Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
Cumhuriyet
İmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmenı: Orhan Erinç
• Genel Yayın Koordınatörü; Hikmet
Çetiiikaya 0 Yazuşlen Mudüıieri: tbrahim
Yüdız - Dinç Tayanç • Sorumlu Müdür
Fikret tlkiz • "Haber Merkezd Müdürii:
HakanKara#Göf^elYönctmen Fıkr«Eser
Dış Habeıier Şinasi Damşoğlu • Istıhbarat: Cengiz
Yüdınm 0 Ekonomı. Mehmet Saraç • Kültur
Handan Şenköken • Spor Abdülkadir Yücdman
• MakalelerSami Karaören • Düzehme- Abduüah
Yazıcı • Fotoğraf: ErdoğaD Köseoğtu •Bılgı-Bolgc:
Edibe Buğra • Yıut Haberlen. Mehmet Faraç
Yayın Kurula Ühan SdçaklBaşkan),
Orhan Erinç. Oktay Kortböke.
Hikmet Çetinkay*, Şükran Soner,
Ergun BakL Dinç Tayanç, tbrahim
Yüdız, Orhan Bursalı, Mostafa
Balbav, Hakan Kara.
Ankara Temsılcısı: Mustafa Balbav Atatüık Bulvan No:
125,Kat4,Bakanlıklar-AııkaraTel.4195020(7bat), Faks:
4195027 • Izmır Temsılcısı. Serdar Kızık, H. Zıya
Blv 1352 S 2/3 Tel-4411220. Faks: 4419117 »Adana
Temsücısi ÇetinYiğenoğhı, Inönü Cd 119S.No:l Katl,
Tel: 363 12 11. Faks: 363 12 15
Muessese Müdürü. Üstfin Akmen •
Koordınator Abmet Korulsan 0
Muhssbe Büfent Yener«ldare Hüseyin
Gûrer • Işletme Önder Çetik • Bılgı-
tşlem: NaU tnal • Bılgısayar Sıstem.
M ü r ö t t ÇikrASatış FızlctKuza
MEDYA C: • Yonetım Kunılu
Başkanı - Genel Müdur Gfilbin
Erduran # Koordınator Reha
Işıtman # Genel Müdür YaıdımcısL
Mine Akdağ Tel 514 07 53 -
5139580-5138460-61,Faks 5138463
Yayımlayan \e Basan: Yenı Gün Haber \jansi. Basın ve Yayıncılık A Ş
Türkoca£ı Cad 39 41 Cağaloğlu 34334 lst PK 246 Istanbul Te! (0'2I2) 512 05 05 (20 hal) Faks (0^121 513 85 95 15EKİM1997 Imsak:5.43 Gûneş: 7.08 Öğle: 12.57 tkindi: 16.00 Akşam: 18.32 Yatsı: 19.52
İyi ve kötünün
savaşımı
• Dış Haberler Servisi-
Charlie Theron, rol aldığı
'The Devil's Advocate'
adlı filmin premiyerinde
basın mensuplannın
fotoğraf çekme isteklerini
geri çevirmedi. Keanu
Reeves ve Al Pacino'nun
da rol aldığı film ıyi ve
kötü, güçlü ve güçsüz
arasındaki amansız
mücadeleyi konu alıyor.
'The Devil's Advocate. 17
Ekim'de Amerika'da
gösterime girecek.
Milletvekillerinm
mezarlık
korkusu
• ANKARA (ANKA)-
Yeni lojmanlarda oturmak
üzere kura çeken
milletvekilleri, bu kez de
mezarlık manzaralı B
Blok'un kuzey tarafında
"korktuklan" içın oturmak
istemediklerini belirterek
yer değişikliği istediler.
Idare amirleri de bu
mezarlığın küçük ve
ağaçlarla çe\Tİli olduğunu,
mezarlığı görmek için
aşağı bakmak gerektiğini,
lojmanda oturanlann
istemedikten sonra bu
mezarlığı
. görmeyebileceklerini
belirterek bu isteğe karşı
çıktılar.
