Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
22 KASIM 1996 CUMA CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Basın örgütlerinden REFAHYOL'un sindirme politikasma büyük tepki
6
Bu yohın soım hüsranchr'İstanbul Haber Servisi - Turkı> e Gazetecıler Sendı-
kası (TGS). Turkıye'de orgutlu bulunan 53 Gazetecı-
ler Cemıyetı'nın Başkanlar konseyı ve Basın Konse-
vı. REFAHYOL hukumetının "yaİan haberi önJeme"
bahanesiy le hazırladığı basın y asası tasarısına sert tep-
kı gostererek "Bu yolun sonunun hüsran olduğunu"
\urguladılar TGC'nın ya> m organı "Biziın Gazete'nın
bugun y a> ımlanacak say isında bınncı say fası hukume-
tın basına baskı gınşımlennı protesto etmek amacıy-
la. boş çıkacak
TGS Getıel Başkanı Ziya Sona>, yaptığı açıklama-
da. hukumetın gırışımının. başta TGS olmak uzere tum
ıneslekkuruluşlarının vebasın emekçılennın serttep-
kısıyle karşılaşacağını vurgulayarak şu goruşlere \er
\ erdı "kamuo> unun gözü \e kıılağı olan basın emek-
çileri, toplumun demokratik gelişimine ve ülkenin or-
Uçağkaranlığınagomuirnesinegeçitvenneyecektir. \a-
salann. basın ozgurtüğü ve toplumun haber alnıa öz-
gürlüğüne ilişkin getirdiği kısıtlanıalar. sansürun var-
lığının \eterli kanıtını oluştururken: siyasi iktidann.
basın işkolundaki sorunlann gerçek ka> nağını araştır-
mak ve çözüm >ollarını bulmak >erine. çağdışı bir yak-
laşımla sansür uy gulamalannı daha da ağırfaştıracak.
basın emekçilerinin kalemlerini kıracak. ağızlarını
bantla>acak yeni bir yasa hanrlığı içine girmesi. de-
mokrasiyi ortadan kaldırma v önünde afılacak ilk adım
niteliği taşınıakladır.
Sivasi iktidarı. bir an önce basına sansür girişi-
minden vazgeçmeye çağırıvoruz. Çiinkii iktidann
bu girişimi; basın ile ilgili olarak gerek basın emek-
çilerinin. gerekse kanıuov unun şikâyet ettiği konu-
lardaki yanlışlıklara. telafisi mumkun olmayacak
bir başka yanlışı eklemekle sonuçlanacaktır. Siva-
si iktidar. sansur girişimiv le ilgili kararını. karşıla-
şacağı toplumsal tepkileri göz onünde bulundura-
rak yeniden değerlendirmek zorundadır." Gazete-
cıler Cemıyetlen Başkanlar konseyı'nın ortak \azılı
açıklamasında ıse "Demokrasiden yararlanarak ikti-
dara gelip. dikta rejimi kurmak isteyenlere. basının ve
halkın izin vermeyeceği" kaydedılerek şoyle denıldı
"Bizler. 53 gazeteciler cemiyetinden oluşan Gazete-
ciler Cemiyetleri Başkanlar Konseyi olarak siyasal ik-
tidann basına karşı tırmandırdığı şiddet ve baskı giri-
şimlerini protesto ediyoruz. Basını susturmavı ve sin-
dirmev i amaçlay an bu önlemlerin. istenilen sonucu ver-
meyeceğini oncelikle belirtiriz. Basın asla susturulama-
yacaktır. Aslında vapılmak istenilen.'sivasal iktida-
nn ve kimi çıkarcı guçlerin işine gelmeven çirkin
gerçeklerin halka duv urulmasını unlemektir. Ama
bilinmelidir ki Milli Mucadeleden bu yana binbir
guçlük içinde oz\erivle çalışan Anadolu basınıyla
birlikte tum basın. halka gerçekleri bildirme ve hal-
kı bilgilendirme gorev ini ne pahasına olursa olsun.
vine yerine getirecektir.
