Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 9 NtSAN 1996 SALI
14 KULTUR
Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfi,'Sözlü Tarih Projesi'ni tamamladı
Tarflıe duygularia bakmak...M R H \ > K A \ \ K L I
Geçmi'jte v aşanmış bır olav a va da ya-
şamış bır kıs,ıve ıılas,mak onu anlamak.
değerlendırmek istedığımızde genellık-
le \azılı kavnaklara baş.v urmaktan baş.-
ka seçeneğımız voktur Turkıve Ekono-
mik ve Toplumsal Tanh Nakfrnın son
gunlerdetamamladığı "Sozlu Tarih Pro-
jesi" ıse farklı bır yontemle tarihe ışık
tutma çabdMnı tasjvor bır donemı, onu
vaşavafıların ızlenımlerı. vorumları ve
duvguları aracılığıvla tanıtmak "Soz
uçar vazı kalır" anlav ısjnı değıştmrcesı-
ne sozu vakalamak \ebır "sözluarşiv"
oluşturarak geleceğe taşımak
Antroplog Dr Levla Nevzi, Turkıve
Ekonomik \ e Toplumsal Tanh Vakfı nın
1992 vılında Kultur Bakanlığı nın des-
teğı ıl'e ba^lattığı "Sozlu Tarih Proje-
si"nde proje sorumlusu gore\ ını ustlen-
mıs
-""SozluTarıh ProjeM"ninamacından
soz eder misiniz?
LE\ L\ NEV Zİ - -\nkara \ e Istanbul
olmak uzere \kı şehırde yurutulen bu ça-
lıs.mada bellı bır kuşağın ozellıkleOs-
manlı'nınsondonemı ıleCumhurıvet'ın
ılk donemınde çocukluğunu geçırmıs kı-
s.ılerın anılarını onları kavbetmeden.
ula^ılıp ka\dedılme\e çalıs.ıldı Amacı-
mız bu şekılde OMnanh'dan Cumhun-
>et e gecış surecının nasıl vaşandığını.
nasil algılandığını vebu donemde vetış-
mis kısılenn neler hıssettığını belgele-
mek \e gelecek kus,aklara aktarmak
•\nilan kavdedılen kıs.ıler ıse ıkı ana
grupta toplanıvor Seçkın kestm denıle-
bılecek bınncı grup. tanhı bır tanıklığı
olmus.. onemlı polıtık. ekonomik donem-
len >a>amı>. polıtıkacı. sanatçı. muhen-
dis, oğretmen gıbı kı^ılerden olusu>or
Dığergrupise Kultur Bakanlığı'nınken-
dı ılgıalanınıyansıtanvapı ustaM.gumu>
kakmau nakkaş. karagoz ustası gıbı za-
naatkârlar
•\ralannda buyukelçı ve vazar Fuat
Bavramoğlu. opera sanatçısi Semiha
Berksov. vazar Reha İsvan. muzısven
Alaaddin ^avaşcagıbı onemlı ısımlenn
de bulundugu toplam 103 kı>ıyle goru-
şuldu Sonuçta vaklasık 400 saatiık bır
sozlu tanh ars.iv ı olusturuldu
- Tarihe ilişkin çalışmalarda genel ola-
rak v azılı belgelere dav alı > ontemler kul-
lanılnor. So/lü tarih \onteminin tam ola-
rak a> ncalığı nedir? Hangi durumlarda
kullanılıvor?
Sozlu tanh. \azılı metotların vetmedı-
ğı durumlarda kullanılan bır metot Or-
neğın Demokrat Partı donemını ele ala-
lım Bu donemı vazılı dokumanlara ba-
karak ıncele>ebılınz Ne olmuş. ne za-
man olmui? Fakat ozellıkle bılmedığı-
mız. o donemde \aşam\s kı^\lenn. o do-
nemı nasıl yorunıladıklan \e ozellıkle
de hıssettıklen <\ynca sozlu tanh ıkı şe-
kıldede kullanılabılır Eğerbırtarıhçıy-
senız onu tanhı açıdan v azılı dokuman-
lan kullanarak ıncelersınız Buna ek ola-
~W^% roje sorumlusu antroplog
ğS Dr. Leyla Neyzı, farklı
A bır yontemle tanhe ışık
bu çalışma için. "Sözlü tarıhın
amacı belli; olaylann ne zaman
olduğunu. kımın neyı, ne
zaman yaptığını anlamak değil.
