Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
Cumhuriyet
İmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yavın Yönetmenı: Orhan Erinç
# Gene! Yaym Koordinatöru HikmetÇe-
tinkava • Yazıışlen Müdüni İbrahim
Yıldız • Sorumlu Müdür Fikret Ilkiz
# Haber Merkezı Müdûrü. Hakan Kara
# Görsel Yönetmen Fikret Eser
Dış Habcrler Şinasi Danışoğlu 0 Isfıhbarat Cengiz
Yıldınm 0 Ekonomı Mehmet Saraç # Kultiır
Handan Şenköken 0 Spor Abdülkadir Yüeelman
0 Makaieler Sami Karaören 0 Du^eltmc \bdullah
Yaz»0 Fotograf Erdoğan Köseoğlu 0Bılgı-Belge
Edib« Buğra 0 Yurt Haberlen Mehmet Faraç
Yaym Kunılu Ilhan Sclçuk
(Ba.şkan). Orhan Erinç. Okta>
Kurtböke. Hikmet Çetinkava,
Şükran Soner. Ergun Balcı,
İbrahim Vıldız. Orhan Bursalı.
Mustafa Balba>. Hakan Kara.
Ankara Temsılcisı: Mustafa Balba> Atatürk Bulvan No
125.KaU.Bakanlıklar-AnkaraTel 4195020 (7 hat), Faks-
4195027 • Izmır TemsıIciM. Serdar Kızık. H Zıya
Blv 1352 S 2 3Tel 4411220. Faks 4419117#Adana
Temsıkısı: Çetin Ytğenoğlu. lnönü Cd. 119 S No• 1 Kat. 1.
Tel:363 12 11. Faks 363 12 15
Müessese Mıidurü Lstün Akmen #
Koordınator Ahmtt Korulsan 0
Muhasebe Bülcnt >ener#!darc Hüseyin
Gürer • l^letme Önder Çelik • Bılgı-
t^lem Naîl İna) # Bılgısayar Sıstem
Mürüvet ÇUer • Sanş Farilet Kııza
MEDYA C: • Yonetım Kunılı
Başkanı - Genel Mudur Gâlbiı
Erduran 0 Koordmator Rehı
Işıtman 0 Genel Mudur Yardmcısı
SetdaÇoban Tel 514 O
7
53
5139580-5138460-61.Faks 513846:
YayımlavaD \e Basan: Yem Gun Haber Ajansı. Basın \e Yavıncıhk A Ş
TürkoeaŞıCad 39 41 Cagaloglu 34334 lst PK 246 lslanbul f el 10 212) 512 05 05 (20 hat) Faks (0 212)513 85 95 27NİSAN1998 Imsak: 4.23 Güneş:6.01 Öğle: 13.09 lkindi: 16.56 Akşam: 20.03 Yatsı: 21.34
Ortaokulu
bitiremeyenlere
şans
• ANKARA (AA) -
Ortaokulu bitiremeyenlere
şans tanıyan açık
ilköğretim için
başvurular. 27 Nisan-19
Haziran tarihleri arasında
yapılacak. Açık
ilköğretime
başvurabilmek için, 15
yaşından gün almış olmak
gerekiyor. Açık
ilkögretime ilkokul
mezunlan. ortaokulun 1.
2 ve 3. sınıflan ile
ilköğretim okullannın 6, 7
ve 8. sınıflanndan
aynlanlar. ortaokulu
dışardan bitirme
sınavlanna ka> ıtlı olanlar
ve yurtdışında öğrenim
görüp denklik yaptıranlar
başvurabilecek. Aynca,
bedensel engelli olanlar,
hükümlüler, askerliğini
yapmakta olanlar.
çalışanlar ve ev hanımlan
da bu okula kabul
edilecek. Başvurular. tüm
illerde Milli Eğitim U
Eğitim Araçlan ve
Dongtım Merkezi
müdürlüklerindeki
öğrenci bûrolanna
yapılacak.
Trtanik'in
• CHICAGO(AA)-
Titanik gemisinden
kurtulan bir yolcunun
eskiz defteri. Chicago'da
yapılan açık arttırmada 50
bin dolara alıcı buldu.
