Catalog

2 EKİM 1998 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ /cumek(5.turk.net 13 Eczacıbaşı'na fahPi doktora • Ekonomi Servisi - Gazi Üniversitesı Rektör'ü Prof. Dr. Enver Hasanoğlu. Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı'na 'Fahri Doktora Belgesini' verdi. Eczacıbaşı. ülkemizin sanayileşme ve ekonok gelişmesine katkı ve hizmetleriyle işletme yönetimindeki üstün başanlan nedeyle Idari İşletme Bölümü Yönetim Organizasyon Anabilim Dah'nda belge aldı. Dış ticaret senaryolan • ANKARA(AA)- Dışişleri Bakanhğı \e Devlet Planlama Teşkilatı tarafından hazırlanan "Türkiye ve Diinya 2010- 2020" raporunda ıki senaryo yer aldı. Türkiye. dış ticaretinin 2020 yılına kadar düşük hızla artması halinde 67.7 milyar dolarlık dış ticaret fazlası. hızla artması halinde ıse 135.2 milyar dolar dış ticaret açığı verecek. Her iki durumda da 2020 yılında hizmet ihracatı, mal ihracatının önüne geçecek. Cep telefonunda devlerin yarışı • tSTANBUL (AA) - Ulaştırma Bakanhğı tarafından açılması beklenen 3'üncü cep telefonu lisans ihalesi için dev kuruluşlar işbirliğine gidiyor. Sabancı Holding. Doğan Şirketler Grubu Holding, Doğuş Holding ve hpanyoi telekom"' "*%'•' şirketi Telefonica arasında ön anlaşma imzalandı. ABD'de banka bipleşmesi •CHARLOTTE (AA) - ABDde NationsBank ve BankAmerica bankalannın birleşmesi tamamlandı. İki bankanın birleşmesinden doğan ve BankAmerika adını alan yeni banka, ABD'nin en büyük ve Atlas Okyanusu'ndan Büyük Okyanus'a hizmet veren ilk bankası. Piyasalarda likidite açısmdan sağlanan rahatlığm 'geçici' olduğu belirtildi Para yön bulmaya çahşıyorANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Mali milatla bankalara yatınlan menkul değerlerin, piyasaya likidite açısmdan sağladığı rahatlığın "geçici" olduğu belirtildi. Maliye Bakanhğı, mali milat sonuçlanndan memnun olduğunu açıklarken bankalara yatınlan mevduat, döviz, hisse senedi ve çek gibi menkul değerlerin tutannın 8-15 milyar dolar arasında olduğu belirtiliyor. Piyasalar, mali milat nedeniyle sisteme giren paranın yönünü saptamaya çahşıyor. Mali milatta bankalara yatınlması gereken değerler arasında yer almayan altın piyasasına, 30 Eylül 1998 öncesinde , yoğun bir akış oldu ve bankalara menkul değer yatınmı büyük ölçüde döviz olarak gerçekleşti. • Bankalar teknik yetersizlikler nedeniyle kayda giren para, döviz ve kıymetlerin ortalama toplam tutannı belirleyemezken Maliye Bakanlığı mali milat uygulamasının sonucundan memnun olduğunu açıkladı. Ancak dolann ve altının uzun vadede yatınm aracı olarak görülmemesi ve getirisinin düşük kalması nedeniyle, sisteme giren paranın büyük ölçüde borsaya akması beklentisi oluştu. Ancaİc borsa dün düşüş gösterdi. Bu durumun sistemden paranın çekilişine koşut değişebileceği belirtildi. Akademi çevreleri, Istanbul Menkul Kıymetler Borsası'ndaki düşüşün dibe ulaştığı, bundan sonra yükselişe geçmesi gerektiğini, bundan da büyük ölçüde spekülatörlerin kârlı çıkacaklanna dikkat çekiyorlardı. Bazı bankacılar ise paranın kalıcı olması durumunda faizlerin düşeceğine dikkat çekti. Bankacılık