Bunu yazılı dokümanlardan
daha ıyı anlayabılırız. Onemlı
olan hıssıyata ve yoruma açık
olması" dıyor.
T"^v emokrat Partfnın ne
/ 1 zaman kurulduğunu
A J yazılı tarıhte
öğrenebılıyoruz. Ama onun
nasıl hıssedildığinı ve
yaşandığını anlamak için sözlü
tanh onemlı Ozellıkle yaşlı
kişilerle yapılan sözlü tarih
görüşmelerinde yaşamöyküsü
üzerinde durulur. Burada
kronolojık olarak ınsanlann
biyografisı uzennde durduk.
rak o kışılenn >orumlannı ve duşunce-
lennı sozlu tanhten alabılırsınız Ama
eğer bır antropolog > a da sozlu tanhçıv
senız. sozlu tanhten de yola çıkarak bır
araijtırma yapabılırsınız ya da kıtap ya-
zabılırsınız Bu sızın ıçın nevın onemlı
olduğuna bakar
-Çalışmanın bilimsd bir kimliğinin ot-
ması, belli bir nesnelliğı \akalamasını da
gerektiri\or. \ncak burada, bır doneme
kişisel duşunceler ve vorumlarla bakılı-
\or. Bir de objektif karşısında kişilerin
farklı bir psikulojKe girdiği duşunulur-
se, gerçekliğe ulaşmak açısından bunlar
birtehlike>aratabilirmi? s
Butunmeselebu Bızolavabov^iak-
mı>oruz Bugun sos\al bılımcılerırVıbu-
yuk çoğunlugu şunu soylu>or \azılı ta-
nhle ılgılı sozlu tanhçının. bu bakımdan
bırfarkıvok Tarih dedığımızola> zaten
objektif bır ola> degıldır Yanı sız yazılı
bır dokumandan baktığınız vakıt onun
sozlu dokumandan fazla tutarlılığı aslın-
da yoktur Yazılı tanh de onjınal olarak
soze bağlıdır Disafıda objeİctıf bır ger-
çek var \e onu anyoruz dıye yola çıkmı-
yoruz
Sosyalbılımbuaçıdançokdeöıştı Or-
tadabırvorumvar K.ımın vorumunedır
1
Bunu anlamaya çalıs.ıyoruz Sozlu tan-
hın amacı belh, olaylann ne zaman ol-
duğunu. kımın nevı. ne zaman yaptığını
anlamak değıl Bunu yazılı dokümanlar-
dan daha ıyı anlavabılınz Onemlı olan
hıssıjata ve yoruma açık olması Dıye-
lım kı Demokrat Partı şu tanhte kurul-
du Bunu vazılı dokümanlardan öğrene-
bılıyoruz Bunun ıçın sozlu tanh gerek-
mıvor Onun nasıl hıssedildığinı. yaşan-
dığını anlamak ıçın sozlu tanh onemlı
Sosyal tarıhçılık dedığımız bır olay var
Burada s.ımdı\e kadar yapılan tanh. hep
seçkın kışılenn tanhı ve hep yazılı do-
kumanlara bağlı tarih denıyor Sokakta-
kı adamın ne duşunduğunu tanhçı ola-
rak bılmıvoruz ve gerçeğın de sadece >a-
J\\\ dokumanlara yanı bunlan yazmış
X>lan-elıtkesıme-yaşa>an sıradanınsan-
lann tanhını anlamak ıçın de onlarla ko-
nyşmak zorundav ız
- M J bu projede belli bir tema >a da
temalarVerinde voğunlaşıldı mı?
