Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
1 TEMMUZ 1998 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Özelleştirme Yasası'na aykın olarak değer tespitinin yapılmadığı ortaya konuldu
POAŞ'm sabşıyasal değîl
ıı
ANKARA (CumhuriyetBürosu)- "Stratejik KtT
olarak nıtelendınlen \e ba>ıler açısından vuzde 57
pazarpayı olanPetrol Ofısı AnonımŞırketf nın(PO-
AŞ) satışıyla, anayasaya aykjn olarak ozel tekel oluş-
turulduğu bıldınldı POAŞ ıhalesının durdurulması
ısterruyleaçılandavalarda ÖzelleştirmeIdaresı Baş-
kanlığı'nın raporu kanıt olarak sunulurken Ozelleş-
tırme Yasası'na aykın olarak özelleştirme oncesın-
de değer tespıtı yapılmadığı ve alenıyetın sağlanma-
dığı ortaya konuldu
Petrol-lş Sendıkası ıle sendıkaya uye Omer Faruk
Nas ısımlı bır ışçı, POAŞ ıhalesıne karşı yurütmeyı
durdurma ve ıptal ıstemıyle Ankara 5 Idare Mahke-
mesı'ne ayn ayn dava açtılar
Dılekçelerde, OİB'nın, Özelleştirme Yuksek Ku-
rulu"nun (OYK) karannı gerekçe gostererek ozelleş-
tırmelere karşı venlen 20"ye yakın yurutmeyı dur-
durma ve ıptal kararlannı, "fiili imkânsızJık" gerek-
çesıyle uygulamadığına dıkkat çekıldı Dılekçeler-
de, "Hukuka aykınlığı çok açık olan ihalenin yapıi-
ması ve sonuçlannın ÖYK tarafindan onaylanması
durumunda hisse devir işlemleri tamamlanacağı için
OIB yine olası bır ıptal karannı uygulamayacak >e
yine biryargı karan sonuçsuz kalmış olacaktır" uya-
POAŞ'ın satış servis istasyonları
Şırket
adı
Bayı Toplam ıcmdeM
sayısı payı (%)
Pet-Lıne 114
Aytemız 120
î TABAŞ 130
Selyak/Elf 147
p TU-TA 149
furkuaz 155
Total 348
OPET 429
Shell 603
Turcas 640
BP 737
POAŞ 4715 57
nsında bulunuldu
Dılekçelerde, OÎB'nın 10 bın dolar karşılığında
yalnızca ıhaleye gırecek firrnalara sattığı "GizH BB-
gfler Dosyası"ndan alıntılar yapılarak ortaya konu-
lan hukuka aykınlıklar ozetle şoyle
• 4046 sayılı Özelleştirme Yasası ve ıdarenın ale-
• Petrol-îş'in Petrol Ofisi'nin
satışına karşı açtığı davanın
kanıtlan ÖİB'nin Gizli
Bılgiler Dosyası'ndan
çıkanldı.
• Petrol-lş Sendikası ile
sendikaya üye Ömer Faruk
Nas isimli bir işçi, POAŞ
ihalesine karşı yürütmeyi
durdurma ye iptal istemiyle
Ankara 5. İdare
Mahkemesı'ne ayn ayn dava
açtılar.
