Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 25 ŞUBAT 1998 ÇARŞAMBA
10 EKONOMI / PARA RAPORU
BORSAVERİLERİ
Endeksler
Bıleşık Endeks
Malı Endeks
Sanayı Endeks
Hızmetler End
3307
4381
2494
3603
3253
4311
2460
3554
Değişim (%)
1.63
1.60
1.36
1.36
3226
4281
2432
3503
IşlemHacmı 77.100.761.392.885 TL
Değişim (%)
-0.83
-0.70
-1.14
-1.44
BORSA (1. SEANS) 24 ŞUBAT ISSS
ke<ı En tn
HısseSeiKd' ka*m; Sşi* jitoet
C3*
S7"teİT 17"... ..... ._
lEfiMn 17,500 17,000 7.5L
029 AfcmBYtfm 1.475 1J75 '57!029 Afemff
030 M»
£1 <i
..... «J^JÖC '6B64
liEUZU
044
054
3JÖ0 3.930
rtMmua
amaynEnl
B U *
1130C 10;
21,300 20,
HmSen»
ZOOO
SJH)
"3c
1475
2.65C
1İ2SC
1500
l'OOO
7200
7000
tpo
37SÖ
'7.750
1BO0
18503
5DO3
7MC
590C
112.
İ3Ö 5Sc
31500 31,000 31,500
2TSC0 £000 273OC
1375 1 ® 1,375
7OT EİO 7i(»
'11 Fra*n
'i2F™nsVatm
113 Frğö Pak âdi UadL
İ'SO
3,450
1.050
CKVmJ
143 A n »
S KocHatt«
7 KtpoUlfi
an*
«5C
33K
12750
6İ0C
5.000
12.000
IMPMMT m
Kİft ''000
161 MarmnsMmnjs 3J00
162 UikraT*r ' £00
163 Uan '4.000
164 Mu4m,T*ı*aıU 5jO0
oGıd»
173KntM0U 360
174 U r i r Ç r a * 190C
175MarST F50C
176 MAtk EJÛO
*?S!«rastafr)ü 27.50C
1SC!«& 9410C
T Mde^nenlc 1SK
'E1İÎWW IS5C
•S3f*W 14 TC
^j&jjs ir
U5J00
13İO0
m
5İ0O
»OUuKvlLJ
sFactcmg
13t
İ.46C
'2530C
5J00
11250
15000
17500
46500
530OO
5.700
2850
m
15750
1U50
5600
9.600
•src
6300
11500 12.500
2.750 2 * 0
II*
S TrsfcS» u D
SUahnmSaıta '7330
_T Tansas 122.500
22B Ta^as Oomobı Fad S.300
229 Iflas CK TKSS 37,500
230 TDpraüFnKr 50O0
231 TaFt Iffl
1/MO II
115,00ü Ü0JB
ım s.300
SİtC 36tW
4J0O 5000
4B ifi
231
232
233
2H
T*«Car 7753
TrarsutHokJnç '450
TSKB 2.7K1
TıxDnrDOuı 1303
9«o;
1İEİO0
3,100 1SUJC
1JB0 1015.0B
1,651000 {,115
4,t14jJ]0 9.7ŞC
6'ffl 23^M 6İK7
HOOC 34000 •S7K
36.50C 140X0 3633E
1075ÖÖ I ? ' 7
^ 10Üİ44
7100 1184,00! '392
5İ00 23.000 5591
3130 J6Î000 31İ349
SI 2205E15E K3X
3X0 9471
'İ70Ö0 İX
! 3,121000 S.48
UIJIOO tt,59
5753
2.4S3 5755İ0D 2.4S
270O3 1005000 26712
940DB 21500D 94111
EJOO 16.000 S.82?
İ453112280OO 4534
•4.530 ,392,000 1451!
