedeniyie okunmaz duruma geldi- ği ve SEKA'da imha edildiği ortaya çıktı. Yılmaz'ın ev sahibi olan işadamı Nuri Ozaltm'ınsa en büyük ihaleleri ANAP'lı başbakanlar döneminde aldığı belirlendi. Yılmaz'ın Malvarlığını Soruşturma Ko- misyonu, ANAP îstanbul Milletvekili Ali Talip Ozdemir'in kayınpederi de olan Yıl- maz'ın ev sahibi, işadamı Nuri Özaltın'ı dinledi. Özaltın, Yılmaz'dan ''şikâyetçi'' ol- du. Evini 2 bin dolara Y'ılmaz'a kıraladığı- nı bildiren Özaltın. bunun kendisine yarar sağlamadığı gibi zarar ettiğini ileri sürdü. Ev sahipliğinden ötürü kendisine ayncalık tanınmadığını savunan Özaltın. Türki- ye'nin en geniş makine parkına sahip bir işadamı olarak "devletten iş almak zorun- da" olduğunu belirtti. Özaltın, sadece ANAP'lı başbakanlar döneminde değil. Tansu Çiller, Turgut ÖzaL Süleyman Demi- rel'in başbakanhğı döneminde de ihale al- dığını vurguladı. Komisyonun ıstemi doğ- rultusunda, Yılmaz'ın kuruluşu sırasında yüzde 45 hissesine sahip olduğu Delta Şır- keti'nin vergi borçlanyla ilgili İstanbul 9. Vergi Mahkemesi'ne yazdığı yazıya da ya- nıt geldi. Mahkemenin yazısında. tüm e\- rakJann su baskmı sonucu okunmaz hale geldiği ve imha edilmek üzere SEKA'ya gönderildiği bildirildi. Enerji Forumu Bildirgesi 'Dağıtım kamu eliyle yapılmalı' İstanbul Haber Servisi- Işçi Partisi'nce (tP) düzenlenen Enerji Forumu'nun sonuç bildirge- sinde enerjide özelleştirmeye son verilmesi ve nükleer enerji macerasına girilmemesi istendi. Bildirgede "Kamu eliyle, bağunsızveulusal ener- ji polhikası Türkiye'nin en büyük ihtiyacıdır" denildi. Işçi Partisi'nce20-21 haziran tarihlerinde ger- çekleştirilen ve 16 bilim adamının bildiri sundu- ğu Enerji Forumu'nun sonuç bildirgesi yayım- landı. Bildirgede enerji üretiminin ulusal. bol. u- cuz, güvenilir, çe\reci ve yenilenebilir olması gerektiği belirtildi. Enerji üretim \e dağıtımının kamu eliyle yapılması gerektiği kaydedilen bil- dirgede. enerjide özelleştirmeye son verilmesi ve özelleştirilen tesislerin kamulaştırılması isten- di. Dışa bağımlı enerjiye son \ erilmesi ve özkay- naklann kullanılması savunulan bildirgede tasar- ruf ve verimlilik için yaptırım ve özendirmele- rin güçlendirilmesi öngörüldü. Bildirgede, ener- ji için Bilgi ve Araştırma Merkezi'nin kurulma- sı da kararlaştırılarak şu görüşlere yer verildi: "Enerjide nükleer maceralara girilmemeli, it- hal kömürietermiksantral kurulmamalıdır. Top- lu ulaşım ve toplu taşımacıhk özendirilmelidir. fş- çi kıyımına ve sendikasızlaştırmaya son verilme- lidir. YargıtayCumhuriyetekonomisini konıma- hdır." Eğitim-Sen'den ezberci sisteme elestiri 'Eğitim araştırmacı olmalı' İstanbul Haber Servisi - Eğitim-Sen İs- tanbul 2 No'lu Şube Başkanı Alaaddin Dinçer. 