Titanik gemisinin batışı
sırasında gördüklerini
çizdiği resimlerle
canlandıran yolcunun
defterinde. kazadan
kurtulan diğer üç
yolcunun yazdığı hatıralar
ve Titanik gemisinde
ölenlerin fotoğraflan yer
alıyor. 60 sayfalık defteri
satın alan Don Knoll, yaz
aylannda yapılacak açık
arttırmada, defterin
sayfalannı tek tek
satacağını açıkladı.
Trafik için
seferberlik
• KONYA(AA)-
Türkiye Trafik Kazalannı
Önleme Derneği Genel
Başkanı Prof. Dr. Ömer
Halis Tombaklar, trafik
kazalannın önlenmesi için
seferberlik ilan edilmesi
gerektigini söyledi.
Tombaklar, "Sayın
Cumhurbaşkanı eğitim
seferberliği ilan etti ve
bunda Türkiye başanlı
oldu. Trafik kazalan da
ancak böyle bir
seferberlikle önlenebilir"
dedi. DlE'nin trafik
kazalan konusunda
verdiği rakamlann da
yanıltıcı olduğunu
savunan Tombaklar,
"Türkiye'de trafik kazası,
ölen ve yaralanan sayısı
açıklanan rakamlann 2
katında" dedi.
Şişmanlık astım
nedeni
• CHICAGO(AA)-
ABD'nin Harvard
Üniversitesi'nde bilim
adamlannın yaptıklan
araştırmalar. şişmanlık
sorununun astım
hastalığına yol açtığını
ortaya koydu. Araştırma
sonuçlannda. normal
kilolanndan yüzde 35
fazlası olan insanlann,
astıma yakalanma riskinin
yüksek olduğu açıklandı.
Araştırmanın
başkanı Dr. Carlos A.
Camargo. şişman
insanlann az egzersiz
yapmalan ve nefes alma
sorunlannın astım
hastalığını körüklediğini
belirtti.
Deprem
korkusu
• ISPAKTA(AA)-
Süleyman Demirel
Üniversitesi Tıp Fakültesi
Psikiyatri Ana Bilim Dalı
Başkanı Doç. Dr.
Ramazan Özcankaya.
Isparta'da son haftalarda
meydana gelen hafıf
şiddetteki depremlerin
insanlarda stres ve
depresyona yol açtığını
bildirdi.
Özcankaya, insan
beyninin, yaşamı tehdit
eden bu türden korkulan
dengeleyerek sağlıklı
düşünebilmesi halinde, bu
korkulann kalıcı etki
yaratmayacağını belirtti.
Elektrik Mühendisleri Odası enerji ihalelerini kazanan 7 şirket için RTUK'e başvuruyor
'Ihaleci TV iziııleri iptal edilsin'ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Elektrik Mühendisleri
Odası (EMO). 3984 sayılı yasa-
ya aykın olarak bağlı holdingle-
ri aracılığıyla enerji ihalelerini
kazandıklan eerekçesiyle Kanal
D, TGRT. CTV Kent TV ve Sho\v
TV ile Etibank'ı satın alan NTV
ve atv'nin yaym izinlerinin iptal
edilmesi için Radyo Televizyon
Üst Kurulu'na (RTÜK) başvuru-
yor.
EMO tarafından RTÜK'e bu-
gün yapılacak başvııruda, Ener-
ji ve Tabii Kaynaklar Bakanlı-
ğfnm TEDAŞ'a bağlı dağıtım
şebekelennin işletme hakkını 30
yıllığına özel sektöredevretmeka-
ran verdığine dikkat çekilerek
bu doğrultuda açılan ihalenin 7
Ocak 1998 tarihinde sonuçlandı-
nldığı anımsatıldı.
lhale sonunda İstanbul- Trak-
ya yakasının Doğan Şirketler
Grubu"na, Bursa- Yalova'nın th-
las Holding'e. Kocaeli-Gebze'nin
Ceylan Inşaat AŞ'ye. lzmir- Ma-
nisa'nın Süzer Holding AŞ'ye
ve Balıkesir-Çanakkale'nin Av-
rupa-Amerika Holding AŞ'ye
verildiğine işaret edildi.