2'xC 'ı?D00 Î15I5
-27500 2867300 '2S£2t
m ısrm iffl
5« '034600
1'
7
5] 404000
15.000 '57066
3,150 tmm
İ3KR 515,000
ı4O0 32&OCO 7,287
46.00013 952.003 46&7
52.300 1,662,000 52.313
5,400 3,759.000 "'"
2.350
15 M
HS
11859
M7?
3,131
5,448
11»
(965
110i
360CO
5OT
]
4
mmüiutM ü8
24CUSAS E50HI
2« \Xlattmr 6S30
242WTmrl& 9/03
43 U C $~
6«wfFrasaKr
u.
3SİO3
11500
BrtB S.Ü03
2 K o f o ı j Y s ı 5 t '500
2561apıK'ed Yı flrtl* ari S23
257 »ıra «9X
5K0O0 553X0 £75350 6413
6400 3253 3'S.OOO ""
5.200 1900 26-033
5#0 6110 5ÎX 480.00: .....
~ 1453C 4-Î0O3 1464'
J 3"7378» "882
3" 530 ISS'OOO 3'645
11250 126,003 1133E
•7X35437981 77*7
1330 857303 1,520
323 3,X7,300 B29
4^)0 S85000 4794
BORSA (2. SEANS) 24 ŞUBAT IHK
Islei
b f » | «iedı
1İ25C
004 AdMOmnlsC 1525
B 5 * Ç 2830C
13
:•; itot*[(bmı 4,400
M/ta tİOOO
S l M h 37500
2C«*teSarw 1İ50C
021Ata*lz 21«C
022«nMıCiK 3450
AoebajfclB 3İ2X
Arai 16.7S3
_. *£» 17a
OSAImtfYaM 1400
33Ctam as»
" AnKMuiSUZU
•Tl
110 R m H m k
111 Rrmbıt
ltad
1 ııanua*
3 FımPıkâÂ
4 ; S * B *
I
156 K
161 UffmAMıuu 3J
«WnT«n 1575
163 Ma* 13,750
•U *an.l*K?tt. 5.300
165 Ifcd(«w5ı 1600
1 6 6 * B 4400
ıar2MHı>
2 wHcnYS
3NH7w»'
50Si
204
207
2-4 î
*F*.
ı»Tar
20f3*FWC
"" TomfıSmç
pu_. litDmrDSur
Z36TJBS
237TBittaT«sa
JSîTins
" T«ÎPtKtaili«
244
11538
255 YçKmjYı
257 Y&a -1«
9100 9 1
isac i7j»
16,500 -72
1.35G 1 «
1300 860
İ.3CÇ 7.00
üfiS:75DrafC«r S
C76 D n r o 7.100
;~ DgmntM 5J30
078 û m W * ç 1450
5JX
31530
2İ50C
135C
4.900
1350
171UM 12JO0
mm ım
',73 ItamnlMM 1750
IHT i•77 I f c t t Y i Y 13X
54ÖC
5303
3J00
6700
13»
4800
1250
1O30C
1750
135
1350
4400
17İM0 m
•1,7T"
2İS0
ı.T0 ,2.950
9.700 »0000
5330 5500
4,350
2.950
' ^ 2 0 0 ! 1
'25O3 2731JO0 12^03
'40003 1J96J00 14037!
36503 9990)0 37197
05BC
'54.003
I7rj687rj68
34 XC
166.000
67SJ ^m
•400 544,3a
6.403 1X2.366
m
1 1 ®
21590
1420
538S
1573
2CO7
"372
2M
M
3846300
S5J0C
112JO0
'• 1,7J5J»
5J00 2305JIOO 5İ4İ
İ6CC '£7030 9639
İ.0Ö0 4B5C 4.3K
21{82
m4s
65416" 6'
4,800 latOO 4J
"'" 5,04520 12J
SS:ülfl1C.750 253O0C
3,750 3943' ....