nılığı ılkesı gereğı, özelleştirme ışlemlennın değer
saptaması da dahıl alenıyet ıçınde yurutulmesı zo-
runludur Anayasa Mahkemesı kararlannda bu hu-
kum yer almıştır Oysa ıhaleye gırmek ıçırı 10 bın do-
lar bedel odeyerek gızlılık anlaşması yapmak gerek-
mektedır Nedense halk bunlara ulaşamamaktadır
Satışa 7. madde engeli PÜtS: Bize vermelüer
• Özelleştirme Yasası'nın değer tespıt ve ıhale
yontemlenne ılışkın bentlennı Anayasa Mahkeme-
sı'nce. bu konulann gerçek değere ulaşılabılmesı
ıçın yasama organınca belırlenmesı gerektığı huk-
muyle ıptal etmıştır Bu 2 hukum yenne 4232 sayılı
yasayla getınlen duzenlemeler, anayasaya daha da
aykındır POAŞ ıhalesınde de uygulanan değer tes-
pıtı hukmune karşı anayasava a> kınlık ıtırazı \ardir
• POAŞ, stratejık bır KİTti'r 4046 sayılı yasaya
gore ozelleştırmeden once OYK tarafindan alınma-
sı zorunlu kararlar alınmamıştır Kurumun stratejık
onemının temel gostergesı olan Asken İkmal ve NA-
TO Tesıslen'ne (ANT) aıt hatlarda yapılacak satış-
la buyuk bolumu yabancı sermaye ıle olmak uzere
ozel mulkıyete geçecektır ANT, POAŞ'tan aynlma-
mıştır Hısselennın yuzde 51'ının satılması duru-
munda mevcut durum devam edecektır
• Özelleştirme Yasası'nın 13 maddesıne gore te-
kelleşmenın önlenmesı ıçın ÖYK, stratejık kuruluş-
lardakı kamu payının yuzde 50'nın altına duşmesı
durumunda soz ve onay hakkı verecek ımtıyazlı hıs-
selenn mıktannı ve dev letın sahıp olacağı ımtıyazlı
haklan belırlemekle gorevlıdır Ancak bu kararlar
alınmamıştır Gızlı Bılgiler Dosyası'nda OtB'nm,
' nıtelıklennın belırlenmesı ıçın
şırket ana sozleşmesınde
değışıklık yapma nıyetınde
olduğunu belırtmesı ve ıha-
le şartnamesı, tekele karşı
onlemlenn tamamlanmadı-
ğını ortaya koymaktadır Bu
-imthazh hisselerin
TARDCYILMAZ
Petrol Ofısı'nınozelleştınlmesını Re-
kabet Kanunu'nun 7 maddesı engellı-
yor Rekabet Kurulu Başkanı Aydın
Ayaydın. dosyanın henuz ıncelenmedı-
ğını belırterek "Incetedikten sonra reka-
bete aykın bir durum saptanması halin-
de sabşa elbette izin vermeviz" dedı
Türkıye'de akaryakıt tuketımındeyüz-
de 57*lık pazar payına sahıp POAŞ'ın
özelleştınİmesmde, Rekabet Kanu-
nu'nun bırleşme ve devralmaian duzen-
leyen 7 maddesı engel oluşturuyor
7. maddeye gore ulkenın butunu veya
bır kısmında herhangı btr mal veya hız-
met pıyasasında rekabetın onemlı ölçü-
de azalnlması sonucunu doğuracak bır-
leşme veya devraimalann hukuka aykın
ve yasak olduğu belırtılıyor Bu nedenle
POAŞ'ın Rekabet Kurulu'ndan ızın al-
masının çok zor olduğu öne sûruluyor
öncekı gun yapılan goruşmelenn ar-
dından Sümerbank'm sahıbı Hayyam
Garipoğhı'na satılan POAŞ ıçın Reka-
bet Kurumu'ndan henuz gereklı ızın alın-
mazken, kurumun bır kışıye devredılme-
sının sektörde hâkım güç yaratılmasına
neden olacağı ve özelleştırmenm dayana-
ğına aykın olacağı kaydedıhyor.