Deyyus-u
ekber
r
hternefte
• ANKARA (UBA)-
Rize Milletvekili Şevki
Yılmaz'ın parlamento ve
parlamenterler hakkında
söylediği hakaret dolu
sözleri TBMM'de
"Deyyus-u Ekber" yazılı
döviz ile protesto eden
îzmir CHP Milletvekili
Sabri ErgüFe bir destek de
Internet'ten geldi. ABD'de
yaşayan bir Türk vatandaşı
tarafından " Deyyus-u
Ekber" adı altında açılan
10 sayfahk dosyada Şevki
Yılmaz'a yönelik
eleştiriler ve küfürler yer
aldı.
Türk polisiıe
İngiliz eğitimi
• ANKARA (Cumhuriyet
Bûrosu) - Türkiye ve
Ingiltere arasında insan
haklan konusundaki
işbirliği çerçevesinde, Türk
polisinin yurtdışında
eğitilmesi görûşü
benimsendi. Yetkililerden
alınan bilgiye göre.
işbirliği çerçevesinde
Ingiltere'den, Türk
polisinin yurtdışında
eğitimi ve yurttaşlann
insan haklan konusunda
bilinçlendirilmesi
konulannda yardım
alınacak. İnsan haklan
konusunda Türkiye ile
birçok alanda işbirliği
yapmak istediklerini
belirten Devlet Bakanı
Doug Henderson, "Biz
geçmişte çok hata yaptık.
Ancak bunlardan gerekli
dersi aldık. Bu
deneyimlerimizi Türkiye
ile paylaşmak istivoruz"
dedi.
Özdemir'e ödül
• Haber Merkezi -
Gaziantep Rotary Kulübü
tarafından 1997 yılırun en
başanlı bürokratı seçilen
Bayrampaşa Cezaevi
Cumhuriyet Başsavcısı
Necati Özdemir'e ödülü 20
ekim günü Gaziantep'te
düzenlenecek bir törenle
verilecek. Gaziantep
Rotary Kulübü Başkanı
Uğur Doğaner, ödülü
Özdemir'e cezaevinde
insan haklanna dayalı
olarak hükümlüleri rencide
etmeyen uygulamalan ve
sosyal etkinlikleri
nedeniyle verdiklerini
kaydetti.
3 binden fazla ev ve işyeri sular altında kaldı, 500'ü aşkın trafik kazası meydana geldi, on binlerce araç yolda mahsur kaldı
Istanbul yağmurda can verdi: 7 ölü
^îstanbullular önceki günden başlayarak
kâbusyaşadı. Işyerlerine ortalama 5 saat
gecikmeli olarak gidilebildi. Öğrenciler
yoğun trafik nedeniyle okullanna yetişemedi.
v Yağışlann etkisinin azalarak pazartesiye
dek süreceği belirtildi. Yaşanan felaketten
dolayı Büyükşehir Belediye Başkanı Recep
Tayyip Erdoğan suçlanarak göreve çağnldı.
t/'CHP Istanbul II Başkanı Mehmet Ali
Özpolat, "Istanbul'u yönetenler uyuyorlar.
Uyumadıklan zamanlarda da Refah Partisi
propagandası yapıyorlar" dedi.
Istanbul Haber Servisi -
Yetersız altyapısı nedeniy-
le lstanbul'u bir kez daha
felç eden sağanak yağış can
aldı. Yağışlar nedeniyle iki
günde 7 kişi öldü, 3 binden
fazla ev ve işyeri sular al-
tında kaldı, bir bina çöktü,
500'ü aşkın hasarlı trafik
kazası meydana geldi, 28
ana cadde ve kavşak trafi-
ğe kapandı. Istanbullular iş-
yerlerine ortalama 5 saat
gecikmeli olarak gidebilir-
ken bazı okullarda öğrenim
yapılmadı. Yetkililer, yağış-
lann etkisini azaltarak pa-
zartesiye dek süreceğini
söylediler.