:550 3iS3J0C 1İ52
11500 '"1J00 13J62
İ2O0 1X2X0 52S3
3.60O162."436CO 3,724
44O0 221000 4311
8.600
8,703
1.7» 647303 ',75£
2«C 6J56BO3 1 4 2 !
93001 1S646'9 93470
4*X S5TİS» 4444
«» 89--DO3 14230
105C 66-4'40 '041
4753
6499
6634
5410
"
T
53
'4902
3.100 146608 V08
6.700 34900C 6.828
7200 397J0O 729"
6635 45562
IX1
5358
910
53»
•7475
t14353
Î330
81"
Önceki gün 334 puan yükselen endeks dün 81 puan değer kaybetti
Borsa saman alevi gibiEkonomi Ser>isi - Kör-
fez'de banş anlaşmasının im-
zalanmasıyla coşan borsada
kâr satışlan yaşanıyor. Ön-
ceki gün 334 puan yükselen
bileşik endeks. dün 81 puan
değer yitirerek günü 3226
puandan tamamladı. Uzman-
lar. alımlann kamu ve birkaç
büyük sermayeli şirkete ait
hisse senedinde yoğunlaştı-
ğını belirterek borsanın sağ-
lıklı bir çizgi izlemediğini
öne sürüyorlar.
Haftanın ilk gününe hızlı
bir giriş yapan borsa, dün
ilk seansta saman alevi gibi
söndü. Önceki gün ilk beş da-
kikada 200 puan artan ve ar-
• Önceki günkü yükselişle
birlikte önemli kârlar elde eden
büyük yatırımcılar dün satışa
geçince endeksin düşmesine
neden oldular.
dından yatay bir seyir ızle-
yen bileşik endeks, özellik-
le bazı kamu hisselerine ge-
len alımlarla birlikte günü
334 puan artışla kapatmıştı.
Uzmanlar. bazı büyük ya-
tıruncılann perşembe ve cu-
ma günü yapılan malıyet dü-
şürme operasyonunun ardın-
dan pazartesi günü yaşanan
yükselişle birlikte önemli
kazançlar elde ettiklerini be-
lirterek dün kârlannı realıze
etmek için satışa geçen ya-
tınmcılann endeksin düş-
mesine neden olduğunu di-
le getirdiler. Uzmanlar. kre-
dili işlem yapan yatınmcıla-
nn aldıklan kredileri gen
ödeme günlen olan çarşam-
badan bir gün önce kâr ettik-
leri hısselen ellennden çı-
karmalannın geleneksel bir
hal aldığını. düşüşte bunun
da etken olduğunu dıle ge-
tirdiler.
Inış çıkışın birkaç hisse-
de olması nedeniyle
iMKB'nin dengeli bir bor-
sa olmaktan uzak görüntü
çizdiğıni belırten bir borsa-
cı, bilanço beklentisi içinde
olunan bir dönemde Kör-
fez'de anlaşma imzalanma-
sı nedeniyle hiç kimsenin
bilançolara bakmadığım ifa-
de etti.
Para piyasasında önceki
gün yıllık bileşikleri yüzde
121 düzeyine kadar düşen
bono faizlerinde dün 1-2
puanlık bir yükseliş yaşan-
dı.
İslami sermayeye karşı SPK'ye geniş yetki tanmacak
'Faizsiz finans'a smırlı faaliyet
FARUKATAAY
ANKARA - İslami sermayeyi kont-
rol altına almaya yönelik önlemler son
aşamaya geldi. Bankalar yasasında de-
ğişiklik öngören taslakla, faizsiz fınans
kuruluşlannın avantajlanna son veri-
lip yükümlülükleri arttınlarak çalışma
alanlan daraltılıyor. Sermaye Piyasası
Kurulu (SPK) yasa taslağında da yasal
olmayan senetlerle izinsiz para topla-
yan ve yasadışı yollardan yurtdışından
para transfer eden İslami şirketler üze-
rindeki denetim yetkilerinin arttınlma-
sı öngörüldü.