8 yıllık zorunlu eğitimin başanya ulaşabilmesi için derslerin "ezberci yön- temle değil. özgürlük içinde akıltı. araşnr- macı \e tüm öğrencilerin etkinleşeceği bir yöntemle" verilmesi gerektiğini söyledi. Eğitim-Sen İstanbul şube başkanlannın İs- tanbul Milli Eğitim Müdürü Ömer Baln bey'le yaptığı görüşmede konuşan Dinçer, Balıbe\'den Başbakanlık ve Milli Eğitim Bakanlığı'nm sendikal faaliyetlerin engel- lenmemesine ilişkin genelgelerinin uygu- lanması için de gerekli tedbirlerin almma- sını istedi. Eğitim-Sen İstanbul şube baskanlanyla yönetim kurulu üyeleri, dün İstanbul ll Milli Eğitim Müdürü Ömer Balıbey'i zi- yaret ederek eğitim ve eğitimcilerin soruil- lanyla ilgili rapor sundular. Eğitim-Sen 2 No'lu Şube Başkanı Alaaddin Dinçer, ez- berci eğitimin 'kafasıçauşmayan.sorunçö- zemeyen, iş ve üretim yapamayan. düşün- ce kıvraklığı olnıavan, sıkışınca saldıran, sanattan anlamayan, çevreve doğayi koru- mayan' insanlaryetiştirdiğini belirterek se- kiz yıllık eğitimin bu tür bir eğitim siste- mi olmaması gerektiğini söyledi. Balıbey'le yaptıklan toplantıda eğitim- cilerin sendikal, ekonomik ve hukuksal so- runlannı da ileten şube başkanlan. her iş- yerinde sendikanın yazılı duyurularının yer aldığı işyeri sendika panosunun oluş- turulması konusunda yardım istedi. Çatalca Belediyesi, Erguvankent için CHP'nin desteğini istedi 'Projemiz engellemnek îsteniyor' İstanbul Haber Senisi- CHP'li Çatal- ca Belediye Başkanı Fırat Aykut Ergu- vankent projesinin siyasi rakipleri tara- fından engellenmeye çalışıldığını belir- terek "Partimin desteğini arkamda gör- mek istiyorum. Saym Genel Başkanımız Deniz Baykal'ı. Erguvankent projesinin temel atma törenindegörmek bizleri son- derece mutlu edecektir" dedi. Çatalca Belediyesi tarafından bu yıl 7.'si düzenlenecek oian Erguvan Şenliği 2-4 Temmuz tarihleri arasında gerçekleş- tirilecek. Şenliklerle ilgili çalışmalan sürdüren belediye başkanı Fırat Aykut, Eminönü Belediyesi'nde toplusözleşme Eminönü Belediyesi ije DİSK'e bağlı Genel-İş Sendikası arasında 408 işçiyi kapsayan toplu iş sÖzîeşmesi törenle imzalandı. Edirnekapı kompleksinde düzenlenen törende konuşan 7 No'lu Şube Başkanı İsmail Yurtseven, 13.1998-2000 yılları arasında geçerii olacak sözleşmeyle işçilere birinci yıl yüzde 80, ikinci yıl da yüzde 90 zam yapıldıgını söyledi. önemli projelerinden olan ve altyapı ça- lışmalannı bu yıl içinde tamamlayacak- lan Erguvankent projesinin diğer siyasi partililer tarafından engellenmeye çalı- şıldığını söyledi. Bölgelerinde Süley- mancılar tarikatının "kolordu seviyesin- de" gücü olduğunu öne süren Aykut, her şeye karşın CHP'nin Ça- talca'da yine de birinci parti olduğunu v e seçimi kazanacak bir konumda olduklannı savundu. Fırat Aykut, Erguvan Şenliği'nin Çatalca'yla özdeşleşmiş durumda ol- duğunu belirterek "İnsan- lar. şenliklerle kışın reha- vetini uzerierinden aüyor- lar. Istanbul'un her yerin- den yüzlerce kişi şenlikler nedeniyie Çatalca'ya geü- yor" dedi. Şenlikte, Balkan Şiir Sempozyumu'ndan resim sergisine, Trakya Düğün Çalgılan Yanşmasf ndan bale gösterisine, palyaço ve sihirbaz gösterilerin- den havai fişek gösterile- rine kadar birçok etkinlik yer alacak. >R UŞ / TOLGA YARMAN* Deprem ve Nükleer Santral