Basın ozgurluğu. basının kendi ozgurluğu değil.
halkın gerçekleri oğrenme ve bilgi edinme hakkı-
dır. Bu anlamda basın ö/gurluğu. demokrasinin
gıivencesidir. Demokrasiden vararlanarak iktidara
gelip. dikta rejimini kurmak isteyenlere, demokra-
sive inanmış basın da halkımıı da izin vermevecek-
tir. Basını susturmak ve gerçekleri halktan sakla-
mak için baskı vasaları çıkaran iktidarların sonu-
nun husran olduğuna. yakın tarihimiz tanıktır. Bu
yolları tekrar denemek kimseve varar sağlamaz.
L Ikede huzuru bozar. demokratik rejimi zedeler. Si-
>asal iktidarı. sağduy ulu olmaya ve demokrasiy e ta-
hammületmeveçağırıvoruz. Atatürk'ün "Basınoz-
gurluğunden doğan sakıneaları gıdermenın yolu, vıne
basın ozgurluğudur'anlavışınasahipçıktığımızıvebu-
nun mücadelesini \ ılmadan sürdüreceğimizi kamuov u-
na açıklan/."
Babin konsey ı ^ı uksek kurulu'ndan yapılan açıkla-
nıada da "Sivasi iktidar valan haber ve basında tekel-
leşme bahanesiyle, medyayı kendi tekeli altına almava
donuk çağdışı ve son derece tehkileli sonuçlara varabi-
lecek bir teşebbus içindedir" denıldı
Bilal Kartal
'Bilinçli basın
yoksa özgür
topluın olamaz'
Haber Merkezi - REFAH-
\OL hukumetının. "deviet iti-
bannı zedeleme ve valan ha-
ber" gerekçesıv le ba>ın oı^an-
larına\onelık "sansür" gırıjı-
mıne sı\ ıl toplum orgutlennın
tepkisi surerken vargıdan da
tepkıgeldı >argıta> Doıduncu
Hukuk DaıreM u\esi Bilal Kar-
tal. ozgur \e bılınçlı bir basinı
bulunma\an ulusların da oz-
gur olama\acaklannı belırte-
rek "O gibi durumlarda v öne-
ten ve>a egemen güçler toplu-
ma nev in ulaşmasını isrivorlar-
sa ancak onun bilinmesini is-
terler" dedı
Babin-\a\ın \oluvla kıjılık
haklanna sapılan saldınlar ve
hukukı sorumluluk davalarını
goruşen "yargıtav Dorduncu
Hukuk Daıresı UVCM Bilal Kar-
tal. REFAHNOL hukumetının
basina vonelık \ a^d hazırlıkla-
nvla guncelle>en basın ozgur-
luğunun onemıne dıkkat çektı
ANK.A'nın habennegore kar-
tal. bir ulkede habere ula^abıl-
me hakkı guvence altına alın-
dığı ölçude. o ulkede demok-
ratik duzenın gerçeklesmı^
olacağını belırterek sozlennı
^o\lesurdurdu "Doğalolarak
vavının ö/gur olması. toplu-
mun niteliğini vansıtır. Haber-
leşmede demokratikleşmenin
anlanıı. var olan iletişim araç-
lanna toplumun daha geniş bi-
çûnde girmesidir. l Ikede olup
bitenlert, okuvucu. ı/levici ve
dinlev icikrin daha fazla katılh
mı sağlanmadıkça. gerçek de-
mokratikleşmeden soz edile-
mez. Basın ve vavın o kadar
önemlidir ki özgür ve bilinçli
basını bulunmavan ulusların
da ozgur olmadığı sonucuna
varılabilir. O gibi durumlarda
jöneten veva egemen guçler.
topluma nevin ulaşmasını isti-
voıiarsa ancak onun bilinmesi-
ni isterler."