Aydın Ayaydın, konunun henuz Reka-
bet Kurulu'na ıletılmedığme dıkkat çek-
tı Ayaydın, konunun kurul gündemme
geldığınde de kurulun bakacagı madde-^
lenn başında 7 madde olacağını soyle-
dı Ayaydın, şu ana kadar ÖzeUeştırme
tdaresı'nden kendılenne sadece teklıf ve-
ren fırmalann ısım ve tekhflennm ula§-
tınldığını ıfade ettı
'TekyetidlikuruT
Aydın Ayaydın, geçen cuma geJen bıl-
gılenn kuruldan ızın almak ıçın başvuru
anlamına gelrnedığını hatırlatarak "Biz-
den yasal olarak gonış istenmedT dedı
Ayaydın. "'Eğer rekabete aykın bir ûa-
rum göriirsek elbette ûin vermeyiz. \n-
cakşu anda bo\ le bir karar verilir demek
yanhs, olur. Kanun açık. Ozefleştirme ya-
pthrken rekabet politikası gözardı edile-
mez, rekabet poikikası açısından incete-
me yapılmalı ve gorüş ahnmabdır" dedı
ANKARA (Cumhuriyet Burosu) -Tur-
kıye tş Bankası BayındırHoldıngveinr-
g«y Ctaer'ın sahıbı olduğu Park Hol-
chng'le Petrol Ofısı Anonım Şırketı (PO-
AŞ) ıhalesıne gıren Petrol Ürunlen Işve-
renlen Sendıkası Genel Başkanı İsmail
Aytetnfe, kurumun kendılenne satılması
gerektığını söyled» Aytemız, Başbakan
MesutYdmaz'la 3 Temmuzçarşamba gu-
nü bu konuyu göruseceklennı bıldırdı
PUİS Genel Başkanı Aytemız, Curo-
huriyet'e yaptığı açıklamada, "şeffaf"
olarak nıtelendırdığı POAŞ ıhalesınde
kendılenne öncelık tanınması gerektığı-
nı ılen surdü Açık arttmnada fı>atlan, lş
Bankası, Baymdır Holdıng, Park Holdıng
ve Petrol Ürûnlen Tunzm ve Nakhyat
AŞ'nın (PÜÎS'e aıt PÜAŞ) gırdığı kon-
sorsıyumun yûkselttiğme dıkkat çeken
Aytemız. "Biz çekilince zatenfiyaüarda
dunhı. Böylebeliriey ici bir konumdaydık.
3 defa da 10 ıraiyon dolann uaruıde s«,-
ratmayı yapan biz olduk" dedı Aytemız.
şöyle konuştu
"Krf teıtflı etmesiiçin çabşıyoruz. Ara-
da §0 milyon dolar fark var. Biz bayryiz.
35-4) senelik bayi var. Zaten bayilerin in-
tifa hakkı satılıyor. Mal değeri bu kadar
etmiyor ki. Bunun pazan satılıyor. Pazar
da biziz. Elbette boyle bir satışta gunün
ederdeğeriylebizistiyttruz. Euterde^rde
tescıl edildL Biz bu işi bıliyonız. Stratejık
değeri var. O bakımdan da bızc vtrilmesi
iaamdır. tş Bankası biznnle beraberdir."
lş Bankası konsorsıyumunun çekılme-
sınm ardından Ihale Komısyon Başkanı,
en yuksek teklıfı veren 3 konsorsıyumun
da ÖYK'ye sunulacağmı ve son karann
burada venieceğını soylemıştı
Ayteraız, akaryakıtta otomatık fıyat-
landırma kararnamesınde değışıklıkler
yapıldığını, ancak ımzalarının tamamla-
namadığını söyledı Aytemız. "Çıkma-
ma ihrimaR de var. Degişikfikler maktu-
nispi vergi ttalyan koridoru ve vergi sis-
temiyle ilgilL Maliye vergılennden olmak
istemiyor. Bızını halen bayi ve ana dağrtnn
kârımı/ 9.6 cent idi, 6^ cente çekilmişti.
Bunun da duzeltikreği yonundt soz \er-
mişlerdi'' dıye konuştu.