Projesi Silifke'ye bağlı (Adana'nın yuvartak yüz kilometre batısındaki) Akkuyu mevkıi; yirmi yıl kadar önce, yıllar alan ve ulusça övünç duyabileceğimiz çalışmalarla; buraya bir nükleer santral kurulup kurulamayacağına dönük olarak; evvelıyetle. stratejik (askeri açıdan. ön- celıksel), sismolojık (depremsel), jeolojik (yer-oluşum, bilimsel) vb. kriterler bazında. birçok aday mevki ara- sından seçilmış; sonra da dikkate alınması gereken tüm kriterler itibanyla didık dıdik ıncelenmış; en niha- yette ise ilk nükleer santralımızın "kunılabileceği bir mevki" olarak benımsenmışti. "Strateji kriterinden" sonra, bir deprem bölgesı olarak bilinen ülkemızde, nükleer santral kurulmasına ilişkin en önemli kriter. kuş- kusuz sismolojik kriterdir. Bu çerçevede, o zaman el- de mevcut veriler itibanyla, Akkuyu Türkiye'nm en sa- kin, dolayısıyla da en güvenilir mevkileh arasında ola- rak tasnif edilıyordu. Şu var kı eldeki veriler, teknik ola- rak öyle bir ayrıntı düzeyinde bulunulmadığı için, mik- rosismik araştırma sonuçlannı kapsamıyordu. "Mikro- sismik" demek "minik, hissedilmeyecek kadar az ş/d- detli sallantılara ilşikin" demektir. Bu sallantıların olma- ması "sismolojik bir sükunetin", temel koşulu sayıl- maktadır. Ama minik sallantılar ölçülüyorsa, o zaman, kökte bir aktıvıte (hareketlilik) var demek olmaktadır ki, bunun özelliklerinin, keza ileride, başa olası bir bela açıp açmayacağının, muhakkak saptanması gerek- mektedir. Sonraki yıllarda (1988-89), özellikle, Dokuz Eylül Üni- versitesi öğretim üyesi, merhum Profesör Sungu Gök- çen ve arkadaşlarının (mikrosismik ölçümler ve sair yaklaşımlarla) deniz dibı ıncelemelerini de kapsayan çalışmalarıyla, Akkuyu'nun 25 kilometre batısında, Mersin'in kuzeydoğusundan gelip Akdenız'e dalarak Kıbrıs'a doğru uzanan Ecemiş Fay Hattı'nın hareketli- liği saptandı. Profesör Sungu Gökçen ve çalışma arkadaşlarına göre fayın oynaması, Akkuyu'da bîr çökmeye, burada bir nükleer santral kurulmuş ise bir nükleer faciaya se- bebiyet verebilirdi. Buna karşılık, Enerji Bakanlığımız'a. Akkuyu'ya ku- rulması tasarlanan nükleer santralın deprem kıstasla- n konusunda rapor hazırlayan uzmanlara göre, sant- ralın tasarımı için orta şıddetli hayali bir depremin dik- kate alınması yeterliydi ve ortada büyük bir risk görün- müyordu. Şimdi, Adana'yı, önemlı ölçüde felç eden deprem uzantısında, Akkuyu açısından şu hususlar dikkate ge- liyor: Bu deprem, önemli bir depremdir; Akkuyu'yu da ta- bii, bayağı bir sallamıştır. Kandilli Rasathanesi yetkilılerinin ifade ettiklerine gö- re Akkuyu yöresi, bilhassa nükleer santral mevkıi ola- rak işaretedilmişolmaözelliği dolayısıyla, sürekli, mik- rosismografik ölçümlere tabi tutulmaktadır ve şimdilik "sakın" görünmektedir. Bütün bu olguların ışığında, Akkuyu'ya. yirmi yıl ka- dar önce yer lisansı vermiş olan Başbakanlık Atom Enerjisi Komisyonu Nükleer Güvenlik Komitesi'nın bir üyesi olarak, şu uyanyı dikkate getirme yükümlülüğün- de bulunuyorum: Her