Son iki yıldır tedbirsiz-
likler nedeniyle aynı felake-
ti yaşayan Istanbul'da Bü-
yükşehır Belediye Başka-
nı Recep Tayyip Erdoğan
göreve çağnldı. CHP Istan-
bul 11 Başkanı Mehmet Ali
Ozpolat, "Yöneticfleruyu-
yorlar. uyumadıklan zaman
da din sömürüsü yapıyor-
lar" dedi.
Yağışlardan dolayı özel-
likle Avcılar, Bahçelievler,
Güngören, Bakırköy, Ga-
ziosmanpaşa, Istinye, Üm-
raniye, Kadıköy. Üsküdar,
Fatih, Kocasinan, Merter,
Kasımpaşa, Maltepe, Sul-
tanbeyli, Pendik, Beykoz,
Adalar, Florya, Yeşilköy,
Yeşilyurt, Atatürk Havali-
manı, Alibeyköy, Beşiktaş,
Yenibosna, Bayrampaşa ve
Esenler bölgelerinde su taş-
kınlan meydana geldi. It-
faiye Müdürlüğü 200 per-
sonel ve 100 motopomp,
lSKjl80personel,69araç
ve 15 pompa ile su tahliye-
sini gerçekleştirmeye çalı-
şırken Yol Bakım Müdürlü-
ğü ekipleri de 600 personel
ve 200 araç-gereçle çalısma-
lannı sürdürdü. Ancak ça-
lışmalar yetersiz kaldı.
e-posta : tan (a prizma.net tr
Yollardakı mazgallann ü-
karukhğı nedeniyle her yağ-
murda can veren Istanbul,
bu kez de 7 kışınin ölümü-
ne sahne oldu. Avcılar Ha-
ramidere'de su birikintisine
giren kamyonda bulunan
sürücü Şerafettin Başve eşi
Nurcan Başboğularak öldü-
ler. MehmetAlay adlı yurt-
taş ise Esenler"de otomobi-
liyle girdiği kanalizasyon
çukurunda can verdi.
Kartal'da Halfl Irem'ın
kullandığı otomobil su bi-
rikıntisi nedeniyle takla at-
tı. Irem ile otomobilde bu-
lunan Lütfü Vatansever öl-
dü. Ümraniye'de bozulan
otomobilini tamir etmeye
çalışan Yavuz Erdinç Hati-
poğlu adlı yurttaş da bir
otomobilin kendisine çarp-
ması sonucu yaşamını yitir-
di. Önceki gün de Eminö-
nü'nde elektrik direğinde
kaçak bulunan bir su biri-
kintisine giren BayramAcar
akıma kapılarak ölmüştü.
Tophane'de bulunan 6 kat-
lı bir bina da yağışın etki-
siyle çöktü.
Meteoroloji Genel Mü-
dürlüğü, önceki gün saat
16.00'da başlayan yağışın
soguk cephe geçişi ile bir-
likte Marmara'nın doğu-
sunda etkisini gösterdiğıni
belirtti. Istanbul'da yağışın
hafta başına kadar sürece-
ği, ancak etkisini kaybede-
ceği açıklandı.
CHP Istanbul ll_Başka-
nı Mehmet Ali Özpolat
açıklamasında kentin en
merkezi yerleririin bile hiç
altyapısı olmayan yerler gö-
rünümünde olduğunu, belir-
terek, "Tüm yaşananlara
karşın yineyetkililerortada
yok. lstanbul'u yönetenler
uyuyorlar. Uyumadıklan
zamanlarda da Refah Par-
tisi propagandası yapıyor,
din sömürüsü yoluna gidi-
yorlar. Tüm bu olumsuz-
luklann birinci derece so-
rumlusu otan Tayyip Erdo-
ğan'ı şiddetfe kmiyor, dev-
leti bu konuda göreve çağı-
nvoruz" dedi.
7 kişinin yaşaımna mal olan \^ğıslar sırasında irfaiye ekipleri bodarla tahliye çabşması yapblar.
