Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
CumhuriyeC
İmtiyaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmenr Orhan Erinç
0 Genel Yayın Koordınalörü. Hikmet
Çetinkava 9 S'azuşlen Müdürien: Ibrahim
Yıldu - Dinç Tayanç • Sorumlu Mudür
Fikret İlkiz • Haber Merkezı Müdurü:
Hakan Kara •Gorsd Yönetmen. fikret Eser
Dış Haberier Şinasi Danışoğlu # Isühbaraf Cengiz
Yıldırım 0 Ekonorra Mehmel Saraç 9 Kültür
Handan Şenköken 9 Spop Abdülkadir Yücebnan
9 Makaleler Sami Karaören 9 Duzehme AbduDab
YazKi9Fotograf Erdoğan Köseoğlu #Bılgı-Belge
Edibe Buğr» 9 Yurt Haberlen. Mebmet Faraç
Yayin Kuruhı. tBıu SdçnkIBaşkan).
Orhan Erinç, Oktay Kartböke.
HikmetÇctinluya,ŞökranSooer,
ErgunBata.DinçT.yaııç, tbnhim
Yıldız, Orhan Burnlı, Mostafa
Balbay, Hakan Kara.
AnkaraTemsılcısı.MpstafaBalbay Atatürk BulvanNo:
125,Kat:4,Bakanlık]ar-AnkaraTel.4195020(7hat), Faks:
4195027 • lzmır Temsilcisi. Serdar Kızık, H. Zıya
Blv. 1352 S.2 3Tel-4411220, Faks:4419117#)Adana
Temsilcisi: Çetin Yiğenoğiu, tnönü Cd 119 S No 1 Kat: 1,
Tel:363 12 11, Faks: 363 12 15
Müessese Müduriı Cstön Akmen 9
Koordınatör Ahmet Korulsan A
Vtuhasete BüfeM YoKT#ldan; Hüse>in
Cflrer • Işletme Önder Çefik • Bılgı-
tşlem Nail tnal # Bıtgısavar Sıstem
Müriîvet ÇikrCSauş FaaletKnza
MEDYA C: • Yönetım ICuıulu
Başkanı - Genel Müdur Gülbio
Erduran 0 Koordınatör Reha
Işıtman • Genel Müdur Yardrocısı:
SetdaÇoban Tel 514 07 53 -
51395S0-513846(WI,Faks 5138463
Yayımlayaıı ve Basan: Yeru Gûn Haber Ajansı, Basın ve Yayıncılık A Ş
Turkocağı Cad 39 41 Cağaloğlu 34334 lst PK 246 Istanbu] Tcl (0 212) 512 05 05 (20 hat) Faks- (0/212) 513 85 95
5OCAK1998 lmsak:5.49 Güneş: 7.22 Öğle: 12.16 îkindi: 14.35 Aksam: 16.56 Yatsı: 18.24
Kemalpaşaya
alternatif tatlı
• İstanbul Haber Servisi -
Kemalpaşa tatlısına rakip
olarak "'yetımpaşa" adı
verilen bir tatlı üretildi.
Yeni tatlının üreticisi
Bahçelievler'deki
Yetımoğlu Tathcısı Niyazi
Dumlu, maddi zorlukJannı
yenmek amacıyla ürettiği
yetimpaşa tatlısının,
kemalpaşadan daha ucuz
ve malzemelerinin çeşitli
olduğunu söyledi.
Özdemir'in
resim sergisi
• İstanbul Haber Servisi -
Öğretmen-ressam Necati
Özdemir'in "Anadolu-
Anadolu" adlı resim sergisi
dün İstanbul Milli Eğitim
Müdürü Ömer Balibey
tarafından Deniz Müzesi
Resim Sanat Galerisi'nde
açıldı. Bu serginin 3.
kişisel sergisi olduğunu
belirten Özdemir, yaptığı
resimlerle Anadolu
kültürünü tanıtmak ve
Anadolu kadımnın yaşam
koşuilannın zorlugunu
göstermek istedığini
vurguladı. Toplam 47
tablonun satışa sunulduğu
sergide elde edilecek
gelirin bir kısmının 8 yıllık
kesintisiz eğitime
bağışlanacağı belirtildi.