Sozlu tanh projelennde bır tema seçı-
lebılır. bellı bır tanh
1
donem seçılebılır
ya da yaşamov kusu almak dedığımK şey
yapılabılır Ozellıkle yaşlt kişilerle yapı-
lan sozlu tanh göruşmelennde yaşamoy-
kusu uzerınde durulur Burada yaşamoy-
kusu uzennde duruldu Kronolojık ola-
rak ınsanlann biyografisı uzennde dur-
duk Aşağı yukan herkese aynı açık so-
rular soruldu \ıle tanhınden başlaya-
rak anne ve babanın kışılığı, mesleğı, ya-
şamlan uzennde duruldu Kışınınkendı
çocukluk anıları yaşadığı mahalle, ev
duzenı. gunluk >aşam, okul hayatı, mes-
lek hayatı. aıle hayatı, değışık ekonomik
polıtık donemlerı nasıl yaşadığı, orne-
gınAtatürkveİnönüıleanılan.II Dun-
ya Savaşı. Demokrat Partı donemı gıbı
konulann soruldugu bır goruşme yapıl-
dı
^ onlendıncı olmaktansa, açıcı sorular
sorup kurguyu bıraz konuştuğumuz kı-
şının yapmasını ıstıvorduk Yanı onlar
yaşamlannda neyı onemlı buluyorlar, ne
hakkında konuşmak ıstıyorlar, onlarla
beraber ılerledık
- Oluşturulan bu gorsel malzemeler
kendi doğal kurgulanv la mı bırakılacak.
>oksa herhangi bir du/enlc\ici kurgu db-
şıinüyor musunuz?
Yaptığımız goruşmeler vıdeo kasetı
olarak olduğu gıbı araştırmacılara açıla-
cak Ornegın bır araştırmacı, arkeolog
Jalc Inan ıle yaptığımız goruşmeyı, go-
rüşmenm doğal akışı ıçınde olduğu gıbı
ızleyebılecek Bunun dışında konu baş-
lıklan oluşturuyoruz Jale Inan'la bellı
bırkazı konuşulmuş Okazıylaılgılenen
bır kışı de bu yolla Jale Inan'a gıdebıle-
cek Bu malzemeyı aynı zamanda ışle-
meyı de duşunuyoruz Deşıfre ederek
metın halıne getırecegız ve bundan kıtap
yapmayı duşunuyoruz Buaradabuma-
teryalı kullanarak bır u
Ferruh Doğan
Bdgeseli" v aptık Bu da bır ışlenme çe-
şıdı lste>en 5 saatiık Ferruh Doğan gö-
ruşmesını olduğu gıbı ızleyebılır \a da
bır yorum çabası olan bu belgeselı ızle-
yebılır
- Bir anlamda kişilerin ha>atlarına ve
iç dunvalanna girdiniz. Kolav oldu mu?
Turkıye'de ınsanlann sosyal bılıme ve
araştırmavaçokaçıkolduklarınıduşunu-
yorum \anı kisilennhavatlannagırmek
çok zor olmadı Bu bıraz kuşakla da ıl-
gılı olabılır Konuştugumuz kışılenn ço-
ğunluğu emeklı ve yaşlı kisiler Onlar
kendılerıne gostenlen bu ılgıden çok
memnun kaldılar A>nca bu İcı^ıler bel-
lı bır v aşa geldıklen ıçın zaten o yaşta >a-
şamlannı değerlendırme durumundalar
Bırçoğu anılannı vazıyor Orneğın Ca-
hit Kayra'va gıttığımızde kıtabı basıl-
mak uzere\dı Ozellıkle seçkın kışıler
zaten kendı kurgulannı >aratma telaşın-
da Dığer gruptakı ınsanlar çok farklıy-
dılar Kendılenne bovle bırılgı gostenl-
dığı ıçın hem sevındıler hem de çok şa-
şırdılar Onlar hayat kurgularını konuş-
manın ıçınde vapmak durumudaydılar
- Konuşmalarda Uginç noktalar vaka-
lanabildi mi?
Benım fıknmce konuşmalann en ıl-
gınç yonu çocuklukla ılgılı anılardı. va-
nı beklenmeyen şeyler Kışılenn kurgu-
lamamıs oldukları. hazır olmadıklan
Bırdenbıre ınsanlar anne ve babalanyla
ılışkılennden bahsetmeye başladılar ve
ortaya çok ılgınç detaylar çıktı
Orneğın ev duzenı. mahalle duzenı.