sistemini değiştirmek Bankalann bu paranın sistemde kalmasını sağlayarak "Türkiye'deki, büyük ölçüde devlerin borçianmasından aldığı payla beslenen bankacüık sistemini'" değiştirmek yönünde bir olanak sağlayabilecekleri belirtildi. Rusya'daki krizin daha derin, geniş çaplı ve uzun süreli olduğu belirtiliyor IMF'den Türkiye'ye uyarıFUAT KOZLUKLU VVASHINGTON-Durgunluk dö- nemıne giren dünya ekonomılerinin gözü, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankasf nın yılhk ortak toplantılannın yapıldığı ABD'nin başkentı Washington'da. 180'i aşkın ülkeden 3 bin dola- yında iktisatçı, bürokrat ve sıyaset- çi, Asya'da başlayan Rusya. Latin Amenka ve Japonya'yı saran küre- sel mali ve ekonomik krizin nasıl ve ne kadar sürede aşılabıleceğini tar- tışıyor. t IMF ve Dünya Bankasf nın 53 'ncü dönem toplantılannda Tür- kiye'yi, ekonomıden sorumlu Dev- let Bakanı Güneş Taner başkanlı- ğında bir heyet temsıl ediyor. Yann ve cumartesı günü 24'ler Grubu'na dahil kalkınmakta olan ül- keler bir toplantı düzenleyerek ge- lecek hafta global kararlann alına- cağı toplantılar öncesinde ortak bir tutum belirlemeye çalışacaklar. Iktısatçılar. şu sıralar dünyanın hıçbir bölgesinde krizden çıkma işaretı bulunmadığını. Asya'da baş- layan ve Rusya'ya yayılan para pi- vasasındaki büyük krizin, daha de- nn, geniş. çaplı ve uzun süreli bir ge- rilemeye dönüşfnekte olduğunu söy-' lüyorlar. IMF önceki gün, ekonomisi güç- lü ülkelere, dünyanın diğer bölge- lerini etkileyen finans krizlerinden ülke ekonomilerini korumalan ıçin kredi koşullannı kolaylaştırmalan çağnsı yaptı. Bu arada. Latin Amerika, ekono- mısınde en etkın ve güçlü yere sa- hip olan Brezirya'ya. ABD'nin dev- reye girmesiyle IMF'nin 30 milyar dolardan fazla rutarda bir borç pa- keti hazırladığı bildirildi. Clinton yönetimi, bu borç pa- keti olmazsa, Asya ve Rusya'nm uğradığı ekonomik krizin Brezil- ya'yı da çökerteceğini, bu kâbu- sun yaşanması durumunda Avru- pa ve ABD ekonomisinin de ya- • "Önemli ticaret ortağı olan Rusya'daki kriz yüzünden, Türkiye'nin dış gelir pozisyonu olumsuz yönde etkilenecektir" görüşünü dile getirilen IMF raporunda, Türkiye'ye önerilen reçete geçmişte de dile getirilen sözcüklerden oluşuyor. ra alacağını düşünüyor. Fakat bu plan. Brezilya ekonomi- sini kurtarabileceği gibi batırabilme riski de taşıyor. Türkiye uyarüdı Bu arada, IMF'nin yayımladığı "Dünyanın tktisadi Görünümü" adlı raporun Türkiye bölümünde, Rusya'da yaşanan mali krizin en fazla etkileyeceği ülkelerden bin olarak Türkiye gösterildi ve uyarı- da bulunuldu. IMF. raporunda, "ÖnernH ticaret ortağı olan Rusya'daki kriz yüzün- Dünya Bankası Avrupa ve Orta Asya sorumlusu Johannes Linn, toplantı öncesinde açıklama yapb. den, Türkive'nin dış gelir pozisyo- nu ohnnsuzyöodeetidteneceknr" gö- rüşünü dile getırdi. Küresel boyut kazanan Asya ve Rusya'daki mali krize karşı IMF ta- rafından raporda Türkiye'ye öneri- len reçete ise geçmişte de dile ge- tirilen sözcüklerden oluşuyor: *Yapısaireformlar.makro-ekono- mik disiplinin korunması ve ban- kacıhk sisteminin güçlendirilmesi. krizin