Balonla
dünya turu
• TRABLUS(AA)-
Libya, balonla dûnyanın
çevresini dolaşmak için
ABD'nin St. Louis
kentinden havalanan Steve
Fossett'e topraklan
üzennden uçuş yapmasına
izin verdi. Libya Ulaştırma
Bakanlığı'ndan bir yetkili,
söz konusu iznin Libya
lideri Kaddafi'nin Libya
Sivil Havacılık Kurumu
nezdınde yaptığı kişisel
girişimler sonucu elde
edildiğini kaydetti. Libya
Sivil Havacılık Kurumu,
Steve Fossett'in uçuş izni
verilmesi yönündeki
isteğini daha önce
reddetmişti.
Yaşlılığa
hazırlık şart
• ADANA(AA)-
Çukurova Üniversitesi Tıp
Fakültesi Romatoloji.
lmmünoloji Anabilim Dalı
Başkanı Prof. Dr. Eren
Erken, insanlann, emekli
olmadan kendilerini
yaşlılığa hazırlamalannın
şart olduğunu bildirerek
"Emekli olduktan sonra
herhangi bir şeyle
uğraşmayan kişi, boşluğa
düşer. Çalışma
yaşamındaki aktivitenin
kaybolmaması için mutlaka
bir şeylerle ugraşılmalı.
Sağlıklı yaşam için de
sürekli egzersiz yapılmalı.
Zihinsel faaliyetlerin
yavaşlamaması için bol bol
kitap okunarak, bulmaca
çözülmeiidir" dedi.
Yaşlılann yaşamlannı
sağlıklı olarak
sürdürebilmeleri için
doktorlar tarafından verilen
diyetleri mutlaka
uygulamalan gerektiğine
dikkati çeken Prof. Dr.
Erken, yaşlılann posalı
yiyecekleri tercih
etmelerini, kabızlık
giderici ilaçlar
kullanmalannı, gelişigüzel
ilaç kullanmamalannı
önerdi.
Erciyes yabancı
turist bekliyor
• KAYSERİ(AA)-2bin
200 metre yükseklikteki
Tekir Yaylası'ndaki kayak
merkezinde özel sektöre ait
tek otel olan Dedeman
Erciyes Ski Center,
Erciyes'in ünlü toz kan ve
uzun pistlerini tanıtarak,
turist çekmek için çalışma
başlattı. Otel Genel
Müdürü Saffet Yatağan,
kayak sporu ile doğanın
bütünleştiği Erciyes'in,
ülkenın kış turizminde
etkin rol oynayabileceğini
belirtti. Erciyes'i bu kış
sezonundan itibaren
yabancı turistle
tanıştıracaklannı ifade
eden Yatağan, "Dedeman
Otelcilik'in büyük bir
tanıtım ve pazarlama ağı
var. Bu sezon Israil ve Rus
kayakseverler ile temas
halindeyiz. En az bir
haftalık turlarla ülkemize
gelen bu turistleri
Kapadokya ile
bütünleştireceğimiz
Erciyes'e çekeceğiz" dedi.
Türkiye'yi ziyaret edenlerin yüzde 26.7'si 20-29, yüzde 25.6'sı 30-39 yaş arasmda
Turist en çok gıdaya harcıyor• Devlet Istatistik Enstitüsü'nün
araştırmasma göre turistlerin
yüzde 51.1 'i tatil için, yüzde
14.4'ü ticaret ve iş amacıyla
Türkiye'ye geliyorlar. Turistlerin
yüzde 12.4'ü kültürel amaçlı
ziyaretler yapıyorlar.
İstanbul Haber Servisi - Türkiye'ye
gelen turistler en çok gıdaya harcama ya-
pıyor. Ülkemize gelen turistlerin yüzde
6O'ı paket turlarla gezerken, yanya ya-
kınını ücretliler oluşturayor. Turistlerin
yüzde 75'i 20-49 yaş arasında.