İHD Genel Ba>kanı \kın
Birdal. hazırlanan tasan tasla-
ğmı Osmanlı padısahı Abdül-
hanıit ın sansur fermanına
benzeterek. hukumetı "sus-
kunlar ülkesi" \aratma\a ça-
lı^makla suçladı Birdal >urt-
ta^ların hak ve ozgurluklerını
tam guvence altına alacak bir
ıletı^ım va^asının mesiek ku-
rıılusları \esı\ıl toplum orgut-
lennın katılımıvla olu^turul-
masinı ısteverek "İletişim öz-
gürlüğünü yok savan. basını
engelkme> e çalışan. sansür uv -
gulavan. baskı vapan. despotik
eğilimli vönetimler. tarih bo-
vunca kamu vicdamnda hep
mahkûm olmuşlardır" dedı
Pır Sultan Abdal Kultur
Derneğı Genel Sekreten Ne-
dim Şahhüseyinoğlu da. de-
mokrası karsıtı guçlenn uîke-
v ı onaçağın karanlığına gotur-
mekıstedıgınıbelırttı Halkev-
lerı Genel Ba^kanı Rıza Ilı-
man REFM-IYOL koalısvo-
nunun. basın vasalannda on-
görduğudegı^ıklıkle •'aynm-
a ve sovguncu düzenini sur-
dürmek istedjğini" >o> ledı
Galatabaray Lnı\ersıte>ı lle-
tı^ım Fakultesi Dekanı Prot
Dr NiyaziÖktem. medyadate-
kelle^me olgu»u \e subjektıt
\a\ınlar gıbı olumsuzluklann
gorulduğunu. ancak getınlmek
ı^tenen duzenıemelere olsa ol-
sa "faşist" veya "komünist"
rejımlerde rastlanabıleceğını
soyledı \eyın şalan haber ol-
duğu konusunun hâkımlerın
dı>ında bılırkı^ılerce belırlen-
dığıne dıkkat çeken Nıyazı
Oktem. yorumda hakaret un-
suruna rabtlanmasi durumunda
ıse ceza kanununun devrede
olduâunu anımsattı
Cumh
Ubu lutpauUı
Sansördeilk
lıir» 2. Meşrutiyet'in 1908'de ilanıvla sansürun kaldırıldığı sö>lenerek. 24 temmuz her >ıl
"S a n s
ürün kaldınlışının >ıldönümü" olarak kutlanı>or. Âncak, aradan geçen 88 >ila
bakıldığında. basına >önelik sansür \e saldınları hiçbir zaman aksanıadı. 1996'nın ilk altı a\mda 44 gazeteci para \e hapis
ce/asına çarptırıldı. Birçok ga/eteci hakkında 33 dava açıldı. 73 gazeteci vazar gözaltına alıtıdı \a da tutuklandı. Tüm bun-
larla \etinme\en REFAHYOL hükünıeti basını durdurmak için benzeri görülmejen vasa teklifi hazırladı.
CHP İstanbul 11 Örgütü 'Haberime Dokunma' yürüyüşü düzenliyor
6
Abdülhanıit ruhu hortlatılıyor'
Haber Merkezi - REFAHYOL'un basina sansur
hazırlığına kariji toplumun her kesimınden tepkı
yağnor CHP istanbul II Orgııtude "Haberimedo-
kunma" \uru\uşu düzenliyor
CHP istanbul f! Merkezı'ndenyapılanaçıklama-
ya gore. 24 kasım pazar gunu saat 10 30'da ıl mer-
kezınde toplanacak partıiıler \e yurtta^lar Taksim
Meydanı'na. "Haberime Dokunma" "Basını sus-
turmak diktatörluktür" gıbı pankartlarla yuruye-
cekler Daha sonra meydanda. partının basına san-
sur konusunda goruslerını ıçeren bir bıldırı okuna-
cak CHP istanbul Orgutu. basın ozgurluğu olma-
dan "temiztoplum" vedemokraMnın hayal olduğu
du^uncesinden hareketle. haber almahakkınıngasp
edılmesinı ıstemeyen tum Ibtanbulluları "Haberi-
me Dokunma" yuruyusune destek vermeye çağır-
dı Demokratik C umhurıyet Programı > urutme ku-