Istanbul'da kamu çalışanlan, 27 ekimde 08.00'de işbaşı yapacak
Çabşma saatlen değiştirildi
Istanbul Haber Servisi - Istanbul'daki
trafik sıkışıklığının gıderilmesi için bir
süre önce alınan önlemler yetersız kalın-
ca şimdi de öğretmenler dışındaki kamu
çalışanlannın çalışma saatleri değişti-
rildi. Okullann ders saatlerinde değişik-
lıkolmadı.
Istanbul Valiliği Basın ve Halkla fliş-
kiler Müdürlüğü'nce yapılan yazılı açık-
lamada, söz konusu uygulamanın tra-
fıkte beklenen rahatlamayı sağlamama-
sı üzerine, kamu çalışanlannın çalışma
saatlerininde öne alındıgı bildirildi. Ka-
mu kurum ve kuruluslannın 27 Ekim
Pazartesı gününden itibaren 08.00-12.00
ve 12.30-16.30 saatleri arasında çalışa-
cağı belirtildi. Bu tedbirlerin, derslerine
zamanında yetişebilmek için sabah ka-
ranlığındaevlerinden çıkan ögrencilerin.
zamanında okullanna yetişmesini sağ-
lamakta yeterli olmayacagı belirtiliyor.
Valilik açıklamasında. kentin iki ya-
kası arasındaki geçiş talebinden kaynak-
lanantrafik yoğunluklan ile başta ana ar-
terlerolmak üzere, bazı ara sokaklara dek
yayılan tıkanıkhğın hissedildiği kayde-
dildi. Açıklamada, "TrafîktejaşanansH
kışıklığu en aza indirilmcsini sağiamak
>e tstanbululann ulaşıın konusundaki bu
stkuiülanmgidermekamacı>lauzun va-
deü ve köklü çözümler devreye girince-
yedek, mevcutaltyapuun muhafaza edi-
lerek bazı tedbirlerin ahnması zorun-
luluk kazanmısur" denildi.
Vağışlar, İstanbul'un altyapı ve ulasım açısından ne durumda olduğunu gözler önüne serdL
İki gün süren yağmur, ihmalleri felakete dönüştürdü
Doğadan şelıircilik dersi
OKTAY EKİNCİ
Istanbul'da iki günlük sağanak ya-
ğışlar, 2700 yıllık butarihi kentin özel-
likle •'altyapt" ve "ulaşım olanakla-
n" açısından ne denli büyük ihmal-
lerle yönetildiğıni de açığa çıkardı.
"Doğanuı verdiğiders" öylesine çar-
pıcı ve acımasız oldu ki yitirilen insan
yaşamlan, ölçüsüz maddi zararlar ve
yollarda harcanan en değerli zaman-
İar, 12 milyonluk metropolü "çagthşı''
bir görüntüye sürükledi.
Artık istanbul 'da hiçbir sorumlu yö-
netici "bu kenti sevdiğini" ve hatta bu
kente "ibadetettigmi" (!) söyleyemez.
Yine artık Istabul'da hiç kimse kal-
kıp da lüks görünümlü imar yağması-
m, altyapısız kentleşmeyi, yolu olma-
yan gökdelenleri, planı olmayan kaçak
yapılaşmayı, kanalı olmayan tuğla kal-
dınmlan, mazgalı olmayan asfalt yöl-
lan ve daha sayısız aymazlıgı sözde
<
^e-
lisme dinamikleri" (!) ya da "bızh kal-
kmmamn faturası" (!) vb. gibi süslü
söylemlerle aklayamaz.
Hele şu son günlerin tartışması olan
3. Boğaz geçişi konusunda hâlâ "köp-
rüde" direterek bu kenh yaygın raylı
sistemlerle donatılmış birderniryolu tüp
geçişten yoksun bırakmaya niyetle-
• Yıllardır imar denilince
hep toprak üstüne inşaat
anlaşıldı. 'binadan önce
altyapı' ilkesi hemen her
dönemde bir kenara itildi.
nenler. artık istanbul'un adını bile an-
maya kalkışmasınlar.