Devlet Istatistik Enstitüsü'nün (DlE)
Turizm Bakanlığı işbirliği ile turistlerin
harcamalanm ölçmek için yaptığı araş-
tırma Türkiye'ye gelen turistlerin pro-
fîlini ortaya koyuyor. 10 ilde, 4 ayn mev-
simde ve 9 giriş çıkış kapısında yapılan
ankete göre 1996 yılında Türkiye'ye ge-
len 8 milyon 614 bin turist. 5 milyar 962
milyon dolarlık harcama yapmış ve bu
toplam harcamanın da 4 milyar 463 milyon do-
lan Türkiye'de yapılan kişisel harcamalara, 1
milyar 499 milyon dolan ise paket turlara yapıl-
mış. Turistlerin yüzde 60.3'ü paket turla gelir-
ken, yüzde 39.7'si bireysel olarak gezmişler. Tu-
ristlerin tatil bütçelerinin yüzde 19.5'ini gıdaya,
yüzde 15'ini konaklamaya, yüzde 9.1 'ini Türki-
ye içindeki ulaşıma, yüzde 8.9'unu giyecek ve
ayakkabıya, yüzde 8.4'ünü hediyelik eşyaya,
yüzde4'ünü kültür ve eğlenceye, yüzde 2.9'unu
Turistlerin harcamalarının dağılımı
Paket tura
ödenen
1.499
Diğer
428
Türkiyeıçi w _ ,
tur170 yu*
Kültür ve^^ 8.4
eölence
ayakkabı
528
Toplam harcama 5.962 Milyon $
Gıda, içecek,
lokanta 1.161
. Konaklama
15.0 896
Tûrkiye içınde
ulaştırma
543
Yaş gruplarına göre dağılım
20'den
kûçûk
20-29
60-69
50-59
30-39
40-49
20'den kûçük
20-29
30-39
40-49
310.000
2.300.000
2.205.000
1.861.000
50-59
60-69
70 ve üzen
Toplam
1.215.000
568.000
155.000
8.614.000
Türkiye içindeki turlara ve yüzde 7.2'sini ise di-
ğer gıderlere harcadıklan belirlendi. Araştırma,
turistlerin seyahat amaçlan konusunda da ilginç
bilgiler ortaya koyuyor.
Buna göre turistlerin yüzde 51. l'i tatil için, yüz-
de I4.4'ü ticaret ve iş amacıyla Türkiye'ye ge-
liyorlar. Turistlerin yüzde I2.4'ü kültürel amaç-
lı ziyaretleryapıyorlar. Turistlerin yüzde 4.5'i ak-
raba ziyareti için, yüzde 4.4'ü ise alışveriş yap-
mak için geliyorlar. Diğer amaçlarla gelenler ise
yüzde 13.2'likbirdilimtutuyor. DlE'ninanke-
ti Türkiye'ye gelen turistlerin çalışma durumla-
nnı da ortaya koyuyor Ankete göre Türkiye'ye
gelen turistlerin yüzde 43.9'u ülkelerinde ücret-
li kesimi oluştururken, kendi hesabına çalışan-
lann oranı yüzde 22.9, emekliler ise yüzde 8.6'lık
bir dilim oluşturuyor. Türkiye'ye gelenlerin yüz-
de 8.5'inin öğrenci, yüzde 5.6'sınm ise işsiz ol-
ması dikkat çekiyor.
Anket, ülkemize gelen turistierin yaşlan hak-
kında da çarpıcı ipuçlan veriyor. Çalış-
maya göre 20-29 yaş dilimindekiler
yüzde 26.7, 30-39 yaş dilimindekiler
yüzde 25.6 ve 40-49 yaş dilimindekiler
yüzde 21.6 ile ülkemizi en çok tercih
eden yaş gruplannı oluşturuyor. 50-59
yaş dilimindekiler yüzde 14.1,60-69 yaş
dilimindekiler yüzde 6.6. 70 yaş ve
üzerindekiler yüzde 10.5 ve 20 yaşın-
dan küçükler de yüzde 3.6 ile ülkemizi
daha az tercih eden yaş gruplan arasın-
da geliyorlar.