durum yasaya aykındır
• Değer tespıt ışlemlen,
Gızlı Bılgiler Dosyasfna
gore yapılmamıştır Bırçok
kamu kuruluşuyla ortak te-
sıslen olan POAŞ'ın Bayın-
dırlık Bakanlığı ve TSK'ye
aıt tesıslen vardır Bunlann
bazılarının Savunma Ba-
kanlığı'na defterdeğen uze-
nnden, bazılannın da pıya-
sa değerınden (belırlene-
cek) satılacağını kaydeden
OİB. değeri henuz belırle-
medığını ortaya koyuyor
• Dev let. anaya^ay a go-
re tekelleşme ve kartelleş-
meyı onleme ve -tiiketkile-
ri konımak
n
la gorevlıdır
Akaryakıt dağıtım pıyasa-
sında yuzde 50"den fazla pa-
ya sahıp olan POAŞ'ın yuz-
de 51 hıssesmın blok olarak
satılması, dev let tekelının
ozel tekele donuşturulmesı
demektır
Satışı gerçeldeştiren kişi üzerinde şaibe var
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Pet-
rol Ofısı Anonım Şırketf mn satışında
onemlı rol oynayan bınm olan Fınans-
man Daıre Başkanı Vedat Aslan'ın. Tef-
tış Kurulu Başkanı olduğu donemde ku-
rumu zarara uğratarak rakıp fırmalara
avantaj sağladığı ortaya çıktı
Yalnızca arsalan 2 1 mılyar dolar olan
POAŞ'ın satış değen 1 mılyar 160 mıl
yon dolar (307 tnlyon lıra) olarak belır-
îenırken, kasasında bulunan nakıt 50 tnl-
yon lırayla Ankara ılı ve lojmanlan dışın-
da 53 tnlyon lıraya ulaşan tesıslennın de-
ğennın, bu bedelın zaten 3'te bınnı kar-
şıladığı saptandı
TBMM POAŞ Yolsuzluğunu Araştır-
ma Komısyonu'nun 3 Temmuz 1997 ta-
nhlı raporunda donemın Teftış Kurulu
Başkanı olan Aslan'ın "1«V5 sayıh TB-
MM \raştrma Komisyonunu kasten ya-
nıltıp vanhş y onlendirerek gerçeğe ay kın
sonuçjara gıdilmesınc sebep olmak, ka-
muovunda ofiMn yakıtlannın bozuk ol-
duğu kanaatını uvandırarak şirketın pa-
zar payının duşmesine. dolayısıyla rakip
firmalara avantaj sağlanması ve ozelleş-
tirme kapsamında bulunan kurumun
prestijinin sarsılmasına neden olmak su-
retiyle kasrtta olarak görevini kötüye kul-
landıgı" kaydedıldı Gerek yazılı ve ge-
rekse sozlu olarak gerçek dışı beyanlar-
da bulunduğu saptanan Aslan, bu rapor
uzenne Teftış Kurulu Başkanlığı'ndan
alınmasma karşın, POAŞ'ın satışında
onemlı rol oynayan Fınansman Daıre
Başkanlığı'nı yürutuyor
Petrol-lş Sendıkası Genel Başkanı
Bayram Yıkhnm, POAŞ'ın satışının top-
lum çıkanna v e mevcut yasalara aykın ol-
duğunu belırttı Yıldınm şunlan soyledı
"Üretim alanında adı duyulmayan, da-
ha once kaçakçılık sucundan hapis yatb-
ğı basında yer alan. saüş sonrası ilk açık-
lamasında kendisinin temiz olduğunu id-
diaetmegereksinimim duyan, yuksek ver-
gi veren şirkctler arasında adı duy ulma-
yan ve yabancı tekellerle ortaklık kurarak
şirketisatın alabileceğini açıklay an bir fır-
maya, toplum çıkarlan ve ulusal savunma
açısından son derece stratejik olan bir ka-
mu kunıluşu teslim edilmek üzeredir."
POAŞ ın bu yıl ıçındekı kur endeksı-
ne gore 42 tnlyon lıra olan 1997 yılı kâ-
nnda hıç artış olmayacağı kabul edılse
bıle. kurumun yuzde 51 hısselen karşılı-
ğında odenen para yalnızca 6-7 yılda el-
de edılecek net gelırle karşılanacak
Kamu tşletmecılığını Gelıştırme Mer-
kezı \akfı (KİGEM). Ankara ılı ve loj-
manlan dışında POAŞ'ın arsa dışı var-
lık değennın de 53 tnlyon 742 mılyar lı-
ra olduğunu bıldırdı Kurumun 31 Mart
1998 tanhıyle kasasında bulunan nakıt
50 tnlyon lıra ve 2 1 mılyar dolarlık ar-
salan dışında 53 tnlyon lırahk tesıs değer-
lennın de hemen nakıte donuşturülebıle-
ceğıdıkkatealındığında, POAŞ'abıçılen
300 tnlyon lırahk bedelın 3'te l'ınınku-
rum kaynaklanndan karşılanabıleceğı or-
taya çıkıyor
Tatile çıkarken
keyfinizi kaçırmayın!