ruluBa^kanıBaşar\"altıdayaptığı yazılıaçıklama-
dâ "Abdülhamit ruhunu hortlatma girişimlerini
kaygıyla izlediklerini" belırterek "Sistemin yozla-
şan y ıı/unun. suç bataklığına dönuşen mekanizma-
larının. yalancılığının ve ikiyüzlülüğıinun basın ta-
rafından kanıtlany la ortay a konulması. iktidar par-
tilerini telaşlandırdı" dedı \aitı. iktidarı payla^an
partılerın. ıplıklerınııı daha çok pazara çikmaması
ıçın suçluların telasi ıçınde. basını susturacak y asal
duzenlemeler pesınde olduğunu kaydettı
\enı Demokrasi Hareketı Genel Baskanı Hüse-
yinErgün. "Yeniyasaçıkarmakbiryanayurürlük-
teki basın kanunu kaldınlmalıdır" goru^unu sa\ un-
du \1ed\ada geıeklı olanın ozdenetım olduğunu
\urgu!a\an Erguıı Basın konsevı kanalıyla Basm
Ahlak "tasası'nın ı^letılmesı gerektığını bıldırdı
Lıberal Demokrat Partı Genel Baskanı BesimTi-
buk. basinla ılgılı çok sayıda kanunun bulunduğu-
nu \e basindakı sorunların serbe-t rekabetle çozu-
leceğmı belırterek "Basın Kanunu ile ilgili çalışma-
lann durdurulmasım onerivoruz" dedı
Uçı Partisi Adana II Baskanı CemalGören de ba-
sına dayatılan sansuru \e basinda tekellesnıeye kar-
şı demokratik guçlerı \eyurtse\erbasin emekçıle-
rını kararlı mucadeleye çağırdığmı kay dederek •jun-
ları soyledı "Geldiğimiz noktada ülkcmizin tari-
hinden öğreneceğimb derslerçoktur. Emperyalizm
işbirlikçisi Sultan 11. Abdülhamit ve Türkiye'y i kü-
çuk Amerikayapacağımdiyen Menderes'lerde ba-
sına buyük sansür uygulamısjardır. Onların tarih-
sel mirasını REFAHYOL iktidarı sahiplenmekte-
dir." ODP Adana 11 Baskanı Mehmet Beya/taş,, y urt-
ta^ları bılgı edinme hak \ e ozgurluğunu. ıletı^ım oz-
gurluğunu korumak konusunda kararlı olan herkes-
le birlikte ODP'nın de ustune duşenı vapacağını
belırrtı Beyaztas. "Ozgürlüklerimizin daha fazla k>
sıtlanmasına sessiz kalmavacağız. İdeolojik hattı ve
polin'k tercihleri hangi yonde olursa olsun. tum ba-
sına yonelik baskı ve terör tedbirierinin kar^ısında
duracağız" dedı
Refah Partisinin basın yasası teklifinin tam metni
5680 Sayılı Basın kanunu'nda Değı^ıkhk
Napılmasına\eEk\laddeIla\esıneDaırK.a-
nun Teklıfı
M ADDE 1 - 5680 say ılı Basın Kanunu'nun
7. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
' \le\ kute sahıbı gerçek kı^ı ı^e. bu kanu-
nun 5 maddesinde \ azıiı ^anian tasıması zo-
runludur
Mev kute neşreden şirketler. ancak ano-
ninı şirket olarak kurulabilirler. Aynı şirket
ancak bir mev kute y ay ınlay abilir. Sermay e Pi-
y asası Kurulu bu anoninı şirketlerin vebu şir-
keteortak diğer şirketlerin hamiline yanlı his-
se senetlerini nama y azılı hale getirmelerini is-
ter. l retim. yatırım. ihracat. ithalat. pazarla-
mave flnansal kurum ve kuruluşlar ile bun-
lann hissedarlan bu şirketleri kuramaz veor-
takolamazlar. Bir şirkette ikinci dereceye ka-
dar(bu derece dahil) kan ve sıhri hısımlar ay -
nı zamanda hisse sahibi olamazlar.