Ankete göre ülkemize gelen turistler-
den kişi başına aylık geîiri en yüksek
ülkeler arasında Isviçre, ABD, Suudi
Arabistan ilk sıradayerahyor. ls\içre'den
gelenler arasında aylık geliri 2.500 do-
lann üzerinde olanlaryüzde 76.5'i oluş-
tururken ABD yüzde 56, S. Arabistan
ise yüzde 47.1 'i buluyor. Bu ülkeleri sı-
rasıyla Ingiltere, OECD'ye üye ülkeler
Almanya, Hollanda, Israil ve Belçika iz-
liyor. Aylık geliri 1000-2500 dolan bu-
lan tunstlerin geldikleri ülkeler ise Ingiltere, Hol-
landa ve Israil. Ülkemizi ziyaret eden turistler ara-
sında aylık geliri ortalama 250 dolar olan ülke-
leri ise Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti, Roman-
ya, Bağımsız DevletlerTopluluğu (BDT) ve Yu-
nanistan oluşturuyor. Ülkemizi ziyaret eden tu-
ristler arasında kişi başına aylık geliri en düşük
diğer ülkeler de şöyle sıralanıyor:
" Itaha.Japonya,tran,Avustun. a, Finlandiva,
Fransa, OECD'ye üye ülkeler.''
Zina
tasansı
buhafta
görüşülecek
ANKARA(UBA)-Er-
kek ile kadına zina su-
çunda eşitlik sağlayan zi-
na tasansı, bu hafta için-
de Genel Kurul'da görü-
şülerek yasalaşacak.
Adalet Komisyonu'nda
kabul edilen ve zina ya-
pan kadın ile erkeklere 6
aydan 2 yıla kadar hapis
cezası öngören Türk Ce-
za fCanunu'nun 440'ıncı
maddesinde düzenleme
yaparak 441 'inci madde-
sini kaldıran tasannın bu
hafta içinde ele alınaca-
ğı belirtildi. Kadın ile er-
keğin zina yapması ha-
linde verilecek cezalann
eşitlenmesini öngören ta-
sannın öncelikli olarak
Genel Kurul'da görüşü-
lebilmesi için Danışma
Kurulu'nun hafta başın-
da toplantıya çağnlacağı
öğrenildi. Devlet Bakanı
Isday Saygmın bu hafta
içinde mutlaka yasalaş-
masını istediği tasannın
çarşamba veya perşem-
be günü Genel Kurul 'dan
geçeceği ifade edildi.
Vampir
öldürme
takımı2.5
milyara satıldı
NEW YORK (AA) -
ABD'nin Oregon eyale-
tinde yapılan açık artır-
mada, Chris ve Valerie
Fain çiftj tarafından sa-
tışa çıkanlan 1880yılın-
dan kalma "vampir öl-
dürme seti" 12 bin dola-
ra (yaklaşık 2.5 milyar
lira) alıcı buldu.
Seattlelı bir antikacı
tarafından satın alınan
sette, ucu sivriltilmiş tah-
ta kazık, haç biçiminde
imal edilmiş tabanca, 4
gümüş kurşun ve yeni
kurşunlar imal etmek için
kalıp, tabancayı doldur-
makta kullanılan baru-
tun konulacağı muhafa-
za, içinde sarmısak tozu
bulunan gümüş kupa,
vampir ısırmalanna iyi
geldiği söylenen poma-
dın korunduğu cam şişe
bulunuyor.
ABD
e-posta : tan (Q prizma.net. tr
Doğal
dokudan
gogus
üretilecek
Dış Haberler Servisi -
ABD'li bilim adamlan,
kadın \-ucudundaki
hücreleri kullanarak
göğüs dokusu yapmanın
yolunu buldular.