Yağmurla birlikte ortaya çıkan ger-
çekleri çaresizlik gösterileri içinde sey-
reden ve iyi niyetli görevlilerin tama-
men insancıl duygularla sürdürdükle-
ri yardım çırpınışlannı sözde "kendi
kamuhizmetleri" gibi göstermeye ça-
lışan yöneticiler, acaba "kentehizmet"
denince ne anlıyorlar?..
Bu sorunun yanıtı, belediyelerin
"neteryapöklarT ile *neier\apmadık-
lan" kıyaslandığı zaman daha açık bir
şekilde ortaya çıkıyor.
Beledheler neler yapıyDr?
- Plansız kaldınmlara tuğla döşü-
yor, bordür taşlannı boyuyorlar.
- İmar Yasası'ndaki "önce aHyapı,
sonra inşaat" ilkesini çigneyerek, yo-
lu bile olmayan parsellere bina izni
veriyorlar...
- Haliç'e fıskiye yapıp fetih göste-
rilerine, davetlere ve törenlere milyar-
lar harcıyorlar...
- Öncelikli yasal görevteri olmadı-
ğı halde kamu arazilerinde "saühkko-
nut sJtefcri" kuruyor ve siyasal yandaş-
lanna dağıtıyorlar...
- Yurtdışından durmadan "kardeş
kent" bulup, sık sık ziyaretlerine gi-
derek parlak görüşmeler yapıyorlar...
- İmar yoğunluklannı sürekli arttı-
rarak zaten yetersiz olan altyapıya da-
ha da fazla yük bindiriyorlar...
Beledheler neler yapnuyor?
- Kaldınmlann "alunı" düzenlemi-
yorlar ve altyapısızlığı boyayla örtü-
yorlar...
- Imara açtıklan yerlere binadan
önce altyapıyı götürmüyorlar ve sağ-
hksız yapı yığılmasını engellemiyor-
lar...
- Yağmur suyu kanallannı hemen
hiç düşünmüyor ve kent sokaklannın
birer açık nehire dönüşmesine karşı
önlem almıyorlar...
- Öncelikli yasal görev leri olan tek-
nik yatınmlarda köklü çözümler yeri-
ne "geçki rahadama" politikası izli-
yorlar...
- "Kardeş" olduklan uygar kentler-
de belediyelerin altyapıya verdiği
önemden bile ders alrnıyorlar...
Rakamlarla trafik
• 1 mUyon 600 bin araç. Bu y>
bn geçen ayiannda trafiğe kablan
araçlarla birhkte 1 miryon 750 bin.
• 51 bin toplu ulaşun aracı
• 17 bin 416 taksi
• 540 dofanuş
• 1950 belediye otobüsü
• 836 halk otobüsü
•167 özel statülü beledhe-halk
otobüsü (transit)
• 18800 personel araa .
• 7615 oknl servis araa
Maddi kayıp
1 saatlik
trafik
sıkışıklığı
3 trilyona
mal oluyor
tstanbul Haber
Servisi - Istanbul'da
1 saatlik işgücü
kaybının yaklaşık 3
triİyon lira olduğu
belirlendi. Türk-lş'e
üye Petrol-lş
Sendikası Eğitim
Müdürü tlyas
Köstekli, Istanbul'da
yaklaşık 1 milyon
250 bin işçi
çalıştığım
arumsatarak şiddetli
yağış nedeniyle
işlerine zamanında
gidemeyen işçilerin
dünkü 4.5- 5 saatlik
işgücü kaybının
toplam 14.6trilyon
lirayı bulduğunu
söyledi.
llyas Köstekli'nin
gazetemize yaptığı
değerlendirmeye
göre, dün sabah
saatlerinde işe
gitmek üzere trafiğe
çıkan, ancak şiddetli
yağmurun etkisiyle
yaklaşık 4.5-5 saat
çalışanlann yolda
kalması büyük
boyutlarda işgücü
kaybına neden oldu.