Taslak Taner'de
12 Eylül'den sonra sağlanan teşvik-
lerle hızla büyüyen ve köktendinci si-
yasi yapılanmaya destek sağladığı ile-
ri sürülen tslami sermayenin kontrol
• Sermaye Piyasası Kurulu'nun,
yasadışı ortaklıklar kuran çok ortaklı
şirketler konusunda denetim yetkileri
arttınlıyor. Milli Güvenlik Kurulu'nun
aralık ayı toplantısında îslami sermaye
ele alınırken Devlet Bakanı Güneş Taner
ile SPK Başkanı Muhsin Mengitürk'ten
gerekli önlemleri alması istenmişti.
altına alınmasına yönelik önlemler, ma-
li sektör ve sermaye piyasasını yeni-
den yapılandıran yasa taslaklan çerçe-
vesinde alınacak. Milli Güvenlik Kuru-
lu'nun aralık ayı toplantısında tslami ser-
maye ele alınırken Devlet Bakanı Gü-
neş Taner ile SPK Başkanı Muhsin
Mengitürk'ten gerekli önlemleri alma-
sı istenmişti. SPK yasa taslağı Bakan-
lar Kurulu'na sunulmak üzere Devlet Ba-
kanı Taner'e verilirken Bankalar Yasa-
sı'nda değişiklik öngören taslak da Ban-
kalar Birliği 'nin görüşüne sunuldu. Ta-
ner, son halinin verilmesinden sonra
taslağı Bakanlar Kurulu'na sunacak.
BankalarYasası'nda değişiklik yapan
taslakla, faizsiz fınans kurumlan le-
asing ve factoring şirketlerine dönüştü-
rülürken isteyen kuruluşlara da bir yıl
içinde bankaya dönüşme hakkı tanını-
vor.
Faizsiz finans kuruluşlanna banka-
ya dönüşmeleri durumunda mevduat
toplama ve bankacılık işlemlen yapma
hakkı venlen taslakta. bankalara da kâr
payı ılkesıne dayalı ışlem yapma yet-
kisı tanınıyor. Tasarının. isteyen kuru-
luşlara bir yıl içinde bankaya dönüşme
hakkı tanıması eleştirilere neden olur-
ken bu hakkın faizsiz finans kuruluş-
lanna bedelsiz olarak banka sahibi ol-
ma olanağı sağladığı belirtildi.
Bedelsiz banka sahibi
Bir yetkili, faizsiz finans kuruluşla-
nna bedelsiz olarak banka sahibi olma
olanağı sağlanmasının tasannın en
önemli olumsuzluğu olduğunu belirterek
banka sahibi olmak için pek çok hol-
dingin sırada beklediğüıe v e tabela ban-
kalannın bile yüzlerce miKon dolara alı-
nıp satıldığına dikkat çekti.
SPK yasa taslağında da kurula, izin-
siz halka arz yapan ve yasadışı yollar-
dan para toplayan çok ortaklı tsiami şir-
ketlerin hesaplanna "ihtiyati tedbir"
koyma \e dava açma yetkısı veriliyor.
Ana sözleşmeye aykın davTanışlar v e ma-
li yapısının zayıflaması durumunda hal-
ka açık şirketler ile iştiraklennin yöne-
timine el koyma yetkısi veren madde-
ler de kurulun gücünü arttıracak.
GOZALTIPAZARI »PUT1M
Khjn
»Bısr!