EtibankAnonimOrtaklıği'nın
hisselerinin tamamının da blok sa-
tış yöntemiyle özelleştirilmesi
için açılan ihaleyi Nergis Hol-
ding ile Medya Holding ortaklı-
• EMO'nun dilekçesinde yasanın açık hükmüne
karşın 7 medya kuruluşuna ihale veren kamu
görevlileri hakkında Ankara Cumhuriyet Savcılığı'na
suç duyurusunda bulunulduğu anımsatıldı. RTÜK'ten
söz konusu yedi şirketin yayın izinlerinin iptal
edilmesi istendi.
ğında kurulan Ipek Ortak Girişi-
mi'nin kazandığı belirtilen di-
lekçede. "'Belirtilen herikiihak-
de de ortak yön kazanan firma-
larm, 3984 savılı Radyo Televiz-
yonlann Kuruluş ve Yayınları
Hakkında Kanun kapsamında
özel radyo ve TV sahibi kişi ve
kuruluşlar olmalandır. Bunlar
İhlas Holding TGRT, Ceylan İn-
şaat CTV; Süzer Holding Kent
TV, Avnıpa-Amerika Holding
Show T\; Medya Holding ar\ ve
Nergis Holding NTV'dir" denıl-
di.
3984 sayılı yasanın radyo ve te-
levizyon yayınlan ile RTÜK"ün
kuruluş, görev. yetki ve sorum-
luluklannı düzenlediği belirtilen
dilekçede. anılan yasanın 29.
maddesinin de "belirli bir özel
radyove televizyon kuruluşunda
yüzde 10'dan fazla hissesi bulu-
nanlann kamu ihalelerine girme-
terini ve menkul kı> meüer bor-
sasuıda işlem de bulunmalannT
yasakladığına dikkat çekıldi.
Yasada öngörülen koşullann
ihlal edilmesi durumunda radyo
ve televizyonlann yayın izinleri-
nin RTÜK. tarafından iptal edile-
bileceği kaydedilen dilekçede.
"Söz konusu ihaleyi kazandığı
açıklanan yedi şirketin tamamı
3984 sayılı kanun anlanundaözel
rad>'0 ve tetevizyon sahibi Idşile-
rin sahibi bulunduklan şirketkr-
dir. Bu şirkederin anılan ihalele-
re kablmalan bile mümkün de-
ğilken ihaleyi kazanmışlardır"
denildi. Yasanın açık hükmüne
karşın 7 medya kuruluşuna iha-
le veren kamu görevlileri hak-
kında Ankara Cumhuriyet Sav-
cılığfna suç duyurusunda bulu-
nulduğu anımsatılan dilekçede.
RTÜK'ten söz konusu yedi şir-
ketin yayın izinlerinin iptal edil-
mesi istendi.
EMO. Enerji ve Tabii Kaynak-
lar Bakanlığfna yapacağı baş-
vuruda da Bakanlar Kurulu ka-
ranyla 21 şirkete Hidro Elektrik
Santral (HES) yapımı için veri-
len izinlerin iptal edilmesini is-
teyecek.
Parûdayanşıkhk: TakıÇeviri Servisi - Takılann kadının yaşamındaki yeri.
kozmetik ve modanın yennden çok daha derin. Takı,
eğer iyi seçilirse kadını tanımlayan ve tamamlayan
bir olgu. Kötü seçilirse, kusurlan belirginleştiriyor.
Takı, kadının birbiriyle rekabetinde en suskun silah.
Genellikle yatınm. Erkek-kadın ilışkisinde bazen
ilan-ı aşk, bazen sus payı. kimi zaman rüşvet...