Nakit Tatil
Nakit Tatil hayalınizdeki gibi
bir tatile çıkmanızı sağlıyor... hiç zorlanmadan.
Nakıt Tatil Iktısat Bankası nın özel ıhtıyaçlara getırdığı
Ozel çozumlerden sadece bın Gelın konuşahm
Sıze en uygun çozumu sunalım İKTİSAT
Memnuniyetle
• Nakıt Ahşvenş • Nak t Ev • Nakıt Ihtıyaç • Nakıt Otomobı! • Nakıt Tatı! • Nakıt Çek • Nakıt Mesap • Otomatık Ûderne
6
Ofis peşkeş çekiliyor'ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Taşın-
maz varlıklanna 2 1 mılyar dolar değer bıçı-
len Petrol Ofısı AŞ'nm (POAŞ) hısselennın
yuzde 51 'nın ozelleştınlmesıne sıyası partı-
ler ve ışçı orgutlen tepkı gosterdı
POAŞ'ın satışma ıktıdar ortağı DSP mıl-
letvekıllennden de tepkı gelırken geçen haf-
ta Özelleştirme Idaresı Başkanı Uğur Ba-
yar'dan bnfıng alan Başbakan Yardımcısı Bıı-
İent Ecevit ozelleştırmenın buyuk bır şeffaf-
lıkla yapıldığını »avundu
DSP'nın geçen haftakı grup toplantısında,
POAŞ ozelleştırmesı konusunda partılı ba-
kanlan uyaran DSP Zonguldak Mıllervekılı
Mumtaz Soysal ıhaleyı "açıkeksiltme'' dıye
nıtelendırdı DSPyonetımı buuyanlardoğ-
rultusunda. satışta ongorulenfiyatın çok uze-
nne çıkıldığını sav unurken. Soysal, "Tahmi-
nime gore POAŞ üçte iki fiyaüna gitti. bu sa-
tış yargıdan doner" dedı
Değışen Turkıye Partısı (DEPAR) Genel
Başkanı Gökhan Çapoğlu ıse ozelleştırme-
nın "btok sanş" yoluyla yapılmasını eleştı-
rerek. "Satışın halka arz yoluyla yapılması
doğru olurdu. Şimdi POAŞ'ın yuzde 51 hisse-
si blok saöş yoluyla sanlarak devletteki tekeL
ozel tekel haline getirildL Bu, rekabet açısın-
dan sakıncalı" dedı Hukumetın. IM F den pu-
an toplayabılmek ıçın reformlar yenne dev-
letın tekel durumundakı kârlı kuruluşlannı
sahna yoluna gıttığme dıkkat çeken Çapoğ-
lu. GSM hattı satışında da POAŞ ozelleştır-
mesındekı yanlışın yapıldığını soyledı
CHP Genel Sekreten Adnan Keskiıı, Tur-
kıye'de özelleştirme dıye yapılan uygulama-
lann tumunun hukukı altyapısı. uzlaşması
olmayan, **yap, sat, kurtuT anlayışının uru-
nu olduğunu soy ledı
DİSK Genel Başkanı Rıdvan Budak yap-
tığı yazılı açıklamada. son zamanlarda kayıt
dışı ekonomı ıçınde yer alan kımı kışı ve ku-
ruluşlann ozelleştırme ıhalelerınde boy gos-
tennesının artık skandal boyutlanna ulaştığı-
nı one surdü
TİM'in 5. Olağan Genel Kurulu yapıldı
Dıracat taahhütleri uzatıhyor
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başba-
kan MesutYılmaz. Turkıye thracatçılar Mec-
hsı (TtM) 5 Olağan Genel Kurulu'nda 30
Hazıran 1998 tanhınde kapatılması gereken
ıhracat taahhutlerının suresınm 6 ay uzatıla-
cağını ve tekstıl ıhracatçılan ıçın ışlehne fı-
nansmanı kredısı temınıne yonelık bır fon
oluşturulacağını açıkladı
TİM 5 Olağan Genel Kurulu, dun Başba-
kan Yılmaz, Başbakan Yardımcısı Ecevit.