Türkiye'deki dengeieri sars- maması gerekHdir." IMF raporunda. Türkiye'de enf- lasyonla mücadele yönünde hükü- metin attığı adımlardan da "olum- lu" diye söz edildi. IMF, yan yıl raporunda özetle şunlan söyledi: "Türkhe'de mali dengesizlikle- rin azalnlmasL, daha aktif para po- Htikası izienmesi >önündedahagüç- lü kararhlık. enflasyon beklentiierin- de i\ Ueşme sağlamış, ve global mali pi>asalardaki kargaşamn etkileri- nin sınırlandınlmaana yardıma ol- muştur. Ancak, Türkiye'nin başbca tica- ret ortağıolan Rusya'daki kriz, Tür- kiye'nin dış gelir pozisyonumıolum- suz etkileyecektirr IMF, bugüne kadar yapnğı açık- lamalann tersine gelecek yıl için- de dünya çapında bir ekonomik ge- rileme olabıleceğinı de duyurdu. IMF'nin "Dün\anın tktisadi Gö- rünümü" adlı raporunda, 1999 yı- lında dünya çapında büyüme ora- nının yüzde 1 'tn altına düşmesinin "pek olası sayılmamakla" birlikte *mümkün olabfleceğj" vurgulandı. Öte yandan, ABD'de 1969 yılın- dan bu yana ilk kez federal büt- çenin fazla verdiği açıklandı. Bu arada bankalann teknik yetersizlikleri nedeniyle kayda giren para, döviz ve kıymetlerin ortalama toplam tutannı belirlemeyemediği bildirdi. Mali milatta bankalara bloke edilen değerlerin dün geri ahnmadığı gözlenirken, bazı banka müşterilerinin paralannı vadeli veya vadesiz ya da repoda tuttuklan kaydedildi. Bankacılar bloke edilen paralann 3'te 1 'nin kasalardan çıkabileceğini belirtirken Türkiye genelinden gelen sonuçlann henüz toplanamadığını söyledi. Türkiye Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler ve Yerninli Mali Müşavirler Odalan Birliği (TÜRMOB) Genel Başkanı ve Iş Bankası Yönetim Kurulu üyesi Mustafa Ozyürek sisteme giren döviz miktannın 5 milyar dolar, mevduat hesaplannın da 2 milyar dolar civannda olduğu tahminini yaptı. Bazı bankacılar ise mali milatla birlikte sisteme giren paranın 7-8 milyar dolar olduğu tahminlerinin geçici olduğunu, bu miktann 15 milyar dolara ulaşabileceğinı savundu. Thomson Bmkmıtçh:J&glecek üç ay önemli^ NEW YORK/ANKARA(AA) - Merkezi ABD'de bulunan dünyanın önde gelen bankacılık degerlen- dirme kunıluşlanndan Thomson Bankwatch, gele- cek üç aym, Türk finans sektörünün istikTannm test edilmesi açısmdan çok önemli olduğunu bildirdi. Thomson Bankwatch'un, Türk bankacılık siste- mindeki en son gelişmelerle ilgili yapnğı analizde, Türk bankalannın, yılm son çeyreğindeki dış borç geri ödemelerinin makul olduğu, ancak bu borçla- nn önemli bir lasmının yeniden borçlanarak öden- diği ifade edildi. Türk bankacılık sisteminin temel yapısının sağ- lam olduğuna işaret edilen analizde. gelecek üç ayın, Türk finans sektörünün istikrannm test edilmesi açısmdan çok önemli olduğu, bu süreçte mali yapı- sı zayıfbirkaç bankanın sıkrntıya girebileceğine dik- kat çekildi. Dış ve iç etküer nedeniyle, yabancı yatınmcıla- nn, ÎMKB'den çekildiğini ve bu nedenle borsanın sadece ağustos ayında dolar bazında yüzde 50 ora- nında düştüğünün vurgulandığı analizde, yerli ku- rumsal yahnmcınrn çok yeteısiz olduğu ÎMKB'de, şirket hisselerinin spekülasyona açık olduğu