KSCKSA
Inta kıMi hûki Ivrii blıı 1^vt
t^M) tfk faâ 'T^ IM fiı»
ım ım t» ı« m.m m
H» «a i5jı u MUi HJR
1,010 9 » -050 1JO0 i « 0 0 0 1,002
1 » '500 - K 1525 257JH) 1 »
MERKEZ BANKASI
KURLARI 25 ŞUBAT 1998
CİNSİ
DÖVİZ
ALIS SATIS
EFEKTİF
ALIS SATIS
1 ABD Dolan
1 Alman Markı
1 Avustralya Doları
1 Avusturya Şılını
1 BelçıkaFranaı
1 Danımarka Kronu
1 Fransız Frangı
1 Fin Markkası
1 Hollanda Florinı
11ngilız Sterlını
1 Irlanda Lırası
11spanyol Pezetası
11sveç Kronu
1 Isvıçre Frangı
100 Italyan Lıretı
1 Japon Yeni
1 Kanada DoUı
1 Kuveyt Dınan
1 Lüksemburg Frangı
1 Norveç Kronu
1 Portekız Eskudosu
1 S. Arabıstan Riyali
1 Avrupa Para Binmı
226,430
125,930
150,630
17,896
6,085
32,996
37,507
41,015
111,460
372,710
312,980
1,478
28.098
155,550
12,665
1,767
159,220
735,910
6,085
30,089
1,225
60,552
247,570
227,520
126,540
151,620
17,966
6,124
33,158
37,722
41,640
112,140
374,660
314,550
1,491
28,390
156.550
12,805
1,779
159.940
745,600
6.124
30,292
1,235
60,661
249,770
226,160
125,620
148,750
17,851
6,070
32,874
37,413
40,863
111.180
371,780
310.630
1,471
27,994
155,160
12,602
1,723
155,270
717,660
5,934
29,978
1,210
59,795
227,820
126.860
153,520
18,011
6,139
33,284
37,816
41.798
112,420
375,600
316,910
1.498
28,498
156,940
12,869
1,783
160,340
764,390
6,139
30,407
1,250
61,419
YAT1RIM FONLARI 24
ŞUBAT 1998
Katılma
belgesıadı
ATİPİFONLAR
IsBar.k (Usetır
Günlük Değ.
%
ürantı I T j Karra Fcı
EsbîıtkATılpÎDe&i
YKY t ta Kjrma Fn
YKYATıpılMstılSelF
YKYATıpıMilıtanımlF
ZıfaafAiDi DeSıkeioF
Ha»Fm-3
PaıtuıUnnlıATtpıDtisfcn
EnialılıukHısseSeMıF
EpFmî
füimma A Ttpı Oef ıster F
DeiMFoa-i
D Yt A T D
TSKBArnDtfısjnFofi
«*tank ATıpi Oet^cn Fc*
Teksîıl A Tıpı HtsseTon
«tiArıpıbrmsFon
UaATıpıHsstSemıtıF
nFonıı
TacPifif Artpılörmaron
St-atejt A D«K
jl(aı F
Haik SiEonaOzel Fon
EGSATÎpıKaraıaFon
ASNAnmKiffliaF
TAIBYatınmDtîslı^AF
Nordstem îraiaş Sıg LBel F
PJlPtFONLAR
" ınk Ukıt Fon
Yalanct M.K. Fonu
,. _ Tatml »t Bono For
156C
15369
Katılma
belgesıadı
Gjrant, 6 Tıpı Tj>ıvil Fen
S t B Tpı ült F
Ounlük Değ.
%
G j a t
Sarantı
Gt
Tıpı
Tıpı
Tipı
Tj>ıvi Fen
ülut For
bF
Vahıt Ûgt F«
iıkıtilpt
- m
Fnıans,
FmaiBB.
Znı
raıt
PımılıB
Wb»ıkTalnıİKBonoFo
;T
natıvıl-Bam Fonu
«TjftuıBt»
Tooralı B Tıpı 0
19519
1H34
3
28711
5665»
32112
19545
203"
18457
U5B6
15629
118)1
BOLGESEL PAZARLAR (1. SEANS)
0C1 terîrHft'
X3 3ma
MMap
KUSpk
007 *30 KfBtJ fflBTBd r
hctta
67.00C
8.0DC
13250
• *
19
IAC
uoo
63JBC 68,000
7.SÛÜ 7J0C
Ml «•
\M l *
990 'J2C
0 0
66J0C
?,7Dt
12,750
Ml
İM
990
0
24 PUT1M
MJ096
'4000
?9K4»
m
m
VL
5E34E
T
E57
mn
tUB
İ7İ
BOLGESEL PAZARLAR (2. SEANS)
İKttl
ECa
İM.