evde dın hakkında nasıl bır eğıtım gör-
duklen >a da gormedıklen. nasıl yemek
yenıldıgı. nasıl gıvınıldığı, Cumhurı-
vet'ın getırdığı devnmlere karşı evdekı
tepkıler, bunlann somut etkılen nedır
1
Annelerı nasıl gıyınmeye başladı gıbı
çok ılgınç deta> lar çıktı Yoksa zaten bu
kışılenn meslek hayatları bılınıvor Or-
neğın Jale Inan'ınhangıyılda hangı ka-
zıva gıttığı çok onemlı değıl \ma Jale
Inan'ın genç bır Cumhunyet kadını ola-
rak tek başına bır trene bınıp bır bursla
Almanya'va gıderken hıssettıklerı de
çok onemlı Sozlu tanh bu tıp duyarlılık-
lar dı>ebıleceğımız detavlar açısından
çok onemlı Turkıyede ozellıkle edebı
çevre ıçınde olusan bellı gruplar var
Bunlar kendı aralarında buluşup bellı
verlerde yemek vıyorlar. çeşıtlı konula-
rı konu^u>orlar
Bu gruplann omurlen > ıllarca surebı-
lıvor Buyukelçı ve yazar Fuat Bayra-
moğlu. bu tur bırçok grubun ıçınde bu-
lunmuş Turkıye"de bu tur gruplann bır
tanhı yok Bıze bu gruplardakı kışıler-
den. nerelerde buluştuklanndan. neler-
den bahsettıklenne kadar bırçok konu-
dan bahsettı Bırçok yazılı projenın de bu
sozlu goruşmelerden ortaya çıktığını, o
kışılerarasındakı ılışkılen anlartı Buçok
ılgınçtı
Eski Kültür Bakanı Fikri sağlar
'Güner, iddialannı kanıtlasırf
Kultur Servisi -
Eskı Kultur
Bakanı CHP lçel
Mılletvekılı Fikn
Sağlar. Kultur
Bakanı \gâh
Oktav Guner ın.
bakan olduğu
donemde bakanlık
araçlannın
Mersın'de seçım
çahsmalannda kullanıldığı ve benzın
faturalannın bakanlıga odettırıldığı
volundakı ıddıalannın gerçek dışı
olduğunu sovledı Fıkn Sağlar Guner"ın
kendısıne vonelık iddialannı kanıtlaması
halınde mılletvekıllığınden ıstıfa etmeve
hazır olduğunu belırterek *Sa>ın Guner'i
de sozunun sonımluluğunu taşımava davet
edivorum" dedı Saülar Bakan Guner'ın
ELMA
ahat Acentast
BAYRAMDA
İTALYA
Venedik-Floransa-Roma
Yurt içi - yurt dışı
uçak bileti alan
müşterilerimize
kıtap armağan
ediyorvz
29 Nisan - 06 Mayıs
3' Otellerde OK konaklama,
gidış-donuş uçak bıletlerı,
tüm transferler, programdakı
turlar. alan vergıierı. rehberlık
hızmetlerı dahıl.
690USD
Onur Toparlak rehberliğınde
'Başka İstanbul Gezileri'
Adun Adun Beyoğlu
14 Nısan 96 Pazar 1 600 OOOTL
Kara Surian Güney Hahç
21 Nısan 96 Pazar 1 750 OOOTL
Duyurularımızı her salı ve perşembe Cumhuriy*t"te ızleyebılırsınız
istiktalCad 81/1 Bevo<llu-İSTTel 0212249 5211 Fax 0212293 20 76
tum suçlamalannın 'çamuratizi kalsm"
mantığının urunu olduğunu sovleverek
"\ksını iddia eden bunu kanıtlamalıdır.
Iddiasını kanıtladığı takdırde millervekilliği
gorevimden istifava hazınm. Savın Guner'i
de sozunun sonımluluğunu taşımava
çağınyorum" dıve konustu Sağlar Neşe
Karavalçın ın başkanı. esı Serap Sağlar ın
da genel sekreten olduğu vakfa buvuk
çapta bağış yaptığı ıddıasının da gerçek dışı
olduğunu. Timuçin Savaş donemınde 200
mılvon lıra bağıs vapıldığını belırttı Kultur
Bakanı Guner"ın. ulkenın kulturel
vaşamında son 4 yılda kazanılan ıvmeyı
surdurmek venne suçlama senaryolan
uretmek ve bakanlıktakı aydınlık ve çağdas
gorunumu ıçın kıvım vapmavı veğledığını
belırten Sağlar goreve başladıktan hemen
sonra \aşar kemal ın neden suçlanıp
vargılandığını bılmedığını açıklayan bır
bakanın eskı donemı
suçlamasintn doğal
olduğunu ıfade ederek
bakanlık personelının kevtı
bıçımde. hıçbır somut
gerekçeve davandırılmadan
verlennın değıştınldığını.