belir- tildi. Analizde, hükümetin, borsanın zor durumdan çık- masına dönük aldığı önlemlerin etkileri için henüz bir şey söylemenin erken olduğu da vurgulandı. Thomson Bankwatch analizinde, Hazine'nin dış piyasalarda tahvil satışı için çüctğı raod show'lar- dan aradığmı bulamadığını belirtti. Hazine'nin, yılm son çeyreğinde yaklaşık 3.6 mil- yar dolarlık dış borç geri ödemesi bulunduğu. bu ge- ri ödemeler için gerekli paranın, *iç borçlanma. ito- ve özeUeştinne ve merkez bankası kaynaklanndan" oluşan bir kombinasyonla karşılanmasının söz ko- nusu olduğu kaydedildi. Temizel: Tahminimiz tuttu Maliye Bakanı Zekeriya Temizel, Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada, mali milat düzenlemesinin tahmin edildiği gibi gerçekleşti ğini savunarak "Yurtdışına para kaçışı yerine giriş olmuştur. Kişilerin kayıt dışında bulunan kaynaklannı kayıt içine alnıak için büyük çaba harcadıldanna taıuk olduk" dedi. "Kurulan şirketleri, arttıran sermayeleri görünce Türkiye Cumhuriyeti'nin geleceği konusunda umutlanıyorsunuz. Yasanın bu kısmı işlevini yerine gctirmiştir'' diyen Temizel, yalnızca lstanbul'da son birkaç gün içinde yeni kurulan şirket sayısının 12 olduğuna dikkat çekti. Kayıt dışındaki paranın şirketin yasal sermayesi olarak kayda girmiş olduğunu vurgulayan Temizel "Yurttaşjar, gelecekte vergiyle sorunu olmaması olanagını iyi kullandılar. Sürekli geçmişiyle didişen bir de\ let yerine geleceğe bakan dev iet yapısı orta\a çıkü. Türkiye kayitnnğı seçti. Mevduat, döviz ve kurulan şirketler açısmdan amaca ulaşüdığı görülmüştür" diye konuştu. - » - * Nasıl mı? Gayet basit! Yıllardır dünyanın en iyi ve en güçlü markalannı Türkiye'ye sunan RAKS, artık İtalya'nın en ünlü kombi üreticisi İMMERGAS'la birarada. 1 H• lîi ra 113 • 115 B fM Ö1H B 116 Unın Mı S21NP SlaıMltttPMtı' S21N1 totaiOmmk mm HanrBckhık mt KateaHmt S21EI SUıHartEleiMk IC1B IHitrBıtkNi M24E1 IhiOfElettMi Kaıasıte ktîlh 21000 21.000 21000 24000 21000 21000 24000 PESIN FİYATINA 4 TAKSIT | Pesın I 1 SECEHEK Fiyaîı 1 Pesraai 3Taksrt 219GO00O0İ 154 900.000 246.000000 [61501000 269600.000 67*00.000 315.2OO.0OO 78.800.003 293İOOJ100 340.000.000 365S0O.0OO 73-3O000O 85.000,000 91400.000 • l ı kanpanyı sloklarımızla sımrlıiır. • Tıksilli sali|larlı 1 54.9O000O 61500000 67400000 78.800000 73300000 85.000.000 91400000 Tojlım Fıjat 219600000 24S.000.000 269600000 315J0OO0O 293.200 000 340.000.000 365600.000 * 6 st;eaejiıde \ 1 UZUN VADELİ FIRSAT r 2~SK n Pesmat 34300000 3830000C 42000Ö0C 49.100000 45.700.000 53.000.000 57000000 oranında ENEK , B Taks-t 34300.000 38.300000 42000000 49.100.000 45.700.000 53.O00JX» 57500000 Totlîm F:,a! 240100000 268100.000 294.000000 343700000 319.900.000 371.000.000 399.Q00.0O3 (aiz ıy|iılaaını;lıı. 34 yıldır kombilerinde kendi ürettiğı eşanjörleri kullanan İUMERGAS, alev modûlasyonu ve elekthksel dûzey korumada patent sahibi dünyanın ûç kombi ûreticisinden biri! Kombinin tûm parçalannı kapsayan 12 aylık garantislyle, montaj ve kullanım kolaylığıyla. yaygın servis ağı ve uzun ömrüyle, modem ve şık tasanmıyla, benzersiz emniyeti ve ekonomik