Bir hissedarın bir şirketteki hisse miktarı.
odenmiş sermayenin yuzde yirmisinden ve
birden fazla kuruluşta hisse sahibi olanlann
bu kuruluşlardaki tüm hisselerinin toplamı
davuzdeyirmiden fazla olamaz. Bu hukum-
lenukandakı zıkredılen hisse sahıbının ıkın-
cı dereceye kadar ıbu derece dahıl) kan \e
sıhn hisimlan için de u\gulanır
^erlı veyabancı hıssedarlar hıçbır şekilde
ııntnazlı hisse senedıne sahıp olamazlar Bu
şırietlerde y uzde ondan fazla hissesi olanlar
de\letten dığer kamu tuzelkışılerınden \e
bmıların dourudan \ e\a dola\ lı olarak katıl-
dıkları teşebbus \ e herhangı bir taahhut ısını
kabul edemezler de\ let bankalarından kredı
kullanamazlar \ e menkul kıy metler bor^ala-
nnda muamelede bulunamazlar
3984 sayılı kanun hukumleri çerçe\esinde
kurulan Özel Radyo ve Televizyon Kuruluşu
sahipleri ile bunlann ikinci dereceye kadar
(bu derece dahil) kan \e sıhri hısınıları bu şir-
ketlerde yuzde yirmiden fazla hisse sahibi ola-
mazlar.
^abancı gerçek \e\a tuzelkişiler de aynı
sartlarla bir şirket kurabıhr \ e\ a ortak olabı-
lırler Ancak. bir şırkete ortak olan yabancı
gerçek \eya tuzelkı^ıler bu alandakı baska
bir şırkete ortak olamazlar \Ie\kute\ı neij-
reden dernek ise baskan. şirket ıse en tazla
hısseye sahıp olan esıtlık haîınde isebunlar-
danbınsı. gerçek kı^ı ısebukısı veya gerçek
kisi sahıbı. kuçuk ıse kanunı mumessilı bu
kanun hukumlerınce \ erılecek bey annamede
sahıp olarak gostenlır \ e bu kışıler bu kanun-
da y azılı hukumlere tabı olurlar
îurkıye'de yabancı gerçek \e tuzelkişiie-
rın mev kute çıkarmasi bu kanunda \er alan
sartlan ta^ımak kay dıy la. mahallın en buy uk
mulkı amınnın mutalaasi uzerıne Dı^işlerı
Bakanlıgrnın goru^udealınarak İçı^len Ba-
kanlığı'nın musaadesine bağlıdır
Turkıye'de faalıyet gosteren \e yukanda-
kı fıkra kapsamına gırmeven y abancı de\ let-
lenn dıplomasi temsılcılerı ve konsoloslıık-
ları ile bunlara bağlı kuruluşlar ve uluslara-
rası teşkılatın mev kute ve me\kutetanımına
gırmeyen basilı dığer eserlerı vayımlamala-
rına. mer'ı mevzuat. Turkıve nın taraf oldu-
ğu uluslararasi sozlesmelerveıkılıanla^ma-
lar esaslan uvarınca Dı^ı^lerı Bakanlığı nın
gorusu alınarak Içıslerı Bakanhğf nca ızın
verılır'
V ADDE 2- 24 " 1950 tarıh ve >6S0 say ı-
lı Basın kanunu'nun S maddesinde bınncı
fıkrasının (1) numaralı bendı asağıdakı sekıl-
1- Adını. vayın konusunu. ne vakıtlerde
çıkartılacağını. ıdare ve basıldığı \er ile ınal-
baa sahıbını."
\l ADDE 3- 56SO say ılı kanunun 29 mad-
desındekı para cezaları asağıdakı sekılde art-
tırılmıstır
"Birind fikradaki para cezası beş y uz mil-
yon liradan. bir milyar liraya kadar ağır pa-
ra"
"İkinci fıkranın birinci cumlesindeki para
cezasının beş milyar liradan. on milyar liraya
kadar ağır para"
Ikıncı tıkranın ıkıncı cumlesindeki para
cezasının ıkı milyar liradan beş mıKar lira-
ya kadar ağır para"
Içuneu tıkrasindakı para cezasinın be>
milyar lıradan. on milyar lıraya kadaı ağır
para"
"Dorduncu fıkrasındakı para cezalarının
gunluk mevkutelerden be^ vuz nıılyon iıra
dığer mev kutelerde ıkı nııK ar İıra agır para
\ l ADDE 4- 56M) savılı kanunun 33 ınad-
desıne a^ağıdakı | 4 | bendı eklenmı^tır
"4- kişinin rızası oimadan ozel hayatına. ai-
le hay atına v e ikametgâhı say ılan ozel mekân-
lanna girmek. araşrırma yapmak. bilgi edin-
nııL fotoğraf almak yasaktır. Edinilen bilgi
ve lotoğrafların: kişinin saygınbğı. ozel haya-
tı ve aile hayatının gizliliğıne ay kın açıklama-
lann."