ne kadar "karşı bir teknik kanaat" serdedilmiş ve Akkuyu'ya kurulması düşünülen nükleer santralın ta- sanmına ilişkin olarak "orta şıddetli hayali bir deprem" yeterli sayılmış ise de "nihai ve hayati karar" için bu- nunla yetinmek, caiz degildir. Özellikle Adana'da mey- dana gelen deprem itibanyla. kamuoyu nezdinde "Ak- kuyu'nun sismolojik güvenliği" herhalde kanıtlanmalı. keza Profesör Gökçen ve arkadaşlannın Ecemiş Fay Hattı'na ilişkin savvekaygıları, muhakkak dikkate alın- malı, buna dönük gerekli çalışmalar behemahal ger- çekleştirilmelidir. Geçmişe dönelim; gerçekte önceleri, ülkemizin baş- lıca sanayi yük merkezlerine yakınlığı dolayısıyla, Trak- ya Karadeniz sahili üzerinde durulmuş; ancak bilhas- sa (o zaman) Yunanistan'la yaşamakta olduğumuz so- runlar yüzünden, Trakya'dan (stratejik nedenle) vazge- çilmek zorunda kalınmıştı. Türkiye'ye muhakkak bir nükleer santral kurulması karan siyaseten geliştirilmekteyse (ki şahsen bunun henüz hayli ham olduğunu düşünüyorum), o takdirde, Akkuyu mevkiinin, güncelde gelişen sebeplerle "en iyi bir mevki" sayılamayacağını, dikkatlere önemle sun- mak isterim: İlk bir sebep, Trakya'nın stratejik sebeple dışaıian- masının, en azından bugün için, kabul edilebilir bir yak- laşım oluşturmadığıdır. Ayrıca Akkuyu mevkiinin, örne- ğin, Kıbns'ta konuşlandınlabilecek (mutasavver) Rum füzelerine yakın duracağı olgusu hatııianmalıdır. İkinci bir sebep, Akkuyu'nun, bilhassa Marmara böl- gemizde odaklanan başlıca sanayi yük merkezlerine uzak olmasıdır. Böyle olunca elektrik taşınması sırasın- da meydana gelen kayıplar artmaktadır. Üçüncü bir sebep teknıktir. Akkuyu'ya kurulması dü- şünülen nükleer santral, her saniye tonlarca su pom- palanarak soğutulmak durumundadır. Santralın deniz kenanna kurulmak istenmesınin baş sebebı budur. So- ğutma suyu ne kadar soğuk olursa. santralın verimi o kadar yüksek olur. Söz konusu olgu. nükleer santralın Karadeniz sahilimizde bulunacak bir mevki yerine Ak- kuyu'ya kurulması durumunda, santral verimini yüzde birkaç kadar düşürür ki bu, az önce değindiğimiz "uzaktan iletim kayıplanyla" birleşince, Istanbul'a bir ara elektrik kaynağı olmuş Silahtarağa Santrah kadar bir santral bölümünün heba edilmesi anlamına gelır. Akkuyu'ya bir nükleer santralın kurulmasının, özel- likle turistik açıdan ne denli caydırıcı bir etken oluştu- racağı da kesinlikle gözardı edilemez. Böylesi bir ge- lişmenin, düşmanlanmız, hatta turizmde, komşu ra- kiplerimiz tarafından bir anti-propaganda malzemesi yapılacağı, düşünülmek gerekir. Işte bütün bu sebeplerden dolayı. Türkiye'ye bir nük- leer santral kurulması kararı muhakkak verilmekte ise yer seçiminin ivedilikle yeniden değerlendirilmesi zo- runluluğu vardır. Türkiye çarnaçar bir nükleer santral kuracaksa bu- nun yeri sanınm (gerekli incelemeler saklt olarak) Trak- ya'nın Karadeniz sahilindedir. * Nükleer Mühendis, Başbakanlık Atom Enerjisi Komisyonu Nükleer Güvenlik Komitesi ve Danışma Kurulu Eski Üyesi