yakıt kullanımıyla, ıster doğalgaz ıster LPG ıle keytını yıllarca yaşayacağınız İMMERGAS/RAKS Kombi, çekıcı fiyatlanyla da aklmızı başınızdafi alacak 1 Hemen arayın, Sıcaklığı kilitieyin! Kombilenin... f RAKS lu bnpatrj 19 19 1W« lırikMe M« tmtktir tt lompttfl Snurt n r«rjrrt lıkmltp IKI 7İ B.l»« UrHı n 21UC urıfc Iftmr dzctıit rljn t*(oı itUıp aıgımkr ttty, ndtirnıttirtı *MJ ofmıoUnb Fr/ıdm 10 V AMir. lote^mra hnopıUs M a İ M M E R G A S / R A K S B A Y İ L E R İ imJÎI:IHBIA'i3TIJH» 500 EVLER - TAŞÇILAR 537 62 85 • BAĞCILAR - REKOR 611 66 94 • TES 2000 517 71 52 • AR-DEN 557 58 88 • BAHÇELİEVLER - ÇELIK PROJE 505 80 38 • EKIN 577 49 56 • TAŞER 539 92 83 • BAYRAMPAŞA - TUNA 564 21 58 • ÖZREGA 545 05 61 • BEŞİKTAŞ - STARGAZ 260 09 77 • ESENLER - RUMELI 508 93 60 • HUSEYIN ASLAN 508 50 91 • OĞULSAN 610 35 55 • EYÜP - TUNA 564 21 58 • FATİH - ÖZISI 521 18 48 • GAZİOSMANPAŞA - TATARLI 545 78 15 • KILIÇ YAPI 545 89 03 • GÜNEŞLİ - ÖZTEMA 651 92 88 • GÜMGÖREN - FURKAN 502 32 91 ' AVOIN 557 06 76 • HAZNEDAR - BAZ 575 74 00 • BAYHAN 539 47 67 • KOCAMUSTAFAPAŞA - MERT 632 56 12 • SEFAKÖY - UÇAN 592 13 84 • ŞİŞLİ - DOĞUŞ 212 70 82 • YEMİBOSMA - ÖZAY 551 37 05 • ZEYTİNBURMU - SÖNMEZ 582 94 7 3 H l i » l ' l : l l l l M ! M ı l ı H I H « BOSTANCI - TERMO 367 19 93 • SET ISI 410 91 27 • FENERYOLU - TİTA 349 33 35 • İÇERENKÖY - SETISI 463 75 00 • KADIKÖY - HAKSAL 337 58 98 • KOÇEL ISI 349 09 53 • KARTAL - AÇI 387 84 65 • ASLAN 374 23 54 • AYDINLAR 377 13 1 4 - ALUÇLAR 387 77 67 • DOĞ-TES 389 1 1 1 6 - EMSAŞ 488 86 10 • KAYHAN 451 82 29 • KOZYATAĞI - STAR 361 04 73 • YAYLA 361 48 09 • KÜÇÜKYALI - YILMAZTÜRK 489 38 36 • DOĞALISI 367 31 06 • HAZER 388 69 17 • NUR 366 10 28 • KAYALAR 388 33 22 • MALTEPE - KOMET 459 16 1 8 * MAKINTES 305 13 30 • UĞUR 305 72 61 • ISI İLETIM 441 53 53 • PEMDİK - SEDOGAZ 375 77 73 • SIMGE 491 65 24 • RAHMANLAR - KÛÇÛKALİOĞLU 353 90 98 • ÜMRANİYE - MAVI GRUP 412 90 00 • ÛSKÜDAR - TUNÇSAN ISI 391 72 24 • ÖZYURT 334 71 98 • MITES 391 61 13 • YAKACIK - STAR 475 38 27/28 H M M İ I M 1 - AYTUNA 481 29 87 • ULUS - DOĞA 311 90 46 « ERBORSAN 309 23 61 • SİNCAN - TEMAS 270 89 25 • Y.AYRAHCI - EGAY 439 48 47 • DEMETEVLER - ENDER 332 17 57 • ÇANKAYA - FB 441 92 12 • 0STİM - YUNUS 385 52 4 7 8 3 0 5 0 3 - AKYAPI 271 39 00 • BALKAYA 250 06 40 • BEKAY 246 56 10 • BERBEROĞLU 271 61 41 • BOTES 252 62 54 » CANERTAŞ 360 31 49 • (KESTEL) CİHAN 372 23 00 • C.K AKSU 364 21 38 • ERKSAN 364 21 85 • ONURTES 255 09 11 • ÖZBAYRAMOĞLU 245 35 01 • TUŞPA 363 63 00 H H T B 1 - (DERİNCE) ALTES 229 39 21 • (DERINCE) BOZKAR 239 17 74 • BÜMA 322 19 74 • INTES 322 03 68 • MAT 322 75 90 • (TÛTÜNÇİFTLIK) MERCAN 527 89 56 • ORKA 321 41 78 • UNLÛ 229 11 07 • (GEBZE) KADIOĞLU 641 02 ?4 M M M M İ Ü I Î I - BETA 230 88 24 • ISIMAK 230 34 01 Î A S R A K S I S K M A S I S I F M L f R I I I C flS I » 1 ' O I 2 1 2 | ? 3 6 6 3 / « P l n F ,ı ı 0 < ? 