MADDE 5- 56S0 sav ılı kanunun 33 unı.u
maddesinın son fıkrasi asağıdakı şekilde de-
ğiştınlmıştır
Bu vasağa avkırı hareket edenler uç aya
kadar hapis \e beş vuz mılvon lıradan bir
mılvar lırava kadar agır para cezası ıleceza-
landınlırlar
\1 ADDE 6- 5680 say ılı kanunun 36 mad-
desine aşağıdaki uçuncu tıkra eklenmıştır
"Basın kanunu nun P maddesinde belır-
tılentazmmatdavalan ozel kanunlardakı hu-
kumler saklı kalmak kay dıy la jslıye hukuk
mahkemelerınde gorulur Bir verde birden
tazla aslıye hukuk mahkemesı bulunduğu
takdırde gorev h olan aslıve hukuk mahke-
nıesinı Hakımler ve Savcılar ^ uksek kuru-
lu belırler"
MADDE "-56S0 say ılı kanunun 41 mad-
desi aşagıdakı şekilde değiştırılnııştır
"\! ADDE 41- kanunı îeblığ muamelele-
rınde mevkutenın ıdare verı fıılın işlendığı
tarıhtekı ııievkute sahıbının \egoıe\den av-
ulmişolsadahı sorumluuıudunjn kanunı ıka-
metgahı ^a\ ılır "
\ÎADDE S- 56SO sayılı kanuna aşağıdaki
ek ~" nıadde eklenmiştır
Ek M ADDE "- Bir kımseye isnat olun-
ınuş asiKız veya tahrıt edılmış vesika veya
beyanları vazanlar.yay ınlayanlarfııllen baş-
kata suç oluştursa dahı ıkı mılyar lıradan.
dort milyar liraya kadar ağır para cezası ile
cezalandırılırlar Bu fııllerın mevkuteler va-
sıtasıyla ışlenmesı halınde mev kute sahıple-
nne mev kute bır aydan az surelı ıse bir on-
cekı a\ ortalama fıılı satış mıktarının aylık
veva bır aydan fazla surelı ıse bır onı.ekı fı-
ılı satış mıktarının toplam satis bedeh tutarı-
nın yuzde onu kadar ağır paracezasi verılır
Ancak bu cezâ beş v uz nıılyon lıradan az ola-
maz Bu mev kutelerın sorumlu mudurlerıne.
sahıplerıne verılecek cezanın yarisi uygula-
nır Fııl bırbasıh eserdennaklenalınarakış-
lensedahı sorumlular yukarıdakı fıkra huk-
mune gore cezalandırılırlar
Bu maddede vazılı tıılllenn tekerruru ha-
lınde cezakır \ an nıspetınde arttınlarak huk-
molunur'
M ADDE 9- 5680 sav ılı kanuna aşağıdaki
ek 8 nıadde eklenmıştır
"Ek MADDE S- Bu kanunun yururluğe
girdiği tarihte mev kute neşreden şirketler, en
geç bir yıl içinde kendilerini bu kanun hu-
kumlerine uyarlamak zorundadır. Bu hukme
uymayan şirketlerin beyannameleri hukum-
suz kalıı ve sağladığı haklar duşer.
MADDE 10- Bu kanun \a\ımı tjrıhınde
vururluğe gırer
MADDE 11- Bu kanun hukumleıını Ba-
kanLır kurulu vurutur
HAFTAYA BAKIŞ
AHMET TANER KIŞL4LI
Elmanın Öteki Yarısı...
Demokrat Partı'nın son yıllarında, dıllerde bır te-
kerleme vardı.
"Basına baskı elbıseye askı gerekır'"
Bırbırı peşı sıra hapsı boylayan gazetecıler Gı-
derek anlamını yıtıren. doğru ile eğrıyı ters yuz e-
den "duzeltme hakkı" Son dakıkada çıkarılmak
zorunda kalınan yazılar Bomboş sutunlarla, be-
yaz lekelerle çıkan gazeteler .