IV
nm
vı
H
İM
8üBÛ">« Bıl|y«ıi
likuk
a»
m
u
ım
XX
m
M
WM
ıtsu
m
ÇAPRAZ KURLAR
1 ABD Dolan
1.7980
1.5006
12.664
37.150
6.8617
6.0315
5.4640
2.0289
152.57
8.0140
1.4533
1776.75
Alman Markı
Avustralya Doları
Avusturya Şilini
Belçika Frangı
Danımarka Kronu
Fransız Frangı
Fin Markkası
lollanda Florinl
spanyol Pezetası
sveç Kronu
sviçre Frangı
talyan Liretı
127.92
1.4225
37.150
7.5109
184.23
3.7507
1 Kuveyt D.:
1 Sterlin:
11rlanda L.
1ECU:
1SDR:
1SDR:
Japon Yeni
Kanada Dolan
Lüksemburg Frangı
Norveç Kronu
Portekız Eskudosu
S. Arabistan Riyali
3.2771 ABD Doları
1.6467 ABD Doları
1 3825 ABD Doları
1.0978 ABD Doları
1.3504 ABD Doları
307.240 TL.
SÖYLEŞİLER
KORKUT BORATAV
Vergiler, Medya ve Türk-İş
Vergicilikte en büyük adaletsizlıklerden bıri "çifte
vergileme"öu. Nedir çıfte veraileme? Ücret bordro-
nuzda yapılan kesıntilerle herkes gibi gelir verginizi
ödedıkten sonra ücretlerınizi bir de beyannameyle
bildırmeniz gerekmiş olsun. Bu bildiriminizden bir
kez daha vergi alınırsa: üstelik bordro kesintileriyle
ödedığiniz ilk vergi toplamı mahsup edilmezse aynı
gelir kaynağından çifte vergi ödemiş olursunuz. Işte
19 Şubat tarihli Hürriyet, faiz kazanan ücretlilerin
"çifte vergi" adaletsızliğiyle karşı karşıya olduğunu
yazıyor. Gazetenin ilk sayfasındaki bir haber başlığını
endişe ile okuyoruz: "Bankada parası olana çifte ver-
gi sürprizi..." Manşetın altında da büyük puntolaria
şu bilgı veriliyor: "7997 yılında 4,6 milyar lirayı aşan
faiz geliri elde edenlerı kötû bir sürpnz bekliyor. Bu
kışiler beyannameli vergi ödemekle kalmayacaklar,
aynca bir de çıfte vergi ödeyecekler. Beyannameler-
oe diğer gelirleriyle bırlikte maaş gelirierini de beyan
edecekler. Böylece, bankada, repoda parası olanla-
nn maaşı bir kez daha vergiye tabi olacak."
Iç sayfada aynı haber "çifte vergi" yorumuyla tek-
rar ediliyor ye kim olduğu anlaşılmayan "ücretlilerin
tespitleri" dile getırıliyor: "Biz maaşımızı alırken iş-
yerlerimiz bordrodan vergıyi kesiyor. Şimdi bir de
beyanname üzermden vergi ödememiz haksızlık
olur. Bu tam anlamıyla ücretlıye çifte vergidir."
Haberdeki bılgiler eksık, yorum yanlıştır. Bu yeni.
uygulamada çifte vergileme kesinlikle yoKtur. Yüksek
faizlerin enflasyondan anndınlmış bölümü ile brüt üc-
retler toplanıp vergi matrahı belırlenecek; hesaplana-
cak vergi tutanndan daha önce faizlerden ve ücret-
lerden kesinti yoluyla toplanan vergiler düşülecek,
böylece hem ucretlerden, hem de faizlerden iki kez
vergi alınması önlenmış olacaktır.