dev let bakanlan Işın Çelebi ve Hüsamettin
Özkan ıle D\T lıderı ÇiBer'ın katıldığı to-
renle yapıldı
Yılmaz. 1998 yılı ıçın ongorulen 29 mıl-
yar dolarlık ıhracat hedefme ıhracatçılann
özvenlı çabalan ıle ulaşılabıleceğını kayde-
derek. kredı sorunlannın çozumlenmesı
amacıyla Exımbank sermayesının 12 tnlyon
lıradan 75 tnlyona çıkanldığını belırttı
Bır yıldır uygulanan ekonomı polıtakala-
nnın sonuç ve etkılennın onumuzdekı gun-
lerde ıhracatta daha açık bır bıçımde gorule-
ceğını kaydeden Yılmaz, dunya dış tıcaretı-
ne gore Turkıye'nın ıkı katına yakın ıhracat
artışı gerçekleştırmesınm nıspı olarak bır ge-
lışmeyı ıfade ettığını vurguladı
TtM Başkanı Okan Oğuz. nısanda ıhraca-
tm ıthalatı karşılama oranınm yuzde 48'e
duştuğune ışaret ettı Oğuz, "Elbette ki arzu
etmiyoruz. ancakkorkumuzve kaygımız. bu-
nun anzi bir durum değil. bu yıla damgasını
vuracak olumsuz bır gelişmeıun ilk cıddi işa-
reti olduğudur" dedı
lthalatın kabaca 50 mılyar dolara, ıhraca-
tın da 23 mılyar dolara dayandığını belırten
Oğuz. "Bu tabio, açıkça söylemek gerekir Id
hayra alamet bir tablo değildir ve daha uzun
sûre devam etmesi mumkun görûlmemekte-
dir. Bu gidişle. 29 miryar dolarlık 1998 yılı ih-
racat hedefine ulaşmamız neredeyse miım-
kun olmayacak. İthalaün ise 50 milyar dolar-
lık hedefin üzerinde gerçekleşmesi beklen-
mektedir" dıye konuştu
Bu arada DYP Genel Başkanı Tansu Çıl-
ler, torene Yılmaz'ın aynlmasının ardından
geldı Ecevit, konuşmasını keserek Çıller'e
"Hoşgeldiniz" derken. konuşmasını tamam-
ladıktan sonra salondan aynldı
ÇtFTÇt DOSTU
SADULLAH USUMİ
Zeytinyağında Tek
Çözüm Prim Sistemi
AYVALIK - Senelerden ben ızlenen yanlış polıtıka-
lar yuzunden zeytınyağı ıle ılgılı soaınlar çığ gıbı ge-
lıştı Yuz bınlerce aılenın durumu yurekler acısı He-
men Hepsı mutsuz ve umutsuz Kendılennı kadede-
nne terk edılmış ınsanlar olarak goruyorlar Buna rağ-
men hukumetm ılgısız kalması, Akdenız'den, Ege'ye
ve Marmara'ya kadar yayılan zeytın bolgelennde ya-
şayan ınsanlanmızı çıleden çıkanyor'
Aslında zeytinyağında yaratılan sorunlar çozumsuz
değıl Eğer, hukumet sanayıcı ve ıhracatçının etkısın-
den kurtularak gereken onlemlerı alırsa, hem Turk
ekonomısı, hem de zeytınyağı uretıcısı 1999 yılı ba-
şında rahat bır nefes alabılır
Turkıye'nın nırfusu 65 mılyona yaklaştı Yıllık zey-
tınyağı uretımımız ıse, ortalama 150 milyon kılo cıva-
nnda Başka ulkelerde olduğu gıbı, zeytınyağını ken-
dı halkımıza yedırebılsek sorun kendılığınden sona
Ispanya'da kışı başına zeytınyağı tuketımı 20 kılo-
yu geçtı italya ve Yunanıstan'da 15 kılonun ustun-
de Aynca, bu ulkelerde ıç tuketım her yıl artmaya de-
vam edıyor
Türkıye'de ıse durum tam tersıne bır gelışme ıçın-
de 1980 yılından once ıç tuketımımız kışı başına 2
kılo 800 gramdı Her yıl gıderek azaldı ve şımdı 700
grama kadar duştu Eğer, 1980 oncesı tuketımımıze
ulaşabılsek, her yıl ust uste 200 milyon kılo zeytınya-
ğını tuketmemız ışten bıle değıl Ihracat ıçın kapı ka-
pı dolaşıp Avrupa ulkelerıne yalvarmamıza gerek kal-
maz.