DP iktidarı, başarısızoldukçasınırlendı Sınırlen-
dıkçe basını susturmanın yollarını aramaya koyul-
du Basın ozgurluğunden uzaklaşıldıkça. demok-
rasiden de uzaklaşıldı
Sonuç?
Kotu son kaçınılmaz oldu1
• • •
Bugun cumhurıyet tarıhının en kokuşmuş done-
mını yaşıyoruz Özal'ın attıgı tohumlar, meyvelerı-
nıvermış deviet çokmuş Mafya-devlet-aşıret ıç ıçe
gırmış Deviet ıçınde bır deviet oluşmuş
Yolsuzluk, deviet ışleyışının bırparçası halınegel-
mış
Hukumet bır "suçluları konıma ortaklığı" uzerı-
ne oturmuş
Devletı dın temelı uzerıne oturtmak ısteyenlerın
gozu kara Bu uğurda veremeyeceklerı odun yok
Dış sıyaset çıkmazda Ekonomı batakca
Çozum?
Bunlann yazılmasını. çızılmesını engellemek1
DP'nın arkasında toplumun yarısı vardı Ama bu
onları kurtaramadı
Pekı bunlann arkasında toplumun kaçta kaçı var''
• • •
Bunlar doğru Ve basın bır ağızdan buna karşı
çıkarken haklı
Ama "basın ozgurluğu" basının sadece sıyasal
iktidara karşı korunması mı demektır'?
Unlu bır sıyasal bılımcı şoyle dıyor
"Çoğulcu bır rejimde kıtle ıletışım araçları dev-
iet karşısında ozgurdur, ama para karşısında ozgur
değıldır. "
Çoğulcu bır demokrasi yalnız bırbırınden farklı
partılerın bulunması demek değıldır Kıtle ıletışım
araçlannın. basının da farklı ellerde olması demek-
tır.
Basının "para" karşısında da ozgur olması de-
mektır
1
Çoğulculuk. kamuoyunu oluşturacak araçların
da çoğulcu olmasını gereklı kılar Bunlar uzerınde
deviet tekeli "açık bır baskı rejimi" anlamına gelır
Ozel çıkarların tekeli ıse "ortulu bır baskı rejımı"
1
Bızım basın. bırıncısıne karşı gumbur gumbur
Ikıncısıne karşı suspus
Çunku kendısı de o "ortulu baskı rejımı "nın bır
parçası
Sanayı-tıcaret-gazete-TV- dergı ıç ıçe Aynı el-
lerde
Malıyetının çok altında bır fıyata satılan gazete-
ler Çanak çomlek verdığı ıçın satın alınanlar
Reklam kampanyası ıçın ayrılan kaynağı Cumhu-
rıyet'ın yıllık gelırıne ulaşanlar
Amaç, buyuk balığın kuçuk balığı yutması mı
9
Amaç, pıyasada bağımsız yayın organı bırakma-
mak mı
?
Bakın unlu bır hukukçu bır zamanlar ne demış
"Sermayesı olanlar duşuncelerı seçebılırler ama
duşunceler, sermaye bulamazlar"
• ••
Para karşısında tutsak, deviet karşısında ozgur
bır basınımız vardı Şımdı deviet karşısındakı oz-
gurluk de tehlıkede
Bu. "yarım demokrası"n\n de tehlıkede olması
demektır
Ama rahıp Lamennais'nın yuzyıllar otesınden
gelen canhıraş feryadı hâlâ geçerlı
"Konuşmak ıçın para, çok para gereklı Yoksul-
lara susmak duşuyor
1
"
YENİ ARA\1ŞLAR BAŞLADI
' REFAHYOL'da
yumuşama eğilimi
HLL\\K.\R_\B\ĞLI
\\KARA (Cumhuriyet
Bürosu)-REFAH\OLortâk-
ları. Cumhurbaşkanı Süley-
man Demirel ile RP İstanbul
Mılletvekılı Aydın Mende-
res'ın basına sansur yasası
hazırlığı konusundakı uyan-
lannın ardmdan. uzlaşma
metnı oluştunnak ıçın çaliş-
malara başladı Basına san-
sur hazırlığı sirasinda devre
dişi bırakılmasına tepkı gos-
tererek bu tur tasarıya ımza
koy may acağını açıklay an ba-
sindan sorumlu Dev let Baka-
nı NamıkKemalZeybek. ko-
alısyon ortaklarının donup
dolaşip ozgurluklen esas
alan çalışmasinda bırleşecek-
lennı soyledı D\ P. ulublara-
rasi duzenlemelerı ınceleme-
ye alırken. hapis cezaları uy -
gulamasına son v eren y enı bır
çalişma ıçın kolları sivadı
Zeybek. Basın 'iasasi'nda
tumuy le değişikhk y apan ça-
lişmasimn bırorneğını D\ P
Grubu'na verdığını soyledı
Dev re dişı bırakılmasını. "Si-
yaset bu. işin gereği •' gonı-
şuyle değerlendıren Zeybek.