Anneden kızına geçerek. kuşaklar boyu panldayan
asalet mührü. Çağdaş kadın, takısını kendı seçiyor.
fakı seçimi, kadının zevk \e karakterinın tüm
izlerinı ıçınde banndınyor. Takılar artık klasik kesim
ve imajlanndan kurtularak. her kişilığe uygun
modelde üretiliyor. Mücevherde seri üretime
geçilmesi, özellikle el işçıliği
GraceKeHy
(sağda) \e Rita
Hay^orth
(en sağda)
inci takmayi
severdL
ücretini ortadan kaldırdığı için daha geniş kitlelerin
takıyla süs unsuru olarak tanışmasını
sağlıyor. Bazı fırmalar üriinlerini hipermarketler
bünyesinde satışa sunuyorlar. Böylelikle takı da
sosyal değişime uğruyor. Örneğin ince bir altın zincir
ucuna takılan iri bir pırlanta, gece kıyafetleriyle
kullanılabildiği gibi spor bir gömlek ya da tişört
üzerine bıle takılabıliyor. Mücevherler içinde en
gızemlisı. en asili inci olarak görülüyor. İnci aynı
zamanda her devirde 'en modern takı' sıfatını da
taşıyor. Inciler denizın sırnnı içinde taşıyor ve Yunan
mıtolojısinde tannlann armağanı olarak niteleniyor.
Mitolojıye göre aşk tannçası Venüs bir ıstiridyenin
içine girerek orada ilk inciyi oluşturuyor.
Bir kürk
uğruna
180çinçilya
öldürülüyor
ANK4RA (A.A) - Dünya-
nın en kalıteli, en hafıf ve er
pahalı kürkü olarak nıtele-
nen bir çinçilya kürkü içir
180 çinçilya "boynu kınla-
rak" öldürülüyor.
Ankara Üniversitesi Vete-
rinerlik Fakültesi Zootekni
Anabılim Dalı öğretim üye-
si Prof. Öznur Poyraz. biı
grup bilim adamıyla birlikte
kürk tıcaretinde en pahalı
kürkleri verecek hayvanlan
geliştirmek amacıyla "Tür-
kiye'de DamızhkÇinçilya Üre-
tim Olanağı" başlıklı bir pro-
je hazırladıklannı bildirdi.
Proje başlangıcında An-
kara Üniversitesi Veteriner-
lık Fakültesı'nde 12-20 hay-
van üzerinde kesim yaparak
çınçilyalann anotomik yapı-
sını incelediklerini ifade eden
Prof. Poyraz "Birçinçilyanın
kesim zamanudnsel olgunluk
dönemi 8-9 ay. Kesim için çin-
çilyalara boyun kırma yön-
temini uyguluyoruz. Buyön-
tem ABD, Kanada. Almanya
ve Danimarka'da uy gulanan
biryöntem. Buöldürmeşek-
li çinçilyalann kürkünedeza-
rar vermiyor1
" dedi.
İstanbul Veteriner Hekim-
ler Odası Genel Sekreteri ve
çinçilya konusunda uzman
veteriner hekım Münci Utan-
cak ise çinçilyalann, alnına,
içinde demir top bulunan bir
kapsülün yer aldığı tabanca
ile vurularak öldürüldüğünü
belirtti. ütancak şunlan söy-
ledı:"Bir nevi boyun kırma
>öntemi dedenilebilecek olan
bu y öntem. hay\anlann kür-
künün bozuunaması için ter-
cih ediliyor. Ancak dünyada-
ki hayvanse\eıier ve koruma
demekleri buna karşı çıkı-
yoriar. Boyun kıraraköldür-
me yöntemi hayTana çok aa
veriyor."
İstanbul Üniversitesi Pa-
toloji Bölümü Anabılimdalı
Başkanı Prof. Tahsin Yeşil-
dere de çinçilya üretiminde
ve hayvanlann öldürülme-
sinde mutlaka denetim ya-
pılması gerektigini kaydetti.
Denıiryonarı
lıız kazanacak
e-posta : tan (a vol. com. tr
ANKARA (AA)- Mevcut
demiryolu ulaşımınm reha-
bilitasyonu çerçevesinde,
Ankara-istanbul demiryolu
hattında iyileştirmelere gidi-
lecek.
Ankara-İstanbul arasını
rrenle 4.5-5 saate indirecek
olan Çift Hat Demiryolu Pro-
jesi'nin yapımından şımdi-
lik "umudu" kesen TCDD,
bu hatta yapacağı moderni-
zasyonla mevcut demiryo-
lundakı standardı daha da
yükseltmeyi amaçladı.