gorevden alındıklannı
soyledı Sağlar Guner ın
ulkenın kultur va^amına
katkıda bulunmak ıçın
kendıstyle ıletışımve
îşbırlığı ıçınde olmak yenne
'çatışma, karalama ve de\ ri
sabıkvaratma'voluna
gıttığını belırterek "Bdvle
olması benim tcrcihim
değildi. ama savın Giıner bu
tur bır vaklaşımı veğlediğine
gore istemeverek de olsa
kendisine av nı biçımde
gereken her turlu vanıtı
vereceğim" dı\e konustu
ALTIN LALE IÇIN
YARIS BASUYOR
10 ülkeden 10 film Altın Lale için yarışacak.
Günah Çıkarma (Kan-lng-Fr) 12 Nısan Cuma Emek 21:30 ve 13 Nısan Cts Fıtaş2 18:30
Kornel Esti'nin Harika Yolculuğu (Mcr) 8 Nısan Emek Pzt 21:30, 9 Nısan Salı Fitaş2 12:00
Küçük Kızkardeş (Holfonda) 9 Nısan Salı Emek 21:30 ve 10 Nısan Çrş Fıtaş2 12:00
Müthiş Serüven (ingıttere) 11 Nısan Prş Emek 15:00 ve 12 Nısan Cuma Fıtaş2 18:30
Okyanusta Bir Damla (Yunanıstan) 8 Nisan Pzt Emek 15:00 ve 9 Nisan Salı Fıtaş2 18:30
Oyuncular (israıl) 9 Nısan Salı Emek 15:00, 10 Nısan Çrş Fıtaş2 18:30
Ozanın Gölgesi (Avusturya) 11 Nısan Prş Emek 21:30, 12 Nısan Cuma Fıtaş2 12:00
Selam Sinema (tran) 10 Nisan Çrş Emek 21:30, I I Nısan Prş Fıtaş2 12:00
Yaban (Turkıye) 12 Nısan Cuma Emek 15:00, 13 Nisan Cts Fitaş3 21:30
Yarasa (Azerbeycan) 10 Nısan Çrş Emek 15:00, 11 Nisan Prş Fıtaş2 18:30
Biletler Festival Sinemalarında: Emek, Fıtaş 1,2,3, Alkazar ve Reks
Bu ılan gazetesının katkılanyla ya)inlanmt}tır
Fesuval Sponsoru
haean clhat
örtcr
'Anadolu Progresshre \uz'
9 nıean salı 2100
CABARET
CİNE
^^^ılpnJ ^ »k N<ı 2 \rnjuılk<>\ j
MEİS CAFE & BAR
Bu çarşamba ve her çarşamba
BULENT ORTAÇGİL
Bu pazar ve her pazar
MELİS SÖKMEN
Mıs Sokok N o S O BEVOĞLU Rez 2 4 4 2 2 7O - 2 9 3 9 9 7 J
(WH0) Dünya Sağlık Teşkılatı
kalp ve damar hastalarını
"Dünyanın 1 Numaralı İnsanhk Düşmanı" ılan ettı.