1 ? > ? f » « İ 8 9 f RAKS s ı c a k b i r b a ğ v a r ' ÇİFTÇİDOSTU SADULLAH USUMİ Kooperaflfçiliğiminn Gelişmesi Engelleniyor 1980 yılından sonra tanm kesiminde kurulan veya kurulacak olan kooperatiflere zorluk çıkarmak, moda haline geldi. Türkiye'nin çeşitli bolgelerinde faaliyet halinde olan Köy-Koop birliklerinır bir merkez birliği çatısı altında toplanabilmesi için yapılan bütün başvuruiar sonuçsuz kaldı. Köy-Koop Trakya Birliği Başkanı Erdoğan Kantürer'in bu konuda cumhurbaşkanlığına, başbakanhğa, ilgili bakanlıklara üç yıldan beri yaptığı başvuruiar sudan gerekçelerte geri çevrildi. 1980 yılından önce de CHP hükümetteri dönemlerinin dışında kooperatiflere karşı düşmanlık yaratmak isteyenler vardı. Hatta kooperatiflerin birer komünist yuvası olduğunu yayrnaya çalışanlara çok şahit okjuk... Sağ partiterin bazı mıltetvekıllen bile, özellıkle köylerde kurulu kooperatiflerin parçalanması için büyük gayret sarf ettiler. Hatta kooperatifleri batırabilmek için dedikodu yapanlar, ortaklarını birbirine düşürenler oldu. Kooperatifçiliğe karşı yürütülen bu düşmanlığın nedenleri aslında belliydi... Özel sektör ve onlara bağlı hükümetler, kooperatifçiliğin gelişmesini istemiy- ortardı... Zira kooperatıfçilik yaygınlaştığı zaman] özel sektör firmalannın, üreticileri ve tüketicilen soyması mümkün olamayacaktı... Türkiye'de 18 yıldan beri "serbestpazarekonomisi" adı altında "serbest soygun ekonomisi" geliştirildi. Piyasalar, tüccar ve sanayicilerin insafına terk edildi. Bir yandan da üretici ve tüketici kooperatiflerinin etkili halegelmesi engellendı... Böytece Türkiye "soyanlann" ve "sömürenlerin" cenneti haline dönüştü... 12 Eylül 1980 öncesi ve sonrası Türkiye'nin haline bir göz attığımız zaman bu acı gerçeği görürüz... Bazı çıkar çevreleri yüzlerce trilyonluk ve katrilyonluk servetlere ulaşırken geniş halk kıtleleri açlığa doğru sürüklendi. Türk ekonomisi de bu çarpık gelişmelerin bedelıni çok ağır ödedi... Eğer 12 Eylül'den sonra kooperatifçiliğe ağıriık verilmeye devam edılebilseydi Türkiye, belki de enflasyonu yaşamayacaktı, insanlarımız da açlık tehlikesi ıle karşı karşıya kalmayacaktı... • • • 12 Eylül'den sonra işbaşına gelen hükümetler Köy- Koop'un gelişmesine tahammül edemediler. Biriikleri bulundukları bölgelerde çökertmek ıstediler... Ama ortaklar bilinçli olduğu için başaramadılar... Buna rağmen Köy-Koop biriikleri, merkezi bir güç oluşturamadı... Haydi, dıyelım kı Köy-Koop geçmiş yıllardan gelen bir güce ve tecrübeye sahip. Merkez bııiigıne kavuştuğu zaman daha da güçlenecek ve hem ortaklannı hem de Türk halkını bazı özel sektör firmalannın sömürüsüne karşı koruyacaktı... Özel sektör temsilcilerinin ve onlara destek veren bazı bürokratlann içine öytesine bir korku sinmiş ki küçük kasabalarda kurulma ve gelişme aşamasına gelen kooperatifler bile engellendi... Orneğin Yozgat'ın Akdağmadeni'ne bağlı Umutlu kasabaa, Örenkate, Karahisar, Karaali köyleri Tanmsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Salih Koçak'tan gelen mektup, Türkiye'nin acı gerçeklerini ortaya koymaya yetiyor: "Kooperatifimiz, Akdağmadeni'ne bağlı birkasaba ve üç köyü kapsıyor. Amacımız, destekleme kapsamında olan süt sığırcılığını geliştirmek... Bu nedenle 100 aile bir araya gelerek 200 sığınn sütünü