TCDD Genel Müdürlüğü
yetkililerinden alınan bilgi-
ye göre 550 kilometre uzun-
luğundaki Ankara-İstanbul
arasında rehabilitasyon ça-
lışmalannı gerçekleştirmek
amacıyla, önümüzdeki gün-
lerde hattın yapımı ile ilgili
fizibilite hızmetleri için ulu-
slararası bir ihale açılacak.
Yetkililer. söz konusu ihale
duyurusu için Hazine'den
kredi teyidinin beklendiğini,
'olur'un alınması halinde
projenin ihale edileceğini
belirttiler.
Uzun yıllardan bu yana
demiryolu taşımacılığının
önemli yükünü taşıyan An-
kara- İstanbul demiryolu-
nun rehabilitasyonu projesi
kapsamında, sinyalizasyon
ve telekomünikasyon sis-
temlerinin kurulması, dü-
zensiz virajlann düzeltilme-
si ve bazı kesimlere çift-hat
demiryolu döşenmesi, bazı
güzergâhlarda yollann uzatıl-
ması hedeflenıyor.
Esbank
XIV.
Yunus
Emre
Resim
Yanşmas
• •
Ödüllü YansımalarBu yıl "yansımaiar" temasını işieyen Esbank XIV. Yunus Emre Resim Yarışması sonuçlandı.
Seçci Kurul, 813 sanatçının toplam 1.623 yapıtı arasından "Başarı Ödülü"ne değer yapıt bulamamıştır.
* Topiam para ödülü, "Özendırme Ödülü" kazanan 9 çalışma arasında paylaştırılmış,
1 çalışma "Jürı Özel Ödülü"ne ve 31 çalışma da sergilenmeye değer görülm^tür.
6zendirme6duiieriıAifabetık2rayla>:S'\0an Demirtaş 'Yol2". Fatma Dirik "Zamanda Yansıyan 2",
Yasemin Nur Erkalır "kimsiz", Oya Erol isımsiz', Ismail ilhan ~PinReısÇeşıtiemeierSergısı2:
Mehmet Kavukçu "kimsiz2~, Ferhat Özgür "Toprak ı". Zümrüt Y. Radau ~ZYR Modem Sanatiar Muzesı 2",
Mehmet SaklZCI "Trajıkomık Yansımalar 1". Jüriûzelödm Canan Şenol "Şeffaf Katakoi"
Ödül kazanan ve sergilenecekyapıtların sahiplerini kutlar, yarışmaya katılan tüm sanatçlara
yürekten teşekkür ederiz.
f5 Mayıs 1998 tarihinde Beşiktaş Dolmabahçe Kültür Merkezi'nde gerçekleşürHecek bir törenie
Ödüller ve Başarı Sertifikalan sahiplerine sunulacak. Yanşma sergisı, 16-30 Mayıs 1998 tarihleri arasında
aynı galeride ziyarete açıktır. Yanşma sergisi, Anadolu'nun 11 kentinde tekrarlanacaktır.
B ESBANK
SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN
Sıra 'Damat' Ferit Paşa'da mı?
yice kaptırmıştım, hani hani, bir TV dizisi yazıyo-
rum: ("Yıldızlar Gece Büyür"); dizi yazmak, meç-
hul bir âleme tek başına keşfe çıkmak gibidir, ada-
mı zapteder: gözünüz başka şey görmez, kulağınız
başka ses duymaz olur; işte o günlerde, Anka-
ra'dan birtelefon, Başbakanlık'tan anyoriar; sesi son
derece heybetli bir zat, yeni çıkacağı yurt seyaha-
tinde, 'sayın başbakanm' beni de, 'refakatinde'
görmek istediğini bildiriyor. Hayırdır inşallah! Baş-
bakan kim? Turgırt Özal!