Köstekli, bir işçinin
bir saatte 2 milyon
339 bin 396 lira
işgücü katma değeri
yarattığını
belirterek "Bu
işçilerin trafik
yoğunlugu nedeniyle
bir saat gecikmeli
olarak işbaşı
yapmalan haJinde
işgücü kaybı 2
trilyon 924 milyar
245 milyon lirayı
aşar. 43-5 saatÛk
gecikmenin faturası
ise yaklaşık 15
trüvon Hravı bulur"
SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN
Erkek Ne Istiyor', Kadın Ne 'Yapıyor'?
Hey Allahım, kim bu kadınlar? Beş yıldızlı otelin
görkemli lobisinde, hem campari/soda'sını yu-
dumluyor; hem dizüstü bilgisayannda, bilinmez han-
gi içinden çtkılmaz hesaplann, içinden çıkıyor: giyi-
mi, hayli ciddi bir pantolonAayyör şıklığı; saçlan er-
kek, makyajı kadın; cep telefonuyla Ingilizce tartı-
şacak, hesabını kredi kartryla ödeyecektir.
Ya bir başkası! Gecenin ilerlemiş bir saati, gözde
vegüzide, yâni anasının nikâhı birgece kulübümüz-
de, amerikan bara ilişmiş, muz bacaklı, mütehakkim
sanştn; dubte/viski ısmarlayıp, corona purosunu yak-
mış; mavimsi duman düğümlerini yukardan aşağı-
ya dökerek, iş bağlayacağı Alman turizmcisini bek-
liyor; Boğaz'da yemeğe çıkacaklar, besbelli, uzun
bir gece olacak!
Bu kadınlar, filmden ya da romandan 'kaçmış' ka-
dınlar değil; o çevrede yaşayanlann -'sosyete' ma-
gazinlerini izleyenlerin- aşinâ olduklan, 'sahici' insan-
lar: bırakınız 'gelişmiş' ülkelerin kadınını; ülkemizin
'gelişmiş' yörelerinin kadınlan, 'çağdaş erkeğin'
standardını yakalamışlardır; yalnız dikkat, ekonomik
bakımdan bağımsız, cinsel açıdan başına buy-
ruk olduklan için, erkeği taklrt etmiyoriar'; 'üre-
time katlmış olmak' nasıl erkeği, bir önceki yüz-
yılın süsünden püsünden ayıklayıp, bildiğimiz
görüntüye taşıdıysa; kadına da aynı şeyi yapı-
yor erkekle aynı işi yapan kadının, eski görüntüsün-
de kalmasını beklemek, 'abesle iştigâl'öeğ\\ de, ne?
Bu, son yıllarda boşanma davalannı, neden do-
layı daha çok kadınlann açtığını açıklıyor: erkeğin
talepleri, hâlâ 'yuvasının kadını' çizgisinde kal-
mıştr da, ondan! Her yerde, gidiş bu yönde ama,
ülkemizdedahaağırveçarpıcı hissediliyor, çünkü...
Akla durgunluk veren bir tablo...
...çünkü Devlet Planlama Teşkilâb'nın onbinler-
ce kişi arasında gerçekleştirdiği biraraştırmanın so-
nuçlan, Türkiye'de erkeğin hâlâ 'feodal/ûmmet'
üstyapısında kaldığını gösteriyor; ibret-i âlem için,
şöyie bir göz atmak istemez misiniz?