Bu, modern gelir vergıciliğinin temelini oluşturan
"gelir tühehnm birieştirılmesi" uygulamasına doğru
atılmış çok küçük bir adımdır. Belli gelir türleri (öme-
ğin telif ücretleri. kımi kıralar) hâlâ bölük-pörçük ve
düşük tarifelerle vergılenmekte; pek çoğu da (öme-
ğin borsa kazançları ve gayrimenkul değer artışlan)
tamamen vergi dışı tutuimaktadır. Buna rağmen, çifte
vergılendırmeyi önlemeyı özenle gözeten çok ıljmlı
bir "bırleştırme" girışımı, rantıyelerin sözcülüğünü
üstlenmiş olan yazılı ve görsel medyanın toplu bir
saldınsı ile karşı karşıyadır. Hürriyet'in habercılik an-
layışında gözlenen yanlış bilgılendirme ve kamuoyu
saptırma çabası, bu kampanyanın parçalandır.
• • •
Sermaye cephesi bu saptırma çabası içinde iken,
sendikalar ne yapyorlar? Yeni vergi tasarısı üzerinde-
ki bir Türk-lş Raporu, Bütçe ve Plan Komisyonu'na
sunulmuş. Profesör Oğuz Oyan'ın yönettiği Türk-lş
Araştırma Bürosu'nun katkılarıyla oluşan Türk-lş Ra-
poru, cıddi ve yapıcı eleştıri öğeleri içermektedir.
Türk-İş görüşleri, ana çızgilerıyle şu saptamalardan
hareket ediyor:
•Türkiye'de toplam vergi yükü düşüktür. Bu ne-
denle vergi reformları hem vergi yükünü yükseltmeyi,
hem de bu yükün dağılımını adalete yaklaştırmayı
hedeflemelidır.
•Vergi oranlannı düşürerek vergi gelirierini arttırma
beklçntisı yanlıştır. Batı'da bunu başarmış ülke yok-
tur. Özal'ın 1984-85 yıllarında getirdiği aynı uygula-
ma başarısız olmuş, Türk vergi sistemine ağır yükler
getirmiştir. Bugün de dolaysız vergilerde aynı yola gi-
dilirse, sonuç öncelikle kamu açıklannın büyümesi;
borç batağının derinleşmesı ve sonunda dolaylı ver-
gilerin daha da arttırılması olacaktır.
•Dolaysız vergilerde en ağır yükü üstlenen ekono-
mik grup ücretlilerdır. Ücretliler, toplam kamu gelirle-
rindeki payı sürekli artan dolaylı vergilerle de aynca
ezilmektedır. Bu koşullar altında, vergi adaletini arttır-
mayı hedefleyen bir vergi reformu ücretliler lehine
özel uygulamalar içermelidır.
• 1998 bütçesinde vergi gelırlerinin üçte ikisi faiz
ödemelerine tahsis edıtmekte; bütçenin en önemli on
vergısi olduğu gibi rantıyelere aktarılmaktadır. 1998
bütçesini altı yıl öncesı ile karşılaştınrsak görülmekte-
dır ki başta eğıtım-sağlık olmak üzere sosyal harca-
maiar bütçenin yüzde 25'inden yüzde 14'üne, yatı-
rımcı kuruluşlara ayrılan ödenekler ise yüzde 17 den
yüzde 6'ya düşmüştur. Dolayısıyla yapılması gereken
sadece vergi reformu değıldır. Faiz yükü mutlaka ve
en kısa zamanda hafifletilmelidir.