DYP'den ıstıfa etmeyeceğını
soy ledı Tepkıler uzerıne hu-
kumetın basinla ılgılı venı
arayışlar ıçıne gırdığını vur-
gulay an Zey bek. "Henüz or-
tada kaybedilmiş bir durum
yok. Tartışmalar sonunda ak-
hnyolunun bir olduğu anlaşı-
lacak. Dönüp dolaşip benim
çalışmam esas alınacak" de-
dı
Çalişmasinın. basın ozgur-
luğu. kamu duzenı ve kışılık
haklarmın guvence altına
ahnmasında denge sağladığı-
nı dıle getıren Zeybek. sağ-
lıklı bıryasayakavuşulması-
nın en onemlı koşulunun si-
vıl toplum orgutlerınden ya-
rarlanmak olduğuna dıkkat
çektı Zevbek Aİ3D Almaıı-
ya. Italya. lııgılterede uygıı-
lanan duzenlemelerı ayrıntıh
bıçımde ınceledıklerını belıı-
terek "\rtık.memurlara bil-
gi verme yasağı getiren uygu-
lamalar geçeriiliğini yitirdi.
Bununla bir yere vanlma/"
dıve konuştu
D^ P'nın dun vapılan Glk
toplantisinda. basına getırıle-
cek yenı duzenlemelerın ko-
nuşulduğu oğrenıldı G l k
uvelennın sansuaı ıçeren du-
zenlemeler vapılmasının son
derece sakıncalı olduğunu dı-
legetırdıklenbıldınldı D> P
Genel Baskanı Tansu Çil-
ler'ın yenı bır metın hazırla-
ma konusunda D> P kunnay -
larına talımat v erdığı belırtıl-
dı Çıller'ın toplantıda "San-
sür uy gulay an parti konumu-
na düşmeyelinı" dedığıne
dıkkat çekıldı
RP ıçınde de Adalet Baka-
nı Şevket Kazan'ın sert tutıı-
munu "yumuşatma"çabala-
n gostenlmeye başlandı
Ikazan m "'alan haber ve
deviet itibannı /edelcven ha-
ber"tanımı getırerek ba^ıııa
karşı yenı bır baskı \esanstır
y asası hazırlığına gınnesı tar-
tişmalara vol açtı TB\1\Ide
v apılan genel goruşnıenm on
goruşmelen sirasinda. nıuha-
lefetm basının yanındayer al-
masi. kamuoyunda da tepkı-
lerınbuyumesi REFAH^ıOL
ortaklarını yavaşlattı Adalet
Bakanı kazan'ın tepkıieı
uzenne gerı adım atarak. bu
hukumet tasarisi hazırlamak
yerıne. topu Meclis e atabıle-
ceğıne dıkkat çekıldı Men-
deres'ın kontenıanından se-
çılenRP İstanbul Mılletvekı-
lı Metin Işık. "Menderes ki-
şisel goruşjerini soylemiş.
Kimseyi hedef stçmedi. Belli
bir yere mesaj vernıek için
söylemedi. Cjiırduğu durunı
uzerine yaptığı değerlendir-
medir"dedı