Aynca, sıvı yağ açığımız çok fazla olduğu ıçın, zey-
tınyağının ıç pazarlanmızdakı payını arttıımak zorun-
dayız Her yıl 600 ıla 700 milyon kılo ayçıçeğı, soya,
pamuk ve benzerı sıvı yağı ıthal edıyoruz Karşılığın-
da da yuzlerce tnlyon lıramızı yabancı ulkelenn çıft-
çılenne armağan etmış oluyoruz Armağan ettığımız
tnlyonlann bır kısmını zeytınyağı uretıcılenmızın, bır
kısmını da ayçıçeğı uretıcılenmızın desteklenmesı ıçın
ayırabılsek, hem paralanmız Türkıye'de kalır, hem de
halkımız daha ucuz zeytınyağı ve çıçek yağı yeme ım-
kânına kavuşabılır
• • •
Ispanya'da, italya'da ve Yunanıstan'da uretıcıler,
zeytınyağını satarak elde ettıklen paradan daha faz-
lasını devlet desteğı olarak alıyor Bu ulkelerde uretı-
cılerın bır kılo zeytınyağı karşılığında elıne geçen pa-
ra bır milyon lıra Bazı durumlarda 1 milyon 500 bın
lırayı da geçıyor Onumuzdekı yıl, bu rakamın 2 mil-
yon lıranın ustune çıkması beklenıyor
Turk uretıcısı ıse, ıkı yıldan berı zeytınyağını ancak
180 ıle 290 bın lıra arasında satabıldı Onumuzdekı
sezon bır kılo zeytınyağı karşısında elıne kaç lıra ge-
çeceğı bellı değıl Eğer, onlem alınmazsa fiyatlar bu
yıl da 300 bın lıranın altında kalacak
Işte, tedırgınlık ve tepkı bundan kaynaklanıyor!
Türkıye'de, ağır bır enflasyon yaşandığı ıçın, huku-
met tarım urunlennde "Pnm sıstemı" uygulamasına
başlamak zorundadır Pnm sıstemı, zeytınyağında-
kı sorunlan bır olçude çozebılır Bır kılo zeytınyağına
rahatlıkla 200 bın lıra pnm venlebıhr Devlet, odeye-
ceğı bu prımlenn kaynağmı nasıl bulacak sorusu boş
bır aldatmacadan ıbarettır Zıra, pnmın kaynağı ken-
dı ıçındedır Zeytın ve zeytınyağı satışlarının onemlı
bır bolumu faturasız yapılmaktadır Uretıcı, pnmı tah-
sıl edebılmek ıçın, belge ıstedığı anda butun alım-sa-
tımlar kayda gırecek ve faturasız bır tek kılo satış ya-
pılamayacaktır Boylece. odenecek pnmın belkı de ı-
kı veya uç katı devlete fazladan vergi olarak gerı do-
necektır
Nıtekım, TARİŞ'ın Zeytınyağı Bırlığı Başkanı Cahit
Çetin bır açıklama yaparak "Devletın elınde para
yoksa, uretıcılere devlet tahvılı verebılır Kabul ede-
nz" dıyor
• • •
Dunyanın en kalrtelı zeytın ve zeytınyağını yetıştı-
ren Balıkesır'ın Edremıt, Burhanıye ve Ayvalık ılçele-
n ıle Çanakkale'nın Kuçukkuyu beldesındekı uretıcı-
ler heyecanlıvetepkılı CumartesıgunuEdremrt'ınAI-
tınoluk beldesınde "Gumçet"ın pazar gunu de Ay-
valık'ta CHP ılçe orgutunun duzenledığı panellerde