"...erkeklerin ortalama dörtte üçü, eşinin ve kı-
zının dışanya başörtüsüz, makyajlı, pantolonlu
ya da kolsuz elbise ile çıkmasına karşı! Eşinin
sokağa pantolon giyerek çıkmasını uygun bulan
erkeklerin oranı yüzde 11 'de dolaşırken; erkek-
lerin yüzde 76'sı kadının pantolon giymesine iyi
bakmıyor; dahası, yüzde 73'ü kolsuz eibiseyle çık-
masını istemiyor; kısa etek, Türk erkeğinin kâ-
bus'u: yüzde 82'si eşinin kısa etekle sokağa çık-
masına muhalrf; erkeklerin sadece beşte biri,
eşinin sokağa başörtüsüz çıkabileceğini belirt-
miş; kırsal kesimde bu oran yüzde 8'e kadar ge-
rilemekteymiş. Makyajlı sokağa çıkmaya gelin-
ce, erkeklerimizin ortalama yüzde 70'i kansının
böyle bir şey yapmasını tasvip etmryor..." (Hür-
riyet, 21 Temmuz 1996)
Uzatmak lüzumsuz! 27 il merkezi, 53 ilçe, 194 bu-
cak ve köyde, 18.200 aileyi kapsamış bu araştırma-
nın, önümüze döktüğü gerçek, çok açık, çok da acı:
'kıyafet devrimi'nden yanm yüzyıl sonra, Türk er-
keği -dolayısıyla 'toplumu'- hâlâ Gâzi'nin onu
bırakbğı yerde 'otiamaktadır
1
. Erkeğin tercihleri,
düpedüz 'Osmanlı' erkeğinin tercihleri: soruşturma-
yı yürütenler, iyi ki 'harem' ya da 'çokeşlilik' sorula-
nnı sormamışlar!
Bu neyi gösteriyor? Sanınm, şunu: ekonomik alt-
yapı radikal olarak değişmedikçe, üstyapıyı de-
ğiştirmek zordur. Japonya'da Kıyafet Kanunu yok;
sanayiin gelişmesi çok daha geleneğine düşkün Ja-
pon kadınını ve erkeğini, bizimkilerden çok daha
fazla, çok daha ciddi 'çağdaşlaşbrdı.' Ülkemizde, 'çağ-
daş' kadın türünün, en gelişmiş yörelerimizde gö-
rünmesi de, bunun kanıtı. Erkeklerin 'feodal/üm-
met' üstyapısında ayak sürümesi, Media'nın onca
cinsel şaklabanlığına rağmen, hiç de etkili olamadı-
ğını göstermiyor mu? Yani iş, ne propaganda işi,
ne de eğitim ve öğretim; iş, altyapısal dönüşüm
işi!
Bu nasıl bir akıldır?
I şte böyle, çıplak gerçek, olumsuz; oysa 'yasal
I gerçek' hayli olumludun Türk kadını, Savunmave
Güvenlik dahil, her alanda çalışabilir; teşebbüste
serbesttir; nitekim Bati'lı hemcinslerinden hiçbir ko-
nuda aşağı kalmayan, cesur, pervasız, hatta cür"et-
kâr kadınlanmız, gittikçe çoğalıyor; yasalara inanır,
'çağdaş uygariık düzeyini' önemserler; ne var ki 'yal-
mz'dıriar, hem de çok! Nasıl olmasınlar ki, feodal/üm-
met ortalamasındaki erkeklerie uyuşabilmeleri im-
kân hârici: evlilik -hatta sadece beraberiik- kısa
sürede izzet-i nefis savaşlanna yozlaşryor; bu sa-
vaşlar da, boşanma ya da aynlmalara!
Türk 'Feminizmi'nin adamakıllı 'sa/d/rgan'olma-
sına şaşacak mıyız? Rakamlara bakarsanız, erkek
'egemenliği' sıradan bir seksizm gibi görünmüyor,
onu çok aşan bir dozdadır; zira, kadının, 'mevzuat'
özgüriüğünü 'kullanmasına' bile karşı çıkıyor. Hem
Media'yi kadının her türlü çağdaşlığı benimse-
mesi için seferber et, hatta buna kışkırt; hem de
çarşaf çarşaf reklâmını yaptığın giyimi kuşamı,
süsü püsü, davranış biçimlerini ayıpla, kına ve
yasakla: şimdi akıl mı bu?
Bu diyalektiğin, modem Türk kadınlannı, gün geç-
tikçe daha çok 'erkekliğe' doğaı iteceğini düşünmek,
acaba yanlış mıdır?
http:// www. prizma.net tr/ A İLHAN
http://www.eda.tr/-bilgjyay/yazar/ailhan.htlm