işlemek için bir mandıra kurmak istedik. Ayrıca ahırianmızı onaracaktık. Projemiz 4.6.1997 tarihinde kabul edildi. Bu iş için tam 9 kez heyetler halinde Ankara'ya gittik. Ilgililere durumumuzu anlattık. Buna rağmen, projemiz programa alınmadı. Gerekli olan krediyi de alamadık... Sadece kooperatifi kurmak için biryıla yakın uğraş verdik. Dünyanın masrafınıyaptık. Adeta iğne ile kuyu kazdık. Ama sonuç hepimiz için hüsran oldu..." • • • Türkiye'de tanm çöküyor. Hayvancılık bitmek üzere. Yabancı ülkelerin çürük, çank, belki de hastalıklı ettenne muhtaç olacağımız günler yakın.., Buna rağmen, hayvancılığı geliştirmek için kurulan kooperatiflerin çalışmasını engellernek, Türk ekonomisine ve Türk halkına yapılacak en büyük kötülüktür... Kombi almken dikkatii olun Kombi alırken araştırma- cı olun. Bütün firmaların kombi cihazlan ile ilgili yet- kililerinden ya da bayilerin- den tatmin edicı bilgiler ala- rak cihazlan tanıyın. Firma- lann satış sonrası hizmet- lerini mutlaka araştınn, ser- vis ve yedek parça hizme- ti olmayan ürünleri tercih etmeyin. Kombiyi uzun süre kulla- nacağınız için seçerken, ilk vereceğiniz para miktann- dan çok daha sonrasını he- saplayın. Kullandıkça eko- nomik olacak, yakıtta en cimri ve tasarruflu cihazı al- maya çalışın. Cihazın dış görünüşüyle yetinmeyin, kapağı açtınp içine de bakın, anlamıyor- sanız anlayan ve güvenebı- leceğıniz birisiyle bakın. Ci- hazı çalışır durumda gör- meye çalışın ve sesine dik- kat edin. Alev boyunu, em- niyet sistemlerini, pompa çalışmadan gaz yolunun açılıp açılmadığını, ateşle- me sisteminin elektronik olup olmadığını korttrol edin. Alacağınız cihazın tipi ve kapasitesıne mutlaka da- irenızı ınceleterek karar ve- rin. Isı hesabı, baca analizı gibi konularda mühendislik çalışması yaptırmadan ka- rarvenmeyin. Sonradan so- run yaşamamak, "keşke" dememek için cihazınızın LPG (tüpgaz) ve doğalgaz ile çalışıp çalışmadığını öğ- renin. Dönüşümün kolay olduğundan emin olun. - Bütün araştrmalanyap- tktan ve markaya karar ver- dikten sonra, ana fırmayı arayarak bölgenizdekiyet- kili ana bayiyi öğrenin. - Cihazı herhangi biryer- den alıp başka bir tesisat- çıya monte ettirmeyiniz. Ci- hazı yetkili bayiden alarak mutlaka yetkili bayiye mon- te ettiriniz. Çünkü yetkili ba- yiler bu konuda eğitimliler. - Yetkilibayiler, olabilecek montaj hatalannı gidermek- le yükümlüler. Her marka- nın monte edilmesindepüf noktalar bulunduğundan, cihazda maliyetıyüksekha- talar meydana gelebilir. - Yetkili bayinin cihaz ve doğalgaz hakkinda bilgi ve tecrübesinin yeterliliğine dikkat ediniz. Firma yetki- lisi ve ustaların sertifikalı olmasına dikkat edin. - Tavsiye ve referansla- ra dikkat edin. Daha önce yapılmış bir sistemi ve ci- hazı kullanan tüketiciden bilgi almaya çalışın. - Cihazlann sadece fiya- tına bakmayın. Çünkü her marka için geçerli olma- makla beraber, fiyatı betir- leyen malzeme kalitesi ile hizmetin kalitesi oluyor. - Kombiyi kullanmaya başlayınca firma ile bakım sözleşmesi imzalayın. Fır- manın yetkiliservisleridşın- da kesinlikle cihazınıza müdahale ettirmeyin.