TÜRK KALP VAKFI
Tel.: (0.212) 275 12 44(7 Hat) Faks: 266 47 12
Nufus cuzdanımı. t U oğrencı
kımlığımı ve pasomu kaybettım
Hukumsuzdur
B4RIŞTEULRLE\K
I U İst Tıp Fak yaka kartımı
kavbettım Hukumsuzdur
H4RL\SERKA\ LZEL
YAZI ODASI
SELİM İLERİ
f
Boş Vakîtlerimde../
Yılların dostu, değerlı sanatçı Gülsen Tuncer'le ko-
nuşuyorduk Nasıl geçınılır ne yapılır Onu konuşu-
yorduk Tek kışı, ayın sonunu -başını, ortasını- getıre-
bılmek ıçın kaç kapının ıpını çektığımı anlattım
Bunca emeğını tıyatroya, sınemaya vermış Gulsen
Tuncer, "Hep aynı, hep aynı" dedı
insanın aklına Ahmet Muhip'ın eşsız dızelen gelı-
yor, 'aynı sıyahguneş 'ler, 'aynı şey'ler, 'offtepaynı'tar,
aynı aynı aynı
Gulsen'ın unutamadığım bır kompozısyonu vardır,
Yusuf Kurçenli'nın Sabahattin Ali'den uyarladığı,
çok ıçlı bırfılm olan Gramofon Avrat'ia bır yalnız, mut-
suz sevıcıyı canlandırmıştı Sinema ondan ne çok ya-
rarianabılır1
Oysa ortada sinema kalmamış
Sinema kalmamış da tıyatro mu kalmış'?1
Bu mev-
sım oyle oyunlar ızledım kı şurada adlarını anmak bı-
le benı uzecek Nıce mevsımler sevgı, saygı duydu-
ğumuz tıyatro topluluklarında tnanılmaz duşuşler ya-
şanıyordu Bır zamanların duzeylı toplulukları kendı
kendılennın hortlakları olup çıkmıştı Seyırcı guluyor-
du neye gulduğunu nıçın gulduğunu ya duşunmu-
yordu, ya da geçmışın guzel anılarını hatırlayıp buruk
gulmekteydı Meselâ guzelım vodvıller uçsuz bucak-
sız bır bayağılık olup çıkmıştı Gonul kırıklığıyla ayrıl-
dım oyunlardan Bunlar edebıyat alanı ıçın de geçer-
lı değıl mı'?'
Cumhunyet yaz sonunda bır soruşturma duzenle-
mıştı, hatırlayacaksınız, Turk romanının son yırmı beş
yılı konu edınılmıştı Yanıtların hepsını okudum Baş-
ta kendımınkını, bır coşkusuzluk, bıkkınlık, dahası ol-
gunluk duyumsanıyordu
Geçıp gıtmış yıllarda da boylesı soruşturmalar gun-
dem alırdı Romancıların eleştırmenlerın sozlennden
tartışmalar, kalem kavgaları, barışmalar, uzlaşmazlık-
lar doğardı
Şıırde, oykude aynı coşkun hava esıyordu Cemal
Süreya'nın 'gunubırlık' edebıyat yazılannı yenıden -
kımbılır kaçıncı kez- okudum geçenlerde Bır umut
ıçınde yazmış Edebıyatın gunluk hayatta yer alabıle-
ceğıne, hatta, yer aldığına yuzde yuz ınanıyormuş
Memet Fuat'ın Turk Yazınından Seçılmış Dene-
meler kıtabına seçtığı bır denemesı var Cemal Süre-
ya'nın, şaşırtıcıguzelhktebırdeneme "Dıranas" De-
mın andığım buyuk şaırın olumu uzenne yazılmış Ce-
mal Sureya şunları belırtıyor
"Şıırımızde onemlı bır yerı olan ve yuksek beğenı
sahıbı bır sanatçıyı yıtırdık Sevılen beş on şıırıyle de
her zaman aranacak, ılerde ayakta duracaktır"
Genç kuşaktan kışıler. Ahmet Muhip Dıranas'ı, şı-
ırını gerçekîen anyorlar mı
9
Unlu "Fahrıye Abla" şıın
belkı hâlâ yarım yamalak ezber soylenıyordur Ama,
"O/wdo"nun bıle bızdekı etkısını surdunmedığını du-
şunuyorum Cemal Sureya "Olvido" ıçın 'buyuk şıır'
dıyor
Yazann galibiyet primi
O sabah telefon konuşmamızda, Gulsen Tuncer,
bu aralar 'ne'yazdığımı sordu Gazetenın yazıları, Kım
ve Adam Oyku dergılerıne yazdığım yazılar dışında,
sahı, ne yazıyordum''
Bır buçuk yıldır surukledığım bır roman, Turk roma-
nında kadın kışılenn evrımı ve donuşumu uzenne bır
ınceleme kıtabı Gel gelelım hep arta kalan zaman-