12 EY|ÜI sonrası, 'sivilleşme' süreci başlamış;
Turgut Özal, bu 's/V/V/eşme'nin hem lideri, hem kı-
lavuzu;yalnız12Eylül'ün '/capaff/ğ/'partilerdende-
ğil, her fikirden aydını etrafına toplamayı iş edindi;
'Sosyalist So/'dan da bazılannın, paldır küldür git-
tiğini, dehşetle görüyorum, demek sıra benim da-
vetime gelmiş; yanlışhatırlamıyorsam, bu 'nazikda-
veti', yazdığım senaryoyu bahane ederek, reddet-
mıştim. İyi de ettim. Fakat, asıl sebep, başkaydı.
Bunu ancak Özal'ı, tarihteki yerine koyarak izah
edebiliriz.
O müthis 'vizyon'a gelince...
a •
Ozal, 'Sistem' için, dahaönce Menderes ve De-
mirel'in yapamadığını. yapacak adamdı; çün-
kü Türkiye, savaş ertesinden itibaren, bir taraftan
hür dünya, insan hakları, serbest teşebbüs nu-
tuklan atıyor; öbür taraftan, kamu öncülüğün-
de hızlı sanayileşme trendini yükseltiyordu; dış
politikasını, savunmasını 'Sıstem'e bağlamış,
halbuki iç yapısını değiştirmemişti. 1970'ler, son
kumann oynanacağı koşullan hazırlamıştır, 12 Ey-
lül ile zarlar atıldı: ya Ankara, yalnız dışarda değil,
içerde de, 'Sistem'in standartlarına uyacaktı; ya
da, milliyetçi bürokrasi diktası özelliklerini koruyan,
'Üçüncü Dünya ülkeleri, (Iran, Irak, Libyayb) gı-
bi, 'Sistem' onu karşısınaalacaktı... Turgut Özal'ın
işlevi. birinci şıkkı gerçekleştirmekten ibaretti.
Özal'ın o müthiş 'vizyonu' var ya, IMF ve Dün-
ya Bankası kulvannda koşan, her çevre ülkesi li-
derinin 'vizyonu 'dur; gelir sonunda, 'özelleştirme'
ve 'küreselleşme'ye dayanır ki, bu da oligarşik
özelliklerı ağır basan, 'siyasi toplum' kimliğinden
sıynlıp, insan haklanna dayalı 'sıvil toplum'a ıntikal
etmek değıl; ülkeyi ulusal çerçevesi içinde ge-
liştiren güçleri dağıtarak, 'Sistem'e 'teslim et-
mektir'. Özal'ın yaptığı da budur: Türkiye Cum-
huriyeti, ulusal eğitim, ulusal ekonomi, ulusal sa-
vunma sacayağı üzerinde kurulmuştu, orada
yükseliyordu; yapılması gereken, ülkeyi bu ray-
dan çıkarmak değil, o çerçeve içinde sivilleşme-
ye, dolayısryla insan haklanna dayalı bir top-
lumsal örgütlenmeye götürmekti. 12 Eyiül kıs-
kacından sonra. sivilleşmeden ve özgürlüklerden söz
eden bir lider, çok aydına, gelişmenin bu yönde ola-
cağı umudunu vermiş, birçoğunun yanılmasına ne-
den olmuştur; oysa, sonuç ortada. on yıllık Özalizm,
Türkiye'de ne ulusal öğretim bırakrnıştır, ne ulu-
sal ekonomi, ne de ulusal savunma!.,
FJakınız. ne demiştim: "...zaten Turgut Özal'ın ce-
sareti, 'tabuları yıkması' da, bu çerçeve içinde
ele alınırsa doğru olur: O, 'Sistem'e karşı değil,
Türkiye'de devletin merkezinde yuvalanmış 'seç-
kinci bürokrat' oligarşiye karşı cesurdu; ama
gidiş geliş, laik ve demokratik 'bağımşız' cum-
huriyetin, temel ilkelerini 'tabu' gibi göstenme-
ye başlamıştı, daha da tehlikelisi, tasarladığı
'büyük transformasyon' Türkiye'yi büyük dev-
let rayından çıkanp, 'Sistem'in denetiminde 'böl-
gesel Truva atı' konumuna sokuyor; ülke, 'ec-
nebinin' açık pazan haline dönüştükten başka,
bunun faturası, işçilere, köylülere, memurlara -
kısacası- yoksullara çıkıyordu..."