Bu saptamalardan hareket eden Türk-lş Raporu,
bir dızi ayrıntılı önerı de getirmektedir: Gelir vergisin-
de ücretliler ve dığerlerı için ikı farklı tarife; ücretTilerin
özel indıriminin asgari ücrete endekslenmesi, vergi
dışı bırakılan yeya düşük vergılendirilen tüm kazanç
türlerine dönük ayrıcalıkların son bulması; istisnalar
arasındakı (örneğın kıralar aleyhındeki) uçurumların
kaldırılması; onbeş yıl önce kaidınlan servet bildirimi
uygulamasına dönülmesı gıbı... Rapor, bunlann dışın-
da, tasarıda yer alan servet ve envanter aflannın, za-
manaşımı hükümlennin. dövız sahıpleriyle ilgili belir-
sizliklerin yaratacağı sorunlara değinmektedır. Türk-
lş, aynca, ıdareye verilen kimi aşın yetkilerin keyfilik-
lere yol açabileceğını belırtmektedir. Bu vurgulama,
siyasi iktıdar, bürokrası ve işadamları arasında çıkar
ilişkilerının kök saldığı bugünkü ortamı daha da yoz-
laştıracak bir uygulamaya karşı haklı bir uyandır.
• • •
Vergiler söz konusu olduğunda bir yanda büyük
sermayenin medya aracılığıyla başlattığı yanıltıcı
kampanya; bir yanda da Türk-lş'ın ciddı ve yapıcı
eleştirileri.. Türkiye'nın ekonomik sorunlarına ikı farklı
bakış açısı.. Bakalım, önümüzdeki günlerde hangisi
daha etkılı olacak? Devletin "sınıfsâı" içeriği bu tür-
den sorunlar karşısında ortaya çıkıyor. Göreceğiz.
SERBEST DÖVİZ
CİNSİ AUŞ SAT1Ş
ABD Dolan 227200 227800
Alman Maricı 126200 '26750
Isvıpe Cfangı '56000 "57000
Fran&zfrangı 37500 37800
Hollanda Flonru '11600 112600
Ingıb StertPi 373000 3^5500
S.Arab Rıyalı 60300 61300
Avusturya Şıfirn 17850 16050
lOOteı Lretı 12750 12900
MERKEZ BANKASI
Emsyon 739 tnıyon 889 mı)/ar TL
rterbank fazfefi S4 "5-85 M
Günkjk Hepo %B4 85
7Günlül(Repo %8498
31Gu**Repo %8600
DUNYA BORSALARI
Attının Onsu:
Dolar-Mark Parrtesı:
Dolar-Yen Parrtesı:
Sterlin-Dolar Paritesı:
Ham PetroHvanl):
29140$
1.8018
127.92
1.6496
13.50$
Kiralık Kasa Hizmetleri
Hem güvenli,
hem şüvenceli
kiralık kasalar...
ALTIN
Cıjnıhunyet
Reşat
24 ayar altm
22aya-btek
"4100CO0
• 5000030
2130000
1920000
ISTANBULALTIN BORSAS
"4300000
"6000000
2150000
2130030
24 ŞÜBAT -9B
TL'Gram Dotar
Kapanış Fryatı i'ons 2145 OOC 292.20
Topan Işern Says 39 5
Toptsnlşıen-Mildy 755 210
Esbank kiralık kasalanna bıraktığınız değerlı eşyalannız* yangın ve hırsızlığa karşı
sigortalı! hem de sıgorta masrafı alınmadan.. Sız de bir an önce Esbank'la görüşün,
hem güvenlı. hem de güvencelı bu özel hızmetten /ararlanın!
•<û-> 11 JQ3 X O OÖO TL ye kocor her turiû noıcıl ıcymerij e/rck. zıyrmt eşyosırı KOpscr
Banka B ESBANK
Ayrıntılı bılgı. ESBANK SIGORTA BIRIM M U D U R L U Ğ U (0-212) 251 77 76 ve tum Esbank şubelerinde.