Geliştirilen teknik
sayesinde, ameliyatla
göğüsleri ahnmış
kadınlar silikonlarla
idare etmek yerine, kendi
hücrelerinden oluşan
canlı dokularla, doğal bir
göğse sahip olabilecek.
lngiltere'de yayımlanan
Sunday Times
gazetesinin haberine göre
ABD'li bilim adamlan,
insan vücudundaki
kıkırdak hücrelerini
kullanarak meme
geliştirmeyi başardılar.
ABD'nin Boston
kentindeki Reprogenesis
firmasının çeşitli
üniversitelerle ortaklaşa
geliştirdiği proje
kapsamında birkaç ay
içinde, doku nakli
deneylerine başlanacağı
bildinldı. Deneylerin
gelecek yıl, göğüs dokusu
nakli üzerinde
yoğunlaşacağ] ifade
edildi. Reprogenesis
adına konuşan Shawn
StovalL, "Asıl amacunız
göğüs kanseri hastalan
için farklı bir seçenek
üretebilmek, ama bu
teknik plastik cerrahlann
da şimdiden ilgisini
çekmeve başladı" dedi.
Bilim adamlan, beş yıl
içinde bütün bir göğüs
üretebilmenin mümkün
olduğunu söylüyorlar.
Yapılan deneylerde,
kalçadan alınan küçük bir
miktar yağ ve kan
hücresinin, hazırlanan
ortamda 24 saatte yeni
dokular geliştirmeye
başladığının görüldüğü
belirtildi.
Alkoliksürücüyeyürümecezusı
WASHINGTON (AA) - ABD'nin
Ohio eyaletinde, alkollü iken mo-
torlu taşıt kullandıği için 18 kez ce-
za alan bir kişiye "yürüme" cezası
verildi.
Yargıç Hapner,sadece "yürûme"
cezası vermekle de kalmadı. Hapner,
Cayse'yi 1.5 yıl hapis cezasına çarp-
tırdı, ancak cezayı "ügmç" bir bi-
çimde erteledi. Cayse, gelecek beş
yıl için gözetim altında olacak ve bu
beş yıldan her birinin ilk haftasını ha-
piste geçirecek.
50 yaşındaki sürücü Dennis Cay-
se'ye cezayı veren yargıç James Hap-
ner, "Umanrn içldsini almak için yü-
rümesini öğrenir" dedi.Yargıç Ja-
mes Hapner'ın karanna göre Den-
nis Cayse, içki servisi yapılan bir
bar ya da alkollü içki satan bir dük-
kâna, Hillsboro kentinin sınırlan
içinde en az 800 metre, kentin sınır-
lan dışında ise en az 600 metreyi
"aşmayan bir mesafede" yaşayacak.
Dennis Cayse, alkol satın almak ya
da bara gidip içmek istediğinde "sa-
dece" yürüyecek.
Yargıç James Hapner, bu düzen-
lemeyi sağlaması için de Cayse'ye
31 Ocak'a kadar süre tanıdı. Hapner,
sürücü ehliyeti daha önce iptal edi-
len Dennis Cayse'nin, bir motorlu
araçta "vofcu" olarak nerede otura-
bileceği konusunda da çeşitli kısıt-
lamalargetirdi.
Dennis Cayse ile sık sık karşı kar-
şıya gelen yargıç James Hapner, "Al-
kolik olduğunu reddefmiyor. Ancak
bunu bir sorun olarak görmüyor.
Problem debundan kavnaklanıyor"
dedi.
Cayse, son kez, ehliyetsiz ve içki-
li olarak motorlu taşıt kullanmaktan
suçlu bulundu. Cayse'nin eşi de eh-
liyetsiz bir kişiye araç kullanması
için izin vermesinden dolayı cezalan-
dınldı. Cayse, içkili araç kullandığı
için iki kez de hapis yatmıştı.
SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN
Hadi, Konuşsana Ismet PaşaL
^aşvekil Ismet Paşa için, 1920'li yıllarda, Türki-
e'nin 'Demiryolu Politikası'şöy\e görünüyordu:
"...her sene devlet bütçesinden, ne kadar mü-
tevazı olursa olsun, bir tahsisat ayırarak, mem-
leketi bir ucundan öbür ucuna kadar, yıldan yı-
la ilerieyen bir demiryolu şebekesine kavuştur-
mak mümkündür. Tam bir inançla bütçede bu-
na başladık. Hatta Milli Mücadele esnasındaki
daha mütevazı bütçe ile bile, Ankara'dan Sa-
karya boyuna kadar demiryolunu ilerletmeye
gayret etmiştik. Harpten sonra, demiryolu yapa-
bilmek için her çareye başvurduk." ('Hatıralar', 1.
cilt, s. 263, Bilgi Yayınevi, 2. basım, 1993.)
Oysa 1997'yi bitirmek üzere iken, gazetenizde ya-
yımlanan şu habere bir bakın: "...1980 yılında ha-
zırlanan Ulaştırma Ana Plam'na göre, 1993 yılı-
na kadar demiryollanmızın taşımacılık alanında-
ki payı 'yüzde 20'ye çıkarblacak, karayollannın
payı ise yüzde 36'ya düşürûlecekti; oysa bu plan
hedefteri için, ciddi hiçbir girişimde bulunulma-
dığı gi>i, tam tersine, aynı plana aykın olarak 'oto-
yol hamleleri' başlatldı." (Cumhuriyet, 22 Aralık
1997.)
Oysa Türk halkı öytesine 'demiryolcu' bir halkttr
ki, 'kara tren' yalnız halk türkülerine girmekle kalma-
mış; en güçlü şairlerimizin şiirierinde baş yeri almış-
tır. Nâzım Hikmet, onlardan birisi. Istermisiniz, mah-
volmaya terk ettığimiz o demiryolu evrenini, bir de
Nâzım'ın. pınltılı merceğinden görelim?
'Bembeyaz karanlıkta parlayan rayiar'
1932'de, şöyle bir istasyon resmi çizıvermiştir:
"Camlann üstünde gece ve kar / Bembeyaz
karanlıkta parlayan rayiar / uzaklaşıp kavuşui-
mamayı hatırlatıyor. / Istasyonun / üçüncü mev-
ki bekleme salonunda / çıplak ayaklı bir kadın
yatıyor / Ben dolaşryorum. / Gece ve kar -pen-
cerelerde- / Bir şarkı söylüyorlar içerde..." ('6ü-
tün Eserieri', cilt 1, s. 257, Narodna Prosveta, Sof-
ya1967.)
Fakat asıl, 'Memleketimden İnsan Manzarala-
n'!.. Eserin bütünü, Anadolu Ekspresi'nın seferi
boyunca yürütülmüştür; çarpıcı flash/back'leıie
Cumhuriyet Türkiye'sinden -kuruluşundan bu ya-
na- çarpıcı 'insan manzaralan' veriliyor. "...kalkft
Pendik^ten 15.45 katan / Lokomotif / Makinist
Alaeddin / çözdü mavi tulumunun göğsünü bir
düğme daha / başını dışan çıkanp / baktı arka-
ya. / Furgon / ve beş tane binek vagonu / -ya-
taklı, yemekli dahil- / ve attı tane marşandiz / bir-
biri peşinde sallanarak / geliyorlar / Ne zaman
böyle arkaya baksa Alaeddin / -bilhassa rampa-
larda- / bir halata bağlayıp vagonları / kendi
omuzunda çekiyormuş gibi olur. / Ve inişlerde /
korkunç ağırlığını arkadan rtilmenin / kürekleri-
nin ortasında duyar / Vagonlar geliyorlar salla-
narak/ Eskişehir-Haydarpaşa, Haydarpaşa-Es-
kişehir / 28'den beri, / yolcular iner biner / ma-
kinalar değişir / Alaeddin yerinde / Alaeddin de-
ğişmez!.."