"...Türkiye'de cesaret sahibi olmak, sırtınızı 'Sis-
tem'e verip onun istediklerini ülkeye kabul et-
tirmeye çalışmak mıdır; yoksa ülkenin Düvel-i
Muazzama'ya ('Sistem'e) karşı, kanı pahasına
elde ettiklerini, onun yeni taleplerine karşı sa-
vunmak mıdır? Özal'ın tarihten alacağı not, bu
sorunun cevabına bağlı!.." ('Hangi Küreselleş-
me?', s. 199/200. Bilgı Yayınevi. 1997)
Hâiâ öyledir.
Kafa, aynı kafa!..
Bilir rnisiniz, Kont Sforza, italyanlann ünlü dev-
let adamı, Mütareke yıllannda Sadrazam 'Da-
mat' Ferit Paşa'yı tanımıştı; ondan söz ederken,
galiba hatıralarında, demiş ki, 'bir Ingiliz centil-
meni olmaya heves ederdi'. (O daha çirkin söy-
lemiş)...
Özal'dan söz açıldı mı, aklıma ya Tanzimat sad-
razamlan, o ünlü Keçecizade Fuat Paşa'lar. Ali Pa-
şa'lar gelir, ya da Mütareke yıllarının unutulmaz
sadrazamı 'Damat' Ferit Paşa! Malum-u âliniz, bu
'paşalar', ülkenin kendi başına 'yaşayamayacağı-
na', mutlaka, Düvel-i Muazzama'dan birinin, -ter-
cihen Ingiltere devleti fehimesi'nin- himayesi altın-
da bulunması zorunluluğuna inanırlardı; Keçeciza-
de Fuat Paşa'nın, vasiyetnamesinden o ünlü sa-
tırları, size aktarrnış mıydım: "...bendenizce, Bâ-
bıâli'yi (Devleti) İngittere'nin dostluğundan mah-
rum görmektense, birkaç vilayetimizi elden çık-
mış görmek daha iyidir." (1869. The Levant He-
rald)
Eh, 'Damat' Ferit Paşa, -Ingiliz centilmenliğine
özendiğinden olacak- bu işi biraz daha ileriye gö-
türmüş. Mütareke'de, Zât-ı Şahane namına, bü-
tün Osmanlı 'mülkünü', Istanbul'daki Ingiltere
Yüksek Komiser Yardımcısı Mr. VVebb'e 'on beş yıl
müddetle' 'sömürge olarak' vermeyi teklif etmişti.
Arada mahiyet farkı yoktur, derece farkı var: kafa,
aynı kafa!..
Turgut Özal, -ki ABD 'prezidanlığına' özeniyor-
du- 'Sistem'in -özellikle ABD'nin- bölgedeki 'ta-
şeronluğunu' Türkiye'ye büyük 'vizyon' olarak
sunmuştu; Müdafaa-i Hukuk Doktrini'nin üç bü-
yük Misak-ı Millîsi demek olan, ulusal ekonomi-
yi, ulusal savunmayı, ulusal öğretimi bozup da-
ğıtmayı, 'sivilleşmek' diye takdim etti; 'özelle-
şip küreselleşerek' birinci sınrf bir 'pazar' ola-
cağımıza göre, 'yurttaş' yetiştirmeye ne gerek
vardı, 'iyi tüketici' yetiştirirsen, 'köşeyi' döner-
sin! Hem canım, ABD ile bozuşacağımıza, Gü-
neydoğu'da niye bir 'federasyon'a gidilmesin?
'Prezidan' Turgut Özal'a anıt/mezar yapılması,
bana bunlan düşündürdü; ha, bir de şunu: hazır çı-
ğır açılmış iken, şimdi ister misiniz, bazı uyanıklar,
Sadrazam 'Damat' Ferit Paşa için de, biranıt-me-
zar teşebbüsüne girişsin? Olur mu, olur! Baksanı-
za, zaten 'Türkiye geçmişiyle banşıyor'muş, ortam
hayli elverişli!
Ne günlere kaldık!
httpj/ www. prizma.net tr/ AILHAN
http://www.eda.tr/-bilgiyay/yazar/ailhan.htlm