larda, hep dar vakıtlerde, hep, tuhaf bır kuskunluk
ıçınde
"Evet, evet", dıye yanıtladı Gulsen, "bınnct işımızı
hobı gıbı yapıyoruz"
Kuskunluğu bırden çozdum Tıyatrocunun tıyatro-
yu, sinema adamının sınemayı, romancının roman
yazmayı hobı edınmek zorunda kaldığı bır toplumsal,
ekınsel ortamda hangımız sevınç duyacaktık kı Gun-
lenmız 'maışet derdı'yle geçıyor, yapmak ıstedıklen-
mız, asıl ozen gosterdığımız çabalanmız sureklı yan-
na kalıyordu
Hem, hangı yarına? Uç yıl sonra ellı yaşımda ola-
cağım
Rakamiara bakıyorum, bır romanın telıf bedelı av-
cumdan sonbahar yapraklan gıbı dokulup gıdıyor Bır
maç sonrası futbolcunun galibiyet pnmı yanında ro-
mancının kazancı
1
Ayakta kalacak, yaşayacak oku-
yacak romancı Sonra da yazacak Keşke gençlığın-
de futbol oynasaydı
Keşke yıllar once podyumda boy gosterse, man-
ken olsaydı Gulsen Tuncer
Bunları konuşmuyoruz Tıpkı Necatigil gıbı "Goz-
lerımı onume ındırdığım zamanlar/Hafıfçe kırgınJBır
utançtır sade/Benım yenemedığım " Sonra başkala-
rını, memleketın buyuk çoğunluğunu duşunmek, bu
kez tıpkı Ziya Osman Saba gıbı "Gun gormemış ın-
sanlar./Konuşanlar, bır huzunle sesınde./Susanlar,
susanlar "
işte yazann galibiyet pnmr Gıdılen donuşsuz çık-
maz yolu gorebılmek
Hep sorarlar ya "Boş vakıtlennızde ne yaparsınız
9
"
Boş vakîtlerimde roman yazanm
Kıtaplann ederını odeyemeyecek "Susanlar,
susanlar " ıçın roman yazanm
BUGUN
TI\ \TRO
Tıyatropatı. Amenkalı >azarCarson McCullers'ın avnı
adlı romanından uyarlanan 'Kuskun kahvenın
Turkusu" adlı oyunu Yunus Emre Kultur Merkezf nı
sahnelıvor Klıbı çekılen ılk tıyatro olma ozellığı de
taşıyan ovunda Metın Akşahın. Şule \teş. Hakan
Bavıker. Yonca Inal. Sema Keçık. Yalçın <\\şarve
Ozaur Kemertaş rol alıyorlar
MLZİK
2 İstanbul Barok Muzık Haftası çerçevesınde saat
19 30da istanbul Barok Grubu. Leyla Pınar"ın muzık
ve genel yonetmenlığınde John Blovs 'un "\enus-
Adonıs" ve Henrv Pureell'ın "Dıdo ve Aeneas" adlı
barok operalarını Saınt Mıchel Lısesf nde sahnelıyor
SÖYLEŞİ
Yapı Kredı Kultur Merkezı'nde duzenlenen 'Salı
Toplantılan' kapsamında saat 18 30'da Atılla
Bırkı>e"nın yoneteceğı "\'atanda^" başlıklı soyleşıye
Tahsın ^ı ucel katılıvor
13. ULLSLARAIİ\SI ANKARA MUZİK
FESTİ\\Lİ
Roval Ballet ot Flanders Ankara Dev let Opera \e
Balesı solıstlennın "Bale Gostensf bugun Opera
Sahnesı nde
Türk-İngiliz-Macar yapımı çocuk
oyunu
Kultur Servisi - lngıltereden Hope Street Ltd .
Macanstandan Tıvolı Terezvaro^ı Teatrum ve TOBAV "ın
ışbırlığıvle bır çocuk gençlık o>unu hazırlanıjor
'Golgelenn Pe^ınde Koşmak adlı o>un vazılı bır merne
davanma>acak atolye çalı^malan sonucunda MYPT sanat
vönetmenı \\endv Harrıs"ın rejısıvle varatılacak Bıray
surecek atolve prova çalı>maları sonucunda ovun evlül
avında Izmır "Maçatıda promıver >apacak Izmır \nkara
ve İstanbul da sevırcı kar^isma çıktıktan sonra Macanstan
ve İngıltere'V/e toplam 11 haftalık bır turne
gerçekleştırecek olan ovunun hazırlanmasi konusunda
katkıda bulunmak ısteyen profesvonel aktor aktrist. ışık
tasarımcısı sahne ve gıysı ta>anmcılannın 15 mavıs
tarıhme dek bır fotograf. ozgeçmı> ve katılım tormu ıle
TOBA\ İstanbul Şubesı Sıra»elvıler Cad No 47 Taksım
adresıne ba^vurmaları eerekıvor (249 01 92)