Birde, insanı bilinmez hangi yolculuğun kahredi-
ci çağnşımlanna götüren, şu bölümü okur musunuz
lütfen: "...Ay ışığında / karanlık bir istasyona gir-
di / karanlık bir tren / Siyah elbiselerin sanşını
baktı pencereden: mavi camdan bakılınca bu
karanlık istasyon / ışıksız insanlar / hazin ve te-
laşlrydılar bir kat daha / Orda sanki fısıltılarla bir
şeyter konuşuluyor ölüm için, aynlık için, sabah-
sız geceler için / Ve havada şıkır şıkır ay ışığı ol-
duğu halde / yerde raylann pınltısı yoktu / an-
cak beş on adtm görünüp kayboluyordular / Yal-
nız iki direkte elektrik yanıyordu / arka yola çe-
kilmiş açık yük vagonlannın üzerinde / (ve bun-
lann mühimmat yüklü olduğu belliydi brandala-
nndan) / İstasyon yapısı ve müştemilâtı / öyle yı-
ğınla simsryah karmakanşıkt ki /yolcular vagon-
lannı ve birbirlerini kaybederek / koşuyordu pe-
ronda / Bir kadın çığlığı geldi yemekli vagona ka-
dar / - Hatice kız nerdesin?" (Aynı eser, s. 190.)
Söyler misiniz, hangimiz o ay ışığı istasyonlannın
ürkütücü telaşını yasamamış; hangimiz, aralık 'kara
vagon' kapılanndan, bacaklannı boşluğa sallamış,
cıgara tçen 'Mehmetçikierr
\ görüp, içtenmemıştir? Ba-
zı bazı, üstü açık vagonlarda, branda ile örtülü top-
lan görür, irkilirdik; içimizden, kim olduğunu bilme-
diğimiz birileri, kederli bir sesle: "- Trakya'/a gidi-
yorfar"derüi. "...Naziler, hududadayandı!"; ozaman,
el yazması kopyaJanndan ezberlediğımiz, o mısra-
lar gelirdi dudaklanmıza: "...gece gündüz cephe-
lere sevkryat gider / Nerede başlayıp nerede bi-
ter / Ocağında cam ağacı yakan trenter / Hat boy-
lan yanmış odun kokusu / Askeriye'de hat bo-
yunun tapusu / Memetçik Memet / Memetçik Me-
met / dört Cephe içinde koptu kryamet!.." (Aynı
eser, s. 62/64.)
O demiryollan ki hayatmızdır...
A nadolu'da demiryolu birefsanedir bunu çok iyi
/~\kavramış olan Nâzım, 'Manzaralar'da öyle bir
örgü dokumuştur ki, içisıra Kuva-yı Milliye'nin at-
lılanndan, Şoför Ahmet'ten, Arhavi'li Ismail'den;
40 Karanlığı'nın elleri kelepçelı trene bindırilen 'si-
yasileri'ne, gittikçe palazlanan 'milli' burjuvazinin
şampanya kadehlerine kadar, herşeyi bulabilirsiniz.
Hiç unutmam, bilinmez kaçıncı defa okuduğum bir
akşam, heyecan içinde düşünmüştüm: böyte müt-
hiş bir metin elde iken, acaba niçin televizyon ya-
pımcılanmız, incirçekirdeği doldurmaz lüzumsuzJuk-
lan 'dizi' yapacağım diye vakit, emek ve para sarf
ederler?
'Memleketimden İnsan Manzaralan'ndan. adı-
na layık bir dizi, hem Anadolu'nun ve Anadolu in-
sanının hem de demiryollannın 'destanı' olurdu. O
demiryollan ki, kırmızı/yeşil bayraklı yorgun rnakas-
çılan; tünelleri ve asma köprüleri bekleyen münze-
vi nöbetçileri; kırmızı şapkalı hareket memurian,
vakûr şeftrenleri ve ay/yıkjızlı vagon pencerelerinden
hiç eksik olmayan, çıplak kavaklan, narin salkım sö-
ğütleri, kederli çınarlanyla -hiç çıkmamak üzere- ha-
yatımıza giımiştir, zaten hayatımızdır; nasıl gaftete dü-
şer de onlan içten içe çürümeye, dağılmaya, /ok ol-
maya terk ederiz?
Hadi, konuşsana Ismet Paşa?
http:// www. prizma.net. tr/ A İLHAN
http://www.eda.tr/-bilgiyay/yazar/ailhan.httm