çeşıtlı partılere mensup uretıcıler hukumetm ılgısızlı-
ğını çok sert bır uslûpla eleştırdıler
Altınoluk'ta Gumçet Başkanı Mahmut Mahmut-
oğullan'nın yonettığı panelde Prof Ümit Erdem "ya-
samanın yurutmey/ denetlemedığını" ılen surerek tz-
lenen zeytınyağı polıtıkalannı eleştırdı
Ayvalık'ta Balıkesır mılletvekılı Onder Kırlı'nın yo-
netımınde başlayan panelde CHP Ilçe Başkanı Müj-
dat Orhan hukumetm sanayıcı ve ıhracatçıdan yana
koyduğu ağırlığı eleştırdı ve bundan sonra "Uretıcı-
nın desteklenmesı" gerektığını ılen surdu Zıraat
Odası Başkanı Ahmet Sucu da "Dolar90bın lıra ıken
zeytınyağı 280 bın lıra ıdı Dolar 270 bın lıraya yak-
laştı zeytınyağı gene 280 bın lıra Boyle gıderse, ure-
tıcı zeytını ağaçlardan toplamayacak" dedı
Çanakkale mılletvekılı Ahmet Küçük ıse "Zeytın-
yağının sıkıntılannı" Meclıs'e getıreceklennı açıkladı.
TARİŞ Zeytınyağı Bırlığı Başkanı Cahit Çetin de şun-
lan soyledr
"Tek çozum pnm sıstemıdır Zeytınyağını ıç pıya-
sada tuketebılmek ıçın mercımek benzen reklamlar
yapılmalıdır Hukumet cıddı bır onlem almazsa, TA-
RİŞ 'ın vereceğı fıyatpıyasanın aynı olacaktır Zıra, TA-
RİŞ'ın gucu, cenazeyı kaldırmaya yetmez Dış pa-
zahardan artık umudumuzu kestık "
Ayvalık Tıcaret Odası Başkanı Ziya Şansal da zey-
tınyağını halkjmızayedırebılmek ıçın "Reklamyapmak
ve damak tadını yaymak" zorunda olduğumuzu belırt-
tı
Akaryakıta otomatik zam
Fiyatlandırmada
yeni dönem başladı
ANKARA (AA) - Akar
yakıtta otomatık fıyatlan-
dırma donemı başladı
ltalya'dakı fiyatları baz
alan rafınenlenn belırle-
dığı tavan fıyat kapsamın-
da, petrol urunlennın rafi-
nen çıkış fıy atlan yenıden
belırlendı Otomatık fıyat-
landırma sıstemıyle akar-
yakıtta ucuzluk donemı-
nın başlayacağı ıddıa edıl-
mesıne karşın super ben-
zın kurşunsuz benzın,
normal benzm ve kalonfer
yakıtı fiyatları yuzde 1 ıle
yuzde 3 7 oranında arttı
Turkıye Petrol Rafıne-
nlen AŞ (TLPRAŞ) Yo-
netım Kurulu Başkanı Er-
gun Kuran yaptığı yazılı
açıklamada. LPG fıyatla-
nnda yuzde 25 2 ıle 19 2,
gazyağı fıyatında yuzde
6 6, motonn fıyatında
yuzde 1 1, jet yakıtı fiya-
tında yuzde 14 7, altı nu-
maralı fiıel oıl fıyatında
ıse yuzde 4 1 oranında ın-
dınme gıdıldığını bıldırdı
Açıklamada, super benzı-
ne yuzde 3 6, kurşunsuz
benzıne yuzde 1 4, normal
benzıne yuzde 1, kalonfer
y akıtına da yuzde 1 4 ora-
nında zam yapıldığı belır-
tıldı
Akaryakıtın rafınen fi-
yatlan açıklandıktan son-
ra dağıtım şırketlennın
pompa fıyatlannı da açık-
laması beklenıyor